#mijn gedichten

[stormvanwoorden]

Hoe mijn handen jouw vorm zoeken strepen trekken in de dauw op de ruit hoe de druppels een weg zoeken lijnen trekken langs de zon en je schaduw

[dutchjan]

October 04, 2023

[thatsoundsverysimteresting]

De enige reden waarom mijn ogen nog steeds te vaak op jou gericht zijn is omdat jij zo ontzettend lang de enige veroorzaker was van mijn pijn.

[voorbijganger]

Op dit soort regenachtige dagen verdwijn ik op mijn oude Tumblr pagina. Ik weet niet of je er nog bent maar je mag best weten dat ik op zo'n dag aan je denk. Ik denk terug aan wie ik toen was, dat ik schreef omdat mijn moeder ziek was en dat ik dat nu niet meer schrijf, want hoewel dat mijn studie is geweest ik niet meer weet wat op te schrijven. Gisteren sprak ik een man, laat het me met je delen. Ik vertelde hem over de kunstacademie waar hij ook op werkt en dat ik, sinds ik daar weg ben, het moeilijk vind om nog een pen vast te pakken. Hij vertelde me op een brits-engels accent "it's right under your nose, you just have to start." en hoewel dat al vaker is verteld zou ik willen dat je de ernst in zijn ogen kon zien. Voor het eerst geloofde ik dat ik met mijn voeten voor iets heel belangrijks sta. Waarom ik je dit wil vertellen gaat denk ik meer over mezelf dan over jou, moet ik bekennen. Ik schrijf je niet meer omdat jij het bent maar omdat je mij er wel aan herinnert dat ik moet schrijven. Tegelijkertijd denk ik aan het verdriet, het vervreemde van het dorp waar wij woonden en de eenzaamheid. Deze dingen die zo fundamenteel waren voor mijn poëzie, of hetgeen ik toentertijd "gedichtjes" noemde. Ik lijk enige urgentie te missen, of laat ik het anders zeggen: het gaat heel goed met mij. Ik ben inmiddels allang geen puber meer, maar het ongemak van een puber zijn zorgde wel dat er een wereld op papier ontstond. Nu poog ik dat schrijven om te zetten in iets waar ik een toekomst in kan vinden maar soms voel ik zo'n weerstand om daadwerkelijk te beginnen, hoe is dat voor jou? Als ik zeg dat ik niet schrijf, lieg ik eigenlijk ook. Ik ben bezig met hetgeen mij zo veel bezig houd: water. Mijn lief heeft ervoor gezorgd dat ik mij kan verliezen in Joni Mitchell, ze inspireert mij zo erg en door haar wil ik eigenlijk wel weer heel graag. Hier en daar schrijf ik ook wel in opdracht maar wat ik daar nu echt mee wil vind ik zo lastig. De kinderlijke onschuld van gedichtjes schrijven is er een beetje vanaf en platgeslagen door (innerlijke) critici. Ik zoek het ook niet meer op zoals ik toen deed, dat ik na het avondeten aan mijn bureau kon puzzelen met woorden, het was zo'n leuk spel. Ik ben veel minder alleen, misschien is dat ook waar het mis is gegaan. Schrijven is misschien op een manier ook isoleren. Het meest mis ik nog de ogen waarmee ik toen naar de wereld keek. Ik elke druppel zat poëzie, uit elke straat stroomde gedichten. Denk je dat het goed komt?

[devosopmaandag]

Een vos kwam tevoorschijn

Bijna elf jaar geleden begon ik 'de vos op maandag'. Gaandeweg vormt 'de vos' mij, zoals ik de vos. In de loop naar de zondagochtend, het moment van de week waarop ik meestal begin met schrijven, is al een soort alertheid in mij ontstaan. Soms dienen onderwerpen zich als vanzelf aan, soms staan ze zelfs te dringen. Als niets wil komen wordt die alertheid nog een beetje aangescherpt. Hoe mijn geest dat doet, weet ik niet. Ik ben dan ontvankelijk voor de kleinste invallen met potentie. Dat kan van alles zijn: een toevallig tegengekomen beeld, een zin in een boek, een ontmoeting, een film. Soms zoek ik daadwerkelijk. Zo ging ik zaterdag naar een museum. Misschien dat daar een schilderij of sculptuur een vos zou kunnen worden. Maar nee. Het probleem is dat kunstwerken al de uitkomst zijn van een bemiddeling. De enige objecten in de tentoonstelling waarin ik een mogelijkheid zag waren juist geen kunstwerken.

Zondagochtend 8 december. 'Heb je al een idee?, vraagt G. Nee dus. In die losse staat van ontvankelijkheid open ik, via de nieuwsbrief van tijdschrift 'See all this', een video van de Engelse dichter David Whyte*. Ik ga op zoek naar gedichten van hem en vind 'Everything is waiting for you'. “... Alertness is the hidden discipline of familiarity. / The stairs are your mentor of things / to come, the doors have always been there / to frighten you and invite you, / and the tiny speaker in the phone / is your dream-ladder to divinity.”

Binnen handbereik en op ooghoogte (ik hoef alleen maar mijn bureaustoel een eindje naar links te rollen) pak ik tamelijk willekeurig het boek 'Berg en water – Klassieke Chinese landschapsgedichten'**. Ik blader en lees meer dan duizend jaar oude gedichten en verbaas me altijd weer dat er een mens tot mij spreekt, vanuit een mensenleven zo ongeveer als het mijne. De 8e-eeuwse dichter Pei Di schrijft: “Rode punten haken in de kleding, / hun geur blijft hangen aan de reiziger. / Gelukkig zijn ze bruikbaar in de pan / wie wil kan zich buigen en ze plukken.” De dichter zag op een dag hoe zaden aan zijn jas waren blijven hangen!

Daarna pak ik 'Waarnemen – een filosofisch essay'***van Jan Bor. Dat is al veel meer een gerichte handeling. Het boekje wacht nog om echt gelezen te worden. Op pagina 15 lees ik over een kleine maar krachtige ervaring van Bor. Het is laat in de nacht, hij loopt langs een doodstille gracht als plotseling het gekwaak van een eend klinkt, maar zo luid en ijzingwekkend als hij nooit eerder hoorde. Hij loopt terug en ziet een moedereend die probeert een schijnbaar dood kuikentje tot leven te pikken. Het is een waarneming, zegt Bor, die aan de taal vooraf gaat, en legt een verband tussen waarnemen, gewaar worden en het Engelse 'awareness': opmerkzaam en alert zijn.

479 woorden. Vos af.

* https://www.youtube.com/watch?v=XdOt_RqDC68

** Berg en water – Klassieke Chinese landschapsgedichten | vertaling en toelichting Silvia Marijnissen ? | Uitgeverij De Arbeiderspers | 2012

*** Waarnemen – Een filosofisch essay | Jan Bor | uitgeverij Prometheus | 2024

[zinesbyeva]

Gedichten die ik buiten schreef (echt!), geprint op de foto's van mijn zomer <3

[polldermodel]

Schrijf je wel eens gedichten?

Ja, alleen voor mezelf

Ja, voor mezelf en mijn naasten

Ja, voor kleine publiekelijke projecten (zines, locale krant, etc)

Ja, ik wil gepubliceerd worden of heb al iets uitgegeven

Nee, vroeger wel

Nee, maar wil beginnen

Nee, dat wil ik niet

Anders?

[gewoonkarin]

Vorige week vrijdagavond kwam een volledig gezin, vader, moeder, zoon en dochter, uit onze gemeente om het leven bij een verkeersongeval. In de loop van vorige week zaterdag werd duidelijk wie het waren. Berichten verschenen, gedichten gemaakt waaronder een hartverscheurend van Andy Marcelissen. De dichter des larielands wist het verdriet in een paar zinnen te pakken zodat je niet anders kon dan herpakken omdat het zo binnen kwam.

Grote zus en ik appen dagelijks en spraken ons gevoel erover uit. Hoe verschrikkelijk. Als je een heel gezin weghaalt bij familie, vrienden, kennissen, klasgenoten, collega's, uit het leven in het algemeen, dan is dat niet in woorden uit te drukken.

In eerste instantie hoopte ik dat er niet één kind, die geen zin had om mee op pad te gaan, was thuis gebleven. Gek is dat, dat je daaraan denkt. Het samen zijn is dan voor mij kennelijk troostend. Niet alleen in het eeuwige moeten verblijven en wachten op de rest. Niet alleen hier moeten blijven waar rouw overheerst. Gewoon, samen. Ook de reden dat ik het levensverlies van ons pa accepteerde, ons pa en ma samen. Troost.

Grote zus had, toen Paul zijn leven verloor, ook wel eens zo'n dag dat ze liever bij hem wilde zijn. Het was de zorg om twee kinderen die haar op de been hield. Doorgaan omdat het moet en omdat Paul niet anders had gewillen.

Grote zus typte dat ze in onze gemeente hier over heel wat jaren nog zullen praten. Ik betwijfel dat. Zo werkt het niet naar mijn mening. Een kleine groep mensen rouwt een leven lang. Ze groeien groter dan het verdriet maar het gemis blijft. Dat ze altijd 46, 13 en 10 blijven. In verleden tijd over ze praat.

Dat jij jarig bent en ouder bent geworden dan zij. Dat dat je raakt maar weinig mensen dat beseffen. Een dansuitvoering waar je niet meer heen hoeft omdat ze nooit meer voor je gaat dansen. Dat er ouders zijn die de belangrijke gebeurtenissen met, door en voor hun kinderen niet meer mee gaan maken. De kinderen jong blijven, nog zoveel in het verschiet.

Mijn tandenverdriet, ik zeg standaard dat er ergere dingen zijn. Helaas. Was het maar niet zo. Dat soort verdriet waait weer over.

Maandag is het afscheid. Alleen al de gedachte aan vier kisten op een rij maakt me verdrietig. Hoe moet het zijn als je houdt van die mensen in die kisten. Hartverscheurend.

[pmawagemakers]

Lieve mensen,

De titels van de volgende gedichten zouden ook Vreugde kunnen zijn, omdat dit er in verborgen zit. De keuze van dit thema kreeg ik in mijn handen door een kopje thee bij de opticien, waar ik zo hartelijk werd bejegend.

Fijne dag en liefs, 

Nell

[metdezewoorden]

Ik begin maar maak nooit iets af

Ik schrijf maar blijf haken

Ik denk, maar nooit in volledige zinnen

Het klopt nergens helemaal

Mijn gedichten hebben een begin en een midden.

[jurjenkvanderhoek]

ELLY ZUIDERVELD GETUIGT VAN HET BESTAAN VAN ENGELEN

"Engelen bestaan niet" zong Ron Brandsteder eens en Marco Borsato kweelde ooit "Dromen zijn bedrog". Dat waren aannames, want zowel Ron als Marco hebben die stelling niet hard kunnen maken. Ron en Marco bezongen een vrouw, van hun dromen, een lief engeltje. Elly Zuiderveld past mijn inziens in dat plaatje, maar zal hoogstwaarschijnlijk never nooit niet als zodanig door deze heren zijn opgemerkt. Voor haar omgeving straalt zij, voor Rikkert is Elly een droom die uitkomt. Niets is daarom minder waar, stelt Zuiderveld, engelen bestaan en dromen spiegelen de waarheid. Eerder maakte zij het bestaan van hemelse wezens die zich voordoen als mensen al duidelijk in haar boek 'Engelen zijn overal'. In liedteksten, gedichten en verhalen liet zij mij weten dat engelen om ons heen zijn. Maar dan moet ik wel mijn zintuigen, ogen en oren maar vooral mijn gedachten, mijn hart, daarvoor openstellen. Dan zal de geest mij tonen dat wat toeval lijkt een reddende engel is.

Een engel is een bovennatuurlijk, verstandelijk wezen, dat wordt teruggevonden in verscheidene religies. Zij treden als bedienden of beschermers van de mens, gewoonlijk op als boodschappers van God, van wie ze duidelijk zijn onderscheiden, en beschikken over bovenmenselijke capaciteiten en eigenschappen. Dat is wat Wikipedia zegt. Even verder lees ik dat een droom een opeenvolging is van beelden, gedachten, emoties en gevoelens die zich gewoonlijk onvrijwillig in de geest voordoen gedurende bepaalde fasen van de slaap. Wat dromen precies zijn en waar dromen voor dienen is nog grotendeels onbekend, ondanks dat ze al eeuwen onderwerp zijn geweest van wetenschappelijke filosofische en religieuze reflectie.

© Esther Veerman

In de Bijbel mengen engelen zich met dromen, figureren in de gedachten van mensen. “Elly gelooft in engelen. Zij gelooft het niet alleen, ze weet het zeker”, die woorden waarmee ik mijn bespreking destijds begon kan ik nu hier integraal overnemen. “Elly Zuiderveld weet zeker dat engelen bestaan. Zij zijn overal om haar heen. Dat voelt ze, dat maakt ze mee. Die ervaring wil Elly met mij delen.” In haar nieuwe bundel ‘Een engel op de fiets' deelt zij niet alleen haar eigen ervaring, dat deed ze dus eerder al om het bewijs te leveren dat engelen bestaan, maar anderen getuigen tevens van wonderlijke ontmoetingen in persoonlijke verhalen. Op haar eerste engelenbundel kwamen zoveel reacties van mensen met engelervaringen, dat Elly zich geroepen voelde deze kenbaar te maken in een nieuw boek. Ark Media stemde in met dat idee.

Het is getiteld 'Engel op de fiets' naar een ervaring van haar dochter. Met dit boek bewijst Elly en met haar zoveel anderen dat een engel in elke gedaante en op iedere plek in een mensenleven kan opduiken. Zelfs op de pakjesdrager, maar ook in de schoenenwinkel, op de roltrap, in het zwembad of bij de tramhalte. En meestal beseft de mens die het overkomt de ontmoeting pas later. Op het moment zelf is er verwondering en ongeloof. Achteraf weet je dat er bij wijze van spreken een engel op je schouder zat. Uit de verhalen en getuigenissen blijkt dat de engel redding geeft en vreugde brengt. De getuige wordt voor onheil bewaard, bij tegenslag behouden en van kwaad verlost.

© Esther Veerman

Echter zet de scepticus in mij wel vraagtekens bij enkele verklaringen. Deze lijken meer toegeschreven aan een engel dan dat ze er nauwelijks bewijs voor zijn. Dat de belijder er de hand van God in wil zien, terwijl dat helemaal zo zeker nog niet is. Op andere plekken en in verschillende verhalen is de aanwezigheid van de boodschapper wel degelijk uit te leggen. Maar de antenne moet wel gericht zijn om de juiste zender te kunnen bereiken. Je moet op de goede golflengte zitten om de hemelse uitzending te ontvangen. Heb je niet het geloof dan krijg je niet de ervaring. Elly heeft het geloof en kan er vervuld van liefde over schrijven. “Ze komen niet met vleugels / Of glanzende gewaden / En niet met grote woorden / Maar wel in kleine daden (…) Soms zingen ze een liedje / Dat raakt je in je ziel / Misschien hield één jou tegen / Zodat je net niet viel”.

In de eerste bundel lees ik geen grote woorden, maar ervaar tussen de regels door wel kleine daden. En hoor ik haar zingen dan raakt het mijn ziel. Want de teksten van Elly Zuiderveld zijn niet scherp maar wel duidelijk, bondig en doen ter zake. De woorden zijn vriendelijk, niet opstandig of protesterend. Maar in de liedteksten zegt ze wel waar het op staat. Niet evangeliserend, niet belerend, niet prekerig. Zij is de getuige die overtuigend de, niet een, blijde boodschap verkondigt tot heil van de mensen die willen lezen en luisteren. In de nieuwe bundel verhalen laat ze anderen aan het woord. Het is alsof ze deze getuigenissen heeft herschreven, want ze stralen eenzelfde beminnelijke goedhartigheid uit die haar eigen teksten karakteriseren.

© Theo van Zuilekom

De voorvallen waarin engelen een hoofdrol spelen komen over als dagelijkse gebeurtenissen. Na het lezen zijn deze zo in het eigen leven in te passen, want engelen zijn overal. Zelfs de mensen met wantrouwen en die het bestaan in twijfel trekken, kunnen na lezing van Elly’s getuigenissen en opgetekende wonderlijke ontmoetingen niet meer om het zijn heen. Zij zullen eenzelfde ervaringen hebben, maar deze als toevalligheden en samenloop van omstandigheden kenschetsen. Want je dient wel het vertrouwen te hebben om erin te geloven. Maar ik ben ervan overtuigd dat engelen iedereen terzijde kunnen staan, ongeacht gezindheid, opvatting of standpunt. Niet iedereen gelooft in engelen, maar de wonderen die door hen of via hen in de wereld komen zijn waarachtig.

De bundel bevat dus ervaringen van mensen die reageerden op de eerste bundel. Breekbare en nuchtere verhalen, herkenbare ontmoetingen. De engel in mensengedaante of alleen als een gevoel of een bijzondere uitredding. Met de teksten in de bundel hoopt Elly Zuiderveld bemoediging en troost te bieden. Tussen de ingezonden verhalen door deelt zij ook haar eigen ervaringen, zoals ze ook al deed in ‘Engelen zijn overal’. En er zijn liedteksten en gedichten opgenomen. Een lied van Lenny Kuhr, ‘er zijn misschien wel engelen’, dat haar aansprak: “Er is meer tussen hemel en aarde m’n vrind / Dan een wijze kan dromen / Is het eeuwige adem of hoor je de wind / Die ruist in de bomen / Of is het wiekslag en is het je eigen engel”.

© Margreet Lunsche

Lenny Kuhr schreef een mooie aanbeveling voor de bundel: “Elly en engelen; dat past zo bij elkaar.” En schrijfster Annemarie van Heijningen heeft nog nooit een engel gezien, maar de verhalen maken haar verlangend en nieuwsgierig: “Misschien moet ik in het vervolg wat beter opletten.” Ook de tekst ‘Engelbewaarder’ van Marco Schuitemaker, ooit geschreven door Pierre Kartner voor zangeres Mieke, past volgens Elly in de bundel. En ze heeft gelijk, net als met haar vertaling van ‘Wings’ van Katherine Dines: “Als ik kon gaf ik vleugels aan jou / Dan was je nooit eenzaam of bang / Omdat ze jou beschermen zouden / Heel je leven lang”.

‘Engelen zijn overal’ is een bundel verhalen en gedichten voor advent en Kerst, verscheen dus in november 2023. Deze bundel ‘Een engel op de fiets’ is een bundel persoonlijke verhalen over wonderlijke ontmoetingen. Teksten niet verbonden met advent en Kerst, maar terecht op elke dag of zondag in het jaar. Maar wel verschenen in november 2024, want engelen passen zo naadloos aan de maand december, horen zo bij de Kerst. Er zal vast nog een tweede bundel met verhalen volgen, want er zullen meerdere getuigenissen op te tekenen zijn. Deze bundel roept vast nieuwe reacties op, zodat in november 2025 een vervolg kan verschijnen. Want engelen bestaan en blijven hun heilzame werk voor de mensen en in de wereld aanbieden.

Een engel op de fiets. Persoonlijke verhalen over wonderlijke ontmoetingen. Verzameld en bewerkt door Elly Zuiderveld-Nieman. Illustraties Willeke Brouwer. Uitgave Ark Media, 2024.

In sommige engelenverhalen kwamen kunstwerken ter sprake die te maken hebben met of gemaakt zijn naar aanleiding van ervaringen met engelen. Enkele daarvan zijn in bovenstaande bespreking opgenomen.

[stormvanwoorden]

Telkens ik tegen de muur bots sterft wat er achter ligt een beetje en ik blijf terugkeren

tot ik het als een oud huisdier te rusten leg

[dutchjan]

July 08, 2023

[maartenbuser]

In de laatste Awater van 2024 staat onder meer mijn bespreking van Laaien Laaien Laaien van Lisette Lombé, de huidige Dichter des Vaderlands van België. Deze gedichten zijn gelaagder dan de praterige toon doet vermoeden, wat opmerkelijk genoeg blijkt uit de niet altijd even geslaagde vertaling door Katelijne De Vuyst.

[voorbijganger]

Hoi! Herinner je je mij? Ik schreef ooit gedichtjes op dit platform en nu is mijn bundel te koop ❤️

Ik studeer af aan creative writing met een dichtbundel: In mijn droom besta ik uit pixels. Maandenlang keek ik naar livestreams van pleinen en stranden. Dit resulteerde in gedichten waarin ik mijn ouders vind, een man die sjaals verkoopt waar je in kan wonen en mijn eindeloze liefde: de zee. 🌊 tussen de gedichten door vind je ansichtkaarten naar (digitale) rustplaatsen / screenshots van waar ik maanden naar keek.

Je kan de bundel nu pre-orderen door mij een berichtje te sturen. De bundel is ook beschikbaar tijdens de finals (5 tot 9 juli) op ArtEZ Arnhem en bij onze bijna uitverkochte afstudeervoorstelling @hetmetameer

‘Pay what you want’ vanaf €15 (exc. verzendkosten)

Auteursfoto: @wouterleduc

Illustratie: moi

[devosopmaandag]

Iets donkers en zwaars

Mijn omgang met mijn laptop is in zekere zin een magische. Dat geldt eigenlijk voor alle mensen ten opzichte van elke vorm van verfijnde technologie, en het is van alle tijden. Maar dat die omgang magisch is, wordt meestal pas ervaren als er iets grondig fout gaat. Het was donderdagmorgen 23 november 2023. Opeens veranderde mijn lichtgevende scherm ('oh, licht van mijn leven') in diepzwart, met een paar witte woorden in de linkerbovenhoek met een onheilspellende opdracht. Hoe vaak ik die opdracht ook volvoerde, zwart bleef zwart. Mijn laptop was gecrasht. Ik hield hem voor eeuwig levend.

'Is je computer stuk'?', zou mijn moeder gevraagd hebben als ze nog geleefd zou hebben. En ze zou even geaarzeld hebben bij dat moeilijke woord. Ja, Moeder, hij is stuk. Stuk gaan een glas, een bord en een broodrooster. Crashen dat doen vliegtuigen, en er vallen doden. Computers crashen ook, en ook daar vallen doden. Die doden waren eens levende wezens, zoals brieven, gedichten, teksten voor lezingen, teksten in opdracht. Ze slapen eigenlijk de hele tijd, soms weken, soms jaren, maar ze ademen. Ze ademen omdat ze in het leven zijn geboren, er zijn opgegroeid, er een plek hebben. Ze slapen vooral, ik houd van ze, ze zijn heel belangrijk voor me. En nu waren ze dood. Ja, ik weet dat ik back-ups kan maken. Ik heb dat ook wel een tijdje gedaan, maar ben er op een dag mee opgehouden. Het leven wint namelijk altijd. Wat leeft, dat leeft, wat dood gaat, gaat dood.

Terug van computerreparateur H.G. (alsof hij broodroosters repareert) belde ik vriend P. Ik vertelde hem dat de hard disc definitief kapot was en dat wat H ook probeerde, er niets tevoorschijn kwam. Ik zei P dat ik schrok van mijn eigen gelatenheid bij dat nieuws, en dat die grensde aan onverschilligheid. 'Ik dank Vader', zei ik hem ook. Vaders talent voor de dingen te nemen zoals zij zijn, hield ik lang als een tekort van hem. Nu weet ik dat het een van zijn grootste talenten was. Twee dagen later werd ik heel vroeg in de ochtend wakker en plotseling besefte ik: mijn laptop is gecrasht. Met slapen was het gedaan. Iets donkers en zwaars zette zich vast in mijn hoofd.

Maar de geest is een prachtig ding. Hij staat je altijd bij in nood. Elke pijn, elk gemis, elk verlangen kan zomaar worden getroost. Ik zou een voorstelling gaan zien, gebaseerd op het boek 'Orlando' van Virginia Woolf. Heel lang geleden las ik het. Ik sloeg het zomaar open: “… tot er plotseling een geweldige ontploffing in haar oor plaatsvond. Orlando sprong achteruit alsof zij een geweldige slag op haar hoofd had gekregen.[-] In feite was het tien uur in de ochtend. Het was elf oktober. Het was het jaar 1928. Zij bevond zich in het heden.”

Boeken gaan wel stuk, maar crashen niet.