#onbeschreven blad

[twafordizzy]

'Een mens die zichzelf had geschapen'

bron beeld: furche.at De verhalen die de Oostenrijkse Marlen Haushofer (1920-1970) schreef in Ontmoeting met een onbekende,  kennen veel bitterheid. In Kruimelgebak en koffie verkeerd gaat het om de relatie tussen een moeder en haar zoon. Die relatie is op z’n minst verstoord. We lezen de gedachten van de zoon: Als kind had hij toch op zijn vader geleken, dat dacht hij tenminste te weten. Het was…

[jurjenkvanderhoek]

ALBRECHT GENIN ONTWIERP LOGO’S VOOR EEN COMPLEXE WERELD

Een maagdelijk wit vel papier nodigt uit er een lijn op te zetten en nog één en een vlak te duiden, een compositie aan te vangen. Maar het onbeschreven blad kan ook tegenstaan, de inspiratie dood slaan. Je zit mijmerend, de hand beweegt niet, er komt niets naar boven dat beeld dient te hebben. Dan liever een ondergrond genomen dat al eens iets heeft ontvangen, al een verhaal in zich heeft. Jij hoeft dat alleen maar aan te vullen, in te vullen met jouw idee over de herinnering. Dat is wat Albrecht Genin doet, of beter heeft gedaan. De Duitse kunstenaar leefde van 1945 tot 2013. Op dit moment wordt zijn werk getoond in Museum Nairac , daarbij is een catalogus getiteld "Ocean Stories" verschenen bij Livingstone Editions / Van Spijk Artbooks.

“Omdat Genin niet wilde beginnen op een wrede witte ondergrond, gaf hij de voorkeur aan geprint materiaal zoals Bijbels, wetboeken, kaarten, partituren en grootboeken om op te werken”, schrijft Jeroen Dijkstra van de Livingstone Gallery in het voorwoord tot het boek. Dijkstra stipt kort de levensloop van de kunstenaar aan, daar de tekeningen in de bundel opgenomen al boekdelen spreken. “Wanneer hij muziekpapier gebruikte kon een compositie beginnen met een lijn, maar dan liet hij deze lijn groeien tot een figuur. Met een bladzijde uit een boek is de helft van de afbeelding al aanwezig. Mooi materiaal om een tekening te beginnen daar het eerste werk al gedaan is.”

Wars van de kunstwereld met zijn artistieke trends en kritieken, afkering van musea, galeries en kunstruimten kon Genin bij leven een bijzonder oeuvre opbouwen. Het lukte hem het leven, wat hij beschouwde als de absurde realiteit, te vertalen in een leefbare fantasie. Dijkstra legt de manier van werken uit, ontrafelt het mysterie. Ruwe contouren met veelal emotionele, soms zelfs donkere ondertonen worden afgewisseld met een heel bijzonder gevoel voor humor. Genin zocht de lichtheid van het bestaan. Voor zijn afbeeldingen inspireerden hem de dagelijkse handelingen van Thaise vissers op weg naar de rivier, de boeren die de velden ploegen. Locaties werden inwisselbaar door het beeld te versimpelen tot alleen enkele zwarte lijnen. Op die manier kan het evengoed een boer in Normandië zijn of vissers aan de oever van de Nijl. Mannen met speren rond een kampvuur kunnen ook grottekeningen in Afrika zijn of rotsschilderingen van Aboriginals in Australië. Het vereenvoudigen van een complexe wereld tot haar essentie, omdat de wereld al ingewikkeld genoeg is. "Because I really enjoy it when I am able to do it with ease."

In zijn werken op papier gebruikte Genin meestal zwarte olieverf of oostindische inkt. "Black is more exciting for the process, the composition becomes more divined." Hij was van mening dat kleur het ontstaan van een afbeelding beperkt. Zwart legt de basis voor concentratie op de compositie, kleur leidt af van de abstractie van het beeld. Door het boek, dat in beelden de verhalen vertelt van Genins reizen naar het Verre Oosten, te bladeren zie ik wat de kunstenaar bedoelt met dat de compositie met zwart meer goddelijk wordt. De tekeningen lijken van een andere orde te zijn, een parallel universum. De figuren, met ogen maar zonder neus, brengen een mysterieus spel voor het voetlicht. En inderdaad hebben de tekeningen de sfeer van rotsschilderingen, van beeltenissen die het leven bezweren. Van tekens die de wereld tot haar essentie versimpelen.

Het boek is over verschillende rubrieken uitgesmeerd. Ingedeeld naar de diverse dragers die door Genin voor de tekeningen zijn gebruikt. En iedere ondergrond – boek, muziekblad, geschreven tekst, ingevuld grootboekrekening, logboeken – hebben een eigen sfeer in beeltenis. De figuren zijn tot het wezen versimpeld, de basis waarop de handeling dan wel de boodschap het meest tot recht komt. De drager heeft als verhaal voldoende, niet als leesbare tekst maar als zichtbaar tekstbeeld. Het is het decor van de tekening, heeft er zijdelings betekenis door. De achtergrond maakt de levende vlek speels. Zou het op blank papier zijn gezet zal het een te harde overgang kennen, van het blad springen en minder kracht hebben. Juist deze afweging van geprint onder getekend, die balans van wat was en later is, geeft de compositie een dimensie meer. Het is tastbaar gelaagd.

Op muziek gezet acteren de figuren een danse macabre, een levendige dodendans. En staat de dirigent onstuimig voor zijn orkest. De notenbalken nodigen meer uit om op het thema muziek het beeld te laten klinken. De noten op de balken brengen een melodieuze sfeer in. Er is meer dynamiek dan in de relatief statische boekbladen. Net als in de boeken de tekst zich niet laat lezen, kan het uitgeschreven muziekstuk niet op noten gespeeld worden. Het is behang om de tekening vertrouwd en intiem te maken. De titel van het muziekstuk is meestal aanleiding voor een tekening. Zo is het muziekblad beter onderdeel van de compositie dan bij de andere items voor verbeelding.

Op geschreven teksten gaat de beweging verder. Het schoonschrift nodigt uit tot een geladen dynamiek. En ook hier is de tekst achtergrond ter ondersteuning van het beeldmerk. Waar het grootboek door de rechtlijnige verdeling en de levendige notities daarop een paradox in de afbeelding krijgt. Het kan dat dragen. Rollende hoofden zijn ogende stenen, torso´s zonder armen prijzen schoonheid, een ladder voert naar de sterren, het eiland in de zon zinkt in zee. Ocean Stories, een tekening die titel is van het boek, is beeldend een vlucht uit deze wereld, van huis en haard verdreven. Zo staan alle tekeningen symbool voor de donkerte van het bestaan waarin Genin een verlichtend wezen probeerde uit te drukken. Hij heeft getracht de heldere kant van het leven te zien om deze in zwarte expressies om te zetten. Zwart, niet als naargeestigheid, maar om de aandacht vast te houden, te concentreren op kernpunten. Logo´s van een samengestelde wereld. De aarde versimpeld tot haar geaardheid, waarop het leven nog leefbaar is.

Ocean Stories. Albrecht Genin, tekeningen. Tekst Jeroen Dijkstra. Uitgave Livingstone Editions / Van Spijk Art Books, 2024. Tentoonstelling Museum Nairac Barneveld tot en met 22 juni 2024.

[mijnniemandsland]

Mildheid.

Geachte Dag die Komen Gaat, Met enige terughoudendheid maar ook met hoop richt ik mij tot jou. Jij, die nog een onbeschreven blad bent, een onbekende weg die zich voor mij uitstrekt. Vandaag wil ik je vragen om mild te zijn, om in je aanwezigheid een vleugje zachtheid en begrip mee te brengen. Ik weet dat jouw komst niet te vermijden is. Het lot heeft jou op mijn pad gezet, met de belofte van…

[onbezonnenbegonnen]

Futloziteiten

Lozen van woorden op een onbeschreven blad

Van adem nog niet

Toegekomen

Vonden 

Vind

Ik bijt de spits af

Met een debuutroman

Niet meer

In mijn dromen alleen

Wat werkelijkheid wordt

Troef

Spel

Duivelsverzen

Gitaar gloeit heet naast de haard 

Open zonder wind

Teveel woorden

Klassiek gejubel geklang gekling

Violen optimistisch verder in hun dans

Zonder mij alleen meegesleurd

Door een trauma

Van winden mensen hoofden ongekend blikken geluiden

Tralilalila

Wat is dit allemaal?

Dit grootse leven

Grappig

Trots

Oeverloos niets doen

Een bodem zonder eind

In het glas

Kent men geen weg

Tralilalila

Wat is het toch

Dat me zo dwars zit

Vandaag

Zit iets me dwars

Gehaast en geduw en getrek

Slapende voor het slapengaan

Zonder tandenpoetsen

Bed in 

Eindelijk terug

Naar dromenland

Donker licht maar nooit meer verplicht

Ook maar één woord op een ongeschreven blad neer te kladden

[happinez-spiritueel]

We kunnen elke dag op een onbeschreven blad onze werkelijkheid herschrijven.

[charleshaddonspurgeon]

Overdenkingen Met Spurgeon | Niet neutraal  Ik ging voorbij de akker eens luiaards, en voorbij de wijngaard van een verstandeloos mens; en ziet, hij was gans opgeschoten van distelen. Spreuken 24:30-32 Met het hart van de van God afkerige luiaard is het niet beter dan in de wijngaard van de tragen. Hij bekommert zich niet om de roepstemmen tot bekering en geloof. Het is hem te veel moeite om met enige inspanning te denken aan zijn geestelijke belangen en de eeuwigheid. Hem is het een behoefte om alles luchthartig op te nemen en met samengevouwen armen rustig te kunnen voortdutten. Wat wordt er intussen van zijn inwendige mens en zijn levenswandel? Bij niet weinigen van zulke mensen tieren dronkenschap, onreinheid, hebzucht, nijd en trots en alle soortgelijk onkruid om het weligst, terwijl anderen, door hun omgeving in de band gehouden, op meer bedekte wijze hun lusten en hartstochten botvieren. Ons hart kan niet ledig zijn: de Christus óf satan heeft er woning. Wat u misschien uzelf poogt op te dringen, indien u niet voor de Heere bent, bent u tegen Hem. Het leven is een strijd, en hij die daarin niet aan de zijde van God staat, heult met Gods vijanden. Het is onmogelijk om aan een onbeschreven blad papier gelijk te zijn. Zolang Christus op u zijn Naam niet schreef, staat op u de naam van de satan als uw meester.

[denk-vlakte-doet]

De leefomgeving van de mens

“Internet-leven” Kijk eens hier en like me daar, mijn leven in je gezicht gedrukt, en alles wat ik zeg is waar. Mijn mening is zo belangrijk en ik weet echt zoveel meer , ik heb wel 1000 followers op instagram en op twitter nog veel meer. Ik like jou , like jij dan mij? Hipsters zijn geen mensen ze zijn de maatschappij. Een weerspiegeling van politieks grootste goed, hipster zijn zit ons in het bloed.

-Studeren, alleen op hoog niveau, want anders ben je te laag. Dan doe je niet meer mee, maar wie ben je dan is dan de vraag? “Ouder of beperking” Iedereen te kreupel, bekrompen en gedaan, maar je komt niet op de lijst van afgekeurd te staan. Werken tot je dood en dan nog een beetje meer, de elite klasse wint het van de arme keer op keer. Van de baan ik ga nu staan en schreeuw in het verkeer: Niemand die me hoort , sociaal zijn leeft niet meer!

Dacht jezelf te kennen? een ander doet dat beter, want iedereen is therapeut en voelt zich ontzettend zeker.

De echte egoïst voed zich met jouw kennis, geluk en jouw verdriet. ‘Zal je laten zien, dat ik erboven sta die onzin doet me niets’. Van verdiepte pijn en angst, en van je eerlijk duurt het langst. Neoliberale vissers  en wij zijn jullie vangst.   Hoe dik is de gif laag van de appel die ik eet, dunner wordt de korst van een aarde die niet meer leeft. Het sociale dier dat wordt gevoed met kennis uit een app, boekverbranding kan wel weer de bomen zijn toch nep. Altijd weer een nieuwe groep die wordt geaccepteerd, hop een nieuwe markt voor een nieuwe consument en niemand die het leert. We worden uitgeleefd en geperst door een wolf verkleed als schaap, vergeten de ander om ons heen vergeten onze slaap. Vergeten wat belangrijk is en wat er nog toe doet, oogkleppen op ons hoofd, niks dat meer mag, alles dat moet. We zijn niet meer op een plek maar in de wereld overal, helaas zie ik de ander niet dat is mijn grootste val. Wie ben ik zonder de ander? zonder de ander ben ik niets. Hoe kan ik veranderen, van onbeschreven blad naar iets? Het leven op aarde is onbegrensd, oogkleppen af en zie in de omgeving wie je zelf bent en vergeet niet de omgeving is de medemens.

[detweedeochtend]

Houdini

Soms wil hij zichzelf opvouwen. Er zijn dagen waarop dat bijna lijkt te lukken. Vandaag is zo een dag. Met opgetrokken knieën en zijn armen daaromheen geslagen kijkt hij door het raam. Vogels bevolken de tuin en zorgen voor een speelse bedrijvigheid die op een niet-bedreigende manier doet denken aan de drukte in de straten. Hij volgt met zijn ogen het schichtig om zich heen kijkende kopje van een koolmees die zich vastklampt aan de vetbol in de boom. Wanneer het beestje plots wegfladdert zucht hij kort, sluit zijn ogen en legt zijn voorhoofd op zijn knieën. Dit is voorlopig zijn meest opgevouwen vorm.

"Straks loop je gewoon door die haag", zei de hond die naast me stond. "Erdoor?" vroeg ik. "Erdoor", bevestigde de hond. Hij knikte vastberaden. "Maar hoe kan dat dan?" vervolgde ik. "Ik bedoel, ik kan toch niet door die haag zonder snoeischaar of hakmes?" De hond keek even scheef omhoog en schudde dan wild met zijn kop. "Je loopt erdoor, zoals je door een openstaande deur loopt, jongen." Ik begreep er niets van. "Maar ik ben toch geen geest?" Een gesprek met een hond is zelden een makkelijke opgave. Ofwel praat het beest niet terug, ofwel heeft het een vreemde gedachtegang waar je als gewoon mens maar moeilijk aan uit kunt.

Wie zichzelf opvouwt, moet zich ooit ook weer ontvouwen. Ontvouwen klinkt alleszins eenvoudiger dan ontplooien, want met dat laatste gaan vaak ingewikkelde processen van reflectie en realisatie gepaard. Hij doet zijn best om aan het simpele ontvouwen te beginnen, maar hij krijgt voorlopig enkel zijn ogen open. Hij zou zijn hoofd kunnen oprichten, zijn rug kunnen rechten, zijn armen even losschudden, opstaan, een strijkkwartet van Beethoven beluisteren en koffie zetten. Dat zou hij kunnen, maar hij doet niets van dat alles. Hij blijft zitten. De haartjes op zijn benen heeft hij nog nooit zo bewust en van zo dichtbij gezien.

"En zelfs als ik een geest zou zijn, dan zou ik het nog niet mogelijk achten. Als je door hagen kunt lopen, dan zak je toch ook door de grond?" Ik probeerde te begrijpen hoe ik volgens de hond door materie zou kunnen bewegen, maar het lukte me niet. Dat werkte duidelijk op zijn zenuwen. Hij blafte een keer, gevolgd door een gefrustreerd gegrom. Net als enkele ogenblikken eerder schudde hij opnieuw wild met zijn kop, zodat ik zijn oren hoorde flapperen. Vervolgens zette hij zich schrap, om het dan plots op een lopen te zetten. Ik zag hem recht op de haag af snellen en hield mijn adem in.

Opnieuw zucht hij, langer deze keer. Zijn hoofd rust nog steeds op zijn benen, zijn armen er nog steeds omheen geslagen, zijn vingers in elkaar verstrengeld. Hij weet niet hoe lang hij hier zo al zit. Plots klinkt het zoemende trilsignaal van zijn mobiele telefoon. Ogenblikkelijk richt hij zijn hoofd op, alsof er iemand met een touwtje aan zijn kruin heeft gerukt. Het voelt aan als een reflex en dat bezorgt hem telkens weer een wrang gevoel. De macht van dat toestel laat steeds minder ruimte om eraan te ontsnappen. Zeker niet voor iemand die constant met gevoelige antennes door de dag gaat.

Hij was weg. Althans, dat dacht hij gedurende een fractie van een seconde. De hond was met zijn kop vooruit in de haag gedoken, met een storm van in het rond vliegende blaadjes als gevolg. "Nu jij!" riep hij, terwijl hij met zijn snuit de grond onder de haag besnuffelde. Ik lachte en genoot van de gekke naïviteit van het beest. "Kom!" maande hij me opnieuw aan om hem te volgen. Het klonk dwingend, waaruit ik afleidde dat hij niet tevreden zou zijn als ik het niet zou proberen. "Ik loop gewoon door die haag", zei ik, meer tegen mezelf dan tegen de snuffelende hond.

"Wanneer spreken we nog eens af?" Dat zijn de woorden die hij hoopt te lezen. Eigenlijk zijn het de woorden die hij zelf zou willen schrijven, maar dat kan hij niet. En zelfs als hij zou kunnen, dan zou hij die vraag niet via digitale weg versturen. Hij zou een nieuw, wit blad nemen, in de rechterbovenhoek op ouderwetse manier de dorpsnaam en de datum schrijven, openen met de bekende aanspreking en vervolgens in zijn mooiste handschrift de letters tot woorden en de woorden tot vraag, tot hartenkreet aaneenknopen. De brief, die eigenlijk te kort zou zijn om als brief beschouwd te worden, zou hij zorgvuldig opvouwen, met keurige vouwlijnen, en zo in een onbeschreven omslag stoppen. Mocht het mogelijk zijn, dan zou hij zelf ook in die omslag springen, maar hij doet niets van dat alles. Hij stuurt of leest de verhoopte vraag niet. Hij leest iets helemaal anders: "Heb jij Houdini gezien? Hij moet in de loop van de voormiddag ontsnapt zijn. Die hond heeft zijn naam echt niet gestolen."

Ik haalde diep adem. Wat was het ergste dat me kon overkomen? Hooguit liep ik enkele schrammen op, door net als Houdini in de haag terecht te komen. De hond zou dan vast ook eens lachen, waarna ik hem bij mijn bezorgde buurvrouw zou terugbrengen. Als ik het niet probeerde, dan zou Houdini wellicht weerbarstig worden, waardoor hij zich moeilijker zou laten vangen en wegleiden. Na nog eens stevig in- en uit te ademen zette ik me op mijn beurt schrap, ging enkele passen achteruit om een goede aanloop te nemen en vertrok dan, als een pijl uit een boog. De haag kwam in sneltempo op me af. Ik voelde de adrenaline door mijn lijf pompen. Slechts enkele stappen van de groene muur verwijderd sloeg de aarzeling plots toe. Afremmen was echter geen optie meer en ik sloot mijn ogen, me overgevend aan het onvermijdelijke.

"Niet gezien, maar ik zal eens rondkijken in de buurt. Ik hou je op de hoogte!" Zijn buurvrouw is slecht te been en vraagt hem wel vaker om haar even te helpen. Een boodschap, kleine klusjes of een ontsnapte hond, hij steekt graag een handje toe. Houdini heeft hij zo al twee keer teruggevonden. Zijn band met het beest is goed, zo goed dat hij er sinds een paar maanden over nadenkt om zelf ook een hond in huis te nemen. Hij recht zijn rug, schudt zijn armen even los en staat op. Geen strijkkwartet van Beethoven en ook geen koffie, wel een sjaal, een muts en een jas. Hij trekt zijn voordeur achter zich dicht en roept een eerste keer de naam van de ontsnapte hond: "Houdini!"

Geen takken. Dat was het eerste wat door mijn hoofd schoot toen ik erdoor was. Geen takken, geen schrammen, zelfs geen haag, zo bleek. In het duister wist ik niet waar ik was, maar in de verte hoorde ik Houdini wel opgewonden blaffen. "Houdini! Ik ben erdoor! Rustig maar!" Nu ik bekomen was van de verwondering dat ik niet tegen, maar door de haag was gelopen, keek ik voor het eerst aandachtig naar mijn omgeving. Dat was gemakkelijker gezegd dan gedaan. Voor me uit kijken lukte, al zag ik niets. Ook leek ik met mijn neus ergens tegenaan te drukken. Om opzij te kijken moest ik me evenwel flink inspannen. Mijn hoofd liet zich niet zomaar naar links draaien toen ik dat probeerde. Wanneer het me toch gelukt was, zag ik dat ik tussen twee op elkaar toelopende witte muren gevangen zat.

"Houdini! Waar zit je, jongen?" Hij wandelt door de wijk en roept om de zoveel tijd de naam van de vermiste hond. Onderweg kijkt hij naar de beweging in de buurt. Een kind wordt aan de hand van een moeder naar een wagen geleid; het kleine hoofdje gaat schichtig heen en weer. Terwijl hij toekijkt flitst het idee van een brief weer door zijn hoofd. Hij weet wel waarom hij pen en papier niet ter hand neemt, maar dat neemt niet weg dat hij de aandrang voelt om het wel te doen. Het geluid van een startende motor duwt de gedachte weer weg. Wanneer de wagen met moeder en kind wegrijdt, hoort hij in de dichtstbijzijnde tuin geblaf. Hij gaat op zijn tippen staan en rekt zich helemaal uit om over de haag te kijken.

Omdat ik het in eerste instantie een onzinnig idee vond, drong het maar traag tot me door dat er geen andere uitleg mogelijk was. De enige verklaring voor deze situatie was een absurde. Wat me uiteindelijk overtuigde, was het gevoel dat ik niet rechtop stond, maar neerlag. Ik lag neer, tussen twee op elkaar toelopende witte muren, die weinig licht doorlieten. Dat kon maar een ding betekenen: ik was mijn brief geworden. Ik lag in de omslag die ik in gedachten had gehad en was tot mijn eigen hartenkreet getransformeerd. En alsof dat nog niet gek genoeg was, hoorde ik Houdini nog steeds onophoudelijk blaffen.

"Zozo, daar is onze ontsnappingskoning!" Houdini kwispelt enthousiast als hij mij - ik bedoel: hem - ziet. Onze band is altijd goed geweest. Heeft hij dit al gezegd? Even wordt hij overvallen door een vlaag van duizeligheid. Is dit nu? Was dit mijn herinnering of zijn beleving? De hond blijft staan en blaft luid. Hij lijkt me te roepen. Ik wandel naar de haag en heb het gevoel dat ik niet alleen ben. Het is alsof ik weet wat er gaat gebeuren, alsof dit allemaal al gebeurd is, alsof ik samenval met een andere kant. Ik nader tot op enkele passen van Houdini, waarop hij zich omdraait en onder de haag begint te snuffelen. Hij heeft iets gevonden en wil dat ik het neem. Ik raap een omslag op, kijk even om me heen en haal er dan een brief uit. Wanneer ik het blad openvouw is het even alsof alles in de juiste plooi valt.

[suusstroer]

Thema 1 - Cultuur en Natuur

Wat versta ik onder cultuur?

 Cultuur is voor mij een enorm breed begrip. Als ik het zou moeten afbakenen, zou ik komen op het volgende. Cultuur is een fenomeen wat zich uit in de manier van denken en de manier van handelen. Cultuur is min of meer een blueprint voor hoe iemand in het leven staat. Bepaalde gedragingen en manieren kunnen bij bepaalde culturen wel, en bij andere culturen niet. Cultuur belichaamt een breed scala aan zowel verschillen, als overeenkomsten. Een paar voorbeelden: hoe de man zich tot de vrouw verhoudt (islamitische culturen hebben hier een overeenstemmend gedachtegoed over), welke kledingstukken wel of niet gedragen mogen worden, wat de relatie/verhouding is tussen het individu en het collectief en hoe het individu zich opstelt tegenover de medemens. Maar ook hoe men vanuit zijn of haar eigen cultuur bepaalde dingen interpreteert. Denk bijvoorbeeld aan kunst, muziek of het geloof.

 Belangrijke aspecten van Verlichting en Romantiek

 Verlichting: Rationeel denken, verlichten van de geest, twee methoden: rationalisme en empirisme, Kennisbron: zintuiglijke waarneming/ervaring of het intellect (Kant probeerde beide uitgangspunten te combineren), ratio ipv religio: gebruik van verstand en waarneming i.p.v. vooringenomen geloof, nadenken over de waarheid via ratio en/of op basis van waarneming en ervaring leidt hoe dan ook tot vooruitgang en progressie. Emancipatie: iedereen is in beginsel gelijk aan elkaar, draagt bij aan de democratisering. Iedereen wordt geboren als een tabula rasa (onbeschreven blad) en doet gedurende zijn leven kennis en ervaring op. Ieder mens maakt dezelfde start. Kant: loskomen van de eigen onmondigheid en de moed om gebruik te maken van het eigen verstand zonder leiding van de ander. Voorbeeld: het ontstaan van de democratie en vrijheid van meningsuiting zonder angst dat dit door anderen wordt bekritiseerd.

 Romantiek: tegenhanger van de verlichting, focus ligt veel meer op gevoel, emotie, gehoor geven aan onbehagen. Stimulering voor het nationalisme. Realiteit (het nu) is niet in overeenstemming met het ideaal (het vroegere of het toekomstige). Dit beeld werd onder andere middels illustraties uitgebeeld door Nicolaas Beets en Jacob van Lennep. Escapisme en natuurverlangen: romantici wilden terug naar het oorspronkelijke, de ongerepte natuur. Natuur bood rust en heling. Aanhanger van romantiek wilde een echt natuurmens zijn (l’homme sauvauge) zoals werd beschreven door Rousseau.

 Illustratie van het concept natuur

Ik zie natuur als een combinatie van flora en fauna. Aardse verschijnselen zoals onweer, regen of de zon horen hier voor mij ook bij. In principe is alles natuur wat de aarde geschept heeft. Ook mensen behoren in die zin tot de natuur en wat mensen maken en ontwikkelen behoort ook tot de natuur. Waar ik persoonlijk de grens trek; op het moment dat de creaties van de mens in strijd is met het leven van dieren en andere aardse processen in de weg gaat zitten.

Onderscheid en verhouding tussen cultuur en natuur

Ik ben het eens met dit gedachtegoed. Als voorbeeld; door de komst en massaproductie (en ook massagebruik) van auto’s, is de gezondheid van het klimaat de afgelopen jaren fors achteruit gegaan. Dit heeft als gevolg dat bepaalde diersoorten met uitsterven worden bedreigd of verhongeren, omdat de menselijke activiteit een verstoring van het ecosysteem als direct gevolg heeft gehad. In die zin wordt de kloof tussen cultuur en natuur steeds groter, omdat deze twee momenteel niet met elkaar in harmonie samenleven.Tegenwoordig (en ook met de uitbraak van het corona-virus) gaat het iets beter met het klimaat en wordt de schade die de mens aan het klimaat heeft aangericht meer serieus genomen. In die zin wordt de verbinding tussen cultuur en natuur weer opnieuw aangegaan en is men bezig om zowel cultuur als natuur in een betere harmonie te laten samenleven.

[arun-pratap-singh]

Goede voornemens of roeping? We denken al gauw aan iets hoogs of dieps, maar het ligt vlak voor ons

Goede voornemens of roeping? We denken al gauw aan iets hoogs of dieps, maar het ligt vlak voor ons

Een nieuw jaar is begonnen. Als een onbeschreven blad ligt 2023 voor ons. We wensen elkaar folle lok en seine en koesteren misschien een paar goede voornemens. Voor zolang het duurt, want we weten maar al te goed dat een nieuw jaar nog niet een nieuw mens oplevert. Diep ingesleten groeven en patronen krijg je er niet zomaar uit. Blijven wij ergens niet steeds weer geneigd tot alle kwaad? #Goede…

[peterpauldoodkorte]

Draaikolk

Vortex De vanuit Frankrijk werkende Argentijnse regisseur Gaspar Noé is geen onbeschreven blad. Enter The Void was één grote (geslaagde) drugstrip, Love was porno in een arthousejasje en met het controversiële Irréversible joeg hij heel wat mensen op de kast door een verkrachting in zijn meest lugubere vorm op het witte doek weer te geven. Groot was de verbazing toen het enfant terrible van de…

[twafordizzy]

Jaap Harten ontmoet de revuegirl

bron beeld: nos.nl Schrijver en dichter Jaap Harten (1930-2017) was geen onbeschreven blad voor mij. Ik had al eens een verhalenbundel van hem gelezen. De pocket die ik nu in handen had, haalde herinneringen op aan de jaren 60/70. De titel: De groeten van Truman Capote. Satire en tragedie, pastiche en bitterheid is wat de bundel bracht. In Tederheden volgen we het levensverhaal van een revuegirl…

[jurjenkvanderhoek]

IN DIERVERHALEN MAAKT TOON TELLEGEN FILOSOFIE OVERDENKBAAR

Heb ik het nieuwe boek van Toon Tellegen gelezen, zak ik lekker onderuit in mijn fauteuil. Behaaglijk in de stof dat me welhaast omsluit zo kruip ik er in weg. Sluit mijn ogen. De tekeningen van Thé Tjong-Khing doemen voor mijn toegedekte pupillen op. Deze illustraties laten de zojuist gelezen verhalen achter mijn oogleden tot leven komen. Dan droom ik weg op de woorden en de pennenstreken. Waan ik mij dat onschuldige dier dat vol met vragen zit waarop menselijkerwijs geen antwoorden mogelijk zijn. Wat zal ik graag die eekhoorn of deze mier zijn, de olifant of het nijlpaard. Leven zonder je zorgen te maken om de grote vragen des levens. Je verwonderen om details, je afvragen wat er is daar verderop. De mammoet zal ik willen zijn die op zijn beurt de olifant wil zijn. Om gelukkig te leven in het nu en niet dat toen.

De dieren stellen elkaar vragen waar wij mensen niet opkomen, misschien nog niet aan toe zijn deze te bedenken. Die voor ons gesneden koek zijn, menen we. Omdat het onwerkelijke gedachten schijnen te zijn, niet realistisch. Niet ter zake doend, maar voor de dieren juist heel hier en nu. Oh, wat zal ik graag zo blank in het leven staan, als een onbeschreven blad. Zo zoals de dieren die in de verhalen van Tellegen kinderlijke vragen stellen. Het mensenkind heeft die onbevangenheid van deze dieren nog. Grote vragen stellen, die boven hun macht lijken te gaan. Kleine antwoorden verwachten, die de wereld en het leven tastbaar maken, begrijpelijk.

Toon Tellegen maakt met zijn verhalen filosofische vraagstukken bereikbaar, begaanbaar en voelbaar. Het diepste mijmeren landt door zijn woorden eenvoudig in mijn denken. Ik doorzie aan de hand van zijn vertellingen, die welhaast voor kinderen geschreven lijken te zijn, het bestaan beter. Levensvragen die voor de kleine krekel antwoorden verdienen om het leven aan te kunnen en de wereld verstaanbaar. Wat is er achter de muur waarop eekhoorn en mier stuiten na een lange reis. Daar is niets. Ik vraag me weleens af of het heelal een einde kent. Het heel is al, het is de ganse ruimte. Maar naar menselijke maatstaven bestaat oneindig niet. Net zoals eeuwig geen optie is in het leven. En wat is daar dan na, wanneer die onmetelijke ruimte afgemeten is. Eekhoorn breekt er zijn hoofd over, terwijl de mier genoegen neemt met niets. Zoals de mol en de aardworm onder de grond op het einde van de aarde stuiten, niet meer verder kunnen graven en onverrichte zake terugkeren. Dat was zeker de fundering van een huis zal de lezer raden, want de mens wenst wel overal een passend antwoord op. Mol en worm zingen elkaar in slaap en praten nergens meer over. De muis deed een niet te geloven ontdekking: wij bestaan niet. Dus is de olifant verzonnen, die op zijn beurt ontdekt dat de toekomst een vergissing is.

In zijn boek laat Tellegen de dieren vragen stellen die ertoe doen. Vraagstukken waarmee de schrijver misschien al langer rondloopt, maar aan niemand heeft durven voorleggen nog. De kans dat hij voor gek wordt verklaart namelijk is niet gering. De mensen van nu zijn zo rationeel dat de fantasie uit haar voegen barst en vervliegt in de tijd. De werkelijkheid staat hoog in het vaandel en degene die daarvan afwijkt wordt met liefde afgeschoten. Daarom zijn het de dieren die hoger kunnen vliegen en dieper kunnen graven. Zij nemen geen blad voor de mond, maar vragen waar het opstaat. Daarom maakt Tellegen van de dieren net mensen.

Foto Michael van Uden

De verhalen zijn fabels waarin de moraal tussen de regels door gelezen kan worden. In de beeldspraak wordt een abstracte waarheid duidelijk gemaakt. Want is dat niet de kern van de filosofie, je bezig houden met fundamentele vragen over het bestaan, de werkelijkheid, de rede, waarden en het verstand. De dieren spreken met elkaar na diep nagedacht te hebben. Ze bevragen elkaar om het zijn te onderzoeken, mogelijkheden te argumenteren, op hun manier logisch te denken. De dieren van Tellegen zijn vrije denkers. Naar menselijk idee is er geen logica in te ontdekken, maar de vragen zijn steekhoudend en doen er zeker toe. De schrijver geeft overigens geen duidelijk afgepaste antwoorden. De dieren denken het te weten, maar de lezer blijft veelal in het ongewisse en moet dieper in de gelaagde verhalen duiken om een waarheid te bevestigen.

In de filosofie van Toon Tellegen zweeft de waarheid niet boven de werkelijkheid. Maar kun je wel in gedachten hoog boven de realiteit vliegen om de feiten te overzien. De dieren kijken in hun onnozelheid van onder op het zijn, maar spreken er over alsof ze het van boven bekijken. Ze maken de levensvragen beschouwelijk, handzaam en laagdrempelig. Ze spreken hun ongecompliceerde gedachten aan elkaar uit om meer te weten te komen van het bestaan en het doel, de zin van het leven: waar gaan we eigenlijk heen.

De verhalen in het boek zijn niet alle nieuw. Voor mij wel. De oude verschenen in eerdere uitgaven. Tellegen vulde het aantal voor deze uitgave aan met enkele onlangs geschreven  vertellingen. De filosofische vraagstukken ontroeren in handen van dieren. Door hun onlogische logica zetten de dieren de mensen aan het denken. En soms kan ik een omfloerste lach niet onderdrukken. Die dieren zijn net mensen. Met al hun belachelijke gedachten, ideeën en standpunten. Toon Tellegen houdt ons een spiegel voor. Een lachspiegel waarin we ons zijn vervormd weerzien.

Foto Martin Waalbeer

De verbeeldingen uit ons dagelijks leven projecteert Tellegen op de dieren in zijn verhalen. De eekhoorn en de mier gaan in het eerste verhaal naar de verte, de toekomst. Ze lopen urenlang door naar die verte en stuiten op een muur, kunnen niet verder. De mier klimt op de muur en ziet niets. Kijkt hij in het hiernamaals? Er zijn mensen die menen dat daar inderdaad niets is. En dan de vraag van de krekel aan de schildpad. Is hij er wel zeker van dat hij de schildpad is. Je bent wat je doet, of is dat niet het wezen van het zijn. En de mier kan alles denken. Zich alles indenken en uitdenken. Denken heeft geen geheimen. Verder doordenken dan tot oneindig. Overdenken, toedenken. Maar iemand wegdenken kan ze niet. De neushoorn en het nijlpaard, beide willen het eerst aan de beurt zijn in de winkel van de sprinkhaan. Ze voeren allerlei redenen aan om maar aan te geven dat deze voor de ander eerst aan de beurt is. “Mijn wil bestond eerder dan ik. Die hing al in de lucht toen er nog niks bestond, de hele wereld niet, de zon niet, het was nog helemaal donker en koud en stil, maar mijn wil om vandaag hier in de winkel van de sprinkhaan iets te kopen, die zweefde al rond.” Zijn wij alle niet zo kleinzielig om haantje de voorste te zijn, op de eerste rij te staan, te denken dat het nu onze beurt is.

Toon Tellegen bedenkt wonderlijke dingen, filosofeert zich een punthoofd. Geeft oplossingen voor onbestaande vraagstukken. Deze zijn echter wel heel werkelijk, wanneer je er goed bij nadenkt, het overdenkt. Er peinzend induikt. Wat te denken van de verjaardag van de eendagsvlieg. Hij heeft maar één enkele dag in zijn leven, dus kan hij slechts een veruurdag vieren. Logisch toch? De krekel is zo nieuwsgierig naar hoe zijn gevoel eruitziet dat hij zich binnenste buiten keert. En wat is de waarde van de tor. Hij is iets waard. Niet helemaal niets. En schrijft het op de muur. “Dat ben ik, dacht hij. Dat moet ik nooit vergeten.” Kun je de grootte van iets afmeten. Wat is groot en wat is klein. Verjaardagen zijn klein, want duren nooit langer dan een dag. Verdriet is groot, onherbergzaam en koud en stil. Maar het kan ook klein zijn, zo weg te blazen. De struisvogel steekt zijn kop in de grond en droomt ergens anders te zijn. Wat zal ik dat graag wensen, me ergens voor afsluiten en menen op een andere plek te zijn dan daar waar ik ben en niet wil zijn.

En soms praat ik net als de eekhoorn met de dingen in mijn kamer. Vooral nadat ik dit boek van Toon Tellegen en Thé Tjong-Khing heb gelezen en bekeken. Ik leg het voor me op tafel en richt mijn woord tot het boek. Stel de vragen die de dieren elkaar stellen, het boek geeft me de antwoorden. Zoals op iedere pot een deksel past, zo sluit elk antwoord de vraag af. Misschien niet altijd even bevredigend, is het een dooddoener. Nadenkend, in de diepte overdenkend, kan ik de vraagstelling wegdenken en me het antwoord indenken. Tellegen schrijft waarheden als koeien. Thé tekent er een levendige verbeelding bij. En ik zak nog dieper weg in mijn fauteuil. Is het een foute uil?

Waar gaan we eigenlijk heen. Tekst Toon Tellegen. Illustraties Thé Tjong-Khing. Uitgave Em. Querido’s Uitgeverij, 2023.

[lauwpauw]

Force of Nature⁠ .⁠ Soms slaat laat het leven zich ineens van zijn meest krachtige kant zien. Deze kaarten gaan over het toeslaan van levenskracht.⁠ ⁠ Of dit nu fysiek of mentaal voelbaar is. Het is de kracht van de natuur.⁠ ⁠ Het onbeschreven blad waar ineens met kracht een kleurpracht zichtbaar wordt.⁠ ⁠ Het is er.⁠ ⁠ Het is er altijd.⁠ .⁠ kunstprint in diverse uitvoeringen/kleurcombinatie⁠ verkrijgbaar in 13x18cm - 30x40cm - 50x70cm⁠ .⁠ .⁠ .⁠ .⁠ Force of Nature⁠ .⁠ Sometimes life suddenly shows its most powerful side. This artwork speaks about the strike of life force.⁠ ⁠ Whether this is physically or mentally palpable. It's the power of nature.⁠ ⁠ The blank page where suddenly a colorful splendor becomes visible.⁠ ⁠ It's there.⁠ ⁠ It's always there.⁠ .⁠ Art print in various versions/color combination⁠ available in 13x18cm - 30x40cm - 50x70cm⁠ .⁠ .⁠ .⁠ .⁠ ⁠ #artprint #art #illustration #artwork #artist #print #wallart #design #contemporaryart #printmaking #digitalart #artprints #homedecor #fineart #drawing #prints #interiordesign #painting #artistsoninstagram #poster #abstractart #printmaker #artoftheday #instaart #forceofnature #naturelover #shopart #shoplocal #buyart #breda

[lindakijktenschrijft]

Twee lege vellen staarden de dames aan. Waar de meesten geïntimideerd zouden raken van zo’n onbeschreven blad, zagen de twee alleen maar eindeloze mogelijkheden. Het A0 was waarschijnlijk zelfs te klein voor de honderden, nee, duizenden ideeën die ze samen zouden uitpluizen. Een regenboog aan stiften lag klaar; naast hen lag de kat. 

In al die uren keken ze geen een keer op de klok. De enige tijdsaanduiding was het signaal van een lege maag die lunchtijd aanduidde. Schrijven en praten, brainstormen en uitwisselen. Hoe laat zou het zijn? Maakt niet uit, want time flies when you’re doing something you love. Ondertussen waggelde de kat met haar volle bips van het ene blad naar het andere, als hun eigen mascotte. 

Praten en (te veel) denken kunnen de twee als geen ander. Naast een flinke portie DNA lijken zij ook hun brein te delen. De uitdrukking ‘op één lijn liggen’ kan voor hen bedacht zijn. Het is een relatie die bol staat van respect, begrip en eerlijkheid. Een band die bijna alleen maar in families voorkomt. 

De vellen vulden zich met woorden, tekeningen, haren van de kat en ideeën. Onzekerheden en mogelijkheden werden letterlijk op tafel gelegd en langs elkaar afgewogen. Maar de belangrijkste dingen vonden tussen de regels plaats. De onvoorwaardelijkheid van steun en het luisterend oor. 

Een van de vele conclusies die op deze vrijdagmiddag de revue passeerden, was het opleggen van druk. Of dit nu van buitenaf is, of vanuit jezelf komt. Beide dames konden zich maar al te goed in deze laatste herkennen. Je raadt het al: ik was een van deze dames. Mezelf druk opleggen kan ik maar al te goed. Wie schrijft er nu - naast lange werkdagen en meerdere freelance klussen - elke dag nog een extra stukje, ongeacht hoe druk of saai deze dag ook was? De conclusie was dan ook: een dikke vinger aan interne druk. En met die insteek ben ik dus ook gisteren compleet vergeten dat stukje te schrijven. 

’s Avonds stuurde een vriendin van me een whatsapp-sticker door: druk maken is voor compressors. Wees geen compressor. 

[skylge-blog]

Aristoteles is epic!!

Dit zijn de aantekeningen uit de les. Ik was er les 1 en les 3 niet i.v.m. tv-opnames.

LES 2:                                                                                                                     Nature-Nurture. Aangeboren-Aangeleerd.    

5 factoren:                                                                                                                      1: opvoeding= streng -los.                                                                                              2: omgeving= luxe wijk -sloppen wijk.                                                                     3: mensen om je heen= goede gewoontes -slechte gewoontes.                                    4: geloof/cultuur= steng gelovig -niet gelovig?                                                          5: intelligentie= zijn de mensen om je heen slim of niet?                                       

ARISTOTELES=EPIC!!!!!!!!!!!!                                                                                       

LES 4: Sociale filosofie                                                                                                                    Utopia betekent: de ideale samenleving.                                                                         Thomas more.         topos=plaats.                                                                                Eutopia-Outopia. Goede plaats-Onbestaande plaats.    

 Aristocratie.         

Demos= volk     democratie= macht bij het volk.                                                                             Plato was tegen de democratie.  waarom?:                                                           1: Het volk dat stemt is veel te dom.                                                                            2: De regeerders/politici zijn ook te dom.                                                                        

Locke, Rousseau en Hobbes schrijven over:                                                            1: Hoe zag de natuurtoestand eruit voordat we in een samenleving leefde?               2: Waarom gingen mensen in een samenleving en hoe zag dat eruit? afspraken? 3: Hoe moet de staat eruit zien? Hoe zou die moeten zijn?       

Locke: Amerika.                                                                                                           Mensen zijn van nature niets, niet goed of slecht. Een onbeschreven blad. Tabula Rasa.

4 natuurrechten:                                                                                                           1: Recht op leven.                                                                                                       2: Recht op bezit.                                                                                                            3: Recht op vrijheid.                                                                                                        4: Recht op gezondheid, elkaar niet schaden in de gezondheid.                           Nachtwakersstaat (vorst): Liep s’nachts door de straten. Door zijn aanwezigheid gedraagt iedereen zich. Als 1 van de natuurrechten werd overtreden grepen ze heel hard in.

Rousseau: Europa.                                                                                                               Paradijs. De mens is van nature goed. Er is een overvloed aan middelen, genoeg te eten. Samen. Wij. We kijken meer naar elkaar om.

Hobbes: Noord-Korea.                                                                                                     Mensen zijn van nature totaal egoïstisch. Er is een tekort aan dingen. Mensen vechten en doden elkaar. Er zijn geen regels. ER moeten strenge regels en wetten komen en een hele sterke leider.

LES 5:  Ethiek.                                                                                                         Wat is goed leven/ goed handelen?                                                                       Ethiek komt voor in veel beroepen.      

De moraal: het geheel van onze normen en waarden.                                           Komt de moraal voort ui de natuur of uit de cultuur?                                             Nietzsche: We bedenken de moraal om macht te krijgen.      

Gevolgenethiek:                                                                                                             Kijkt alleen naar de gevolgen. Utilitarisme= Heeft maar 1 regel= Meeste geluk voor de meeste mensen. Je moet kiezen voor datgene wat de meeste mensen gelukkig maakt. 

Plichtethiek:                                                                                                               Kijkt alleen naar de principes. Wat zijn je principes?                                                  Categorisch imperatief:                                                                                                1: Handel altijd alsof het een algemene wet is of zou moeten zijn, er zijn geen uitzonderingen.                                                                                                       2: Behandel je medemens nooit als een middel maar altijd als een doel op zichzelf. Iedereen is gelijk. 

Deugdethiek:                                                                                                               Zegt niks over wat je moet doen maar over hoe goed te leven.                                    Deugd: midden tussen tekort en teveel.                                                                                     Deugd: karaktertoestand.  

tekort                                  deugd                             teveel                                   -leugenachtig                      eerlijk                      +flapuit,overeerlijk                              -saai                                   grappig                    +irritant.                                                 -druk                           focus          +stess,overmeesterend,nerdklasje.