#yüzüncü yıl masalları

[seslimeram]

Düşmanlık Sürerken Ses Etmek Ne Zamandır

Tükenmez, sonlandırılmaz bir kısır döngü içinde hayatın ehven olagelen her şeyden aleni alıkonulması gerçekliğini muhafaza ediyor. Türkiye’nin yenisi nam sahnenin bunca açıkta olagelen yıkımlara, dönüşüm değil tam tersine çürümenin yolunda tam gaz ilerlemesi tüm o mahrumiyeti bildirir, gösterir. Bir cerahatin orta yerinde ilerliyor haddizatında ülke. Bir biçimde hayat imgesinin ehven olandan alıkonulması biteviye yeknesak bir döngüyü artık imliyor. Hayat pejmürdelik sınırlarına demirliyor. Erk, muktedir, iktidarın yeni dediği ol yer, bu ülke eskimiş olanın bizatihi ta kendisini var ediyor her gün bir biçimde. Tehditleri, tahakkümü ve bitimsiz nefretini güncelliyor. Cerahat, denetim, gözetim ve tahakkümün de ayrılmaz bir ögesidir. Hayatın böyle kolayca ehven olandan alıkonulması hali ve tüm o istemle ortaya çıkan cerahat bu devletlinin diskuru olarak var edilir. Yeni denilegelen şey dünündür. Çürütendir. Her şey oluyorken hiçbir şey olmuyormuş yanılgısı öne sürülürken bütünüyle o dün, eksi sanılan şimdi hayatı ezmektedir. Tümüyle nobran bir tahayyüle esir kılınan / bilinen yerde her şey yıkımın kılınır. Devletlinin tapusu altına alındığı ilk andan itibaren, adaletin, eşitliğin, hürriyetin yerle yeksan olunması kesintisiz gerçek kılınır. Bu hallerle bir yarının değil, daimi bir halde dünün esiri olunagelir.

Kendini tekrar eden bir kısır döngü içerisinde ekonomiden, sosyopolitik olagelen hayatın ta kendisine her şeyin tahrip edilmesine devam olunur. Kapalı kapılar ardında akçeli işler devam ederken misal, merkez bankasının memurunun Amerika’da sermayeye, asgari olan ücreti yüzde yirmi beş civarında yükselteceklerini bildirmesinin utancı mesela buna belli bir örnektir. Cerahat içinde kalakalan insani normunu çoktan zayi eden bir yerin, açıktan, açlıkla, yoksunlukla insanlarını denemesinin bir sonu gelmeyecek olduğu ifşa olunur. Ol kesintisiz tahakküm ve tehdit döngüsünde kapalı toplantılarda verilen vaatler, bugün açık en düşük asgari ücretin alım gücünün yerlere çalınacağı bir yarını bildirir. Maliye bakanı zatı şahanelerinin yine Amerika’da Brookings Enstitüsünde var ettiği, kişi başına 15 bin dolarlık gelirin olduğu cümlesinin garabetliği zaten başlı başına nasıl bir sahnede olunduğunu da göstere gelir. Yüzüncü yılının üstüne bir koca sene geçmiş bir menzilde, hakkın, hukukun hep gasp edildiği bir zeminin gerçekliği dert olması lazım gelirken bu tarz çıkışlarla, ekonomi şahane bak vallahi yüzde yirmi beş asgari ücrete zam yapacağız, efendime söyleyeyim on beş bin dolar geliri var yurttaşın ama kıçına almak istediği donu dahi kredi kartıyla, resmi olarak belgeleyip, taksitlendirmeden almak zorunda. Yetersiz ol bakiyelerle bir ömrün geçmeyeceği ortadayken masallara artık yeter demenin vakti henüz gelmemiş midir?

Evrensel Gazetesine bağlanalım: “Asgari ücrete yapılacak zam oranına ilişkin tartışmalar sürüyor; Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ın yabancı yatırımcılarla toplantısında yüzde 25'lik bir rakamı dillendirdiğine yönelik haberlere yurttaşlar tepkili. TCMB Başkanı Karahan’ın ortaya attığı zam oranı karşısında en az 30 bin TL asgari ücret talep ettiklerini söyleyen yurttaşlar, emekli aylıklarının da talep ettikleri asgari ücret seviyesine çıkartılması gerektiğinin altını çiziyor.

“34 Bin Bile Ucu Ucuna Kurtarır”

Karahan’ın asgari ücret zammı tahminini değerlendiren yurttaş Erol Kayım, “Asgari ücretin yetersiz olduğunu herkes biliyor. Şu an insanların ne kadar geçim derdi olduğunu da herkes biliyor. Buyursunlar gelip kendileri bu paraya geçinsinler. Bugün bir cumhurbaşkanının maaşı 300 bin TL olmuş. 1 lira masrafı olmayan adam 300 bin lira maaş alıyor. Alsınlar, ama önce halkı düşünsünler. Halkı düşünmedikten sonra benim başımda A partisi olsa ne olur B partisi olsa ne olur. Önce halkını düşüneceksin, yabancıyı düşünmeyeceksin... Şu anda asgari ücretlinin ve emeklinin ortalama maaşı en az 25 bin lira olmalı ki o da geçinebilirse. Kira verirse ne olacak? Asgari ücretin 30 bin liradan az olmaması lazım kiraları da göz önüne aldığınızda. Hem asgari hem emekli en az 30 bin lira olması lazım. Emekliye de bunun yansıması lazım. Sen şimdi yüzde 30 zam alıyorsun, maaşın 100 bin lira ise 130 bin liraya çıkıyor ama 12 bin 500 alan adama yüzde 30 verirsen ona 3 bin 500 lira yansır. Aradaki uçuruma bak... Otursunlar, tartsınlar kafalarına göre planlarını yapsınlar ve desinler ki biz bu insanlara 21 senenin 17 senesinde zulüm ettik” diye konuştu.

Asgari ücrete yapılacak yüzde 25’lik zammın kesinlikle yeterli olmayacağını söyleyen Muhammet Yeşilyurt ise “Bu enflasyonla, bu ekonomide insanların biraz rahatlayabilmesi için en az 33-34 bin lira olması lazım. O bile yetmez de insanları ucu ucuna kurtarabileceğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı.

“Emekli Aylıkları Da En Az Asgari Ücret Kadar Olmalı”

“Asgari ücretin en az 40 bin lira olması lazım” diyen yurttaş Burak Karaca, “Bu şartlarda yeterli değil. Çünkü yeni doğan bir bebekle bu şekilde burada yaşanmaz. Burada yaşanmadığı için de yurt dışına kaçar insanlar” dedi.

Yurttaş Hasan Kamil Çelebi de kiralar ve yaşam masrafları karşısında asgari ücretin en az 25-30 bin TL civarında olması gerektiğini vurguladı. Çelebi, asgari ücrete yüzde 25’lik zam haberleri hakkında ise, “Herkes mağdur olur. Bunu düşünerek, zamların bilinçli bir şekilde yapılması gerekiyor. Emekli maaşının da en az asgari ücretle aynı olması gerekiyor.”

Dahası da vardır: “Türkiye’nin önde gelen iktisatçıları hükümeti “Gelir dağılımını da gözeten bütüncül bir ekonomi politikası izlenmesi” konusunda acil harekete geçmeye çağırdı.

Aralarında Ebru Voyvoda, Korkut Boratav, Ziya Öniş, Özgür Orhangazi, Galip Yalman gibi isimlerin olduğu 126 iktisatçı hükümete çağrı yaptı.

“Türkiye ekonomisinde uzun süredir devam eden yüksek enflasyon sorunu, dar gelirli vatandaşlarımızı ve asgari ücretle çalışanları ekonomik olarak daha kırılgan hale getirmiş ve yaşam standartlarını ciddi ölçüde düşürmüştür” ifadelerine imza atan iktisatçılar şu ifadelere yer verdi:

“Son dönemde uygulanan para ve maliye politikaları, enflasyonla mücadele hedefi doğrultusunda şekillendirilmektedir. Ancak, 2024 yılı temmuz ayında asgari ücret artışından kaçınılması ve 2025 yılı ocak ayı için öngörülen artışın gerçekleşen enflasyon yerine beklenen enflasyon oranı (Yüzde 25) baz alınarak belirlenmesi planı, bilimsel ve sosyal açıdan kaygı vericidir.”

İktisatçılar; enflasyonla mücadelenin toplumsal maliyetinin adil dağıtılması gerektiğini, asgari ücretlilerin alım gücünün korunmasının sosyal devletin bir gerekliliği olduğunu, gerçekleşen enflasyon oranının altında yapılacak ücret artışlarının gelir dağılımını daha da bozacağını, enflasyonla mücadelenin başarısının dar gelirlilerin yaşam standartlarının düşürülmesi pahasına sağlanamayacağını vurguladı.

İktisatçılar bu bağlamda, ekonomi politikasını yönetenleri asgari ücret artışlarında gerçekleşen enflasyon oranının dikkate almaya ve gelir dağılımını da gözeten bütüncül bir ekonomi politikası izlenmeye çağırdı.”

Tükenmez, sonlandırılmaz bir kısır döngü içinde hayatın ehven olagelen her şeyden aleni alıkonulması gerçekliğini muhafaza ediyor. Ekonominin çürüten bir unsur haline evrimini nihayetlendiren yönetimin sıradan insana reva gördüğü şeyin, gerçeklikten bir kopuştan da ötesi olmadığı bir kere daha kanıtlanıyor. Ortaya çıkan salt kulis bilgileri, ister özel ister basına açık toplantılarda, sermayenin tahayyülleri doğrultusunda sürdürülen yüzde yirmi beş zam oranının alım gücünün yerlere düştüğü bir zeminde kafa bulmaktan ötesi de olmadığı afişe olmaktadır. Adil, eşit, hakkaniyetli bir çözümlemeyi değil tastamam en kestirmeden cerahat içinde debelenen, tükenmez bir fasit döngüde hayatta kalmanın en büyük kazanım bildirildiği bir zemin var edilir. Altı yıldır ekonomimize saldırıyorlar diye cümle kurabilen baş efendinin, son yirmi bir yıldır var ettiği cenderenin bu bahsin tamamen üstünde yükseldiğini unutmak ne mümkündür. Daha çok su kaldıracak, her şekil ve halde hayata kastın olağan bir mesele dönüştüğü zeminde o asgari ücret bir yaşamsal ol hakların da talanındaki en büyük hamledir. Bütün bu yıkıcı / çürüten düşmanlık bahsine karşı ses yükseltmek ne zamandır? Düşünür müsünüz...

Misak TUNÇBOYACI – İstan’2024

Görsel: Osman ÖRSAL – Reuters – China Daily

Meramda Paylaşılan Haberler

TCMB Başkanı Karahan’ın Asgari Ücrette Zam Oranı Açıklamasına Yurttaşlar Tepkili - ANKA - Evrensel https://www.evrensel.net/haber/532483/tcmb-baskani-karahanin-asgari-ucrette-zam-orani-aciklamasina-yurttaslar-tepkili

126 İktisatçı: Asgari Ücret Artışlarında Hedef Değil, Gerçekleşen Enflasyon Oranı Dikkate Alınmalı - Evrensel https://www.evrensel.net/haber/532246/126-iktisatci-asgari-ucret-artislarinda-hedef-degil-gerceklesen-enflasyon-orani-dikkate-alinmali

[keremulusoy]

“Sınırlı tek bir kimliğe sahip olmak reddedilmelidir” diyen Amin Maalouf “Küresel kültüre karşı çıkmak yerine hepimiz bir şeyler alabilir, hepimiz bir şeyler verebiliriz” felsefesiyle Akdeniz kültürünü küresel dünyanın harcına karıştıran bir edebiyat ustas��dır. Tüm eserlerinde az çok tasvirini yaptığı İstanbul’u korumak adına gerçek dünyasından uzak tutan çok uluslu ve kimlikli kalem “Benim için İstanbul kökümün olduğu vatanlarımdan biridir” der.

“Ben kimim? Nereye aitim? Doğulu muyum yoksa Batılı mı? Kültürel özellikler beni ne kadar ben yapıyor? Toplumsal yapı beni ne kadar belirliyor? Toplumsal ve kültürel koşullanmalardan ne kadar bağımsız düşünebiliyorum ve ne kadar özgür hareket edebiliyorum? Baktığım aynalar sürekli çatlayıp kırılıyor. Gerçekten ben, düşündüğüm ben miyim yoksa bir yanılsamanın içinde debelenip duruyor muyum?” Bu soruların hem soranı hem de cevap anahtarı aslında Amin Maalouf. “Ölümcül Kimlikler” kitabında psikolojik, sosyolojik, tarihî ve fiziki şartlar bakımından zengin içeriklere götürecek bu sorulara hayatı ve kalemiyle cevap veriyor çok yönlü edebi kişilik.

OSMANLI TEBAASI 1949 Lübnan doğumlu, ekonomi ve toplumbilim okuduktan sonra 1976 yılına kadar Lübnan’da gazetecilik yapan sonra Fransa’da kendine yazarlık dünyası kuran bir edebi figür Amin Maalouf. “Büyükannem İstanbul’da doğmuş. Annem Türkçe konuştuğunu söylerdi. Babam 1915 doğumluydu, yani bir Osmanlı tebaası olarak doğdu. Ben ailemde Osmanlı olmayan ilk kuşağım” beyanını yapar. Asya ve Avrupa’yı harmanlayan Akdeniz kıyısı ülkelerden gördüğü yaşadığı, okuduğu ve edindiği bilgilerle harç yapıp evrensel bir insan portresi inşa eden ve temelini de bu inanç üzerine kuran bir kalem.

FRANSIZ-ARAP DOSTLUK ÖDÜLÜ Girişte de sorduğu soruların cevabında o kadar çok şık var ki; Hıristiyan, Müslüman, Türk, Kürt, Ermeni niteliklerine sahip bir yanıyla da Fransız ve Avrupalı. Doğu ve batının ta kendisi! Tarihsel romanları, inceleme ve deneme kitapları ve doğduğu coğrafyanın zengin kültürünün bir sonucu. Hele buna bir de cezbedici şekilde “edebi kişilik” astarı çekiliyorsa. Fransa’da çeşitli yayın organlarında yöneticilik ve köşe yazarlığı yapmış olması da kişiliğinin zenginliklerini yansıtır. Edebiyat dünyasına girişi 1983’teki Arapların Gözüyle Haçlı Seferleri eseriyle olur ve kitabı farklı dillere çevrilir. 3 yıl sonra yayımlanan ilk romanı olan Afrikalı Leo’nun Fransız-Arap Dostluk Ödülü alması çok şey anlatır. 1988’deki Semerkant romanı da pek çok dile çevrilirken 1993’te Tanios Kayası ise Goncourt Ödülü kazanır. Aynı zamanda müzik dünyasına librettolarla da imza atar.

Amin Maalouf

Doğunun Limanları

Amin Maalouf

DEVRİMSEL KOPUŞLAR Belki de yazarın uluslararası alanda ilgi görmesinde Ortadoğu tarihini Batılılara kendi diliyle (Fransızca ve diğer dillerde) anlatmasının da etkisi büyüktür. Şöhret tarihi romanlarla gelmiştir ama buradaki sentez gücü, çekiciliği önemli faktörlerdir. Akdeniz kültürünü müthiş bir orijinallikle ifade eder. Eserlerinde üstün gözlem, kültürel motifler ve araştırma yeteneği altı kalın çizgilerle çizilmesi gereken artılarıdır. Akdeniz’den bahsedip de Osmanlı’yı anlatmamak olur mu? Tabii ki olmaz. Amin Maalouf da Osmanlı’yı anlatır ancak objektif bir perspektiften değil, daha çok oryantalist bir bakış açısıyla. Amin, Afrikalı Leo’da Arapların Endülüs’ten kovulmasını, Semerkant’ta ise İran’da 20. yüzyıl başında gerçekleşen demokratik anayasa devrimini konu alır. Ve eserlerindeki önemli özellik; devrimsel nitelikteki kopuş dönemleridir. Toplumlardaki teknolojiye bağlı değişiklikler ve yeni ilişki tarzlarına geçişe vurgu vardır. Amin Maalouf bunu da şöyle anlatır: “Küresel kültüre karşı çıkmak yerine hepimiz bir şeyler alabilir, hepimiz bir şeyler verebiliriz, ona katkıda bulunabilir, onu durdurmaya çalışmak yerine onu istediğimiz gibi şekillendirebiliriz. Bu bağlamda geçmişin evrensel tarihe büyük katkıları olacaktır. Dürüst insanların kendisine sorması gereken modern kültüre nasıl ulaşacağım ve bunu kendi kimliğimi yok etmeden nasıl yapacağım. Çünkü kimlik tek bir aidiyette toplanmıyor. İnsan kimliği çok karmaşık. Bazıları doğuştan, bazıları da sonradan kazanılmıştır. Bunlar bir bütündür. Hiçbirisini kaybetmek iyi değildir. Sınırlı tek bir kimliğe sahip olmak reddedilmelidir.” Bir anlamda evrensel dünyada kültürel değerlerine bağlı ancak diğer ülkelere de entegre bir insan profilini tanımlamaktadır. Napolyon’un “Dünya tek devlet olsaydı başkenti İstanbul olurdu” sözünü hatırlatarak Amin Maalouf’un da İstanbul’la ilgili ortak paydasına bir bakalım… “O kenti hep gerçek dünyanın dışında tuttum korumak adına” diyen Maalouf ”Benim için İstanbul ya da ısrarla söylediğim adıyla Constantinople kökümün olduğu vatanlarımdan biridir. Birileri bir gün bana istisnasız tüm kitaplarımda söz ettiğim tek kentin Constantinople olduğunu söylemişti. Constantinople benim için terk ettiğim ilk ev anlamına geliyor” der. Türk kültüründe en çok ilgisini çekenin Yunus Emre olduğunu söyleyen ve “Onun hakkında çok şey okudum. Eğer Türkçe bilseydim, Yunus Emre hakkında yazardım kesinlikle” diyen Amin Maalouf’un ailesinin ilk vatanlarından biridir. Zaten kalemiyle de tasvir ederken kendinden bir parçaymış gibi anlatır. Doğu’nun Limanları kitabındaki başkahramanı İsyan’ın yaşamı İstanbul Boğazının kıyısındaki bir evde başlar. Kulak hafızasında Üsküdar kıyılarında İstanbullu kızların gezisini anlatan Türk ezgileri yer alır.

TARİHLE AĞIRLAŞMIŞ BİR ŞEHİR: İSTANBUL Afrikalı Leo’da da vardır İstanbul… Orada da şöyle bahseder farklı kültürlerin başkentinden; “Değişik bir kent İstanbul. Tarihle ağırlaşmış, bir yandan da yeni. Hem taşları, hem de insanları bakımından yeni. Türklerin eline geçeli daha yetmiş yıl olmamasına karşın kentin yüzü tümüyle değişmiş. Elbette Ayasofya yerinde duruyor; camiye çevrilmiş. Sultan Cuma namazını orada kılıyor. Fakat kentin yeni sahipleri her yere yeni yapılar yaptırmışlar; bunlara her gün yenileri ekleniyor. Yeni saraylar, camiler, medreseler, dahası göçer olarak yaşadıkları bozkırdan gelip İstanbul’a yerleşenlerin ahşap küçük evleri. Kentten pek çok kişinin gitmesine karşın, kentin fatihleri başkentlerinde ötekiler arasında azınlıktalar; dahası hanedan ailesi dışındakiler, ötekilere göre çok etkili bile değiller. En güzel evler, çarşıdaki en varsıl dükkânlar Ermenilerin, Rumların, İtalyanların, Yahudilerin. Yahudilerin bir bölümü Granada’nın düşüşünden sonra Endülüs’ten gelmişler. Gelenlerin sayısı kırk binden az değil. Hepsi de Büyük Türk’ün hakseverliğini övmekte ağız birliği ediyorlar. Çarşılarda Türklerin sarıkları, Hıristiyanların ve Yahudilerin takkeleri hiçbir düşmanlık duygusu ya da hınç olmadan birbirleriyle iç içe. Kentin birkaç sokağının dışındakiler dar ve öylesine çamurlu ki seçkin kişiler buralardan ancak başkalarının sırtında geçebilirler. Özellikle kente yeni gelip de daha iyi bir iş bulamayan binlerce kişi, sırtında insan taşıyarak geçimini sağlıyor.”  der ve insanın dimağında unutulmaz tatlar bırakan bu adam, yazdığı her satırda geçmiş tarihe, karşı kameradan bakmanızı sağlar.

Amin Maalouf

Amin Maalouf

Amin Maalouf

Amin Maalouf’un unvanları Romanlarının hepsinin başlangıç noktasında sempati yatan sempatik edebiyat ustasına “Bay Doğu”, “Modern Zamanların Bin Bir Gece Masalları Yazarı”, “Bay Şehrazat”, “Bay Hoşgörü” denir.

Tarih ve aşk bütünleşmesi Eserlerindeki bağlayıcılık ise gerçekle ve geçmişle iç içe olan tarih ile duyguları barındıran aşkı bütünleştirmesidir. Ki bu tarz aşk romanları okuyanlara tarihi sevdirmekte, tarih okuyanları da aşk ile birleştirmektedir. Canlı ve akıcı anlatım aynı zamanda da bilgilendirici bir hüviyete de dönüşür.

TARİHSEL ROMAN YOLCULUĞUNUN USTA ŞOFÖRÜ Maalouf, Orta Asya’dan Mezopotamya’ya, buradan Avrupa’ya ve Afrika’ya uzanan uzun turlar düzenler kalemiyle. Güzergâhında ağırlıklı olarak Akdeniz kıyıları vardır. Hayal gücünü çalıştırarak, tarihsel olaylardan yola çıkarak okuru bilinmeyenin gizemli dünyasına götürür. Bu kadar çok okunur kılınmasının sebebi eserlerindeki kültür zenginliği ve tarihsel bilgidir.

Amin Maalouf’un Eserleri

Arapların Gözünden Haçlı Seferleri

Semerkant

Afrikalı Leo

Işık Bahçeleri

Beatrice’den Sonra Birinci Yüzyıl

Tanios Kayas

Doğunun Limanları

Ölümcül Kimlikler

Yüzüncü Ad – “Baldassare’nin Yolculuğu”

Yolların Başlangıcı

Çivisi Çıkmış Dünya

29 Numaralı Koltuğun Hikayesi

Uzaktan Aşk

Adriana Mater

  Yazı:Burçak Öksüz Doğan

*Bu yazı Marmara Life 2018 / Eylül- Ekim sayısında yayımlanmıştır.

                Doğuyu ve Batıyı Harmanlayan İsim; Amin Maalouf “Sınırlı tek bir kimliğe sahip olmak reddedilmelidir” diyen Amin Maalouf “Küresel kültüre karşı çıkmak yerine hepimiz bir şeyler alabilir, hepimiz bir şeyler verebiliriz” felsefesiyle Akdeniz kültürünü küresel dünyanın harcına karıştıran bir edebiyat ustasıdır.