#eigen herinneringen

[twafordizzy]

Dorthe Nors voert ons langs de Deense kustlijn

foto: Kirsten Klein; bron beeld: news.blog.gustavus.edu De Deense Dorthe Nors (1970) schreef verhalen die internationaal de aandacht trokken. Ze studeerde kunstgeschiedenis en Scandinavische literatuur in Aarhuus. Haar werk werd pas echt bekend nadat ze genomineerd werd voor de Man Booker Prize in 2017 met haar vertaalde roman: Mirror, Shoulder, Signal. Bij de kennismaking met haar werk kwamen…

[l5-gbsdehorizon]

Erfgoed in de klas met Anouk en Kim van Liberas.

We startten ons eigen klasarchief met heel wat herinneringen die voor ons ‘thuis’ oproepen.

Kijk je even mee naar onze mini-tentoonstelling?

[devosopmaandag]

Het niet-eeuwige geheugen

Ik zocht mijn geheugen af naar mijn allereerste boek als kind. Ergens in die vuilnisbelt moet het toch te vinden zijn. Ik heb wel eens een boek mijn eerste genoemd, maar ik geloof dat dat niet helemaal waar is. Genoeg vroege herinneringen aan lezen, aan plaatjes, aan boeken halen in de bibliotheek midden in het Julianapark. Maar dat eerste boek? Bij ons thuis werd niet gelezen, boeken waren er amper. Maar het moet mijn moeder zijn geweest die een kinderboekenabonnement nam bij de Arbeiderspers. Was het eens per kwartaal dat er een nieuw kinderboek werd bezorgd? Zo bouwde ik mijn eerste boekbezit op, zo komt het dat één verhaal uit een van die boeken zich altijd weer losmaakt uit die vuilnisbelt: 'God en meneer Zuurpruim'. Ik omring mij nu met mijn boeken, ik woon in de groeiende jas van mijn leven.

En nu zag ik deze week de Chileense documentaire 'The Eternal Memory'*, over Augusto Góngora, journalist en filmmaker, en zijn vrouw Paulina Urrutia, atrice en politica. Augusto krijgt rond zijn zestigste Alzheimer en sterft negen jaren later. In de film wordt het echtpaar jarenlang van dichtbij gevolgd. Ik voelde tijdens het kijken een toenemende druk in mijn borststreek, een soort pijn die werd verzacht door beelden van hun wederzijdse liefde. Maar de diepten van zijn groeiende eenzaamheid, zijn angsten en ontreddering waren bijna onverdraaglijk om aan te zien. Als het om euthanasie gaat, denk ik wel eens: moet een mens dat ene ongevraagde en onontkoombare mensenleven niet volbrengen? Hoe dan ook? Na zo'n film ben ik daar niet meer zo zeker van. Waar aanvankelijk zijn neergang nog een verlicht soort liefde tussen hen beiden teweeg brengt, liefde van het allertederste soort, wordt deze aan het einde hartverscheurend.

Ik volsta hier met de eigen woorden van Augusto en Paulina in die laatste fase. Augusto loopt verdwaasd in zijn studeerkamer rond met een stapel boeken onder zijn arm. Af en toe laat hij er een vallen. Hij praat toonloos in zichzelf. Paulina probeert hem gerust te stellen en af te leiden.

Augusto: Als ze me willen vermoorden doen ze het maar. Ik ga wel alleen. Ik ga andere vrienden zoeken die me de boeken geven

Paulina: Je bent heel moe en ik kan je helpen.

Augsto: Maar hoe ga je me helpen?

Paulina: Ik kan je boeken vasthouden en je helpen. Ik kan je wat water geven.

Augsto Goed. Waar? In mijn huis?

Paulina: Ja

Augsto: Als je dat doet ben ik je zo dankbaar als maar kan.

Paulina: Hier zit je heel goed. En met je boeken gaat het ook goed. Al deze boeken worden goed bewaard.

Augsto: Ik kan niet meer. Wat gebeurt er met me?

Mijn boeken.

Mijn boeken.

Mijn boeken betekenen zo veel voor me.

Vergeef me.

* La memoria infinita | regie en script Maite Alberdi | camera Pablo Valdés | 85 minuten | 2023 | uitgezonden door omroep Human op woensdag 18 september 2024 op NPO 2

[naturalswimmingspirit]

lotte.vonk

Als de dagen voorbij gaan alsof het om secondes gaat, maar ook aanvoelen als eeuwen. Geen blijdschap en woede meer voelend, alleen een drang naar ruimte en rust. Geen verplichtingen meer, jezelf terug vindend tussen de stenen van het afgebroken muurtje. Het muurtje wat je ooit je thuis noemde, je eigen ik. Tussen de brokstukken en scherven, ligt het meest dierbare op aarde. De mooiste herinneringen die je afspeelt in gedachte, wensend dat je terug kon naar die tijd. Die tijd dat jij jij was. Die tijd dat je muurtje de mooiste kleuren had van de regenboog, versierd en opgetogen. De stenen liggen nu op de grond, grauw en dof. Alleen enkele voelen nog vertrouwd. Met de stenen met betekenis bouw je verder, aan een nieuwe muur. Een berg rotzooi achterlatend, met een muur die steeds mooier word. Adem in, adem uit. Je komt er wel, het was tijd voor een nieuwe start. Vertrouwend in de toekomst, twijfelachtig maar sterk, ik ben ik. Een nieuwe ik, een mooiere ik en vooral een sterkere ik. Rust en ruimte, wat en wonderen het niet kan verrichten 💛 📸: @henkdekkerphotography

[parvasilvi]

Papierwerk

Mijn moeder is aan het opruimen Rapporten, knutselwerk, oude foto's Alles moet het huis uit.

Het is gezellig. We delen herinneringen, Wijzen elkaar op vergeten momenten. En ruimen op.

Elk object beland op één van drie stapels: Weggeven Weggooien Bewaren. Het voelt bevrijdend om zo veel weg te gooien. En vertrouwd om in het verleden te graven.

Ik kom mijn oude agenda tegen En m'n klassenfoto van toen ik vijftien was, En ik voel ineens zo'n golf van liefde, Voor de ongemakkelijke tiener die ik was. Het was geen makkelijke leeftijd, Maar ze heeft me gebracht naar het hier en nu.

Ik hecht niet snel aan spullen. Op vijftien had ik in negen verschillende huizen gewoond, In zeven verschillende steden, in drie landen. Ik heb al vroeg geleerd om niet aan mijn spullen te hechten Neem mee wat in een verhuisdoos past En wees niet verbaasd als er iets kwijtraakt bij de reis Het zijn maar spullen. Alles is vervangbaar. "De agenda mag weg," zeg ik. De foto bewaar ik.

Mijn moeder is aan het opruimen Vorige maand heeft ze haar vader's huis leeg moeten ruimen. Vijf kratten fotoalbums met wazige foto's van verre vage familie En nog drie kratten met ander papierwerk. Brieven. Schriften. Agenda's. Eindeloos.

Ze heeft het niet hardop gezegd, Ik weet niet eens of ze het zelf weet, maar Ze wil me behoeden. Dus zitten we op de vloer van mijn oude kamer voor de boekenkast "Kijk nou toch," zegt mijn moeder. "Piep de muis!" En het kan niet, dat ik dit boekje uit m'n kleutertijd nog herken, En toch zijn de plaatjes zo vertrouwd Piep krijgt een rode ballon Piep krijgt een gele ballon De bladzijdes plakken aan elkaar. Er is een hoekje van een bladzij afgescheurd. Ik ben allang geen kleuter meer. Er is geen enkele reden om dit nog in huis te hebben. Ik leg het boekje op de stapel: "weg".

Ik heb al vroeg geleerd om niet aan mijn spullen te hechten En toch staat mijn huis, mijn eigen huis, nu vol met hebbedingetjes Goedkope, kitscherige, vervangbare spullen. Maar toch.

Twee weken later zal ik nog eens aan dat kleuterboek denken. En beneemt het me de adem Hoe graag ik er nog een keer in wil bladeren. Dat tastbare bewijs van dat ik ooit een mollige kleuter was Een herinnering in primaire kleuren.

"Zo, dat levert een hoop ruimte op," chirpt mijn moeder. En met een voldaan gevoel kieperen we het verleden in de kliko. Opgeruimd staat netjes.

[280507]

Ik wil niet ergens zijn. Behalve hier, misschien. Waar de eenzaamheid me zonder moeite weet te bevatten. Waar de nacht me niet per se kapot wil. Waar de herinneringen voor vergetelheid zorgen. Zoals gewoonlijk zal ik er niks mee inzitten om de sleur niet te doorbreken. Ik ben gespecialiseerd in het zittend gebrek aan beweging. Ik heb gedachten als: "Kandelaars, je kunt niet met hen leven maar ook niet zonder hen.", "Een blinde vlo heeft de hond niet voor het uitkiezen" en "Alleen zijn is het lot van de vele personen in mij." Als je met gedachten niks opschiet moet je niet bang voor ze zijn. De schaduw van de liefde is met geen licht te vangen. Tenzij je het licht eerst uit de duisternis snijdt. De vorm is belangrijker dan de inhoud, op voorwaarde dat je in staat bent ze met elkaar te verwarren. Met z'n tweeën liep ik over de kasseien van mijn eigen stad, en zonder iemand naast mij belandde ik in een steenloze andere stad, die louter bestond uit het drijfzand in m'n kop. Het verlies is groot, het verdriet is groter, het pijnlijke verlangen naar onverschilligheid is het grootst van al. Ik wil niet voor mezelf leven, ik wil voor een ander leven en daarmee maak ik de ander dood. Met een sms of een mail of een kort telefoongesprek maak ik die ander weer levend, maar zoals vroeger wordt het nooit meer. De weg naar m'n huis wordt steeds moeizamer gevonden terwijl ik toch uit mijn raam hang en schreeuw "Hier moet je zijn! Hier!" M'n stem wordt natuurlijk niet gehoord. Dat is typisch voor een stem die aaneen is geregen met gefluister, onbegrijpelijke kreten en adem die vergeefs naar woorden zoekt. Wil ik terug in de tijd? Dat zou kunnen maar het verleden wil niet meewerken.

- H. Brusselmans

[mompelen]

Ik begin me terug meer en meer te verwonderen aan het feit dat jij misschien niet zo speciaal was als ik dacht. Maar dat alles speciaal was omdat ik het mee speciaal maakte. Dat ikzelf de glitters en confetti meenam naar alle herinneringen. En nu ik dit zelf niet meer altijd kan opbrengen opmerk dat alles maar heel gewoontjes rondom u is. Misschien begin ik dan nu eindelijk mijn eigen waarde in te zien en te beseffen dat ook ik ertoe doe.

[beerspanl]

Tips en trucs om het meeste uit uw GoodBeer Spa-bezoek in Brussel te halen

Als je een bierliefhebber bent die in Brussel woont, zou een bezoek aan GoodBeer Spa een prioriteit op je bucketlist moeten zijn. De laatste tijd heeft het concept van een bierspa, waar je kunt baden in bier terwijl je geniet van een koud brouwsel, relatief veel populariteit gewonnen. Brussel staat, zoals altijd, bekend om zijn rijke cultuur en is een perfecte bestemming om je over te geven aan deze unieke ervaring. Hier zijn enkele tips om u te helpen het meeste uit uw bezoek aan de GoodBeer Spa te halen.

Reserveren

Het is mogelijk om het een beetje druk te krijgen, vooral tijdens het hoogseizoen. Daarom raden we aan om uw reservering van tevoren te plannen, zodat we ervoor kunnen zorgen dat uw plek is beveiligd op basis van uw tijd en datum, en u niet teleurgesteld zult zijn door eventuele beschikbaarheidsproblemen op het laatste moment.

Hoe zit het met kleding

Wij voorzien onze bezoekers tijdens de behandeling van passende kleding en badjassen, u hoeft zich dus geen zorgen te maken over het meebrengen van uw eigen kleding. Het is echter beter om er een comfortabel zwempak onder te dragen, aangezien u geruime tijd in het bier zult weken. Probeer geen sieraden of accessoires te dragen die beschadigd kunnen raken door bier.

Wie gaat er rijden

Hoewel nuchter goed is, kan een klein biertje toch geen kwaad? Een van uw groep moet echter volkomen onthouding hebben om te rijden, of beter, een taxi of taxi boeken om u terug naar huis te brengen. Probeer nuchter binnen te komen, zodat je het meeste kunt halen uit het hemelse bier dat we aanbieden.

Houd jezelf gehydrateerd

Bier is een diureticum, wat betekent dat het je lichaam kan uitdrogen. Om dit tegen te gaan, moet je ervoor zorgen dat je voor, tijdens en na je sessie voldoende water drinkt. Het helpt u gehydrateerd te blijven en zorgt voor de beste voordelen van de behandeling.

Relax en geniet

Zodra u GoodBeer Spa binnengaat, is het tijd om uw zorgen te vergeten, achterover te leunen, te ontspannen en te genieten van de ervaring. Laat elk probleem in je hoofd los en dompel jezelf onder in de unieke sensatie van badderen in een warm bierbad. Sluit je ogen, haal diep adem en laat de natuurlijke ingrediënten van bier hun magie op je huid inwerken. U kunt ook een luchtmassage krijgen in de ofuro om uw ervaring te verbeteren.

Blijf daarna ontspannen

Neem even de tijd om te ontspannen en te genieten van de afterglow na je bierspa-sessie. Keer niet meteen terug naar je drukke routine; laat je lichaam en geest volledig herstellen van de therapie terwijl je achterover leunt en meer bier drinkt. Misschien wil je je huid ook hydrateren met een milde lotion of olie om de voordelen van het bier vast te houden.

Maak enkele herinneringen

Hoewel er enkele beperkingen gelden voor het gebruik van elektronica tijdens de behandeling, kunt u nog steeds foto's maken als aandenken, voor of na uw sessie, om de herinneringen vast te leggen. U kunt uw ervaring delen op sociale media terwijl u ons tagt om ons te laten weten wat u echt van uw ervaring vond.

Koop bierproducten

Hoe graag we je ook voorzien van een ontspannende bierspabehandeling, we serveren ook graag bierproducten van de beste kwaliteit. Bij GoodBeer Craft kun je het assortiment van onze biercosmetica ontdekken, waaronder bierzeep, shampoo, lotion, badzout, scrubs, bruisballen en nog veel meer. Je kunt deze souvenirs kopen om mee naar huis te nemen als aandenken aan je bierspa-ervaring bij GoodBeer Spa.

Deze producten zijn ook een uniek en indrukwekkend cadeau voor je bierminnende vrienden en familieleden. Als u van plan bent uzelf te verwennen met een aangename tijd alleen of een ongelooflijke tijd door te brengen met uw vrienden of familie, dan is een bierspabehandeling bij GoodBeer Spa iets voor u! Hier kunt u een onvergetelijke en plezierige ervaring beleven terwijl u ontspannen geniet van warm bier. Boek vandaag nog uw bezoek.

[astronaut348469]

Het leven ademde door mij

Mijn lijf versmelt met de matras waar ik op lig. Het kleuren palet dat ik zie met mijn ogen wordt intenser, feller, genuanceerder. Het neemt me mee op reis naar figuren dat in elkaar overvloeien, figuren dat uit elkaar bloeien. Ik voel dat mijn ziel mee wilt op deze reis. Mijn lichaam verzwaard nog meer, alles van spierspanning laat zich los, ik heb het idee dat mijn mond wordt gesnoerd en ademen geen functie meer is dat nodig is. Zonder enige tegenstribbeling laat ik het gebeuren, met mijn keel en mond wagenwijd open laat ik het gebeuren. Ik verdrink, ik stop met ademen en laat mijn ziel mijn lichaam verlaten. Alles dat ik nu beleef, sensaties, herinneringen, hoe ik daar lig op een matras en mijn lichaam in stand blijf houden... komt vanuit mijn baarmoeder. Op reis tussen de kleuren en figuren. Een fel licht in de verte laat me zien dat er meer is dan dit, ik wandel er naar toe. Helemaal in het licht gebaad komt er mij een eerste beeld te voorschijn, het beeld is dat mijn ruggengraat uit mijn lijf wordt genomen door een grote hand, dit is een beeld dat lang blijft hangen. Het voelt heel juist, heel sereen.. 'je hoeft niets mee te dragen'. Hierna kom ik in een wervelwind van beelden en sensaties terecht. Stuk voor stuk voelen ze allemaal niet van mij, ik ben een aanschouwer van beelden van vorige levens. Het voelt heel verbonden met mijn verleden, die van mijn voorgrootouders. Alles vloeide door mij, het leven ademende door mij. Verbonden met het universum, met het collectief verleden van de mensheid zie ik zo ongeloofelijk mooie dingen.

Er volgt een vloed aan pijn, verdriet. Mijn lichaam laat los, verstrengeld in een cirkel waar ik voel dat mijn lichaam vertelt dat het oké is om los te laten. Vanuit mijn baarmoeder komen geleidelijk aan door mijn hele lijf schokkende bewegingen. Ondertussen voel ik enorm veel pijn en verdriet aan, waar ik heel veel dankbaarheid voor voel dat ik deze mag voelen. Een schokkend lichaam, tranen dat stromen, een glimlach die er af en toe doorkomt. Mijn adem neemt het verdriet op zich en laat het uit mijn lijf glijden. Dit is een cirkel waar mijn lichaam beslist om te stoppen met het verdriet te laten uitglijden, waarin ik stop om te ademen. Het is een cirkel waar ik voel dat ik ben gestorven. En waar ik opnieuw in leven kwam, en de cirkel opnieuw beleefde, terug werd overspoelt met verdriet, pijn. Beseffende dat dit niet mijn pijn is, bedankend dat ik dit mag voelen, dat het gedeeld wordt maar het ook loslaten in dat dit niet van mij is. Ik hoef dit niet te dragen.

Mijn intenties waren om te herinneren en om wat gespannendheid en pijn in mijn lijf te laten loslaten. De blokkades in mijn geheugen die ik voelde over mij dingen herinneren van het hier en nu, mijn jeugd, zijn niet weg. Er werd in de plaats tijdens mijn reis ruimte gemaakt voor andere herinneringen, die niet van mij zijn maar dingen dat ik als mens ook meedragen vanuit mijn voorgrootouders. De blokkades in mijn lijf, de gespannendheid en pijn is een stuk minder, het idee is er dat vast zat in mijn lijf niet van mij is, ik heel veel draag dat ik niet moet dragen en dit wordt vasthouden in mijn lijf. De voorgrootouderlijke belevenissen heb ik kunnen opruimen. Wat mij hopelijk de ruimte geeft om te kunnen werken aan mijn eigen stuk, voor een volgende reis te kunnen gaan naar wat wel van mij is. Welke blokkades er na deze sessies nog zitten zijn nu van mij en heb ik de volledige ruimte om, zonder de dingen dat ik meedraag van andere, aandacht te geven

[paardencoach]

Vadersdag

Recent heb ik twee bijzondere open opstellingen gedaan. Er was geen onderliggende coachvraag van een coachee. Deze opstellingen waren voor de deelnemers zelf. En het onderwerp was transformatie. Op mijn uitnodiging hadden deelnemers zich aangemeld. Bij de eerste opstelling waren mijn coachpaarden Tinky, Mo en Pascal betrokken. En tot mijn verrassing kwam ook nog de hond van één van de deelnemers zich melden, omdat hij ook nog wat te vertellen had. Dit bewaar ik voor een volgend blog!

Bij de tweede opstelling, waren behalve Tinky, Mo en Pascal, ook nog Manno en Dora actief. Ze knuffelden elkaar, stonden af te kauwen, stampten - vlak achter sommige deelnemers en ze werden geaaid en geknuffeld door de deelnemers. De energieën waren duidelijk aanwezig en zeer actief! Mijn deelnemers voelden het en reageerden soms heftig. Er mocht veel worden verwerkt, begrepen, doorvoeld en losgelaten. Iedere deelnemer mocht zijn eigen stukje groei doormaken. Ik heb hier en daar geholpen met een heling.

Het werd me al gauw duidelijk dat veel deelnemers de energie van hun (overleden) vader mochten voelen. Dat leidde tot verwerking, begrip, acceptatie en loslaten. Achteraf erop terugkijkend realiseerde ik me dat thema’s rond vader-kind relaties soms net zo ingrijpend en indringend kunnen zijn als thema‘s die rond moeder-kind relaties spelen. Als ik echter op de social media kijk, lijkt het er soms op alsof wij vooral gefocust zijn op de moeder. En misschien is dat alleen mijn perceptie, mij is in ieder geval duidelijk geworden dat de rol van vaders ook cruciaal kan zijn in de levens van hun kinderen. Vaders lieten hun zoon of dochter weten ‘ik ben er altijd en steun je’ tot ‘ik ben er nu, zoals ik er tijdens ons leven samen niet was’. Zo mooi om te zien gebeuren en hoe hun boodschappen meteen tot een verandering in mijn deelnemers leidden: bevrijding, meer open houding, kunnen en durven knuffelen met de paarden!

Er werden meer energieën met hun boodschappen en hulp ontvangen, begrepen en meteen verwerkt. Oude herinneringen kwamen boven, oud verdriet mocht verwerkt worden, bewustwording dat samenwerken niet alleen betekent hulp geven, maar ook hulp mogen ontvangen en dat leven en ervaren ook vanuit zachtheid kan en mag. 

Kortom, het was ontroerend om als begeleider te mogen meevoelen en zien hoeveel baat mijn deelnemers hadden bij deze bijzondere opstelling. En dat ik als begeleider hier en daar een handje mocht helpen, was een cadeautje voor mij. Een mooie sessie die ik in de toekomst zeker nog wel vaker wil geven!

Ben je nieuwsgierig en geïnteresseerd in deelname aan zo’n bijzondere opstelling, houd mijn website en posts op social media in de gaten voor de aankondiging van een nieuwe opstelling. W loriaux-efficiency.nl - E astrid@loriaux-efficiency.nl

[euroadventure]

Waardevolle ontmoetingen (2)

De tijd vliegt sinds ik weer terug ben in Nederland en zoals ik vorige keer al had aangegeven kijk ik af en toe terug op mijn waardevolle ontmoetingen onderweg. Een paar weken terug was ik behoorlijk geveld door corona en merkte ik dat ik alle tijd had om terug te kijken op de mooie ontmoetingen en herinneringen van afgelopen anderhalf jaar. De ontmoetingen met mensen zijn voor mij, dan ook naast de mooie natuur, een van de belangrijkste redenen om te reizen.

Na mijn fietsavontuur langs de Zweedse kust, keer ik kort terug in Kopenhagen in Denemarken om mijn campertje weer op te pikken en mijzelf te laten vaccineren. Vanuit Kopenhagen vertrek ik vervolgens naar midden Zweden.

Ik rij naar prachtige natuurgebieden en geniet onderweg volop van de omgeving. Uiteindelijk beland ik na een twee dagen op een grote camping. Ik ben tot dan toe nog niet zo gewend om wild te kamperen en vind het nog wat onwennig. Ik besluit daarom ook deze nacht nog op een camping te verblijven. Wanneer ik naar het naastgelegen dorpje wandel, zie ik naast de camping een aparte camperplaats voor grote (witte) campers. Ik vraag aan een Nederlands stel, Bram en Ali uit Urk, die ik daar naast hun camper zie zitten, hoe dit principe van camperplaatsen nou eigenlijk werkt. Ik ben op dat moment nog een echte leek op dat gebied. Ik word gelijk uitgenodigd voor een bakje koffie, later een wijntje en we spelen nog een spelletje Uno samen met hun vrienden uit Hattem.

We kletsen honderduit waarbij Bram en Ali vooral bewondering uitspreken over mijn reis alleen terwijl hun vrienden voornamelijk sceptisch zijn. Bram en Ali veroordelen mij niet, maar zijn juist nieuwsgierig en enthousiast. Bram geeft mij nog enkele tips van plekjes die ik absoluut niet mag overslaan in Zweden. Het was erg gezellig, ik voelde mij zo enorm welkom!

Na deze waardevolle en mooie ontmoeting rijd ik verder door Zweden. Ik heb veel gesprekken met mensen onderweg, soms kort, soms lang. Ik leer niet alleen nieuwe mensen kennen, maar ook andere culturen. Een van de mooie dingen in de Scandinavische cultuur vind ik het buitenleven. Het gevoel van altijd in de natuur (kunnen) zijn.  Zo ontmoette ik na een kleine week rondtoeren, in Nationaal Park Tiveden echte Zweedse outdoorliefhebbers. Na een dag wandelen besluit ik om voor het eerst echt wild te gaan kamperen en wel in een Nationaal Park wat bekend staat om haar beren. Overigens geen beer gezien, maar het had gekund haha!

In Zweden heb je in de bossen vaak kampeerplekken waar je je tentje kunt opzetten en een vuurtje kunt stoken. Vlakbij zo een plek vind ik een plekje voor mijn campertje. Ik loop vanaf mijn campertje naar de vuurplek om daar te gaan koken vanavond, na een duik in het hiernaast gelegen meer. Na mijn duik in het meer, wil ik mijn eten gaan klaarmaken wanneer Saga uit Stockholm en Sophie uit Göteborg arriveren.

Zij hebben net hun tentje opgezet en wandelen het gehele weekend samen in het Nationaal Park. Niet veel later schuiven ook Stef en Phil (oorspronkelijk een Engelsman) uit Stockholm aan bij het kampvuur. Een onverwacht gezellige avond volgt waarin we lang met elkaar blijven kletsen rond een knisperend kampvuur. Het lijkt of ik hen al jaren ken. De volgende dag gaat iedereen weer zijn eigen weg, maar wat een fijn en warm welkom zo op mijn eerste nachtje wildkamperen.

Na deze leuke ontmoeting rijd ik weer dagen verder waarin ik de ene na de andere ontmoeting heb. Zo kom ik onder andere Rob en Hanneke tegen in hun brandweerauto. Hele aardige mensen en geweldig om te zien hoe zij door Scandinavië aan het rondtrekken zijn. Ze vallen op met hun camper, ik kom ze dan ook geregeld tegen.

Na inmiddels enkele dagen in het wild gekampeerd te hebben kom ik uiteindelijk toch uit op een camping in Gallivare net boven de poolcirkel. Het weer is slecht geworden en ik blijf hier dan ook enkele nachten staan. Er is een sauna op de camping dus dat is natuurlijk absoluut luxe! Op deze camping kom ik voor het eerst in contact met Fanny en Onne. Fanny gaat net als ik een paar dagen later de georganiseerde Fjallraven Classic wandelen van Nikkoluokta naar Abisko (ongeveer 125 kilometer).  Na een eerste kennismaking vertrekken zij, net als ik toevalligerwijs ook naar dezelfde camping iets ten zuiden van Kiruna. Zij in een huisje, ik natuurlijk in mijn campertje. De dag voor de Fjallraven Classic hebben we uitgebreid contact, net als met Guido uit Duitsland die zijn camper naast de mijne heeft geparkeerd en met Ria die een paar meter verderop staat en aan het wachten is tot haar man en zoon over een paar dagen terugkomen van hun trektocht in de bergen. Met hun allemaal klikt het goed! Guido helpt Fanny en mij om onze rugtas nog lichter in te pakken zodat we nog relaxter op pad kunnen 😉.

En relaxed wordt het zoiezo want ook hier is op de camping een sauna, zelfs eens sauna drijvend op het water. Guido komt hier elk jaar een paar keer en is goed bevriend met de eigenaren. Hij zorgt ervoor dat de kachel goed is opgestookt en dat we gebruik kunnen maken van de sauna. Na afloop van een sessie is het afkoelen in het koude meer waar de sauna op drijft. Een onvergetelijke ervaring! 

Na deze ontspannen dagen ga ik vijf dagen bepakt met een rugzak, tent en eten en drinken voor de komende drie dagen op pad. Ik loop de georganiseerde Fjallraven Classic, waar ongeveer 500 mensen aan deelnemen. Het valt mij op dat er veel Nederlanders meedoen. Enerzijds jammer, anderzijds ook weer gemakkelijk in de communicatie 😉. Ik loop eerst een tijdje op met Henk uit Alkmaar om na vijf kilometer elkaar weer gedag te zeggen omdat we ieder een andere tempo wandelen. Dan ontmoet ik Gijs en Jan. Het is gezellig met deze mannen. Gijs en ik lopen hetzelfde tempo, Jan haakt halverwege af, maar komen we onderweg nog diverse malen tegen.

Halverwege de eerste etappe ontmoeten we een groep politieagenten uit Den Haag en omstreken. Een aantal hebben ptss gehad of nog steeds en deze wandeltocht is een onderdeel van het verwerkingsproces. Ook deze groep kom ik regelmatig tegen, soms omdat Gijs en ik vooruitlopen, soms omdat zij ons weer passeren. Elke keer maken we wel even een kort praatje met elkaar en aan het einde van de dag drinken we met z'n allen een biertje bij een hut.

De tweede avond ontmoeten we Maaike en Tim en Marjolein. Zij hebben hun tentje vlakbij Gijs en mij opgezet. Het klikt ook met hen goed en de volgende dag lopen we een deel gezamenlijk op. Soms splitsen we weer en soms haken we weer halverwege bij elkaar aan. Ook nu is het weer gezellig en ook met hen drinken we 's avonds gemoedelijk een biertje waarbij we onze prestatie van de dag weer doornemen.

Tussendoor heb ik ook al contact met Marciano, na afloop wisselen we gegevens uit om foto's en filmmateriaal met elkaar te delen. Gedurende de volgende 10 maanden heb ik met zowel Gijs, Maaike als Marciano nog regelmatig contact, wat er uiteindelijk toe leidt dat Marciano mij nog komt opzoeken in Kroatië.  

Ik zag een beetje op tegen de Fjallraven Classic, niet vanwege de kilometers die we moesten lopen, maar ik dacht dat er heel veel mensen in groepjes meededen en dat ik er eenzaam tussen zou lopen. Dit was absoluut niet het geval, het was een geweldige vijf dagen waarin ik fantastische mensen heb ontmoet. Met sommigen heb ik nog steeds een goed contact en is een mooie vriendschap uit ontstaan.

De volgende keer sta ik stil bij mijn ontmoetingen in Noorwegen en na een pitstop in Nederland, bij de ontmoetingen in Midden-Europa .  

[twafordizzy]

Norman Mailer laat Jesus zijn eigen evangelie schrijven

bron beeld: abc.es Wat als… Jesus zijn eigen evangelie had geschreven. Die vraag hield de Amerikaanse schrijver Norman Mailer (1923-2007) bezig. Het resulteerde in de roman Het evangelie volgens de zoon. Mailer is een niet onomstreden figuur in de Amerikaanse literatuur van met name de jaren 60 en 70. Samen met Truman Capote en Tom Wolf vertegenwoordiger van het New Journalism, waarin…

[fandomsinabookshelf]

Persoonlijke Armbanden: Unieke Tekstopties

Persoonlijke Armbanden: Unieke Tekstopties Ben je op zoek ‍naar een unieke manier om⁤ je persoonlijkheid en stijl te laten⁤ zien? Dan zijn persoonlijke armbanden met⁢ unieke tekstopties de perfecte keuze ⁤voor‌ jou! Of je nu‍ op zoek bent naar een speciale boodschap voor jezelf of een ‍geliefde, met ‌gepersonaliseerde armbanden kun ‌je echt laten zien wie je ​bent. In dit artikel zullen ‍we‌ de vele mogelijkheden van persoonlijke armbanden met unieke tekstopties verkennen ‍en hoe je ze kunt gebruiken om je eigen stijl ​te ⁤versterken. Lees verder om te ontdekken hoe⁣ deze armbanden ⁤een echte‍ toevoeging kunnen zijn aan je sieradencollectie.Inhoudsopgave1. "De betekenis achter persoonlijke armbanden: Geef je sieraden een persoonlijke touch"2. "De verschillende materialen voor persoonlijke armbanden: Welke past het⁣ beste bij ⁤jou?"3. "Creatieve⁤ tekstopties ‌voor ⁢persoonlijke armbanden: Laat je creativiteit ⁣de vrije loop"4. "Hoe persoonlijke armbanden ⁣herinneringen tot leven laten komen: Een unieke manier om sentimentele​ waarde te ⁢geven"5.‌ "De impact ⁣van gepersonaliseerde armbanden op de mode-industrie: Dé ‌trend van dit moment"6. ‍"De ⁤perfecte gelegenheid voor een⁤ persoonlijke armband: Geef ​een uniek en persoonlijk cadeau"Vragen en antwoordenAfsluitende opmerkingen1. "De betekenis​ achter persoonlijke armbanden: Geef ​je sieraden een persoonlijke​ touch"1. Een van de meest bijzondere aspecten van ‍persoonlijke armbanden is⁣ de ​mogelijkheid om ze te personaliseren met unieke tekstopties. Met deze ⁣speciale armbanden kun je je sieraden‍ een persoonlijke touch‌ geven en ze echt uniek maken. ⁢Of⁢ je nu kiest⁤ voor een inspirerende quote, de naam van een geliefde, of ​een speciale datum, de mogelijkheden zijn⁢ eindeloos. Door te kiezen ⁤voor ‌een persoonlijke armband, laat je⁢ zien wie ⁢je ‌bent en wat belangrijk voor je is. 2. Persoonlijke ‌armbanden zijn niet alleen een prachtige toevoeging​ aan je sieradencollectie, maar ze hebben ook een ⁤diepere betekenis. Ze kunnen dienen als‌ aandenken aan een speciaal moment, een dierbare⁤ herinnering, ​of zelfs als een bron van inspiratie in ⁣moeilijke⁢ tijden. Door te kiezen voor een armband met een⁤ persoonlijke tekst,​ draag je niet ‍alleen een stukje​ van jezelf met je mee, maar ‍laat je ‍ook zien wat echt belangrijk⁤ voor je⁣ is. Met persoonlijke armbanden​ kun je ‍niet alleen ⁤je stijl ‌uitdrukken, ‌maar ook⁢ je ‌persoonlijkheid en⁤ unieke verhaal delen met ‍de wereld.2. "De verschillende ‍materialen voor persoonlijke armbanden: Welke past het beste bij jou?"Persoonlijke ‌armbanden zijn een geweldige manier om je stijl en persoonlijkheid ​te laten zien. Er zijn verschillende materialen waaruit je kunt kiezen bij ‍het maken van jouw eigen unieke armband. Zo ⁢kun je bijvoorbeeld kiezen voor een armband van leer, wat een stoere en ⁤tijdloze uitstraling geeft.‍ Een ⁣leren​ armband past‌ goed bij zowel casual als formele outfits​ en‌ is duurzaam en comfortabel om te dragen. Een andere optie is om te kiezen voor een armband⁤ van edelstenen of natuurlijke materialen. Deze⁢ armbanden voegen‍ een vleugje‌ kleur en natuurlijke schoonheid toe ‍aan je look. Edelstenen hebben⁢ vaak symbolische betekenissen en dragen bij aan een ‍positieve energie. Daarnaast kun je ook kiezen voor ⁢een armband⁢ van metaal, zoals zilver of goud. Deze materialen geven een ⁤elegante en chique uitstraling aan je armband en zijn perfect voor speciale ‌gelegenheden. ‌Of misschien ben je meer fan ‍van een armband van ​stof, die ⁤een speelse ‍en creatieve touch ⁣aan‌ je ⁤look⁢ geeft. Er zijn dus genoeg materialen om uit te kiezen⁢ voor het maken van jouw persoonlijke armband ‌die het beste bij jou past.3. "Creatieve tekstopties voor persoonlijke armbanden: Laat je creativiteit de vrije loop"Voor degenen die op zoek zijn naar persoonlijke armbanden, zijn er ⁤talloze creatieve tekstopties om​ uit te kiezen. Of je nu een ‌inspirerende quote wilt toevoegen,⁢ een belangrijke datum wilt​ herdenken of ⁢gewoon⁤ iets grappigs wilt zeggen, de mogelijkheden zijn eindeloos.

Laat ‍je creativiteit de vrije loop en maak van je armband een uniek stuk dat echt⁢ bij jou past. Enkele creatieve tekstopties voor persoonlijke ‌armbanden zijn bijvoorbeeld het toevoegen van namen van geliefden, initialen, coördinaten van een speciale plek of ‍zelfs een geheime ‌boodschap‌ die ​alleen ‍jij kent. Door deze persoonlijke touch⁣ toe ⁤te voegen, ‌maak je je armband niet alleen uniek, maar ook betekenisvol. Of je nu kiest voor ​een elegante en subtiele tekst of een opvallende en ​grappige tekst, jouw​ persoonlijke⁤ armband zal ⁢zeker⁣ de aandacht‌ trekken en een gespreksonderwerp worden. Laat je fantasie de vrije loop en creëer ⁤een uniek ⁤sieraad dat een‌ blijvende indruk zal ​maken.4. "Hoe persoonlijke‍ armbanden ‌herinneringen tot leven laten​ komen: Een‍ unieke manier om sentimentele⁢ waarde te geven"Persoonlijke armbanden‍ zijn een fantastische manier om herinneringen​ tot ⁤leven te laten ⁢komen. Door het‍ toevoegen van unieke tekstopties, kunnen deze armbanden een‍ nog grotere sentimentele ⁣waarde krijgen. Of het nu gaat om een speciale datum, een inspirerende quote of de initialen van dierbaren, de‌ mogelijkheden‍ zijn eindeloos. Met persoonlijke armbanden⁣ kun je echt een uniek stukje van jezelf meedragen.⁣ Door het toevoegen van specifieke ​teksten die voor ​jou belangrijk zijn, kun je een ware persoonlijke touch⁢ aan je⁢ sieraad geven. Of je nu op zoek ⁢bent naar een uniek‌ cadeau⁤ voor een geliefde of⁤ gewoon je eigen stijl wilt uitdrukken, persoonlijke ⁢armbanden bieden een ‌bijzondere manier om dit te doen. Met een ruime keuze aan materialen, kleuren en lettertypes, is er voor⁤ ieder wat wils.5. "De impact van ‍gepersonaliseerde armbanden op de‌ mode-industrie: Dé trend van ⁤dit moment"Gepersonaliseerde⁣ armbanden ‍zijn⁢ niet langer alleen een accessoire,⁣ maar een ware modeverklaring geworden‍ in de fashionindustrie. Met de⁣ mogelijkheid om unieke teksten‍ toe ‌te⁣ voegen aan deze armbanden, kunnen mensen hun persoonlijkheid en stijl op⁢ een creatieve manier uitdrukken. Of het​ nu gaat om een⁤ inspirerend citaat, een belangrijke datum, of‍ de⁤ initialen van een​ geliefde, gepersonaliseerde armbanden zijn dé⁣ trend van⁢ dit moment. De impact van gepersonaliseerde armbanden op de mode-industrie is⁢ niet te onderschatten. ‌Door de mogelijkheid om een ⁢persoonlijke ⁢touch⁢ toe te voegen ​aan een ‌outfit, ‌kunnen mensen hun individualiteit‌ benadrukken en ‌een statement maken. ⁤Het toevoegen van unieke‍ tekstopties‍ aan armbanden zorgt voor een gevoel van exclusiviteit ⁤en maakt het mogelijk om een outfit te ⁢personaliseren op ​een ⁤manier ‌die voorheen ​niet mogelijk was. ⁣Met gepersonaliseerde armbanden is‍ het gemakkelijk om een stijlvolle en​ persoonlijke touch toe te voegen aan elke‌ look.6. ⁢"De perfecte gelegenheid voor een persoonlijke armband: Geef ⁢een uniek⁢ en persoonlijk cadeau"Wat maakt een persoonlijke‌ armband zo'n geweldig cadeau? ⁢Het is niet alleen de prachtige ‌uitstraling van het sieraad, maar vooral de ​betekenis die eraan verbonden is. ‍Door een persoonlijke tekst toe te voegen aan een armband, creëer je een uniek en speciaal cadeau dat‍ perfect past bij de persoon voor wie het bestemd is. Of het nu gaat om een verjaardag, jubileum, bruiloft​ of andere speciale gelegenheid, een gepersonaliseerde armband⁣ is altijd een geschenk dat de ontvanger zal koesteren. Met zoveel verschillende tekstopties om uit te kiezen, kun je echt iets creëren dat helemaal past bij de persoonlijkheid en smaak van‌ de⁣ gelukkige ‌ontvanger. Van initialen ‍en data tot​ favoriete⁢ quotes en motiverende woorden, er zijn⁣ eindeloze mogelijkheden‍ om⁣ een⁢ persoonlijke boodschap toe​ te voegen aan een armband. Of ‌je nu ​kiest voor een⁣ subtiele gravure‌ of ‍een opvallende tekst, het⁤ toevoegen van een persoonlijk element aan een armband ⁢maakt het niet alleen ⁤uniek, maar ook extra⁢ speciaal ⁢voor degene die het draagt.​ Met een persoonlijke armband geef je niet alleen een ⁢prachtig sieraad, maar ‌ook​ een blijvende herinnering aan een speciale gelegenheid of ⁢persoonlijke mijlpaal.

Vragen en antwoordenQ: Wat maakt persoonlijke armbanden met unieke tekstopties zo ‌speciaal? A: Persoonlijke armbanden met unieke tekstopties zijn een geweldige manier om een speciale boodschap of ⁢herinnering te koesteren. Of⁢ het nu gaat om een inspirerende⁢ quote, een belangrijke datum of de initialen van een geliefde, de mogelijkheden zijn eindeloos. Het toevoegen⁣ van een persoonlijke touch aan een sieraad ‌maakt het extra​ speciaal⁤ en uniek. Q: Welke gelegenheden zijn geschikt voor het dragen van persoonlijke armbanden met unieke tekstopties? A: Persoonlijke armbanden ⁣met unieke ‌tekstopties zijn perfect voor allerlei‌ gelegenheden. Of het ⁤nu‌ gaat om ⁢een verjaardag, jubileum,⁤ bruiloft of gewoon‍ zomaar, een gepersonaliseerde armband is ‍een prachtig en betekenisvol cadeau. Het is een‌ persoonlijk gebaar dat laat zien dat je echt om iemand geeft en moeite hebt gedaan⁣ om iets speciaals voor ​hen te maken. Q: Hoe kan ik mijn persoonlijke armband met unieke tekstopties het beste onderhouden? A: Om⁣ ervoor te zorgen dat je ​persoonlijke armband met unieke tekstopties zo lang mogelijk ‌mooi blijft, is het belangrijk om er goed voor te zorgen. Vermijd contact met water, parfum en andere chemische stoffen, en bewaar de armband⁢ op een veilige‌ plek‍ wanneer je hem niet draagt.⁤ Af en toe schoonmaken met een zachte doek kan ook helpen om de glans te‍ behouden. Q: Waar ⁣kan‌ ik persoonlijke armbanden met⁢ unieke tekstopties kopen? A: Persoonlijke armbanden met‍ unieke tekstopties zijn tegenwoordig⁤ op veel plaatsen te koop, zowel online als ‌in fysieke winkels. Het is​ belangrijk om op zoek te gaan naar⁤ een betrouwbare verkoper⁣ die kwalitatief hoogwaardige materialen‌ en vakmanschap biedt. Zo kun je er zeker van zijn⁢ dat je een⁣ prachtig en duurzaam ‌sieraad​ krijgt dat perfect ​past ⁢bij jouw⁤ persoonlijke stijl en smaak. Afsluitende opmerkingenBedankt voor het lezen van ‍ons artikel over persoonlijke⁢ armbanden met unieke tekstopties. Of je nu op ​zoek bent naar⁢ een⁢ uniek cadeau voor een ‍speciaal iemand of gewoon je eigen ​stijl wilt uitdrukken, met een gepersonaliseerde armband kun je echt iets bijzonders creëren. Laat je creativiteit de vrije loop‍ en‌ maak‍ een statement met een armband ‌die helemaal bij ​jou past. Neem een kijkje in ons ​assortiment ⁣en ontdek de eindeloze‌ mogelijkheden van persoonlijke armbanden.​ Voor meer inspiratie en tips over gepersonaliseerde sieraden, blijf ons volgen op onze blog. ⁣Bedankt en tot ziens!

[devosopmaandag]

Dit ene leven

Voor mijn vader bestonden er een aantal geleefde levens. Er was dat leven van het kind zonder vader, dan dat met een vreemde vader, dat van zijn eigen huwelijk met een mooie jonge vrouw met zwarte vlechten en twee jongetjes. Dan volgt het leven van zijn krijgsgevangenschap, van weduwnaar zijn met één zoontje, van zijn tweede huwelijk met twee nieuwe kinderen en twee stiefzonen, van zijn soms moeizame leven in Nederland en dat van na zijn pensionering. Mijn vader las geen boeken, zag geen films, hij leefde zijn leven van dat moment. Behalve dan nadat hij zijn Indië voorgoed verlaten moest. Daarna leidde hij twee levens: het leven van alledag en dat van wat voorgoed voorbij was. Zijn herinneringen waren zijn boeken en films. Dan was hij verdwenen, staarde in de verte, rookte zijn sigaret en verlangde dáár te zijn. 'Toen' werd een soort 'daar'. Tijd en ruimte vermengden zich tot een krachtige innerlijke werkelijkheid.

Ik zat zondag in de bioscoop en keek naar de levens van Nae (later Nora) Young, Hae Sung en Arthur Zaturansky*. Tijd en ruimte vermengden zich daar tot een krachtige visuele werkelijkheid. Eerst is er het leven van twee Koreaanse schoolkinderen. Het meisje vertelt haar moeder dat ze later met Hae zal trouwen. Dan is er haar late kindertijd in Toronto, vervolgens haar leven in New York, waarin Nae en Hae als volwassenen intensief face time-contact hebben. Zij breekt dat plotseling af. Weer een leven volgt, waarin zij getrouwd is met Arthur en waarin op een dag Nae naar New York komt, eigenlijk om haar te zien. Alles wat voorafgaat mondt uiteindelijk uit in de paar luttele dagen van hun eerste ontmoeting na vierentwintig jaar. Ik word die paar dagen ingezogen, ik leef in het donker in een krachtige werkelijkheid. Mijn hart breekt een beetje, eigen oude pijnen laten zich voelen.

'Past Lives' heet de film. Veelbetekenend maakte ik een vergissing toen ik vriendin G een bericht stuurde en zei dat ik naar 'Lost Lives' was geweest. Dat zou een oppervlakkige titel zijn geweest voor een uiterst trage en verfijnde film die zo precies is in het blootleggen van verlangen, pijn en twijfel. De film wijst me op wat ik al weet: dat het leven 'precair' is. Waarom is dat het eerste woord dat mij te binnen schiet? Precair, dat is toch zoiets als breekbaar en wankel? Niet helemaal. Het is ontleend aan het Latijnse 'precarius', dat oorspronkelijk 'als gunst verleend/verkregen' betekende en daardoor ook 'van tijdelijke aard' en 'onzeker, onbestendig'. Het is afgeleid van het werkwoord precari 'smeken, verzoeken', dat zelf een afleiding is van prex/preces 'gebed, smeekbede, verzoek'**. Een leven laat zich natuurlijk niet afsmeken. Eenmaal daar beschouwen we het al te gemakkelijk als verworven bezit. We willen liever niet weten hoe toevallig het zijn vorm heeft gekregen, dat leven van ons dat zo vol is van voorgoed voorbije levens.

* 'Past Lives'| 2023 | regie en script: Celine Song | met: Greta Lee, Teo Young, John Magaro

** website Onze Taal

[jurjenkvanderhoek]

"IK BEGIN MET IK. DAT LIJKT ME HET BESTE VOOR EEN AUTOBIOGRAFIE"

Voordat ik het derde deel van de memoires van Freek de Jonge opensla, lees ik het boek over de schilder Jopie Huisman. Ze waren vrienden, Freek en Jopie. Het boek "Schilder van het mededogen" gaat over Huisman, maar is het verhaal van Jopie. De voddenboer en schilder heeft tegen het eind van zijn leven het idee daadwerkelijk langzaam te verdwijnen. Hij maakt ook een vaag zelfportret op de rug gezien zittend achter zijn ezel, een laatste schilderij. Die gedachte van ontsnappen van het leven komt ook bij mij op wanneer ik "De Zeeuwse jaren" lees. Dat Freek tegen de tijd van zijn 80e levensjaar denkt langzaam uit het beeld van Nederland te verdwijnen. Misschien dat hij daarom op de achterbank bij André van Duin gaat zitten, terwijl hij daar eigenlijk geen zin in heeft. Maar zijn zoon zegt hem het wel te doen, 'anders raak je helemaal in de vergetelheid'.

Zoals voor verfilming een boek wordt gedramatiseerd, zo heeft Freek de Jonge voor zijn memoires het leven gefantaseerd. Dat speelt door mijn hoofd wanneer ik deel 3, “de Zeeuwse jaren”, lees. Niet dat deze plausibele wetenschap een geamuseerd lezen in de weg staat. Integendeel. Freek zal een fotografisch krachtig geheugen bezitten. Dat moet ook wel wil je vele avonden lang jaren achtereen op het podium staan om een onemanshow af te draaien. Of het zit allemaal nog in zijn hoofd opgeslagen of hij zal een nauwgezet dagboek hebben bijgehouden. Want hij weet nog precies wat er zich in zijn leven door de tijd heeft afgespeeld. Kent nog exact de woorden die gezegd zijn in de dialogen. Kan zelfs de kleding en de haardracht van mensen die met hem optrokken en langs hem zijn gegaan uit zijn geheugen opdiepen. Hij is een goede getuige met een sterk verhaal. Een vertelling uit de eerste hand, een toeschouwer van zijn eigen leven met een ervaringsdeskundig relaas.

Natuurlijk is er niemand die Freek’s memories op feitelijkheid natrekt. Geen lezer die gaat googelen om te kijken of het allemaal wel waar is wat Freek schrijft. Of het fantasie is of een grote dosis realiteit uit de herinnering behelst aangedikt met wat humor en drama. Freek is tenslotte een komiek. We nemen hem met een korrel zout.

Neem nu de brainstormweek in Oudehaske. Het spreekt mij aan, omdat ik er ook ooit eens heb vertoefd en mijn vrouw er op een steenworp afstand haar jeugd heeft doorgebracht. Zwom in en zeilde op het verveende meertje. Toch kan ik weinig achterhalen van wat Freek over de camping bij het Nannewiid schrijft. Collega cabaretier Jacques Klöters schrijft in één van zijn columns, die steevast beginnen met de woorden ‘Ik moest vanmorgen denken’: “Freek vertelde later in interviews over de week in Oude Haske waar hij met medecorpsleden Bram, Just Enschede en Eddy Habbema aan het eerste programma werkte. Ze hadden wat poplp's bij zich, Freek een lp van Toon Hermans. De conference van de Sprekert, daar kon Freek geen genoeg van krijgen. Hij voelde zich aangetrokken tot de woordspelingen en quasi-diepzinnigheden en maakte ze ook.”

Verderop in het boek word ik echter meteen al gelogenstraft op mijn scepsis, wanneer Freek van het verleden naar het recente heden springt. Hij lijkt een writers block te hebben, van de voorgenomen discipline om te schrijven komt weinig terecht. Er zijn te veel actuele zaken die hem in de weg zitten om zijn herinneringen op een rij te zetten. Zijn toestand en die van zijn vrouw, en al die andere zaken daar buiten om, zitten zijn creativiteit in de weg. Het is niet duidelijk of hem dat overkomt wanneer hij middenin 1968 zit wanneer zijn vader is overleden.

Dat dit oprakelen van dat verleden hem zoveel verdriet geeft en hij ook nog de eigen actuele neergang meemaakt, of dat hij nog met het boek moet beginnen. In elk geval is het daar gesitueerd tussen de bladzijden van wat voorviel in dat jaar. Tussen de sterfdag en de begrafenis wordt hij, Freek, en de lezer, ik, met hem bepaald bij het hier en nu. Tot in de haarvaten en de plasbuis wordt een en ander beschreven, zijn ongezonde terugval en die van vrouw Hella. Legt in het heden uit hoe hij over zijn verleden schrijft. Welke moeite en tegenzin het hem kost alles terug te halen van het verleden in het heden om het te noteren. ‘Het leven leiden, het lijden leven’ – lees ik ergens in de qua aantal woorden omvangrijke memoires.

Met enige weemoed in zijn pen schrijft Freek breedvoerig over wat hem in de jaren 60 van de vorige eeuw overkwam. De ontdekking van het studentenleven met vooral feesten en weinig studie, de ontgroening. Freek is meer bezig met zijn voornemen op het podium te staan dan in de collegebank te zitten. Het optrekken met familie en vrienden, “Ik had vrienden, natuurlijk. Niet zoveel. Nooit gehad. Ik had genoeg aan mezelf.” De kalverliefde, “ik was overvallen door iets wat groter was dan mijn gekoesterde toneelverlangen.” De gewaarwording van seksueel genot, deze pagina’s in het boek kunnen in de schaduw staan van de erotische roman ‘Vijftig tinten grijs’.

Ach, het zijn allemaal van die zaken waar een gezonde jongeman in de bloei van zijn leven tot volle wasdom mee te maken heeft en krijgt. Het geloof, God, die een leven lang vat op hem blijft houden, maar niet het handvat is waaraan zijn vader houvast heeft. Zijn vader speelt in het boek een belangrijke rol, zoals vaders dat doen in de levens van zonen. Het komt flagrant tot uiting wanneer hun aardse levens elkaar scheiden, het sterven van zijn vader zet Freek met beide benen op de grond.

Dan, in het hoofdstuk 2023, laat De Jonge het achterste van zijn tong zien, geeft hij inzicht in zijn verdriet. Hij zet als het ware de deur wijd open naar zichzelf, een deur die altijd op een kier bleef staan in zijn doen en laten, zijn leven en werk, zijn shows. Het leven was een show tot de waarheid aan het licht kwam.

Deze interval in de memoires van de jaren 60 geeft aan “de Zeeuwse jaren” een eeuwigheidswaarde. Zonder dat was het een flauw grappig evenwel aantrekkelijk leesbaar boek gebleven, een autobiografie van een jongen die komiek wilde worden. “Je moet vanuit het niets beginnen. Geen verwachting, louter verlangen. De mensen moeten naar jou toe komen. Je moet niet uit zijn op gezelligheid. Probeer vanuit het ongemak te spelen.”

Op een goed moment wordt Bram Vermeulen het verhaal in geschreven. Een punt waarop ik aldoor gewacht heb, want Bram en Freek, Neerlands Hoop (in Bange Dagen) blijft als instituut tot de verbeelding spreken. Het is bijzonder te lezen hoe toegenegen Freek over Bram schrijft. Dat hij inziet niet zover te hebben kunnen komen zonder zijn inbreng. Het was een verstandshuwelijk dat op het hoogtepunt in een scheiding uitliep. Dat te constateren neem ik een voorschot op deel 4. Maar de mannen verdwenen nooit uit elkaars gedachten, hoewel er wel wrok en jaloezie bleef. “In onze samenwerking zag Bram zichzelf graag als de dienstbare, onmisbare aangever die mij de gelegenheid bood te scoren. (…) Hij had inzicht, hij had smaak en bovenal kritiek die niet irriteerde maar uitdaagde en stimuleerde andere keuzes te maken.”

Het derde deel in de serie memoires van Freek de Jonge geeft vooral een tijdsbeeld. Een tijdsbeeld met een open einde. Want slechts staat het slot van het verhaal aan het begin van wat de knuppel in het hoenderhok van het cabaret deed gooien. Neerlands Hoop heette vernieuwend te zijn, achteraf bezien passend in de tumultueuze periode van toen. Ik kan niet wachten die wederwaardigheden door Freek op mijn bordje opgeschept te krijgen. Het zal smaakvol zijn. Maar nu hap ik met genoegen nog van “de Zeeuwse jaren”, waarin tot de verbeelding sprekende voorvallen die deze jaren de revue passeren langskomen en in de memoires meespelen. Het is daarom ook een soort van historisch verantwoord boek, gezien vanuit het perspectief van een enkel persoon die tot het collectief geheugen is gaan behoren. Maar langzaam in het niets verdwijnt als stip op de horizon aan de andere kant van de Oosterscheldekering, zoals afgebeeld op de omslag van het boek. In het roze van de weemoed en het groen van de herinnering. Het repertoire van Neerlands Hoop mag dan gedateerd zijn, in de eigen komische shows en de memorabele boeken heeft Freek voor de eeuwigheid een monument nagelaten. Voor zichzelf een standbeeld opgericht.

De Zeeuwse jaren. Memoires 3. 1962-1969. Freek de Jonge. Uitgeverij Atlas Contact, 2024.

[joostjongepier]

Wat?   Historisches Grüne Gewölbe en uit het Neues Grünes Gewölbe: Elfenbeinreliefmit frierender Bettler (ca. 1710-1720), Schreitender Mann mit Hut (ca. 1710), Pulcinella(ca. 1710), Pantalone (ca. 1710) en Tanzender Harlekin auf einen Weinfass (ca. 1710) door Paul Heermann, Contrefait-Kugel aus Elfenbein mit Alegorie der Vergänglichkeit (1611) door Jacob Zeller, Prunkkassette (ca. 1600) door een anonieme kunstenaar en Skelett aus elfenbein, sog. Tödlein (1632) door Christoph Angermair

Waar?   Residenzschloss, Dresden

Wanneer?   5 augustus 2024

Vandaag is gereserveerd voor een bezoek aan Residenzschloss Dresden. Het slot was sinds 1485 de residentie van de Saksische heersers. Na de Tweede Wereldoorlog is het complex grondig gerestaureerd en, waar nodig, gereconstrueerd. Een bezoek begint in het Historisches Grünes Gewölbe. Hier liet August de Sterke tussen 1723 en 1730 een barok totaalkunstwerk bouwen als uitdrukking van zijn rijkdom en macht. De rondgang leidt door negen rijk versierde en veelal van spiegels voorziene zalen, waar de keurvorst zijn schatten tentoonstelde. De ruimtes hebben elk een eigen thema: amber, ivoor, zilver, verguld zilver, kostbaarheden en juwelen. Het maken van foto’s is niet toegestaan, dus ik kan geen afzonderlijke werken laten zien of bespreken. Misschien is dat ook maar beter, want het was veel (volgens en folder 2500 kunstwerken) en elk stuk was fraai en kostbaar. Het was volstrekt duidelijk dat de beste ambachtslieden waren ingehuurd om de kunstvoorwerpen te vervaardigen en qua materiaal was niet op een cent gekeken.

Na de rondgang door het Historisches Grünes Gewölbe, volgt de rest van het slot. Om te beginnen het Neues Grünes Gewölbe. Hier gaat de immense collectie ivoor, zilver, amber, en noem maar op, gewoon verder. Net zo kostbaar en net zo veel. Na een paar zalen duizelt het je. Je begint je af te vragen of zoveel rijkdom wel acceptabel is. Dat kan tenslotte niet anders dan ten koste gaan van heel veel mensen zijn gegaan die armoede leden. Een ivoren reliëfje van een bedelaar herinnert ons er in deze immense weelde aan dat er ook minder gefortuneerden bestaan.

Dir reliëf van een bedelaar is overigens gesigneerd door Barok-beeldhouwer Paul Heermann, waar ik gisteren na mijn bezoek aan de Gemäldegalerie over schreef. Ik heb het al vaker geconstateerd: als je eenmaal geattendeerd bent op een bepaalde kunstenaar, kom je hem daarna voortdurend tegen. Later kom ik hem nog eens tegen op een kleine expositie gewijd aan het schaakspel. Hier staan kleine uit ivoor gesneden figuurtjes van zijn hand: een schrijdende man met hoed en drie figuren uit de Comedia dell’Arte: Pulcinella, Pantalone en Harlekijn.

Terug naar de weelde en de rijkdom. Tussen alle zilver, edelstenen, ivoor en andere kostbaarheden staan dicht bijeen een aantal herinneringen dat al dat bezit niet voor eeuwig is. De kunstkogel werd kort na de dood van Christiaan II van Saksen gemaakt. In de kogel zijn portretten van hem en zijn vrouw afgebeeld. De naakte knaap op een schedel refereert aan de vluchtigheid van het leven.

Dat geldt ook voor de putto op het deksel van een geëmailleerd pronkkistje. Hij rust op een schedel en aan zijn voeten staat een zandloper. In zijn hand een blaadje met de tekst ‘Memento Mori’. Van ivoorkunstenaar Christoph Angermair is een ‘Tödlein’, een uiterst fijn gesneden skeletje met de duidelijke boodschap dat alle aards bezit vergankelijk is. Het heeft August de Sterke er niet van weerhouden zich met kostbaarheden te omringen.