#ongelijkheid

[positioneren24-25mbkgloria]

LES 5 - 24/10/‘24

Tegen deze les moesten we zelf 50 architecturale beelden verzamelen die passen bij onze positie en ook op basis van de kenmerken die bij je positie past.

In groepjes hebben we een paar beelden eruit gekozen die het best passen bij onze positie en daarna ook nog klassikaal besproken en zien hoe het overeen kwam met onze positie.

Link bundel: https://docs.google.com/document/d/1IKaupf6ZGCZA3D5J4kdQIewTqFtAlct1CBF0QVwsLeE/edit?tab=t.0

(ik kreeg indesign document niet in tumblr ://)

[degrijzewijze]

Hoe de dubbele standaard vrouwen beperkt

In onze moderne samenleving lijkt het alsof gelijkheid de norm is. Vrouwen hebben toegang tot hoger onderwijs. Ze bekleden topposities in bedrijven en nemen deel aan vrijwel elk facet van het publieke leven. Toch zijn er nog steeds onzichtbare krachten die hun vrijheid beperkt: de dubbele standaard is daar één van. Vrouwen en mannen worden verschillend beoordeeld op exact hetzelfde gedrag,…

[dirklagast]

Armoede - Is in België het einde in zicht van de godsvrede rond ongelijkheid?

Ik wil u drie vragen voorleggen waarmee ik tijdens het schrijven van De ongelijkheidsmachine geconfronteerd werd. De eerste luidt: welke sociale klasse kan de retour van de ongelijkheid in de nationale staten stoppen en corrigeren? Niet Voltaire en evenmin de filosofen sloegen op het einde van de 18de eeuw de bodem uit de ongelijke constructie van het ancien régime. Het waren twee politieke…

[eltjedoddema]

(ab)Normoal

Eltje Doddema

[se-coaching]

🔥 Weg met de wet van de sterkste! 🔥 Oligarchen, extremisten en elites trekken aan de touwtjes – het is tijd voor verzet. Ontdek hoe we deze onderdrukkende machtsstructuren kunnen doorbreken! Lees nu onze nieuwste blog: #WetVanDeSterkste #Verzet #Vrijheid

[castielsprostate]

(NL) petitie tegen de langstudeerboete die het nieuwe kabinet wil gaan invoeren. toen niet, nu niet, nooit niet!

teken de petitie, en laat je stem horen!

(EN) petition against the late student fine that the new cabinet wants to introduce. not then, not now, not ever!

sign the petition, and let your voice be heard!

[devosopmaandag]

Hoe veel weegt een woord?

Soms ben je sociaal alert, soms intellectueel of visueel alert, soms ben je gevoelig voor geuren of smaken, voor gezichten of verhalen. De mens is een sponsdier. Sinds enige tijd ben ik politiek alert – geen wonder in deze dagen. Maatschappelijk gevoelig werd ik door een VPRO Tegenlicht-uitzending over de complexiteit van onze huidige maatschappij, waarin regels zo ingewikkeld zijn geworden dat ze zorgen voor stagnatie, ongelijkheid en wanhoop in de levens van mensen. Het is de tirannie van de bureaucratie en een falende politiek. 'Complexiteit', het is een erg algemeen woord, al legt het wel de vinger op de zere plek. Elke algemeenheid verheldert en vertroebelt. Het tegengestelde van complexiteit is eenvoud. Daar geldt misschien het zelfde voor. Was mijn vader een eenvoudig man? Zijn de gedichten van J.C. van Schagen eenvoudig?

Gisteren liep ik in de stad achter een jongen in een hagelwit t-shirt met een tekst op zijn rug. De woorden drongen opeens mijn blikveld binnen. Niet een plotselinge knal, geen lichtflits of een schreeuw maar twee woorden overvielen me. Het was hun leegte die me besprong: 'Daily Utopia'. Ik ergerde me eraan, voor de jongen was het gewoon een cool shirt. Eens zag ik een meisje met een tas waarop stond 'Life is a festival'.

Zaterdag woonde ik de opening bij van een kleine presentatie van abstracte kunstwerken. Vriend A hield een korte inleiding over de valkuilen van het gebruik van het begrip abstract. Hij zei me vooraf dat het nogal een lastige tekst was. Dat was ook zo. Nu heeft hij een geschiedenis van lastige teksten; dat komt omdat hij niet bang is om precies te zijn in zijn denken. Een in zijn ogen heldere gedachtegang moet nu eenmaal gedeeld worden zoals hij is. Hij vroeg van de handvol toehoorders het uiterste van hun denken. Hijzelf had het natuurlijk veel gemakkelijker dan wij; hij kende de tekst op zijn duimpje. Toen hij klaar was, werd het even stil. Ik bewonderde het simpele feit dat hij niet aarzelde om zo'n tekst op die hete nazomermiddag over ons uit te strooien. Noem het tegengif voor de maatschappij waarin we nu leven; de vraag is of het werkt.

Iemand had daar de meest onwaarschijnlijke taartjes gemaakt, van een vrolijke perfectie die in volkomen contrast stond met de weerbarstigheid van de kunstwerken. Er waren ook een soort cakejes in de vorm van lolly's (zogenaamde cakepops) met rode fondant cirkels waarin de titel van de tentoonstelling gedrukt was. Ik schoot in de lach, want die titel luidt: 'het altijd zijnde'. Mijn ergernis over dat 'Daily Utopia' had ermee te maken dat elke rijkdom en diepte uit het woord 'Utopia' was verdwenen. Met 'daily' samen was het een taal-ding geworden, een gadget voor mainstream consumenten. Waarom ik dan toch moest lachen om die cake-lollies? Omdat ze volkomen absurd waren en ik ervan kan leren dat ik mijn eigen ernst soms wat lichter moet nemen.

[homoerotisch]

ongelijkheid is de afgelopen drie verkiezingen een standaard onderwerp geweest en normen en waarden is waar balkenende vier fucking kabinetten mee heeft gevuld... waar heb je het over henri

[saulsplace]

Woke is het hoogste stadium van kapitalisme

De term woke zou aanduiden dat iemand zich bewust is van sociale en politieke kwesties, zoals ongelijkheid en onrechtvaardigheid, en zich actief engageert om deze ongelijkheid te bestrijden. Het probleem is dat dit engagement geen eindpunt heeft. Woke wil in elke interactie sociale onrechtvaardigheid ontdekken. Deze obsessieve, wantrouwende en moreel verontwaardigde houding heeft tot gevolg dat iedere (vermeende) ongelijkheid gevoelens van verongelijktheid aanwakkert. Al worden we in absolute zin meer gelijk gemaakt, dan nóg nemen afgunst en onverdraagzaamheid toe omdat de kleine verschillen worden uitvergroot om het activisme te voeden. Bij een nadere analyse van deze ideologie, blijkt bovendien dat woke een marketingstrategie is, die juist aanwakkert wat het claimt te bestrijden.

De paradox is dat ‘woke’ pretendeert tegenstand te bieden aan de ongelijkheid die wordt veroorzaakt door de kapitalistische productiewijze, maar tegelijk de ultieme belichaming en voortzetting is van deze productiewijze. Want nu het individu is losgetrokken uit alle hechtende banden (het economisch gilde is ontbonden, vandaag volgen de kerk en het vaderland – zelfs het familieverband staat onder druk) worden nieuwe identiteiten aangedragen en gecommercialiseerd om deze leegte te vullen. De maatschappelijke betrokkenheid wordt uit de gemeenschap weggezogen en overgeheveld naar identitaire consumptieproducten. Een mens met een ‘dunne’ identiteit hunkert naar consumeerbare symbolen om een eigen identiteit mee uit te drukken.

In Nederland heeft onlangs Laurens Buijs, docent aan de Universiteit van Amsterdam, dit fenomeen op de kaart gezet. Sinds hij werd gecanceld wegens zijn kritiek op ‘non-binariteit’, eist hij veel aandacht op. Buijs profileert zich als een grote klokkenluider, wat helaas het werk van anderen overschaduwt. Mensen als Paul Cliteur werkten decennia in stilte, onder aanhoudende tegenwerking en dagelijkse laster in de wandelgangen. Rechtse academici en cultuurmakers kampen al véél langer met linkse intolerantie. Zij betalen er een grote persoonlijke prijs voor om de toorts van de Westerse cultuurcanon brandende te houden, doch krijgen – omdat zij geen linkse achtergrond hebben zoals Laurens Buijs – van media geen kans om hierop de aandacht te vestigen.

Naast het negatieve effect van deze overschaduwing, is de impact van woke ook catastrofaal op het niveau van de individuele identiteit. Woke zet namelijk aan tot identificatie met outsiders als een ‘way out’ ten aanzien van persoonlijke tekortkomingen en maatschappelijk falen. In plaats van te onderzoeken wat je kunt verbeteren op een persoonlijk niveau, worden mensen verleid om te verzinken in: “Ik kom niet aan de bak omdat ik een andere huidskleur heb, een andere seksuele geaardheid heb” – vul het verder maar in. Woke conditioneert mensen om de wereld door de lens van minderheidskenmerken te ervaren: daarmee wordt iedere tegenslag in het leven een bewijs van discriminatie. Die slachtofferidentiteit wordt vervolgens aangemoedigd in subculturen die sterk worden vermarket. 

Een ander voorbeeld zijn de ‘digitale nomades’. Dikwijls profileren zij zich als progressieve kosmopolieten die de wereld ontdekken en de corporate bureaucratieën in de Westerse wereld ontvluchten. Vaak belanden zij in landen waar het leven aanzienlijk goedkoper is, wat weer nieuwe vormen van economische afhankelijkheid schept. In Zuid-Afrika zitten er veel wereldburgers en globetrotters in goed beveiligde laptopcafé��s. Ondanks alle progressieve voornemens verwezenlijkt dit nieuwe vormen van segregatie.

Ook transseksualiteit is een voorbeeld. Iemand zou kunnen denken dat geslachtsveranderingen een uitweg bieden aan burgerlijke normstellende kaders, die zouden bepalen wat ‘mannelijkheid’ en ‘vrouwelijkheid’ zijn. De praktijk is echter dat transseksualiteit het lichaam als een winstobject onderwerpt aan de medische en farmaceutische industrie. Die industrie heeft er een financieel belang bij om verwarring en onzekerheid te zaaien over aangeboren geslachtelijke identiteiten. Hiernaast speelt het fenomeen ‘drag queens’, wat een commercialisering is van vrouwelijkheid. Die tonnen aan glitters, make-up en dramatische outfits zijn een hypercommerciële overdrijving van de vrouwelijke identiteit. 

Het maskeren van persoonlijke tekortkomingen door ze te verbinden aan de woke-ideologie, gaat een perverse symbiose aan met het kapitalisme waar woke zogezegd tegen rebelleert. Want het mediakapitaal bombardeert ons 24/7 met YouTubers die in villa’s wonen omdat zij rijk werden met bijvoorbeeld nagellak opdoen voor een webcam. De onuitgesproken vraag die met dit impulsenbombardement voortdurend meekomt, luidt: “Als zij rijk kan worden met malle filmpjes, waarom woon jij dan niet in een villa? Je hebt toch gestudeerd?” Hier zien we een perverse symbiose van kapitalistische prestatiedrang en identitaire onzekerheden. Het kapitalisme wekt een existentiële twijfel op het meritocratische vlak, die daarna een tribale uiting krijgt via de woke identiteitspolitiek. Daarin voorziet het kapitalisme ook weer. Enter de Che Guevara shirts, de Palestijnse sjaals, regenboogvlaggen en regenboog polspandjes. 

Door zichzelf ‘woke’ te noemen en zich te profileren als een onderneming die strijdt voor sociale rechtvaardigheid en gelijkheid, hopen bedrijven meer klanten te lokken en hun imago te verbeteren. Dit heet ‘woke-washing’. Bedrijven en merken profileren zichzelf graag als woke om uit te venten dat ze zich inzetten voor maatschappelijke kwesties zoals sociale rechtvaardigheid en gelijkheid. Dit varieert van het steunen van bepaalde goede doelen tot het aanbieden van producten die ‘duurzaam’ of ‘ethisch verantwoord’ zouden zijn. 

Hopelijk is de keerzijde van deze insteek nu duidelijk. Want het is een paradox dat de woke beweging – die zogenaamd opkwam om te strijden tegen de excessen van het kapitalisme en andere vormen van onderdrukking – gelijktijdig wordt gebruikt als een marketingtrend om winsten te maximaliseren en de consumptie te bevorderen. Het benoemen van de problematische aspecten van deze trend, wijst erop dat woke inderdaad hét hoogtepunt van kapitalisme is, aangezien woke bijdraagt aan de commercialisering van sociale rechtvaardigheid.

Als u het graafwerk en de visievorming van Sid Lukkassen waardeert, steun hem dan structureel via zijn persoonlijke BackMe-pagina, en om up to date te blijven, abonneer u op zijn Telegram-kanaal. Sid is u hartelijk dankbaar!

[peecee-columns]

Werken met de toekomst

Wanneer ik naar een tv-programma kijk zorgen de reclameblokken steevast voor irritatie. Ik realiseer me dat de wereld die hierin geschetst wordt niet overeenkomt met mijn leven, en waarschijnlijk ook niet met dat van u. De getoonde beelden zijn namelijk niet geheel realistisch en veelal gebaseerd op een te mooie werkelijkheid. Dit zorgt ervoor dat de verwachtingen van de consument hoger liggen dan de aangeprezen producten, feestdagen of vakanties waarschijnlijk kunnen waarmaken. Kortom, een ideaal moment om even te zappen.

Ik moest aan dit soort reclames denken toen ik het bericht las dat staatssecretaris van Funderend Onderwijs en Emancipatie, Mariëlle Paul, een grootse campagne was gestart over werken in het onderwijs. Deze campagne kreeg als naam ���Werken met de Toekomst’ mee en moet studenten en zij-instromers gaan enthousiasmeren om voor een baan in het primair of voortgezet onderwijs te kiezen. Een prima streven, want de nood is hoog: er is namelijk momenteel een tekort van maar liefst 8,1 procent (7700 fte) aan leraren in het primair onderwijs. In het voortgezet onderwijs gaat het om een percentage van 5,1 procent (3800 fte). Daarnaast is er met 9,8 procent (850 fte) nog een tekort aan schoolleiders, staat te lezen in de begeleidende tekst op de site van de Rijksoverheid.

Het is de zoveelste goedbedoelde actie om het zinkende onderwijsschip van een educatieve ondergang te redden. Want naast het probleem van de grote tekorten aan onderwijzend personeel, groeit onder andere ook de (kansen)ongelijkheid door marktwerking tussen de diverse aanbieders van de doorstroomtoetsen voor de leerlingen in groep acht, hebben we te maken met een zogenaamde leescrisis, is er sprake van segregatie op veel scholen in het land, lijkt de zorgbehoefte in het onderwijs de leerbehoefte langzaamaan in te halen, moet er worden opgebokst tegen externe aspecten als de invloed van de sociale media en het vapen en zakken de algemene resultaten van de Nederlandse leerlingen op de Europese en wereldranglijsten.

Het valt me op dat in de nieuwe campagne vooral wordt ingezet op de positieve kanten - die zijn er zeker! - van het huidige onderwijs: de betekenis van het werk, de ontwikkelmogelijkheden en het salaris. Dit alles om een zo aantrekkelijk mogelijk beeld neer te zetten van het prachtige lerarenvak. ‘Goed onderwijs valt of staat met goed opgeleide mensen voor de klas en in de school. Elke leerling en elke student verdient een goede leraar’, zegt staatssecretaris Paul over de inzet van de nieuwe campagne. Maar om mensen te overtuigen om te gaan kiezen voor het onderwijs, is meer nodig. Bijvoorbeeld door het grootste probleem, in de vorm van de werkdruk, aan te pakken, als fundament voor een stabiel en energievol lerarenbestaan. De huidige tekorten hadden namelijk minder desastreus hoeven uit te zijn gepakt, als er (veel) eerder van hogerhand was ingegrepen en men de noodzaak had ingezien van de, destijds al aangekondigde maar volop genegeerde, aanstaande onderwijstekorten waar we nu mee kampen.

In de campagne wordt verder enigszins in mistige taal gesproken over het mooie salaris, met een gemiddeld bedrag van 6200 euro bruto. Dit gegeven stootte veel onderwijsmensen tegen de borst. Het bedrag is namelijk een gemiddelde van alle schalen (LB, LC en LD) en bijbehorende tredes (elke schaal heeft een maximum van twaalf tredes) uitgaande van een voltijdsaanstelling (1,0 fte), inclusief vakantiegeld, toelages en eindejaarsuitkeringen. De bedragen variëren met deze wetenschap dan ook van een LB-docent in het voortgezet onderwijs in trede 1 (4.030 euro) tot een LD-docent in trede 12 (8.280 euro). Volgens de trendrapportage Arbeidsmarkt Leraren PO en VO uit december 2023 was de gemiddelde werktijdfactor in het basisonderwijs 0,72 fte en in het voortgezet onderwijs 0,79 fte. Het spreekt hierbij voor zich dat een leraar die een deeltijdbaan heeft ook naar rato verdient. Dus veelal zeker geen 6200 euro bruto in de maand. Het aangeprezen gemiddelde bedrag in de campagne klopt dus wel, maar geeft een vertekend beeld wanneer je niet verder in de daadwerkelijke salaristabellen duikt.

Hierdoor is de campagne niet geheel een voorstelling van de werkelijkheid en kan deze in financieel opzicht op een teleurstelling uitdraaien. Zeker voor enthousiaste beginners die in schaal LB trap 1 zullen starten. Een goede campagne valt of staat dan ook met het leveren van eerlijke, duidelijke en juiste informatie. Wanneer deze goedbedoelde en broodnodige campagne hier niet geheel aan voldoet, gaan mensen echter zappen van baan of studie. En dat is een gemiste kans voor het redden van ons onderwijs.

[hansoete]

Met honderden vrouwen en mannen in de straten van Antwerpen tegen de ongelijkheid, seksisme en geweld waar vrouwen nog steeds het slachtoffer van zijn, ook in België. Nu zeker met de afbraakplannen van de Arizona regering die vrouwen extra hard raken: lagere lonen, meer en flexibele werkuren en dat

[toosvanholstein]

Nieuw Parijs: Avantgarde en/of Bourgeois? In Kunstmuseum Den Haag schittert Nieuw Parijs: van Monet tot Morisot. Een expositie vol impressionistische meesterwerken, maar ook met een scherpe onderstroom: kunst en sociale ongelijkheid. Avant-garde in stijl, bourgeois in levenshouding? Mis deze ongetwijfeld Top10-tentoonstelling van 2025 niet!

[strafrecht-met-maureen]

Rousseau had een visie, Rawls heeft een plan

Rechtsfilosofie voor beginners: Afl. 01

Jean-Jacques Rousseau en John Rawls zijn twee goede voorbeelden van filosofen die wel het beste met de maatschappij voor hebben, maar het allebei net niet helemaal zijn. Bij beide van hun theorieën mist er net iets en bovendien zien veel mensen vaak over het hoofd dat zij elkaar perfect aanvullen. Zij kunnen in feite niet zonder elkaar bestaan en hieronder zal worden uitgelegd waarom.

Rousseau en idealisme Om volledig te kunnen begrijpen waarom Rousseau de maatschappij wil zien floreren, dienen we eerst te kijken naar zijn visie op het inrichten hiervan. Hiermee geeft hij vooral kritiek op Thomas Hobbes en John Locke. Waar Hobbes het sociale contract ziet als een overeenkomst tussen mensen om beschermd onder een soevereine vorst te leven die boven de wet staat, beschouwt Rousseau dit meer als een situatie waarin een klein aantal machtshebbers de mensheid onderverdeelt in kudden vee om te hoeden en uiteindelijk te verslinden.[1] Locke noemt hij daarnaast een grote bedrieger, wat betreft Locke zijn visie op eigendomsrecht. De mensheid zou namelijk een hoop oorlog en ellende bespaard geweest blijven als er binnen de geschiedenis niet zoveel nadruk gelegd zijn op persoonlijk eigendom en hoe dat vergaard moest worden. Tenminste, als de maatschappij zich herinnerd had dat de aarde en haar vruchten van iedereen die het bewoont zijn.[2] Uiteindelijk zijn het altijd de rijken en machtigen die de rest van de maatschappij proberen te overtuigen dat niemand veilig kan zijn in een natuurtoestand, waarin iedereen oorlog voert met en tegen elkaar. De civiele toestand, hoe ongelijk alle natuurlijke vruchten van de aarde daar ook in verdeeld worden zou volgens hen veel meer rechtszekerheid bieden binnen een samenleving.[3]

De realiteit is echter dat de civiele toestand de rijken nog meer macht gaven, omdat zij door de eeuwen heen altijd degenen waren die de wet bepaalden. Hierdoor werd eigendom en ongelijkheid vastgelegd in hun voordeel en de natuurlijke vrijheid van ieder mens voor goed vernietigd, volgens Rousseau. Deze toestand onderwierp voortaan de gehele maatschappij aan arbeid en dienstbaarheid aan wie er tijdens een bepaalde periode dan ook regeerde.[4] Rousseau zijn theorie wordt vaak onder het socialisme geschaard, omdat zijn kritiek op een theorie, die vooral materiële ongelijkheid en hebberigheid veroorzaakt, hiermee overeenkomt.[5] Het is echter logischer om hem een idealist te noemen, aangezien enkel zijn kritiek op Hobbes en Locke niet per se een manier beschrijft van hoe het wel geregeld zou moeten zijn binnen de maatschappij. Voor een concrete beschrijving zouden we naar de theorie van Rawls moeten kijken.

Rawls zijn principes van rechtvaardigheid John Rawls baseert zijn ideale maatschappij op drie principes van rechtvaardigheid. Als eerste beschrijft hij het “liberty principle”. Volgens dit principe heeft iedereen gelijke rechten en vrijheden waar het rechtssysteem binnen een samenleving overeen moet komen. Hij doelt hier vooral op het feit dat iedereen klassieke grondrechten heeft en dat discriminatie tegen gegaan dient te worden.[6]

Daarnaast bestaat er ook nog het “difference principle”. Volgens dit principe horen sociale en economische ongelijkheden door de overheid zo geregeld te zijn dat iedereen daar een redelijk voordeel bij heeft. Rawls is dan ook een voorstander van een vergaand sociaal vangnet dat iedereen in zijn eerste levensbehoeften (voedsel, een huis, etc.) voorziet.[7]

Als laatste spreekt Rawls van het “equal opportunity principle”, waarbij sociale en ecomische ongelijkheden zo geregeld zijn dat een ieder alsnog gelijke kansen heeft om de sociale ladder te beklimmen. Vooral ambtelijke posities moeten voor iedereen open kunnen staan onder deze voorwaarde.[8] Het is van uiterst belang dat ieders basisrechten gegarandeerd zijn en niemand een schending hiervan kan rechtvaardigen, noch compenseren doormiddel van de sociale en economische voorsprongen van een ander. Dit noemt Rawls “priority of liberty”.[9]

Een vaak genoemd argument tegen het implementeren van de principes van rechtvaardigheid binnen een samenleving is dat mensen daardoor niet meer aan zelfontplooiing zullen doen.[10] Dit is pure onzin. Het is juist ongelijkheid en het gebrek aan vervulling van eerste levensbehoeften, die ons daar in de eerste plaats van weerhoudt, niet de voorziening van deze behoeften die ons hier uiteindelijk te lui voor zou maken. De mens wil namelijk altijd meer.[11] In negatieve zin wordt dit geuit door wat Rousseau beschrijft als rijke machtshebbers, die telkens maar weer nieuwe wetten maken om zoveel mogelijk weg te graaien bij de normale mens. Het meest simpele voorbeeld daarvan is het hyperkapitalistische systeem waar we momenteel onder leven en waarin de term “graaiflatie” niet onbekend is bij de meeste mensen.[12] Aan de andere kant is het ook zo dat de mens in positieve zin steeds meer wil. Iedereen heeft passies, hobby’s en/of een diep verlangen naar kennis en dit kan enkel vervuld worden door zelfontplooiing. Als we echter naar Maslow’s pyramide van behoeften kijken, zien we al heel snel dat zelfontplooiing helemaal bovenaan de top staat. Dit betekent dat niemand daaraantoe komt als zijn of haar basisbehoeften en -rechten niet vervuld worden.[13]

De sluier van onwetendheid opzetten Dus hoe komen we dan uiteindelijk bij een maatschappij die de bovenstaande behoeften en rechten vervult? En hoe kunnen we de bovenstaande principes van rechtvaardigheid in de eerste plaats handhaven binnen een beschaafde maatschappij? Volgens Rawls is dat heel simpel uitgelegd aan de hand van het concept van de sluier van onwetendheid. Je dient een maatschappij namelijk vorm te geven vanuit het perspectief dat je nog niet weet welke positie je in die maatschappij hebt, noch welke karaktereigenschappen je bezit. Alleen op die manier zal alles rechtvaardig en eerlijk verlopen binnen de maatschappij, omdat niemand het risico zal nemen een ongelijke maatschappij te creëren als zij niet weten of ze onderaan de figuurlijke voedselketen terecht komen.[14]

Critici van Rawls zullen hierover speculeren dat het onmogelijk is om jezelf apart te zien van de identiteit die je nu al hebt.[15] En voor sommige onempathische en overgeprivileerde individuën binnen onze samenleving zou dat ook inderdaad het geval zijn, maar de gemiddelde mens weet dat het opzetten van deze sluier op een gegeven moment geen keuze meer is. De oogkleppen, die mensen namelijk vaak opzetten, om maar niet geconfronteerd hoeven te worden met alle armoede en ellende in de wereld (en daarmee de plicht die sluier van onwetendheid op te zetten), worden er negen van de tien keer net zo makkelijk af geslagen door minderheden, die o.a. burgerlijke ongehoorzaamheid uitvoeren. Denk hierbij aan wat protestbewegingen als de suffragettes of Martin Luther King en zijn volgers bereikt hebben.[16][17] Tenminste, zo hoort het te werken binnen een democratische samenleving. Onder normale omstandigheden is er namelijk geen plaats voor onrechtmatigheden en onrechtvaardigheden binnen een rechtssysteem. Wetten die onrechtmatig of onrechtvaardig zijn, kunnen dan ook niet worden afgedwongen. Minderheden binnen zo’n samenleving zijn in dat geval dan ook gerechtigd de status quo te verstoren, zodat er weer sprake is van een rechtvaardige en rechtmatige situatie. Dit doen zij doormiddel van burgerlijke ongehoorzaamheid.[18] Kenmerken hiervan zijn dat het een illegale, publieke handeling betreft, waarmee een beroep wordt gedaan op gedeelde principes van rechtvaardigheid. Deze handeling is gewetensvol, geweldloos en trouw aan de constitutie. Hoewel er in een niet-democratische samenleving waarbinnen mensenrechten geschonden worden niet altijd aan alle vereisten hoeft te worden voldaan.[19] Gustav Radbruch stelt hier zelfs over dat je in een onrechtvaardige dictatuur de wet zelfs wel zou moeten overtreden of geweld zou moeten gebruiken als je rechtvaardig wil handelen in bepaalde situaties.[20] Denk hierbij aan het bedrijf Leica dat voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog een zogenoemde “vrijheidstrein” liet rijden om joden te laten ontsnappen aan het nazi regime.[21]

Toch weer terug naar Rousseau Dit brengt ons weer terug naar Rousseau, want let’s face it, een plan kan niet worden uitgevoerd wanneer we zicht verliezen op de visie die ons hier intrinsiek toe motiveert. Deze visie legt Rousseau uit aan de hand van “volonté génerale” (de algemene wil) tegenover “volonté de tous” (de wil van allen). De mens streeft namelijk altijd het goede na, maar ziet het niet altijd. De wil van allen beoogt het privébelang en is slechts de som van de afzonderlijke willen. Mensen die de wil van allen volgen, streven hun eigen voordeel (het liefst dat wat ze op korte termijn kunnen verkrijgen) na, maar denken niet verder dan dat.[22] De algemene wil heeft slechts het gemeenschappelijk belang op het oog. Zij die de algemene wil volgen, maken vooral keuzes op basis van hoe deze op de lange termijn voordeel voor de gehele samenleving opleveren. Deze keuzes zullen in het begin dan niet optimaal voordelig zijn, maar het volgen van je eigen begeertes zal op lange termijn voor een nog slechtere uitkomst zorgen.[23]

Toch zijn we helaas nog lang niet aangekomen op dat punt van collectieve verlichting. Zelfs niet in onze moderne Nederlandse maatschappij, waar we ons alsnog laten verblinden door hebberigheid, haat en afgunst voor onze buren.[24][25] Pas wanneer de meerderheid van de mensen zich realiseert dat de algemene wil het startpunt is van een ideale maatschappij en we dit enkel kunnen bereiken door Rawls zijn pad van principles of justice te bewandelen, zijn we als mensheid klaar om een rechtvaardige maatschappij vorm te geven.

Literatuurlijst Volgens de Leidraad voor juridische auteurs

Rousseau, 2003, p. 106-109 J.J. Rousseau, Vertoog over de ongelijkheid, vert. Wilfried Uitterhoeve, Amsterdam: Boom 2003, deel 2 (begin), p. 106-109.

Rousseau, 2003, p. 97-99 J.J. Rousseau, Vertoog over de ongelijkheid, vert. Wilfried Uitterhoeve, Amsterdam: Boom 2003, deel 2 (begin), p. 97-99.

Rousseau, 2003, p. 109-114 J.J. Rousseau, Vertoog over de ongelijkheid, vert. Wilfried Uitterhoeve, Amsterdam: Boom 2003, deel 2 (begin), p. 109-114.

Idem Idem.

Donaldson, 2014. N.A. Donaldson, Rousseau’s contributions to socialism, University of Nothern British Columbia 2014.

Van der Burg & Pierik, NJB 2003, p. 914-919 W. Van der Burg & R.H.M. Pierik, ‘John Rawls: De filosoof van de liberaal-democratische verzorgingsstaat’, NJB 2003, afl. 18, p. 914-919.

Idem Idem.

Stanford Encyclopedia of Philosophy, 2008 (Red.), “John Rawls”, plato.stanford.edu 25 maart 2008.

Idem Idem.

Van der Burg & Pierik, NJB 2003, p. 914-919 W. Van der Burg & R.H.M. Pierik, ‘John Rawls: De filosoof van de liberaal-democratische verzorgingsstaat’, NJB 2003, afl. 18, p. 914-919.

Maslow, 2013 A.H. Maslow, A theory of human motivation, New York: Start Publishing LLC 2013.

BNNVARA, 2023 (Red.), “Wat is graaiflatie?”, bnnvara.nl 13 mei 2023.

Maslow, 2013 A.H. Maslow, A theory of human motivation, New York: Start Publishing LLC 2013.

Van der Burg & Pierik, NJB 2003, p. 914-919 W. Van der Burg & R.H.M. Pierik, ‘John Rawls: De filosoof van de liberaal-democratische verzorgingsstaat’, NJB 2003, afl. 18, p. 914-919.

Idem Idem.

UK Parliament, 2025 (Red.), “Start of the suffragette movement”, parliament.uk 2025.

King & Carson, 1998 C. Carson (Red.) & M.L. King, The autobiography of Martin Luther King Jr., ABAC 1998.

Rawls, 1999, p. 176-183 John Rawls, ‘The Justification of Civil Disobedience’, in: S. Freeman (red.), John Rawls: Collected Papers, Cambridge MA: Harvard University Press 1999, p. 176-183.

Rawls, 1999, p. 183-186 John Rawls, ‘The Justification of Civil Disobedience’, in: S. Freeman (red.), John Rawls: Collected Papers, Cambridge MA: Harvard University Press 1999, p. 183-186.

Douglas, Merrill Umphrey, & Sarat, 2005, p. 113 L. Douglas, M. Merrill Umphrey, & A. Sarat, The limits of law, Redwood City: Stanford University Press 2005, p. 113.

Thorne, 2023 S.J. Thorne, “The Leica freedom train”, legionmagazine.com 13 september 2023.

Rousseau, 1995 §2.3 J.J. Rousseau, Het maatschappelijk verdrag, vert. Van Roermund, Amsterdam: Boom 1995, §2.3.

Idem Idem.

Frederik, De Correspondent, 9 februari 2024 J. Frederik, ‘Waarom de PVV zo groot werd (en nee, niet door geschrapte buslijnen, guur neoliberalisme of groeiende ongelijkheid)’, De Correspondent, 9 februari 2024.

NOS, 2024 (Red.), “Tr*mp wint verkiezingen VS overtuigend en krijgt tweede termijn in Witte Huis”, nos.nl 6 november 2024.

[dirklagast]

Nog maar eens een pensioenakkoord

Maandag 10 juli 2023 werden we wakker met het nieuws dat de Vivaldisten de nacht voordien een pensioenakkoord gesloten hadden. Premier Alexander De Croo noemt het een goed akkoord – het is immers onder zijn leiding tot stand gekomen.Minister Karine Lalieux verdedigt het akkoord met vuur: zij is immers bevoegd voor pensioenen. Tot mij verbazing brengen ook nieuwslezers en journalisten dit item…

[se-coaching]

Hoe de extremen aan invloed winnen en hoe jij je kunt verzetten tegen de extremen

Extreme groeperingen en autoritaire bewegingen bedreigen democratie en mensenrechten via desinformatie, angst en polarisatie. Ontdek hoe ze werken en wat jij kunt doen om je ertegen te wapenen. Blijf kritisch, geïnformeerd en deel deze boodschap! #Democratie #Mensenrechten

De strijd om een inclusieve en democratische samenleving Wie zich inzet voor een inclusieve samenleving, solidariteit, democratie, mensenrechten en menselijkheid, wordt steeds bezorgder. Men merkt hoe desinformatie het publieke debat ondermijnt. Manipulatieve strategieën worden vaak ingezet. Extremen, zoals neo-nazi’s, extreemrechts, alt-rechts, populisten en extreemlinkse bewegingen, gebruiken…

[mijnmuse]

Een Trein vol sociale dieren

Ik mis de spontane ontmoetingen en de gesprekken in de openbare ruimte. Het lijkt wel steeds meer te vervagen. Alsof je een muziekstuk luistert zonder enige improvisatie, slechts een strikte melodie.

We leven in een wereld waarin individualisme een grote rol speelt, misschien iets wat ons dagelijks wel overheerst. Een persoonlijke vrijheid en zelfontwikkeling waar tegenover ook eenzaamheid, ongelijkheid en isolatie staan.

Mensen zijn van nature sociale dieren, waarbij samenwerking essentieel is voor onze overleving. Hoewel samenwerken voor een project soms allesbehalve ‘chill’ is en zelfs een hoop frustratie oplevert. We hebben van nature de wens om ons verbonden te voelen met anderen, niet alleen voor ons eigen welzijn maar ook voor emotionele steun. De ene persoon meer dan de ander, introversie en extraversie.

Als je het mij vraagt, omschrijf ik mezelf als een mix, wat uitkomt op ambivert. Wie had gedacht dat dat ook een ding was? Dat betekent: ik hou van rustige omgevingen, ik voer liever diepgaande gesprekken in plaats van oppervlakkig te blijven, en mijn focus ligt op kwaliteit boven kwantiteit. Daarentegen kennen mijn vrienden mij ook als het energieke, dansende meisje in de club, erg open en direct, en altijd op zoek naar nieuwe ervaringen. Misschien maakt het ook niet uit waar je meer naar neigt. Het lijkt alleen alsof niemand meer durft te praten met elkaar. Is dit het ‘nieuwe sociale gewenste gedrag’? Volkomen stilte?

Laatst zat ik in de trein, tegenover een vrouw, al wat grijzer haar, sjaaltje om, laarsjes met veters en een boek in haar handen. Ik had de neiging om te vragen: “Wat leest u?”, maar ik zweeg. Misschien omdat het niet meer ‘gewoon’ is; het lijkt bijna een hele opgave tegenwoordig. Eerst de juiste woorden vinden, dan niet te veel zeggen en niet te lang in gesprek, want dan is het al snel ongepast en word je meteen gezien als een indringer. Kortom: niks zeggen is beter, toch?

Als het erop neerkomt, lijkt iedereen op sociale media alles te kunnen zeggen wat ze willen, niet alles even zinvol, maar het lijkt zo simpel. Is het omdat het face-to-face ongemakkelijk is? Een niet zo voortvloeiend gesprek is meteen ‘awkward’, maar als het helemaal stil is, ook. Ik merk het zelf ook: als ik iets doe wat een tikkeltje ongemakkelijk is, zou ik het liefst willen wegduiken in een geplofte witte wollen winterjas en er niet meer tevoorschijn komen tot iedereen om mij heen weg is.

Het heeft allemaal te maken met onze persoonlijke ruimte: de fysieke ruimte die we nodig hebben om ons comfortabel te voelen bij anderen. Hoe we ons voelen, bepaalt hoe we omgaan in sociale situaties. Dus als mensen in je ‘personal space bubble’ zitten, vermindert het de bereidheid om met een ander in gesprek te gaan. We hechtten enorm veel waarde aan onze privacy en persoonlijke ruimte, maar het lijkt steeds meer een barrière te creëren voor sociale interactie.

Herkenbaar?

Liefs, Marleen

A Train Full of Social Animals

I miss the spontaneous encounters and conversations in public spaces. It seems like it’s fading more and more. "It's like listening to a piece of music without any improvisation, just a rigid melody."

We live in a world where individualism plays a big role, perhaps something that dominates our daily lives. A personal freedom and self-development, but also loneliness, inequality, and isolation stand in contrast to it.

Humans are social animals by nature, with collaboration being essential for our survival. Although working together on a project can sometimes be anything but ‘chill’ and can even cause a lot of frustration. We have an innate desire to feel connected with others, not just for our own well-being but also for emotional support. Some more than others, introversion and extroversion.

If you ask me, I would describe myself as a mix, which comes out as an ambivert. Who would have thought that was a thing? That means: I love calm environments, I prefer deep conversations over small talk, and my focus is on quality rather than quantity. On the other hand, my friends also know me as the energetic, dancing girl in the club, very open and direct, and always looking for new experiences. Maybe it doesn't even matter where you lean more. It just seems like no one dares to talk to each other anymore. Is this the ‘new socially acceptable behavior’? Complete silence?

The other day, I was sitting on the train, across from a woman with greying hair, a scarf around her neck, boots with laces, and a book in her hands. I had the urge to ask, "What are you reading?", but I stayed silent. Maybe because it’s no longer considered 'normal'; it almost feels like a challenge nowadays. First, you have to find the right words, then not say too much, and don’t talk for too long, because then it’s soon seen as inappropriate, and you’re instantly labeled as an intruder. In short: saying nothing is better, right?

When it comes down to it, it seems like everyone can say whatever they want on social media, not always something meaningful, but it looks so easy. Is it because face-to-face is just uncomfortable? A conversation that doesn’t flow smoothly is instantly ‘awkward,’ but complete silence is just as bad. I notice it in myself too: if I do something even slightly awkward, I’d rather sink into a puffy white woolen winter coat and not come out until everyone around me is gone.

It all has to do with our personal space—the physical space we need to feel comfortable with others. How we feel determines how we interact in social situations. So when people invade our ‘personal space bubble,’ it reduces the willingness to engage with others. We place so much value on our privacy and personal space, but it seems to be creating more of a barrier to social interaction.

Does this sound familiar?

Love, Marleen