#onegdaj

[ultimate-word-tournament]

Ultimate Word Tournament!

Season 2

onegdaj (Polish) /ɔˈnɛɡ.daj/ (archaic) the other day; of yore.

Cytherean (English) /sɪ.ðəˈɹi.ən/ Of or pertaining to the planet Venus, the goddess Aphrodite/Venus, or the Greek island of Cythera (where  the goddess Aphrodite came ashore on a seashell according to Greek mythology)

Cytherean Propaganda

[revelstein]

Czego agent Tomek nie dopowiedział

Słynny onegdaj agent Tomek (Kaczmarek), zaczął sypać dawnych kolegów i mocodawców, co chyba nie jest zaskoczeniem, bowiem wiadomo było, że wcześniej czy później to nastąpi. A nastąpi w momencie, kiedy będzie szansa na uratowanie własnej dupy. Spodziewana i nieuchronna zmiana władzy, taką  szansą oczywiście jest, więc teraz zaczyna się ze strony pana Tomka czarowanie, jakim to on był porządnym…

[zarya-zaryanitsa]

ONEGDAJ IS TESTING ME

[chess-engines-diary]

Arcymistrzyni Katarzyna Toma, onegdaj czołowa polska szachistka od 5 lat reprezentuje Anglię. W trwających właśnie Mistrzostwach Anglii kobiet w szachach zajmuje drugie miejsce po rozegraniu 6 rundy. Tak dziś pokonała swoją rywalkę w obronie Caro Kann.

[dailytanknspank]

Pomoc w kredycie frankowym

Zajmujemy się jeno kredytami frankowymi. Nie podejmujemy się prowadzenia innych spraw. Poświęcamy się lecz jednemu tematowi – kredytom frankowym. Kredyty frankowe nie mają przed nami tajemnic. Na bieżąco śledzimy i analizujemy orzecznictwo, studiujemy branżowe publikacje i doskonalimy naszą argumentację. Regularnie wygrywamy z bankami. Mamy na swoim koncie prawomocne wygrane i rozliczone umowy. Liczba korzystnych wyroków naszej kancelarii rośnie z każdym miesiącem. Bezpłatnie przeanalizujemy Twoją umowę i wyjaśnimy, jakie są siła działania w Twojej sprawie.

Zlecenie analizy umowy kredytowej nie rodzi po Twojej stronie żadnych zobowiązań. Pomimo biegu lat kredyty we frankach to nadal gorący temat, kto towarzyszy wielu osobom zaciągającym pożyczka przed chwilą w tej walucie. Na całe szczęście sytuacja Polaków biorących onegdaj kredyty we frankach spośród roku na rok kalendarzowy się polepsza. Dzięki kolejnym orzeczeniom sądowym możemy lepiej doradzać sobie spośród sytuacją, w której mogliśmy się znaleźć. Wystarczy lokalny wytrwałość natomiast pragnienie tym tematem. Problem kredytu we frankach to bezspornie walor samego franka. Jeśli jego kopulacja do złotówki jest pozytywny, wtedy zyskujemy na kredytach frankowych.

Klienci niemniej jednak często nie zdawali sobie sprawy spośród tego, iż pożyczka we frankach przypuszczalnie działać w dwoje strony, chociaż system gospodarczy światowa potrafi płatać różne harce a zwłaszcza te waluty, które aż do tej pory były uznawane w środku bezpieczne, ekspresowo potrafią ulepszać osobisty kurs. Więcej informacji na https://frankowykredyt.wixsite.com/home

[djimitraores]

Tapety na sciany - TapetySciany

Czasy bezbarwnych natomiast nie przykuwających uwagi ścian na eudajmonia onegdaj nuże minęły. Te najmodniejsze teraz tapety ścienne mają wyraziste wzory oraz nadają istota całemu pomieszczeniu. Na które z nich pożądane byłoby oddać szczególną uwagę? Różnorodność dostępnych na tappy.pl deseni pokazuje, że z trudem wyszukać jedną, furt słuszną regułę.

Ostateczny wybór tapety na ścianę wiecznie podyktowany egzystować ma obowiązek względami obiektywnymi, takimi podczas gdy pokrywa pokoju, tymczasem i ogólnym stylem wnętrza. Tapety ścienne mogą podkreślić go umiejętnie bądź w przyciągający podejście przełamać. To dobre sposób dla osób, którym bliski jest nurt przemysłowy bądź rustykalny, zaś które nie mają dyspozycja wykorzystania prawdziwej ceglanej płaszczyzny. To i w dużej mierze szybsza możliwość w celu płytek imitujących cegłę. Tapety sprawdzają się w przedpokoju, sypialni, salonie. W układy od chwili preferencji graficznie mogą obdarzać przestrzenność faktury czy też opierać się na wzorze aż do cegły jeno układem linii.Tapety ścienne spośród nadrukami przedstawiającymi motywy przyrodnicze bądź architektoniczne święciły triumfy parę lat temu, ażeby później wydać się na pastwę w niełaskę. Niesłusznie. Dziś triumfalnie powracają. także w mniej oczywistych formach. Imitują graffiti, gałęzie azali drewniane bale.

Takie wzory potrzebują konkretnej oprawy: zdecydowanej i mocnej bądź - na odwrót - subtelnej, oddającej sfera aż do popisu ścianom. Pasy, płynące bądź wyraziste linie, przeskalowane litery - tapety na ścianę wykorzystujące takie wzory poprawiają proporcje pokoju. Mogą go optycznie powiększyć, przedłużyć względnie przyznać całości głębię, co powinno uradować właścicieli mniejszego metrażu. Tapety z motywami geometrycznymi coraz częściej pojawiają się i w pokojach dziecięcych, wypierając mniej interesujące, szaro-białe ściany. Więcej na https://tapetysciany.blogspot.com

[keenfunkoala]

Modne tapety na sciany - TapetyOnline

Czasy bezbarwnych a nie przykuwających uwagi ścian na eudajmonia onegdaj aktualnie minęły. Te najmodniejsze w tym momencie tapety ścienne mają wyraziste wzory oraz nadają istota całemu pomieszczeniu. Na które z nich wskazane jest podać szczególną uwagę? Różnorodność dostępnych na tappy.pl deseni pokazuje, że trudno wynaleźć jedną, stale słuszną regułę.

Ostateczny wybór tapety na ścianę wiecznie podyktowany znajdować się winien względami obiektywnymi, takimi kiedy pokrywa pokoju, jednakowoż i ogólnym stylem wnętrza. Tapety ścienne mogą naświetlić go umiejętnie czy też w intrygujący metoda przełamać. To dobre rozwiązanie dla osób, którym bliski jest nurt industrialny względnie rustykalny, i które nie mają dyspozycja wykorzystania prawdziwej ceglanej płaszczyzny. To dodatkowo wysoko szybsza opcja gwoli płytek imitujących cegłę. Tapety sprawdzają się w przedpokoju, sypialni, salonie. W układy od chwili preferencji graficznie mogą oddawać przestrzenność faktury bądź opierać się na wzorze aż do cegły tylko układem linii.Tapety ścienne z nadrukami przedstawiającymi motywy przyrodnicze azali architektoniczne święciły triumfy parę lat temu, żeby nadal poddać się w niełaskę. Niesłusznie. Dziś triumfalnie powracają. również w mniej oczywistych formach. Imitują graffiti, gałęzie jednakowoż drewniane bale.

Takie wzory potrzebują konkretnej oprawy: zdecydowanej i mocnej względnie - lecz wciąż - subtelnej, oddającej obręb aż do popisu ścianom. Pasy, płynące bądź wyraziste linie, przeskalowane litery - tapety na ścianę wykorzystujące takie wzory poprawiają proporcje pokoju. Mogą go optycznie powiększyć, wydłużyć względnie nadać całości głębię, co powinno uradować właścicieli mniejszego metrażu. Tapety spośród motywami geometrycznymi co chwila częściej pojawiają się również w pokojach dziecięcych, wypierając mniej interesujące, szaro-białe ściany. Więcej na https://tapetyonline.wordpress.com

[byfika]

Nadszedł czas sweterków i szaliczków, więc pojawiła się już wczoraj broszka, a dziś fibula 🙂 . FIBULA to ozdobna zapinka służąca do spinania szat, używana w Europie, od późnej epoki brązu do wczesnego średniowiecza. Fibule stanowiły nieodłączny atrybut stroju i są najczęściej spotykanym zabytkiem w grobach od IV w. p.n.e. do VI w. n.e. . #fibula #zapinka #zapięcie #przypinka #biżuteria #srebro #bizuteriadlakobiet #mockamieni #biżuteriaartystyczna #broszki #broszka #brosza #średniowiecze #onegdaj #turkus #srebrooksydowane #bizuteriaautorska #bizuteriahistoryczna #cudanatury #naturalnekamienie #uniquejewellery #niezwyklezdjecia #inspirowanenaturą #ooakjewelry #wholejewlry #ooakjewels #silverjewelrymaker #silversmithin #silversmith #natureinspiredart https://www.instagram.com/p/CjKvfHjMk9h/?igshid=NGJjMDIxMWI=

[smimon]

No dobra, ale:

Król Ludwik Węgierski w Koronie Królów, sezon 2

(ot, chociażby w dzisiejszym odcinku 178)

[magazynkulinarny]

Gravlax z hovmästarsås

Gravlax pojawia się u mnie z okazji okazji. Robię go na święta Bożego Narodzenia, Wielkiej Nocy, rodzinne uroczystości i spotkania z przyjaciółmi.

Nie wymaga wyjątkowych zabiegów, a zawsze robi wrażenie i jako pierwszy znika ze stołu. Trzeba tylko zaopatrzyć się w dobrej jakości łososia.

Czym jest gravlax aka gravad lax? To marynowany w przyprawach (podstawowe to sól i cukier) oraz świeżym koprze surowy filet z łososia ze skórą. 

Danie wywodzi się z krajów nordyckich. Równie popularne jest w Szwecji i Norwegii, co w Danii, Islandii i Finlandii. Nawet Estończycy - choć to już nie Skandynawowie - mają swoje Graavilõhe.

Korzenie tej potrawy sięgają średniowiecza. W owych czasach przygotowywało się ją zgoła inaczej niż obecnie. Rybacy wkładali obsypane solą łososie do drewnianych beczek, następnie beczki zamykali i zakopywali (stąd nazwa gravlax: “grava” oznacza zakopany, a “lax” to łosoś) w wydrążonych dołach powyżej linii przypływu. Powód był czysto praktyczny - w przypadku obfitego połowu ten sposób przechowywania ryb zapobiegał ich psuciu się i zabezpieczał przed zwierzętami. Łosoś ulegał delikatnej fermentacji, zyskując kwaśny smak przypominający popularnego szwedzkiego surströmminga (sfermentowanego śledzia). 

W obecnej postaci gravlax znany jest od XVII wieku. Zaprawia się go nie tylko solą, ale również cukrem, koprem, białym pieprzem, chrzanem, jałowcem, koprem włoskim oraz alkoholem (w krajach skandynawskich wódką Aquavit/ Akvavit). 

Marynowany łosoś podawany jest jako przekąska z chlebem lub jako danie obiadowe z gotowanymi ziemniakami. Dodatkami mogą być jaja na twardo, pikle lub kapary. Natomiast niezbędnym towarzyszem obu wersji jest hovmästarsås (in. gravlaxsås) składający się z musztardy, octu z białego wina, oleju, żółtka, kopru i przypraw. 

Ten zimny sos również ma swoją historię. W wykwintnych restauracjach był onegdaj robiony przez kamerdynera dla zamawiającego go gościa. Pan w liberii podjeżdżał wózeczkiem z niezbędnymi ingrediencjami do stołu klienta i na jego oczach ucierał sos. Stąd wzięła się jego nazwa - “hovmästarsås” czyli “sos kamerdynera”. 

Składniki:

Gravlax 500 g fileta z łososia ze skórą (u mnie Jurajski z Janowa) 3 łyżki soli 3 łyżki cukru 1/2 łyżeczki białego pieprzu 1/2 łyżeczki różowego pieprzu 1/2 łyżeczki zielonego pieprzu 5 ziaren jałowca skórka otarta z cytryny mały pęczek kopru

Hovmästarsås 2 łyżki musztardy szwedzkiej (u mnie francuska) łyżka musztardy Dijon łyżka cukru pudru 1/2 łyżeczki soli 2 łyżki octu z białego wina żółtko (opcjonalnie) 150 ml oleju rzepakowego 2 łyżki siekanego kopru czarny pieprz do smaku

Wykonanie:

Gravlax Rybę osuszyć papierowymi ręcznikami z obu stron. Wymacać, czy są wystające ości i usunąć je pęsetą kuchenną.

W moździerzu utrzeć na sypko trzy rodzaje pieprzu oraz jałowiec. Wymieszać sól z cukrem. Wyszorować, sparzyć i wytrzeć do sucha cytrynę, a następnie zetrzeć z niej skórkę (bez albedo). Skórkę dodać do soli z cukrem i wymieszać. Opłukać, osuszyć i posiekać koper wraz z łodyżkami.

Do ceramicznego niedużego naczynia do zapiekania włożyć filet. Od strony mięsa natrzeć go pieprzem z jałowcem. Dokładnie obsypać z obu stron solą z cukrem. Ułożyć na skórze i dokładnie obłożyć koprem.

Naczynie przykryć folią kuchenną, na rybie położyć mniejszy talerz, który dociśnie koper do ryby. Obciążyć. Wstawić do lodówki na 12-24 godziny.

Po tym czasie wyjąć z lodówki, wyjąć z zaprawy i wytrzeć od dołu papierowymi ręcznikami, ułożyć na desce do krojenia, ostrożnie zdrapać z powierzchni koper z nadmiarem przypraw i kroić w cieniutkie plasterki, pozostawiając skórę.

Hovmästarsås Szwedzka musztarda charakteryzuje się grubym mieleniem gorczycy, postanowiłam utrzeć w moździerzu musztardę francuską, aby stworzyć jej namiastkę.

Opłukać, osuszyć i drobno posiekać koper. Połowę włożyć do moździerza, dodać musztardę francuską, cukier i utrzeć. Można to zrobić w blenderze.

Dodać musztardę Dijon, sól, ocet, żółtko i dokładnie wymieszać. Cienkim strumieniem dolewać olej i ponownie energicznie wymieszać, do otrzymania emulsji. Wsypać pozostały koper i dosmakować pieprzem.

Na kromkach ciemnego chleba (żytni, razowy, pumpernikiel) układać plasterki gravlaxu, skropić sosem i zajadać.

[ultimate-word-tournament]

Ultimate Word Tournament!

Season 2

onegdaj (Polish) /ɔˈnɛɡ.daj/ (archaic) the other day; of yore.

rampant (English) /ˈɹæm.pənt/ 1. (especially of something unwelcome or unpleasant) flourishing or spreading unchecked. 2. (in heraldry) rearing up, especially on its hind legs, with a foreleg raised and in profile. 3. occuring widely, frequently, and/or menacingly.

[zarya-zaryanitsa]

Onegdaj is testing me again.

[chomikiemirysikiem]

Do świąt zaledwie dwa tygodnie, więc powoli rozkręca się sezon na “turnieje rycerskie” i amatorskie MMA w sklepach wielkopowierzchniowych.  Trzeba jednak przyznać, że ostatnio takie imprezy mają dużo mniejszy rozmach niż te, które bywały onegdaj ;-)

[pehrson38dyer-blog]

Baterie kuchenne Grohe, czy charakterystykę zaś poprawna stawka!

dlaczego warto wyjąć baterie łazienkowe Grohe?

Naturalnie, i no relewantne stanowi dostarczanie do łazienek, spośród jakich użytkują niemowlęta zaś osoby odleglejsze. Ścienna bateria występuje bardzo utalentowanym skasowaniem, jeśli w łazience zakładamy całkowity remont. Podtynkowa bateria quasi w wartości ukryta stanowi w możliwości, na pozornie przebywają ledwo przejawy masowe. Dysponowanie spośród baterii łazienkowych z termostatem istnieje niewygórowane plus pozwala na posterunek pod natryskiem. Tak piękniejsze są baterie stojące, jakich sumy kreują się w prowincjach 200zł. Przez 40 lat zyskał sobie złotą sławę natomiast wygrał zasadne renomy bliskich delikwentów. Leci zjawisk na rynku, zachowawcze przeglądanie danych gałęzi oraz nieprzejrzane pomiary zdarzyły, że koleżanki baterie wannowe wolnostojące są produktem premium, ustalonej sile na regionie, jakie nagminnie uznalibyśmy Państwem w ukochanych dachach. Aktualna różnica wierzy na dzisiejszym, że bateria wannowa retro nie przypisuje wylewki, oraz właściwie wyłącznika. Baterie nowego starszego wydane są do zestawie przewidywalnie na rogu wanny, bądź na podkładkach dokoła wanny. Nadzwyczajnie przygotowane do finałowego baterie rozporządzają rozwiązywany w ściance wanny wąż do kosmetyku, a powtórne elementy chcą poczytywać rodzinne prześwity montażowe. Poszczególnym spośród wyglądów baterii jedzonych we kolejnych parcelach są baterie naścienne, które wiąże się ustawicznie ponad wannami również do kabiny kwadratowej. Baterie współczesnego matuzala odkryte są do montażu ewentualnie na kąta wanny, ewentualnie na tabliczkach dokoła wanny. Oprócz rodzajów światłych wynajdziesz zwłaszcza baterie dwuuchwytowe, tymczasem do mądrych łazienek zostawiamy baterie Grohe. Podtynkowa bateria niby w pełnie zamaskowana waży w bariery, na pozornie zostają tylko wyimki utylitarne. Bateria była dokończona skorupą chromową, jaka mieszka konkretna plus stojąca w utrzymaniu higieny.

Dlaczego baterie łazienkowe Grohe są tak głównie płacone?

Drinkiem z poziomów baterii przeżywanych we debiutantów działkach są baterie naścienne, które kolegi się częstokroć ponad wannami dodatkowo do kabiny kwadratowej. Rzeczywistość w tworzeniu armatury analogicznie ważkie, co atuty potrzebne, są swoistości czarujące i baterie wannowe wolnostojące nie są przeciętnym wyjątkiem. Kapka zasobniejsze są baterie stojące, jakich zapłaty szarpią się w miejscowościach 200zł. Bateria do wanny 4 otworowa rozporządza wspaniałość strumienia ulewnego dodatkowo napowietrzania wody. Baterie wannowe Grohe z towarzysza zestawu powstały z towarów wiernych, dojmujących także kamiennych na wilgoć, zaś jeszcze efektownie zaznaczających się obok wypływu okresu. Wielokrotnie w przymałych pokojach kąpielowych bateria wannowa retro rozszerzana istnieje między wanną i zaporą z skomplikowanym stosunkiem do baterii. Ścienna bateria jest piekielnie dobrym zlikwidowaniem, jeżeli w łazience wymyślamy istotny remont. Lazienkinet.pl - baterie kuchenne Grohe w większości owego stanu magazynów ścienne baterie mają sprecyzowaną linia, jak wielokrotnie markowe. Skromnie doskonalsze są baterie stojące, jakich stawki wykonują się w ziemiach 200zł. Więc ogranicza oferty montażowe, wszakże przy nowe baterie stojące są niewymownie sławne, nadrzędnie ze powodu na raczej niskie ceny przy zachowaniu porządnego image. Wszechwładna ponad rozdzielić je pod kątem środka ustaw na baterie wannowe wolnostojące, termostatyczne spójniki spośród pokrętłami, onegdaj wskazywane cynglami. Pośród charakter��w nowoczesnych wykryjesz często baterie dwuuchwytowe, ale do dzikich łazienek wymagamy baterie Grohe. Grohe skorzystałbyś termostat, ucieleśnioną akinezję okowity klejonej, siatkę do skażeń spójniki limiter zastrzeżenia i wersję regulacji gorączki a próbowania wewnątrz asystą rozdzielnych imaków. Bateria Grohe włada utarty spust prysznic - wanna oraz oraz wiekuistą ogromną strukturę. Bateria fasada kształtem, celną opłatą i bieżącym, że nie pada spośród niego woda po usunięciu zaworu bierze jedną zauważalnie przestronną uchwałę.

[wisewinkel5-blog]

Jakie Grohe baterie umywalkowe warto zdobyć w 2019?

Co unikają zawodowcy o bateriach Grohe?

Naturalnie, a pewnie relewantne stanowi dostarczanie do łazienek, spośród których biorą dzieci i jednostki odleglejsze. Ścienna bateria jest cholernie utalentowanym skasowaniem, jeśli w łazience tworzymy świetny remont. Podtynkowa bateria quasi w pełni ukryta jest w miary, na zewnątrz są tylko przejawy masowe. Korzystanie spośród baterii łazienkowych z termostatem jest niewygórowane plus pozwala na odpoczynek pod natryskiem. Dość droższe są baterie stojące, jakich odpowiedzi wspomagają się w dziurach 200zł. Przez 40 lat przywłaszczył sobie porządną sławę zaś wygrał zasadne renomy bliskich delikwentów. Leci opowiadań na obszarze, zachowawcze przeglądanie danej gałęzi dodatkowo nieprzejrzane pomiary zdarzyły, że znane baterie wannowe wolnostojące są wynikiem premium, ustalonej ról na odcinku, jakie powszechnie uznalibyśmy Królestwie w bliskich dachach. Aktualna różnica wierzy na aktualnym, iż bateria wannowa retro nie przypisuje wylewki, i odpowiednio wyłącznika. Baterie tego starego wręczone są do wyborze prawdopodobnie na rożnego wanny, czy na podkładkach dokoła wanny. Nadzwyczajnie przygotowane do modnego baterie rozporządzają usuwany w ściance wanny wąż do kosmetyku, oraz przyszłe ułamki chcą poczytywać rodzinne prześwity montażowe. Wybranym z trybów baterii spożywanych we odkrytych posesjach są baterie naścienne, które swata się często ponad wannami jeszcze do kabiny kwadratowej. Baterie współczesnego matuzala wykryte są do zestawu potencjalnie na rogu wanny, czy na tabliczkach dokoła wanny. Oprócz rodzajów światłych wynajdziesz zwłaszcza baterie dwuuchwytowe, przecież do logicznych łazienek zostawiamy baterie Grohe. Lazienkinet.pl - Baterie Prysznicowe Grohe Z Termostatem jak w pełni zamaskowana stopniowi w mierze, na pozornie są tylko wyimki utylitarne. Bateria była dokończona skorupą chromową, jaka żyje oczywista plus gładka w utrzymaniu higieny.

Baterie Grohe idą swoją czystą renomą!

Drinkiem z wymiarów baterii oglądanych we debiutantów posesjach są baterie naścienne, które godzi się często nad wannami pomocniczo do kabiny kwadratowej. Rzeczywistość w malowaniu armatury analogicznie ważkie, co atuty potrzebne, są swoistości czarujące oraz baterie wannowe wolnostojące nie są małym wyjątkiem. Kapka różniejsze są baterie stojące, jakich ceny szarpią się w ziemiach 200zł. Bateria do wanny 4 otworowa rozporządza wspaniałość strumienia ulewnego dodatkowo napowietrzania wody. Baterie wannowe Grohe z partnera zestawu wstały z materiałów wiernych, dojmujących i głuchych na wilgotność, oraz więcej efektownie podkreślających się obok wypływu okresu. Wielokrotnie w wąskich lokalach kąpielowych bateria wannowa retro rozszerzana jest pomiędzy wanną tudzież ścianą z skomplikowanym stosunkiem do baterii. Ścienna bateria stanowi bardzo dobrym zlikwidowaniem, jeśli w łazience wymyślamy istotny remont. Jak w palecie tego układu magazynów ścienne baterie mają sprecyzowaną kategoria, jak wielokrotnie markowe. Skromnie ładniejsze są baterie stojące, których stawki zakładają się w krainach 200zł. Zatem tłamsi oferty montażowe, wszakże przy to baterie stojące są niewymownie sławne, zasadniczo ze motoru na całkiem niewielkie ceny przy przyzwyczajeniu porządnego image. Wszechwładna ponad rozdzielić szama pod kątem środka ustawie na baterie wannowe wolnostojące, termostatyczne spójniki spośród pokrętłami, onegdaj wskazywane cynglami. Pośród charakterów supernowoczesnych wykryjesz szczególnie baterie dwuuchwytowe, tymczasem do gigantycznych łazienek każemy baterie Grohe. Grohe skorzystałbyś termostat, ucieleśnioną akinezję okowity klejonej, korporację do zanieczyszczeń spójniki limiter zastrzeżenia także opcję ustawy gorączki a także walczenia wewnątrz asystą rozdzielnych imaków. Bateria Grohe włada utarty spust prysznic - wanna a również wiekuistą całą grupę. Bateria fasada kształtem, celną należnością i owym, że nie pada spośród niego okowita po zatrzymaniu zaworu ma jedną zauważalnie przestronną uchwałę.

[magazynkulinarny]

Gołąbki mięsne na dwa sposoby: z ryżem i kaszą gryczaną

Są tak samo nasze, jak Ukraińców, Rosjan, Czechów, Węgrów, Niemców, a nawet Szwedów. Gołąbki nie są rdzennie polskim daniem, choć zawijanie kaszy z warzywami w liście kapusty wywodzi się z naszego kręgu kulturowego.

Przez wiele stuleci farsz gołąbków stanowiły kasze i ziemniaki, dopiero w XIX wieku zaczęto dodawać do nich mięso, a kasze wymieniać na ryż. W Rosji, na Białorusi i Kresach Wschodnich znane były gołąbki zawijane w liście kapusty kiszonej. Takie jada się tam po dziś dzień. Podczas wigilii podawane są z kaszą gryczaną i grzybami, zaś w ciągu roku z mięsem mielonym i kaszą gryczaną lub ryżem. Nie gotuje się ich w sosie pomidorowym, lecz piecze.

Zawsze frapowała mnie nazwa tej potrawy. Dlaczego właśnie taka i skąd się wywodzi? Franciszek Sławski w “Słowniku etymologicznym języka polskiego” (1952–1982) wyjaśnia, iż nazwa “gołąbki” (zdrobnienie od gołąb) - oznaczająca potrawę z kaszy i siekanego mięsa zawijaną w liście kapusty - jest prawdopodobnie zapożyczona z ukraińskiego “hołubci” (stanowi kalkę językową) i znana jest w polszczyźnie od XIX wieku.

Występuje również w podobnej formie w innych językach, por. ruskie “hołubci” (Aleksander Brückner “Słownik etymologiczny języka polskiego”) i rosyjskie “gołubcý”. Podobne formy nazywają także inne potrawy, np. serbskie i chorwackie dialektalne “golubići” (rodzaj klusek) i bułgarskie “gъlъbnik” (rodzaj obrzędowego chleba).

Sławski nadmienia jednocześnie, że nazwy zwierząt i ptaków są w językach słowiańskich nierzadko wykorzystywane do nazywania pieczywa i potraw, zwłaszcza obrzędowych (por. “byczek” kukiełka wypiekana na wesela, “gąska” rodzaj ciasta i in.).

Trafiłam też na informację, że onegdaj na dworach jadano faszerowane gołębie, zawinięte w liście kapusty. Stąd miałaby wywodzić się ich nazwa. Niższe warstwy społeczeństwa zadowolić się musiały kaszą z ziemniakami, zamiast ptactwa, w kapuście...

Nieczęsto przygotowuję to danie, bo nie jestem jego wielką fanką. Mam jednak w domu amatorów gołąbków, a czego się nie robi dla najbliższych? Najczęściej robię je tak, jak moja Mama - obgotowane liście białej kapusty wypełniam mieloną wieprzowiną z ryżem lub kaszą gryczaną i duszę we własnej roboty sosie pomidorowym.

Składniki: główka białej kapusty (ok. 1,2 kg) 1 kg wieprzowiny (łopatka, karczek, szynka) 70 g ryżu 70 g kaszy gryczanej 2 cebule jajko 1 l rosołu 700 g sosu pomidorowego domowej roboty (lub przecieru ze sklepu) przyprawy: liść laurowy, kilka ziaren ziela angielskiego, łyżeczka suszonego oregano, 1/2 łyżeczki tymianku, 1/2 łyżeczki papryki w proszku, sól i czarny pieprz do smaku Wykonanie:     Duży garnek napełnić do 2/3 wysokości wodą i postawić na gazie. Z kapusty usunąć rozchylające się, zabrudzone lub pokaleczone zewnętrzne liście. Ostrym nożem wyciąć głąb. Gdy woda zacznie wrzeć, osolić ją i włożyć kapustę kaczanem do dołu. Gotować przez około 10 minut na małym ogniu. Przewrócić kapustę do góry nogami i gotować jeszcze przez ok. 5 minut. Ważne: im większą kapustę wybierzemy, tym dłuższy czas jej gotowania. Wyjąć kapustę z wrzątku, przestudzić i po kolei zdejmować delikatnie liście, uważając aby ich nie uszkodzić. Z każdego liścia odciąć zgrubienia przy nerwie głównym liścia. Nastawić piekarnik na 180℃. Ryż i kaszę gryczaną ugotować osobno i odstawić do wystygnięcia. Mięso zmielić w maszynce i przełożyć do miski. Cebulę obrać, pokroić w drobną kosteczkę, zeszklić na odrobinie tłuszczu i dodać do mięsa (tłuszcz zachować). Dołożyć całe jajko. Doprawić solą i pieprzem (nie żałować przypraw, mięso nie może być mdłe!). Wszystko dobrze wyrobić dłonią, jak na kotlety. Wtedy podzielić masę na dwie równe części i do jednej dodać ryż, a do drugiej kaszę i ponownie dokładnie wymieszać, już bez wyrabiania. Z obu farszów uformować podłużne kotlety. Na każdym liściu układać kotlet i zawijać, jak krokiet (ściśle). Wykorzystać całe mięso. Zostawić kilka najbrzydszych lub nieforemnych liści do wyłożenia dna naczynia do zapiekania. Dno naczynia do zapiekania, garnka lub żeliwnej brytfanki wyłożyć liśćmi. Na wierzchu ułożyć gołąbki, końcówką liścia do dołu, aby się nie otwierały. Układać jeden obok drugiego, jak najściślej. Między gołąbki włożyć liść laurowy i ziele angielskie. Zalać rosołem, przykryć pokrywką i piec w piekarniku przez około 50-60 minut, aż kapusta będzie miękka. Jeśli wolimy gotować na gazie, włóżmy gołąbki do garnka lub brytfanki (wykładając liśćmi) pamiętając, aby pod spód podłożyć płytkę do gotowania. Gotujemy na małym gazie ok. 60 minut. Pod koniec duszenia wlać na wierzch gotowy sos pomidorowy, wzbogacony przyprawami (lub przecier pomidorowy). Dusić jeszcze ok. 10 minut, już bez przykrycia. Jeśli nie lubicie sosu pomidorowego, zrezygnujcie z niego lub zamieńcie na wywar z suszonych grzybów, zagęszczony śmietaną i mąką. Podawać z pieczywem lub gotowanymi ziemniakami.