#kuşatma

[huzursuzlugun-blogu]

"Gitmek! yazmışım defterime çoktan

Rıhtımlar, güz halatları, daha bir sürü şey

Şuramda darmadağınık.

Vişneler, atlar, yıldızlar

Yıldızlar, sık ağaçlar, kasaba lokantaları

Yıllarca duran sözler yenisi konuşulmadık."

[vinceverbatim]

"

Falanca kişi, " Bir kale teslim olurken, kaleyi vermemek için direnen bir, iki kişi kalsa bile, tamamen teslim olmadıklarından, kuşatanlar kaleyi alamazlar. Kaleyi alacak olanlar yaklaşırken, direnmekte kararlı bir, iki kişi gizlice tüfekle ateş edecek olurlarsa, kaleyi almaya gelenler paniğe kapılacaklar, kendilerini savaşmak zorunda hissedecekler, kaleyi hemen alamayacaklardır. Buna, kale almaya gelene, kuşatma yaptırmak denir," demişti.

Tsunetomo Yamamoto, Hagakure: Saklı Yapraklar

[seslimeram]

Düşmanlık Sürerken Ses Etmek Ne Zamandır

Tükenmez, sonlandırılmaz bir kısır döngü içinde hayatın ehven olagelen her şeyden aleni alıkonulması gerçekliğini muhafaza ediyor. Türkiye’nin yenisi nam sahnenin bunca açıkta olagelen yıkımlara, dönüşüm değil tam tersine çürümenin yolunda tam gaz ilerlemesi tüm o mahrumiyeti bildirir, gösterir. Bir cerahatin orta yerinde ilerliyor haddizatında ülke. Bir biçimde hayat imgesinin ehven olandan alıkonulması biteviye yeknesak bir döngüyü artık imliyor. Hayat pejmürdelik sınırlarına demirliyor. Erk, muktedir, iktidarın yeni dediği ol yer, bu ülke eskimiş olanın bizatihi ta kendisini var ediyor her gün bir biçimde. Tehditleri, tahakkümü ve bitimsiz nefretini güncelliyor. Cerahat, denetim, gözetim ve tahakkümün de ayrılmaz bir ögesidir. Hayatın böyle kolayca ehven olandan alıkonulması hali ve tüm o istemle ortaya çıkan cerahat bu devletlinin diskuru olarak var edilir. Yeni denilegelen şey dünündür. Çürütendir. Her şey oluyorken hiçbir şey olmuyormuş yanılgısı öne sürülürken bütünüyle o dün, eksi sanılan şimdi hayatı ezmektedir. Tümüyle nobran bir tahayyüle esir kılınan / bilinen yerde her şey yıkımın kılınır. Devletlinin tapusu altına alındığı ilk andan itibaren, adaletin, eşitliğin, hürriyetin yerle yeksan olunması kesintisiz gerçek kılınır. Bu hallerle bir yarının değil, daimi bir halde dünün esiri olunagelir.

Kendini tekrar eden bir kısır döngü içerisinde ekonomiden, sosyopolitik olagelen hayatın ta kendisine her şeyin tahrip edilmesine devam olunur. Kapalı kapılar ardında akçeli işler devam ederken misal, merkez bankasının memurunun Amerika’da sermayeye, asgari olan ücreti yüzde yirmi beş civarında yükselteceklerini bildirmesinin utancı mesela buna belli bir örnektir. Cerahat içinde kalakalan insani normunu çoktan zayi eden bir yerin, açıktan, açlıkla, yoksunlukla insanlarını denemesinin bir sonu gelmeyecek olduğu ifşa olunur. Ol kesintisiz tahakküm ve tehdit döngüsünde kapalı toplantılarda verilen vaatler, bugün açık en düşük asgari ücretin alım gücünün yerlere çalınacağı bir yarını bildirir. Maliye bakanı zatı şahanelerinin yine Amerika’da Brookings Enstitüsünde var ettiği, kişi başına 15 bin dolarlık gelirin olduğu cümlesinin garabetliği zaten başlı başına nasıl bir sahnede olunduğunu da göstere gelir. Yüzüncü yılının üstüne bir koca sene geçmiş bir menzilde, hakkın, hukukun hep gasp edildiği bir zeminin gerçekliği dert olması lazım gelirken bu tarz çıkışlarla, ekonomi şahane bak vallahi yüzde yirmi beş asgari ücrete zam yapacağız, efendime söyleyeyim on beş bin dolar geliri var yurttaşın ama kıçına almak istediği donu dahi kredi kartıyla, resmi olarak belgeleyip, taksitlendirmeden almak zorunda. Yetersiz ol bakiyelerle bir ömrün geçmeyeceği ortadayken masallara artık yeter demenin vakti henüz gelmemiş midir?

Evrensel Gazetesine bağlanalım: “Asgari ücrete yapılacak zam oranına ilişkin tartışmalar sürüyor; Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ın yabancı yatırımcılarla toplantısında yüzde 25'lik bir rakamı dillendirdiğine yönelik haberlere yurttaşlar tepkili. TCMB Başkanı Karahan’ın ortaya attığı zam oranı karşısında en az 30 bin TL asgari ücret talep ettiklerini söyleyen yurttaşlar, emekli aylıklarının da talep ettikleri asgari ücret seviyesine çıkartılması gerektiğinin altını çiziyor.

“34 Bin Bile Ucu Ucuna Kurtarır”

Karahan’ın asgari ücret zammı tahminini değerlendiren yurttaş Erol Kayım, “Asgari ücretin yetersiz olduğunu herkes biliyor. Şu an insanların ne kadar geçim derdi olduğunu da herkes biliyor. Buyursunlar gelip kendileri bu paraya geçinsinler. Bugün bir cumhurbaşkanının maaşı 300 bin TL olmuş. 1 lira masrafı olmayan adam 300 bin lira maaş alıyor. Alsınlar, ama önce halkı düşünsünler. Halkı düşünmedikten sonra benim başımda A partisi olsa ne olur B partisi olsa ne olur. Önce halkını düşüneceksin, yabancıyı düşünmeyeceksin... Şu anda asgari ücretlinin ve emeklinin ortalama maaşı en az 25 bin lira olmalı ki o da geçinebilirse. Kira verirse ne olacak? Asgari ücretin 30 bin liradan az olmaması lazım kiraları da göz önüne aldığınızda. Hem asgari hem emekli en az 30 bin lira olması lazım. Emekliye de bunun yansıması lazım. Sen şimdi yüzde 30 zam alıyorsun, maaşın 100 bin lira ise 130 bin liraya çıkıyor ama 12 bin 500 alan adama yüzde 30 verirsen ona 3 bin 500 lira yansır. Aradaki uçuruma bak... Otursunlar, tartsınlar kafalarına göre planlarını yapsınlar ve desinler ki biz bu insanlara 21 senenin 17 senesinde zulüm ettik” diye konuştu.

Asgari ücrete yapılacak yüzde 25’lik zammın kesinlikle yeterli olmayacağını söyleyen Muhammet Yeşilyurt ise “Bu enflasyonla, bu ekonomide insanların biraz rahatlayabilmesi için en az 33-34 bin lira olması lazım. O bile yetmez de insanları ucu ucuna kurtarabileceğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı.

“Emekli Aylıkları Da En Az Asgari Ücret Kadar Olmalı”

“Asgari ücretin en az 40 bin lira olması lazım” diyen yurttaş Burak Karaca, “Bu şartlarda yeterli değil. Çünkü yeni doğan bir bebekle bu şekilde burada yaşanmaz. Burada yaşanmadığı için de yurt dışına kaçar insanlar” dedi.

Yurttaş Hasan Kamil Çelebi de kiralar ve yaşam masrafları karşısında asgari ücretin en az 25-30 bin TL civarında olması gerektiğini vurguladı. Çelebi, asgari ücrete yüzde 25’lik zam haberleri hakkında ise, “Herkes mağdur olur. Bunu düşünerek, zamların bilinçli bir şekilde yapılması gerekiyor. Emekli maaşının da en az asgari ücretle aynı olması gerekiyor.”

Dahası da vardır: “Türkiye’nin önde gelen iktisatçıları hükümeti “Gelir dağılımını da gözeten bütüncül bir ekonomi politikası izlenmesi” konusunda acil harekete geçmeye çağırdı.

Aralarında Ebru Voyvoda, Korkut Boratav, Ziya Öniş, Özgür Orhangazi, Galip Yalman gibi isimlerin olduğu 126 iktisatçı hükümete çağrı yaptı.

“Türkiye ekonomisinde uzun süredir devam eden yüksek enflasyon sorunu, dar gelirli vatandaşlarımızı ve asgari ücretle çalışanları ekonomik olarak daha kırılgan hale getirmiş ve yaşam standartlarını ciddi ölçüde düşürmüştür” ifadelerine imza atan iktisatçılar şu ifadelere yer verdi:

“Son dönemde uygulanan para ve maliye politikaları, enflasyonla mücadele hedefi doğrultusunda şekillendirilmektedir. Ancak, 2024 yılı temmuz ayında asgari ücret artışından kaçınılması ve 2025 yılı ocak ayı için öngörülen artışın gerçekleşen enflasyon yerine beklenen enflasyon oranı (Yüzde 25) baz alınarak belirlenmesi planı, bilimsel ve sosyal açıdan kaygı vericidir.”

İktisatçılar; enflasyonla mücadelenin toplumsal maliyetinin adil dağıtılması gerektiğini, asgari ücretlilerin alım gücünün korunmasının sosyal devletin bir gerekliliği olduğunu, gerçekleşen enflasyon oranının altında yapılacak ücret artışlarının gelir dağılımını daha da bozacağını, enflasyonla mücadelenin başarısının dar gelirlilerin yaşam standartlarının düşürülmesi pahasına sağlanamayacağını vurguladı.

İktisatçılar bu bağlamda, ekonomi politikasını yönetenleri asgari ücret artışlarında gerçekleşen enflasyon oranının dikkate almaya ve gelir dağılımını da gözeten bütüncül bir ekonomi politikası izlenmeye çağırdı.”

Tükenmez, sonlandırılmaz bir kısır döngü içinde hayatın ehven olagelen her şeyden aleni alıkonulması gerçekliğini muhafaza ediyor. Ekonominin çürüten bir unsur haline evrimini nihayetlendiren yönetimin sıradan insana reva gördüğü şeyin, gerçeklikten bir kopuştan da ötesi olmadığı bir kere daha kanıtlanıyor. Ortaya çıkan salt kulis bilgileri, ister özel ister basına açık toplantılarda, sermayenin tahayyülleri doğrultusunda sürdürülen yüzde yirmi beş zam oranının alım gücünün yerlere düştüğü bir zeminde kafa bulmaktan ötesi de olmadığı afişe olmaktadır. Adil, eşit, hakkaniyetli bir çözümlemeyi değil tastamam en kestirmeden cerahat içinde debelenen, tükenmez bir fasit döngüde hayatta kalmanın en büyük kazanım bildirildiği bir zemin var edilir. Altı yıldır ekonomimize saldırıyorlar diye cümle kurabilen baş efendinin, son yirmi bir yıldır var ettiği cenderenin bu bahsin tamamen üstünde yükseldiğini unutmak ne mümkündür. Daha çok su kaldıracak, her şekil ve halde hayata kastın olağan bir mesele dönüştüğü zeminde o asgari ücret bir yaşamsal ol hakların da talanındaki en büyük hamledir. Bütün bu yıkıcı / çürüten düşmanlık bahsine karşı ses yükseltmek ne zamandır? Düşünür müsünüz...

Misak TUNÇBOYACI – İstan’2024

Görsel: Osman ÖRSAL – Reuters – China Daily

Meramda Paylaşılan Haberler

TCMB Başkanı Karahan’ın Asgari Ücrette Zam Oranı Açıklamasına Yurttaşlar Tepkili - ANKA - Evrensel https://www.evrensel.net/haber/532483/tcmb-baskani-karahanin-asgari-ucrette-zam-orani-aciklamasina-yurttaslar-tepkili

126 İktisatçı: Asgari Ücret Artışlarında Hedef Değil, Gerçekleşen Enflasyon Oranı Dikkate Alınmalı - Evrensel https://www.evrensel.net/haber/532246/126-iktisatci-asgari-ucret-artislarinda-hedef-degil-gerceklesen-enflasyon-orani-dikkate-alinmali

[rayhaber]

UNRWA Genel Komiseri Philippe Lazzarini'nin Gazze Açıklamaları

UNRWA Genel Komiseri Philippe Lazzarini’nin Açıklamaları Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, Gazze’nin kuzeyindeki Filistinlilerin zor bir kuşatma altında olduğunu vurguladı. Bu bölgedeki hastanelerin, İsrail’in düzenlediği saldırılara maruz kaldığını ifade…

[zerihcom]

İsrail Saldırılarını Artırıyor: Gazze ve Lübnan’da Çok Sayıda Ölü ve Yaralı

2 minutes Yararlanılan kaynak: Aljazeera Son 24 saat içinde İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarında en az 38 kişi hayatını kaybetti, 203 kişi ise yaralandı. Bu bilgiler, Gazze’de kuşatma ve bombardıman altında çalışan Sağlık Bakanlığı tarafından açıklandı. Gazze’nin kuzeyindeki Kamal Adwan Hastanesi yeniden saldırıya uğradı. Merkez ve güney bölgelerinde ise güvenli bölge olarak ilan edilen…

[uranusunicindekibosluk]

Beni derdest eden halkım, sana tapmış nasıl yaptın?

[yasamsallik]

Evet uzun haklısınız ama tam bir genel kültür hazinesi.

1. Adana

Bir efsaneye göre Uranüs'ün oğulları Adanus ile Sarus Tarsuslular ile savaşarak şu anki Adana'nın içinde olduğu bölgeyi almışlardır. Uranüs da oğullarını ödüllendirmek için Adanus'un ismini bölgeye, Sarus'un ismini de şu an Seyhan olarak bilinen nehre vermiştir.

2. Adıyaman

İki vadi arasında bulunan şehre önceki zamanlarda güzel vadi anlamına gelen Vadi-i Leman deniyordu. Zaman içerisinde söylemde oluşan değişiklikle Vadi-i Leman Adıyaman'a dönüşmüştür. 1.Selim zamanından beri şehre Adıyaman denmektedir.

3. Afyonkarahisar

Hisar kelimesi kuşatma anlamına gelmektedir, karahisar ise acılarla, zorluklarla elde edilen yer anlamında kullanılır. Bu bölge de zorluklarla elde edildiği için ilk zamanlarda karahisar olarak anılmaktaymış. Zaten bölgede de inşa edilmiş kaleler vardır. Osmanlı döneminde de bu bölge karahisar olarak biliniyormuş.

1061 yılında bölgede afyon yetiştirilmesi ile karahisar kelimesinin önüne afyon eklenmiş, daha sonrasında yeniden çıkarılmıştır. 2005 yılına kadar da Afyon olarak bilinen şehrin ismine karahisar yeniden getirilmiştir.

4. Ağrı

Eskiden ''Karakilise'' ve ''Karaköse'' ismi ile bilinen şehir daha sonrasında Ağrı ismini almıştır. Eskiden pek çok kiliseye ev sahipliği yapan şehirde siyah taşlardan örülmüş bir kilise bulunuyordu. Karakilise ismi ile pek çok yer olduğu için Karaköse daha sonrasında Ağrı ismi kullanıldı.

Ağrı ismi de Ağrı Dağı'ndan gelmektedir. Ağrı Dağı'nın ismi de bölgedeki Ararat Dağı'nın zaman içerisinde Aran ve daha sonra Ağrı halini alması ile oluşmuştur.

5. Amasya

M.Ö. birinci asırda yaşayan tarihçi Strabon'a göre bölgeyi kuran Amazonların kraliçesi Amasis, şehre Amasis anlamına gelen ''Amaseia'' ismini vermiştir. Yıllarca bu isimle anılan şehir zaman içerisinde Amasya'ya evrilmiştir.

6. Ankara

Ankara ile ilgili pek çok rivayet bulunur fakat bunlardan en çok bilineni Eşek Kulaklı Midas ile ilgili olandır.

Rivayete göre Frig Kralı Midas bu bölgede bir deniz çapası bulur. Frigce dilinde deniz çapası ''Anker''dir. Deniz çapasını bulduğu yerde şehir kuran Midas bölgeye Anker ismini vermiştir. Zaman içerisinde Anker Ankara haline dönmüştür.

7. Antalya

MÖ 2.yüzyılda Bergama Kralı II.Attalos tarafından kurulan şehir ismini kurucusundan almıştır. O dönemde Attaleia olarak isimlendirilen şehir zaman içerisinde Adali, Antalia ve sonunda Antalya ismini almıştır.

8. Artvin

18.yüzyılın ilk kaynaklarında Artvani olarak geçen Artvin zaman içerisinde Artvin'e evrilmiştir. Ama kayıtlara bakıldığında Artvin'in isminin pek çok kez değiştiği de görülmektedir. Şehri ilk kuran Türk İskit Beyi bölgeye Artvin demiştir, Osmanlı döneminde ise şehrin ismi Liva olmuş, 1956 yılında yeniden Artvin olmuştur.

9. Aydın

Argoslular tarafından kurulan şehir Aydın ismini bir Türk beyliği olan Aydınoğulları'ndan almıştır. 14.yüzyılda şehir Aydınoğulları beyliğine geçince şehrin ismini Aydın yapmışlardır.

10. Balıkesir

Bizans imparatoru Hadrianus bölgeye av partileri için gelmektedir, bu yüzden de bölgeye bir kale yaptırmıştır. Balık ismi şehir anlamına gelmektedir, bu yüzden de bölgeye Hisar Şehri anlamına gelen Balıkesir denmiştir.

Bir diğer rivayet ise balın çok olduğu bu bölgeye bol balın olduğu yer anlamına gelen ''balı kesir'' denmeye başlanmıştır.

11. Bilecik

Belekoma, Bitinya, Bileydik ve sonunda Bilecik ismini alan şehrin isminin anlamına dair efsane de çok ilginçtir. Doğu'dan bu bölgeye yerleşmek için gelen bir grup kenti kurmak için toprağı kazmaya başlar. Mola verip kazı yerine geri döndüklerinde kazı yaptıkları aletlerin ve eşyaların başka yere taşındığını görürler. Bu olay 2-3 kez daha tekrarlanır en sonunda halk ''Bileydik kenti buraya kurardık.'' derler.

Bileydik ismi zaman içinde Bilecik ismini evrilir.

12. Bingöl

''Temiz su'' anlamına gelen Bingöl ismini Bingöl Dağı'ndan alır. Dağın isminin geldiği hikaye ise oldukça ilginçtir. Bölgede savaşan ordulardan biri çevrede su arar ve ona dağı tarif ederler. Dağın tepesine çıkan asker küçük bir su birikintisinden ziyade daha fazla gölün olduğunu görür ve ''burada bir göl yok, bin göl var!'' diye bağırır. Böylece dağın ismi Bingöl olur.

Tabii ki bu kanıtlanmış bir hikaye değil, halk arasında dolaşan bir rivayettir.

13. Bitlis

Asurlular tarafından Bit-Liz, Persler ve Yunanlılar tarafından Bad-Lis, Bizanslılar tarafından da Bal-Lais-on veya Baleş, Araplar tarafından Bad-Lis olarak kullanılmıştır.

İlk kullanıldığı döneme bakınca Asur dilince Bit kale anlamındadır, Bit-Liz ismi de Liz'in kalesi anlamını taşımaktadır. Zaman içerisinde Bit-Liz kelimesi evrilmiştir, yani özünde hala Liz'in kalesi anlamına gelir.

14. Bolu

Kayıtlarda geçen ilk ismi Bithynion olan Bolu için zaman içinde Romalılar tarafından Claudiopolis ismi kullanılmıştır. Sonrasında bölgeye gelen Türkler söylemesi daha kolay olsun diye sadece polis demişlerdir. Zaman içerisinde halk dilinde polis Bolu ismine dönmüştür.

Nasıl polisten Bolu'ya geldiğini biz de çözemedik.

15. Burdur

Eski Yunan mitolojisine göre tanrıların gazabından kaçan Ulis şu anki Burdur'un olduğu bölgeye doğru gelir. Bölgeye yaklaştıkça Rumca bir ses duyar. Birileri ona Rumca ''Ezostas'' yani ''Burada dur!'' demektedir. Bölgeye yerleşip köy kuran Ulis'ten sonra bölgenin ismi Ezostas olarak anılmaya başlamıştır.

Yıllar sonra bölgeye gelen Selçuklular Ezostas'ın ne anlama geldiğini sorarlar ve anlamını öğrenince Burada Dur olarak söylemeye başlarlar. Zaman içerisinde Burdur'a evrilir.

16. Bursa

Bursa’nın ismi hisar anlamındaki ‘Pura’ ve kent anlamındaki ‘İssa’ sözcüklerinden gelmektedir. Bursa’ya ismini verdiği söylenen Bitinya kralı Prousia'ın ismi ise Proasalı anlamına gelir. Bursa'ya kralın adının verildiği düşünülse de aslında krala Bursa'nın adı yani Prousias ismi verilmiştir.

17. Çanakkale

Eski çağlardan beri çeşitli isimlerle anılan Çanakkale Truva Savaşı döneminde Truva kralı Dardanos'tan kaynaklı Dardanelles adı ile anılmıştır. Daha sonralarında Fatih Sultan Mehmet'in Boğaz'ın doğu kıyısına yaptırdığı kaleden dolayı Türkler buraya Kale-i Sultaniye demeye başlamıştır. Kalenin yanı başında yaşayan halkın çanak çömlek ile ilgilenmesi ve bölgenin bu şekilde ünlenmesi ile bölge ve kale Çanak Kalesi ismini almıştır. Zaman içerisinde Çanakkale şekline evrilmiştir.

18. Çankırı

Antik ismi Gangra olan Çankırı Roma dönemine kadar Gangra olarak anılmıştır. Bölgeye gelen halk Gangra ismini telaffuz edemediği ve anlamlandıramadığı için çan ve kırık isimlerini kullanmaya başlamış, zaman içerisinde de Çankırı'ya evrilmiştir.

19. Çorum

Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi’ne göre bölgenin havası astım hastalarına iyi geldiği için Selçuklu Sultanı Kılıç Arslan hasta olan oğlu Yakup Mirza’yı ve yüzlerce hastayı bu bölgeye göndermiştir. O dönemde hasta olanlara, zayıf düşenlere halk dilinde çorlu denmekteymiş. Bu bölgeye gelen çorlular zamanla iyileşmiş ve evlerine geri dönmüştür. Bundan kaynaklı da buraya Çorum denilmeye başlanmıştır.

20. Denizli

Uydu görüntülerine bakıldığında Laodikya ovasının orada bir göl olduğu görülmektedir. Eski dönemlerde de Menderes nehri sal taşımacılığı için kullanılmıştır. O dönemde yaşayan Türkler için de göl aslında birer denizdir. Bu yüzden bölgeye Denizli denilmektedir.

21. Diyarbakır

Bakır ülkesi anlamına gelmektedir. Bu ismin kaynağı Diyar-ı Bekir'dir. Bekir'in memleketi anlamına gelir. Bunun nedeni de Bekir b. Va'il adlı Arap göçebe boyunun buraya yerleşmiş olmasından kaynaklanır.

Diyarbakır'ın eskiden kullanılan adı ''Gelen'' anlamına gelen Amid'dir. Dede Korkut kitabında Amid'e Hamid de denilmiştir.

Meşhur ismi Amed olarakta kullanılmıştır.

22. Edirne

Edirne şu anki adını almadan önce Kral Hadrian'ın şehri anlamına gelen Hadrianapolis ismi ile anılmıştır. Daha sonrasında şehrin ismi Odrisya, Orestias ve Uscuduma olarak değişmiştir. Bizans döneminde Doğu-İslam dünyası Edrenos, Edrene ve Edreneboli isimleri kullanışmıştır. Sonrasında bölgeye gelen Türkler ile Edrene ismi Edirne olarak şekillenmiştir.

23. Elazığ

1862 yılında o dönemde padişah olan sultan Abdulaziz'in uğruna Mamuretülaziz ismi verilmiştir. Sonradan isim uzun bulunmuş ve Elaziz diye değişmiştir. 1937 yılında ise Elazığ olarak değiştirilmiştir.

24. Erzincan

Erzincan'ın ismi söylentiye göre Azirizden gelmektedir. Asur kaynaklarında bölge Zuhma (Suhma) ismi ile geçmektedir. Daha sonrasında bölgeye Eriza ismi kullanılmıştır. Sonrasında da Erzingan denilmiştir. Zaman içerisinde Erzincan ismine dönmüştür.

25. Erzurum

Selçuklular döneminde Erzen-Rum olarak bilinen şehir o dönemde tahıl ambarı olarak kullanılmaktaydı. Zaman içerisinde Erzurum'a evrilmiştir. Bir diğer rivayete göre Rum toprağı anlamına gelen Ardı Rum isminden evrilmiştir.

26. Eskişehir

Şehrin antik adı Doylaion'dur. 1080 yılında bölge Türk egemenliğine girmiş daha sonrasında ise Bizans İmparatorluğu tarafından geri alınmıştır. Sonrasında bölge Türk hükümdarı Kılıçarslan tarafından Bizanslılar'dan geri alınınca şehre “bizim eski şehrimiz” anlamına gelen Eskişehir adını vermiştir.

27. Gaziantep

Şehrin bilinen en eski adı Antiochia ad Taurum'dur. Toroslar'ın karşısındaki Antakya anlamına gelen bu isim Romalılar tarafından kullanılmıştır. Daha sonrasında bölgeye gelen Araplar şehrin ismini Ayıntap olarak değiştirmiştir. Ayıntap isminin kökeni Hitit dilince han toprağı anlamına gelen hantap isminden türetilmiştir. Bunun yanı sıra Farsça'da Ayıntap kelimesi pınarı bol anlamına gelmektedir.

Zaman içerisinde Ayıntap Antep olarak değişmiştir.

28. Giresun

Kirazı ile meşhur olan bu şehrin ismi Romalı General Lukullus’un M.Ö. 70 yılında Giresun’a gelmesine dayandırılmaktadır. Şehre gelen Lukullus burada kiraz tadar ve çok sever, dönerken kiraz fidanı götürür. Romalılar Lukullus sayesinde kirazı tanır, beğenir. Böylece kirazın getirildiği yöreye kirazın o dönemki adı Cerasustan dolayı Keresus adı verilir. Zaman içerisinde Giresun'a evrilir.

29. Gümüşhane

Şehrin antik çağdaki adı Argiropolis'tir, o dönemde kullanılan Argis gümüş anlamına gelmektedir. Bölgedeki madenlerden dolayı gümüş ön plana çıkmaktadır. Osmanlı döneminde Canca olarak anılan bölge daha sonra gümüş ismi ile öne çıkmaya başlamış ve daha sonra gümüşün çıkarıldığı yer olan Gümüşhane isminde kullanılmaya başlanmıştır.

30. Hakkari

Hakkari kelimesinin kökeni kaynaklara göre Kürtçe'dir. Kürtçe'de Karin kelimesi -ebilmek anlamına gelmektedir. İnsanın gücünün yetebilmesi anlamına gelmektedir. Hak kelimesi daha sonradan eklenmiştir. Özünde kelime ''hep güçlü'' anlamına gelmektedir.

31. Hatay

Bu şehre ismini Atatürk vermiştir. Hıtay ismini taşıyan yarı göçebe toplum 10.yüzyılda Çin'e gitmiş ve Çin'in kuzey kısmını işgal etmiştir. Çin'deki bu bölgeye Hıtay denilmiştir. Atatürk de Hıtaylıların Antakya bölgesine geldiğine inanıyordu ve bu nedenle bu şehre Hatay ismini vermiştir.

32. Isparta

Bölgenin önceki adı Baris'ti. İranlılarla yapılan savaştan sonra ülkelerine dönmeyen Mora Yarımadası Ispartalıları Baris isimli bu bölgeye yerleştiler. Daha sonrasında ise Yunanca'daki ''is'' belirteci başa getirilmiş ve is ile baris kelimeleri birleştirilmiştir. O dönemde dağlık anlamına gelen İsparita olarak anılmış daha sonrasında İsparta olarak söylenmeye başlamış ve en son Isparta olmuştur.

33. Mersin

Bölgenin yakınında Mersinli adında Türkmen bir aşiret yaşıyormuş. Bu aşiret Anadolu'da yedi farklı köye ve bölgeye kendi ismini vermiştir. Mersin şehrinin adı da Mersin adındaki Türk Oymağından gelmektedir.

34. İstanbul

MÖ. 658 yılında Megara kralı Byzas tarafından kurulduğundan bu şehre kurucusundan dolayı Bizantion adı verilmiştir. Roma imparatoru Marcus Avrelius döneminde imparatorun manevi babasının adıyla “Antion” olarak anıldı. Bizans İmparatoru Konstantin bu şehri yeniden kurunca buraya kendi adını verdi. Şehre “Konstantin veya Konstanpolis” adı verildi. Araplar “Kostantiniye, Romalılar Konstantinopolis” demişlerdir. Daha sonra bu ismin kısaltılmış şekli olan “Stin-polis” deyimi kullanıldı. İşte İstanbul bu “Stin-Polis” şehrinden türetildi. Türkler burayı alınca Müslüman şehir anlamında “İslambol” adını verdiler fakat daha sonra İstanbul olarak değiştirildi.

35. İzmir

Şehrin asıl adı “Smyrna”dır. İzmir kelimesi smyrna’nın halk arasındaki kullanış şeklidir. Homeros destanlarında bu kent ismini Kıbrıs Kralı Kinyras’ın kızı Smyra’dan alır.

36. Kars

MÖ 130-127 yılında buraya yerleşen Karsak oymağından dolayı şehre Kars adı verilmiştir. Kars kelimesinin anlamı ise deve ya da koyun yününden yapılan elbise veya şal kuşağı anlamına gelmektedir.

37. Kastamonu

Şehrin eski adı Tumana olarak bilinmektedir. Buraya daha sonra Gas-Gas isimli bir kavim yerleşmiştir. Bölgeye gelen kavim Gas ile Tuman kelimelerini birleştirerek Gastuman demiştir. Zaman içerisinde söyleme kolaylığı ile Kastamonu kelimesine evrilmiştir.

38. Kayseri

Şehrin ilk ismi Mazaka olarak bilinmektedir. Romalılar şehri aldığında imparatorun şehri anlamına gelen Caesarea ismini vermiştir. Zaman içerisinde Kayseri'ye evrilmiştir.

39. Kırklareli

Bizans döneminde şehrin adı kırk kilise anlamına gelen Saranta Ekklesies'miş. Sonrasında bölgeyi fetheden Türk akıncıları şehirde verdikleri 40 şehiti anmak için Kırklareli ismini vermiştir.

40. Kırşehir

Öncelerinde Makissos ve Justinianopolis isimleri ile anılan şehir, bölgeye Türklerin yerleşmesi ile ''Kır şehri'' adını almıştır. Bunun en büyük sebebi şehrin kırların ortasında yükselmesidir. Zaman içerisinde şehrin ismi halk dilinde Kırşehir olarak anılmaya başlanmıştır.

41. Kocaeli

Osman Bey'in uç beyliklerinden biri olan Akçakoca tarafından fethedilen bölgenin ismi fetheden kişi yani Akçakoca'dan gelmektedir.

42. Konya

Şehir kurulduğundan beri dinsel bir merkez olarak görülmüştür. Hıristiyanlar tarafından “İsa'nın tasviri” anlamına gelen İkonyum adı verilmiştir. Daha sonrasında ise Abbasiler bu bölgeyi almış ve ismini Kuniye'ye çevirmiştir.. Türkler ise bu ismi Konya olarak değiştirmiştir.

43. Kütahya

İlk ismi seramik kenti anlamına gelen Seramorum olan şehir daha sonrasında Frigliler tarafından Kotiyum olarak anılmaya başlamıştır. Daha sonrasında ismi Kotiaetion, Katiaion, Cotyaeium, Cotyaeum ve Cotyaium şeklinde geçen şehrin tüm isimlerinin anlamı Totys’in şehridir. Selçuklu döneminde Türklerin buraya gelmesi ile birlikte şehre Kütahiye ismi verilmiştir. Zamanla bu isim halk dilinde Kütahya olarak evrilmiştir.

44. Malatya

Kültepe vesikalarında Melita ismi ile anılan şehir Hitit döneminde de Maldia olarak geçmektedir. Maldia kelimesi bal anlamına gelen melid kelimesinden türemiştir. Zaman içerisinde halk dilinde Malatya ismini almıştır.

45. Manisa

Şehrin ilk ismi Yunanca Magnesya'dır. Truva Savaşı'na katılan Magnetler bu bölgeye geldiklerinde Spil Dağı eteklerine Magnesia Kalesi'ni inşa etmiştir. Bu yüzden de bölgeye Magnesya denmeye başlamıştır. Daha sonra Türkler bu bölgeyi aldığında şehrin ismini Manisa olarak kullanmaya başlamıştır.

46. Kahramanmaraş

Şehrin gerçek ismi Markasi'dir ama halk arasında Maraş olarak anılmıştır. Kurtuluş Savaşı'nda Maraş halkının işgale direnmesi ile Kahraman unvanını almıştır.

47. Mardin

Mardin isminin Süryanice bir kelime olan Marde'den geldiği rivayet edilmektedir. Romalılar Maride, Araplar ise Mardin ismini vermiştir.

Bir diğer rivayete göre şehrin ismi Kürtçe kökenlidir. Mer-din yani erkek, yiğit görülen anlamına gelir.

48. Muğla

Bölgenin ismi Selçuklu Sultanı Kılıçarslan'ın değerli komutanlarından Muğlu Bey'den gelmektedir. Burayı fetheden Muğlu Bey'in ismi bölgeye verilmiştir. Zaman içerisinde Muğla'ya dönüşmüştür. Kentin orta çağdaki adı Mobella olarak geçmektedir.

49. Muş

Şehrin ismi Asurlulardan kaçan İbrani kabilesi tarafından verilmiştir. Bölgeye gelen kabile sulak verimli alan anlamına gelen Muş ismini bölgeye vermiştir. Bir diğer inanışa göre de şehrin ismi şehrin kurucusu olan Muşet'ten gelmektedir.

50. Nevşehir

Kent, Orta Çağ ve Yeni Çağ'da Seandos, Nissa ve Muşkara isimleri ile anılmıştı. Damat İbrahim Paşa olarak sadrazamlığa getirildiğinde doğduğu kent olan Muşkara'da büyük bayındırlık hareketine girişti. İmaretler, camiler, medreseler, hamam ve çeşmeler yaptırdı. Muşkara adını değiştirerek, kente Yenişehir anlamına gelen Nevşehir adını verdi.

51. Niğde

Hititler zamanında Nakita ismi ile anılan şehir İslam müelliflerinin eserlerinde Nekida ve Nekide isimleri ile geçmektedir. Zaman içerisinde Nikede şeklinde telaffuz edilmeye başlanmış, Selçuklular döneminde Niğde ismine evrilmiştir.

52. Ordu

Ordu ismi tamamen Türkçe bir kelimedir ve saray anlamına gelmektedir. Genellikle hükümdarın, hakanın oturduğu şehir anlamında kullanıldığı için zamanında buraya kelimenin orijinal hali olan Urdu ismi verilmiştir. Daha sonraları ise Orda şeklinde söylenmeye başlanmıştır. Ur kelimesinin anlamı yüksek yer, tepedir. Zamanla Ordu olarak evrilmiştir.

53. Rize

Rumca'da dağ eteği anlamına gelen Riza kelimesi şehrin ismi olarak kullanılmıştır. Bölgenin geçmişte ''Riza'' ismi ile anıldığı zaman içerisinde Rize'ye evrildiği düşünülmektedir.

54. Sakarya

Şehir ismini Sakarya Nehri'nden almaktadır. Nehrin ismi ise M.Ö. 7.yüzyılda bölgede yaşayan Frigyalılar'dan gelmektedir. Frigyalılar için kutsal görülen bu nehre Sangari ismi verilmiştir. Daha sonra Sangari ismi saldırgan anlamına gelen Sengarios ismine çevrilmiş. Zaman içerisinde Sakarya şeklinde söylenmeye başlanmıştır.

55. Samsun

Palaskça kökenli olan Amisos kelimesi şehrin ilk isimlerinden biridir. Bölgeye Türkler geldikten sonra Amisos kelimesi Samsun şeklinde türetilmiştir. O dönemin kayıtlarına bakıldığında şehir için Türkler Samsun derken Batılı kaynaklar Sampson demektedir.

56. Siirt

Siirt kelimesinin Sami Dili'nden geldiği düşünülmektedir. Kent anlamına gelen Keert sözcüğü şehir için kullanılmıştır. Daha sonra Esart, Sairt ve Siirt isimleri kullanılmıştır.

57. Sinop

Antik Çağ'da, Paflagonya bölgesi içinde kalan Sinop'un saptanabilen en eski adı, Sinope'dir. Bir söylenceye göre de kent adını, kurucusu olarak kabul edilen Amazon'dan almaktadır. Bir başka söylenceye göreyse kenti eski Yunan'da Irmak Tanrısı Asopos'un su perisi kızlarından Sinope kurmuştur. Bu yüzden bölgeye Sinope denmiştir. Zaman içerisinde Sinope Sinop şeklinde değişmiştir.

58. Sivas

Kentin adı Farsçada “üç değirmen” manasına gelen “Sebast” kelimesinden gelmektedir; Sebast ismi zamanla halk dilinde Sivas olarak yerleşmiştir. Sivas ismi bu şekilde oluşmuştur.

59. Tekirdağ

Tekirdağ'ın bilinen en eski adı M.Ö. 5.yüzyıldan gelmektedir. Heredot'un kaynaklarında bölgenin adı Bizanthe olarak geçmektedir. Daha sonraki kaynaklarda ise şehir Rhaedestus ismi de anılmaktadır. Geç Bizans döneminde Rodosto olarak aktarılan bölgenin adı Osmanlı dönemi ile birlikte Rodosçuk olarak kaynaklarda yer almaktadır. 1732 yılı itibariyle Tekfurdağı olarak adlandırılan bu bölge cumhuriyetin ilanı ile Tekirdağ ismini almıştır. Adını kıyı boyunca uzanan Tekir dağlarından aldığı da düşünülmektedir.

60. Tokat

Tokat isminin kökeni tamamen Türkçedir ve bildiğimiz tokat kelimesinden gelmektedir. Bölgede bulunan kalenin ismi Comano Pontica idi. Daha sonrasında Anadolu'yu fetheden Selçuklu Oğuz Türkleri bu kaleyi alarak kenti fethedince Bizans ordusuna ağır bir tokat vurduklarını belirtmek amacı ile şehrin ismini Tokat olarak değiştirdiler.

61. Trabzon

Trabzon ismi Pontus Rum devletinde kullanılan ve şehrin orijinal adı olan dört köşe anlamındaki “Trapezus” sözcüğünden gelmektedir. Lazlar şehre Trapuzani, Gürcüler Trapizoni demektedir. Daha sonrasında şehre gelen Osmanlı ve Persler de şehir için Tara Bozan demişlerdir. İsim ufak söyleniş farklılığı olsa da günümüze kadar Pontus devrindeki adı ile Trabzon olarak gelmiştir.

62. Tunceli

Yıllarca Dersim olarak bilinen şehrin ismi 1935 yılında Tunceli olarak değiştirildi. Tunç gibi sağlam insanların yeri anlamına gelen Tunceli ismi tamamen yapay bir isim olarak türetilmiştir.

63. Şanlıurfa

İlk zamanlarda Arach, Erech, Orhay, Edessa ve Ruha isimleri ile anılan şehir daha sonra Urhai olarak anılmaktadır. Urhai ve Orhay isimleri bölgenin sakinleri Süryaniler tarafından verilmiştir. Daha sonrasında bölgeye gelenler suyu bol anlamında olan Edessa ismini vermiştir. Sonrasında güzel çeşme anlamına gelen Kaliruha ismi kullanılmıştır.

Bölgeye Arapların gelmesi ile birlikte Kali kelimesi atılarak Ruha ismi ile anılmaya başlanmış, zaman içerisinde Urfa ismine evrilmiştir.

64. Uşak

Uşak ismi Türkçe kökenlidir. Oğul anlamına gelen Uşak kelimesi şehrin kurucusu olan Selçuklular tarafından verilmiştir. Şehrin isminin oğul ile ilgili olmasının sebebi de oğlu bol olsun diye dua edilmesinden gelmektedir.

65. Van

Şehir Asur kraliçesi Semiramis tarafından kurulmuş ve şehre kurucusundan dolayı Şahmirankent ismi verilmiştir. Daha sonrasında bölgeye Persler'in gelmesi ile bölgeye Van adında bir vali atanmıştır. Şehri bayındır hale getirdiği için şehre onun ismi verilmiştir.

66. Yozgat

Şehrin asıl ismi Bozok'tur, zaman ile Yozgat şeklinde değiştirilmiştir. Oğuzların Bozok koluna mensup Türklerin bölgeye yerleşmesi ile birlikte bu bölge Bozok olarak anılmıştır. 1800'lü yıllarda ise halk dilinde Yozgat denmeye başlanmıştır. Yozgat ismi otlak kent anlamına da gelmektedir.

67. Zonguldak

Şehir ilk ismini Sandra ismindeki çaydan almıştır. O dönemde şehre Sandraka denmiştir. Zaman içerisinde Zonguldak sözcüğüne evrildiği düşünülmektedir.

68. Aksaray

Selçuklu Sultanı İzzettin Kılıçarslan şehirde pek çok cami, medrese, kümbetler ve büyük ve beyaz bir saray yaptırmıştır. Şehir de Aksaray ismini bölgede yaptırılan bu beyaz saraydan almaktadır.

69. Bayburt

Şehrin orta çağdaki ismi Payberd olarak geçmektedir, Bizans döneminde ise Payper ve Baberd olarak kaydedilmiştir. Arap kaynaklarında Babirt olarak bilinen şehir yüksek kale anlamına gelmektedir. Zaman içerisinde Bayburt şekline evrilmiştir.

70. Karaman

Bölgeye yerleşen Karamanoğlu Beyliği'nin kurucusu Karaman Bey'den dolayı şehre Larende denilmiştir. Cumhuriyet döneminde ise Karaman olarak değiştirilmiştir.

71. Kırıkkale

Şehrin ismi bölgede yaşanan kahramanlıklardan dolayı Osmanlı arşivlerinde Kırıkkal olarak anılmıştır. Sonrasında Kırıkköyü olarak bilinen kent merkezi zamanla Kırıkkale halini almıştır.

72. Batman

İsmini Batman Çayı'ndan alan şehir ilk başlarda bir köydü. Çayın yakınında bulunan Iluh köyüne Batman ismi verilmiştir. Rivayete göre köyün yerlileri bölgenin güneyine kurulan tesislere çok fazla bakıyormuş bu yüzden böyle bir isim verilmiş.

73. Şırnak

İçerisinde Nuh peygamberin de olduğuna inanılan bir grup tarafından kurulan şehrin ilk ismi Nuh'un şehri anlamına gelen Şehr-i Nuh idi. Daha sonra halk dilince Şernah ve Şırnek olarak değişmiş en sonunda Şırnak halini almıştır.

74. Bartın

Antik çağdaki ismi Parthenios olan şehir zaman içerisinde Bartın şeklinde söylenmeye başlanmıştır. Parthenios isminin verilmesinin sebebi ise, Okenaus'un çocuklarından biri olan sular tanrısı Parthenios'dur. Bölgedeki sulardan ve denizlerden dolayı bu ismin verildiği düşünülmektedir.

Antik çağda, Parthenios adı verilen Bartın Irmağının kenarında kurulan Bartın Kentinin Parthenia adıyla anıldığı ve zamanla Bartın’a dönüştüğü yazılı kaynaklardan anlaşılmaktadır.

75. Ardahan

Şehrin ismi Gürcü kökenlidir. Ardana ve Artani ismi kullanılmış, daha sonrasında bölgeye Osmanlıların gelmesi ile Ardahan denilmeye başlanmıştır.

76. Iğdır

Iğdır ismi 24 Oğuz boyundan biri olan Oğuz Han'ın torunu Iğdır Bey'den gelmektedir. Bölgeyi fetheden Iğdır Bey'in ismi kente verilmiştir.

77. Yalova

Osmanlı döneminde Çiftlikköy'den Çınarcık iline kadar olan bölgeye Yalakabad ismi verilmiştir. Yali, yala kelimeleri kıyı anlamındadır. Zaman içerisinde buranın ismi Yalı ovası olarak anılmış sonra da Yalova'ya evrilmiştir.

78. Karabük

İsmini coğrafi ortamdan alan bu şehir ''kara'' ve ''bük'' kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır. Anlamı kara çalılık yer olarak bilinmektedir.

79. Kilis

Şehrin ismine Osmanlı kaynaklarında Kiris Kalesi olarak rastlanılmıştır. Grant Dictioner'de Cyrrhus efendi anlamındaki Kiris olarak geçmektedir. Araştırmalara göre bu ismin 8.yüzyılda bölgeye gelen Türkmenler tarafından ortaya atıldığı düşünülmektedir. Zaman içerisinde Kiris halk dilinde Kilis'e çevrilmiştir.

80. Osmaniye

Osmanlı zamanında şehre bölgede çıkan isyanları bastırmak için Fırka-i İslahiye isimli bir ıslah ordusu gönderilmiştir. Sonrasında da şehri bu ordu kurmuştur. Şehir kurulurken o bölgede büyük bir öneme sahip Osmanlı köyü unutulmamıştır. O yüzden de buraya bu köyün ismi verilmiştir.

81. Düzce

Coğrafi konumundan dolayı bu bölge uzun bir süre Düzbazar olarak anılmış daha sonrasında bu bölgede kurulan pazara da aynı isim verilmiş. Düzce il olduğunda ise hep anılan isminin kullanılması uygun görülmüş.

Kaynak

Prof. Dr. Musa Şaşmaz

81 şehrin hikayesi / makale

[ogzd51]

Tüm illerin kısa isim tarihçesi

SEN NERELİSİN BİLİYOR MUSUN?

1. Adana

Bir efsaneye göre Uranüs'ün oğulları Adanus ile Sarus Tarsuslular ile savaşarak şu anki Adana'nın içinde olduğu bölgeyi almışlardır. Uranüs da oğullarını ödüllendirmek için Adanus'un ismini bölgeye, Sarus'un ismini de şu an Seyhan olarak bilinen nehre vermiştir.

2. Adıyaman

İki vadi arasında bulunan şehre önceki zamanlarda güzel vadi anlamına gelen Vadi-i Leman deniyordu. Zaman içerisinde söylemde oluşan değişiklikle Vadi-i Leman Adıyaman'a dönüşmüştür. 1.Selim zamanından beri şehre Adıyaman denmektedir.

3. Afyonkarahisar

Hisar kelimesi kuşatma anlamına gelmektedir, karahisar ise acılarla, zorluklarla elde edilen yer anlamında kullanılır. Bu bölge de zorluklarla elde edildiği için ilk zamanlarda karahisar olarak anılmaktaymış. Zaten bölgede de inşa edilmiş kaleler vardır. Osmanlı döneminde de bu bölge karahisar olarak biliniyormuş.

1061 yılında bölgede afyon yetiştirilmesi ile karahisar kelimesinin önüne afyon eklenmiş, daha sonrasında yeniden çıkarılmıştır. 2005 yılına kadar da Afyon olarak bilinen şehrin ismine karahisar yeniden getirilmiştir.

4. Ağrı

Eskiden ''Karakilise'' ve ''Karaköse'' ismi ile bilinen şehir daha sonrasında Ağrı ismini almıştır. Eskiden pek çok kiliseye ev sahipliği yapan şehirde siyah taşlardan örülmüş bir kilise bulunuyordu. Karakilise ismi ile pek çok yer olduğu için Karaköse daha sonrasında Ağrı ismi kullanıldı.

Ağrı ismi de Ağrı Dağı'ndan gelmektedir. Ağrı Dağı'nın ismi de bölgedeki Ararat Dağı'nın zaman içerisinde Aran ve daha sonra Ağrı halini alması ile oluşmuştur.

5. Amasya

M.Ö. birinci asırda yaşayan tarihçi Strabon'a göre bölgeyi kuran Amazonların kraliçesi Amasis, şehre Amasis anlamına gelen ''Amaseia'' ismini vermiştir. Yıllarca bu isimle anılan şehir zaman içerisinde Amasya'ya evrilmiştir.

6. Ankara

Ankara ile ilgili pek çok rivayet bulunur fakat bunlardan en çok bilineni Eşek Kulaklı Midas ile ilgili olandır.

Rivayete göre Frig Kralı Midas bu bölgede bir deniz çapası bulur. Frigce dilinde deniz çapası ''Anker''dir. Deniz çapasını bulduğu yerde şehir kuran Midas bölgeye Anker ismini vermiştir. Zaman içerisinde Anker Ankara haline dönmüştür.

7. Antalya

MÖ 2.yüzyılda Bergama Kralı II.Attalos tarafından kurulan şehir ismini kurucusundan almıştır. O dönemde Attaleia olarak isimlendirilen şehir zaman içerisinde Adali, Antalia ve sonunda Antalya ismini almıştır.

8. Artvin

18.yüzyılın ilk kaynaklarında Artvani olarak geçen Artvin zaman içerisinde Artvin'e evrilmiştir. Ama kayıtlara bakıldığında Artvin'in isminin pek çok kez değiştiği de görülmektedir. Şehri ilk kuran Türk İskit Beyi bölgeye Artvin demiştir, Osmanlı döneminde ise şehrin ismi Liva olmuş, 1956 yılında yeniden Artvin olmuştur.

9. Aydın

Argoslular tarafından kurulan şehir Aydın ismini bir Türk beyliği olan Aydınoğulları'ndan almıştır. 14.yüzyılda şehir Aydınoğulları beyliğine geçince şehrin ismini Aydın yapmışlardır.

10. Balıkesir

Bizans imparatoru Hadrianus bölgeye av partileri için gelmektedir, bu yüzden de bölgeye bir kale yaptırmıştır. Balık ismi şehir anlamına gelmektedir, bu yüzden de bölgeye Hisar Şehri anlamına gelen Balıkesir denmiştir.

Bir diğer rivayet ise balın çok olduğu bu bölgeye bol balın olduğu yer anlamına gelen ''balı kesir'' denmeye başlanmıştır.

11. Bilecik

Belekoma, Bitinya, Bileydik ve sonunda Bilecik ismini alan şehrin isminin anlamına dair efsane de çok ilginçtir. Doğu'dan bu bölgeye yerleşmek için gelen bir grup kenti kurmak için toprağı kazmaya başlar. Mola verip kazı yerine geri döndüklerinde kazı yaptıkları aletlerin ve eşyaların başka yere taşındığını görürler. Bu olay 2-3 kez daha tekrarlanır en sonunda halk ''Bileydik kenti buraya kurardık.'' derler.

Bileydik ismi zaman içinde Bilecik ismini evrilir.

12. Bingöl

''Temiz su'' anlamına gelen Bingöl ismini Bingöl Dağı'ndan alır. Dağın isminin geldiği hikaye ise oldukça ilginçtir. Bölgede savaşan ordulardan biri çevrede su arar ve ona dağı tarif ederler. Dağın tepesine çıkan asker küçük bir su birikintisinden ziyade daha fazla gölün olduğunu görür ve ''burada bir göl yok, bin göl var!'' diye bağırır. Böylece dağın ismi Bingöl olur.

Tabii ki bu kanıtlanmış bir hikaye değil, halk arasında dolaşan bir rivayettir.

13. Bitlis

Asurlular tarafından Bit-Liz, Persler ve Yunanlılar tarafından Bad-Lis, Bizanslılar tarafından da Bal-Lais-on veya Baleş, Araplar tarafından Bad-Lis olarak kullanılmıştır.

İlk kullanıldığı döneme bakınca Asur dilince Bit kale anlamındadır, Bit-Liz ismi de Liz'in kalesi anlamını taşımaktadır. Zaman içerisinde Bit-Liz kelimesi evrilmiştir, yani özünde hala Liz'in kalesi anlamına gelir.

14. Bolu

Kayıtlarda geçen ilk ismi Bithynion olan Bolu için zaman içinde Romalılar tarafından Claudiopolis ismi kullanılmıştır. Sonrasında bölgeye gelen Türkler söylemesi daha kolay olsun diye sadece polis demişlerdir. Zaman içerisinde halk dilinde polis Bolu ismine dönmüştür.

Nasıl polisten Bolu'ya geldiğini biz de çözemedik.

15. Burdur

Eski Yunan mitolojisine göre tanrıların gazabından kaçan Ulis şu anki Burdur'un olduğu bölgeye doğru gelir. Bölgeye yaklaştıkça Rumca bir ses duyar. Birileri ona Rumca ''Ezostas'' yani ''Burada dur!'' demektedir. Bölgeye yerleşip köy kuran Ulis'ten sonra bölgenin ismi Ezostas olarak anılmaya başlamıştır.

Yıllar sonra bölgeye gelen Selçuklular Ezostas'ın ne anlama geldiğini sorarlar ve anlamını öğrenince Burada Dur olarak söylemeye başlarlar. Zaman içerisinde Burdur'a evrilir.

16. Bursa

Bursa’nın ismi hisar anlamındaki ‘Pura’ ve kent anlamındaki ‘İssa’ sözcüklerinden gelmektedir. Bursa’ya ismini verdiği söylenen Bitinya kralı Prousia'ın ismi ise Proasalı anlamına gelir. Bursa'ya kralın adının verildiği düşünülse de aslında krala Bursa'nın adı yani Prousias ismi verilmiştir.

17. Çanakkale

Eski çağlardan beri çeşitli isimlerle anılan Çanakkale Truva Savaşı döneminde Truva kralı Dardanos'tan kaynaklı Dardanelles adı ile anılmıştır. Daha sonralarında Fatih Sultan Mehmet'in Boğaz'ın doğu kıyısına yaptırdığı kaleden dolayı Türkler buraya Kale-i Sultaniye demeye başlamıştır. Kalenin yanı başında yaşayan halkın çanak çömlek ile ilgilenmesi ve bölgenin bu şekilde ünlenmesi ile bölge ve kale Çanak Kalesi ismini almıştır. Zaman içerisinde Çanakkale şekline evrilmiştir.

18. Çankırı

Antik ismi Gangra olan Çankırı Roma dönemine kadar Gangra olarak anılmıştır. Bölgeye gelen halk Gangra ismini telaffuz edemediği ve anlamlandıramadığı için çan ve kırık isimlerini kullanmaya başlamış, zaman içerisinde de Çankırı'ya evrilmiştir.

19. Çorum

Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi’ne göre bölgenin havası astım hastalarına iyi geldiği için Selçuklu Sultanı Kılıç Arslan hasta olan oğlu Yakup Mirza’yı ve yüzlerce hastayı bu bölgeye göndermiştir. O dönemde hasta olanlara, zayıf düşenlere halk dilinde çorlu denmekteymiş. Bu bölgeye gelen çorlular zamanla iyileşmiş ve evlerine geri dönmüştür. Bundan kaynaklı da buraya Çorum denilmeye başlanmıştır.

20. Denizli

Uydu görüntülerine bakıldığında Laodikya ovasının orada bir göl olduğu görülmektedir. Eski dönemlerde de Menderes nehri sal taşımacılığı için kullanılmıştır. O dönemde yaşayan Türkler için de göl aslında birer denizdir. Bu yüzden bölgeye Denizli denilmektedir.

21. Diyarbakır

Bakır ülkesi anlamına gelmektedir. Bu ismin kaynağı Diyar-ı Bekir'dir. Bekir'in memleketi anlamına gelir. Bunun nedeni de Bekir b. Va'il adlı Arap göçebe boyunun buraya yerleşmiş olmasından kaynaklanır.

Diyarbakır'ın eskiden kullanılan adı ''Gelen'' anlamına gelen Amid'dir. Dede Korkut kitabında Amid'e Hamid de denilmiştir.

Meşhur ismi Amed olarakta kullanılmıştır.

22. Edirne

Edirne şu anki adını almadan önce Kral Hadrian'ın şehri anlamına gelen Hadrianapolis ismi ile anılmıştır. Daha sonrasında şehrin ismi Odrisya, Orestias ve Uscuduma olarak değişmiştir. Bizans döneminde Doğu-İslam dünyası Edrenos, Edrene ve Edreneboli isimleri kullanışmıştır. Sonrasında bölgeye gelen Türkler ile Edrene ismi Edirne olarak şekillenmiştir.

23. Elazığ

1862 yılında o dönemde padişah olan sultan Abdulaziz'in uğruna Mamuretülaziz ismi verilmiştir. Sonradan isim uzun bulunmuş ve Elaziz diye değişmiştir. 1937 yılında ise Elazığ olarak değiştirilmiştir.

24. Erzincan

Erzincan'ın ismi söylentiye göre Azirizden gelmektedir. Asur kaynaklarında bölge Zuhma (Suhma) ismi ile geçmektedir. Daha sonrasında bölgeye Eriza ismi kullanılmıştır. Sonrasında da Erzingan denilmiştir. Zaman içerisinde Erzincan ismine dönmüştür.

25. Erzurum

Selçuklular döneminde Erzen-Rum olarak bilinen şehir o dönemde tahıl ambarı olarak kullanılmaktaydı. Zaman içerisinde Erzurum'a evrilmiştir. Bir diğer rivayete göre Rum toprağı anlamına gelen Ardı Rum isminden evrilmiştir.

26. Eskişehir

Şehrin antik adı Doylaion'dur. 1080 yılında bölge Türk egemenliğine girmiş daha sonrasında ise Bizans İmparatorluğu tarafından geri alınmıştır. Sonrasında bölge Türk hükümdarı Kılıçarslan tarafından Bizanslılar'dan geri alınınca şehre “bizim eski şehrimiz” anlamına gelen Eskişehir adını vermiştir.

27. Gaziantep

Şehrin bilinen en eski adı Antiochia ad Taurum'dur. Toroslar'ın karşısındaki Antakya anlamına gelen bu isim Romalılar tarafından kullanılmıştır. Daha sonrasında bölgeye gelen Araplar şehrin ismini Ayıntap olarak değiştirmiştir. Ayıntap isminin kökeni Hitit dilince han toprağı anlamına gelen hantap isminden türetilmiştir. Bunun yanı sıra Farsça'da Ayıntap kelimesi pınarı bol anlamına gelmektedir.

Zaman içerisinde Ayıntap Antep olarak değişmiştir.

28. Giresun

Kirazı ile meşhur olan bu şehrin ismi Romalı General Lukullus’un M.Ö. 70 yılında Giresun’a gelmesine dayandırılmaktadır. Şehre gelen Lukullus burada kiraz tadar ve çok sever, dönerken kiraz fidanı götürür. Romalılar Lukullus sayesinde kirazı tanır, beğenir. Böylece kirazın getirildiği yöreye kirazın o dönemki adı Cerasustan dolayı Keresus adı verilir. Zaman içerisinde Giresun'a evrilir.

29. Gümüşhane

Şehrin antik çağdaki adı Argiropolis'tir, o dönemde kullanılan Argis gümüş anlamına gelmektedir. Bölgedeki madenlerden dolayı gümüş ön plana çıkmaktadır. Osmanlı döneminde Canca olarak anılan bölge daha sonra gümüş ismi ile öne çıkmaya başlamış ve daha sonra gümüşün çıkarıldığı yer olan Gümüşhane isminde kullanılmaya başlanmıştır.

30. Hakkari

Hakkari kelimesinin kökeni kaynaklara göre Kürtçe'dir. Kürtçe'de Karin kelimesi -ebilmek anlamına gelmektedir. İnsanın gücünün yetebilmesi anlamına gelmektedir. Hak kelimesi daha sonradan eklenmiştir. Özünde kelime ''hep güçlü'' anlamına gelmektedir.

31. Hatay

Bu şehre ismini Atatürk vermiştir. Hıtay ismini taşıyan yarı göçebe toplum 10.yüzyılda Çin'e gitmiş ve Çin'in kuzey kısmını işgal etmiştir. Çin'deki bu bölgeye Hıtay denilmiştir. Atatürk de Hıtaylıların Antakya bölgesine geldiğine inanıyordu ve bu nedenle bu şehre Hatay ismini vermiştir.

32. Isparta

Bölgenin önceki adı Baris'ti. İranlılarla yapılan savaştan sonra ülkelerine dönmeyen Mora Yarımadası Ispartalıları Baris isimli bu bölgeye yerleştiler. Daha sonrasında ise Yunanca'daki ''is'' belirteci başa getirilmiş ve is ile baris kelimeleri birleştirilmiştir. O dönemde dağlık anlamına gelen İsparita olarak anılmış daha sonrasında İsparta olarak söylenmeye başlamış ve en son Isparta olmuştur.

33. Mersin

Bölgenin yakınında Mersinli adında Türkmen bir aşiret yaşıyormuş. Bu aşiret Anadolu'da yedi farklı köye ve bölgeye kendi ismini vermiştir. Mersin şehrinin adı da Mersin adındaki Türk Oymağından gelmektedir.

34. İstanbul

MÖ. 658 yılında Megara kralı Byzas tarafından kurulduğundan bu şehre kurucusundan dolayı Bizantion adı verilmiştir. Roma imparatoru Marcus Avrelius döneminde imparatorun manevi babasının adıyla “Antion” olarak anıldı. Bizans İmparatoru Konstantin bu şehri yeniden kurunca buraya kendi adını verdi. Şehre “Konstantin veya Konstanpolis” adı verildi. Araplar “Kostantiniye, Romalılar Konstantinopolis” demişlerdir. Daha sonra bu ismin kısaltılmış şekli olan “Stin-polis” deyimi kullanıldı. İşte İstanbul bu “Stin-Polis” şehrinden türetildi. Türkler burayı alınca Müslüman şehir anlamında “İslambol” adını verdiler fakat daha sonra İstanbul olarak değiştirildi.

35. İzmir

Şehrin asıl adı “Smyrna”dır. İzmir kelimesi smyrna’nın halk arasındaki kullanış şeklidir. Homeros destanlarında bu kent ismini Kıbrıs Kralı Kinyras’ın kızı Smyra’dan alır.

36. Kars

MÖ 130-127 yılında buraya yerleşen Karsak oymağından dolayı şehre Kars adı verilmiştir. Kars kelimesinin anlamı ise deve ya da koyun yününden yapılan elbise veya şal kuşağı anlamına gelmektedir.

37. Kastamonu

Şehrin eski adı Tumana olarak bilinmektedir. Buraya daha sonra Gas-Gas isimli bir kavim yerleşmiştir. Bölgeye gelen kavim Gas ile Tuman kelimelerini birleştirerek Gastuman demiştir. Zaman içerisinde söyleme kolaylığı ile Kastamonu kelimesine evrilmiştir.

38. Kayseri

Şehrin ilk ismi Mazaka olarak bilinmektedir. Romalılar şehri aldığında imparatorun şehri anlamına gelen Caesarea ismini vermiştir. Zaman içerisinde Kayseri'ye evrilmiştir.

39. Kırklareli

Bizans döneminde şehrin adı kırk kilise anlamına gelen Saranta Ekklesies'miş. Sonrasında bölgeyi fetheden Türk akıncıları şehirde verdikleri 40 şehiti anmak için Kırklareli ismini vermiştir.

40. Kırşehir

Öncelerinde Makissos ve Justinianopolis isimleri ile anılan şehir, bölgeye Türklerin yerleşmesi ile ''Kır şehri'' adını almıştır. Bunun en büyük sebebi şehrin kırların ortasında yükselmesidir. Zaman içerisinde şehrin ismi halk dilinde Kırşehir olarak anılmaya başlanmıştır.

41. Kocaeli

Osman Bey'in uç beyliklerinden biri olan Akçakoca tarafından fethedilen bölgenin ismi fetheden kişi yani Akçakoca'dan gelmektedir.

42. Konya

Şehir kurulduğundan beri dinsel bir merkez olarak görülmüştür. Hıristiyanlar tarafından “İsa'nın tasviri” anlamına gelen İkonyum adı verilmiştir. Daha sonrasında ise Abbasiler bu bölgeyi almış ve ismini Kuniye'ye çevirmiştir.. Türkler ise bu ismi Konya olarak değiştirmiştir.

43. Kütahya

İlk ismi seramik kenti anlamına gelen Seramorum olan şehir daha sonrasında Frigliler tarafından Kotiyum olarak anılmaya başlamıştır. Daha sonrasında ismi Kotiaetion, Katiaion, Cotyaeium, Cotyaeum ve Cotyaium şeklinde geçen şehrin tüm isimlerinin anlamı Totys’in şehridir. Selçuklu döneminde Türklerin buraya gelmesi ile birlikte şehre Kütahiye ismi verilmiştir. Zamanla bu isim halk dilinde Kütahya olarak evrilmiştir.

44. Malatya

Kültepe vesikalarında Melita ismi ile anılan şehir Hitit döneminde de Maldia olarak geçmektedir. Maldia kelimesi bal anlamına gelen melid kelimesinden türemiştir. Zaman içerisinde halk dilinde Malatya ismini almıştır.

45. Manisa

Şehrin ilk ismi Yunanca Magnesya'dır. Truva Savaşı'na katılan Magnetler bu bölgeye geldiklerinde Spil Dağı eteklerine Magnesia Kalesi'ni inşa etmiştir. Bu yüzden de bölgeye Magnesya denmeye başlamıştır. Daha sonra Türkler bu bölgeyi aldığında şehrin ismini Manisa olarak kullanmaya başlamıştır.

46. Kahramanmaraş

Şehrin gerçek ismi Markasi'dir ama halk arasında Maraş olarak anılmıştır. Kurtuluş Savaşı'nda Maraş halkının işgale direnmesi ile Kahraman unvanını almıştır.

47. Mardin

Mardin isminin Süryanice bir kelime olan Marde'den geldiği rivayet edilmektedir. Romalılar Maride, Araplar ise Mardin ismini vermiştir.

Bir diğer rivayete göre şehrin ismi Kürtçe kökenlidir. Mer-din yani erkek, yiğit görülen anlamına gelir.

48. Muğla

Bölgenin ismi Selçuklu Sultanı Kılıçarslan'ın değerli komutanlarından Muğlu Bey'den gelmektedir. Burayı fetheden Muğlu Bey'in ismi bölgeye verilmiştir. Zaman içerisinde Muğla'ya dönüşmüştür. Kentin orta çağdaki adı Mobella olarak geçmektedir.

49. Muş

Şehrin ismi Asurlulardan kaçan İbrani kabilesi tarafından verilmiştir. Bölgeye gelen kabile sulak verimli alan anlamına gelen Muş ismini bölgeye vermiştir. Bir diğer inanışa göre de şehrin ismi şehrin kurucusu olan Muşet'ten gelmektedir.

50. Nevşehir

Kent, Orta Çağ ve Yeni Çağ'da Seandos, Nissa ve Muşkara isimleri ile anılmıştı. Damat İbrahim Paşa olarak sadrazamlığa getirildiğinde doğduğu kent olan Muşkara'da büyük bayındırlık hareketine girişti. İmaretler, camiler, medreseler, hamam ve çeşmeler yaptırdı. Muşkara adını değiştirerek, kente Yenişehir anlamına gelen Nevşehir adını verdi.

51. Niğde

Hititler zamanında Nakita ismi ile anılan şehir İslam müelliflerinin eserlerinde Nekida ve Nekide isimleri ile geçmektedir. Zaman içerisinde Nikede şeklinde telaffuz edilmeye başlanmış, Selçuklular döneminde Niğde ismine evrilmiştir.

52. Ordu

Ordu ismi tamamen Türkçe bir kelimedir ve saray anlamına gelmektedir. Genellikle hükümdarın, hakanın oturduğu şehir anlamında kullanıldığı için zamanında buraya kelimenin orijinal hali olan Urdu ismi verilmiştir. Daha sonraları ise Orda şeklinde söylenmeye başlanmıştır. Ur kelimesinin anlamı yüksek yer, tepedir. Zamanla Ordu olarak evrilmiştir.

53. Rize

Rumca'da dağ eteği anlamına gelen Riza kelimesi şehrin ismi olarak kullanılmıştır. Bölgenin geçmişte ''Riza'' ismi ile anıldığı zaman içerisinde Rize'ye evrildiği düşünülmektedir.

54. Sakarya

Şehir ismini Sakarya Nehri'nden almaktadır. Nehrin ismi ise M.Ö. 7.yüzyılda bölgede yaşayan Frigyalılar'dan gelmektedir. Frigyalılar için kutsal görülen bu nehre Sangari ismi verilmiştir. Daha sonra Sangari ismi saldırgan anlamına gelen Sengarios ismine çevrilmiş. Zaman içerisinde Sakarya şeklinde söylenmeye başlanmıştır.

55. Samsun

Palaskça kökenli olan Amisos kelimesi şehrin ilk isimlerinden biridir. Bölgeye Türkler geldikten sonra Amisos kelimesi Samsun şeklinde türetilmiştir. O dönemin kayıtlarına bakıldığında şehir için Türkler Samsun derken Batılı kaynaklar Sampson demektedir.

56. Siirt

Siirt kelimesinin Sami Dili'nden geldiği düşünülmektedir. Kent anlamına gelen Keert sözcüğü şehir için kullanılmıştır. Daha sonra Esart, Sairt ve Siirt isimleri kullanılmıştır.

57. Sinop

Antik Çağ'da, Paflagonya bölgesi içinde kalan Sinop'un saptanabilen en eski adı, Sinope'dir. Bir söylenceye göre de kent adını, kurucusu olarak kabul edilen Amazon'dan almaktadır. Bir başka söylenceye göreyse kenti eski Yunan'da Irmak Tanrısı Asopos'un su perisi kızlarından Sinope kurmuştur. Bu yüzden bölgeye Sinope denmiştir. Zaman içerisinde Sinope Sinop şeklinde değişmiştir.

58. Sivas

Kentin adı Farsçada “üç değirmen” manasına gelen “Sebast” kelimesinden gelmektedir; Sebast ismi zamanla halk dilinde Sivas olarak yerleşmiştir. Sivas ismi bu şekilde oluşmuştur.

59. Tekirdağ

Tekirdağ'ın bilinen en eski adı M.Ö. 5.yüzyıldan gelmektedir. Heredot'un kaynaklarında bölgenin adı Bizanthe olarak geçmektedir. Daha sonraki kaynaklarda ise şehir Rhaedestus ismi de anılmaktadır. Geç Bizans döneminde Rodosto olarak aktarılan bölgenin adı Osmanlı dönemi ile birlikte Rodosçuk olarak kaynaklarda yer almaktadır. 1732 yılı itibariyle Tekfurdağı olarak adlandırılan bu bölge cumhuriyetin ilanı ile Tekirdağ ismini almıştır. Adını kıyı boyunca uzanan Tekir dağlarından aldığı da düşünülmektedir.

60. Tokat

Tokat isminin kökeni tamamen Türkçedir ve bildiğimiz tokat kelimesinden gelmektedir. Bölgede bulunan kalenin ismi Comano Pontica idi. Daha sonrasında Anadolu'yu fetheden Selçuklu Oğuz Türkleri bu kaleyi alarak kenti fethedince Bizans ordusuna ağır bir tokat vurduklarını belirtmek amacı ile şehrin ismini Tokat olarak değiştirdiler.

61. Trabzon

Trabzon ismi Pontus Rum devletinde kullanılan ve şehrin orijinal adı olan dört köşe anlamındaki “Trapezus” sözcüğünden gelmektedir. Lazlar şehre Trapuzani, Gürcüler Trapizoni demektedir. Daha sonrasında şehre gelen Osmanlı ve Persler de şehir için Tara Bozan demişlerdir. İsim ufak söyleniş farklılığı olsa da günümüze kadar Pontus devrindeki adı ile Trabzon olarak gelmiştir.

62. Tunceli

Yıllarca Dersim olarak bilinen şehrin ismi 1935 yılında Tunceli olarak değiştirildi. Tunç gibi sağlam insanların yeri anlamına gelen Tunceli ismi tamamen yapay bir isim olarak türetilmiştir.

63. Şanlıurfa

İlk zamanlarda Arach, Erech, Orhay, Edessa ve Ruha isimleri ile anılan şehir daha sonra Urhai olarak anılmaktadır. Urhai ve Orhay isimleri bölgenin sakinleri Süryaniler tarafından verilmiştir. Daha sonrasında bölgeye gelenler suyu bol anlamında olan Edessa ismini vermiştir. Sonrasında güzel çeşme anlamına gelen Kaliruha ismi kullanılmıştır.

Bölgeye Arapların gelmesi ile birlikte Kali kelimesi atılarak Ruha ismi ile anılmaya başlanmış, zaman içerisinde Urfa ismine evrilmiştir.

64. Uşak

Uşak ismi Türkçe kökenlidir. Oğul anlamına gelen Uşak kelimesi şehrin kurucusu olan Selçuklular tarafından verilmiştir. Şehrin isminin oğul ile ilgili olmasının sebebi de oğlu bol olsun diye dua edilmesinden gelmektedir.

65. Van

Şehir Asur kraliçesi Semiramis tarafından kurulmuş ve şehre kurucusundan dolayı Şahmirankent ismi verilmiştir. Daha sonrasında bölgeye Persler'in gelmesi ile bölgeye Van adında bir vali atanmıştır. Şehri bayındır hale getirdiği için şehre onun ismi verilmiştir.

66. Yozgat

Şehrin asıl ismi Bozok'tur, zaman ile Yozgat şeklinde değiştirilmiştir. Oğuzların Bozok koluna mensup Türklerin bölgeye yerleşmesi ile birlikte bu bölge Bozok olarak anılmıştır. 1800'lü yıllarda ise halk dilinde Yozgat denmeye başlanmıştır. Yozgat ismi otlak kent anlamına da gelmektedir.

67. Zonguldak

Şehir ilk ismini Sandra ismindeki çaydan almıştır. O dönemde şehre Sandraka denmiştir. Zaman içerisinde Zonguldak sözcüğüne evrildiği düşünülmektedir.

68. Aksaray

Selçuklu Sultanı İzzettin Kılıçarslan şehirde pek çok cami, medrese, kümbetler ve büyük ve beyaz bir saray yaptırmıştır. Şehir de Aksaray ismini bölgede yaptırılan bu beyaz saraydan almaktadır.

69. Bayburt

Şehrin orta çağdaki ismi Payberd olarak geçmektedir, Bizans döneminde ise Payper ve Baberd olarak kaydedilmiştir. Arap kaynaklarında Babirt olarak bilinen şehir yüksek kale anlamına gelmektedir. Zaman içerisinde Bayburt şekline evrilmiştir.

70. Karaman

Bölgeye yerleşen Karamanoğlu Beyliği'nin kurucusu Karaman Bey'den dolayı şehre Larende denilmiştir. Cumhuriyet döneminde ise Karaman olarak değiştirilmiştir.

71. Kırıkkale

Şehrin ismi bölgede yaşanan kahramanlıklardan dolayı Osmanlı arşivlerinde Kırıkkal olarak anılmıştır. Sonrasında Kırıkköyü olarak bilinen kent merkezi zamanla Kırıkkale halini almıştır.

72. Batman

İsmini Batman Çayı'ndan alan şehir ilk başlarda bir köydü. Çayın yakınında bulunan Iluh köyüne Batman ismi verilmiştir. Rivayete göre köyün yerlileri bölgenin güneyine kurulan tesislere çok fazla bakıyormuş bu yüzden böyle bir isim verilmiş.

73. Şırnak

İçerisinde Nuh peygamberin de olduğuna inanılan bir grup tarafından kurulan şehrin ilk ismi Nuh'un şehri anlamına gelen Şehr-i Nuh idi. Daha sonra halk dilince Şernah ve Şırnek olarak değişmiş en sonunda Şırnak halini almıştır.

74. Bartın

Antik çağdaki ismi Parthenios olan şehir zaman içerisinde Bartın şeklinde söylenmeye başlanmıştır. Parthenios isminin verilmesinin sebebi ise, Okenaus'un çocuklarından biri olan sular tanrısı Parthenios'dur. Bölgedeki sulardan ve denizlerden dolayı bu ismin verildiği düşünülmektedir.

Antik çağda, Parthenios adı verilen Bartın Irmağının kenarında kurulan Bartın Kentinin Parthenia adıyla anıldığı ve zamanla Bartın’a dönüştüğü yazılı kaynaklardan anlaşılmaktadır.

75. Ardahan

Şehrin ismi Gürcü kökenlidir. Ardana ve Artani ismi kullanılmış, daha sonrasında bölgeye Osmanlıların gelmesi ile Ardahan denilmeye başlanmıştır.

76. Iğdır

Iğdır ismi 24 Oğuz boyundan biri olan Oğuz Han'ın torunu Iğdır Bey'den gelmektedir. Bölgeyi fetheden Iğdır Bey'in ismi kente verilmiştir.

77. Yalova

Osmanlı döneminde Çiftlikköy'den Çınarcık iline kadar olan bölgeye Yalakabad ismi verilmiştir. Yali, yala kelimeleri kıyı anlamındadır. Zaman içerisinde buranın ismi Yalı ovası olarak anılmış sonra da Yalova'ya evrilmiştir.

78. Karabük

İsmini coğrafi ortamdan alan bu şehir ''kara'' ve ''bük'' kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır. Anlamı kara çalılık yer olarak bilinmektedir.

79. Kilis

Şehrin ismine Osmanlı kaynaklarında Kiris Kalesi olarak rastlanılmıştır. Grant Dictioner'de Cyrrhus efendi anlamındaki Kiris olarak geçmektedir. Araştırmalara göre bu ismin 8.yüzyılda bölgeye gelen Türkmenler tarafından ortaya atıldığı düşünülmektedir. Zaman içerisinde Kiris halk dilinde Kilis'e çevrilmiştir.

80. Osmaniye

Osmanlı zamanında şehre bölgede çıkan isyanları bastırmak için Fırka-i İslahiye isimli bir ıslah ordusu gönderilmiştir. Sonrasında da şehri bu ordu kurmuştur. Şehir kurulurken o bölgede büyük bir öneme sahip Osmanlı köyü unutulmamıştır. O yüzden de buraya bu köyün ismi verilmiştir.

81. Düzce

Coğrafi konumundan dolayı bu bölge uzun bir süre Düzbazar olarak anılmış daha sonrasında bu bölgede kurulan pazara da aynı isim verilmiş. Düzce il olduğunda ise hep anılan isminin kullanılması uygun görülmüş.

Kaynak

@herkes

Prof. Dr. Musa Şaşmaz

81 şehrin hikayesi / makale

[derdiderun]

Vasiyetim şudur ki: Silaha, pazarlık konusu olmayan onurunuza ve ölmeyen hayalinize sımsıkı sarılın. Düşman, bizi direnişi bırakmaya, davamızı sonu gelmeyen bir müzakereye dönüştürmeye zorluyor.

Ancak size diyorum ki: Haklarınız üzerinde pazarlık yapmayın. Direniş sadece taşıdığımız bir silah değil, her nefeste Filistin’e olan sevgimizdir; kuşatma ve saldırıya rağmen var olma irademizdir.

Yahya Sinvar

[gezegen-gezginn]

Gidiyoruz, tatlı bir vedayla çokta gürültü yapmadan, kırmadan dökmeden, usulca ve asilce, derinden bir sessizlikle..

Hayatlarımız yakınlarımızın yabancılıklarıyla kuşatma altında...

Ne içi dolan dostluklar,

Ne içi dolan akrabalıklar mevcut!

Yakınlar uzak olmuş, uzaklar yakın... işin garip tarafı iddialar boy gösteriyor meydanlarda, lakin ne hazindir ki isbatına sıra gelmiyor...

"Ben varım, seninleyim!" diyenlerin varlığı sıra sıra...

Halbuki çogu vakit cismen bile olunmuyor ...

Hakikaten hakiki insana, samimiyete olan susuzluğumuz göldeki susuzluğa denk...

Dostum diyorsun aradaki rekabeti görüyorsun,

Ailem, yarim diyorsun onlarda bile vefasızlığı yaşıyorsun.

Sonra da ele güne varınca,

"'Sen nerelerdesin!' diye yakınıp durulduğunu işitiyorsun.

İş işten geçince kiymete biniyorsun, veda edince vefayı hissediyorsun.

Bilmem ki neden sevgideki bu cimriligimiz,

Bilmem ki neden vefadaki umursuzluğumuz,

Bilmem neden ihtiyacımız olduğu halde kimseleri

görmemekliğimizdeki Israrımız ?

Bilmem ki neden ?

[amezhu]

Heaven Official's Blessing▪︎

204. BÖLÜM - 500 kişi bulmaya çalışmak - eski bir dostla karşılaşmak

“Ne peki?” Xie Lian sordu.

Jun Wu konuyla ilgili biraz sessiz kaldı, konuşmadan önce uzun süre düşündü, “XianLe, neden birden hocan aklına geldi? TongLu dağında bir şeyle mi karşılaştın? Onunla alakası olan?”

Xie Lian kendine geldi ve daha fazla soruyla baskı yapmaya başlamadan önce ötelerden bir yerden bir yaygara koptu. Jun Wu konuştu, “Hepinizin daha önce bahsettiğiniz üç dağ ruhunu görüyorum, gerçekten acayip. Önce onlarla ilgileneceğim, konuşmayı daha sonra yaparız. Yine de XianLe, sen sorularını sordun. Sadece bir şeyi unutma; hocan hiç de basit bir karakter değil. Eğer onunla karşılaşırsan, çok daha fazla dikkatli ol.”

Böylece sessizlik oluştu, “Lordum?” Xie Lian seslendi.

Jun Wu geri cevaplamadı. Bir tane dağ ruhu bile dövüşmek için oldukça zorluydu, üç tanesiyle karşılaşma ve kuşatma muhtemelen çok daha zor olacaktı. Geçen sefer sınırsız bir ruhsal güç kullansa ve cennetvari bir ilahi heykel kontrol etse de kendi başına onunla baş edemezdi. şimdi ise Jun Wu tek başına onlarla yüzleşecekti, muhtemelen iyice odaklanması ve büyük bir çaba sarf etmesi iyi olurdu.

Xie Lian, Hua Cheng'e konuşmalarının kısa bir özetini anlattı, artık adımlarını durdurdular.

O anda geniş ve açık bir caddede konumlanmışlardı. Gökyüzüne doğru bakıldığında, kasvetli bulutlar ayı gizlemişti,  yaratıklara benzeyen soluk iplikler ve siyah duman dizilerinin soğuk ayın önünde temiz bir suya damlamış mürekkebin dağılması gibi sürüklendiği görülebiliyordu.

Bunlar Wu Yong Kutsal Tapınağından gönderilmiş kederli ruhlardı. Saraydaki kralın aurası ve çeşitli tanrıların tapınaklarından çıkan kutsal parlamalar dinsel bir kalkan oluşturduğundan henüz içeri girememişlerdi. Bunun gibi doğal bariyerler bu gibi acımasız yaratıkları dışarıda tutabilirdi, böylece ruhlar sadece gökyüzünde dönerek gezmekten başka bir şey yapamıyorlardı.

Neredeyse tüm kale şehirlerinde böyle kalkanlar vardı çünkü üstün karakterler ve etkileyici cennet mensupları her yerde görülebilirdi; onların söylediği gibi, zengin topraklar yetenekleri besler.

“Kalkana takviyeler eklediğimiz sürece durum iyi olur.” Dedi Hua Cheng.

Ancak sorun, nasıl güçlendirileceğiydi? Xie Lian sordu, “Tılsım büyüler mi? Ruhsal eşyalar mı?” ve ekledi; “Muhtemelen bunlar yeterli olmaz.”

Bu kederli ruhlar kraliyet başkentinin tüm gökyüzünü sarmıştı, bu da demek oluyordu ki milyonlarca tılsım veya ruhsal eşyaları olmadıkça dayanamazlardı. Xie Lian ileri geri yürüyor, dişlerini gıcırdatıyordu, “San Lang, bariyeri destekleyebilecek bir fikrim var ama… biraz insan lazım.”

“ne kadar?” diye sordu Hua Cheng.

“çok.” Xie Lian cevap vardı. “olabildiği kadar çok. En azından beş yüz kişi.”

“ölü mü canlı mı?”

Ciddiyetle dinliyordu, hiç şaka yapan bir yüzü yoktu. Xie Lian cevapladı; “canlı, ölüler olmaz. Ruha ve kederli ruhları uzaklaştırmak için yaşayanların Yang[1] aurasına ihtiyacım var.”

“Eğer durum buysa, o zaman bu onların da gönüllü olmaları gerektiği anlamına geliyor” Hua Cheng yorumladı.

“haklısın, gönüllü olmaları gerekli.” Xie Lian cevapladı. “ayrıca koruma ve savaşma istekleri de olmalı. Eğer kalplerinde korku varsa istekleri zayıfsa ruhlar içeri girme şansını elde edebilirler.”

Hua Cheng başını onaylar şekilde salladı; “Tıpkı askerlerin ön saflarda savaştığı gibi, kazanmaya en istekli olanlar, en çok inanca sahip olanlar olmalı. Çünkü eğer çaresizce buna zorlanırlarsa veya hiçbir savaşma ruhuna sahip olmadan kaçışırlarsa asla kazanamazlar, karanlık ve acı verici bir yenilgiye terk edilmiş bir sonları olur.”

“Çok haklısın.” Dedi Xie Lian. “Acaba San Lang bu insanları bulabilir mi?”

Biraz düşündükten sonra, Hua Cheng yavaşça cevapladı, “Gege, eğer ölüler lazımsa ne kadar lazımsa istemediğin kadar getirebilirim. İstemsiz yaşayanlardan da. Ama bu duruma karşı istekli olanları bulmak o kadar kolay olmayacak.”

Bir duraklamadan sonra devam etti, “Ölümlüler aleminde hayalet kralın kesinlikle çok sayıda inananı var, ama biliyorum ki ilk olarak benden çok korktuklarından, ikinci olarak da bana soru sormak istediklerinden bu durum böyle. Yani benden korktukları için bana itaat ediyorlar. Onları korkuyla zorlayabilirim ya da yarar sağlayarak kandırabilirim ama bu şekilde muhtemelen Gege’nin istediği gerçekleşmeyecek. üzgünüm”

Xie Lian, bunu dinlerken büyülenmişti, şöyle devam etti: “Hayır özür dilemene gerek yok. Hadi beraber başka bir yol düşünelim.”

“En. Yine de Gege, iyi haberler var.” dedi Hua Cheng. “Önümüzdeki yaklaşık 50 metre uzaktaki köşede bir grup yaşayan insan var.”

Xie Lian da onları hissetti, insanlar köşeyi dönmüş devam ederken onları görmek için ileriye doğru koştular. Onun ani ortaya çıkışıyla insanlar şaşkınlıkla bağırdılar “HAYALET!!!”

Xie Lian yakından baktı ve onları tanıyıp neşeyle bağırdı, “Millet, ne hayaleti. Benim!”

Çeşitli keşişlerden ve efsunculardan oluşan bu grup çok tanıdıktı. Önde gelen kişi gösterişli elbiseler giymiş bir efsuncuydu –Cennetin gözü değil miydi? Ve arkasında büyük bir grup, bunlar geçen acımasızca onları rahatsız eden ve gölgeli hanın çatısından yerlere serilen keşiş ve efsuncular değiller miydi?

Xie Lian’ın arkasında elleri kenarda rahatsa savrulan Hua Cheng yaklaştı. Şu an kesinlikle hiç de çocuk gibi değildi, kayıtsız ve soğuk bir gülümsemesi vardı. cennetin gözü ve diğerleri görür görmez oldukları yerden üç metreye kadar geriye kaçtılar. “Bir de diyorsun ki hayalet yok. Ondan daha hayaleti mi var. O HAYALET KRAL!!!”

Hua Cheng’in gülüşü soldu, sinirden dilini şaklattı çünkü yorum yapmak için çok tembel hissediyordu. ‌Xie‌ ‌Lian‌ şu anda her yerde yaşayan ruhları arıyordu dolayısıyla aceleyle ellerini kaldırdı, “Millet! Tam da zamanında geldiniz. Bir şey vard…” elini kaldırdığı gibi öyle abartılı bir tepki verdiler ki Xie Lian bile bu kadar beklememişti. Yerlere yatıp bas bas bağırmaya haykırmaya başladılar, “GİZLİ SİLAHINA DİKKAT EDİN!!!”

“…”

Xie Lian’ın onların korkarak andığı ‘gizli silah’ın ne olduğu konusunda biraz sessiz kalıp düşünmesi gerekmişti. “Korkmanıza gerek yok! Gizli silahım falan yok!” ‘Bozulmaz İffet Köfteleri’ öylesine unutulacak bir şey değildi ki zaten, tek başına sadece onları yapmak için gereken bıçak işi bile yarım günlük zaman istiyordu. Ekledi, “Ayrıca geçen sefer ben size hiçbir şey yapmama rağmen beni zorladınız, artık daha az neden var.”

Bunu duyan kalabalık biraz kafa yordu, mantıklı olduğunu düşünerek hızla yerden yukarıya doğru süründüler, üzerlerini sirkelediler ama hala ellerinde ruhsal aletleri ve tılsımları vardı ve mesafeyi koruyorlardı. Cennetin gözü konuştu, “Şunu söyleyeyim Daozhang, seni uzun süredir görmedik ama vücudundaki şeytani öz daha da kötü olmuş. Bence hâlâ bir şans varken şimdi geri dönmen en iyisi. Bahsetmişken, neden bu kadar kötü biliyor musun? Seni korkutmak istemem ama, artık yüzünüzü net bir şekilde zar zor görebiliyorum.”

“…”

Xie Lian onu dinlerken gittikçe kızarıyordu, Hua Cheng’e bakmaya, bakarken görülmeye cesaret edemiyordu. “Bunu sonra konuşalım. Millet! Gece gökyüzünde işaretleri gözlemliyordum ve bazı uğursuz yaratıklar gördüm. Siz de gördünüz mü?”

“Tabii ki gördük!” dedi cennetin gözü. “Gece gökyüzündeki işaretleri gözlemlemek her gün yapmamız gereken ödevdir. Ve burada bazı canavarların veya hayaletlerin sorun çıkardığını düşündüm, ama olabilir mi, yoksa Hua Cheng… Zhu mu?”

“Hayır tabii ki?” dedi Xie Lian. “Yoksa sizi gelip burada uyarmazdım. Biz de bu sebeple geldik, kraliyet başkentinin aurasını güçlendirmenin yollarını düşünüyorduk.”

Cennetin gözü şüpheliydi, “Siz ikiniz? Çare düşünüyordunuz?”

“Hayalet Kral neden bu kadar iyi kalpli olsun ki?”

Hua Cheng sırıttı, “İyi kalpli olduğumdan değil. Ama eğer kraliyet başkenti için bir şeyler yapmak isteseydim, bu aura kalkanının beni durdurmasının hiçbir yolu yok.”

Efsuncular ve keşişlerin ifadeleri asla okunamıyordu. Xie Lian hemen gardlarını indirmeyeceklerini ve ayrıca onları zorlayamayacaklarını da biliyordu. “Daha önce gökyüzündeki o yaratıklarla karşılaştım, onlarla baş etmek gerçekten çok zordu. Eğer kraliyet başkentinin koruyucu kalkanı kırılıp zorla içeri girmelerine izin verirsek her şey kaosa sürüklenir, yani şu anda bir dizi oluşturabilmek için yardım arıyorum, yaklaşık beş yüz kişiye ihtiyacım var.”

 Cennetin Gözü’nün ağzı bir karış açıldı, “Beş yüz mü? Sırf bu rün için bu kadar çok kişi? Hiç bu kadarını duymamıştım.”

Xie Lian beş yüz kişinin minimum sayı olması gerektiğini söylemeye kalbi el vermedi. Açıkça söylemek gerekirse en azından sekiz yüz kişi gerekliydi. Efsuncu ve keşiş grubu mırıldanmaya başladılar, “Ben de hiç duymadım, herhangi bir kitapta falan gören var mı?”

“Bu yaratıklar cidden o kadar mı güçlü mü?”

“Sadece canavarların bir ısırıkta beş yüz tane yediğini duydum, daha önce bir rün için bu kadar çok kişiye ihtiyaç olduğunu görmedim.”

“Tehlikeli mi?”

Ciddi düşünme ve taşınmalardan sonra Xie Lian dürüstçe cevap verdi, “Emin olamam, bekli evet belki hayır. Daha önce böyle bir rün çizmediğimden sadece yüzde sekiz eminim.

Bu rün Xie Lian’ın bir kitapta okuduğu veya birinden öğrendiği bir şey olmadığından kitaplarda da bununla ilgili bir şeyler bulmak imkansızdı. Ama son sekiz yüz yıl boyunca üzerinde düşünüp durduğu ve yürürken aklında dolaşan bir şey vardı; insan yüzündeki hastalık yeniden ortaya çıkarsa ne yapılması gerekirdi? Muhtemelen öylece oturup hiçbir şey yapmamış olması imkansızdı. O zamanlar aslında yine bu büyük krizle yüzleşmek zorunda kalacağını düşünmediğinden kullanılabilir bir metot da bulabilmiş değildi.

Diğer taraftan diğer grup bir süre aralarında tartıştılar, Cennetin Gözü, “Bizde o kadar kişi yok. Ek olarak…”

Ek olarak Xie Lian ve Hua Cheng’e güvenmiyorlardı.

Ellerinden bir şey gelmezdi. Sonuçta onlar insan yüzü hastalığının nasıl bir felaket nasıl güçlü bir şey olduğunu bilmiyorlardı. Ayrıca Hua Cheng ile yaşanmış geçmişteki anlaşmazlıklar göz önüne alındığında böceklerden başka hiçbir şeye benzemeyen bir şekilde oynandıkları çok sayıda vaka olmalı. Aslında Xie Lian onların hocaları ve belli sayıda öğrencileri olabileceğini düşünmüştü, bu yüzden belki üç yüz dört yüz kişi olsun bulabileceğini ve kalanının da bir şekilde halledilebileceğini umuyordu, ama bu umut tamamen nafileydi.

“Gege, bunlar için nefesini tüketme” dedi Hua Cheng. “Gidelim.”

Xie Lian başını salladı ve onunla birlikte ilerlemeye devam etti, en azından cesareti kırılmamıştı. Cennetin gözü ve diğerleri oradan hemen ayrılmamış ve gizlice onları takip ediyorlardı. Xie Lian tamamen sessizdi, takip etmelerinin nedeninin Hua Cheng’in kraliyet başkentinde sorun yaratmasından korkmaları olduğunu düşünüyordu. Onların endişeleri iyi kalpli olduklarındandı, bunun komik olduğunu düşündü ama umursamayı bıraktı. Hua Cheng bir öneride bulundu, “Neden gecekondu mahallelerine gitmiyoruz? Cesur ve inançlı olan ve ölümden korkmayanların sayısı oldukça fazla olmalı orada. Belki arayışımız orada daha verimli olur?”

Böylece ikisi rotayı değiştirdiler ve kraliyet başkentinin gölgelerine doğru gittiler. Oldukça yıkılmış bir tapınağa denk geldiler ve dışarıdan bir göz attılar. Tapınakta bir grup insan yerlerde uyuyor ve bu durum tapınağın dışına kadar uzanıyordu. Bir grup evsiz veya dilenci olmalılardı. Hava buz gibi, yerler soğuk ve insanların kıyafeti eski püsküydü. Kadın, erkek, çocuklar vardı ve hiçbiri bu derece yakınlıktan rahatsız gibi değildi.

Bazıları yırtık pırtık hasırı almış, bazıları ısınmak için samana sarılmış bazıları da öylece yerde yatıyordu. Bazısı uyanık bazısı esniyordu, bir kenarda bazıları yaralarının acısından inlerden diğer tarafta diğerleri birbirinin üzerindeki pireleri koparıyordu. Hatta topal bacağını sürüyor gibi olan hastalara su taşıyan birisi de vardı. İçeri girmeden önce garip izler ve boğucu kokular çoktan dışarıya kadar çıkmıştı.

En lüks ve hareketli bölgenin, en pis, en yıpranmış gecekondu mahallelerine bu kadar yakın olması ve aralarında yalnızca bir sokak olması, aradaki zıtlığın gerçekten ağıt yakılasıydı. Tabii ki Xie Lian’ın ağıt yakmaya zamanı yoktu. Eşikten geçerek seslendi, “Yardım için el uzatabilecek birileri var mı?”

Birisi sayıp sövmeye başlamadan önce kimse sesini çıkartmamıştı; "SANA TANRI YARDIM ETSİN! BANA DA BİRİ YARDIM ETSİN TABİ! UYUYORUZ ŞURADA DEFOL GİT!”

Xie Lian üstüne alınmadı ve dedi ki, “Durum çok acil, yardım etmeye istekli olursanız eminim ki… Kesinlikle dünyaya refah getireceksiniz!”

“Çok takdir edilesi” demek istemişti ama sadece teşekkür için gelselerdi akılları bulanık olur diye demedi. Tapınağın içindeki dilenciler daha da sert küfrettiler. “BU LANET DÜNYANIN LANET REFAHININ BANA SAĞLADIĞI NE VAR Kİ SANKİ?”

Birisi sordu, “Karşılında bir bedel falan var mı?”

Xie Lian geriye baktı ve Hua Cheng'in gözleri hoşnutsuzlukla parlıyordu, neredeyse zıvanada çıkacaktı ki Xie Lian onu kenara çekip sessizce, “Henüz değil. Sen söyledin San Lang, katılmak için onları zorlayamaz ya da kandıramayız. Onları ikna etmek için zamanımı ayıracağım. Buradan işimize yarayabilecek yetmiş seksen kişi çıkabilir.

Ancak o zaman Hua Cheng'in gözlerindeki keskin parıltı soldu. Tam o sırada hafiften tiz bir ses geldi, “Hey hey hey! Millet, beni dinleyin. BENİ DİNLEYİN! ŞU SESİ KESİN! Önce ne diyecekler onu dinleyelim!”

Bunu duyan Xie Lian etrafına bakındı, konuşan sakat bacaklı dilenciydi. Giysileri yırtık pırtık, yüzü kirli, saçları darmadağınık, sıska, bir deri bir kemikti, yüzü net olarak karanlıkta seçilmese de sesi oldukça gençti. Bir eliyle kalabalığı selamladı ama ilginç olan sadece bir elini sallamasından dolayı duruşu biraz tuhaftı. Diğer dilenciler onu dinliyor gibi görünüyordu, bu yüzden bağırış sesleri azalmıştı.

“Teşekkür ederim!” seslendi Xie Lian ve zaman kaybetmeden elinde bir avuç meşalesi yakarak etrafı aydınlattı. Dilenci kalabalığı korkudan çığrışmalara başladılar ki bu sayede henüz uyanmamış olanlar da uyandı. “NE ÇEŞİT GARİP BİR BÜYÜ BU?”

Xie Lian ifadesini düzeltti, “Garip bir büyü değil, ruhsal güç. Bu da benim sözlerimin doğruluğunu kanıtlıyor. Doğruyu söylemek gerekirse durum şu; kraliyet başkentinin etrafını sarmış hayalet ve yaratıklar var ve saldırmak üzereler. Kraliyet başkentini koruyucu rün oluşturabilmek için beş yüz kişiye ihtiyacımız var. kim gönüllü olmak ister? Yalan söylemeyeceğim tehlikeli olabilir. Bu yüzden zorlamayacağım, sadece istekli olanları soruyorum.”

“…”

O yıkılmış tapınağın içinde bir sessizlik battaniyesi vardı. Dilenciler birbirine baktı ama içinden hiçbiri buna istekli olduğunu söyleyerek öne çıkmadı. Biraz zaman sonra biri konuştu, “Kraliyet başkentini korumak mı? Unut gitsin!”

Xie Lian adama baktı, adam kendi kendine mırıldanarak yere uzandı, “Kraliyet başkenti beni korudu sanki, hah, tabi bizden onları korumamızı isterlerdi. Ne halt ederseniz edin, beni hiç ilgilendirmez!”

Kayıtsız ses tonu öfkeyle doluydu. Xie Lian'ın anlayamadığı şey değildi ama elinden de bir şey gelmezdi. Açıkçası, bu tapınak tıpkı o adamın olduğu gibi aynı fakirler ve acılarla doluydu. Hiçbir karşılığı olmadığından kraliyet başkentinde geçirdikleri günler o kadar da iyi değildi, kim böyle bir zamanda yardıma gitmek isterdi ki? Zaten kışın ortasıydı, tapınağın içi ölesiye soğuktu ve kim çıkmak isterdi ki?

Xie Lian son kez şansını denedi, “ Eğer o yaratıklar kraliyet başkentini işgal ederse korkunç derecede kötü bir veba ortaya çıkacak ve bundan herkes etkilenecek.”

Yaşlı dilenci yere uzarken konuştu, “Hangi veba vücudumdaki bu karmaşık yerlerdeki yaralardan daha kötü olabilir ki?”

“Eğer bir veba olacaksa neden burayı terk etmiyorsunuz, ha? Burada kalma zorunda değiliz, zaten burası da berbat bir yer, nereye gitsek aynı şey.”

“Kraliyet başkentindeki güçlü, seçkin eski efendiler ve hanımları gitsin, birileri gidecekse neden biz gidelim?”

“Şey…” Xie Lian onlara doğrudan söyleyemedi. O güçlü, seçkin eski efendiler ve hanımlar da aynı şeyi düşünürdü; ben gitmem zaten kesin birileri gider. Ayrıca kraliyet başkentinde bir düzenleri olduğundan ve tehlikeyle karşı karşıya kaldıklarında daha fazla şey olurdu, bırakamazlardı, böylece inançları daha da güçlü olurdu. Tabi onlar da bu şekilde düşünürse böyle olurdu, yoksa başarıya ulaşılamazdı.

Bir süre bekledikten sonra kimse ileri adım atmadı ve Xie Lian kararlı bir şekilde şöyle dedi, “Pekala, davetsiz geldiğim kusura bakmayın.”

Arkasını döndü ve yıkık tapınağı terk ettiler. Hua Cheng onu rahatlatarak, “Endişelenme, Gege. Benim de yanımda hareket eden insanlar var. Durumlar bildirildi, o insanları bulabiliriz.”

Xie Lian başını sallayıp onayladı. Ama aslında ona göre soru beş yüz kişinin bulunması değil bunu yapabilmek için gerekli olan zamanın tükenmesiydi, ayrıca sırf sayısı tamamlamak için alınan insanlar da ters etki oluşturabilirdi. Gökyüzüne bir bakış attı, dönüp dolaşan siyah bulutlar hala gökyüzünü kaplıyordu, amaçları ise tahmin edilemezdi.

Tam o sırada, aniden arkasından bir ses yükseldi, “BEKLEYİN BEKLEYİN BEKLEYİN! --BEN GELİRİM!”

Bunu duyan Xie Lian şaşırdı ve kafasını salladı. Sakat bacaklı adam tapınaktan topallayarak fırlamıştı. “Aradığınız insanlar, canlı oldukları sürece sorun olmaz değil mi? Yani sakat olsa da olur, haklı mıyım?”

Adamın hareketlerinin neden tuhaf olduğu ortaya çıkmıştı, yalnızca topal bir bacağı yoktu ayrıca bir kolu kırıktı ve kayıtsız ve gevşek şekilde sallanıyordu.

Nihayet gönüllü olarak öne çıkan birisinin olduğunu görünce Xie Lian’in kalbi mutluluk dolmuştu ve hemen cevapladı, “Kesinlikle sorun değil”

Bu adam da oldukça açık sözlüydü, “O halde anlaştık! Beni de götürün!”

Tapınağın içindeki dilenci kalabalığı şok oldu, “NE YAPIYORSUN SEN?? DİNLEMEDİN Mİ? TEHLİKELİ OLACAKMIŞ!!!”

“EVET! AYRICA ÖDEME DE YAPMIYORLAR! O KADAR KONUŞTULAR AMA ASLA PARADAN KİMSE BAHSETMEDİ!”

“KENDİ BULANIK SULARA ATMA!! GERİ GEL OL’ FENG!!”

“…”

Daha önce Xie Lian bu adamın fazlasıyla tanıdık göründüğünü düşünmüştü, ama hafızasındaki görünüşüyle bu hali tamamen farklıydı, ayrıca sesi de biraz pürüzlüydü bu yüzden Xie Lian tanıyamamıştı. Artık yan taraftaki insanların ona Feng olarak seslendiğini duyduğunda dank etmişti.

Xie Lian onu yakından izledi ve inanamayarak şöyle dedi: “…Lordum Rüzgar Ustası???”[2]

Dilenci yüksek sesle güldü, elini uzatıp yüzünü kaplayan siyah saçlarını kenara çekti, “Beni yakaladınız, Ekselansları!” o pis siyah saçlarında öncesinde de olduğu gibi parıl parıl parlayan bir çift göz vardı.

[1] Ying-yang’ın yang’ı: güneş, erkek, yaşayan

[2] Şimdi şurada ağlamaya başlayabilir miyim? Yavrucak ne hale gelmiş ☹

[kitapsevenbiriii]

10 yaşında şehit edilen Gazzeli Abdülkadir El Hüseyni'nin mektubu:

"Eğer ölürsem veya savaşta şehit olursam, bizi yüzüstü/yardımsız bırakan Arap liderlerini asla affetmeyeceğim. Yiyecek ve içecek olmadan zor günler geçirdik ve genç yaşıma rağmen saçlarımı ağartan bir kuşatma yaşadık. Allah sizi affetmesin ve sizi bağışlamasın. Vallahi 7 kat göğü yaratana (Allah’a) sizi şikayet edeceğim.Affına sığınıyorum anne, seni çok seviyorum, (bu dünyadan) ayrılığım için üzülme.” Mısır, Yemen, Ürdün, Cezayir, Libya, Lübnan, Tunus, Sudan, Somali ve Malezya halklarına ve kendilerini destekleyen tüm halklara da seslenen Muhammed, Gazze’nin onlara emanet olduğunu vurguladı: “Kendi hâline terkedilen Gazze size emanettir. Unutulan Gazze size emanettir. Size yemin ederim ki, ve size vasiyet ederim ki, ben sizi çok seviyorum… Bizi yüzüstü bırakmayacağınıza inanıyorumMektubumu bulan herkes, onu paylaşsın. Ben Allah’ın izniyle (inşaAllah) şehidim.”

Zulme ses çıkarmayan hala kendi rahatını düşünen ve bir şeylerden vazgeçmeyenler, ahirette bunun hesabı büyük olacak. Daha geçen gün Refah'ta çocuklar şehit olmuşken bizim bu suskunluğumuz niye. Bana dokunmayan yılan bin yaşasın kafasındasınız. Bir şeyleri duymazdan, görmezden gelmeyin artık. Ne zaman uyanıp gerçekleri göreceğiz?

[seslimeram]

Baskılama

Kabul edilebilir olanın ötesine fersah fersah geçmiş bir baskılama hali içinde memleket ol yer / ev cürmün kılınır. Yüzsüzlüğün, arsızlığın, kötülüğün en kestirmeden kötülükle hala hemhal aksiyonun istikametinde bir cürüm sarmalı çürüten bir yer gerçek kılınır. Bariz bir halde behemehal erk, muktedir, iktidar kendi sahasından siyasetinden, medyasına cürmü imal ederken eşlik eden tüm kesimlerle birlikte bir yargı sahnesini / çukurunu imal eder. Hükümler daima sıradana karşıttır. Yargı ve değerlendirmeler doğrudan doğruya daim bir halde cezasızlık zırhını kuşanan kesimlerin var ettiği suçların tam da ortasında o yıkıcılık halini birlikte canlı kılar. Yeni, dönüşmüş, güncel ülke tiradı bu bahsin etrafında yükselir. Toplumu dönüştürürken madun siyasetin, pragmatizm dolu hallerin üstünden güncellenen her eylem cürümle iltisaklıdır. Demokrasi, hürriyet, eşitlik, insan hakları, adil bir düzen ve herkse eşit kılınan bir hayat imgesi gibi eylem, edim ve hakların yıkıma terk olunduğu bir sahnenin meselesidir cürüm. Bu istikameti vahametin esiri kılan iktidarın sunduğu şey kalıcı bir karanlıktır, kapkaranlık. Cürüm var edilirken yaşam dönüştürülürken “hayatın ol hakkı” iş bu şimdiden çalınandır.

Baskılama lafta değildir hiçbir zaman. Yüzüncü yılına gelesiye kadar bir memleketin tam olarak sınırlandırılmasına ve her kesimden insanın canından bezdirilmesi haline aralıksız saldırılar var edilir. Gayrimüslimin, 1915-1923 sonrasında kalakalmış, hiçbir yere gitmeyi var edemeyenleri sınırlandırmak için hamleler var edilir. Soykırım eşiğini çoktan geçmiş ol hayatların, karanlıktan çıka gelenleri yeni ülke daha ağır kuşatmalarla baş başa bırakır. Can almak dışında her şeyin serbest kılındığı bir cendere var edilir işte. Vatandaş Türkçe Konuş bahsinden, 6-7 Eylül’e, Varlık Vergisinden, Aşkale Sürgünlerine, en sonuna bir ek olarak var edilmiş 20 Dolar 20 Kilo sürgünlerine devamlılık içinde hayatta kalmanın iş bu sahnede imkansıza yakın kılınmasının cerahatli tezahürü var edilir. Sürekli ivmesi artan bir tahakküm veçhesi içerisinde ol yaşam aksiyonunun kısıtlanması söz konusu edilendir. Hem kimdir ki bir gayrimüslim bu topraklarda. Ekmeğini yiyip, suyunu içip bunları tam anlamıyla kendi imkanlarıyla var etse dahi bir biçimde o Türklüğe biat / itaat etmesi beklenip duran bir zeminde baskılama halinin sunduğu perspektif hayatın hiçleştirilmesi bahsini diri tutar. Demokrasiye geçildiği zikredilen, ikinci yüzyılını arşınlıyor olduğundan bahis açılan bir menzilde hemen her durumda nefret / şiddet sarmalına ilk rehin edilecekler olarak anılan gayrimüslimin başına getirilenler o sınırlama / baskıcılık iklimi içinde hayatın nasıl da ehven olandan alıkonulduğunu gösterir.

Duraksamak bilmeyen o öğütücü, sınırlandırıcı akım bambaşka hamlelerle Kürd’ü, Ezidi ve Alevi halklarını, imkan ve olasılık dahilinde Lazlardan, Hemşinli Müslümanlaştırılmış Ermenilere kadar genişçe bir perspektifte koca bir sahada yaşamda olagelen insanları belli kıstaslara göre ayrıştırması kesintisiz var edilir. Bunların yekununda çıka gelenlerin hepsi bütün o cerahatli baskılama ikliminin sunduğu hallerin rehini sahayı bildirir. Yarınlar ne getirir! Dün bu ülkede yurttaş dahi sayılmaması salık verilenlere var edilmiş kötülüğün bu sahnenin öteki sakinlerine de silsile halinde aralıklarla yeniden tesis edilmesinin utancı her ne olacaktır? Köy yakmaların, köyleri insansız kılmanın ya da tam tersine devlet hal ve çabasının doğrultusunda Türkleştirilmesi gibi nice uygulamanın ortasında ezdirmenin, o baskılamanın her ne olduğunu idrak ediyor musunuz? Bütünleşik kılınan yereli sınırları belirsiz bir muğlaklığa terk etmenin, ekonomik, sosyopolitik olarak sınıflandırmanın ve bunların da ötesinde ülkede bir kast sistemi varmış gibi, önce yukarıda sayılanlar ardına da mültecilerin ağırlıkla Suriyelilerin eklendiği bir sarmal var edilirken sahiden hayatın anlamı her neye tekabül eder / edecektir. Düzenin çizdiği hattın dışında kalakalanlar için o hayat imgesinin varlığı her gün bir sınamadır, kesin bilgi.

Bianet’ten Tuğçe Yılmaz’ın haberini aktaralım: “Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde (ODTÜ) 3 Eylül’de düzenlenen mezuniyet töreninde İngilizce Öğretmenliği bölümünü birinci olarak bitirerek okul birincisi olan Ali Yıldız'ın yaptığı konuşma, sosyal medyada büyük yankı uyandırdı.

Rektörlük, haklarını savunan öğrencileri, öğrenci değillermiş gibi göstermeye çalışırken okul birincisi Yıldız, okulda hak gasplarına maruz kalan arkadaşlarıyla aynı görüşleri paylaştığını duyurdu.

Yıldız, atanmış eski rektör Verşan Kök ve yine AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından atanan yeni rektör Ahmet Yozgatlıgil'in öğrenci karşıtı politikalarını eleştirdi. Okul birincisi konuşmasında ayrıca polisin Onur Yürüyüşü'ne müdahalesini, Bahar Şenliğinin ODTÜ Devrim Stadyumu'nda yapılmasının yasaklanmasını ve Kavaklık’taki ağaç kesimini de gündeme getirdi.

Ali Yıldız, hem mezuniyet törenindeki konuşmasını hem de açtıkları Kürtçe pankartı bianet’e anlattı.

“Okul birincisi olarak böyle düşünüyorum”

“Böyle bir fırsatım varken bu talepleri birebir söylemek istedim,” diyen ve anadili Zazacanın tehlike altındaki bir dil olmasından duyduğu endişeye de değinen Yıldız, şöyle konuştu:

“Rektörlük yıllardır öğrencilerin taleplerini duymamazlıktan gelmek için elinden geleni yapıyordu. Yeni rektörlüğün tutumu nasıl olur bilmem; ama böyle bir fırsatım varken bu talepleri birebir söylemek istedim.

“Güzel tepkiler beni çok mutlu ediyor. Rektörlük bu talepleri dile getiren insanları radikalize etmek için elinden geleni yapıyordu. Örneğin Kavaklık’ta ağaçlar kesilmesin diyen öğrencilere veya Onur Yürüyüşü insan hakkıdır diyen öğrencilere ‘Bunlar zaten öğrenci bile değil, okulla alakası yok’ gibi sözler ediyorlardı. Bunun böyle olmadığını, okul birincisi olarak benim de böyle düşündüğümü göstermek istedim.

“Bilinmeyen dil”

“Konuşmam esnasında veya sonrasında bir olumsuzlukla karşılaşmadım.

“Pankartla ilgili olarak, bir Zaza ve bir dilbilimci olarak benim öncelikli kaygım Türkiye’deki dillere sahip çıkılması. Dillerimiz bu coğrafyanın en önemli kültürel miraslarından ve eğer bir koruma programına dahil edilmezse ölüyorlar. Türkiye’de üç dil maalesef çoktan ölmüş durumda.

“Anadilim olan Zazaca da tehlike altındaki diller arasında. İşleyen bir dil koruma programımız olmazsa yavaş yavaş anadilim dahil diğer diller de ölmeye başlayacak. Pankart da aslında bu duruma mizahi olarak dikkat çeken bir X kullanıcısının tweet’inden geliyor. Bir haber kanalı Kürtçeyi kastederek ‘bilinmeyen bir dil’ yazmıştı, ona ithafen yazılmış. Biz de bu tweet’i dil problemlerine mizahi bir şekilde dikkat çekmesi açısından yaratıcı bulduk.”

Ali Yıldız, konuşmasında şöyle demişti: “Bilim, Kavaklık'ta yüzlerce ağacı alelacele kesmek değildir. Bilim, fikrinin uyuşmadığı öğretim görevlilerini görevlerinden etmek değildir. Bilim, ODTÜ Onur Yürüyüşü’nde anayasamızın bize verdiği barışçıl gösteri yürüyüş haklarını kullanan öğrencilerin üzerine polis göndermek değildir. Bilim, öğrencilerin derslerden nefes almaya fırsat bulduğu tek etkinlik olan bahar şenliklerini, sorunları çözmek yerine sorunları bahane ederek iptal etmek değildir. Bilim karşılaştığı ilk kriz anında öğrencilerle olan bütün diyalogu bitirmek, sonra da hakkını arayan öğrencileri soruşturmalarla korkutmaya çalışmak değildir.”

Bir baskılama sürekliliği var ediliyor artık. Devletlinin halkının / yurttaş denilegelen ol kitlenin yaşadıklarına kayıtsızlığı bir biçimde yepyeni baskılama hallerini süreğen / daim bir mesele dönüştürüyor. Orta Doğu Teknik Üniversitesi okul birincisi olan Ali Yıldız’ın var ettiği meram bütün bu çürüme eksenine karşı bir nihai kazanımdır. Topyekun kafasını kuma gömenlerden olmak yerine cerahati var edenlere birkaç satır da olsa seslenebilmek bugünün ülkesine o kuşatma hali içerisinde her nasıl cenderelerle sarsıldığını memleketin de göstere gelir. Sorunları çözümsüzlüğe rehin ederek, duraksamadan yepyeni badireler ve aşılamayacak engeller icat ederek bir hayata varılamayacağı aşağı yukarı bir asırdır daha yakın zamanlarda da pek çok müştereği buluşturmuş olan Gezi Parkı direnişi sırası ve sonrasında seslendirildiği bir zeminin bugününde yolun da yordamın da her nasıl aynı tornalarda sıkıştırılmaya çalışıldığı gözler önüne serilir. Böylesi bir patavatsızlık içerisinde bunca keskin ayrıştırma hallerinin ortasında, gerçeği konuşmak ne ara söz konusu olacaktır. Gerçek diye önümüze serilmiş olagelen ol yalın kindar, örtbas etme hallerinden mülhem yalanlara artık yeter diyebilmek ne zamandır, hangi zaman!

Misak TUNÇBOYACI – İstan’2024

Görsel: Universal Pattern I – Tina HAGE – Tique Art

Meramda Paylaşılan Haber

Yıldız: "Rektörlük Öğrenci Olmadığımızı İddia Ediyordu, Okul Birincisi Olarak Düşüncelerimi Söyledim" - Tuğçe YILMAZ - Bianet https://bianet.org/haber/rektorluk-ogrenci-olmadigimizi-iddia-ediyordu-okul-birincisi-olarak-dusuncelerimi-soyledim-299341

[bogreader]

realizing there’s still some basic terms in Turkish I don’t know like “sales tax” or “bank account” because they’re boring and I decided to learn words like ejderha (dragon) and kale (castle) and kuşatma (siege) instead

[naftalin2027]

Küresel kuşatma ve siyonizm yok edilmedikçe, Müslümanlara ve hatta insanlığa rahat yok!

Şehit Emir Hattab

[mnsrykt]

"İslâm, hayatı kuşatma için gelmiştir. Namaz kılmak için değil, namaz kılanların yeryüzünü imar etmesi için gelmiştir. Sadece namazla daraltılmış bir din anlayışında ise yeryüzünü imardan diğer alanlara kadar pek çok saha, namaz kılmayanlara terk edilmiş olacaktır."