#en het red mijn leven een beetje

[devosopmaandag]

Getroost door systemen

In mijn filosofieleesgroep liet ik me eens ontvallen dat ik erg houd van ideeën. 'Wat bedoel je daar eigenlijk mee?', vroeg iemand. Ik weet niet meer precies wat ik antwoordde, wel dat ik op zulke momenten weer besef is dat ik de enige van de groep ben die kunstenaar is. Bij het lezen van de boeken van dat jaar kruis ik passages aan die oplichten uit de pagina en ik weet stiekem dat dat niet altijd essentiële zaken zijn, maar dat ze zo sterk en beeldend zijn dat ze alles eromheen een beetje doen verbleken. Als ik later samenvattingen schrijf, ga ik ervan uit dat juist deze kleine glanzende stenen de inhoud van het boek goed 'vertegenwoordigen'. Vaak is dat zo, maar niet altijd.

In haar column in de Groene Amsterdammer van afgelopen week schrijft Niña Weijers over een nieuw boek van de Canadese schrijver Sheila Hetl. Het heet 'Alphabet Diaries', een titel die de inhoud exact weergeeft. In een spreadsheet zette zij alle zinnen van haar dagboeken van tien jaar op alfabet. In hoofdstuk A beginnen alle zinnen dus met de letter a, en zo verder. De lichte opwinding die ik voelde bij het lezen over dat uitgangspunt! Ik wilde onmiddellijk vriendin I een berichtje sturen. Zij is mijn ideeën-handlanger.

Waarom ik meteen gegrepen word door het idee haar dagboek zo te behandelen is het verrassende ervan en het absurde, omdat de vorm de inhoud ontkent. In dagboeken wil je vast houden wat op dat moment in je leven speelt. Maar waarom dan niet gewoon in een schriftje noteren wat je wil bewaren? Het is natuurlijk de regelmaat die het betekenisvol maakt. En waarom regelmaat, of beter 'ritme', dat doet, is omdat we nu eenmaal wezens zijn met een kloppend hart en omdat we, op een existentieel niveau, weten dat structuur onze redding is in ons in-dit-leven-geworpen-zijn. Weyers eindigt haar column zo: “Ik wist niet of dit het leven was, of troost bood voor wat het leven is.”

Ik ken een dichter die gestaag schrijft aan een gedicht dat eigenlijk een soort dagboek is en die hij bij aanvang een vaste structuur oplegde onder andere aan de hand van vier begrippen, en vervolgens weer aan een andere reeks. Al schrijvende voelt hij soms hoe het leven, of zijn tastende zelf, hem dwingt om te schipperen (denk aan ijsbergen, sirenen, walvissen en spiegelingen) met die structuren. Maar de dagen van de week, die staan, en nog wat regels.

In mijn kamer hangt een werk van Annesas Appels, waarin zij 429 boektitels uit haar kast uiteenrafelde in losse letters en deze volgens het qwerty-systeem onder elkaar plaatste. Ze maakte daar zeefdrukken van in unieke kleuren. Ik koos een roze. Ik viel onmiddellijk voor het idee, voor de schoonheid van de rigiditeit van het idee. Kijk hoe de taal zijn vacht flink opschudt, en wonder: de druppels vallen keurig in rijtjes uiteen!

[shanebeaument]

Lief dagboek,

Het is weer eens tijd om mezelf up te daten met wat er allemaal in mijn leven gaande is en hou je vast, want het is me toch een beste achtbaan aan emoties.

Laten we beginnen met het meest drastische wat ik misschien heb gedaan in het afgelopen jaar. Ik ben gestopt met school. Klaar. Punt. Ik wilde het niet meer, dus heb me uitgeschreven en heb niet meer terug gekeken. Nu moet ik zeggen dat ik wel dankbaar ben dat ik dat jaar journalistiek heb gedaan, want veel heb ik wel geleerd. Maar, ik ben er wel achter gekomen dat ik hobby's niet moet omzetten in werk. Want plezier in schrijven had ik totaal niet meer.

Ik kan me eigenlijk ook niet voor de geest halen wanneer ik voor het laatst iets voor mijn blog heb geschreven zonder dat ik me gedwongen voelde (door mezelf of mijn lieftallige docenten). Jammer vond mijn SLB'er het wel, ze zag me al helemaal zitten daar bij Vogue of Elle. Maar goed mijn geluk gaat voor. Dood gaan we toch.

Als ik het heb over een achtbaan aan emoties, dan heb ik het over mijn relatie. Want mijn god, wat is het een werk om een gezonde relatie te onderhouden. Het gaat natuurlijk super goed, dat wel, maar je komt jezelf zo tegen als je eenmaal wat dieper ingaat op het doel van het leven en hoe we daar samen vorm aan gaan geven. En dan heb je natuurlijk ook nog te maken met de eeuwige krim: Schoonfamilie. Nu ga ik eerlijk zijn, ik ging er niet van uit dat het makkelijk zou zijn gezien mijn gehele leven, echter kon niets mij voorbereiden voor de wervelwind aan drama die ons te wachten stond. Mijn ouders zijn natuurlijk gewoon super cool en ik heb geen broers of zussen die mij graag hinderen in het vinden van ware liefde. Mocht je je afvragen hoe het aan de andere kant is, verander het perspectief en je hebt precies wat je nodig hebt. Helaas.

We zijn wel aan het kijken of we samen kunnen gaan wonen, door omstandigheden maar zeker gewenst. De vraag is alleen; Waar??

Daarbij heb ik natuurlijk een super leuke baan waar ik me af en toe achter mijn oren kriebel. Dus hoe lang we hier nog blijven zien we dan wel weer.

Ik huil weer wat meer, dat is goed. Ik heb niet meer het idee dat ik m'n emoties honderd procent onder controle moet houden.

Ik heb Lana Del Rey live gezien, ten koste van een vriendschap. Maar ook dat heeft zo zijn redenen. (We zijn geen kleine kinderen meer dus mijn ouders bellen omdat je je zin niet krijgt staat zeker in mijn lijstje RED FLAGS) en Taylor Swift tickets zijn in de pocket.

31 Augustus is een dag voor in de boeken, dit is namelijk de dag dat ik naar de plastische chirurg ga in Nijmegen. Als deze mij groen licht geeft zal ik ergens in het komende half jaar dan eindelijk "af" zijn. Hier ga ik zeker over schrijven en zal met hoe emotioneel ik ben tegenwoordig wel wat kantjes volschrijven.

Ik mis mijn papa's.

Ook heb ik een hele lieve beste vriendin tegenwoordig, daar hoef ik verder niks over kwijt. Één woord, ge-wel-dig.

Heartstopper seizoen 2: huilen.

Verder hoop ik mezelf de komende tijd weer terug te vinden, want ben mezelf weer een beetje kwijtgeraakt in het overleven in plaats van leven.

[gerommel]

In de bloemenwinkel

Ik: hebt u misschien ook rozen?

Verkoopster: Nee, sorry

Ik (overrompeld door dit heftige nieuws): ... Wat vinden meisjes dan leuk?

Verkoopster (vol sympathie): Ach.. wat vinden meisjes dan leuk...

Ik: Ja.. Ik uh.. weet dat ze van roze houdt.

De verkoopster pakt een bosje bloemen en overhandigd het aan mij. Ze kijkt naar me.

Verkoopster: zoiets?

Ik: u weet het waarschijnlijk beter dan ik, dit lijkt er wel op denk ik

Verkoopster: Wil je er twee, of één?

Ik (mompelend): Twee voor vijf euro lijkt me prima. Toch? Wat denkt u?

Verkoopster: Ja.

Ze overhandigd mij twee boeketjes bloemen.

Ik: u heeft wel een beetje mijn leven gered..

Verkoopster: moet je de winkel nog in?

Ik: Nee

Verkoopster: Ga maar. Toe maar.

Ik: Echt?

Verkoopster: Ga maar. Lopen.

[zielsvlucht]

Over autisme en misantropie

Al van vroegs af aan werd me verteld dat ik belangrijke dingen niet begreep. Dat ik me niet juist gedroeg en dat ik nog zo veel te leren had van jullie, de normale mensen, de meesters van empathie, sociaal gedrag en verstand.

Er werd me duidelijk gemaakt dat ik niet zou kunnen overleven als ik mezelf bleef.

“Ja natuurlijk zou iedereen zich aan je kunnen aanpassen.” zeiden ze. “Maar éénmaal dat je volwassen bent moet je kunnen een normaal leven leiden. Daarom moet je nu al leren door het leven gaan zonder een speciale behandeling. Je moet leren omgaan met mensen. Je moet leren sociaal zijn en jezelf niet afzonderen. Je moet de waarde van mensen boven dieren en voorwerpen begrijpen. Je moet empathisch leren zijn, je moet leren inzien dat anderen ook gevoelens hebben en je moet het beseffen wanneer je iemand kwetst. Je moet kunnen inzien wanneer je verkeerd bent.”

Ik zag het als mijn plicht natuurlijk. Mijn bestaan, mijn leven, hing hier van af. Als ik kon leren om een mens te zijn - wel ja - dan mocht ik een mens zijn. Dan mocht ik een deel van jullie uitmaken. Als ik het niet kon, dan zou ik in de goot eindigen. Dus ik leerde het allemaal.

Eerst leerde ik sociale omgang van jullie. Ik leerde om mensen niet te negeren en ten alle tijden hen in de ogen te kijken en met hen te converseren. Een super belangrijke les, dat lieten jullie me keer op keer weten.

Tot jullie smartphones uitvonden en jullie je eigen cruciale lessen onmiddellijk vergaten in ruil voor sociale netwerk feeds en memes. Nu kijk ik jullie telkens plichtsbewust in de ogen, stel ik vragen over jullie, over jullie dag, over wat dan ook. En jullie antwoorden niet. Kijken me niet aan. Willen dat ik zwijg zodat jullie rustig kunnen verder scrollen.

Dan leerde ik de waarde van mensen boven alles. Op de harde manier. Ik kreeg een schoen in mijn gezicht terwijl de andere kinderen lachten.

“Hé Roel!” zei hij. “Ik heb daarnet op een regenworm gestampt! Ga je nu huilen?”

Jullie leerden me hoe grappig dit was. O wat werd er gelachen.

“Hé Roel!” zei ze. “Ik heb een tak van een boom getrokken! Is de boom nu verdrietig?”

Ik leerde dat voorwerpen eigendom waren en geen eigen wil mochten hebben. Ik leerde dat ik me nooit mocht zorgen maken of huilen om voorwerpen. En ik leerde dat zowel planten als dieren ook voorwerpen waren. Zij zijn van ons. Zelfs de dieren die vrij rondzwerven in de wereld zijn gewoon de huisdieren die we niet voederen. De wilde bossen zijn de tuinen die we niet onderhouden. Allemaal voorwerpen. We ruilen ze, eten ze, bezitten ze, alsof het geld is. Want ze zijn geld. Alles is geld. Alles behalve mensen. Alles dient voor mensen. Wij zijn de reden van alles.

En dan plots gingen jullie allemaal het straat op. In protest. Lang leve Greta. Red het klimaat. Maar ik herkende hem wel in de menigte. En ik herkende haar ook. Ik herkende ze allemaal. Dezelfde mensen die mij deze harde les geleerd hadden die nu het straat op kwamen. Er werd voor hen geapplaudisseerd. Wat een rebellen. Wat een helden. Wat een nobele strijd tegen een apathische wereld.

Ik roep even tegen de meute om te stoppen. Opgepast hier zit een rups op de weg. Ik wil hem eventjes uit de weg zetten. Jullie draaien cirkeltjes met jullie vingers naast het hoofd. Ja, ik ben nog steeds zot. Hoe dom van me. Ik had al lang moeten leren dat jullie protest voor de natuur belangrijker was dan dit dom waardeloos object dat over de straat kruipt. Het protest draait natuurlijk om jullie. Om de mensen. Jullie zijn de reden van alles.

Vervolgens leerde ik empathie van jullie. Toen ik voor iemands camera liep en een foto verpestte werd er me met hand en tand uitgelegd hoe gekwetst de amateurfotograaf wel niet was. Hij had zo graag een foto genomen van het toeristische pronkstuk zonder mensen op. Nu had ik die kans voor hem verpest. Wat een verlies. “Het draait er niet om wat jij van foto’s vind! Leef je nu toch eens voor één keer in iemand anders in!” werd er mij gesmeekt.

Gelukkig moeten we ons niet inleven in de daklozen. Dat zag ik immers nooit iemand doen. De daklozen mogen we naar spugen. Het zijn drugsverslaafden die hier hun leven hier liggen te verspillen in plaats van zelf geld te verdienen. Kijk die daar heeft schoenen. Ik heb ook schoenen. Zo dakloos zal die dan wel niet zijn. Kijk die daar heeft een smartphone. Wat een bedrieger. Kom maar terug wanneer je helemaal naakt bent en een arm ontbreekt, dan geef ik je misschien geld. Of nee wacht, want dan zou je gehandicapt zijn en op de gehandicapten mogen we ook spugen. Geef ze in ieder geval geen geld, die daklozen, want anders gaan ze drugs kopen. Daklozen die drugs kopen, wat een smeerlappen! Wat een criminelen! Ze zouden verdorie eens minder lui moeten zijn; stoppen met drugs kopen terwijl ze verslaafd zijn en dan dodelijk ziek worden, bezwijken aan afkickverschijnselen op straat waar niemand hen komt helpen; want onze empathie is in ieder geval te hoog ontwikkeld om ons met die losers bezig te houden.

Ik leerde ook dingen te verzwijgen in de naam van empathie. Vertel mensen niet wat je denkt. Vertel ze niet over hun fouten, hoe begrijpelijk of menselijk dan ook, hoe verschrikkelijk de gevolgen ook zouden zijn. Nee, praat er om heen. Lieg tegen ze. Hint wat naar ze. Manipuleer ze. Zeg het hen niet direct want stel dat je ze zou kwetsen? Ja onzen Bert is hopeloos racistisch en houdt zich actief bezig met de levens van mensen te saboteren gewoon omdat ze een ander tintje hebben, maar zeg hem dat niet! Stel je dan toch eens voor hoe arme Bert zich zou voelen? Hou de schijn maar liever hoog en negeer alles waar je je aan stoort.

Ik moet toegeven dat het moeilijk is, empathie. Zeker als je moreel kompas zo onherroepelijk verprutst is zoals het mijne.

“De meeste mensen voelen het aan.” Vertelde de psychologe me. “Maar jij niet. Jij moet gewoon diep nadenken over hoe de anderen zich zouden voelen. Maar als je er eens goed over nadenkt en af en toe stil staat bij wat je doet, dan kan jij het ook!”

Dus braaf als ik was begon ik diep na te denken, en ik kwam al snel tot al de foute conclusies. Ik trok veel te vaak de beslissingen van anderen in twijfel terwijl er helemaal niets mis was met die beslissingen. Mijn kritiek was altijd zinloos, want ik was er diep over aan het nadenken en zij hoefden dat niet. Zij voelden het aan! Zij waren normaal! Perfect! Magisch! Bij toverslag wisten zij, als normale mensen, altijd dat hun natuurlijke empathisch gevoel werkt en dus altijd 100% juist is. Geen zelfreflectie nodig! Wat een luxe. Wat goed dat onze eeuwenlange filosofische onderzoeken naar ethiek en deugd achteraf compleet nutteloos zijn gebleken vermits wij toch nooit iets verkeerd doen.

‘Want ik maak me veel zorgen om mijn vrouw. En mijn zoontje. Zie al deze empathie! Ik heb ook een hekel aan homo’s natuurlijk. Die moeten allemaal dood. Maar aan mijn empathie zal het niet liggen. Kijk hoeveel empathie ik voel voor mijn zoon! En voor X, en Y en Z! Kijk hoe solidair ik ben op al deze andere vlakken! Zo zie je maar: ik ben een goede mens en mijn homohaat is dus redelijk. Geen reflectie nodig. Wat zeg je? Ik? Vrouwen haten? Mijn moeder was een vrouw! Hoe kan ik nu vrouwen haten? Allez kom aan. De wereld is zot aan het worden!’

En ik leerde het inzien wanneer ik verkeerd ben, wanneer ik in fout ben: Ik ben fout wanneer jij juist bent. Jij bent juist, wanneer jij zegt dat jij juist bent. En in geval van twijfel ben ik per definitie in fout omdat mijn hoofd anders in elkaar zit dan het jouwe en ik jouw superieure denken gewoon niet begrijp. Het is zo eenvoudig dat het absurd is om te denken dat ik er ooit moeite mee had! Wanneer ben ik fout? Telkens als ik merk dat ik een groep van normale mensen tegenspreek natuurlijk! Waarom heb ik ooit al die tijd verspild met naar hun argumenten te luisteren en mijn eigen overtuigingen te bestuderen? Het was al die tijd al zo simpel!

Toen ik vijftien à zestien was moest ik op school een presentatie geven over levensbeschouwing. Hoe kijk ik naar het leven op? De titel van mijn presentatie: misantropie.

“Ik haat mensen.” Legde ik uit tegen de klas. “Alle mensen. Jullie ook. Ook mezelf. Mensen doen zelden iets goeds en wanneer ze het wel doen komen er andere mensen langs om het te verpesten, als ze het niet al zelf verpesten. Mensen zijn egoïstisch en gek in hun hoofd, maar te arrogant om het van zichzelf toe te geven. Ze vinden het zelden nodig om voor hun eigen gebreken te compenseren.”

Ik motiveerde mijn standpunt vanuit een brede kijk: wat hebben de mensen met de wereld en met elkaar gedaan? Ik hield mezelf er buiten. Een beetje onoprecht natuurlijk want ik ben eigenlijk de misantroop. Ik ben de gekwetste. Deze mensenhaat zou nooit zo gegroeid zijn, als mijn eigen menszijn nooit in twijfel getrokken was geweest. Ik zou nooit het gedrag van mensen zo bekritiseren, als ze me niet gedwongen hadden om me zo menselijk mogelijk te gedragen. Als de normale mens me nooit werd voorgeschoteld als het grote voorbeeld waar ik naartoe moest groeien, dan was ik nooit normale mensen beginnen haten.

Er wordt mij vaak gezegd dat ik het goede in mensen maar eens moest leren inzien. Dat ik optimistischer moet zijn. Dat ik moet stoppen met iedereen dom te noemen. Dat ik eerlijkere relaties met mensen moet aangaan waarin ik de mensen beter vertrouw. Dat ik niet moet leven vanuit de assumptie dat alle vriendschappen die ik maak weer zullen vergaan. Ik zie wel in dat dit allemaal nobele doelen zijn, die heel goed voor me zouden kunnen zijn. Ik zie wel dat er iets goed in mensen zit.

Maar ik zie ook het goede in insecten. En in onkruid en ongemaaide grasvelden en bossen en gehandicapten en depressievelingen en mieren in het huis en de volkeren van vijandige landen en spinnen en thee die naar afval smaakt en gevangenen en daklozen en schimmel en vissen en homoseksuelen en ratten en zoveel meer.

Als ik van mensen leerde houden en als ik er eindelijk in zou slagen om zelf ook een volwaardige mens te worden, zou ik dan nog steeds het goede in al die andere dingen kunnen zien? Of zou ik ze ook beginnen haten? Het is voor me zo moeilijk om mensen anders te definiëren dan domme, verwarde of haatvolle wezens. Ik zie een keuze tussen mensen haten, of al de rest haten – of op zijn minst al de rest te vernietigen alsof je het haat, ook al denk je er werkelijk nooit over na.

Bot gezegd: Ik ben veel liever een insectenvriend dan een mensenvriend. En ik ben veel liever een koppige kluizenaar zonder toekomst, die liefde voelt voor dingen die weinig liefde krijgen, dan gewoon nog een mens met alle problemen van dien. Er zijn al genoeg mensen. Ik wil meer spinnen in de wereld zien.

[onelittlebookgeek]

Book Challenge 2020 (100 books!!) (I did it!!)

After forgetting to track my reading for three years, I started recording my reading on Tumblr last year again, and I’m committed to continuing that this year!

This year is my final year of my Bachelor’s Degrees (I’m finishing English in June) and I’m planning to do a gap year from September on, so now more university after June (at least as far as 2020 is concerned).

I do not really foresee any issues or obstacles to reading this year, except of course finishing my thesis which will probably take quite some time, so I do expect a decline around April until early June. Although I do have a lot more time off in my gap year, I used to read a lot of mandatory books for my studies, so I don’t know whether having a gap year will mean reading more books. Since I’m not doing any university studying, I am interested in reading academic books by myself, studying by myself. Those books are often longer, denser and just take more time to get through; consequently, I might read fewer books in the same amount of energy and time spent reading.

To make a (somewhat) long story short: my expectations are in line with the amount of books I’ve read in the last years, so I’m expecting to read 75 books this year!

Update: it’s mid-October and I’ve already read 99 books this year, so I’ve finished my original goal of 75 books! Now I’m going for 100 books (which should be easy to do, and after that we’ll just see how it goes!).

The crossed book is the one I’m currently reading, I’ve written reviews for books that have a (x) behind them, with the (x) being a link to my Goodreads review!

Update: Today (November 23) I’ve read 114 books so I’ve finished my challenge of 100 books! Right now, I’m still 25 books ahead schedule! Let’s see if I can keep that energy up!

January

The Fire Next Time - James Baldwin (5/5) (x)

Serpent and Dove (Serpent and Dove #1) - Shelby Mahurin (4/5) (x)

Lethal White (Cormoran Strike #4) - Robert Galbraith (4/5)

Weirdos from Another Planet (Calvin and Hobbes #4) - Bill Watterson) (5/5)

Selected Poems - E.E. Cummings (5/5) (x)

Niets zal ons redden maar een beetje liefde is oké - Henk van Straten (Dutch) (4/5) (x)

, said the shotgun to the head. - Saul Williams (4/5)

Loud and Yellow Laughter - Sindiswa Busuku-Mathese (3/5)

Fireborn (The Aurelian Cycle #1) - Rosaria Munda (4/5)

Sylvia Plath Poems Chosen by Carol Ann Duffy - Sylvia Plath (4/5) (x)

The Comedy of Errors - William Shakespeare (3/5) (x)

Nieuwe Herinneringen - Remco Campert (Dutch) (2/5)

Dido, Queen of Carthage - Christopher Marlowe (3/5)

The Seven Husbands of Evelyn Hugo - Taylor Jenkins Reid (4/5)

Alles wat er was - Stine Jensen (Dutch) (3/5)

Zij in de geschiedenis - Alies Pegtel (Dutch) (4/5) (x)

Good Omens - Neil Gaiman and Terry Pratchett (reread) (5/5)

February

Prometheus Bound - Aeschylus (3/5)

The Lost Hero (The Heroes of Olympus #1) - Rick Riordan (reread) (4/5)

The Son of Neptune (The Heroes of Olympus #2) - Rick Riordan (reread) (4/5)

So You Want to Talk About Race - Ijeoma Oluo (4/5)

The Mark of Athena (The Heroes of Olympus #3) - Rick Riordan (reread) (4/5)

Educated - Tara Westover (3/5)

Prometheus on Caucasus - Lucian of Samosata (3/5)

March

Reading Old English: A Primer and First Reader - Robert Hasenfratz (4/5) (x)

Still Foolin’ ‘Em: Where I’ve Been, Where I’m Going, and Where the Hell Are My Keys? - Billy Crystal (3/5)

The House of Hades (The Heroes of Olympus #4) - Rick Riordan (reread) (4/5)

Quick Question: New Poems - John Ashberry (1/5) (x)

Exploring the Language of Poems, Plays and Prose - Michael H. Short (3/5) (x)

The Call of the Wild - Jack London (2/5) (x)

The Blood of Olympus (The Heroes of Olympus #5) - Rick Riordan (reread) (4/5)

April

The Waste Land - T.S. Eliot (reread) (5/5)

And Still I Rise - Maya Angelou (4/5)

Poëzie in Utrechtse Muren - Ingmar Heytze (Dutch) (5/5) (x)

To the Lighthouse - Virginia Woolf (4/5)

Mijn dood en ik - Remco Campert (4/5)

Ecology of Fear: Los Angeles and the Imagination of Disaster - Mike Davis (3/5)

Native Son - Richard Wright (2/5)

Dido, Queen of Carthage - Christopher Marlowe (reread) (4/5)

May

The Plague - Albert Camus (4/5)

Absalom! Absalom! - William Faulkner (4/5)

Modernism’s Mythic Pose: Gender, Genre, Solo Performance - Carrie J. Preston (2/5)

James Joyce and Sexuality - Richard Brown (3/5)

June

Daisy Jones & the Six - Taylor Jenkins Reid (4/5) (x)

Modernism, Sex and Gender - Alison Pease and Celia Marshik (3/5)

The Burial at Thebes: Sophocles’ Antigone - Seamus Heaney (4/5)

The Host - Stephanie Meyer (reread) (4/5)

The Hunger Games (The Hunger Games #1) - Suzanne Collins (reread) (4/5)

Catching Fire (The Hunger Games #2) - Suzanne Collins (reread) (4/5) (x)

A Terrible Beauty is Born - W.B. Yeats (4/5)

Mockingjay (The Hunger Games #3) - Suzanne Collins (reread) (4/5)

White Fragility: Why It’s So Hard for White People to Talk About Racism - Robin DiAngelo (4/5)

Are Prisons Obsolete? - Angela Y. Davis (4/5)

The Final Empire (Mistborn #1) - Brandon Sanderson (4/5)

Everything Leads to You - Nina LaCour (2/5) (x)

The Tempest - William Shakespeare (reread) (3/5)

July

Hag-Seed - Margaret Atwood (4/5) (x)

American Slavery (A Very Short Introduction) - Andrea Heather William (reread) (3/5)

Angels & Demons (Robert Langdom #1) - Dan Brown (4/5) (x)

Mythos: A Retelling of Myths of Ancient Greece - Stephen Fry (4/5) (x)

Mean Time - Carol Ann Duffy (3/5)

Lijfrente - Vrouwkje Tuinman (Dutch) (4/5)

The Ballad of Songbirds and Snakes (The Hunger Games #0) - Suzanne Collins (3/5) (x)

Sonnets from the Portuguese - Elizabeth Barrett Browning (3/5)

A Room of One’s Own - Virginia Woolf (reread) (5/5)

The Lovely Bones - Alice Sebold (4/5)

Onbreekbaar - Hans Hagen (Dutch) (1/5) (x)

The Penelopiad - Margaret Atwoord (reread) (4/5)

The Importance of Being Ernest - Oscar Wilde (5/5)

Het goede leven: een briefwisseling - Piet Gerbrandy & Andreas Kinneging (Dutch) (2/5) (x)

Constructions of the Classical Body - James Porter (3/5)

August

The Complete Poems - Anne Sexton (4/5)

The Kissing Booth (The Kissing Booth #1) - Beth Reekles (2/5) (x)

The Daily Show: The Book - Chris Smith (4/5) (x)

The Duchess Deal (Girl meets Duke #1) - Tessa Dare (3/5)

Between the World and Me - Ta-Nehesi Coates (4/5)

Fragments - Heraclitus (transl. by Brooks Haxton) (2/5) (x)

Animal Farm - George Orwell (reread) (5/5)

The Hidden Oracle (The Trials of Apollo #1) - Rick Riordan (reread) (4/5)

The Gentleman’s Guide to Vice and Virtue (Montague Siblings #1) - Mackenzi Lee (reread) (4/5)

Kitchen - Banana Yoshimoto (4/5)

Catilina’s Riddle (Roma sub Rosa #3) - Steven Saylor (2/5) (x)

When Dimple met Rishi (Dimple and Rishi #1) - Sandhya Memon (1/5) (x)

Adulthood is a Myth (Sarah’s Scribbles #1) - Sarah Andersen (4/5)

September

Normal People - Sally Rooney (3/5) (x)

Not All Dead White Men: Classics and Misogyny in the Digital Age - Donna Zuckerberg (4/5)

Sadie: A Novel - Courtney Summers (4/5)

The Myth of Sisyphus - Albert Camus (4/5)

Vloedlijnen - Piet Gerbrandy (Dutch) (4/5)

Red, White and Royal Blue - Casey McQuiston (reread) (4/5)

This is Going to Hurt: Secret Diaries of a Junior Doctor - Adam Kay (4/5)

Envelope Poems - Emily Dickinson (4/5) (x)

A Murder on the Orient Express (Hercule Poirot #10) - Agatha Christie (3/5) (x)

A Portrait of the Artist as a Young Man - James Joyce (4/5)

October

Titus Andronicus - William Shakespeare (4/5) (x)

The Mysterious Affair at Styles (Hercule Poirot #1) - Agatha Christie (4/5) (x)

Het verhaal van Aeneas - Vergilius (trans. to Dutch) (reread) (4/5)

If Beale Street Could Talk - James Baldwin (2/5)

Lesbia, Verzen van Liefde en Spot - Catullus (Dutch) (transl. by Paul Claes) (4/5) (x)

The Nightingale - Kristin Hannah (4/5) (x)

The Cat Inside - William S. Burroughs (reread) (5/5)

The Murder on the Links (Hercule Poirot #2) - Agatha Christie (3/5)

November

Such a Fun Age - Kiley Reid (3/5) (x)

Narratology and Classics: a Practical Guide - Irene de Jong (3/5) (x)

The Murder of Roger Akroyd (Hercule Poirot #4) - Agatha Christie (4/5) (x)

The ABC Murders (Hercule Poirot #11) - Agatha Christie (4/5)

The Great Cat (Poetry Collection) - ed. by Emily Fragos (3/5) (x)

Weapons of Math Destruction - Cathy O’Neil (4/5)

The Northern Lights (His Dark Materials #1) - Philip Pullman (4/5)

Vincent van Gogh en zijn brieven - Leo Jansen (Dutch) (3/5)

My Dark Vanessa - Kate Elizabeth Russell (4/5)

The Fill-In Boyfriend - Kasie West (reread) (4/5)

Poirot Investigates (Hercule Poirot #3) - Agatha Christie (1/5)

My 2019 challenge

My 2016 challenge

My 2015 challenge

My 2014 challenge

My 2013 challenge

[stefselfslagh]

Herman Brusselmans: ‘Mensen afzeiken, ik doe dat gewoon graag.’

Dit stuk verscheen op zaterdag 15 augustus in Zeno, de weekendbijlage van De Morgen.

Had Herman Brusselmans (62) nog iets toe te voegen aan zijn imposante oeuvre? Jazeker: het volgende week te verschijnen Vertrouw Mij, Ik Kom Uit De Veehandel. Dat is - tot spijt van sommigen - alwéér geen ernstige roman geworden. "Ontzeg mij het recht op bullshitten en ik besta niet meer."

Herman Brusselmans ontvangt me in zijn Gentse loft en dat heeft een prettig neveneffect: ik krijg er zijn ravissante vriendin Lena gratis bij. "Herman staat altijd aan", zegt ze wanneer ik Brusselmans vraag of hij er een beetje zin in heeft. Het zal niet haar laatste verbale interventie zijn. Bijna drie uur lang speelt ze met verve de rol van collega-interviewer: ze vraagt door, kietelt, zalft en stookt precies waar nodig. "Lena kan nogal aanwezig zijn", zegt Brusselmans op het einde van ons gesprek. "Iedereen denkt dat dat komt omdat ze een Amsterdamse is. Maar het zit gewoon in haar karakter. Er zijn in Amsterdam ook mensen die zwijgen, weet je wel." (lacht)  

De aanleiding voor onze tijdelijke menage à trois is Vertrouw Mij, Ik Kom Uit De Veehandel: de drukpersverse roman van Brusselmans. Daarin ontdubbelt de schrijver zich in een speurder die de politie helpt bij het oplossen van de brutale moord op een 62-jarige vrouw. Als hij het tenminste niet te druk heeft met het zoeken van vinyplaten van Uriah Heep, het ophalen van herinneringen aan zijn eerste beuling met appelspijs of het haten van mannen op bakfietsen waarvan zowel het voor- als het achterlicht reglementair in orde is.

De realiteit zet het in de nieuwe Brusselmans weer op een stevig derailleren, maar er valt ook voor liefhebbers van meer conventionele literaire schoonheid lekkers te rapen. 'Lena, die oneindige lieverd die op zolen van pluimen uit de hemel is ontsnapt', noteert de schrijver op pagina 219. Wat duizend achterwaarts in de poes genaaide romanpersonages ook mogen beweren: Brusselmans blijft een stilist pur sang.

Vertrouw Mij, Ik Kom Uit De Veehandel is zijn 81ste boek. Ik vraag of uitgeverij Prometheus over een nieuw boek van hem nog iets anders te melden heeft dan 'Hij heeft er weer eentje klaar, mensen.'

"Niet echt, nee. En dat is al jaren zo. De verkoop van mijn boeken is sinds 2000 stelselmatig achteruit gegaan. Veel van mijn lezers hebben op een bepaald moment afgehaakt. En ik kan hen dat niet eens kwalijk nemen: ik ben zelf ook al artiesten beu geraakt. Jarenlang heb ik alles van Nick Cave gekocht. Tot ik hem - ongeveer ten tijde van zijn Murder Ballads - niet meer kon horen of zien. Sommige mensen hebben dat dus ook met mij. 'Laat je haar eens knippen', wordt mij soms aangeraden. 'Ga op Facebook en Instagram.' Maar daar heb ik helemaal geen zin in."

"Het laatste boek waarvan ik veel exemplaren heb verkocht, is Zeik. Dat werd destijds aangekondigd als een mijlpaal in mijn oeuvre: 'Brusselmans heeft een thriller geschreven!' Van de eerste Zeik - het was een trilogie - zijn er tien drukken gepubliceerd. Maar van het tweede deel amper twee en van het derde nog maar één. Op basis van de promotiecampagne dachten de mensen dat ik een Stephen King-achtige thriller had geschreven. Maar Zeik was natuurlijk een parodie op een thriller. Na deel één zeiden veel lezers: 'Al die zever, dat hij er iemand anders mee lastig valt.'" (lacht)

"Het is wat het is. Ik heb sellers geschreven, maar geen bestsellers. Er zijn gewoon té veel mensen die afknappen op mijn boeken: ze zijn zogezegd te bruut, er komen te veel kutten en lullen in voor, je kent het riedeltje. Maar wat moet ik daaraan doen? In plaats van tien nog maar vijf kutten in mijn boeken laten figureren? Daar hou ik me niet mee bezig. Ik schrijf wat ik schrijf."

'Vroeger was hij beter', luidt een populaire opinie over jou. Dat kan een vorm van cultureel snobisme zijn - als in: 'Ik las Brusselmans al toen Madonna haar kleren nog aanhield' - maar misschien schuilt er wel een grond van waarheid in: véél kunstenaars maken hun beste werk in het begin van hun carrière.

"Ze maken het zelden na hun 60ste, dat klopt. Maar toch ben ik het er niet mee eens dat mijn eerste boeken beter zijn dan mijn laatste. Sommige mensen zeggen mij: 'Als je met één boek zal overleven, is het met De Man Die Werk Vond.' Nu is dat ontegensprekelijk een leuk boekje, maar mijn recente romans zijn stukken beter."

Vertrouw Mij, Ik Kom Uit De Veehandel is schrijftechnisch wellicht sterker dan Het Zinneloze Zeilen, je debuut. Maar wat Het Zinneloze Zeilen zo goed maakte, is dat er in 1982 nog nooit zo'n boek geschreven was: het was een literaire uppercut, volstrekt nieuw van inhoud en stijl.

Lena: "Het Zinneloze Zeilen is nochtans een rommeltje, hoor. Ik betwijfel of het vandaag nog uitgegeven zou worden."

Brusselmans: "Het was ook in 1982 al moeilijk om het uitgegeven te krijgen. Maar Het Zinneloze Zeilen viel wél op: het was het literaire equivalent van wat Kamagurka deed. In de jaren tachtig waren de oude helden van de Vlaamse literatuur - denk aan Louis-Paul Boon en Hugo Claus - al flink aan het wegdeemsteren. En plots schreef Tom Lanoye Het Circus van de Slechte Smaak en ik Het Zinneloze Zeilen. 'Eindelijk gebeurt er weer eens iets in de Vlaamse letteren', zei iedereen. Al werd er over Tom en mij beweerd dat we eendagsvliegen waren. We zijn de langst levende eendagsvliegen aller tijden geworden." (lacht)

Het Zinneloze Zeilen en De Man Die Werk Vond waren punkboeken: ze counterden de maatschappelijke vrieskou van de jaren tachtig met welgekomen absurdisme. In Vertrouw Mij, Ik Kom Uit De Veehandel krijgt de tijdsgeest een minder prominente plaats. De wereld beleeft momenteel een vijfde feministische golf en wat zegt het romanpersonage Herman Brusselmans? 'Ik lees geen romans van vrouwen, er komt een walm uit die ons eraan herinnert dat vrouwen beter zijn in het poetsen van wc-potten dan in schrijven.' 

Ik weet dat overdrijving een stijlfiguur is, maar toch: vrees je niet dat jij na Jef Geeraerts de volgende schrijver zal zijn wiens boeken verketterd zullen worden?

"Natuurlijk. Maar net daarom blijf ik halsstarrig met onderwerpen als feminisme en racisme lachen. De gevoeligheid over die thema's maakt mijn grappen erover nóg leuker. Het recht op bullshitten is in mijn ogen absoluut. Dat zal ik mij nooit laten ontzeggen. Drie jaar geleden had mijn uitgeverij problemen met de titel Guggenheimer Koopt Een Neger. En toch heb ik het woord 'neger' niet geschrapt. In een humoristische context moet je het n-woord nog altijd kunnen gebruiken, vind ik. Maar natuurlijk zal ik nooit tegen een zwarte zeggen: 'Jij vuile neger'. Want dan is neger een scheldwoord."

Lena: "Is het alleen dán een scheldwoord?"

Brusselmans: "Misschien niet, maar het is in ieder geval duidelijk dat ik het woord 'neger' in mijn boeken niet gebruik om te kwetsen. Waarom ik het dan toch gebruik? Ja, waarom? Ik schmier nu eenmaal graag. Ik heb ooit nog literaire recensies geschreven voor De Morgen. De namen van de schrijvers die ik beoordeelde, liet ik altijd voorafgaan door de afkorting 'dhr.' En dat deed ik ook bij vrouwelijke schrijvers: 'dhr. Kristien Hemmerechts'. Een grapje, natuurlijk, meer niet, maar Kristien Hemmerechts was behoorlijk pissed: 'Ik bén geen heer, Herman, ik ben een vrouw.' (lacht) Dat ze zo kribbig reageerde, amuseerde mij. Ik voelde mij dan als een kind dat net ergens belleketrek had gedaan. Mensen afzeiken, ik doe dat gewoon graag. Tegenwoordig hou ik me zelfs nog minder in dan vroeger. We leven in een hypersensitieve tijd. Er moet toch iémand wat gaten prikken in dat verstikkende maatschappelijke serieux?"

Ben jij iemand die zich fluitend of knarsetandend aanpast aan maatschappelijke nieuwigheden? Begrijp je bijvoorbeeld dat mensen die zich noch een man, noch een vrouw voelen graag hun eigen, genderneutrale voornaamwoorden willen?

"Simon(e) van Saarloos (Nederlands auteur, red.) schrijft de 'e' in haar voornaam tussen haakjes. Omdat ze zogezegd geen geslacht heeft. Dat staat mij toch wat tegen. Net zoals ik er niet bij kan dat Marieke Lucas Rijneveld, die ooit tafeldame was bij De Wereld Draait Door, per se tafelpersoon genoemd wilde worden. Dat is allemaal van zo'n ernst. Wat bereik je daar nu mee?"

Lena: "Van Saarloos en Rijneveld doorbreken misschien wel de ernst. De ernst waarmee de maatschappij hen in één genderhokje probeert te stoppen."

Plus: het is toch logisch dat je naar woorden zoekt die je identiteit vatten? Ik zou ook niet juichen, mocht er voortdurend met 'zij' en 'haar' aan mij gerefereerd worden.

(na een stilte) "Okee. Misschien ben ik te behoudend. Misschien doe ik te weinig moeite om te begrijpen wat er in deze tijd leeft. Maar dat zal me toch niet beletten om met al die genderissues te lachen wanneer ik daar zin in heb. (denkt na) Kijk, natúúrlijk ben ik begaan met de feministische zaak. En natúúrlijk sta ik achter de Black Lives Matter-beweging. Maar dat wil nog niet zeggen dat ik er hoogdravende columns over moet schrijven. Heleen Debruyne schrijft in Humo elke week een als column vermomd feministisch statement. Ze komt voor de juiste dingen op, en ze kan schrijven, maar haar column voelt toch geforceerd aan. Ze is nog niet zo lang geleden mama geworden. Dus wat schrijft ze in één van haar recente stukken? Dat de opvoedkundige taken netjes verdeeld moeten worden tussen mama en papa. Dat is me te voorspelbaar. Ik vind Delphine Lecompte een veel avontuurlijker columniste. Je weet op voorhand nooit waar ze het over zal hebben. De ene week schrijft ze dat ze een lelijke kalle is die niet aan de bak komt, de andere week dat ze er geweldig uit ziet en dat alle mannen achter haar gat zitten. Met Delphine Lecompte kan ik lachen."

Hoe kijk je naar de heisa rond Gangreen 1van Jef Geeraerts? Is dat boek terecht uit de canon geschrapt of niet?

"Turks Fruit van Jan Wolkers staat ondertussen ook al ter discussie: 'Moeten we dat boek niet veroordelen, het is toch seksistisch?' Maar wat we vandaag seksistisch noemen, vonden we in 1969 nog heel normaal. Als we de canon, die nota bene begint in het jaar 1170, moeten aanpassen aan de denkbeelden van 2020, zullen er nog maar weinig boeken van vroeger in blijven staan. Terwijl zo'n lijst net bestaat om referentiewerken uit het verleden te eren. Dus nee, ik had Gangreen 1niet uit de canon geflikkerd."

En dan doe ik wat een literaire jury al veel langer had moeten doen: ik overhandig Herman Brusselmans een oeuvreprijs. Een denkbeeldige weliswaar, maar toch een welgemeende. 'De jonge Herman Brusselmans gaf de literatuur een schop onder haar uitgezakte kont', staat er in mijn juryrapport. 'Hij deed minstens twee generaties aspirant-schrijvers beseffen dat een boek niet per se vol harkerige maatschappijkritiek moet staan. Hij schrijft zinnen die meer gevoel voor ritme hebben dan de twerkende poeperd van Rihanna. Hij heeft vrouwen lief met woorden die het verdienen om op de benen van Gal Gadot getatoeëerd te worden. En hij herinnert ons eraan dat de toestand altijd hopeloos maar zelden ernstig is.'

Brusselmans neemt de complimenten glimlachend in ontvangst. Wanneer ik hem wat later vraag welke plaats hij in de Nederlandse letteren voor zichzelf opeist, moet hij niet lang nadenken. "De Nederlandse literatuur is een huis met veel kamers", zegt hij. "Ik amuseer mij in de bezemkast, terwijl de serieuze schrijvers discussiëren in de woonkamer, onder het genot van een glas cognac."

In je nieuwe boek schrijf je: 'Diep in mij schuilt de dichter der dichters, nooit om een strofe verlegen, en altijd een kwatrijn in het brein, en zo niet, dan heffen we de kroezen, slaan we de gillende boerinnen op hun blozende achterwerk, en geven we de gelegenheid aan de nar om de koning naar de hel te schimpen.' Zie je jezelf als de nar van de Nederlandse letteren?

"Je kan niet in de jury van De Slimste Mens Ter Wereld zitten en tegelijk verwachten dat de mensen je beschouwen als een schrijvende filosoof die de wereld eens zal verklaren. Ik ben dus tot op zekere hoogte een nar, ja."

En wie is dan de koning die beschimpt moet worden? De literatuur?

"Alles en iedereen. De ernst, vooral. Over Hij Schreef Te Weinig Boeken, mijn klepper van 800 bladzijden, zeiden sommige mensen: 'Haal alle zever eruit en je hebt een prachtig liefdesverhaal van 200 pagina's.' Maar zo werkt dat niet bij mij. Alleen maar een liefdesverhaal schrijven, dat wil ik niet. Ernst moet in mijn boeken altijd gechaperonneerd worden door scherts. 'Wanneer ga je nu eens een serieuze roman schrijven over je jeugd?', krijg ik ook vaak te horen. Maar waarom zou een roman over mijn jeugd in godsnaam een serieuze roman moeten zijn? Er zijn in mijn wonderjaren zoveel dwaze dingen gebeurd dat ik er alleen maar een komische roman over zou kunnen schrijven. (lacht) Er mogen nog duizend lezers, recensenten, koningen, keizers en admiraals zeggen dat ik een ernstig boek moet schrijven, ik heb er schijt aan. Ik doe wat ik doe."

De pest is alleen dat grappige romans zelden als volwaardige literaire scheppingen worden gezien.

"Dat is waar. Van een grappig boek zullen nooit 100.000 exemplaren verkocht worden. De doorsneelezer denkt nog altijd: 'Een grap? In een boek? Moet dat nu?' Want een boek, dat hoort iets ernstigs te zijn. Ik heb ooit het manuscript gelezen van een roman van Patrick De Witte (de in 2013 overleden columnist (pdw), red.). Patrick was een blagueur: hij was voortdurend zever aan het verkopen en onnozel aan het doen. Maar zijn roman was - tegen mijn verwachtingen in - bloedserieus. Al na vijf pagina's dacht ik: 'Patrick, waar ben je gebleven? Je verzint in Humo elke week twintig goeie moppen. Waarom doe je dat dan niet in je roman?' Maar wellicht heeft zelfs Patrick De Witte gedacht: 'In Humo mag ik grappig zijn, maar als ik een boek schrijf, dan moet dat een ernstig werk zijn.' Het is een hardnekkig misverstand."

Hoe bewaak je de grens tussen absurdisme en slapstick? Dat je literaire alter ego de Walen omschrijft als 'seksueel aantrekkelijke individuen, met hun geinige, dicht bij elkaar staande ogen, hun verlepte borstkas en hun harige oren' vind ik grappig. Maar dat hij een bordeel De Keurige Kietelaar doopt dan weer niet.

"In één van mijn Guggenheimer-boeken vraagt Guggenheimer aan een voorbijganger: 'Het is groen en het houdt van Hitler. Wat is het?' Antwoord: 'Spinazi.' Over zo'n grappen loop ik een tijdje te dubben: 'Hoe flauw. Zou ik het schrappen of niet?' Maar vaak denk ik: 'Fuck it. Ik laat die grap erin.' Ik heb slimme moppen altijd al afgewisseld met onnozele. Ook de dwaasheden maken integraal deel uit van mijn werk."

De eentonige kritiek op je oeuvre luidt dat het te eentonig is. Is dat een opmerking die je begrijpt, betreurt, bestrijdt?

"Het laatste. Ik heb kindergedichten geschreven, studies, thrillers, toneelstukken, dikke boeken, dunne boeken, ... En toch zeggen mensen vaak: 'Dat nieuwe boek van Brusselmans, dat zal wel meer van hetzelfde zijn, zeker?' Dat vind ik jammer. Je moet toch al echt van slechte wil zijn om het verschil niet te zien tussen - ik noem maar wat - De Canadese Muur en Bloed Spuwen Naar De Hematoloog. Pluk om het even welke twee boeken uit mijn oeuvre en je zal moeten toegeven: dat zijn twee verschillende boeken. "

Lena: "Klopt. Maar het is wel logisch dat je in het begin van je carrière vooral met anderen wordt vergeleken en nadien alleen nog met jezelf."

Brusselmans: "Natuurlijk. En op de keper beschouwd is iederéén een one trick pony: als je iets goed kan, kan je duizend andere dingen niét. Ik heb in ieder geval nooit gedacht: ik moet het als schrijver eens over een andere boeg gooien. Waarom zou ik ook? Álles is al eens gedaan. Ik las onlangs een bloemlezing uit de dagboeken van Hans Warren: die boeken zijn geschreven in de jaren veertig, maar bulken van de gore, excessieve homoporno. Jan Cremer, Jan Wolkers en Gerard Reve waren dus niet bepaald de eerste literaire pornografen. Net zoals ik niet de eerste was die absurdistische boeken schreef. Het wordt zelden opgemerkt, maar ik ben zwaar beïnvloed door Lang Weekend van Walter Van Den Broeck: een compleet van de pot gerukte roman uit 1969. Het oeuvre van Walter wordt zwaar onderschat. Ik eis bij deze een standbeeld voor hem." (lacht)

Lena: "Ben je voor je debuteerde weleens zó onder de indruk geweest van een schrijver dat je dacht: 'Ik begin er niet aan, dit niveau haal ik nooit?'"

Herman: "Nee. Ik wist van meet af aan: ik ben een schrijver. Zelfs nog voor ik het officieel was. Het hielp natuurlijk dat mijn eerste manuscript meteen aanvaard werd. Door In De Knipscheer, een kleine uitgeverij in Haarlem. Mocht Het Zinneloze Zeilen geweigerd zijn, had ik misschien wel onmiddellijk de handdoek in de ring gegooid."

Je bent een notoir veellezer. Gebeurt het nog dat je compleet van je sokken wordt geblazen door een roman?

"Het overkwam mij een paar jaar geleden met De Hemelse Tafel van Donald Ray Pollock. Dat boek heeft mij echt een klop op mijn kop gegeven. Daartegenover staat dat ik soms boeken herlees die mij op mijn 18de enorm hebben aangegrepen, maar waarvan ik mij nu afvraag: 'Waarom heeft mij dat destijds zo geraakt?' Op je 62ste is het een stuk moeilijker om onder de indruk te zijn van een boek."

Vertrouw Mij, Ik Kom Uit De Veehandel was mijn eerste Brusselmans in jaren. Maar het was wel thuiskomen. Je roman herinnerde mij eraan dat ik de wereld en de mensen die erop rondlopen - mezelf inbegrepen - weer eens wat minder au serieux moet nemen.

Lena: "Dat is een reminder die Herman zelf ook wel zou kunnen gebruiken."

Brusselmans: "Misschien wel, ja. Lena is veel avontuurlijker dan ik. Zij vertolkt in het openbaar al eens een levend standbeeld. Of ze kruipt op een stuk straatmeubilair en begint zomaar iets te roepen naar voorbijgangers. Dat doe ik allemaal niet. Ik ben zelden ontspannen. Ik lijd teveel onder het leven."

Lena: "Je kan gewoon niet goed relativeren. Zelfs als wij een kleine ruzie hebben gehad, zit je drie uur lang zwijgend sigaretten te roken."

Brusselmans: "Zo ben ik lang niet altijd."

Lena: "Nee. Maar het is wel één van je bepalende karaktertrekken. Iets waarin je je onderscheidt van andere mensen."

Brusselmans (tot mij): "Voor je hier was, zei Lena nog tegen mij: 'Elke vrouw gaat bij jou weg.'"

Lena: "Dat zei ik niét.

Brusselmans: "Dat zei je wél."

Lena: "Jij zei tegen mij dat ik niet weet wat liefde is. In mijn verweer antwoordde ik: 'Niemand is ooit bij mij weggegaan.'"

Brusselmans: "Ik kan natuurlijk niet ontkennen dat de vrouwen in mijn leven het tot nu toe allemaal zijn afgetrapt. En ik kan me ook wel inbeelden waarom: ik ben een lamzak. Kunstenaars - en zeker degenen met een voorliefde voor absurdisme - zijn zelden het zonnetje in huis. De humor in hun werk is vaak een tegengewicht voor de existentiële somberte in hun hart. Er is een mooi, waargebeurd verhaal over een man die naar de psychiater gaat. Hij gaat op de sofa liggen en zegt: 'Ik voel mij zo depressief, dokter, ik zie het niet meer zitten.' De psychiater antwoordt: 'Je moet je wat vaker ontspannen. Weet je wat? De beroemde clown Grock is in de stad. Ga dáár eens naartoe. Grock zal je wel aan het lachen brengen.' Waarop de man zegt: 'Maar dokter, ik bén Grock.' (lacht) In dat verhaal herken ik mij. Wie mijn boeken leest, ziet mijn geestige kant. Wie met mij samenleeft, moet er ook mijn neerslachtige periodes bijnemen."

Lena: "En toch gaat het vandaag wellicht een stuk beter met je dan vroeger, toen je nog angststoornissen had. Hoe heftig ik het leven met jou soms ook vind, ik ken je waarschijnlijk tijdens de beste periode van je leven."

We moeten afronden. Het is kwart voor zes, de schrijver moet nog naar de darmdokter. Even laten controleren of de boosaardige poliepen die twee jaar geleden uit zijn ingewanden werden geranseld geen recidivistische plannen aan het maken zijn. 'Als de poliepen in kwestie een hart voor literatuur hebben, hoeven we ons nergens zorgen over te maken', denk ik. Maar ik zeg gewoon 'Sterkte' en verdwijn gemondmaskerd in de Gentse binnenstad.

[brilmans]

Red de bij.

Mijn buren hebben een poster voor het raam. ‘Red de bij’ staat er op. In combinatie met het bijenhotel dat ze in de achtertuin hebben opgehangen doet dat vermoeden dat ze goed bezig zijn. Buitengewoon begaan met de bij. En wanneer je de verkoopcijfers van insectenhotels in Nederland bekijkt, mag je aannemen dat zij niet de enige zijn. Het is een ware rage!

Het gaat slecht met de bijen in Nederland. Erbarmelijk! Van de pak hem beet 360 soorten is ruim de helft bedreigd. Onze honingbijen kampen met verhoogde wintersterfte, ziekten, voedseltekort en verkorte levensduur van de koninginnen, maar houden dankzij de intensieve verzorging van imkers nog stand. Onze wilde bijensoorten en hommels helaas niet. In hoog tempo verdwijnen zij uit ons landschap. Een overmaat aan pesticiden en een tekort aan voedsel doet ze de das om.

Mijn buren hebben niet alleen een poster en een bijenhotel. Zij hebben ook een voortuin die eigenhandig verminkt is tot privé parkeerplaats en een onderhoudsvrije achtertuin. U kent dat wel: al het leven eruit en een frisgroene kunstgrasmat erin. Als finishing touch is het terras hermetisch afgedicht, gesteriliseerd en geëgaliseerd. En om ervoor te zorgen dat dit alles zo blijft, het oog wil ook wat, fikt de buurman met zijn Kinzo onkruidbrander stelselmatig het groen dat de kop op steekt weg. Dat is misschien fijn voor hun gemoedsrust of de bühne, maar niet voor de bijen. Mijn buren zijn wat dit betreft helaas niet uniek. Integendeel!

Met het ophangen van een poster red je geen bijen. En ook het plaatsen van een bijenhotels, hoe leuk ook, sorteert maar weinig effect. Van alle 358 bijensoorten maakt maar een handje vol gebruik van zo’n hotel. Om onze bijen te redden zijn er andere maatregelen nodig. Wie ze echt wil helpen, zaait of plant bloemen! En niet zo zuinig ook. Daarnaast zorgt u ervoor dat er voldoende schuil- en verblijfsgelegenheden zijn door de boel een beetje te laten verwilderen: niet op geruimd staat netjes.

Dat klink niet heel ingewikkeld en dat is het op zich ook niet, maar er zijn wel een aantal zaken waar u rekening mee dient te houden. Met de de verkeerde bloemen schieten de Apidae niets op. Met een tuin vol doorgekweekte cultuurbloemen uit het tuincentrum doet u meestal meer kwaad dan goed. Ten eerste omdat de bloemen zo zijn doorgekweekt dat ze niet tot nauwelijks nog nectar en stuifmeel produceren. En als ze dat wel doen, dan zijn de kroonbladen zo buitensporig in aantal en omvang dat hommels en bijen en onmogelijk bij kunnen. Het vliegen op deze bloemen is voor de insecten louter energieverspilling! Ten tweede en dat is misschien nog wel desastreuzer zijn veel planten uit de grote tuincentra in meer of mindere mate doordrenkt met bestrijdingsmiddelen. Middelen die lang na aankoop nog een negatieve uitwerking op bezoekende bijen hebben. Let op! Zelfs zaden kunnen met rommel behandeld zijn. Koopt u planten dus liever bij een ecologische kweker of natuurvriendelijk tuincentrum. Of wat ook kan, beter nog zelfs, u maakt gebruik van het onkruid dat zich vanzelf aandient.

Aandachtspunt 1. Zorg dat u planten vrij zijn van pesticiden

Een vrouwelijke zandbij (meidoornzandbij?) op de frambozen bloesem. Fruitbomen en -struiken doen het altijd goed als drachtplant in het voorjaar. 

Wat ook belangrijk is, is dat de bloemen zijn afgestemd op de bijen. Niet iedere bij past namelijk op elke bloem. Sommige bloemen hebben bijvoorbeeld een te diepe kelk voor bijensoorten met een korte tong. Ook zijn er bijen die zich dusdanig hebben gespecialiseerd dat ze afhankelijk zijn van een bepaald soort bloem. Het is dus belangrijk dat het aanbod aan bloemen gevarieerd is én zoveel mogelijk inheems. Onze bijen passen doorgaans het best op onze inheemse flora.

Aandachtspunt 2. Zorg voor een divers aanbod aan bij voorkeur inheemse bloemen.

Een mannelijke rosse metselbij op het fluitenkruid. 

Bijen vliegen van vroeg in het voorjaar tot laat in het najaar. Het is belangrijk dat er gedurende die hele periode voedsel beschikbaar is. Een tuin vol voorjaarsbloeiers volstaat dus niet. Voor de bij moeten we bewust voorjaars-, zomer en najaarsbloeiers aanplanten. Wanneer u het onkruid in de tuin een beetje zijn gang laat gaan, gaat dit deels vanzelf goed. Voor het andere deel kunt u een bloeikalender raadplegen.

Aandachtspunt 3. Zorg voor een gevarieerd aanbod in voorjaar-, zomer en najaarsbloeiers.

Met het jaar door een gevarieerd aanbod aan inheemse bloemen in de tuin, is de kans groot dat er een breed scala aan bijen, hommels, vlinders en andere insecten uw tuin komt bezoeken. Het gedierte zal u kosteloos trakteren op een onophoudelijk schouwspel. Ze gaan namelijk gewoon hun gang. Ze vliegen van bloem tot bloem, ze zoemen, ze schijten en vliegen om u of uw lekkernijen heen. En als het ze uitkomst landen ze er boven op. Zo zijn ze! Het is de kunst van dit schouwspel te genieten. Dus geen paniek!

Aandachtspunt 4. Bijen en andere insecten doen vaak niet wat u wilt, ze gaan gewoon hun eigen gang. Daar is niets aan te doen, probeer dat dus ook niet. Plaats dus geen vallen, ga niet lopen meppen, maar zak lekker languit in uw luie zomerstoel.

Posters redden geen bijen. U wel?

Een rommelige hoek met veel bloeiende planten is een lust voor uw zintuigen en bovendien een bijenmagneet. In het vroege voorjaar bloeit de hondsdraf, daarna de sering, in de zomer bloeit de grote kaardebol. En van het voor tot het najaar bloeit de smeerwortel, die snoei ik namelijk regelmatig. 

bronnen en informatie

http://www.drachtplanten.nl/BioKwekerijenNed.pdf

https://www.wildebijen.nl/insectenplanten.html

https://www.google.nl/amp/s/bijenclub.com/bloemen-voor-bijen/onweerstaanbare-bloemen-voor-bijen-kalender/amp/

https://www.eis-nederland.nl/DesktopModules/Bring2mind/DMX/API/Entries/Download?command=core_download&entryid=590&language=nl-NL&PortalId=4&TabId=563

http://www.imkerpedia.nl/wiki/index.php?title=Drachtplanten

[kimberblog]

Het jaar 2019

De recepten voor kerst zijn klaar en de schoonfamilie landt binnenkort op Nederlandse bodem. Tijd voor tradities, waaronder het invullen van het overzichtslijstje. Net als in  2013, 2014, 2015, 2016, 2017 en 2018.

1: What did you do in 2019 that you’d never done before?

Ik ging bij een naaiclubje. Ik ben (iets) politiek actiever geworden. Ik ben op bezoek geweest bij mijn oude middelbare school. Ik mocht in het stadsarchief Amsterdam een presentatie geven over vrouwenkiesrecht.

2: Did you keep your new year’s resolutions, and will you make more for next year?

Absoluut niet: een nieuw ritme vond ik wel, maar dit is nog niet het gezonde ritme dat ik wilde hebben. Ik heb wel veel geklust, maar totaal geen opgeruimder leven. Alhoewel, nu ik er zo over nadenk heb ik misschien wel opgeruimder qua spullen geleefd, maar niet qua hoofd.

Voor volgend jaar: Rust, reinheid, regelmaat. Meer vakanties en momenten van reflectie inbouwen voor mezelf.

3: Did anyone close to you give birth?

Ja, een vriendin (meisje). Verder nog eentje zwanger die a.s. zomer bevalt.  

4: Did anyone close to you die?

Nee.

5: What countries did you visit?

Curacao, Duitsland, Frankrijk, Italië en Polen.

6: What would you like to have in 2020 that you lacked in 2019?

Rustmomenten voor mezelf zonder dat ik me er schuldig over voel. (hahaha ik hoefde deze zin niet te wijzigen!)

7: What dates from 2019 will remain etched upon your memory?

14 maart: presentatie vrouwenkiesrecht in het stadsarchief Amsterdam

20 en 21 juli: groot verjaardagsweekendfeest.

15 oktober: een vast contract bij de gemeente Haarlem!

8: What was your biggest achievement of the year?

2 Nota’s schrijven over onderwijskansen voor 2 hele verschillende gemeenten, terwijl ik me ondertussen nog aan het inwerken was bij beide gemeenten.

9: What was your biggest failure?

Ik kan nu een heel verhaal ophouden over hoe ik had gepland dat één van die nota’s in juni zou worden goedgekeurd, en dat dat niet doorging, en hoe ik daar van baalde. Maar in feite lag dat buiten mijn eigen invloed. Het enige waar ik in faalde was dat ik dat bij tijd en wijlen niet kon verkroppen en me persoonlijk aantrok. Dat ik niet zo goed om kon gaan met tegenslag omdat er veel te veel hooi op mijn vork lag.

Een ander voorbeeld daarvan was het regelen van een vrijgezellenfeest en balen van het feit dat het regende en ik (en anderen!) achteraf sommige dingen niet goed hadden doorgedacht.

10: Did you suffer illness or injury?

Ik ben afgelopen zomer meerdere keren ziek geweest van een oorontsteking. Na lang zoeken waar de oorzaak lag, bleek het door tandenknarsen te komen. En dat kwam natuurlijk weer door de grootste silent killer… Stress. We kunnen geloof ik wel concluderen dat ik daar behoorlijk ziek van ben geweest, met burn-out achtige klachten en af en toe een huilbuitje.

Afgelopen week nog gevallen met de nieuwe fiets.. Aangezien ik dat vorig jaar ook op deze plek tikte, denk ik niet meer dat dat heel bijzonder is.

11: What was the best thing you bought?

Oei, zoveel keus! Voor een jaar waarin ik probeerde "groener" te leven, is er verrassend veel aangeschaft en niet allemaal even groen.. Het begon met de keukenmachine, waardoor we de rest van het jaar alleen nog maar eigen brood hebben gebakken. De droger deze zomer leverde heel veel extra vrije tijd en ruimte op, net als de robotstofzuiger die recent is aangeschaft. Verder nog een ladder voor het snoeien van de appelboom, en een racefiets voor naar het werk. Ja, die ene waar ik dus net hierboven van vertel dat ik ben gevallen.

12: Whose behaviour merited celebration?

Mijn man, die duidelijk meer geduld heeft dan ik.

13: Whose behaviour made you appalled?

Een collega en een partner uit de stad die veel te laat met op- en aanmerkingen kwamen, waardoor één van de nota's bleef hangen.

14: Where did most of your money go?

In het huis! Na een jaar officieel huiseigenaren te zijn, blijkt dat we het financieel allemaal goed redden en zelfs extra konden aflossen. Daar ben ik best trots op. 

15: What did you get really, really, really excited about?

De robotstofzuiger. Drie huwelijksfeestjes deze zomer en het vrijgezellenfeest van eentje ervan organiseren. De vakantie naar Rome. Nieuwe muziek van Coldplay en Taylor Swift. De bizarre hoeveelheid appels uit de boom. De spontane acties in de keuken die een positief resultaat hadden, zoals het maken van druivensap.

16: What song will always remind you of 2019?

"Lover" van Taylor Swift. Eigenlijk het hele album.  

17: Compared to this time last year, are you: (a) happier or sadder? (b) thinner or fatter?  c.) richer or poorer?

a.       Sadder

b.       Fatter

c.       Richer

18: What do you wish you’d done more of?

Tijd voor mezelf nemen zonder me schuldig te voelen, zodat ik niet me steeds zo "op" voelde.Veranderingen aanbrengen in routines.

19: What do you wish you’d done less of?

Ongezond eten als het niet hoeft. Overwerken voor klusjes die niet functioneel zijn.

20: How did you spend Christmas?

Ik ben dit jaar vroeg met het invullen van deze lijst, dus Kerst ligt nog in het verschiet. Op 6 december was het kerstdiner van de club8 2010. waar we hebben gegourmet.

Morgen (20 dec) komen mijn schoonouders vanuit Curacao en blijven een week bij ons slapen. Eerste kerstdag gaan we naar mijn ouders en tweede kerstdag eten m'n schoonouders, schoonbroer en -zus en oom hier kerst.

21: Did you fall in love in 2019?

Was ik natuurlijk al. Verliefd ben ik wel geworden op een paar goede muzieknummers. En op de appelbloesem in onze tuin.

22: What was your favourite TV program?

Vroege Vogels, Heel Holland Bakt, Good Omens, Zondag met Lubach, Het geheime dagboek van Hendrik Groen. 

23: Do you hate anyone now that you didn’t hate this time last year?

Ik sta er inmiddels een beetje versteld van hoe grof iedereen met elkaar omgaat op wereldniveau. Dus probeer ik zelf iets minder te haten, maar dat is nog best lastig als haten om het haten bijna normaal wordt.

24: What was the best book you read?

Ik heb dankzij de e-reader zoveel boeken gelezen dit jaar! 41 boeken and still counting! Een kleine greep die me bij zullen blijven: Met Circe, van Madeleine Miller, verbaasde ik me weer hoe mooi de Griekse Mythen waren. Born a crime van Trevor Noah deden me beseffen hoe erg het racisme was in de apartheidsperiode in Zuid-Afrika. Gratis Geld voor iedereen van Rutger Bregman gaf stof tot nadenken en alle boeken van Holly Bourne waren de perfecte combi tussen feminisme en chick-flick. Maar het tofste boek dat echt bijna een obsessie werd qua fanfiction zoeken toen het uit was, was "Red, White and Royal Blue".

25: What was your greatest musical discovery?

Geen echte ontdekking, maar zoals gezegd kwam Taylor Swift met een nieuw album dat ik na een maand uit het hart kende.

26: What did you want and get?

Ons huis is een thuis geworden. Niet alleen door de aanschaf van nieuwe dingen, maar ook door de tijd die we erin steken. Dat hebben we gevierd toen we dertig werden met een groot tuinfeest met vrienden en familie. Verder een hele leuke familievakantie naar Curacao.

27: What did you want and not get?

Geduld. Ik had van te voren te hoge verwachten over hoe snel je op een nieuwe werkplek went en liep mezelf daardoor voorbij. Ook mag het leven wel wat avontuurlijker. Maar misschien is dat het ongeduld dat spreekt.

28: What was your favourite film of this year?

Zoals altijd kan ik niet kiezen. Goede films waren in ieder geval Booksmart, Vice, The long Shot en On the basis of Sex. Verder ook best genoten van Frozen 2.  

29: What one thing made your year immeasurably more satisfying?

Een uitje met de club 8,het spontane samenzijn met familie of vrienden. O ja, en dat ik tijd (en geld) durfde uit te geven aan hulp voor 1 van mijn hobbies, nl kleding naaien.

30: How would you describe your personal fashion concept in 2019?

Ik wil het zelf kunnen maken, waardoor ik beter weet wat me staat en niet. Maar ik wil ook zo lang mogelijk in bed liggen smorgens, dus als ik me kan opmaken in de bus naar werk is dat een pluspunt.

31: What kept you sane?

Weinig. Als ik probeerde een schema te volgen werd het ietwat obsessief.

32: Which celebrity/public figure did you fancy the most?

Kristen Bell, Taylor Swift.

33: What political issue stirred you the most?

Global warming. En via Rutger Bregman het minimum inkomen.

34: Who did you miss?

Een aantal vrienden die wat verder van ons af kwamen te staan.

35: Tell us a valuable life lesson you learned in 2019.

Je zal vaak in dezelfde valkuilen vallen, zoals overwerken. Dat is niet altijd onvermijdelijk. Eruit op krabbelen gata hopelijk wel steeds sneller.  

36: Quote a song lyric that sums up your year.

I’m so sick of running as fast as I can.

[jezus-christus-is-mijn-leven]

Hoe zullen we samen met de Heer naar bruiloft van het Lam gaan?

Broeders en zusters, goedenavond allemaal. Vandaag zal ik een “Bijbelstudie met vragen” met jullie delen. In Openbaring wordt er voorspeld: “Laat ons blijde zijn, en vreugde bedrijven, en Hem de heerlijkheid geven; want de bruiloft des Lams is gekomen, en Zijn vrouw heeft zichzelve bereid” (OPENBARING 21:7). “En haar is gegeven, dat zij bekleed worde met rein en blinkend fijn lijnwaad; want dit fijn lijnwaad zijn de rechtvaardigmakingen der heiligen” (OPENBARING 21:8). “En hij zeide tot mij: Schrijf, zalig zijn zij, die geroepen zijn tot het avondmaal van de bruiloft des Lams. En hij zeide tot mij: Deze zijn de waarachtige woorden Gods” (OPENBARING 21:9). 2000 jaar lang kijken en wachten we de komst van de Heer, gelukkig is dat we zijn uitgenodigd door de Heer om de bruiloft van het Lam bij te wonen. Hoe heeft de Heer degenen die Hem volgen uitgenodigd om het bruiloft feest bij te wonen wanneer Hij komt? Hoe zullen we samen met de Heer naar het feest gaan? De volgende artikel zal het antwoord voor ons onthullen.

Katholieke geloofsovertuigingen. Ik heb de wederkomst van de Heer verwelkomd 

Door Amy, Verenigde Staten

“De Heer ontmoeten is de grootste hoop van alle gelovigen. Door de genade van de Heer heb ik de wederkomst van de Heer verwelkomd en ben ik vol dankbaarheid jegens Hem …” Het is nacht en het heldere maanlicht valt door het raam mijn kamer binnen. Onder het zachte licht van haar lamp is Amy bezig snel haar ervaring van het verwelkomen van de wederkomst van de Heer uit te typen. Denkend aan Gods liefde en redding voor haar, staat Amy op en wandelt zachtjes naar het raam, laat haar blik rusten op de volle maan en denkt terug aan het verleden …

De troosteloze toestand van de kerk, zwakheid en verwarring

Amy geloofde pas in de Heer nadat ze voor werk naar de Verenigde Staten was gekomen. De eerste paar jaar nadat ze tot geloof gekomen was, ging Amy, hoe moe ze ook was van haar werk, elke zondag zonder ook maar één keer over te slaan naar de mis en luisterde ze aandachtig naar de preken van de priesters. Ze voelde met haar hart de liefde van de Heer en zij en haar vrienden van de kerk hielpen en ondersteunden elkaar, net als een familie. Maar naarmate de tijd verstreek, ontdekte Amy geleidelijk dat de preken vol platitudes zaten, het was keer op keer dezelfde Bijbelse kennis en theologie, zonder nieuwe illuminatie. Ze was nu een aantal jaren katholiek, maar behalve dat ze zich aan enige religieuze regels en ceremonies hield, had ze geen begrip van wat de wil van de Heer was of hoe ze Zijn woord kon volgen. Ze kreeg helemaal geen voedsel voor haar geestelijk leven. Wanneer er iets was dat ze niet begreep, durfde ze dit niet aan de priester te vragen omdat ze er achter was gekomen dat de enige mensen die de priesters hoogachtten en met wie ze wilden spreken de mensen waren die het meeste geld doneerden en status hadden. De priesters schonken geen enkele aandacht aan gewone parochianen zoals zij, laat staan dat ze vragen voor hen beantwoordden. Wat Amy nog meer ontmoedigde was dat een priester ruzie maakte met een oude parochiaan dat was terug te voeren op een meningsverschil en hem zelfs ten overstaan van andere parochianen berispte. Vanaf dat moment ging deze parochiaan niet meer naar de kerk. Amy zag dat, hoewel de priesters er van buiten godvrezend uitzagen, ze altijd spraken over spirituele principes en anderen vaak leerden nederig en gehoorzaam te zijn en de weg van de Heer te volgen, hun handelingen in hun werkelijke leven vaak geheel anders waren. Ze waren heel hypocriet. Ze kwam er ook achter dat de kerk net als de wereld was – de relaties tussen de parochianen waren gebaseerd op welk voordeel ze hen opleverden. Ze waren erg enthousiast wanneer ze hun relaties konden gebruiken om hun producten te promoten en zaken te doen, maar verder waren ze ten opzichte van elkaar over het algemeen op hun hoede en erg koel. Ze kon niet het minste beetje liefde voelen. Toen Amy meer en meer onwettige aspecten in de kerk ontwaarde, was het alsof er koud water over haar oorspronkelijke enthousiasme werd gegoten en koelde haar enthousiasme geleidelijk af.

In de loop van de tijd verloor Amy haar interesse om naar de kerk te gaan en wanneer ze ging, werd ze soms net zo suf als alle anderen. Deze toestand veranderde niet – Amy was erg overstuur en voelde zich hulpeloos en verloren. Ze bad vele malen tot de Heer maar kreeg geen antwoord. Ze voelde zich verward: waarom is de kerk net als de wereld geworden? Waarom kunnen we niet voelen dat de Heer met ons is?

Ze lost haar verwarring op en verwelkomt de wederkomst van de Heer

Op een dag in december 2017 kwam Amy in een park haar klasgenoot Susan tegen. Susan was al vele jaren een gelovige. Terwijl ze aan het kletsen waren, vertelde Amy over haar gevoelens van verwarring en zei Susan dat ze dezelfde ervaring had gehad. Het probleem werd pas opgelost toen ze een preek van een vriend had gehoord. Susan nodigde Amy vervolgens uit met haar mee te gaan naar een dienst. Amy stemde daar blij mee in.

Hoewel het een koude decembermaand was, was het een heldere, zonnige dag en de zon voelde warm aan. Susan bracht Amy naar het huis van haar vriend voor een preek. De predikant was broeder Li – hij kende de Bijbel bijzonder goed en zijn communicatie was werkelijk verhelderend. Amy voelde haar hart lichter worden. Toen sprak ze over de verwarring die zich al zo lang in het binnenste van haar hart had opgebouwd. “Hoe komt het dat de priesters en de leiders niets hebben om over te preken, het mijn broeders en zusters aan geloof ontbreekt en het lijkt alsof ik in mijn leven geen enkel geestelijk voedsel kan verwerven? Wat is de werkelijke reden achter het feit dat de kerk in zo’n troosteloze toestand terecht is gekomen?”

Broeder Li glimlachte en zei: “Zuster, de kwestie die je ter sprake hebt gebracht is heel belangrijk. Ze houdt direct verband met de vraag of we wel of niet in staat zijn gelijke tred te houden met het werk van de Heilige Geest en de wederkomst van de Heer kunnen verwelkomen. We weten allemaal dat we in de laatste fasen van de laatste dagen zijn, en dat er meer en meer onrechtmatige daden worden verricht binnen de religie. Priesters en leiders volgen de geboden van de Heer niet en brengen Zijn woorden niet in de praktijk. Ze voeren slechts religieuze ceremonies uit en handhaven datgene wat is doorgegeven door hun voorgangers. Ze hebben van kerken podia gemaakt voor het uitvoeren van religieuze ceremonies en hebben hun verantwoordelijkheden en plichten tot instrumenten gemaakt om status te verwerven en zichzelf te onderhouden. Van de buitenkant zien ze er godvrezend, geduldig en nederig uit, maar in essentie zijn ze hypocrieten. De priesters en leiders binnen de religie verspreiden regelmatig Bijbelse kennis en theologie – hun doel is hiermee te koop te lopen. Ze getuigen in het geheel niet van de Heer en verheerlijken Hem ook niet. Ze getuigen niet van de woorden en de eisen van de Heer voor de mensheid, maar wijken volkomen van Zijn pad af en laten alleen nog maar de parochianen voor hen verschijnen. De religieuze wereld is onder de heerschappij gekomen van mensen, van farizeeën. God walgt hiervan en heeft ze geëlimineerd. Dit is één reden waarom de religieuze wereld in zo’n troosteloze toestand terecht is gekomen. Een andere reden is dat het werk van de Heilige Geest is verschoven. De Heer is reeds wedergekeerd en heeft een nieuwe fase van het werk verricht in de laatste dagen. God heeft Zichzelf geïncarneerd en is naar de aarde gekomen om waarheden uit te drukken en ons, mensen verdorven door Satan, volledig te redden. Precies zoals de Bijbel zegt: “Want de tijd is gekomen dat het oordeel begint bij het huis van God” (1 Petrus 4:17). “En als iemand mijn woorden hoort en ze niet gelooft, zal ik niet over hem oordelen: Want ik kwam niet naar de aarde om te oordelen, maar om de wereld te redden. Hij die mij verwerpt en mijn woorden niet ontvangt, wordt geoordeeld: Het woord dat ik heb gesproken zal hetzelfde zijn dat hem op de laatste dag zal oordelen” (Joh. 12:47–48). Deze Bijbelverzen zeggen dat wanneer de Heer terugkeert, Hij het oordeelswerk zal verrichten en onze verdorven satanische gezindheden zal zuiveren, ons zal bevrijden van de boeien van de zonde zodat we redding en zuivering zullen verwerven en het koninkrijk der hemelen binnen zullen gaan.”

Amy was heel opgetogen dit te horen en dacht: “Is dit waar? Is de Heer Jezus werkelijk wedergekeerd?” Ze luisterde zelfs nog aandachtiger naar de communicatie van broeder Li, bang om ook maar een enkel woord te missen.

Broeder Li ging door met het delen van zijn communicatie. “Nu is Jezus opnieuw geïncarneerd, Almachtige God is al naar de aarde gekomen en heeft alle waarheden die we nodig hebben om redding te verwerven uitgedrukt. Hij heeft het oordeelswerk verricht beginnende bij het huis van God om al degenen die Zijn werk van de laatste dagen aanvaarden te zuiveren. Het werk van de Heilige Geest is dienovereenkomstig verschoven naar degenen die Gods werk van de laatste dagen hebben aanvaard. Degenen die het oordeelswerk van God in de laatste dagen hebben aanvaard, hebben het werk van de Heilige Geest verworven en zijn opgenomen tot God en nemen deel aan het feest van het Lam, ze worden bewaterd en ondersteund door de wateren van het leven. Degenen die vast blijven zitten in religieuze plaatsen en weigeren Gods werk van de laatste dagen te aanvaarden, zijn in een duistere en troosteloze toestand terechtgekomen en lopen Gods redding van de laatste dagen mis. Om die reden is de religieuze wereld vandaag de dag in zo’n troosteloze toestand terecht gekomen. Het is net als tijdens de laatste fasen van het tijdperk van de Wet zoals vastgelegd in het Oude Testament van de Bijbel – de tempel die ooit vol was van Gods glorie was een troosteloze plek geworden, slechts een plek waar handel gedreven werd. Het werd een rovershol. Hiervoor waren er twee redenen. De ene was dat de religieuze leiders die God in de tempel dienden Gods geboden hadden verzaakt en Zijn wet hadden geschonden. Ze hielden enkel maar hun religieus erfgoed in ere, maar volgden Gods woorden niet. Ze hadden in de verste verten nog geen hart dat God vereerde, weken af van Gods pad en leden als gevolg daarvan onder Zijn vervloekingen en straf. De andere reden was dat de Heer Jezus een nieuwe werkfase uitvoerde buiten de tempel. Hij luidde het Tijdperk van Genade in en beëindigde het Tijdperk van de Wet. Het werk van de Heilige Geest was al verschoven naar het verlossingswerk van de Heer Jezus. Dit is de reden waarom degenen die het werk van de Heer Jezus aanvaardden vervolgens dienovereenkomstig het werk van de Heilige Geest bezaten, terwijl degenen die in de tempel bleven en zich tegen het werk van de Heer Jezus verzetten en het veroordeelden uiteraard werden weggeworpen en geëlimineerd van het werk van de Heilige Geest.”

Na naar de communicatie van broeder Li te hebben geluisterd zei Amy: “De kerk is een plaats voor het doen van zaken geworden en er is geen werk van de Heilige Geest. Het is precies dezelfde situatie als waarin de tempel zich aan het eind van het Tijdperk van de Wet bevond! Nu begrijp ik dat dat komt omdat de priesters van de kerken plaatsen voor religieuze ceremonies hebben gemaakt. Ze brengen de mensen er niet toe Gods woorden te volgen, maar brengen in plaats daarvan de parochianen ertoe henzelf te volgen. Dit heeft de afkeer van God opgewekt, wat ook te maken heeft met het feit dat we, nu God nieuw werk heeft gedaan, Zijn voetstappen niet hebben bijgehouden.”

Broeder Li knikte en zei: “De woorden van Almachtige God leggen dit alles duidelijk uit. Laten we lezen wat Hij zegt!” Toen schakelde hij zijn computer aan en las een aantal passages uit de woorden van Almachtige God: “God zal dit feit tot stand brengen: Hij zal ervoor zorgen dat alle mensen in het hele universum voor Hem komen te staan en de God op aarde zullen vereren. Zijn werk in andere plaatsen zal ophouden en mensen zullen gedwongen worden om de ware weg te zoeken. Het zal zijn zoals bij Jozef: iedereen kwam bij hem om voedsel en boog zich voor hem neer, want hij had eten. Mensen zullen gedwongen worden de ware weg te zoeken om hongersnood te vermijden. De hele religieuze gemeenschap zal ernstige honger lijden en alleen de God van het heden is de bron van levend water, in het bezit van de eeuwig stromende bron tot vreugde van de mens, en mensen zullen komen en zich op Hem verlaten” (‘Het Duizendjarig Koninkrijk is gekomen’ in ‘Het Woord verschijnt in het vlees’). “Al het werk van God in het hele universum is gericht op deze groep mensen. Hij heeft zich volledig voor jullie ingespannen en alles voor jullie opgeofferd. Vanuit het hele universum heeft Hij al het werk van de Geest herwonnen en aan jullie gegeven. Daarom zeg ik: jullie zijn de gelukkigen. Bovendien heeft Hij Zijn glorie van Israël, Zijn uitverkoren volk, verplaatst naar jullie om het doel van Zijn plan volledig door jullie groep mensen te openbaren. Daarom zijn jullie degenen die Gods erfdeel zullen ontvangen en zelfs meer nog: jullie zullen de erfgenamen van Gods glorie zijn” (‘Is het werk van God zo eenvoudig als men denkt?’ in ‘Het Woord verschijnt in het vlees’).

Broeder Li ging door met zijn communicatie: “Ik begreep uit de woorden van Almachtige God dat God al het werk van de Heilige Geest uit het gehele universum heeft teruggetrokken en nu werkzaam is in degenen die Gods werk van de laatste dagen hebben aanvaard, in degenen die God vooraf heeft uitverkoren, die werkelijk de ware weg zoeken. Dit is de reden dat de religieuze wereld het werk van de Heilige Geest heeft verloren en in een troosteloze toestand terecht is gekomen. Waarom heeft God dit laten gebeuren? We kunnen allemaal zien dat, nadat deze troosteloosheid was opgetreden, er behoorlijk wat vrome, ware gelovigen andere kerken gingen bezoeken op zoek naar een kerk met het werk van de Heilige Geest, en naar tekenen van Gods voetstappen zochten. Onder de leiding van de Heilige Geest hoorden sommigen van hen het nieuws dat God al was wedergekeerd en begonnen het werk van de laatste dagen van Almachtige God te onderzoeken. Ze hoorden de stem van God, werden opgeheven tot voor Zijn troon en namen deel aan het feest van het Lam. Net zoals Gods woord zegt: “Mensen zullen gedwongen worden om de ware weg te zoeken.” “Al het werk van God in het hele universum is gericht op deze groep mensen. […] Daarom zijn jullie degenen die Gods erfdeel zullen ontvangen en zelfs meer nog: jullie zullen de erfgenamen van Gods glorie zijn.” Dit toont aan dat de verschrikkelijke troosteloosheid binnen de religieuze wereld Gods vriendelijke bedoelingen in zich draagt. God dwingt hiermee degenen die echt geloof hebben, die de waarheid liefhebben en verlangen naar Gods wederkomst, de troosteloze religieuze wereld onmiddellijk te verlaten, Gods wil te zoeken, de voetstappen van het Lam te volgen en terug te keren om voor Gods troon te staan. Hierin ligt Gods liefde en redding voor ons. God is zo goedhartig! Als we het werk van de Heilige Geest willen verwerven en de levende wateren willen ervaren, zullen we ons moeten bevrijden van het bedrog en de belemmeringen van religieuze leiders, en Gods werk van de laatste dagen moeten zoeken en onderzoeken. Alleen door Gods huidige werk bij te houden kan de donkere gesteldheid van onze zielen worden verholpen. Als we ons koppig vastklampen aan de religieuze kerken zullen we altijd in duisternis leven en door het werk van de Heilige Geest worden geëlimineerd!”

Pas nadat ze dit had gehoord begreep Amy dat Gods wil achter de troosteloze toestand van de religieuze wereld zat, en dat de Heer deze gebruikte opdat we sneller het nieuwe werk van de Heilige Geest zouden zoeken en de voetstappen van de Heer Jezus zouden volgen! Op dat moment voelde ze zich werkelijk ontroerd en realiseerde ze zich dat God ons nooit aan de kant had gegooid, maar allerlei soorten manieren gebruikte om ons te redden zodat we zouden kunnen terugkeren om voor Zijn troon te staan. Amy voelde de bezorgdheid en zorg van de Heer voor ons, alsook Zijn oprechte verantwoordelijkheid en liefde voor ons. Ze kon de tranen die opwelden en haar zicht vertroebelden niet stoppen.

Amy voelde dat, ondanks het feit dat ze geen werkelijk begrip had van het werk van de laatste dagen van Almachtige God, het een weg was die zeer het bestuderen waard was.

In de tijd die volgde begon Amy, door middel van het lezen van de woorden van Almachtige God en het luisteren naar broeder Li’s communicatie, waarheden te begrijpen zoals de waarheid achter de Bijbel, de mysteries van Gods incarnatie, Gods managementplan met Zijn drie werkfasen om de mensheid te redden, de betekenis van het feit dat God voor elke nieuwe fase van het werk Zijn naam verandert, hoe Zijn oordeelswerk in de laatste dagen mensen zuivert, transformeert en vervolmaakt, alsmede het toekomstige einde en de bestemming van de mensheid. Ze begreep veel waarheden die ze nooit eerder had begrepen en voelde grote vreugde in haar geest, waarbij ze in haar eigen hart toetste dat de woorden van Almachtige God de waarheid waren, gezag en macht bevatten en dat deze Gods stem en de woorden van de Heilige Geest voor de kerken waren. Ze stelde vast dat Almachtige God de wedergekeerde Heer Jezus was en de verschijning van Christus van de laatste dagen!

Satans verstoringen, overmand door twijfel

Niet lang daarna, toen Amy haar kind naar het huis van haar zus bracht om daar te spelen, vroeg ze haar zus of ze wist van het werk van de laatste dagen van Almachtige God. Haar zus keek haar aangedaan aan en zei: “Luister goed naar me, geloof niet in Bliksem uit het oosten.” Ze vertelde Amy vervolgens allerlei soorten geruchten die de Communistische Partij van China over De Kerk van Almachtige God had gefabriceerd. Nadat ze dit had gehoord sprak Amy op serieuze toon: “Waar het ook over gaat, je zou niet moeten praten over dingen die je niet begrijpt. Je moet niet zomaar anderen napraten. Is het soms correct om De Kerk van Almachtige God blindelings te oordelen en veroordelen zonder haar te begrijpen? Als christenen zouden we harten vol verering voor God moeten hebben en in staat moeten zijn onze tong in toom te houden.” Haar zus was niet zo blij toen ze dit hoorde en sprak met een streng gezicht: “Ik waarschuw je alleen maar. Doe online onderzoek en bekijk het maar met je eigen ogen.” Toen ze haar serieuze gezicht zag, kon Amy het niet laten zich af te vragen: “Is wat mijn zus zegt werkelijk waar? Ik moet online gaan om het te bekijken.” Toen ze online ging zag ze een aantal geruchten die ze niet had verwacht, waaronder de zaak van de moord op 28 mei in de McDonald’s in de stad Zhaoyuan. Ze was bang en dacht: “Vond de Zhaoyuan-zaak werkelijk plaats zoals de CCP zegt? Kunnen gelovigen in Bliksem uit het oosten werkelijk zoiets doen? Is mijn geloof werkelijk de ware weg? Wat als mijn geloof onjuist is?” Amy voelde zich een beetje in de war, maar dacht toen aan al de woorden van Almachtige God die ze zelf had gelezen en die geen woorden waren waar zomaar iemand mee op de proppen kon komen. Ze waren duidelijk de waarheid en Gods stem, ze kwamen van God. Vervolgens dacht ze aan de vele dingen die ze had gezien tijdens de periode dat ze met de broeders en zusters van De Kerk van Almachtige God in contact was. Ze had gezien dat iedereen heel vroom was, dat ze eenvoudig en oprecht waren. Als iemands verdorvenheid openbaar kwam of iemand iets verkeerds deed, kwam zo iemand hiermee naar buiten op een bijeenkomst en ontleedde het overeenkomstig Gods woorden om zichzelf te leren kennen, aanvaardde het oordeel en de tuchtiging van Gods woorden, en aanvaardde het te worden gesnoeid en behandeld door zijn of haar broeders en zusters. Ze hadden harten die God vereerden. Hoe konden zulke mensen een moord begaan? In Amy's hart voltrok zich een hevige tweestrijd – ze was bang dat ze het verkeerde pad had genomen, maar was ook bang dat ze haar kans op redding door de wederkomst van de Heer zou mislopen. Amy belde toen Susan en vertelde haar dat ze met de broeders en zusters in De Kerk van Almachtige God wilde praten om achter de waarheid over de zaak van de moord op 28 mei in de McDonald's te komen.

Het bedrog doorzien en haar vastberadenheid verdubbeld

Tijdens de bijeenkomst speelden de broeders en zusters twee video’s voor Amy af: ‘Jia Chunwang verordende het beleg van De Kerk van Almachtige God. Veroorzaakte Project 807 de vermeende moord in de McDonald’s?’ door Mingjing Huopai en ‘De waarheid achter de Zhaoyuan 28 mei-zaak’ gepubliceerd door De Kerk van Almachtige God. Na deze twee video's te hebben bekeken, was Amy in staat de geruchten die door de CCP waren verspreid beter te onderscheiden. Ze zag dat de Zhaoyuan-zaak niets meer was dan een vals gerucht verspreid door de CCP met als doel de huisgemeenten en De Kerk van Almachtige God te vernietigen, dat het absoluut niet iets was dat door de Kerk was gedaan, en dat de CCP het gerucht alleen maar had verspreid om hen in de val te laten lopen. Broeder Li sprak tijdens de communicatie: “We weten allemaal dat China een dictatuur is, dat het onder een eenpartijstelsel zucht. De grootste mediakanalen in China zijn niet meer dan spreekbuizen van de CCP en de rechters dienen zaken te behandelen volgens de wensen van de CCP-regering. Er is geen autonomie. Denken jullie werkelijk dat een zaak die voor een CCP-rechtbank wordt gebracht onpartijdig wordt behandeld? We hebben al die jaren in dat land gewoond. Ik denk dat we allemaal weten voor hoeveel gerechtelijke dwalingen de CCP verantwoordelijk is. Toen de Shandong Zhaoyuan-zaak voor de rechtbank werd gebracht, verklaarden de criminele verdachten heel duidelijk: ‘Wat de staat bestrijdt is de Almachtige God van Zhao Weishan, niet de “Almachtige God” van ons.’ ‘Ik ben nooit betrokken geweest bij of geassocieerd met De Kerk van Almachtige God.’ Ze zeiden zelf dat ze niet bij De Kerk van Almachtige God hoorden, dat ze geen banden hadden met de Kerk. De rechter van de CCP negeerde echter hun getuigenis en ging tegen de feiten in toen hij zonder enig bewijs vaststelde dat de verdachten aangesloten waren bij de Kerk van Almachtige God. Ze waren vastbesloten de Kerk de schuld te geven. Verdraait de CCP niet bewust de feiten, belastert ze De Kerk van Almachtige God niet en probeert ze haar niet in de val te laten lopen?”

Toen ze hoorde wat deze broeder had te zeggen, dacht Amy terug aan de Zhaoyuan-zaak en knikte instemmend. Ze zei: “Dat klopt! Iedereen met een basaal begrip van de wet weet dat een rechter moet handelen in overeenstemming met de feiten wanneer hij in een zaak rechtspreekt. In dit geval ging deze CCP-rechter echter gewoon schaamteloos tegen de feiten in. Dit is echt verdacht. Het is geen wonder dat er nadat het Zhaoyuan-proces was uitgezonden zoveel mensen waren die op het internet berichten plaatsten waarbij gewezen werd op alle verdachte punten in de zaak. Het bleek dat de Zhaoyuan-zaak was beraamd door de CCP-regering om De Kerk van Almachtige God te onderdrukken.”

Zuster Zhao deelde in de communicatie: “Iedereen die de geschiedenis van de CCP begrijpt, weet dat elke keer als ze een religieus geloof, een beweging voor democratie of voor de verdediging van mensenrechten, of een protest van etnische minderheden gewelddadig willen onderdrukken, het eerste wat ze doen het creëren van een valse zaak is. Vervolgens wakkeren ze de publieke verontwaardiging aan en daarna passen ze bloedige onderdrukkingsmethoden toe. Dit zijn hun gebruikelijke trucs. Net zoals bij de Tiananmen-beweging waar iedereen bekend mee is – deze begon als een democratische beweging van studenten tegen corruptie, maar de CCP stuurde een aantal onbekende mensen die zich als studenten voordeden en liet hen in de gelederen van de studenten infiltreren. Ze sloegen mensen in elkaar, smeten dingen kapot, plunderden winkels, stichtten brand en duwde militaire voertuigen omver – alles alleen maar om chaos te creëren. Vervolgens hielden ze de studenten verantwoordelijk voor deze misdrijven en zeiden ze dat hun beweging een contrarevolutionaire oproer was, zodat de onderdrukking van deze studenten weerklank vond bij de publieke opinie. Daarna paste de CCP bloedige onderdrukkingstactieken op hen toe, wat ertoe leidde dat op z'n minst duizenden studenten werden doodgeschoten en vermorzeld door tanks. Dit is hoe het Tiananmenplein-incident, dat China en de rest van de wereld schokte, werd gecreëerd. Dit is ook het geval bij de onderdrukking door de CCP van de protesten en marsen door de mensen in Tibet en Xinjiang. Eerst zetten ze een aantal mensen ertoe aan een valse zaak te fabriceren en vervolgens gebruiken ze dat om een bepaalde groep in diskrediet te brengen en te belasteren. Uiteindelijk onderdrukken ze hen met geweld. Dit zijn de verachtelijke tactieken die de CCP telkens opnieuw gebruikt om dissidenten uit te roeien. Uit de Shandong Zhaoyuan-zaak blijkt duidelijk dat de CCP een voedingsbodem voor publieke verontwaardiging creëert om de Kerk van Almachtige God gewelddadig te onderdrukken en vervolgen, en dat dit weer een van de enorme zonden is die de partij begaat wanneer ze religieuze overtuigingen vervolgt.”

Broeder Li vervolgde en zei: “Dus waarom onderdrukt en vervolgt de CCP de Kerk van Almachtige God op deze manier? Omdat de geïncarneerde Almachtige God is verschenen, werk heeft verricht en miljoenen woorden heeft geuit – ‘Het Woord verschijnt in het vlees’. Degenen uit alle denominaties die de waarheid liefhebben en streven naar het licht hebben, na het lezen van de woorden van Almachtige God, vastgesteld dat deze alle de waarheid zijn, dat ze macht en gezag bezitten en dat Almachtige God de verschijning van Christus van de laatste dagen is en de wedergekeerde Heer Jezus. Ze aanvaardden in een gestage stroom het werk van de laatste dagen van Almachtige God. Vooral in de laatste jaren heeft het evangelie van het koninkrijk van Almachtige God zich uitgebreid naar andere landen en regio's, de een na de ander, waarbij nieuwe gemeenten van de Kerk worden opgericht. Meer en meer mensen verspreiden en getuigen van de woorden van Almachtige God. De snelle ontwikkeling van De Kerk van Almachtige God leidde tot paniek binnen de CCP – wat ze het meest vrezen is dat christenen getuigen van Gods verschijnen en Zijn werk. Ze zijn bang dat de waarheid zal worden verspreid. Ze vrezen het meest dat de Chinezen God zullen aanvaarden en dat ze nadat ze de waarheid zijn gaan begrijpen door de woorden van Almachtige God, de demonische essentie van de CCP zullen doorzien en haar volledig zal verwerpen, wat zal leiden tot haar verwoesting en ondergang. Dit is de reden waarom de CCP-regering de Kerk van Almachtige God waanzinnig onderdrukt en vervolgt. Ze hebben niet alleen allerlei soorten geruchten gefabriceerd om de Kerk te belasteren en in de val te laten lopen, maar hebben ook meerdere keren vertrouwelijke documenten uitgegeven om een groot aantal gewapende politieagenten en soldaten te mobiliseren die christenen van de Kerk vanuit het gehele land op uitzinnige wijze onderdrukken, arresteren en vervolgen. De Shandong Zhaoyuan-zaak is slechts een klassiek voorbeeld van de valse aanklachten van de CCP. Op minutieuze wijze wisten ze de Zhaoyuan-zaak in de schoenen van De Kerk van Almachtige God te schuiven met de bedoeling daarmee een voedingsbodem te creëren voor publieke verontwaardiging tegen de Kerk, zodat ze deze ‘redelijkerwijze’ konden onderdrukken en elimineren. Het was ook bedoeld om de mensen zand in de ogen te strooien en hun haat op te wekken zodat ze Almachtige God zouden ontkennen en weigeren Zijn redding te aanvaarden. Hiermee zouden de mensen altijd onder de heerschappij van de CCP blijven zodat er een atheïstische zone in China zou worden gesticht waar de CCP haar macht kon behouden en de mensen voor altijd kon controleren, of zelfs haar wilde ambitie van het domineren van de hele wereld zou kunnen realiseren. De CCP gaat tegen de hemel in en haar handelen staat haaks op de juiste principes. Ze is een vijand van God en staat vijandig tegenover de waarheid en de gerechtigheid. Gods wijsheid wordt echter toegepast op Satans bedrog en door dit waanzinnige verzet van de CCP wordt haar lelijke gezicht blootgesteld aan het licht, zodat we haar boosaardige en reactionaire essentie kunnen onderscheiden en duidelijk kunnen zien dat de CCP een demon van Satan is die God weerstaat en de waarheid haat!”

Susan zei: “Het is waar. Hun bedrog kan niet lang standhouden en ze kunnen het niet langer verbergen. Donkere wolken kunnen de zon niet verbergen! Leugens zullen altijd leugens zijn en kunnen geen waarheid worden. De CCP heeft al deze jaren leugens gefabriceerd en is wijd en zijd steeds beruchter geworden. Zaken die in CCP-rechtbanken worden behandeld zijn in de verste verte niet geloofwaardig. Iedereen met een beetje gezond verstand kan hun intriges doorzien.”

Nadat ze duidelijk de sinistere beweegredenen van de CCP had gezien, zei Amy verontwaardigd: “De CCP-regering is zo ontzettend boosaardig, zo afschuwelijk. Geen verachtelijk handeling is haar te laag. Ze zullen Gods rechtvaardige straf ondergaan omdat ze zo vijandig tegen Hem zijn! Bah, als ik er nu aan terugdenk besef ik hoe dom en onwetend ik ben geweest. Omdat het me aan onderscheidingsvermogen ontbrak, was ik bijna voor Satans listen gevallen!”

Zuster Zhao vervolgde en zei: “In feite, om terug te keren tot het oorspronkelijke punt, zou je de vraag kunnen stellen: zelfs als sommige individuen binnen De Kerk van Almachtige God de wet breken, wat heeft dat dan te maken met het verschijnen en het werk van Almachtige God? Heeft dat ook maar iets te maken met de Kerk? Als een katholiek een misdaad begaat, heeft dat dan iets te maken met het katholicisme? Kunnen we alleen op basis daarvan ontkennen dat de katholieke God de ware God is? Net als toen één van de discipelen van de Heer Jezus, Judas, Hem voor geld verraadde – zouden we er op basis daarvan aan moeten twijfelen of de Heer Jezus de ware God is? Wat voor misdaad religieuze gelovigen ook hebben begaan of wat voor soort juridische sancties ze ook krijgen opgelegd, het heeft niets te maken met hun kerk. Dit is een algemeen aanvaard feit. Als we willen onderzoeken of het werk van Almachtige God de ware weg is en of Hij de verschijning van God is, ligt de crux in de vraag of we in staat zijn te zien of wat Hij uitdrukt de waarheid is, of het Gods stem is, of wat Hij doet het werk van het redden van de mensheid in de laatste dagen is. Alleen dit is cruciaal. Zolang we kunnen vaststellen dat wat Almachtige God uitdrukt de waarheid is, is Almachtige God de ware God, wat voor leugens en lasteringen de CCP en de religieuze kringen ook creëren. Niemand kan dit feit ontkennen. Net zoals de leiders van het joodse geloof toen de Heer Jezus verscheen en werkte, vele leugens over Hem fabriceerden. Zijn volgelingen ontdekten echter dat Zijn woorden de waarheid waren en herkenden dat Hij de komende Messias was. Ze lieten zich niet in het minst door de leugens beïnvloeden en volgden de Heer resoluut. Evenzo, als we vandaag kunnen vaststellen dat de woorden die door Almachtige God worden uitgedrukt allen de waarheid zijn en dat ze de stem van God zijn, dan kan, ongeacht hoeveel Shandong Zhaoyuan 28 mei-zaken er ook door de CCP worden gefabriceerd, ook al zijn er nog eens honderd of duizend, niets verhullen dat Almachtige God de ware God is. Hieruit blijkt duidelijk dat we bij het onderzoeken van de ware weg principes hoog moeten houden – alleen te luisteren naar Gods stem, de waarheid te zoeken en absoluut niet naar Satans leugens en nonsens te luisteren. Anders zullen we Gods redding verliezen!”

Na naar de communicatie van zuster Zhao te hebben geluisterd zei Amy blij: “De communicatie van vandaag was zo geweldig. Daardoor zijn werkelijk de wolken uit elkaar gedreven en is de heldere hemel zichtbaar geworden! Nu weet ik wat het allerbelangrijkste is bij het onderzoeken van de ware weg – zien of ze de waarheid bevat en of ze Gods stem is. Alleen dit is fundamenteel. We zouden ons niet moeten laten beïnvloeden of verstoren door die dingen die niets te maken hebben met Gods werk en de waarheden die Hij uitdrukt. We zouden in het bijzonder niet moeten luisteren naar Satans nonsens.”

De ware God bevestigen en Gods genade voelen

Nadat ze de verstoring door deze leugens had doorstaan, verwierf Amy enig begrip en onderscheidingsvermogen met betrekking tot de kwaadaardige essentie van de CCP; het zich verzetten tegen God en het haten van de waarheid. Ze doorzag de sinistere bedoelingen die schuil gingen achter het fabriceren van deze leugens en liet zich er niet meer door inpakken. Vanaf dat moment las Amy elk moment dat ze de kans had Gods woorden, kwam ze samen met haar broeders en zusters en communiceerde met hen over de waarheid. Ze stelde met zekerheid vast dat Almachtige God de wedergekomen Heer Jezus was. Amy deelde later het evangelie van Almachtige God met haar man en nadat hij de woorden van God had gehoord, herkende hij ze als Gods stem. Hij kwam ook naar het huis van God.

Toen ze haar eigen ervaring op haar computerscherm zag, verscheen er een blije glimlach op Amy's gezicht en typte ze één aanvulling: “Vandaag heb ik, een verloren schaap, eindelijk de Heer verwelkomd en ben ik teruggekeerd in het huis van God. Ik ga vaak naar bijeenkomsten met mijn broeders en zusters, communiceer over Gods woorden, verspreid het evangelie en doe mijn plicht. Ik heb een vastheid, gemoedsrust en vreugde ervaren die mijn hart nooit eerder heeft gekend. Aan God zij dank!”

De Heer ontmoeten is de grootste hoop van alle gelovigen. Nadat de hoofdpersoon Amy blij de wederkomst van de Heer had verwelkomd, viel ze ten prooi aan de verwarring die veroorzaakt werd door de rechtszaak rond de moord op 28 mei in de McDonald's van Zhaoyuan, gefabriceerd door de CCP. Gelukkig was ze door de waarheid te zoeken in staat de leugens van de CCP te doorzien. Zolang we vaststellen dat Christus de waarheid, de weg en het leven is, zullen we op ons pad van het verwelkomen van de wederkomst van de Heer, een pad vol leugens en valstrikken, in staat zijn het bedrog van de leugens te overwinnen en de voetstappen van de Heer te volgen. Ik raad jullie de volgende gospelfilm aan: ‘Dodelijke onwetendheid’.

[devosopmaandag]

Over toeval

Iedereen veert op bij momenten van toeval. Verbazing, vrolijkheid en opwinding volgen, en het lliefst delen we die met anderen. Paul Auster schreef in The red Notebook over vormen van werkelijk plaatsgevonden toeval. Juist het waargebeurde maakt het wonder van toeval nog groter. Hij schreef ook een roman met de veelzeggende titel 'The Music of Chance'. Ik werd zo enthousiast over die verhalen in The Red Notebook dat ik hem een brief schreef met een onwaarschijnlijke eigen ervaring van toeval. Natuurlijk kreeg ik geen antwoord.

Het allermooiste toeval dat mij ooit overkomen is, waarover ik Auster schreef, en met regelmaat vertel aan anderen is het volgende: ik stuurde ex-vriend M een jaar nadat we uit elkaar waren een boek voor zijn verjaardag. Ik kreeg geen enkele reactie en maakte daaruit op dat hij geen behoefte had mij ervoor te bedanken. Ik kon daarmee leven. Maanden later stuurde de post mij het pakketje gehavend retour; het was zoek geraakt. Een beetje als bewijs stuurde ik het in die gehavende vorm opnieuw naar hem. Toen belde hij op. Het boek dat hij van mij kreeg was het boek dat hij op dat moment las – in bed. En nu komt het allermooiste: in mijn pakketje deed ik een ansichtkaart van een lachende jongeman die van onderop gefotografeerd werd. De jongeman hangt met zijn voeten aan een touw aan een hoge boom. Ik schreef achterop de kaart: 'Are you still diving through life? (M is een Engelsman). Toen vertelde hij me waarom hij in bed lag. Zijn kunstenaarsvriendin wilde een video maken en vroeg hem om zich uit een boom te laten vallen. Hij deed het, en brak zijn rug. . . Ik bedacht 'de toeval-paradox': hoe onwaarschijnlijker een toevallige gebeurtenis is, hoe echter hij wordt.

Het verschijnsel dat je opeens dingen tegenkomt die je daarvoor nooit eerder opmerkte, en dat het precies die dingen zijn waar we op dat moment mee bezig zijn, is een verschijnsel dat iedereen kent. Dat is schijntoeval. Wat er gebeurt is de werking van De Wet van de Ontvankelijkheid: door open te staan voor iets, wordt het opgemerkt. Maar het geval van M en het boek overstijgt dit mechanisme. Er moet dus iets groters, iets hogers, iets diepers gaande zijn – zo houd je jezelf graag voor. Waarom we zo van toeval houden is dat het ons kan verzoenen met de in wezen ondraaglijke contingentie van ons bestaan. We worden op zo'n moment opgetild uit de willekeur ongevraagd geboren te zijn en vervolgens ongevraagd te moeten sterven.

[wijngaardbarendrecht]

MANNA VOOR VANDAAG

Psalmen 91:2

Ik zeg tot de Here : Mijn toevlucht en mijn vesting, mijn God, op wie ik vertrouw.

Het vaccin komt er aan, redding is nabij!?

Ik hoop dat als de vaccinaties gedaan zijn dat we in de 2e helft van het jaar ons normale leven weer een beetje terug hebben.

Ook is het fijn dat een hoop mensen dan wat minder angst en stress hebben.

Het virus eist wel zijn tol en ook al is het slechts een virus, het ziekte beeld is soms erg naar.

Maar hoe denken wij zelf over de toekomst na?

De Psalm geeft aan waar het vertrouwen mag liggen, uiteraard bij God.

Maar denken we er zo over of zeggen we "ik vertrouw" en maken ons ondertussen grote zorgen, of zeggen we "ik vertrouw" en vrezen we ondertussen conspiracy zaken, of zeggen we "ik vertrouw" maar denken we mijn leven is pas weer terug als ik gevaccineerd ben..

De enige echte rust komt van God en vertrouwen in Hem is ook echt vertrouwen in Hem met Alles!

Fillipenzen 4:8 zegt:Voorts, broeders, al wat waar, al wat waardig, al wat rechtvaardig is, al wat rein, al wat beminnelijk, al wat welluidend is, al wat deugd heet en lof verdient, bedenkt dat;

Laat los gedachten van angst, laat los de sensatie zoekers laat los de gedachten die van God afleiden

You are blessed!

Casper

[fictionlife34]

Gevoelloze bubbel

Mijn angst is om alleen te zijn. Ik heb geleerd om op te leven naar de verwachtingen van anderen. Maar wat als er geen anderen zijn? Wat als ik alleen ben, wie bepaald dan of wat ik doe goed en genoeg is. Wie geeft mij dan standaarden om naartoe te leven. 

Mijn vriend is mijn redding hierin. Zolang ik maar met hem ben dan ben ik niet alleen. Ik kan dan voldoen aan zijn verwachtingen. Maar leef ik dan wel mijn eigen leven. Haal ik er alles uit wat erin zit? Nee, en dat besef ik ook. 

Met dit inzicht zou ik wat kunnen veranderen aan de situatie. Ik zou mijn angst kunnen overwinnen om alleen iets te ondernemen. Ik ben niet bang om alleen te zijn. Maar wat voor nut heeft het als niemand kijkt. Ja, ik weet het. Dit klikt best wel ernstig. Maar ik denk dat ik oprecht nu een beter inzicht heb, over het gevoel dat ik steeds bij mij draag. Een onverklaarbaar gevoel, wat steeds beetje bij beetje duidelijker wordt.

Ik vind dit zwak klinken van mezelf. Maar ik verdoof me liever. Ik rook weer dagelijks, ik leid mijn gedachtes af en ik ben fanatiek ermee bezig om er niet mee bezig te zijn. Ik wil het ook niet veranderen. Ik zit in mijn gevoelloze bubbel en daar wil ik blijven.

De vraag is natuurlijk of ik daar echt wil blijven? Voor de rest van mijn leven? Nee, zeker niet. Maar op het moment voel ik geen energie om eraan te gaan werken. Op dit moment hou ik mezelf voor de gek. Als ik eenmaal aan de slag ga met mezelf komen er allemaal lang onderdrukte emoties naar boven. Emoties die ik waarschijnlijk niet herken. Ik en mijn emoties hebben een bijzondere relatie. Afhankelijk van mijn state of mind of ik ze binnen laat of niet.

Ik ben bang dat ik depressief ben. Dat ik mijn relatie gebruik als dekmantel. Mijn relatie is een afleidingsmanier die erg succesvol lijkt te zijn. Daarom ben ik ook niet graag alleen, dan trek ik namelijk altijd mijn relatie in twijfel. Het is ook een heel fijn excuses, de liefde. Ik voel liefde voor die jongen, hij is mijn veilige haven, hij is mijn alles. Omdat ik daarvoor gekozen heb. Ik leef in een bubbel en er komen steeds meer gaten in. 

[thisisalinguist]

I’m yelling Tinder

Nog nooit op Tinder gezeten? Dan heb je waarschijnlijk of een relatie, of geen telefoon. De succesvolle datingapp behoeft eigenlijk geen uitleg. Vallen zijn of haar foto’s bij je in de smaak? Dan swipe je naar rechts. Vind je het niks? Dan swipe je naar links. Maar dat is niet alles, want er is ook ruimte om ‘iets over jezelf te schrijven’ en dat zegt vaak meer dan zes foto’s.

Profielomschrijvingen zijn er in alle soorten en maten: ellenlange verhalen waarin elke vraag die je iemand had kunnen stellen eigenlijk al beantwoord is; de omschrijving waar alleen een willekeurig getal in staat (wat waarschijnlijk iemand zijn lengte is); de inspirerende teksten; de tegenstanders van de inspirerende teksten; met spelfouten; zonder spelfouten (overigens zeldzaam); onzeker, of té zeker en de meta-teksten. Hier zijn een paar van de meest vertegenwoordigde tinderaars, inclusief toepassende omschrijving. (Alle voorbeelden zijn echte profielomschrijvingen van mannen van 25 tot 32 jaar op Tinder)

De meta-profielomschrijvingen zijn een goed beginpunt, een plaatje waarin zeker 50% van de tinderaars in zullen passen:

(M., 25)

“Favoriete vakantiebestemming”, “Nice quote i just googled”, “werk”, “dingen die ik leuk vind”, “wat ik hier zoek”, “woonplaats”, “hobbies”. Who cares… vertel gewoon wat jou uniek maakt! En oja.. 193

‘Wat maakt jou uniek?’ ‘In ieder geval niet mijn lengte.’

En er zijn maar een paar swipes nodig om de perfecte match te vinden:

Verslaafd aan lekker eten ~Sport ~Strand ~Werk ~Social Work ~Hbo ~Eerlijk ~Roei coach~

Hij is ongetwijfeld ook verslaafd aan goede nachtrust of dorstlessend drinken.

Dan zijn er de vacatures, vaak voor slaapkamerexperimenten, inclusief vreemde lichaamsverhouding:

Nederlandse dominante jongen, 1:78. Op zoek naar een leuke jonge vrouw die interesse heeft in BDSM of wil experimenteren omdat standaard seks te saai is. Ervaring met BDSM is niet vereist.

Ook de net-niet grappenmakers zijn aanwezig:

(L., 25)

Ik hou van eten en slapen. Amsterdam 184

Of de mensen die nooit serieus zijn (maar echt zeker weet je het niet):

(G., 32)

Boerenkool met worst, daar mag je me voor wakker maken! Na 2 jaar Australië en wat mediteren in Nepal, word ik vooral enthousiast van de reis van ’t kastje naar de muur. Ondernemer. 1,86m.

De inspirerende quotes:

(S., 25)

Het zijn niet de jaren die tellen in je leven, maar het leven in je jaren!

En zij die echt alles uit het leven halen, hoe gezelliger hoe beter:

(S., 27)

Fitness, vrienden, feestje, gezelligheid en lekker gaan met die banaan.

Lekker gaan met die banaan!!

De liefhebbers:

(T., 27).

Karvan Cevitan bevat 75% fruit en geeft water de smaak van echt fruit.

Die mensen van wie je denkt dat ze met Tim Hofman op de redactie van BOOS werken, maar eigenlijk bloedserieus zijn:

(S., 31)

Hey leuk dat je even een kijkje neemt op mijn profiel. Ik hou van feestjes en festivals . maar ook lekker filmpje op de bank of in de hottub. Ben mijn huis(chalet) aan het bouwen. Ik heb een stel dieren als hobby. Woon samen met mijn twee trouwe viervoeters. Heb je nog vragen vraag ze gerust. Xx

Wacht even, een stel dieren als hobby? Red flag.

Het volgende of een alternatief erop:

Kind is mijn neefje / trotse oom / geen vader

Degenen die al drie jaar op Tinder zitten en het na dertig dates een beetje opgeven:

(D., 28)

En nu klaar met die Snapchat filter foto’s, zoels die met die bloemen op de kop, versmalde gezichten, grotere ogen, gavere huid, hondensnuit, zonnebril en de rest van al die fake ass shit! Ja!?

Ps. Foto’s zonder een voorhoofd beginnen me ook echt te irriteren, tenzij je er gewoon geen één hebt. Mijn oprechte excuses dan bij deze! Foto’s zonder neuzen idem.

Verder draag ik het liefst gewoon kleren op foto’s.

De net zo onzekere Tinderaar die het maar meteen toegeeft:

Ik weet niet precies wat ik hier neer moet zetten / Dit leest toch niemand.

Of zij die al zo veel vragen hebben gehad over het kind op één van hun foto’s dat ze er een soort existentiële crisis aan over hebben gehouden en op acht manieren uit willen leggen dat ze weten wat het woord ‘paradoxaal’ betekent.

(G., 27)

Om te beginnen: Nee, dat is niet mijn zoon. Dat was ik toen ik nog jong en onschuldig was. Moving on:

Paradoxaal is een woord wat mij goed omschrijft.

-          Introverte extrovert. -          Rationele dromer. -          Aardige klootzak. -          Optimist die voorbereid is op het ergste. -          Impulsieve lange termijn planner. -          Serieuze grappenmaker. -          Hoog IQ met een mentale leeftijd van 5. En een bonus: -          Nederlands en Marokkaans. Hoe dan?!?!

Geloof je niet in de succesverhalen? Zorg er dan in ieder geval voor dat je jezelf niet in één van bovenstaande omschrijvingen kunt herkennen en houd je eerste bericht simpel, gooi niet gelijk je hele levensverhaal op tafel, maar probeer ook meer dan ‘hoi’ te zeggen. En de laatste tip als je op zoek bent naar iets serieus op tinder: doe het niet. Doe je het wel: vermijd dan de levensgenieters, die doen niets anders dan het hele weekend zuipen of Netflix kijken en je uitnodigen voor een chillsessie.

[zielsvlucht]

De Vlucht

- Zielsvlucht 1.8

=> lees het vorige deel   |   Lees vanaf het begin

…

Ziels zoete dromen werden verstoord toen hij plots werd overvallen door een hevige pijnsteek. Hij sprong overeind in zijn bed. De droom rondom hem vervaagde en zijn kamer verscheen weer. Angstig taste hij zijn lichaam af op zoek naar de wonde die de pijn had veroorzaakt, maar Ziel vond geen wonde. Hij was ongedeerd. Toch voelde hij ergens iets. Ergens ver weg. Ver weg genoeg om hem niet te kwetsen, maar niet ver genoeg om de pijn niet te voelen. Het voelde alsof iets brak, alsof iets verbrijzelde. Diep vanbinnen wist Ziel plots dat iets vernietigd was maar hij wist niet wat. Hij kon alleen voelen dat het vreselijk was.

Ziel keek om zich heen naar de rest van de kamer. Alles beefde. Echo's van geschreeuw en gebrul galmden door de kieren van de gesloten deur heen. Het levende speelgoed in de kamer zocht dekking. De olifantenknuffel klemde zich bang vast aan Ziels arm. Dan stopte het. Ziel zag hoe het licht vanonder de deur uitging. Alsof de lichten in de rest van het lichaam uitgingen. Hij hoorde geen hartslag meer en plots leek alles zo donker. Toen voelde hij zich zo kwetsbaar. Alsof hij een enkel lichtpuntje was in een oneindige duisternis. Ziel verstopte zich onder zijn dekens. Hij durfde er niet vanonder te komen. Af en toe schudde het lichaam weer even en trilde de kamer en elke keer gaf dat Ziel reden om nog langer onder de dekens te blijven zitten waar hij zich een beetje veiliger voelde. Hij bleef daar en rilde in stilte. Hij wachtte tot de storm zou gaan liggen, maar dat gebeurde nooit.

De deur vloog abrupt open en een figuur stormde door de kamer en overviel Ziel. Ziel sloeg een angstkreet toen hij werd vastgegrepen.

"Ziel?!" riep Brein terwijl hij de dekens van Ziel aftrok.

"Brein?" vroeg Ziel onthutst.

"Ziel! O mijn dierbare Ziel!" riep Brein.

Een vreemde mengeling van verdriet en geluk weerklonk zwakjes in zijn stem. Het was een explosie van emotie die Ziel niet van Brein verwacht had. Met zijn lange vingers hief Brein Ziel op en drukte hij hem dicht tegen zich aan.

"Hij heeft je geen pijn gedaan." Zei Brein.

"Wie?" vroeg Ziel.

"Hij mag je geen pijn doen." Mompelde Brein verder in zichzelf. "Hij komt. Hij kan je geen pijn doen. Dan is alles verloren. Dan schiet er niets meer over."

"Waar heb je het over?" vroeg Ziel verward. "Waarom was het Lichaamsgewelf aan het beven?"

"Kom mee Ziel. Je moet hier weg. Je moet lopen. Je moet rennen. Het moet. En als je niet met me mee rent dan moet ik je dragen. Hoe dan ook, je moet vluchten. We hebben geen keuze."

Brein zette Ziel neer maar liet Ziels hand niet los. Hij liep naar de deur en trok Ziel mee.

"Waarom?!" vroeg Ziel terwijl hij werd meegesleurd. "Is het hier niet veilig? Waarvan lopen we weg?"

"Van het verdriet, de ontgoocheling en de pijn." Grommelde Brein in gedachten verzonken. "Van de Realiteit en al haar smerige listen. Van die vreselijke storm die het lichaam verwoest. Van hem."

Ze liepen door de deur, de gang in. De grond beefde onder hun voeten. De lichten flikkerden aan en uit. Her en der verschenen er scheuren op de muren waar vloeistoffen uitspoten. Bloed.

"Brein vertel me wat er gebeurt is!" riep Ziel terwijl ze renden voor hun leven.

"De emotiestromen zijn tilt geslagen." Bazelde Brein. "Overladen met gevaarlijke emoties. Het hele lichaam barst er van. Alles valt uit elkaar. Ik heb het al zien gebeuren."

"Waarom ben je dan hier?" vroeg Ziel. "Waarom ben je niet in de Schedel om het op te lossen?"

"Ik moet eerst zorgen dat je veilig bent. Anders is alles verloren." Zei Brein "Daarbij ben ik er niet zeker van of ik het wel kan oplossen. Dit zou Harts taak moeten zijn."

"Waarom red je Hart dan niet? Hij kan helpen."

"Hart is gestorven." Zei Brein.

Geschrokken stopte Ziel met rennen.

"En hij is het lichaam aan het verwoesten vanuit de dieptes. Hij is op weg naar boven. Hij wil mij vermoorden, en waarschijnlijk zal hij ook jou pijn doen op zijn weg. Ik moet je van hem redden."

"Als Hart gestorven is, hoe kan hij dan nog het lichaam verwoesten? Hoe kan hij mij dan pijn doen?" vroeg ziel terwijl ze aarzelend verder liepen.

"Hij is gestorven maar hij is weer herrezen uit zijn woede. Of uit zijn verdriet. Ik weet het niet. Ik begrijp het niet. Vanbinnen is hij alleszins dood. Hij is onze broer niet meer. Hij is nu een monster. Ik weet niet of hij ooit weer de oude wordt. Voorlopig tenminste moeten we van hem vluchten. Pas als jij veilig bent van Hart, kan ik het Lichaamsgewelf proberen te herstellen."

Tezamen liepen ze gehaast een wenteltrap op. De treden kraakten onder hun gewicht. Gisteren waren de treden sterker geweest maar sinds de breuk was het alsof ze op elk moment konden losroesten.

"Maar Harts bloed is overal. Waar ben ik dan veilig?" vroeg Ziel.

"Het Web Der Dagdromen." Zei Brein met zekerheid. "Er is geen betere plek. Er is geen perfectere plek. Alles daar is zoals ik het wil. Niets kan je daar pijn doen."

"Maar het Dagweb is toch niet echt?" Vroeg Ziel.

"Dat klopt." Zei Brein. "Daar bestaat niets, zodat alles kan bestaan. Het is een leegte die we kunnen opvullen met wat we maar willen. Het kan een veilige plek zijn. Het kan een eindeloze verstopplek zijn. Jij kan je verstoppen tussen de droomwerelden, en Hart zou je voor eeuwig kunnen zoeken zonder je ooit te vinden. Het is perfect!"

Zo liepen zij uiteindelijk de Schedel binnen, door een grote poort die Brein ter plekke verzonnen had. Maar terwijl zij de Schedel binnen gingen, manifesteerde een golf van kokend bloed zich achter hen. Harts gebroken vorm had hen ingehaald.

"Oh BrOeDeRs!" bulderde het bloed "Zo SnEl DaT WiJ aL hEbBeN kAnTeN gEkOzEn In DiT CoNfLiCt."

Ziel draaide zich om. "Hart?" vroeg hij.

"Kijk niet achterom Ziel!" riep Brein. "Loop door naar het Dagweb! Ga daar en verstop je! Ik hou Hart wel tegen."

Ziel luisterde en liep verder.

"WeLk ZeLfInGeNoMeN oRgAaN dUrFt zIcHzElF dAn sTeRkEr Te WaNeN dAn HeT HART?" Vroeg Hart dreigend.

Brein liet zich echter niet doen. Met zijn lange vingers greep hij snel de deuren van de poort vast en trok hij het met al zijn kracht dicht. Het bloed werd buitengesloten.

"Niets komt binnen en niets gaat naar buiten!" riep Brein. "Dit is de Schedel: mijn paleis en mijn kooi! Al wie niet gehoorzaamt, schendt de wetten van de geest van de Zelf!"

Maar het bloed kolkte en beukte met geweld tegen de deur.

"MaAr oOk dE gEeSt iS sLaAf vAn HeT lIcHaAm!" brulde Hart. "OoK dE gEeSt GeHoOrzAaMt AaN gEnEn En BlOeD eN dE gEeSt KaN zIjN lIcHaAm NiEt OnTkEnNeN!"

Met die woorden brak het bloed de poort weer open en de scharnieren versplinterden van de kracht.

"Nee nee nee." Zei Brein bang.

Het bloed wrong zichzelf de Schedel binnen en de rode pruttelende vloeistof stroomde door de hal. Brein keek achterom en zag nog hoe Ziel de deur van de controlekamer opende en naar binnen ging. Dan haalde het bloed Brein in en werd hij onderuit geveegd door Harts krachtige stroming.

"Ziel! Ren! Vlucht!" riep Brein terwijl hij probeerde om niet te verdrinken.

Het kwaadaardige bloed lachte echter. Het stroomde langs het spartelende Brein naar de controlekamer en drong naar binnen. Binnenin sloeg Hart tegen alle machines en alle controllers. Hij vernielde wat hij maar kon. Hart zag ook hoe Ziel achterin de controlekamer stond en hoe hij daar de abstracte deur opende die naar het Dagweb leidde.

"Oh NeE, bLiJf HiEr ZiEl." Sprak Hart in zijn woede. "BlIjF hIeR wAnT iK bEn gEbRoKeN, iK hEb PiJn. BlIjF hIeR wAnT iK hEb jE nOdIg. Ik MoEt dEzE pIJN mEt jE dElEn."

Ziel haalde diep adem, sloot zijn ogen en sprong het niets in.

"NEE!" riep Hart.

Hij gooide zijn bloederige handen naar Ziel toe in een poging hem te vangen. Maar Ziel ontsnapte aan zijn gebroken klauwen en dook het abstracte in. Ziels lichaam werd doorzichtig, als niets meer dan een cluster van draden. Eén der vele verzinsels in een heelal vol fantasieën. Slechts een spinsel in een schedel dat niemand van buitenaf kon zien of horen.

Zo gebeurde het dat op een dagdroom mijn Ziel aan een gebroken Hart ontsnapte. Zo was het dat mijn Ziel de gevaarlijke realiteit ontweek om voor altijd te schuilen in het onbestaande. Zo belandde mijn Ziel in het Dagweb: Het heelal der dromen dat niet bestond.

Maar Ziel wist niet dat het bloed hem achterna gesprongen was. Hij zou niet alleen dromen.

(wordt vervolgd)

[maximvandaele]

Youth for Climate: oké, maar waar blijft Youth against Poverty?

De rijkste 1% van de wereldbevolking bezitten ongeveer 45% van alle rijkdom op Aarde. En de tien allerrijkste miljardairs samen hebben $745 miljard - dat is evenveel geld als het volledig bruto nationaal product van het rijke Zwitserland, en zelfs bijna twee keer zoveel geld als pakweg Nigeria (190 miljoen inwoners!). (Misschien moet de Belgische regering maar eens aankloppen bij Jeff Bezos, die met nog geen tiende van zijn vermogen het gat in de begroting kan dichten).

Aan de andere kant moet zo’n 64% van de wereldbevolking het doen met zo’n 2% van het geld. En meer dan 800 miljoen mensen lijden honger. 590 miljoen mensen - 8% van de wereldbevolking - leven in extreme armoede. Dat laatste aantal daalt gelukkig wel, maar inkomensongelijkheid stagneert en neemt op sommige plaatsen zelfs toe. Nochtans is er, wel degelijk, genoeg voor iedereen! Niet enkel genoeg geld, maar ook genoeg eten.

Tegelijkertijd is er sterk wetenschappelijk bewijs dat, wanneer economische ongelijkheid toeneemt, het aantal psychosociale problemen (misdaad, zelfmoord, tienerzwangerschappen, ziekte, enz.) óók toenemen. Het is niet toevallig dat de meest welvarende en veiligste regio ter wereld (Europa) ook de kleinste sociale ongelijkheid heeft (met Noord-Europa als toppers).

Deze drie bovenstaande passages zijn voor mij bewijs zat dat economische ongelijkheid hét grootste wereldprobleem is. Het gaat letterlijk om het welzijn van miljoenen mensen, én het is een probleem dat wel degelijk aangepakt kan worden. Alleen. Alleen... waar is die aanpak? Waar is de politieke aandacht?

Verdringt het klimaatthema het sociale thema op de politieke agenda?

Ik vind het in ieder geval hallucinant dat er geen wereldwijde gecoördineerde politieke inspanning is om sociale ongelijkheid aan te pakken. Tegelijkertijd zien we wél klimaattoppen, de VN die zich tegen klimaatverandering uitspreekt, presidenten en premiers die inspanningen beloven, regeringen die maatregelen nemen, burgerbewegingen zoals Youth for Climate en Extinction Rebellion. Het klimaatthema staat ook altijd onder media-aandacht: elke dag is het in het nieuws. Maar de sociale ongelijkheid en de ongelijke verdeling van middelen? Dat hoor je nergens. Echt, vrijwel nergens.

Als Greta Thunberg maar eens écht besefte dat het niet alleen om klimaat gaat.

Dat is dan ook mijn vraag. Youth for Climate en Extinction Rebellion, dat is allemaal leuk en wel, maar waar blijft “Youth against Poverty”? Waar blijft “Inequality Rebellion”? Wanneer krijgen we de eerste wereldhongerspijbelaars? Waar vindt de eerste ‘Armoedetop’ plaats?

Het stoort mij echt heel hard dat dit thema, in vergelijking met klimaatverandering, disproportioneel weinig aandacht krijgt en dus disproportioneel zwak wordt aangepakt. In mijn vorige artikel toonde ik al aan dat sommige gevolgen van klimaatverandering overroepen zijn, maar zelfs als het echt zo erg is en we echt op het randje van de apocalyps staan, dan nog is dat geen excuus om sociale ongelijkheid en armoede de aandacht te weigeren die ze verdienen.

Morele prioriteiten stellen

Ik ga zelfs nog verder en vind dit thema veel dringender dan het klimaat. Moreel gezien verdient een acuut verhongerend kind voorrang op een traag smeltende ijskap. Het zijn allebei problemen, maar we zouden eigenlijk alle kracht moeten richten op de dringendste, nl. de problemen waarbij mensen in het hier en het nu (en niet in 2100 ofzo) betrokken zijn. Nu zouden de meeste linkse commentatoren mij waarschijnlijk tegenwerpen: maar natuurlijk willen wij ongelijkheid ook bestrijden! Natuurlijk willen we de allerrijksten harder belasten! Dat is wel waar, maar waar blijft de media-aandacht? Waar blijven de burgerbewegingen?

Je kan inderdaad geen geld eten, maar met geld kan je wel eten kopen, en die 800 miljoen hongerigen kunnen dat geld heus wel gebruiken.

Dan is er ook vaak het argument - vooral bij radicaal-links - dat de klimaatbeweging en de sociale strijd eigenlijk één en dezelfde strijd zijn: “Red is the new green” luidt een slogan van PVDA. We kunnen het klimaat niet redden zonder het kapitalisme te stoppen, gelooft men dan. Maar je mag niet vergeten dat het ene probleem oplossen niet automatisch betekent dat het andere opgelost is. Oké, er is misschien wel een beetje samenhang tussen de twee, zoals in de documentaire Darwin’s Nightmare aangetoond wordt. Maar het is perfect mogelijk dat klimaatverandering gestopt is en extreme economische ongelijkheid toch blijft bestaan. En tegenwoordig lijkt het die kant uit te gaan, hoewel dat moreel nauwelijks vooruitgang is. We moeten dus deze twee zaken toch enigszins uit elkaar houden: het is niet één strijd.

Dat het niet gaat om één strijd blijkt ook wanneer neoliberale partijen (zoals N-VA of Open Vld) klimaatmaatregelen steunen maar tegelijkertijd geen enkele visie omtrent armoede hebben (het heeft geen zin om meer mensen aan het werk te helpen als de ongelijkheid blijft bestaan; als mensen keihard voor een mager loon moeten werken terwijl miljardairs zonder een vinger uit te steken op bergen geld slapen).

Laten we dus meer aandacht schenken aan sociale ongelijkheid, niet opgaan in klimaatalarmisme, en deze twee zaken goed uit elkaar houden.

[stefselfslagh]

Saskia en Tanja de Coster: “Wij zijn niet de dochters waarop onze ouders gehoopt hadden.”

Dit interview verscheen op zaterdag 2 februari in Zeno, de weekendbijlage van De Morgen.

Met Nachtouders schreef Saskia De Coster (42) een prachtig boek over de niet-biologische moederliefde. Praten over haar roman, doet ze voor één keer samen met haar zus Tanja (44): net als zij een lesbische 'meemoeder', net als zij afgekeurd door ouders met een voorkeur voor heteroseksuele kinderen. "Wij hebben ons echt aan elkaar vastgeklampt."

Saskia woont in Antwerpen, Tanja in Amsterdam. Saskia is schrijfster bij uitgeverij Das Mag, Tanja topadvocate bij internetbedrijf Airbnb. Saskia is strijdvaardig, Tanja diplomatisch. Saskia's gedachten proberen elkaar op weg naar de uitgang voorbij te steken, die van Tanja wachten geduldig hun beurt af.

Tot zover de verschillen.

De gelijkenissen dan.

Ze hebben allebei zwart haar. Ze zijn allebei lesbisch. Ze mogen zich allebei de niet-biologische mama van een vierjarige worm noemen. En ze zijn allebei speciaal voor mij naar een Borgerhoutse bar gekomen om te praten over Nachtouders, de nieuwe roman van Saskia die onrechtstreeks ook over het leven van Tanja gaat.

In Nachtouders reizen Saskia en haar partner Juli naar een hippie-eiland voor de kust van Vancouver om de biologische vader van hun éénjarige zoontje te bezoeken. Tussen de Canadese oerbomen wordt Saskia achternagezeten door een stoet van ongemakkelijke vragen. Mag een niet-biologische mama zich wel een échte mama noemen? Hoe doe je dat, 'een bloedeigen niet bloedeigen zoon' grootbrengen? Is het moederschap compatibel met het schrijverschap? En is het wel een goed idee om je beste vriend tot spermadonor te promoveren?

Nachtouders is een warmbloedige roman over een vrouw die al een kind had, maar nog een moeder moest worden. Al mag u er ook een liefdevol pleidooi in zien voor minder krap bemeten opvattingen over het ouderschap. Of een ode aan de vriendschap. Of een afrekening met de schortdragende, Libelle-blogposts likende moederkloek. Of zelfs een poging tot rehabilitatie van de aandoening genaamd zwangerschapsfobie. Nachtouders is het allemaal. En nog meer.

Terwijl de eigenaar van Bar Bakeliet veertigersdoping serveert - muntthee, spuitwater, wortelsap - vraag ik Saskia waarom ze het hoofdpersonage van haar boek naar zichzelf heeft vernoemd. Ik verwacht een wat schizofrene uitleg over het verschil tussen het schrijvers-ik en het reële ik. Maar ze voelt niet de minste behoefte om achter haar gelijknamige personage dekking te zoeken.

"De Saskia in Nachtouders, dat ben ik. Haar verhaal is mijn verhaal. Maar niet enkel dat van mij. Nachtouders is de kroniek van élke ouder die weleens gewankeld heeft. Dat de hoofdpersonages twee lesbische mama's zijn, is al bij al een anecdotisch gegeven. Waar het boek écht over gaat, is: wat betekent het om een ouder te zijn? Kan je het ouderschap leren? Is ouderliefde een bedreiging voor romantische liefde? Dat zijn vragen die niet enkel voor lesbische mama's interessant zijn. En ook de bloedbandkwestie - kan je wel de ouder zijn van een kind dat je genen niet draagt? - is voor veel mensen relevant. Denk maar aan al die ouders die zich in nieuw samengestelde gezinnen over niet-biologische kinderen ontfermen."

Toen je in Canada was, werd je omringd door biologische verwanten van je zoon. De vraag 'Ben ik als niet-biologische mama wel een volwaardige mama?' drong zich plots in alle meedogenloosheid aan je op.

Saskia: "Ja. Die vraag stond natuurlijk al langer op de uitkijk, maar ging in Canada pal voor me staan. Voor ik moeder werd, vergeleek ik een niet-biologische moeder altijd met een droge zee. Of met een natte woestijn. Iets onmogelijks, een leugen. Gedurende de eerste maanden van mijn moederschap werd dat idee alleen maar bevestigd: telkens als mijn partner onze zoon borstvoeding gaf, voelde ik me volslagen nutteloos en overbodig. Maar gaandeweg heb ik geleerd dat niet dna, maar wel tijd en aanwezigheid de echte ingrediënten van het moederschap zijn. Het feit dat mijn zoontje en ik - onder meer in Canada - steeds meer tijd met elkaar zijn beginnen doorbrengen, heeft ons langzaam maar zeker samengevoegd. Sterker nog: door veel samen te zijn, heb ik het gevoel dat er tussen ons haast iets biologisch' gegroeid is. Als hij lichamelijke pijn voelt, is het alsof ik die pijn zelf ook ervaar. En als iemand iets lelijks over hem zegt, borrelt er in mij een verontwaardiging op die je gerust onder de noemer 'oerkracht' mag catalogeren. Ik heb mijn zoon niet gebaard, maar ik heb wel degelijk een moederinstinct."

Heb jij ooit de waarde van je niet-biologische moederschap betwijfeld, Tanja?

Tanja: "Nee. Voor mij is het moederschap een rol die je speelt. En is de biologische band totaal onbelangrijk. In mijn ogen ísmijn dochter ook mijn biologische dochter: ze zou niet méér op mij kunnen lijken, mocht ze wél mijn dna hebben. Ik denk dus niet dat het biologische ouderschap wezenlijk verschilt van het niet-biologische. Al weet ik dat uiteraard niet zeker: ik heb nog nooit een kind op de wereld gezet."

Saskia: "Volgens mij voelt een biologische mama zich toch nog op een andere manier met haar kind verbonden dan een niet-biologische. Een kind in je lichaam laten groeien: dat is bijna het equivalent van extra ledematen aanmaken. Het geeft je moederschap allicht een bijkomende, lichamelijke dimensie. Als ik naar mijn zoon kijk, zie ik hoe nadrukkelijk zijn biologische verwekkers in hem aanwezig zijn. Terwijl ik mijn eigen genen niét in hem gereflecteerd zie. Maar dat wil uiteraard niet zeggen dat ik minder van hem hou. Of een minder goeie mama ben."

Nog niet zo lang geleden was je er nochtans van overtuigd dat je fundamenteel ongeschikt was voor het moederschap. Je durft het in Nachtouders nauwelijks te schrijven, maar toen je partner aanvankelijk twee miskramen kreeg, was je stiekem opgelucht.

Saskia: (knikt) "Ik dacht gewoon niet dat ik het in me had om een moeder te worden. En ik dacht ook: 'We hebben het zo goed samen, Juli en ik, waar is zo'n gezinnetje in godsnaam voor nodig?' Je moet weten: wat Tanja en ik vroeger qua gezin hebben meegemaakt, was niet van die aard om te zeggen: 'Jàà, dat willen wij later ook!' Maar Juli had me van in het begin van onze relatie duidelijk gemaakt dat ze ooit een kind wilde. Stap voor stap ben ik haar in die droom gevolgd."

Tanja: "Ik heb kinderen lange tijd niet eens als een optie beschouwd. Het was al moeilijk genoeg om uit de kast te komen. Om mezelf ervan te overtuigen dat het me ooit zou lukken om gelukkig te zijn met een vrouw. Aan kinderen dacht ik helemaal niet. Pas een jaar of zes geleden hebben mijn vrouw en ik tegen elkaar gezegd: 'Eigenlijk kunnen wij ook kinderen krijgen. Dat is niet zo moeilijk.'"

Wanneer Juli in Nachtouders op het punt staat om te bevallen, denkt Saskia: 'Het is zover, we gaan de sekte van het Moederschap betreden.' Moeders zijn baardloze Bhagwans?

Saskia: "Met de zin die je citeert wilde ik de figuur van de traditionele moederkloek hekelen. Je weet wel: de overbezorgde, cupcakes bakkende moeder die haar armen spreidt en met een brede smile 'Kom maar bij mama' zegt. Moederkloeken hébben iets sektairs. Ze zijn heel betrokken en bulken van de goeie intenties, maar ze zijn ook enorm verstikkend en bezitterig. Ze gaan ervan uit dat ze intuïtief weten wat het beste is voor hun kinderen en vergeten dat ook vaders een zorgende rol kunnen spelen. En ze hebben de hardnekkige neiging om het leven van hun nageslacht volledig over te nemen: 'Doe nu maar gewoon wat mama zegt, dan komt alles goed.' Dat is een vreselijk ouderwetse invulling van het moederschap. Een goeie opvoeding vertrekt bij het kind, niet bij de ouder. Je moet ook luisteren naar je kinderen. Hoe kan je hen anders geven wat ze nodig hebben?"

Je wantrouwt ouders die zich bedienen van een setje onwrikbare principes?

Saskia: "Ja. Daarom verzamel ik op sociale media ook getuigenissen van ouders die net als ik weleens met het ouderschap worstelen (onder de hashtag #nachtouders, red.). Ik wil de mythe van het perfecte ouderschap ontmantelen. Ouders die precies weten hoe ze hun kinderen moeten opvoeden, bedriegen zichzelf. Je moét als ouder twijfelen, dat is net gezond."

Delen jullie gelijkaardige opvattingen over het moederschap?

Tanja: "Ik ben wat soepeler dan Saskia. Eén of twee snoepjes: wat maakt het uit? (lacht) Saskia is dan weer speelser."

Saskia: "Zeg maar gerust dat ik bij momenten nog kinderachtiger ben dan mijn eigen zoon. (lacht) Maar over het algemeen denk ik dat wij allebei papa-mama's zijn: zot als het kan, streng als het moet."

Tanja: "We zijn ook uitsloofmama's, vrees ik. We willen heel graag dat onze kinderen zich goed in hun vel voelen. Het zou fijn zijn, mochten de psychologen van onze kinderen later niet naar dezelfde verhalen moeten luisteren als onzetherapeuten." (lacht)

Zijn niet-biologische mama's betere mama's? Omdat ze hun moederschap bij gebrek aan een bloedband moeten 'verdienen'?

Saskia: "Dat zou best kunnen. Zelf heb ik in ieder geval lange tijd het gevoel gehad dat ik extra mijn best moest doen. Een beetje zoals wanneer je een kind van vrienden onder je hoede krijgt voor één nacht. Dan denk je ook: 'Er mag met dit kind echt niks gebeuren, want ík ben er verantwoordelijk voor.'"

Tanja: "Ik ben sowieso een overachiever, dus ook als mama. (lacht) Al heeft mijn bewijsdrang meer te maken met het feit dat ik lesbisch ben dan met mijn niet-biologische moederstatus. Ik wil de wereld tonen dat ook lesbische mama's goeie mama's kunnen zijn."

Hoe beledigend is het om als zogenaamde meemoeder te moeten horen: 'Maar jij bent óók een mama, hoor!'?

Tanja: "Heel beledigend. Ik weet dat het goed bedoeld is, maar het klinkt als: 'Maar jij mag ook meespelen, hoor!'"

Saskia: "Mensen zeggen me soms dat mijn zoontje zo hard op mij lijkt. Ook dat is lief bedoeld, maar het klopt natuurlijk niet: een jongetje met blond haar en blauwe ogen kán gewoon niet op mij lijken." (lacht)

Waarom hebben jullie het biologische moederschap overgelaten aan jullie partner?

Tanja: "Het eerlijke antwoord is dat ik geen zin had om zwanger te worden. Het leek me gewoon niet zo leuk. Mijn vrouw zou het trouwens ook niet opnieuw willen doen. Als we nog een tweede kind willen, is het aan mij, zegt ze."

Saskia: "Een kind dragen: ik zou het echt niet kunnen. Alleen al het idee dat er in mij een levend wezen met een bewustzijn en een ziel zou groeien, zou mij volledig doen flippen. En ik zou doodsbenauwd zijn dat dat kind niet meer uit mijn lichaam zou geraken. Maar voor je gaat denken dat ik een nutcase ben: zwangerschapsfobie is een officieel erkende aandoening. Ik heb een ziekte, mijnheer." (lacht)

Over wie de biologische vader van jullie kind moest worden, hadden jullie duidelijk andere opvattingen. Saskia, jij koos voor je beste vriend; Tanja, jij voor een anonieme donor.

Tanja: "Correctie: een half anonieme donor. Als mijn dochter achttien is, kan ze contact opnemen met die man. Maar mijn vrouw en ik kennen hem niet, nee. Al weten we wel dat hij donker haar en donkere ogen heeft. Net als ik. Ik wou genetisch toch een béétje vertegenwoordigd zijn." (lacht)

Waarom moest jullie donor voor jullie naamloos blijven?

Tanja: "Omdat we niet wilden dat er nog een derde ouder zou zijn. Dat leek ons veel te complex."

Is de biologische vader van jouw zoon een derde ouder, Saskia?  

Saskia: "Toch niet. Hij is een donor, geen papa. Al moet ik daaraan toevoegen dat we hem wel als een potentieel vangnet beschouwen. Als onze zoon begint te puberen, sturen we hem gewoon naar Canada. Kan hij wat hout gaan hakken. (lacht) Het is dus niet uitgesloten dat zijn biologische vader in zijn leven ooit een rol zal spelen. Maar welke rol, dat weten we nog niet."

We bespreken hoe de almachtige buitenwereld anno 2019 oordeelt over twee vrouwen die samen een kind opvoeden. Tanja vertelt dat ze ooit een Amsterdamse taxichauffeur in verwarring bracht door hem te vertellen dat ze samenleefde met een vrouw. "Die kerel moest daar erg lang over nadenken. Pas na een minuut of tien zei hij: 'Ah! Ik begrijp het. Jouw man heeft gewoon twéé vrouwen.'" (lacht)

"Het goeie nieuws is: over het algemeen vinden veel mensen ons verhaal - en bij uitbreiding dat van álle lesbische moeders - heel bevrijdend. Ze leren eruit dat er niet één weg is naar het geluk. Niet iedereen moet dezelfde template volgen. Het is toegestaan om onconventioneel te leven en te denken."

Dat de zussen De Coster een onorthodox bestaan mochten nastreven, was tijdens hun jeugd nochtans een goed bewaard geheim. Ze groeiden op in het Vlaams-Brabantse Linden, als dochters van West-Vlaamse immigranten met een voorliefde voor regels van het ijzervaste type.

In Nachtouders omschrijft Saskia haar ouderlijke nest als volgt: "Wij mochten thuis niks. Wij wisten van niks. Wij geloofden in traditie. Wij lieten meters afstand tussen elkaars lichamen. Wij praatten over niks. Wij zeiden niks."

En zo omschrijven Saskia en Tanja hun gezinsverleden in Bar Bakeliet:

Saskia: "Wij waren niet de dochters waarop mijn ouders gehoopt hadden."

Tanja: "We waren te anders."

Saskia: "Ze hadden heel strikte verwachtingen van ons."

Tanja: "Waaraan we niet konden en niet wilden voldoen."

Saskia: "Gevolg: we liepen compleet verloren."

Tanja: "Terwijl onze thuis net onze haven had moeten zijn."

Saskia: "Ik was de artistieke. Degene die altijd alles vuil maakte."

Tanja: "Ik was de diplomatische. Degene die altijd probeerde te bemiddelen."

Saskia: "Ik werkte mezelf voortdurend in nesten. Alles wat ik thuis aanraakte, ging kapot."

Tanja: "Er waren zoveel regels dat we permanent gestresseerd waren."

Saskia: "Gelukkig hadden we elkaar."

Tanja: "Wij waren een nest op zich."

Saskia: "Jij hebt mij gered."

Tanja: "Je hebt jezelf gered. Ik heb je alleen maar in de goeie richting geduwd."

Een hartverscheurende passage uit Nachtouders: nadat Saskia haar ouders het heuglijke nieuws heeft gebracht dat ze lesbisch is, zegt haar moeder: "Nog een geluk dat jij nooit kinderen zal hebben. Dat is het enige goeie dat ik eraan kan zien." Die woorden hebben in een Lindense huiskamer ooit écht in de lucht gehangen, zegt Saskia. "De periode van onze coming out was een heel nare tijd. Mijn ouders waren razend."

Tanja: "Ik was als eerste uit de kast gekomen. Toen Saskia een jaar later volgde, gaven mijn ouders mij de schuld. Ik had zogezegd 'reclame' gemaakt voor mijn geaardheid. 'Gij zijt ermee begonnen, gij hebt Saskia besmet.' Ik heb geantwoord: 'Lesbisch zijn, is óf een kwestie van nurture óf een kwestie van nature. In geen van beide gevallen ben ik verantwoordelijk.'"

Saskia: "Mijn ouders denken dat wij lesbisch geworden zijn om hen te koeioneren. Om contrair te doen. Ze geloven niet dat homoseksualiteit echt bestaat. 'Jullie zijn tegennatuurlijk. Word maar rap opnieuw normaal of ge hangt uzelf nog op.' In hun ogen vallen wij hun manier van leven aan. Bedreigen we hun normen en waarden."

Tanja: "Nadat we ons geout hadden, schaamden mijn ouders zich kapot ten opzichte van de buren. In de buurt waarin wij zijn opgegroeid, was homoseksualiteit not done, om het zacht uit te drukken."

Saskia: "Ons overbuurmeisje was een onversneden butch (lesbienne met masculiene eigenschappen, red.). Maar haar ouders hadden een sprookje rond haar geweven: 'Binnen een maand trouwt ze met een diamantair', zeiden ze trots. En als dat huwelijk vervolgens niet plaatsvond: "Ze heeft haar trouwfeest met een half jaar uitgesteld. Maar hij komt eraan, haar diamantair.' Het was vreselijk om te zien hoe dat meisje gebukt ging onder de dwang om zichzelf anders voor te doen dan ze was. Wanneer we haar tegen het lijf liepen op homo- en lesbiennefuiven, zei ze altijd: 'Ik kom hier gewoon als sympathisant.' Het was in het Linden van de jaren negentig niet evident om uit de kast te komen."

Tanja: "We hebben allebei vrij lang gewacht met onze coming out. Ik was al 23, Saskia 22."

Saskia: "Ik ging kapot van de zenuwen toen ik het thuis ging vertellen. Ik belde aan, haalde diep adem en hield mijn handen tegen mijn buik geklemd. Toen mijn moeder de deur opendeed, zei ze vrijwel meteen: 'Ik weet wel wat ge mij komt vertellen. Ge zijt zwanger.' Dat was, denk ik, een geval van wishful thinking: ze had het allicht minder erg gevonden als ik zwanger was geweest."

In Nachtouderszeggen je ouders over je zoon: 'Het is niet jouw kind en dus ook niet ons kleinkind.'

Saskia: (knikt) "Mijn ouders konden al niet aanvaarden dat Tanja en ik met een vrouw samenleefden. Dat we met die vrouw ook nog eens naar een laboratorium waren gegaan om een kind te maken, kon er helemáál niet in."

Tanja: "Veel mensen kunnen nauwelijks geloven dat mijn ouders het zo moeilijk hebben met wie wij zijn. Maar homofobie is nog altijd een realiteit. En niet eens een uitzonderlijke. In Nederland is het meest gebruikte scheldwoord op school 'homo'. En in België zijn er sinds een aantal jaren wel vooruitstrevende LGBTQ-wetten, maar dat wil nog niet zeggen dat ook de mentaliteit van de mensen geëvolueerd is."

'Mensen kunnen veranderen. Maar ouders ook?', vraagt Saskia zich in Nachtouders af. Is er een kans dat jullie ouders nog tot een vorm van voortschrijdend inzicht komen? Na het lezen van Nachtouders misschien?

Tanja: "Ik heb de hoop allang opgegeven dat mijn ouders tot inkeer zullen komen. En dat heeft mijn leven een stuk gemakkelijker gemaakt. Blijven hopen op iets wat toch niet zal gebeuren, is heel pijnlijk en frustrerend."

Saskia: "Diep in mij zit er nog altijd een kleine Saskia die hoopt dat ze haar ouders op een dag zal horen zeggen: 'We zijn trots op jou. We staan achter je.' Maar als ik eerlijk ben, denk ik niet dat ze ons ooit nog met andere ogen zullen bekijken. Tenzij ze zelf nog eens een crush krijgen op iemand van hetzelfde geslacht, natuurlijk. (lacht) In Nachtouders schrijf ik: 'Het is een keuze: je principes boven je kinderen stellen.' Wel, hoe langer ik zelf een kind heb, hoe minder ik begrijp dat mijn ouders die keuze gemaakt hebben. De liefde die ik voor mijn zoontje voel, is zó overweldigend, zó onvoorwaardelijk. Hoe kan je dat nu ondergeschikt maken aan iets anders?"

Tanja: "Ik vind het nog altijd heel erg dat mijn ouders mij niet aanvaarden. Maar sinds ik zelf een kind heb, kan ik het gemakkelijker loslaten. Ik heb nu mijn eigen gezin. Ik hoef niet meer zo nodig achterom te kijken. Maar dat wil nog niet zeggen dat ik de houding van mijn ouders begrijp. Dat doe ik, net als Saskia, steeds minder."

En toch, Saskia, lijk je in Nachtouders soms te twijfelen tussen woede en begrip: "Mijn ouders proberen. Het is ook absurd wat we doen. Twee vrouwen gaan even, tegen alle natuurwetten in, een kind maken terwijl de wereld ten onder gaat door de overbevolking."

Saskia: (zucht) "Een ouder-kind-relatie is heel ingewikkeld. Hoe hard je ouders ook zijn, je blijft je soms afvragen: 'Ligt het aan mij?' En zoals ook uit Nachtouders blijkt: de opvattingen van mijn ouders hebben me onvermijdelijk mee gevormd. Ik ben zelfs een tijdlang homofoob geweest. Ik walgde van mijn eigen geaardheid. Ik keek in de spiegel en dacht: 'Wat voor iemand ben ik nu toch? Ik haat mezelf.' Allemaal het resultaat van de conservatieve, heteroseksuele moraal die mijn ouders in ons gepompt hebben."

Hebben jullie nog contact met jullie ouders?

Saskia: "We zien elkaar één keer per jaar. Maar ik sluit niet uit dat we na dit interview uit elkaars leven zullen verdwijnen."

Jullie hebben nog een oudere zus en een jongere broer. Steunen zíj jullie?

Saskia: "Onze zus niet, onze broer wel. Hij mag dan wel in de voetsporen van mijn ouders getreden zijn, hij heeft ons nooit veroordeeld. Dat vind ik groots."

Bij wijze van afzakkertje vraag ik Tanja of ze Nachtouders al gelezen heeft. "Nee", antwoordt ze. "Ik lees de boeken van Saskia niet. Ze zijn voor mij too close to home. Te persoonlijk, te herkenbaar. Maar dat neemt niet weg dat ik ze principieel briljant vind. Ik steun Saskia onvoorwaardelijk."

"Ik begrijp heel goed dat je mijn boeken niet leest", zegt Saskia. "En ik vind het ook helemaal niet erg. Zo kan je tenminste niet kwaad zijn om iets wat ik wel of niet geschreven heb." (lacht)

Waarna ze allebei hun zwarte jas aantrekken, met een perfect gesynchroniseerde glimlach afscheid nemen en arm in arm de avond induiken. Ook zussen met een verschillende fabricatiedatum kunnen eeneiig zijn.