rcvandenboogaard

[rcvandenboogaard]

Herontdekte zedeloosheid

Soms is het portret van iemand beroemder dan de geportretteerde zelf. Dat geldt voor de Duitse danseres Anita Berber (1899-1928), die in het Berlijn van de jaren na de Eerste Wereldoorlog triomfen vierde – niet alleen vanwege haar danskunst, maar met name ook vanwege haar onstuimige, van alcohol en cocaïne en andere verdovende middelen doortrokken levenswijze. En natuurlijk door de naaktdans…

[rcvandenboogaard]

Kronkelweg naar de democratie: de lange negentiende eeuw in Nederland

De voor elke rechtgeaarde democraat uiterst irritante gang van zaken rond het in de afgelopen maanden aangetreden kabinet-Schoof – een onmachtig amalgaam van rechtsextremisten, landbouwlobbyisten, aanhangers van een min of meer wereldvreemde en nogal ziekelijke Constitutie-verbeteraar en levensmoede liberalen – maakt het politieke leven dezer dagen nogal tot een bezoeking. Er schuilt iets…

[rcvandenboogaard]

Ik lijd, dus ik ben

In Europa zijn de mensen nog nooit in de geschiedenis zó welvarend, gezond, hoogopgeleid en wat niet al geweest als nu. Maar voelen ze zich ook zo? Niet volgens de Franse filosoof Pascal Bruckner, die in zijn ‘Je souffre donc je suis’ uiteen zet hoe de ware held van onze dagen het slachtoffer is. Misschien is het in oorsprong de schuld van het Christendom, dat niet het recht van de sterkste…

[rcvandenboogaard]

De revolutie in de Sarphatistraat

Maar liefst vier doden en meerdere gewonden vielen toen militairen in de Amsterdamse Sarphatistraat het vuur openden op demonstranten die op 13 november 1918 probeerden zich toegang te verschaffen tot de Cavaleriekazerne op de Amsterdamse Sarphatistraat – het gebouw waarin zich thans de Rijksacademie van beeldende kunsten bevindt. Een menigte van naar schatting drieduizend mensen had zich, na een…

[rcvandenboogaard]

Sarajevo als voorbeeld voor Den Haag

‘Benoemen’ is het codewoord waarmee de extreemrechtse politici die in Den Haag nu de dienst proberen uit te maken, zichzelf bevrijden van kwellende fatsoensnormen en weer eens lekker te keer gaan tegen bevolkingsgroepen die geschikt zijn om tot zondebokken te maken. Met wat een zucht van opluchting lijkt, schuiven zij voorzichtigheid en terughoudendheid aan de kant, om eens lekker uit te halen…

[rcvandenboogaard]

Goed of fout - in de Franse letterkunde maakt het niet heel veel uit

Drie nieuwe romans van Martien Beversluis opgedoken! De kritieken van Jan van der Made in Groot-Nederland eindelijk gebundeld! Eerste serieuze, geannoteerde uitgave van de briefwisseling tussen Henri Bruning en George Kettmann tijdens de Bezettingsjaren gaat verschijnen! Zulke krantenkoppen laten zich in Nederland maar moeilijk voorstellen. Beversluis, Van der Made, Bruning en Kettmann waren…

[rcvandenboogaard]

Niemand laat meer een traan om de CPN

De laatste Nederlandse communist die ik gekend heb was Ab Harrewijn, een uit de CPN afkomstig Tweede kamerlid voor GroenLinks die helaas in 2002 op 47-jarige leeftijd aan een hersenbloeding is overleden. Harrewijn, een beminnelijke, iets te zwaarlijvige man met een groot sociaal gevoel, was merkwaardigerwijze ook – voor zover ik weet – de laatste dominee die lid van de Tweede Kamer is geweest.…

[rcvandenboogaard]

Op Groene.nl: Sergej Lebedev over de koloniale erfenis van Rusland

Dat Rusland na Poetin een normaal land kan worden, zoals de liberale oppositie in ballingschap denkt, is verregaand naïef, denkt de Russische schrijver Sergej Lebedev. Eerst moet er een oplossing komen voor Ruslands koloniale erfenis. Op 28 oktober houdt Lebedev in de Rode Hoed de ‘Oktober-lezing’, kaarten HIER verkrijgbaar. Lees het interview met hem op de site van De Groene Amsterdammer.

[rcvandenboogaard]

Een vreugdeloze bohème in de jaren vijftig

Toen ik klein was, in de jaren vijftig, waren er wel eens mensen die, staande voor een abstract schilderij, van Karel Appel bijvoorbeeld, zeiden: dat kan mijn kleine broertje ook. Dat was, en is niet waar natuurlijk: inderdaad kan iedereen met verf naar een doek smijten, maar kunst, in de zin van de juiste snaar raken, is iets anders. Toch schuilt er iets verleidelijks in de gedachte dat het maar…

[rcvandenboogaard]

De sirenen van de illiberale contrarevolutie

Voor iemand die zich zo breed georiënteerd heeft inzake de wereldwijde radicaal-rechtse contrarevolutie als de Nederlandse historicus en journalist Marijn Kruk is de conclusie van zijn boek ‘Opstand’ bepaald geruststellend: zeker, de illiberale krachten die zich overal roeren, kunnen grote schade aanrichten aan de democratische instituties en normen, maar echt iets uitrichten tegen onze…

[rcvandenboogaard]

Voorbij: de wellustige feesten van Parijse kunststudenten

Een goed zedenschandaal wil nog wel eens bijdragen aan de populariteit van iets of iemand. Tenminste – dat was in het Parijs van de Bel Époque zo, en in Nederland ook nog in de jaren 1960, denk maar aan Jan Cremer. Nu lijkt dat veranderd en word je op grond van een zedenschandaal eerder naar de mestvaalt van de geschiedenis verwezen. Maar goed, in 1893 was dat anders. Senator voor het leven René…

[rcvandenboogaard]

De onbeantwoorde liefde van Adèle Hugo

Ze was een dochter van de vermoedelijk beroemdste man ter wereld. En ze was doodongelukkig. Adèle Hugo (1830-1915) ontmoette in 1854 de Britse officier Albert Pinson, op wie zij hopeloos verliefd raakte. Pinsons houding tegenover haar bleef onduidelijk. Toen hij in 1861 werd overgeplaatst naar Halifax in Canada, reisde Adèle hem ongevraagd achterna. Het was een geval van wat je nu ‘stalken’ zou…

[rcvandenboogaard]

Toen 'Vooruitgang' en 'Maatschappij' nog geen ijdele woorden waren

‘Vooruitgang’ is een woord dat je niet veel meer hoort. Merkwaardig is dat. Toevallig ben ik doende iets te schrijven over mijn eigen belevenissen in de jaren tachtig. En dan valt meteen op hoe groot de vooruitgang in nog geen vijftig jaar is op technisch gebied: internet, smartphone, email, mogelijkheid om in de hele wereld kranten te lezen of tv-stations te bekijken, noem maar op. De wereld van…

[rcvandenboogaard]

Geesje en Anna zijn niet langer beroemde onbekenden

Dertien doeken zijn het, de ‘Meisjes in kimono’ die George Breitner (1857-1923) tussen 1893 en 1896 schilderde en die – volgens Jenny Reynaerts, conservator negentiende-eeuwse kunst van het Rijksmuseum in Amsterdam – vermoedelijk zijn populairste werken zijn. Ze zijn naar een levend model geschilderd, zij het dat Breitner daarbij ook gebruik maakte van door hemzelf van het model genomen foto’s.…

[rcvandenboogaard]

De ondergang van de strijder voor het ongehoorde woord is een waarschuwing voor premier Schoof

‘Vrije gedachten’ – ik wist niet eens wat het waren, voordat de term opdook in een brief van een deel van het personeel van de omroep ‘Ongehoord Nederland’. Nou ja, ik dacht het wel te weten, maar dat was in een andere context: ‘De Vrije Gedachte’ heette vroeger het blad van de aan de arbeidersbeweging verwante vrijdenkersvereniging, oftewel ‘s lands atheïsme-club in een tijd dat ongelovigheid…

[rcvandenboogaard]

Een schaamteloze kijk op Israël in 'Borders'

‘De opnamen voor ‘Borders’ werden voor het begin van de oorlog afgesloten’ heet het, enigszins besmuikt, op de site van het Duitse ZDF over een serie die een onverwacht helder en schokkend beeld geeft van Israëlische jongeren die in uniform hun land dienen. Het heeft er een beetje de schijn van dat het Duitse televisiestation door de oorlog rond en in Gaza een beetje in zijn maag zit met de…

[rcvandenboogaard]

Nooit meer oorlog? Vergeet het maar...

Sinds de Russische inval in Oekraïne in 2022 is het fenomeen ‘oorlog’ teruggekeerd in de Europese belevingswereld. Vaak hoor je zeggen dat hiermee de droom van 1989 is vervlogen: sinds het einde van de Koude oorlog leek het alsof alle grond voor een gewapend conflict tussen Europese staten was vervallen. Maar de gedachte dat oorlog als verschijnsel eigenlijk moet worden uitgebannen is natuurlijk…