#fauna fiksionale

[kafsho]

[kafsho]

(T)e kryevepra “Katedralja e Parisit” Hygo na shfaq ciganen Esmeralda, ardhur siç thotë nga Ballkani, konkretisht nga “vendet (trojet) e Shqipërisë”, dhe shoqëruar nga dhia e saj. Çuditërisht, Esmeralda e quan dhinë e saj - me të cilën jepte shfaqje para Katedrales -, “Djali”, siç e transkripton në origjinalin frëngjisht këtë emër vetë Hygoi, kryeromantiku i letërsisë franceze. Dhe çuditërisht përsëri, në përkthimin shqip të kësaj vepre, personazhi i dhisë “Djali” shqipërohet “Xhali”, si për ta larguar enkas nga shqipja dhe për ta orientalizuar sa më shumë termin, kur në fakt, ky term apo ky emër nuk ekziston në botën orientale. Për mendimin tonë, gjeniu Hygo, që i bazon episodet në ngjarje të ndodhura, duhet të ketë pasur këtu parasysh termin shqip “djali”, që i shkon aq bukur si nofkë afektive e përkëdhelie dhisë (apo cjapit) të Esmeraldës, vajtur nga Shqipëria në Karnavalet e Parisit, ku nuk mungon as simboli i “albanojës”, kapuçi i lartë shqiptar i Mesjetës. Normalisht, Hygo duhej ta quante “Vajza” dhinë e Esmeraldës dhe jo “Djali”, ose ndryshe, më saktë, do duhej të ishte “cjapi Djali”. Por, ja që ngatërresa krijohet lehtë kur jo domosdoshmërisht brirët e kafshës përcaktojnë gjininë e saj, dhe e njëjta gjë mund të thuhet edhe për kokën e dhisë (cjapit) mbi përkrenaren e Skënderbeut. Kjo “zgjidhje” hygoiane, “Dhija Djali” duket sikur i shkon për shtat edhe simbolit të brirëve mbi përkrenaren emblematike kastriotine.

Fotaq Andrea, Enigma e shpatës së tretë “ensis” të Skënderbeut

[kafsho]

Miliona merr Agjensia e Parqeve dhe Rekreacionit por të vetmin ndryshim që ka bëre është që Kopshtin Zoologjik nuk e quan si të tille por e quan dhe e prezanton si ZooPark. Duke i bere emrin anglisht i zgjidhem të gjitha hallet! Vizituam kopshtin zoologjik dhe gjëndja është katastrofe. Kafshë në gjëndje të sëmurë, shpend në gjëndje të plagosur sepse nuk jetojnë në një kafaz të përshtatur për ta, mungon ushqimi dhe uji i bollshëm. Ushqimi me buke të mykur nuk është i përshtatshëm për kafshët.Nuk ka asnjë të dhëne shpjeguese për kafshët që supozohet të vizitojnë qytetaret dhe turistet e Tiranës . Agjensia thotë që kopshti zoologjik ka 30 lloje specie por ato nuk i gjeje në kopshtin zoologjik. (...) I bëj thirrje organizatave ndërkombëtare në mbrojtje të kafshëve të reagojnë për këtë gjëndje.

Ina Zhupa, Përralla me kafshët ka treguar Veliaj por realiteti ...

[kafsho]

[kafsho]

[kafsho]

Do të kthehesh te vendi me shumë orë ku të gjitha kanë ngelur. Por kjo ndodh me kohën e nostalgjisë. Ishte diçka që më tundonte dhe mua dhe kur u ktheva pas 12 vjetëve, nuk pashë ndryshim. Madje ma ndrydhi zemrën harresa. Aty e kuptova që s’kisha ikur, po më kishin flakur. Isha një i panjohur në një vend ku më ishin zhdukur vendet fizike për të më zgjuar kujtimet. Betonizimi gjigand i kish vdekur dhe ato. Pamja e Dajtit nga dritaret e lindjes, s’ishte më, prej andej vinte era e peshkut dhe e gjithfarëlloj gjellërash në restorantet poshtë, ndërsa nga dritaret e perëndimit ishin zhdukur kodrinat dhe fasha e portokalltë e diellit mbi detin Adriatik. Nostalgjia ishte kthyer në një gjysmagjel.

Roland Gjoza, Librat e mi janë plagët e mia

[kafsho]

[kafsho]