#Mistycyzm
Explore tagged Tumblr posts
Text
Fryderyk Hölderlin Patmos tłum. Stefan Napierski
Kroczył cień miłowany. Tedy zesłał im Ducha, zaprawdę Zatrząsł się dom i gromy Boga, Hucząc z dala, Toczyły się ponad przeczuwającymi głowami, Gdy zadumani kamiennie, zgromadzeni byli Heroje śmierci, Teraz oto, kiedy rozstając się, Raz jeszcze im się pojawił. Gdy oto zgasło słońce dnia, Królewskie, i złamało Promieniejące prosto Berło, cierpiąc bosko, nieprzymuszone: Albowiem powrócić miało O wyznaczonym czasie. Straszliwe by potem Było i nagle urwane, niewierne Dzieło człowieka, a stało się radością Od teraz oto Zamieszkać w miłującej nocy i zachować W oczach naiwnych niezachwiane Otchłanie mądrości. A zielenią się W głębi na stokach gór żywe zarówno obrazy. Jednak straszliwe jest, kiedy tu i ówdzie Bóg nieskończenie rozprasza to, co jest żywe. Gdyż to już znaczy porzucić oblicze Druha drogiego I w dal poza turnie się wspiąć Samemu, gdzie, rozpoznany dwojako, W jeden głos zestrojony niebiański był ducha; a
#Fryderyk Holderlin#Patmos#Poezja#Stefan Napierski#Tłumaczenie#Literatura Niemiecka#Romantyzm#Mistycyzm#BógI Natura#Poetycka Filozofia#Wielcy Poeci#Heroje#Boska Cierpienie#MiłośćI Noc#Otchłań Mądrości#Symbolizm#Literatura Klasyczna#Głębia Ducha#Niemiecki Romantyzm#Klasyka Poezji#Poezja Mistyczna#Boskie Przebudzenie#Poetic Wisdom#NatureAndGod#Classic Poetry#polskie tłumaczenie#olga rembielińska#kobieta#modelka
13 notes
·
View notes
Text
#esoteric meme#magic meme#magick meme#occult meme#memes#mem#source#mystic#mistycyzm#mistycy#mistyk#duchowość#rozwój duchowy#magia#rozwój świadomości#ezoteryka#czarostwo#okultyzm#czary
6 notes
·
View notes
Text
Cienie historii, strażnicy końca świata! https://bigpotato.online/blog/2024/09/29/cienie-historii-straznicy-konca-swiata/?utm_source=dlvr.it&utm_medium=tumblr&utm_campaign=tiny%20garden%20%E2%80%94%20tinygarden-me
1 note
·
View note
Text
Sekrety Medytacji: Odkryj Moc Czakr!
🌟 Sekrety Medytacji: Odkryj Moc Czakr! 🌟
Czy wiesz, że medytacja może zrewolucjonizować Twoje życie, przynosząc spokój, wewnętrzną harmonię i zwiększoną energię? Nasz najnowszy film odkrywa tajemnice czakr i pokazuje, jak medytacja może pomóc w osiągnięciu tych korzyści. Dowiedz się, jak proste techniki mogą prowadzić do głębokiej transformacji osobistej i zawodowej.
LINK do artykułu: https://ormus-online.pl/artykuly/medytacja-jak-medytowac/
#Medytacja #Czakry #SekretyMedytacji #Wellness #RozwójOsobisty #Zdrowie #Spokój #Duchowość #Mindfulness #Energia #Inspiracja #SelfCare #OrmusOnline
#medytacja#nauka#zdrowie#duchowość#ezoteryka#naturalnie#alchemia#meditation#Czakry#mistycyzm#Duchowość#Ormus Online
0 notes
Text
Święte nauki z którymi każdy użytkownik tumblr ma obowiązek się zapoznać: -materializm dialektyczny -marksizm -blackpill -mistycyzm
0 notes
Text
,,Bóg jest istotą, w której opiekę się ufa, której kary się obawia (...) istotą, z którą jest się w jakimś stopniu w stosunku osobistym, mimo najwyższego szacunku, jaki się doń żywi" Religijność badacza polega natomiast na ,,(...) pełnym zachwytu zdumieniu harmonią prawidłowości przyrody, w której objawia się rozum tak przemożny, że wszystko co rozumne w ludzkim myśleniu i decydowaniu jest wobec niego zupełnie bladym odblaskiem. (...) Uczucie to jest niewątpliwie blisko spokrewnione z tym, które wypełniało istoty twórcze pod względem religijnym we wszystkich czasach". - cyt. A. Einstein, w: ,,Fala jest morzem - rozmowy o duchowości" Willigis Jäger OSB.
#literatura#cytat po polsku#literature#cytat z książki#książki#book qoute#spirituality#spiritual disciplines#mysticism#mistycyzm
0 notes
Text
NIE chciałem robić tego wpisu i pisząc to do tej pory w sumie biję się z myślami czy w ogóle go zrobić, bo przeczuwam pewną nazwijmy to kontrowersję (?!), a dla osób z obecnej fali pro-ED mniej lub bardziej mocne zaskoczenie jeśli o sam ruch w sensie stricte, ale jako, że podczas dosłownie mycia rano dupy na to wpadłem, toteż swoje nie trzy, nie pięć a pięćdziesiąt groszy wrzucę.
Panie, Panowie i Osoby, przed wami *werble* plusy społeczeństwa pro-ED, ponieważ jestem obiektywny i nawet tutaj jakieś są.
1. Mistycyzm
Wiecie czy nie, ale ruch pro-ana został zapoczątkowany w pierwszej fali przez (miejmy nadzieję, że żyje i nie zbiera owoców własnego spierdolenia) Narcyzę. Owa pani uznała, że głodowanie i dążenie do nie tyle co znanej dzisiaj perfekcji, a absolutnej czystości i połączenia z według legendy przywołanym przez siebie bytem (tak, dekalogi, mantry i cała ta reszta dokładnie stamtąd pochodzi. NIE byłem w pierwszej fali, bo w tamtym czasie jadłem maczka i grałem w nożną, ale fascynowały mnie później starsze osoby, które to pamiętały) zwane Anamadim. ZAJEBIŚCIE się w to wkręciłem i rzeczywiście wtedy miało to znamiona sekty, ale in plus jeśli o mistycyzm chodzi - zainteresowałem się paranormaliami jako takimi.
P.S właśnie poznaliście historię ruchu
2. Perfekcja
I nie chodzi tu o odchudzanie. Dzisiaj widzę to jako skrupulatne wypełnianie rzeczy, które sobie postanowiłxś. Po prostu działasz na milion procent. Czy sprzątasz, czy pracujesz, czy prasujesz sobie swoją cute pastelową koszulę do roboty (którą sobie i tak ujebiesz, bo przecież nie będziesz się przebierać po powrocie z pracy, a masz zwierzęta)
3. Zachowanie
Przed aną byłem definitywnie tym wkurwiającym, hejtującym co popadnie małym bad boyem. Zdecydowanie naprostowało mnie to na bycie trochę mniejszym chujem w stosunku do społeczeństwa
4. I tu wchodzimy już w klimaty terapeutyczne - samoświadomość. NIGDY nie byłem tak świadom swojego istnienia jak wtedy kiedy będąc już osobą dorosłą zdecydowałem się na podjęcie leczenia (poprzednie próby były raczej po to żeby nie zdechnąć i dalej się głodzić). Czy uważam to za plusy anoreksji? Tak. Bo nie chorując raczej nie miałbym tej wiedzy jaką mam dzisiaj
Nie wiem czy będę ten wpis edytował, ale jest to prawdopodobne jeśli coś jeszcze wpadnie mi do głowy
31 notes
·
View notes
Text
tagged by @patronsaintofdesire <3
last song: hiding all away by nick cave
favorite color: don't really have a single one, rather love all colours in their darker but vivid shades... jeweltones y know... burgundy and dark purple. burnt orange and mustard yellow. emerald or olive green. cobalt blue and ultramarine. also good old black
last movie/tv show: bamboozled (2000)
sweet/spicy/savory: savory
relationship status: single but dtf with a friend every now and then
last thing i googled: oscar nominations to see what everyone's talking about lol
current obsession: other than my enduring pathologic phase, been thinking constantly about one of the d&d games I'm in rn
last book: remake: apokalipsa popkultury by michał ochnik (musings on the state of current popculture by a guy I know from his youtube channel where he talks about media and philosophy and politics, for my polish speaking followers that's mistycyzm popkulturowy <3)
looking forward to: hanging out with friends this weekend <3
2 notes
·
View notes
Text
Romantyzm
Romantyzm [fr.niem. roman - powieść] - od końca XVIII w. do 1848 r. (Wiosna Ludów) w Europie, od 1822 r. ("Romantyczność") do 1863 r. (powstanie styczniowe) w Polsce
Charakterystyczne cechy:
· historyzm - nawiązania do historii, szukanie w niej sensu i wyjaśnień (historiozofia), kostium historyczny dzieł.
· ludowość - nawiązania do kultury ludowej, folkowej, np. chłopów; ich zwyczajów, tradycji, obrzędów ("Dziady"), wierzeń
· rewolucjonizm - chęć zmiany świata poprzez rewolucję (która jest nagła, zwykle krwawa)
· mistycyzm - ponadzmysłowe i ponadracjonalne doświadczenie religijne oparte na osobistej kontemplacji. W literaturze pojawiał się pod postacią przepowiedni i proroctw.
· spirytualizm - nazwa ruchu religijnego głoszącego, że możliwy jest kontakt z duchami zmarłych za pośrednictwem medium. Duchy mogą być przewodnikami i doradcami żyjących.
· fantastyka - wprowadzenie do świata przedstawionego zjawisk, postaci i wydarzeń powszechnie uznawanych za sprzeczne z naturalnym porządkiem rzeczywistości, np. duchów
· irracjonalizm - pogląd filozoficzny głoszący, że rzeczywistości nie da się poznać w racjonalny sposób, przypisujący najwyższą wartość pozarozumowym środkom poznawczym.
· orientalizm - fascynacja i inspiracja kulturami Wschodu (Orientu).
· mesjanizm - przekonanie o podobieństwie roli np. narodu do Mesjasza, np. Polska cierpiąca tak jak Jezus za grzechy ludzkości
· prometeizm - jednostka chce zbawić ludzkość sama jak mitologiczny Prometeusz.
· werteryzm - postawa bohatera literackiego, któreg cechowały: wybujała wyobraźnia, uczuciowość, brak zdecydowanego działania, dążenie do samozagłady, widzenie świata przez pryzmat marzeń i poezji, niezgoda na konwencje obyczajowe i normy moralne, pesymistyczne poczucie bezcelowości życia i Weltschmerz, kulminujące się najczęściej w geście samobójczym.
Zagraniczny
Johann Wolfgang von Goethe
Cierpienia młodego Wertera
Powstanie: 1774 r., Lipsk (Niemcy)
Gatunek - powieść epistolarna - w formie "prawdziwych listów do przyjaciela znalezionych i zebranych" przez Goethego.
Fabuła: Waldheim. Werter nieszczęśliwie zakochuje się w Lotcie, zachowuje się jak pierdoła, szczególnie gdy ta zostaje zaręczona z Albertem*. Wielce cierpi, raz widzi chorego na umyśle i stwierdza, że taki to ma lepiej. Próbuje o niej zapomnieć przez rok pracy w mieście, ale nope. Wraca (po ślubie Lotty), popada w depresję, pożycza broń Alberta, pisze listy pożegnalne, popełnia samobójstwo, umiera całą noc.
Lotta (Charlotta S.) - przykład romantycznej kochanki, piękna, młoda dziewczyna, niezależna, szczera, oczytana, wrażliwa, potrafi rozpoznać sztukę wysokich lotów, pięknie tańczy, ubóstwiana przez rodzeństwo, porównywana do anioła, uczciwa; odwzajemnia uczucie Wertera, ale nie chce zdradzić Alberta, którego kocha.
Albert - kocha Lottę dojrzałą, spokojną miłością. Jest jej opiekunem i przyjacielem. Lubi Wertera, potrafi zrozumieć jego uczucie i współczuje nieszczęściu. Nie informuje go o dniu ślubu z Lottą, czym niewątpliwe oszczędza Werterowi cierpienia. Pożycza mu pistolety.
Werter - młody mężczyzna, powód miłosnej afery (związany z jedną z sióstr rozkochał w sobie drugą). Dlatego wyjeżdża do małego miasteczka Waldheim, szuka szczęścia w samotności, odsuwa się od ludzi, nie chce nawet, aby przyjaciel przystał mu jego ulubione książki. Poznaje Lottę, która okazuje się ową “boską kochanką”, bliźniaczą duszą, o której tyle mówią romantycy. Już w czasie pierwszego spotkania mają poczucie absolutnego zrozumienia. Werter nie może uwierzyć w swe szczęście, po kilku spotkaniach odkrywa, że Lotta odwzajemnia jego uczucie. Ma symptomy romantycznej miłości - silnej, odurzającej. Lotta, zgodnie ze sposobem przeżywania tego uczucia, ulega uwzniośleniu, staje się mistyczną boginią i w ten sposób jest uwielbiana. Werter myśli tylko o ukochanej, chce być tylko przy niej, ogarnięty bezgraniczną radością. Wszystko się zmienia, kiedy wraca Albert, który okazuje się dobrym człowiekiem i zaprzyjaźnia się z Werterem. Ten poznaje piekło romantycznej miłości. Cierpi tak bardzo, że postanawia wyjechać. Musi jednak wrócić, bo nie potrafi żyć bez ukochanej. Jego życie wewnętrzne jest teraz bardzo intensywne - wspomina, rozpacza, godzi się z losem i zaraz potem buntuje przeciw niemu. Odwiedza małżonków tak często, że Lotta prosi, by przestał (próbował ją pocałować). W końcu popełnia samobójstwo.
Werter to typowy kochanek romantyczny (bohater werteryczny). Rządzą nim uczucia. Jest nadwrażliwy, przesadnie skłonny do wzruszeń, żyje marzeniami, często ucieka od świata. Jest przy tym bierny - nie walczy o ukochaną kobietę i jej miłość (inaczej niż Giaur). Jest wykształcony, oczytany, subtelny i nie potrafi odnaleźć się w rzeczywistości.
wybujała wyobraźnia, uczuciowość (obsesja na punkcie Lotty jeny ta książka była dziwna)
brak zdecydowanego działania (nie walczy o Lottę)
dążenie do samozagłady,
widzenie świata przez pryzmat marzeń i poezji (nie myśli o powrocie Alberta, marzy o spotkaniu Lotty po śmierci)
niezgoda na konwencje obyczajowe i normy moralne (mieszczańskie pochodzenie Wertera staje się powodem wyproszenia go z arystokratycznego towarzystwa (a potem powrotu do Waldheim))
pesymistyczne poczucie bezcelowości życia i Weltschmerz... (spowodowane nieszczęśliwą miłością)
...kulminujące się w geście samobójczym.
Faust
Powstanie: od lat 1770, ale pierwsza wersja ukazała się w 1808 r.
Gatunek: dramat romantyczny (czyli łamie zasady antycznego dramatu, łączy epikę, lirykę i dramat). Nawiązuje do postaci dr. Johannesa Fausta, który wg legendy zawiązał pakt z diabłem i sprzedał mu swoją duszę.
Fabuła: Bóg i Diabeł zakładają się o duszę Fausta (jak w Księdze Hioba). Faust (dr filozofii, prawa, medycyny i teologii) uważa, że nic nie wie o świecie i jest zawiedziony życiem. Mówi o tym uczniowi, Wagnerowi, próbuje popełnić samobójstwo, od którego ratują go dzwony wielkanocne, chciałby przeżyć życie od nowa. Spotkany na spacerze pudel zmienia się w Mefistofelesa, który obiecuje mu pomóc w zamian za duszę. Czarownica odmładza Fausta, pokazuje mu Małgorzatę (15 l.), którą Faust uwodzi dzięki podstępowi ze skrzynką klejnotów i znajomością męża jej s��użącej Marty. Małgorzata zachodzi w ciążę (modli się o pomoc do Matki Boskiej Bolesnej), w drodze na randkę z nią Mefistofeles zabija jej brata Walentego (on i Faust uciekają), ze zgryzoty umiera jej matka. Faust i Szatan (jako Woland) uczestniczą w rozpuście i chaosie nocy Walpurgi. Faust dowiaduje się, że Małgorzata została zaaresztowana za dzieciobójstwo i rusza jej na ratunek. Ona jednak nie chce z nim uciec, a zbliżają się strażnicy, więc Mefistofeles popędza Fausta, mówiąc, że "Już straconą!" na co Głos z góry mówi "Ocaloną!!!". Jej dusza będzie ocalona w Niebie, Faust ją zostawia, ścigany przez głos, wołający jego imię. Tak oto w połowie fabuły kończy się książka.
Szatan młodość namiętność kobieta
Motyw faustowski (paktu z diabłem) pojawia się też np. w: "Pani Twardowska" A. Mickiewicza, "Mistrz i Małgorzata" M. Bułhakowa, "Solaris" S. Lema, "Niewidzialne życie Addie LaRue" V.E. Schwab, "Wiedźmin 3: Serce z kamienia" i malarstwie.
George Byron
Giaur
Powstanie: 1813 r.
Tytuł: "giaur" to "niewierny" wg muzułman, nie imię.
Gatunek: powieść poetycka - dłuższy synkretyczny utwór pisany wierszem. Poetycki język opisuje niejasną, niechronologiczną, fragmentaryczną fabułę.
Fabuła: koniec XVIII wieku w Grecji. Dużo opisów pięknego krajobrazu. Trzeba walczyć za ojczyznę. Giaur - gniewny, niespokojny, cierpi - pędzi na koniu. Muzułmanin Hassan - jego życie w przepychu, do którego wkradła się jednak pustka i cierpienie. Narrator wspomina moment, kiedy z pałacowych pokoi na śmierć wyprowadzono kobietę. Obraz walki Giaura i Hassana bez szczegółowych wyjaśnień. Turcy - wyrzucają worek do wody (jest w nim ciało Leili). Hassan - stracił całą radość życia (przez zniknięcie Leili – żony Hassana, która miała uciec z Giaurem), wyrusza na poszukiwania uciekinierów. Jego oddział zostaje zaatakowany przez ludzi Giaura. Giaur pokonuje Hassana. Leili z nim nie ma - została utopiona z rozkazu Hassana, a Giaur teraz mści się za śmierć ukochanej, po czym rozpoczyna samotną wędrówkę. Matka Hassana dowiaduje się o śmierci syna. Narrator tłumaczy decyzję Hassana, który postąpił zgodnie z obowiązującym prawem. Krytykuje Giaura i przepowiada mu, że stanie się upiorem, którego wiecznie będzie nękać zło, które wpuścił do swojego serca.
Mija 6 lat od śmierci ukochanej Leili. Giaur mieszka w klasztorze. Izoluje się, cały czas na nowo przeżywa własne cierpienie, konsekwentnie odcina się od świata. Ma myśli samobójcze. Największym jego cierpieniem jest samotność, z której jednak nie potrafi się wyzwolić. Giaur się spowiada. Wspomina swoją burzliwą młodość, miłość do Leili, walkę z Hassanem. Mówi jednak, że niczego nie żałuje. Obwinia się jedynie za śmierć ukochanej. Czuje nadchodzącą śmierć. Prosi o pochowanie go w anonimowym grobie, do końca podkreślając swoją obcość w świecie. Giaur umiera.
postawa romantycznego buntownika - nie godzi się z losem, pragnie pomścić Leilę
postawa bajroniczna - Giaur jest tajemniczy, osamotniony, ma w sobie wiele emocji i cierpienia, czuje się zmuszony do samotnej walki ze światem, indywidualista, buntownik, jego życie charakteryzuje miłość i zbrodnia, cierpi z powodu przeszłości i braku akceptacji od społeczeństwa.
Polski
Adam Mickiewicz
Juliusz Słowacki
"Rozłączenie"
wiersz, liryka bezpośrednia, podmiot ujawnia się
forma podobna do listu - zwroty do "ciebie" (kochanej osoby, za którą podmiot tęskni)
powstał 20 lipca 1835 roku nad szwajcarskim jeziorem Leman
adresat to prawdopodobnie jego matka Salomea <3
romantyczne przedstawienie krajobrazu, które wywołuje melancholię i tęsknotę
anafory: 5 wersów rozpoczyna się od „wiem”, a 3 od "nie wiesz"
podmiot pisze do adresatki, że krajobraz jest piękny i szkoda, że go nie zobaczy
ogólnie podmiot jest bardzo zasmucony
"Testament mój"
wiersz, poetyckie wyznanie skierowane do bliskich (ostatnie, bo podmiot umiera)
podmiot - poeta
adresat - bliscy, przyszłe pokolenia
nie ma dziedzica - ani dziecka, ani ucznia
jego życie minęło szybko jak błyskawica
pisał dla ojczyzny
motyw ojczyzny jako okrętu
prosi przyjaciół o unieśmiertelnienie go
i zadbanie o jego matkę
Lecz zaklinam: niech żywi nie tracą nadziei I przed narodem niosą oświaty kaganiec; A kiedy trzeba, na śmierć idą po kolei, Jak kamienie, przez Boga rzucane na szaniec
patriotyzm ↑
podmiot zostawia tu swoich przyjaciół i odchodzi
jego poezja zmieni ludzi na lepsze
testament poetycki - motyw non omnis moriar/nie wszystek umrę
"Grób Agamemnona"
wiersz
inspiracja: podróż do grobu Agamemnona (wodza Greków w wojnie trojańskiej)
historyzm
refleksja na temat Polski i powstania listopadowego
motywacja Polaków do walki
patriotyzm
krytyka wad narodowych Polaków: tchórzostwa, bezczynności, niesłusznego poczucia dumy
kontrast Polski realnej i idealnej
porównanie dziejów Polski i Grecji
"Lilia Weneda"
Powstanie: 1840 r. (jako początek serii o losach legendarnych postaci sprzed powstania Polski. Słowacki nigdy nie napisał kontynuacji żadnej swojej serii)
Gatunek: dramat romantyczny
Fabuła: Okolice jeziora Gopło, czas przedhistoryczny.
1. Lilla prosi swoją siostrę Różę o wywróżenie zwycięstwa w wojnie Wenedów i Lechitów, ta jednak wróży przegraną i śmierć bliskich za 3 dni.
2. Uwięzienie przez Lechitów Derwida, Lelum i Polelum (ojca i braci)
3. Rozmowa pustelnika Gwalberta ze Ślazem o niewiernych Wenedach. Pojawienie się Lilli i jej śluby wobec obrazu Bogurodzicy w nadziei ratunku.
4. Rozważania Lechitów o wojnie z Wenedami.
5. Rozmowa Lecha i Derwida o zaczarowanej złotej harfie (jest w niej duch przepowiadający przyszłość).
6. Okrucieństwo królowej Gwinony (chce zabić Wenedów, za odmowę pokazania harfy każe wydłubać Derwidowi oczy).
7. Obrzędy Róży Wenedy.
8. Śmierć Salmona (Ślaz go zabija jak wywróżyła Róża i podszywa się pod niego).
9. Ocalenie Derwida od kamienowania (pojawiają się Lech, Lilla i Sygoń. Zakład, że Lelum i Polelum ze 100 metrów utną mu toporem włos z głowy. Wygrywają i są wolni)
10. Spotkanie Lilli Wenedy z Lechitami w zamku i prośba o uwolnienie ojca (Gwinona mówi, że ok, ale zamek opuszcza ojciec z Lillą lub harfą. Chyba że przyprowadzą porwanego syna, Lechona.
11. Róża przedstawia wizję zagłady Wenedów, ich ostatnią nadzieją jest czarodziejska harfa – gdy Derwid na niej zagra Wenedzi zwyciężą. Derwid wraca jednak z zamku bez harfy, a Lilla nie może odprowadzić do króla Lechona ponieważ ten już nie żyje. Sama wraca po harfę.
12. Wściekłość Gwinony i zabójstwo Lilli (dusi ją pasem)(wysyła jej ciało w trumnie Derwidowi mówiąc że to harfa)
13. Walki między Lechitami i Wenedami (Wenedzi trochę wygrywają)
14. Samobójstwo Derwida z powodu śmierci córki
15. Gwinona pragnąca pomścić swojego syna zjawia się na polu bitwy. Król Lech zabija Lelum, a Gwinona zostaje zrzucona ze wzgórza. Polelum wchodzi na stos trupów i czeka na uderzenie pioruna (pragnie bowiem zginąć razem z bratem). Klęska Wenedów.
17. Objawienie się Bogurodzicy nad polem walki. Róża Weneda rzuca Lechowi pod nogi łańcuch, którymi byli skuci bracia Lelum i Polelum. (btw Róża jest w ciąży i o jej synu miał być sequel)
Rola poezji tyrtejskiej - poezję tyrtejską (patriotyczną, zachęcającą do umierania za ojczyznę) symbolizuje magiczna harfa. Czy poezja w ogóle ma moc sprawczą, czy słowo posiada moc, czy jest bezsilne?
Lilla Weneda jest miłującą pokój, łagodną harfiarką; daremnie usiłuje ona ocalić najbliższych i zapobiec zagładzie, na wzór bohaterek antycznych. Sens beznadziejnej walki rozumie Róża, stylizowana na druidkę literatury romantycznej, która przepowiada tragedię już w Prologu i wydaje się wciąż popychać Wenedów do klęski
Motyw historii - inspiracja rozpowszechnioną w XIX w. wizją powstania Polski i mitologią celtycką. Słowacki ukazuje sens dziejów narodowych. Klęski dopatruje się nie tyle w braku bohaterstwa, co w fatalizmie dziejowym, dwoistości ideowej narodu i jego oczekiwaniu na niezwykłe przemiany (motyw magicznej harfy, która miała "zwyciężyć narody"). Nadzieję poeta widzi jedynie w heroicznej ofierze. Historiozofia - szukanie sensu obecnych wydarzeń na podstawie przeszłości. Na pewno wszystko odnosi się do klęski powstania listopadowego.
"Kordian"
Powstanie: 1833 r.
Gatunek: dramat romantyczny (łamie zasady klasycznego dramatu: fragmentoryczna fabuła, zaburzenie zasady jedności czasu i miejsca, postacie fantastyczne, otwarte zakończenie)
"Przygotowanie" służy jako komentarz polityczny i próba oceny współczesności: noc sylwestrowa 1799 r., Karpaty, chata czarnoksiężnika Twardowskiego. Z kotła, w którym mieszają czarownice i diabły, ukazują się kolejno przywódcy powstania, przez których ono upadło:
Józef Chłopicki (stary, konserwatysta, nieudolny w działaniu);
książę Adam Czartoryski (prezes powstania rządu, jego dyplomatyczne zabiegi o uzyskanie poparcia dla powstania na Zachodzie okazały się bezowocne. "mimo czary wyszedł jakiś człowiek godny").
Jan Skrzynecki (bierny, brak odwagi i energii, bezmyślnie zlekceważył plany wojenne zdolnego stratega, generała Prądzyńskiego).
Julian Ursyn Niemcewicz (zapatrzony w przeszłość tradycjonalista, konserwatyzm, nie ma prawa do nazywania się poetą).
Joachim Lelewel (posiada dużą wiedzę książkową, ale traci czas na rozpamiętywanie: czy lepiej kiedy jest król? czy kiedy go nie ma, gdy Polska jako państwo niestety jeszcze nie istnieje).
Generał Jan Krukowiecki (poddanie Warszawy rosyjskiej armii).
tldr: wg poety bierność, konserwatyzm, polityka ugodowa, brak wiary w zwycięstwo, tchórzliwość i nieudolność wynikająca z podeszłego wieku przywódców doprowadziły do upadku powstania listopadowego.
Fabuła: A1. Kordian (15M) zostaje odrzucony przez Laurę (>15F). Kordian jest niezrozumiany, czuje Weltschmerz, nie widzi sensu życia - strzela sobie w głowę.
A2. Kordian przemierza świat w poszukiwaniu celu życia:
James Park, Londyn - Dozorca mówi mu, że wszystko można kupić
Dover - czyta "Króla Leara" Szekspira, ale poezja daje mu tylko chwilową ulgę
Włochy - Kordian ma kochankę, Wiolettę, której na zmianę mówi, że jest bogaty lub jest bankrutem i jest wielce zdziwiony, kiedy okazuje się, że jest z nim dla pieniędzy. Bez skrupułów zostawia ją bez środków do życia.
Watykan - prosi papieża o wsparcie sprawy polskiej, lecz ten stoi po stronie cara i grozi klątwą papieską za bunt. Papieska papuga krzyczy "Alleluja".
Mont Blanc - na szczycie Kordian wybiera rolę polskiego patrioty. Chce walczyć jak Winkelried, nawet jeśli ma to oznaczać konieczność ofiary. W tej walce zaczyna widzieć sens swojego życia (wreszcie).
A3. Koronacja cara na króla Polski, w trakcie której w tłumie nieznajomy (Kordian) śpiewa zamiast God save the king "Boże, pochowaj nam króla" . Podczas spotkania spiskowców nie udaje się podjąć decyzji o zamachu na cara. Wkurzony Kordian sam się tego podejmuje, ale w pałacu cara nękają go Strach i Imaginacja. Mdleje na widok Szatana wychodzącego z komnaty cara. Zostaje wykryty i skazany na śmierć. W szpitalu wariatów odwiedza go Doktor, którym jest Szatan (chce przekonać Kordiana, że jego misja nie miała sensu). Konstanty podczas sądu wojskowego, obiecuje Kordianowi zwolnienie z kary śmierci, jeśli dokona skoku przez bagnety. Mimo że Kordianowi się udaje, car podpisuje wyrok. Kordian żegna się z Grzegorzem, spowiada się, dalej wierząc w sens swojej ofiary. Konstanty kłóci się z carem o Kordiana. W końcu grozi mu buntem, co skłania cara do zmiany zdania. Wysyła gońca z odwołaniem nakazu, ale gdy ten dociera na miejsce, adiutant podnosi rękę z sygnałem do strzału.
dylematy egzystencjalne Kordiana - czuje brak sensu życia, nie może go odnaleźć
Motyw podróży romantycznej, poszukiwanie wartości
Winkelriedyzm Kordian vs mesjanizm AM (akt 3): " Polska Winkelriedem Narodów" vs "Polska Chrystusem Narodów". Winkelriedyzm romantyczny kwestionował cierpienie oraz bierne męczeństwo mesjanizmu, podkreślając sens walki czynnej. Idea ta pośrednio miała również tłumaczyć upadek powstania listopadowego. Polska jest Winkelriedem narodów Europy, a Kordian, planując zabicie cara, pragnął być Winkelriedem Polaków i przyjąć na siebie cierpienie za nich.
Cechy dramatu romantycznego (N-B K też!)
Zygmunt Krasiński
"Nie-Boska komedia"
Powstanie: 1833/5 r. Ojciec nie pozwolił Zygmuntowi brać udział w powstaniu listopadowym, bo był przeciwnikiem rewolucji, więc ten kilka lat poźniej napisał NBK na swoje usprawiedliwienie (i żeby poprzeć ojca).
Tytuł: nawiązanie do "Boskiej komedii" Dantego, "nie-boski" oznacza ludzki (wpływ na historię)(lub ocenę ludzkich działań jako złych). Komedia to utwór z happy endem.
Gatunek: dramat romantyczny (synkretyzm: ma elementy opisów jak w epice i liryki, jest przeznaczony do czytania, nie wystawiania w teatrze, fragmentaryczna akcja, łamanie zasady jednego czasu i miejsca)
Fabuła:
Część I
Ślub Męża (Hrabiego Henryka)
Sypialnia młodej pary - mąż śni o Dziewicy (stworzonej przez szatana), która jest dla niego uosobieniem czystej poezji.
Chrzciny Orcia, Mąż zachowuje się wobec żony ozięble; przybywa Dziewica, za którą Mąż idzie aż na skraj przepaści, ratuje go Anioł Stróż.
Maria (Żona) popada w obłęd (chciała być poetką, by odzyskać męża), umiera w szpitalu dla obłąkanych w ramionach Męża.
Część II (10 lat potem)
Orcio wykazuje talent poetycki, co przygnębia hrabiego Henryka, który z powodu poezji przeżył tragedię, stracił żonę.
Kuszenie hrabiego przez Orła - uosobienie bohaterstwa i sławy (stworzony przez szatana). Henryk podejmuje decyzję i staje na czele arystokracji.
Orcio ślepnie.
Część III
Rewolucja, dotychczasowi poddani występują przeciw swoim panom. Pankracy - wódz rewolucjonistów wydaje rozkaz Przechrzcie (Żyd, który zmienił wiarę), aby powiadomił Henryka o tym, że wódz rewolucji chce się z nim spotkać.
Hrabia Henryk w obozie rewolucjonistów (bardzo mu się nie podoba taki pozaklasowy chaos i antyarystokratyczne nastroje).
Spotkanie Henryka i Pankracego.
Część IV
Okopy Świętej Trójcy (obóz arystokratów) - Henryk jako przywódca przygotowuje obronę (arystokraci chcą układów).
Henryk i Orcio w podziemiach - duchy przepowiadają śmierć.
Nierówna walka, Orcio ginie trafiony kulą, Henryk skacze w przepaść.
Na gruzach starego świata staje Pankracy, przeciw niemu występuje Chrystus Zbawiciel - Pankracy umiera.
Poeta vs świat - romantycy byli przekonani o wyjątkowości poetów, którzy mieli mieć dar prorokowania, być wyznaczeni przez Boga, odgrywać rolę przywódców duchowych. Poezja ma moc sprawczą, jeśli jej źródłem jest miłość na przykład do ojczyzny, i jeśli sam poeta "jest pięknością", nie jest oderwany od rzeczywistości. Hrabia był złym poetą: zapomniał o swoich etycznych obowiązkach, uległ pokusom szatana, pożądał sławy.
Dramat rodzinny - Henryk daje się skusić Diabłowi i poezji, przez co traci żonę, a jego syna spotyka przekleństwo (p*eta, oślepienie, wieszczenie)
Dramat rodzinny – błędne zrozumienie przez Henryka koncepcji miłości romantycznej i poezji i tego skutek. Jako młody mąż Henryk odczuwa niepokój i nudę, nie jest zadowolony ze swojego życia, problemy codzienności przytłaczają go, tęskni za rzeczami mniej trywialnymi. Marzy o poetyckim życiu, więc więc razem z dziewicą ucieka ze ślubu swojego syna Orcia, od upadku ratuje go anioł stróż, ale gdy Henryk wraca, jest już za późno. Maria przyknęła syna by został poetą, by zasłużył na miłość ojca, sama też staje się poetką i popada w obłęd. W szpitalu dla obłąkanych umiera w rękach męża: Orcio traci wzrok.
Rewolucja (społeczna, członkowie obozu rewolucjonistów, przywódcy, przyczyny, przebieg, skutki, ocena) biedni ludzie się buntują przeciw arystokracji i Krasicki ich nie lubi
Dramat racji cząstkowych: spór HENRACEGO
Argumenty Pankracego: arystokracja jest klasą umarłą, bez majątków, niezdolną do walki, pozbawioną wartości, ich tarczą jest nieuzasadniona duma, nie mają idei, nie wierzą nawet w Boga, tylko tak mówią; arystokracja jest klasą niezdolną do działania, patologiczną przecina jest zdenerwowaną, nastawioną do życia konsumpcyjnie; starzy powinni ustąpić miejsca młodym, silnym rewolucjonistom, zdolnym do działania, którzy mogą zmienić świat; arystokracja ma zawyżone ego, jest pyszna
Argumenty Hrabiego Henryka: pod przykrywką nowych haseł rewolucjoniści wprowadzają dawne zbrodniarskie idee; arystokracja rządziła hołdując takim wartościom jak ojczyzna i rodzina; arystokracja opiekowała się ludem i bez niej nie byłoby klas niższych; rewolucjoniści skończą równie krwawo co arystokracja, celem rewolucji jest bezsensowna śmierć i zamiana ról ze szlachtą.
Listy Zygmunta Krasińskiego
Nie ma bo nie przeżyłam takiej dawki gejowania do Słowackiego nie ma na liście lektur do matury więc ich nie tykałam
Cyprian Kamil Norwid
"Coś ty Atenom zrobił Sokratesie"
Wiersz mówi o „niewspółczesności” wielkich ludzi, którzy byli przez współczesnych niedocenieni. Swoimi myślami, utworami, sposobem bycia wykraczali poza czasy swej epoki, co stanowiło ich tragedię. Fakt, iż byli wyobcowani w społeczeństwie, potęgował ich wielkość w latach późniejszych
podmiot pyta co ludziom zrobiły historyczne postacie, które za życia spotkały się z nienawiścią (otrucie, wygnanie, brak pochówku), a po śmierci są wielbione (mają kilka grobów)
postacie: Sokrates, Dante, Kolumb, Camoens, Kościuszko, Napoleon i na koniec Mickiewicz (bez wyjaśnień, ale to dlatego, że niedawno umarł)
wywalone na to jak cię pochowają, bo w końcu cię odkopią i opłaczą raz jeszcze, rozpoznając twój geniusz po czasie
fun fact, Norwida nikt nie doceniał za życia i dopiero w czasie II wś na nowo odkryto jego poezję i ją doceniono. Stąd "trzej wieszcze (i Norwid jeszcze)"
"Bema pamięci żałobny rapsod"
Józef Bem - bohatera powstania listopadowego, walczył we Francji i Portugalii, w czasie Wiosny Ludów bił się w obronie Wiednia i na Węgrzech. Wiersz powstał w roku 1851, kilka miesięcy po śmierci generała w Syrii. Dla autora Józef Bem był symbolem wartości moralnych oraz cnót obywatelskich i wojskowych.
rapsod - utwór poetycki opiewający w podniosłym stylu bohaterów i zdarzenia historyczne, pochodzi ze starożytnej Grecji
rapsod podzielony jest na dwie części: opis pogrzebu i ponadczasowe przesłanie
opis pogrzebu skonstruowanego na wzór pochówków dawnych wodzów słowiańskich. Rycerskie rekwizyty – miecz, pancerz, koń, sokół: panny żałobne, chłopcy uderzający w tarcze, płonące pochodnie
gdy pochód dochodzi do grobu narracja zmienia się z 3os. na 1os., a pochód się nie zatrzymuje, ale idzie w przyszłość
pochód przestaje być jedynie pogrzebem, a staje się marszem bojowników o wolność „zarażonych” wielkością generała. Prawdziwa idea nie umiera, tylko pobudza narody, których celem nie jest grób, tylko przyszłość.
"W Weronie"
nawiązanie literackie do "Romea i Julii"
rozmowa między cyprysami a ludźmi uczonymi, czyli między rozumem człowieka a uczuciem przyrody
"Łagodne oko błękitu (...) gwiazdę zrzuca ze szczytu" - czy niebo płacze nad losem kochanków czy to tylko meteoryt, który spada wg zasad fizyki?
na zakończenie ironia skierowana nie tylko ku „uczoności”, ale również ku obojętności współczesnych poecie ludzi.
"Fortepian Szopena"
usunelo mi caly podpunkt :)))))))))))))))))))))))))
rozmyślania o sztuce
podział na 3 części
1. opis chorego i cierpiącego Chopina, który umiera
2. rozważania o doskonałości muzyki i ogółu sztuki
3. o zdarzeniach, które były inspiracją do stworzenia utworu - wyrzucenie fortepianu na bruk jest punktem kulminacyjnym poematu
Chopin jest porównywany do mitologicznego Orfeusza, który też był muzykiem i młodo umarł, ale był potem doceniany
fortepian jest symbolem sztuki, a Chopin - artysty
wraz z wyrzuconym fortepianem ginie artysta
muzyka Chopina jest doskonała. Pojawia się wyróżniona graficznie „figura BRAKU”. Sztuka nie może być w pełni zrozumiana ponieważ jest idealna, a świat wciąż pozostaje niedoskonały
Los niezrozumianego poety przypomina mękę Chrystusa, przyswojoną przez ludzi dopiero po jego śmierci.
Symbolem doskonałości jest kłos, dający ziarno, które ma inspirować kolejne pokolenia.
Poemat przedstawia obraz Warszawy w 1863 roku. Pałac Zamoyskich płonie, przez okno zostaje wyrzucony, przypominający trumnę, fortepian. Mieszkańcy budynku milczą, nie mają odwagi przeciwstawić się wrogowi.
różnice w podobnych pojęciach:
Werteryzm i bajronizm: bohaterowie obu typów są wrażliwi, głęboko odczuwają, odczuwają ból istnienia i zachowują się dramatycznie, ale bohater werteryczny użala się nad sobą, a bajroniczny robi coś z tym (np.mści się)
Mesjanizm i winkelriedyzm:
motywy:
Oba polegają na tym, że coś (naród, jednostka) jest wybrane jako specjalne i ma cierpieć za innych, ale w mesjanizmie to cierpienie jest bierne (Polska jest krzyżowania), a w winkelriedyzmie czynne (Polacy walczyli w powstaniu).
Winkelriedyzm to przeciwieństwo mesjanizmu a NIE koncepcja mesjanizmu
Bo Chrystus godzi się na swój los (Polacy godzą się z klęską powstania mimo ich poświęcenia) i po tym cierpieniu kiedyś nadejdzie nagroda
Winkelriedyzm to odpowiedź na mesjanizm, chodzi tam o walkę za wolność ojczyzny i innych krajów (Polacy nadal się poświęcają ale aktywnie, tak jak rycerz Winkelried, który przyjął na siebie atak strzał by odciągnąć uwagę wroga od swojego oddziału)
Pielgrzym - Giaur, Sonety Krymskie i Odeskie, Kordian
podróż
- orientalizm - Sonety Krymskie
ojczyzna, wolność, niepodległość
- rewolucjonizm - Kordian, Nie-Boska komedia, Dziady 3
- mesjanizm - Dziady 3
- prometeizm - Dziady 3,
ludowość - Dziady
- historyzm - Konrad Wallenrod, Giaur, Lilia Weneda
fantastyka - Dziady, Faust
- spirytyzm, mistycyzm
natura
uczucie, nieszczęśliwa miłość - Werter, Giaur
- werteryzm, irracjonalizm
9 notes
·
View notes
Text
Naukowy mistycyzm
W podejściu wielu blogerów popularnonaukowych do astrologii odrzuca mnie całkowity brak naukowego podejśćia. Wydaje się to być absurdalne a jednak jest faktem. Dlaczego ortodoksyjni wyznawcy nauki tak niechętnie ufają nauce, nie sposób powiedzieć. Continue reading Naukowy mistycyzm
0 notes
Link
0 notes
Text
łyk żyć
jeszcze chwila i bezwiednie zejdę...
a Ty co tam tak w sobie chowasz?
czy to wstyd, czy to ona, ona, ona
i ta twoja opuszczona głowa
myśli, że ukryje ból, urealni słowa...
Kończy się coś, a ja wcale nie chcę
teraz mnie wyzwoli wszystko, nic nie uratuje...
Teoretycznie jak zawsze chciałabym opisać pewne nieopisywalne stany emocjonalno-mentalne, lecz z racji ich nieopisywalności można je jedynie ubrać w poszarpane onomatopeje i mitologiczne metafory. Mistycyzm zmanieryzowany
Sto żyć - YouTube
#ja wciąż jak ćma boję się dnia#oddałam strzał#boję się zła co weźmie moją resztkę#bo jestem sama i coś się zapadnie
0 notes
Text
03.09.23
Kolosan 2:16-23
(16) Niechże was tedy nikt nie sądzi z powodu pokarmu i napoju albo z powodu święta lub nowiu księżyca bądź sabatu. (17) Wszystko to są tylko cienie rzeczy przyszłych; rzeczywistością natomiast jest Chrystus. (18) Niech was nikt nie potępia, kto ma upodobanie w poniżaniu samego siebie i w oddawaniu czci aniołom, a opierając się na swoich widzeniach, pyszni się bezpodstawnie cielesnym usposobieniem swoim, (19) a nie trzyma się głowy, z której całe ciało, odżywiane i spojone stawami i ścięgnami, rośnie wzrostem Bożym. (20) Jeśli tedy z Chrystusem umarliście dla żywiołów świata, to dlaczego poddajecie się takim zakazom, jakbyście w świecie żyli: (21) nie dotykaj, nie kosztuj, nie ruszaj? (22) Przecież to wszystko niszczeje przez samo używanie, a są to tylko przykazania i nauki ludzkie. (23) Mają one pozór mądrości w obrzędach wymyślonych przez ludzi, w poniżaniu samego siebie i w umartwianiu ciała, ale nie mają żadnej wartości, gdy chodzi o opanowanie zmysłów.
W dzisiejszym fragmencie doświadczamy trzy, najbardziej uniwersalne i najbardziej śmiercionośne formy ludzkich błędów: religia stworzona przez człowieka (w.23!) To pomysł mówiący o tym, że jesteśmy w stanie dokonać tego “na własną rękę” i zasłużyć na to wszystko co otrzymujemy od Boga. Przez cały czas naszego chodzenia z Panem to zawsze się gdzieś wtrąci. Chociaż zgadzamy się z tym, że Chrystus zapłacił za naszą drogę do nieba i, że tylko Jego zasługi są podstawą naszej pozycji przed Bogiem, to łatwo pociąga nas pojęcie, że możemy i dlatego powinniśmy zasłużyć sobie na Bożą przychylność. Pierwszą i najbardziej oczywistą z tych wszystkich form jest legalizm, religia ludzkich uczynków (w.16-17). Legalizm to nie wykorzystywanie zasad. Zasady mogą być dobre kiedy pomagają zdać sobie sprawę z pewnych celów, ale kiedy używamy zasad żeby osiągnąć pobożność i zasłużyć na Bożą przychylność bez Bożej pomocy, wtedy wpadamy w pułapkę. Przestrzeganie zasad nie tylko nie może opanować naszych zmysłów (w.23), ono właściwie prowadzi do pychy i porównywania się z innymi. Drugą formą jest mistycyzm: religia subiektywnego, ludzkiego doświadczenia (w.18-19). To pogoń za pobożnością drogą emocji, intuicje lub osobiste sensacje kończą się ufaniem we własne doświadczenie zamiast Słowu Bożemu. Trzecią formą jest ascetyzm, religia samozaparcia (w.20-23). Może być bardzo subtelny. Odzwierciedla pogląd, że im bardziej możesz sobie bez czegoś poradzić, tym bardziej zasługujesz na Boże względy. Wszystkie z tych prób dostania się do Boga przez środki inne niż sam Chrystus. Zdają się być mądrzy, a nawet duchowi (w.23), ale nie mogą sprawić żebyśmy choć trochę lepsi w Bożych oczach. Waśnie dlatego pierwsza rzecz jakiej potrzebujemy, to zbawienie!
Krok Życiowy
Co jest źródłem Twojej pewności kiedy zbliżasz się do Boga? Czy jest nim przestrzeganie zasad, doświadczenia, poświęcenie? Co byś zmienił gdybyś otrzymał list od Boga mówiący o tym, że On już Cię całkowicie przyjął przez wzgląd na Chrystusa? Masz taki list i właśnie go czytałeś. W jaki sposób to zmienia to jak się czujesz i jak dzisiaj będziesz postępował?
0 notes
Text
Tajemnicze Grimuarze: Odkryj Sekrety Ksiąg Magii i Zaklęć
Tajemnicze Grimuarze: Odkryj Sekrety Ksiąg Magii i Zaklęć
Grimuarze, pełne magii i tajemnic, od wieków intrygują miłośników ezoteryki. Te starożytne księgi skrywają nie tylko zaklęcia, ale także prastarą mądrość, która przetrwała próbę czasu. Wejdź do świata magii i odkryj, dlaczego grimuarze nadal przyciągają uwagę zarówno praktyków, jak i badaczy okultyzmu. Czy jesteś gotowy na odkrywanie najgłębszych sekretów ezoteryki?
💫Link do artykułu: https://ormus-online.pl/artykuly/ezoteryczne-ksiazki/
💫Więcej fascynujących informacji znajdziesz na
#Grimuarze #Magia #Zaklęcia #Ezoteryka #KsięgiMagii #Okultyzm #Tajemnice #StarożytnaWiedza #Mistyka #MagiczneKsięgi #mistycyzm #magia #ezoteryka
#ormus#Gimuarze#Okultyzmu#Ezoteryka#Zaklęcia#Starożytna wiedzą#Magia#Miscyztym#Odkrywamy tajemnice#Ormus Online#Księga magii#Starożytna magia
0 notes
Text
Subtelny Mistycyzm niebieski koronkowy t-shirt damski
Ten niebieski koronkowy damski t-shirt to idealny wybór dla kobiet pragnących wyróżnić się subtelnością i oryginalnością. Zaprojektowany z myślą o indywidualistkach, które cenią sobie unikalne wzornictwo, ten t-shirt o nazwie “Subtelny Mistycyzm” jest prawdziwym arcydziełem włoskiej produkcji. Wykonany w 100% z najwyższej jakości bawełny, ten t-shirt zapewnia doskonały komfort noszenia i…
View On WordPress
0 notes
Photo
600) Mișcarea Legionară, Legiunea Arhanghelul Mihail, Garda de Fier, Totul pentru Țară, Legionary Movement, Legion of the Archangel Michael, Iron Guard, "Everything for the Country", Ruch Legionowy, Legion Michała Archanioła, Żelazna Gwardia, Wszystko dla ojczyzny - faszystowska organizacja polityczna, działająca w Rumunii w latach 1927–1941. Założona przez C. Z. Codreanu, początkowo pod nazwą Legion Michała Archanioła (rum. Legiunea Arhanghelul Mihail). Od września 1940 roku do stycznia 1941 roku ugrupowanie nosiło nazwę Ruch Legionowy i było częścią faszystowskiego, proniemieckiego rządu Iona Antonescu. W styczniu 1941 roku po nieudanej próbie dokonania zamachu stanu zostało jednak zdelegalizowane. Główne elementy ideologii ugrupowania to antysemityzm, rasizm, nacjonalizm, kult przywódcy, mistycyzm i antykomunizm. Mistycyzm gwardii odwoływał się do tradycji Rumuńskiego Kościoła Prawosławnego. Symbolem organizacji była początkowo swastyka, potem czarny potrójny krzyż na zielonym tle w kształcie krzyża tzw. „Krzyż Michała Archanioła” (rum. Crucea Arhanghelului Mihail). Wyróżnikiem jej były zielone koszule (rum. Cămăşile verzi). Organizacja utrzymywała żywe kontakty z NSDAP, faszystami włoskimi i polskim ugrupowaniem RNR Falanga. W 1937 roku organizacja liczyła sobie około 270 000 członków i była trzecim co do wielkości ruchem faszystowskim w Europie w latach 30. Żelazna Gwardia prowadziła działalność terrorystyczną, m.in. mordując dwóch premierów Rumunii: Iona Dukę (29 grudnia 1933) i Armanda Călinescu (21 września 1939). W 1940 roku, w okresie sprawowania władzy, zamordowała także kilkudziesięciu polityków opozycji w tym Nicolae Iorgę i Virgila Madgearu. Organizowała pogromy i prześladowania Żydów w czasie II wojny światowej. Ideologowie ugrupowania głosili program eksterminacji Żydów.
Nazwy ugrupowania:
1927–1930: Legion Michała Archanioła (rum. Legiunea Arhanghelul Mihail)
1930–1935: Żelazna Gwardia (rum. Garda de Fier)
1935–1940: Wszystko dla ojczyzny (rum. Totul pentru Țară)
1940–1941: Ruch Legionowy (rum. Mișcarea Legionară).
Legion Archanioła Michała został utworzony 24 czerwca 1927 roku w mieście Jassy przez grupę około 19 osób. Na czele organizacji stanął 28-letni wówczas Corneliu Zelea Codreanu. Powstanie Legionu było rezultatem rozłamu w partii Liga Obrony Narodowo-Chrześcijańskiej (rum. Liga Apărării Național Creștine – LANC), założonej przez Alexandru C. Cuze. Nazwa ugrupowania nawiązywała do Archanioła Michała, który symbolizował walkę z szatanem i sprzeciw wobec zła. Codreanu był wówczas znany w Jassach jako osoba, która w 1925 roku zamordowała prefekta policji, który był nieprzychylny studentom-narodowcom. Początkowo, do grudnia 1929 roku, Legion nie prowadził żadnej działalności zewnętrznej, stanowił jedynie rodzaj zakonu. Członkowie grupy mieszkali wspólnie w zbudowanym własnymi rękami domu w Jassach. W 1930 roku siedziba Legionu została przeniesiona z Jass do stolicy kraju Bukaresztu, liczebność ugrupowania rosła, w jego szeregach byli wówczas m.in. Mircea Eliade i Emil Cioran. W 1930 roku Codreanu utworzył podległą Legionowi bojówkę o nazwie Żelazna Gwardia. Ugrupowanie Codreanu stało się znane właśnie pod tą nazwą, dlatego potocznie utożsamia się Legion Archanioła Michała z Żelazną Gwardią. Umundurowaniem Żelaznej Gwardii były zielone koszule, Codreanu przyjął tytuł kapitana (Căpitanul). W tym samym roku doszło do pierwszych zamachów terrorystycznych. Sympatyk Legionu Gheorge Beza oddał strzały i ranił podsekretarza stanu Constantina Anghelescu. W grudniu 1930 roku inny członek Legionu Constantin Dumitrescu-Zapada wszedł do biura redaktora naczelnego lewicowego dziennika Adevărul i próbował zastrzelić redaktora naczelnego gazety. Redaktor odniósł rany, udało mu się jednak przeżyć. Próby morderstw politycznych skłoniły rząd Rumunii do wydania zakazu działalności Legionu. Ugrupowanie zostało zdelegalizowane 3 stycznia 1931 roku. Delegalizacja nie zakończyła jednak działalności ugrupowania. 29 grudnia 1933 roku członkowie grupy zamordowali premiera Iona Dukę. Ofiarami terrorystycznej działalności ugrupowania padli także liczni inni politycy czy nauczyciele akademiccy. Gwardziści organizowali także przemoc wobec Żydów, praktycznie codziennie niszczyli sklepy żydowskie, atakowali i bili studentów żydowskich. Pomimo tego, że Legion odrzucał demokracje i opowiadał się za rządami autorytarnymi organizacja wystartowała w wyborach w 1931 roku, ale nie przekroczyła progu wyborczego, zdobyła jedynie 1,05% głosów. W kolejnych wyborach w 1932 roku zdobyła 2,37% głosów, przekroczyła próg wyborczy i zdobyła 5 mandatów. Najlepszy wynik osiągnęła w 1937 roku, gdy startując pod nazwą „Wszystko dla ojczyzny” zdobyła 15,58% głosów co przełożyło się na 66 mandatów w 390 osobowym parlamencie. W 1938 roku król Karol II przeprowadził zamach stanu, narzucił nową konstytucję i zdelegalizował wszystkie partie polityczne, w tym także reprezentacje polityczną Żelaznej Gwardii. 16 kwietnia 1938 roku Codreanu i kilka tysięcy członków jego ugrupowania zostało aresztowanych. Sąd wojskowy skazał Codreanu na 10 lat ciężkich robót. Od tego momentu władzę w Legionie przejął Horia Sima. 30 listopada 1938 roku Codreanu i 13 innych legionistów zostało zamordowanych w więzieniu wojskowym na obrzeżach Bukaresztu. Decyzję o represjach wobec legionistów podjął ówczesny premier Armanda Călinescu. W akcie zemsty za represje Călinescu został zastrzelony przez legionistów 21 września 1939 roku. Mordercy Călinescu zostali skazani na karę śmierci a ich ciała powieszono na latarniach w Bukareszcie. Organizacja została ponownie zalegalizowana w czerwcu 1940 roku. Było to związane ze zmianą polityki rumuńskich władz. Po upadku Francji, król Karol II próbował ocalić tron poprzez zawarcie sojuszu z III Rzeszą. Powołał proniemiecki rząd Iona Gigurtu, do którego weszli przedstawiciele Żelaznej Gwardii. Przywódca ugrupowania Horia Sima objął stanowisko ministra sztuki i religii. Rząd prowadził politykę antysemicką, wprowadził w życie postulaty Żelaznej Gwardii – zakazał małżeństw mieszanych i ograniczył możliwość pobierania edukacji przez Żydów. Wprowadzono także represje wobec oponentów politycznych rządu, 1197 komunistów, antyfaszystów i działaczy lewicowych zostało internowanych w obozach w miejscowościach Miercurea-Ciuc i Caracal. 30 sierpnia 1940 doszło do drugiego arbitrażu wiedeńskiego, w wyniku którego Rumunia utraciła dużą część terytorium na rzecz Węgier. Wydarzenie to doprowadziło do abdykacji króla Karola II i przejęcia władzy przez faszystowski, proniemiecki rząd Iona Antonescu. We wrześniu 1940 roku członkowie Żelaznej Gwardii, która nosiła wówczas oficjalną nazwę Ruch Legionowy, weszli w skład rządu Antonescu, a jej przywódca Horia Sima został wicepremierem. Proklamowano powstanie tzw. „Narodowego Państwa Legionowego” (rum. Statul Naţional Legionar) i „narodową rewolucję legionową”. Od września 1940 do 23 stycznia 1941 Gwardia była jedyną legalną organizacją polityczną w Rumunii, wszystkie inne partie zostały zdelegalizowane, ustanowiony został reżim o charakterze faszystowskim. Zawieszono konstytucję, rozwiązano parlament. Represje i czystki objęły wiele dziedzin życia i instytucji. Jednocześnie rozpoczęto kampanię terroru wymierzoną w polityków będących przeciwnikami ich ideologii – w dniach od 26 do 28 września 1940 w specjalnej akcji wymordowano 64 polityków, urzędników i wojskowych, którzy byli zaangażowani w represje wobec Żelaznej Gwardii i mord na Codreanu. W osobnych egzekucjach 27 listopada 1940 zamordowano byłego premiera, znanego historyka i działacza Partii Narodowo-Demokratycznej Nicolae Iorgę i polityka opozycji Virgila Madgearu. 23 listopada 1940 roku Rumunia dołączyła do paktu trzech, stała się sojusznikiem państw Osi. Końcem 1940 wprowadzono kolejne ustawy antysemickie. Rząd zarządził, że dnia 31 grudnia 1940 wszyscy Żydzi zostaną zwolnieni z pracy i zatrudnieni do prac publicznych. Powołano także do życia obozy pracy dla Żydów i skonfiskowano wszystkie nieruchomości żydowskie. Gwardia organizowała pogromy, największym z nich był pogrom w Bukareszcie w styczniu 1941, podczas którego zginęło 120 Żydów, tysiące osób zostało rannych, zniszczono tysiące sklepów i domów żydowskich. W sumie od czerwca 1940 roku do czerwca 1941 na skutek przemocy ze strony rumuńskich żołnierzy i członków gwardii zginęło 272 Żydów. 18 stycznia 1941 roku w Bukareszcie doszło do zabójstwa niemieckiego oficera zajmującego się dostawami dla Wehrmachtu. Przyczyny morderstwa nie są do końca wyjaśnione, wydarzenie stało się jednak pretekstem do konfrontacji pomiędzy Antonescu i Żelazną Gwardią. Gwardziści przedstawiali zamach jako wyraz złej woli Antonescu. Antonescu natomiast zadeklarował, że winę za zamach ponoszą gwardziści, którzy nie zapewnili bezpieczeństwa i zdymisjonował związanych z Gwardią polityków – ministra spraw wewnętrznych i prefekta policji. Odwołani politycy nie uznali decyzji Antonescu, zabarykadowali się w swoich biurach, w mieście wybuchły protesty gwardzistów, a następnie walki pomiędzy oddziałami Gwardii i wojskiem, które było posłuszne Antonescu. 22 stycznia w opanowanych przez gwardzistów regionach Bukaresztu doszło do pogromu Żydów. Oddziały podległe Simie zaczęły podpalać synagogi, mordować ludność cywilną, w tym kobiety i dzieci. Decydujące znaczenie dla przebiegu puczu miało stanowisko III Rzeszy. Rumunia była wówczas sojusznikiem Niemiec, w kraju stacjonowały oddziały Wehrmachtu. Obie strony zabiegały o poparcie Hitlera. Podczas demonstracji gwardzistów padały okrzyki Heil Hitler! i Niech żyją Niemcy. Antonescu natomiast spotkał się z Hitlerem kilka dni przed puczem. Przywódcy Niemiec byli podzieleni, NSDAP, SS i Gestapo opowiadało się raczej za poparciem Gwardii, Wehrmacht preferował Antonescu. W końcu Adolf Hitler zdecydował się poprzeć Antonescu. Wzbudziło to niezadowolenie niektórych polityków nazistowskich m.in. Josepha Goebbelsa. W sytuacji gdy jasne stało się, że Niemcy popierają Antonescu a rumuńskie wojsko nie zamierza przejść na stronę Gwardii, nie ulegało wątpliwości, że gwardziści przegrali. 23 stycznia 1941 roku Sima wydał rozkaz, w którym wzywał swoich podwładnych do zaprzestania walk. Członkowie Gwardii, w tym przywódca, Horia Sima, zbiegli do III Rzeszy, gdzie zostali internowani i oddani do dyspozycji SS. Antonescu ogłosił się przywódcą Gwardii, nie został jednak uznany przez gwardzistów. W sierpniu 1944, po obaleniu w Rumunii proniemieckiego rządu Antonescu, Niemcy utworzyli w Wiedniu z działaczy Żelaznej Gwardii marionetkowy tzw. „Rumuński Rząd Narodowy”, którego premierem został Horia Sima. W tym samym czasie wielu członków Żelaznej Gwardii wstąpiło do Rumuńskiego Pułku Grenadierów SS. Komunistyczne władze Rumunii całkowicie rozbiły resztki zakonspirowanych struktur Żelaznej Gwardii. Po II wojnie światowej członkowie ruchu legionowego pozostali w Niemczech Zachodnich lub wyemigrowali do USA. Wielu z tych którzy pozostali w Rumunii wstąpiło do Komunistycznej Partii Rumunii z której zostali wykluczeni na skutek weryfikacji członków na początku lat 50. Ideologia Żelaznej Gwardii była jednym z wariantów nacjonalistycznej idei „krwi i ziemi”, z uwzględnieniem motywu „kości przodków”. Codreanu uważał, że naród to wspólnota żyjących Rumunów, tych, którzy się urodzą i dusz przodków. Tak rozumiany naród musi być chroniony przez jakimikolwiek zewnętrznymi wpływami, wszystkie obce elementy są uważane za śmiertelne zagrożenie dla narodu. Antysemityzm był konsekwencją skrajnego nacjonalizmu. Ideologia Gwardii podkreślała, że elementy obce narodowi są dla niego niszczące, z tego względu jako formę obrony postulowała przemoc wobec Węgrów, Greków, Turków, Ukraińców i Żydów. W okresie po I wojnie światowej, Żydzi byli trzecią największą mniejszością narodową w Rumunii, społeczność żydowska liczyła 767 tys. osób i stanowiła 5% populacji. Członkowie Gwardii walczyli na uniwersytetach o wprowadzenie numerus clausus, postulowali także odebranie obywatelstwa Żydom. Żydzi byli identyfikowani z komunizmem („Kiedy mówię komunista, mówię Żyd” – mawiał Codreanu), a komunizm był postrzegany jako śmiertelne zagrożenie. W latach 30. XX w. ideologia Gwardii ewoluowała od numerus clausus do postulatu numerus nullus, czyli całkowitego odebrania Żydom prawa do edukacji na uczelniach wyższych. Ważnym dokumentem dla ruchu była antysemicka fałszywka Protokoły Mędrców Syjonu, przetłumaczone na rumuński w 1923 roku. Antysemityzm Gwardii miał zabarwienie mistyczne, Żydzi byli postrzegani jako wysłannicy szatana. Antysemityzm przekładał się na praktyczne wskazówki dla życia członków ugrupowania. Członkowie organizacji mieli zakaz jakiegokolwiek kontaktu z Żydami, nie mogli wchodzić do sklepów czy domów żydowskich, ściskać dłoni Żydów. Pod koniec lat 30. ugrupowanie postulowało „całkowitą eliminację Żydów” poprzez stworzenie obozów pracy przymusowej dla Żydów i inżynierię rasową. Partyjne rytuały związane były z kultem śmierci. Zebrania partyjne zaczynały się od odczytywania list zmarłych działaczy. Na odczytanie nazwiska zmarłego działacza, tłum odpowiadał okrzykiem “obecny!“. Członkowie Gwardii dokonywali ekshumacji i ponownych pogrzebów poległych towarzyszy. Ziemia „przesiąknięta krwią” zmarłych towarzyszy mieszana była z ziemią z grobów świętych. Doktryna Gwardii nazywana jest faszyzmem rumuńskim, będącym jednym z najbardziej radykalnych gałęzi tej ideologii, wykazującym szczególne zainteresowanie kultem śmierci i antysemityzmem. Kluczową rolę w ideologii odgrywała religia. Codreanu tak określał podstawowe zasady swojego ruchu: “wiara w Boga, wiara w naszą misję, miłość do siebie nawzajem oraz pieśni, jako manifestacja naszego stanu ducha”. Wielu księży Rumuńskiego Kościoła Prawosławnego i studentów seminariów duchownych należało do Gwardii. W 1937 roku 33 spośród 107 kandydatów ugrupowania w wyborach parlamentarnych było księżmi. Członkowie ruchu uważali, że faszyzm najlepiej wyraża zasady chrześcijaństwa. Charakterystyczna jest wypowiedź jednego z członków ruchu I. P. Prundeniego, który zadeklarował: “Bóg jest faszystą!“. Zdaniem zwolenników Gwardii organizacja była chrześcijańskim „ruchem odrodzenia moralnego i duchowego”. Po upadku komunizmu w 1989 niektóre rumuńskie partie i organizacje skrajnie prawicowe nawiązują do programu Żelaznej Gwardii, m.in. istniejąca w latach 1993–2015 Partia Wszystko dla Ojczyzny (rum. Partidul „Totul Pentru Ţară”), Partia Nowej Generacji (rum. Partidul Noua Generaţie) George’a Becali i neofaszystowska Nowa Prawica (rum. Noua Dreaptă).
0 notes