#blog en galego
Explore tagged Tumblr posts
cookacake · 8 months ago
Text
Se xa é difícil atopar comunidades galegofalantes en sitios propios da Galiza, o problema que estou a ter para atopala nesta rede social tan anglocentrista non hai por onde collelo. Simplemente quero mutuals galegofalantes de maneira regular :(
23 notes · View notes
restoring-culture · 2 years ago
Text
Intro!
Hey there! I´m Em (they/it), a conservation-restoration student at ESCRBCG in Galicia, Spain.
▸This blog is for me to post a bit of everything about conservation-restoration, from talking about how we do things here (which can be a bit different than other places, since every place applies their own criteria) to just memeing (about conservation-restoration).
▸Questions are more than welcome! Just keep things on topic and respectful 💙.
▸All of my posts will be in English, Galician and Spanish, though to make sure I don´t clutter anyone´s dash the last two will be under a ´read more` for anyone interested.
═══════════════════════════════════════════
Introdución!
Ola! Son Em (Elle/Ello), estudante de conservación-restauración na ESCRBCG en Galicia, España.
▸Este blog é para eu facer posts un pouco de todo relacionado coa conservación-restauración, dende falar de cómo facemos as cousas aquí (que pode ser un pouco diferente de outros sitios, xa que cada lugar ten os seus criterios) ata facer memes (sobre conservación-restauración).
▸As preguntas son sempre benvidas! Mantédeas no tema e respetuosas e xa está 💙.
▸Todolos meus posts estarán en inglés, galego e español; inda que para non encher ó dash de ninguén estes dous últimos idiomas estarán baixo un "read more" para aquelas persoas interesadas.
═══════════════════════════════════════════
¡Introducción!
Hola! Soy Em (Elle/Ello), estudiante de conservación-restauración en la ESCRBCG en Galicia, España.
▸Este blog existe para que yo pueda hacer posts sobre un poco de todo relacionado con la conservación-restauración, desde hablar sobre cómo hacemos las cosas por aquí (que puede ser distinto a cómo lo hacen en otros sitios, ya que cada lugar tiene sus propios criterios) hasta hacer memes (sobre la conservación-restauración)
▸¡Las preguntas son siempre bienvenidas! Mantenedlas en el tema y respetuosas y ya está 💙.
▸Todos mis posts estarán en inglés, gallego y español; Pero para no atestar el dash de nadie estos dos últimos idiomas estarán bajo un "read more" para aquellas personas interesadas.
4 notes · View notes
kinocube · 1 year ago
Text
Crónica do Cine de Roca
Feliz día da Galiza! Volvemos das vacacións de verán á fin cun episodio especial, moi especial, por tres motivos: para comezar, volver sempre é un pracer; ademais, xa que este último parón foi bastante longo, tiña ganas de recapitular un chisco arredor da canle, do seu presente e do seu futuro -comezaremos por aquí, se vos parece-; para rematar, que tiña ganas de utilizar o espazo desta semana para facer unha pequena crónica dun pequeno gran festival no que tivemos a honra de participar con Kinocube a principios deste caluroso mes de xullo: o Festival de Cine de Roca. Quedádevos co nome para máis adiante.
Hai uns días estreamos novo vídeo na nosa canle, e trátase dun vídeo moi especial! Compartirmos ideas e reflexións con Ângelo e Sara do podcast Mal de Olho arredor do xénero de cinema italiano Giallo. Se aínda non o víchedes, estades a tempo!
youtube
A oportunidade de seguir a colaborar, e de facelo de maneiras novas, con xente tan sabia e interesante, é un dos azos que nos insta a continuar con isto. O outro é, por suposto, o voso apoio incondicional como audiencia da canle e do blog! En fin, que non será a derradeira vez que convidemos a Ângelo e a Sara nos episodios que veñen, e fican moitas persoas interesantes que poden pasar por aquí a darnos a súa opinión sobre cousas chulas do cinema.
O futuro da canle pasará por isto, e mais por outros moitos cambios que xa iredes vendo co tempo. Imos ser sinceros: a que escribe isto está a ter algo de menos tempo na súa vida para adicarllo a escribir episodios; pero a ilusión non decae e as ganas de seguir compartindo con vós o amor polo cinema e a ansia de seguir aprendendo medran cada día. Seguimos!
De feito, a respecto deste último comentario, quería falarvos da miña experiencia no Festival de Cine de Roca, de Guitiriz. Roca é unha pequena aldea chairega con moita vida grazas á xente de Xermolos, que organiza dende hai dez anos un festival de cinema sobre música. O vencello de Xermolos e Guitiriz coa música está máis que demostrado no Festival de Pardiñas, cunha cita de verán á que estades a tempo de apuntarvos, no que se xunta a música folk, a tradición e o activismo cultural.
Este ano, a xente do Festival propúxome participar nunha mesa redonda, unha rolda de presentación de proxectos relacionados coa divulgación de cinema. Agradézolle de corazón que contaran con nós nesta ocasión perfecta para resaltar tanto a importancia da labor de divulgar o coñecemento e o cariño polo sétimo arte, como a da existencia de citas como o Cine de Roca, que achegan a cultura aos pobos pequenos, que a comparten de maneira interxeracional, que dan voz e representación ás persoas, e que atraen talento e cultura de fóra das nosas fronteiras, sen perder un ápice de cariño e autenticidade. Porque tiven a ocasión de ver en Roca filmes internacionais, filmes nominados a grandes premios estatais, e todo na calidez de sentirse entre amigues (obrigada de novo, Zé!).
Tumblr media
Na fotografía, Ángela Arnosa (investigadora e Chanfaineira de San Sadurniño), Sofía Naseiro (a que escribe esta bitácora), Xosé Manuel Veiga (organizador do Festival de Cine de Roca) e Fran Bermúdez ("a Lobeira today"). Foto de Paulo Naseiro.
Na mesa redonda participou unha persoa que de seguro non vos é allea aquí na bitácora: Fran da Lobeira, un compañeiro de Twitch e Youtube que nos convida sempre a todas as ruadas. Cómpre dicir aquí que Fran é presidente da Asociación Cultural Obradoiro Dixital Galego, ou ACODG, onde Kinocube tamén figura como proxecto asociado. A ACODG xurde para dar acubillo a persoas creadoras de contido dixital en liña en galego e dende aquí estamos convencidos de que esta organización ten un grande futuro á hora de tecer redes entre nós e apoiar a aquelas persoas que dean o paso de poñerse a xerar contido en galego nos vindeiros anos. Botádelle un ollo á súa páxina!
A parte de presentar os nosos respectivos proxectos, puidemos debater coa xente de Roca e de Xermolos -reitero, xente de toda caste, xeración, xénero e bagaxe- arredor da nosa paixón común, como non, o cinema. Déuselle voz e voto ao público para que expresara que é o cinema para cada un, e deu lugar a unha das máis fermosas reflexións colectivas que escoitei. Mencionouse o poder do cinema para reflectir as distintas realidades sociais e culturais, como linguaxe na que expresar os arelas dun, como xanela a outros mundos, como ferramenta de cambio e como arma, como altofalante para as voces das persoas. Non puiden resistirme a lembrar aquela escena da que vos teño falado de Orson Welles e a catedral de Chartres: "Go on singing". O cinema é un canto á humanidade, sigamos cantando.
Tumblr media
Mesa redonda na Eira de Roca. Foto de Paulo Naseiro.
Nas verbas daquelas persoas estaba a verdade que tento transmitir cada episodio; non é que eu inventara nada. O significado do cinema está aí, no sentir das multitudes; pero tamén no corazón do colectivo. Sigamos cantando, sigamos vendo filmes e filmando vidas, xuntándonos para celebrar as artes e levando a cultura a todos os corazóns.
Até o vindeiro episodio!
0 notes
Text
CARTA ABERTA SOBRE A APERTURA Á TRADUCIÓN DAS PEQUENAS EDITORIAIS INDEPENDENTES NO MERCADO EDITORIAL BRITÁNICO, E DE POR QUE A LITERATURA GALEGA DEBERÍA SABER APROVEITAR ESTA OPORTUNIDADE
En relación ás críticas do prolífico tradutor e editor Jonathan Dunne en redes sociais e listas de discusión sobre o programa do evento: http://consellodacultura.gal/evento.php?id=200826 As críticas cómpre non obvialas porque sempre se aprende delas. Neste caso, brindáronme a oportunidade de reflexionar sobre cuestións que, até o de agora, se cadra non se tiñan debatido moito en aberto. E tamén, de reflexionar sobre canto queda aínda por facer. As reflexións van a seguir, nesta Carta Aberta sobre cuestións que semellaron quedar incomprendidas e sobre as cales cómpre debater para poder avanzarmos no interese común que nos une: pór a literatura a galega a disposición do maior número posíbel de lectoras/es que non poden acceder a ela en galego. E no caso concreto que nos ocupa, póla a disposición do maior número posíbel de lectores/as en lingua inglesa.
As xornadas “The Internationalization of Galician Literature in English Translation: New Opportunities in a More Welcoming Irish/British Book Market” celébranse en Santiago de Compostela o día 17 de xuño, seguidas de obradoiros formativos sobre internacionalización dirixidos a editorais galegas e para escritoras/es galegos, impartidos por unha axencia literaria especializada en literaturas minorizadas.
Como impulsora e responsábel da programación destas xornadas, confirmo que NON SE INVITOU ÁS XORNADAS A JONATHAN DUNNE, prolífico tradutor e director da editorial Small Station Press, a cal editou “41 dos 66 títulos galegos en inglés na última década” e que por tanto artífice dun labor encomiábel a prol da tradución ao inglés de literatura galega. TAMPOUCO SE INVITOU A FALAR A TRADUTORAS/ES LITERARIAS en activo galego-inglés. Ambas as dúas foron decisións moi meditadas e reflexionadas, tomadas desde o convencemento de facer o máis acaído para lograr o obxectivo das xornadas.  
Quen lera con suficiente atención, actitude correcta e mentalidade aberta a descrición destas xornadas pode que botara en falta nun principio a Small Stations Press e ás tradutoras/es. Porén, axiña debería poder decatarse de que estas xornadas están centradas no SISTEMA META BRITÁNICO (e en menor medida, tamén no irlandés) e ademais, moi especialmente nun dos varios axentes dos proxectos de tradución: as EDITORIAIS (as GALEGAS e as BRITÁNICAS, para que se coñezan e iso frutifique en negocios, e de aí que se tivera moi en conta á Asociación Galega de Editoras na planificación da programación). Mais é tamén unha xornada para DARLLE A AXENTES CULTURAIS (incluídas as TRADUTORXS) a OPORTUNIDADE DE COÑECER MELLOR O SISTEMA EDITORIAL BRITÁNICO E GALEGO e albiscar oportunidades para facer negocio.
Este é polo tanto un acto innovador (inspirado no sistema de apoio e axudas á tradución do Instituto Ramon Llull – véxase embaixo). Até onde eu sei, nunca se fixera nada igual en Galiza. Mais é tamén un acto necesariamente limitado no enfoque, temática e tempo. Así pois, sería fabuloso que puidese complementarse con outros actos futuros. Mais o feito de non poder abranguelo todo, de non invitar a Small Stations ou a tradutoras/es para seren relatoras... pois non o invalida.
**Por que non está Small Stations Press? Ou sobre os obxectivos concretos desta xornada**
Non semella moi lóxico nin sustentábel que unha soa editorial traduza máis do 65% da literatura galega a inglés. O lóxico e sustentábel sería, semella, DIVERSIFICAR E QUE MÁIS EDITORIAIS TRADUZAN, e así, sumando esforzos, lograr unha mellor recepción da literatura galega traducida en inglés entre a audiencia anglófona en xeral (e no caso que nos ocupa, ao público británico –e irlandés– en particular).
Dito isto, Small Stations Press abofé ten cousas moi importantes que contarnos da súa experiencia de traducir moitas/os autores. Pero o obxectivo desta xornada non é visibilizar o labor (encomiábel, insisto) dunha editorial que xa traduce máis do 65% da literatura galega ao inglés (e a quen estudamos os circuítos da tradución do galego ao inglés non se nos escapa esta enxalzadora entrada de blog na famosa web de Three Percent da Universidade Rochester, que celebramos). O obxectivo da xornada tampouco é mostrar o labor dunha editorial que XA COÑECE AS AXUDAS DE TRADUCIÓN DA XUNTA e o dificultoso proceso para pedilas, e que por tanto leva practicamente todos os (poucos) cartos de tradución do galego ao inglés (malia os atrasos que as editoriais estranxeiras agraciadas padecen para cobralas); e sobre todo, o obxectivo das xornadas tampouco é ensinar o traballo de editoriais cun amplo catálogo de tradución ao inglés, pero que NON PARTICIPAN DOS CIRCUÍTOS DE DISTRIBUCIÓN E PROMOCIÓN HABITUAIS DAS EDITORIAIS BRITÁNICAS (presenza en feiras, librarías, etc) e que, por tanto, NON CHEGAN AO PÚBLICO BRITÁNICO na medida e no xeito que si teñen capacidade para chegar outras editoriais británicas. Niso inflúe, abofé, que Small Stations estea radicada en Bulgaria e que venda todo en internet a través de cinco librarías en liña (tres delas, Amazon.es, Amazon.com e Amazon.co.uk). Isto non lle quita mérito ningún ao loábel traballo da editorial, mais si que determina certas tendencias que teñen que ver coa recepción.
O obxectivo desta xornada, pola contra, si é internacionalizar a literatura galega mediante a súa tradución ao inglés, aproveitando que o MERCADO EDITORIAL BRITÁNICO ESTÁ EN PROCESO DE APERTURA Á TRADUCIÓN, sobre todo de linguas europeas. A quen estudamos o lugar da tradución no mercado editorial británico, tampouco se nos escapan noticias ben recentes coma esta de The Guardian, na que se explica como “UK readers flock to European authors”. Hai anos apenas se traducía doutras linguas ao inglés; agora non é que se traduza moitísimo, pero si hai avances importantes como o aumento significativo do índice de vendas de literatura en tradución publicada por editoriais británicas, sobre todo de literatura contemporánea (e non clásicos), e un papel clave nese cambio de tendencia téñeno as ‘small independent presses’. Varios informes (véxanse este ou estoutro) demostran que agora, o sistema británico está moi receptivo a recibir literatura doutras linguas, principalmente europeas. E polo tanto, A LITERATURA GALEGA DEBERÍA SABER VER AS OPORTUNIDADES E SACAR PROVEITO, é dicir, que EDITORIAIS GALEGAS VENDAN OS SEUS DEREITOS DE TRADUCIÓN A EDITORIAIS BRITÁNICAS (sobre todo small independent presses) ávidas por publicar traducións, que EDITORIAIS BRITÁNICAS INTERESADAS TRADUZAN LITERATURA GALEGA E QUE A SITÚEN NOS CIRCUÍTOS DE DISTRIBUCIÓN PARA QUE CHEGUE AO PÚBLICO BRITÁNICO a través dos mecanismos de promoción de literatura que funcionan no mercado británico.
A promoción da literatura galega en tradución ten moitos atrancos. Tantos, que unha soa xornada non vai resolvelos todos. Pero unha xornada si pode centrarse nun aspecto en concreto, e achegar un grao de area para avanzarmos. Porque ESTAMOS TODXS NO MESMO BARCO: O DE SUMAR E AVANZAR POLO BEN DA LITERATURA E CULTURA GALEGA. No canto de dividir e cuestionar aquilo no que a un non o invitaron, podería terse optado por aplaudir iniciativas (si, necesariamente incompletas) e discorrer xeitos de complementalas con outras (abofé que necesarias).
**A elaboración do programa, ou de por que a escolla consciente e reflexionada das tres editoras invitadas**
Na elaboración do programa tivemos moi en conta AS ACHEGAS QUE NOS FIXERON DESDE A ASOCIACIÓN GALEGA DE EDITORAS, até o punto de dedicar unha hora a “Doing business” (das 19 ás 20h), un espazo para que as editoriais galegas e británicas manteñan reunións de traballo. Co mesmo obxectivo, a ESCOLLA MOI MEDITADA E REFLEXIONADA das tres empresas editoriais realizouse en base a UN CRITERIO moi claro: que fosen EDITORIAIS BRITÁNICAS QUE ESTÁN A TRADUCIR AUTORAS E AUTORES SIMILARES AOS GALEGOS/AS, todas elas moi centradas en traducir literatura contemporánea, e que (nos contactos informais que eu mesma fixen) amosasen moito interese por saber máis da nosa literatura con vistas potenciais a facer negocios e a poder acabar comprando ás editoriais galegas dereitos de tradución dalgunas obras.
Unha foi “PARTHIAN BOOKS” con base en Gales, que publicou en 2018 dous libros en tradución do éuscaro (un deles traducido por Amaia Gabantxo, formada con Peter Bush na británica UEA). Esta editorial ten unha colección específica dedicada á tradución doutras linguas europeas, a “Europa Carnivale”, perfecta para acoller literatura galega. Outra foi “AND OTHER STORIES” con base en Sheffield, que publicou en 2018 un libro en tradución do catalán, que ten uns principios éticos que celebramos, que foi a única editorial británica que participou en 2018 no ‘The Year of Publishing Women’, e cuxo bo facer foi avalado polo feito de unha das súas traducións ser finalista do prestixioso e selecto premio de tradución ao inglés Man Booker International Prize neste 2019. O director de And Other Stories fala brasileiro e, por tanto, terá acceso directo a ler literatura galega. Por motivos políticos e ambientais moi respectábeis, el non viaxa en avión dentro de Europa. As súas ocupacións familiares impedíanlle ausentarse da casa tantos días para desprazarse a Galiza en tren, xustamente nesas datas. Malia estar por videoconferencia, ao falar brasileiro, con el poderanse entender todos os editores e editoras galegas que, logo de teren feito as presentacións iniciais, o contacten. Amais delas, contamos con “FRANCIS BOUTLE PUBLISHERS”, situada en Londres e a única editorial británica que publicou unha narradora galega en tradución ao inglés en Gran Bretaña (foi hai dous meses, en abril de 2019, e sen axudas da Xunta de Galicia). Esa tradución si gañou un premio do PEN English Award e outro Premio Ostana de Escritura en Lingua Materna para o seu tradutor, o cal avala tamén o bo facer da editorial e lle dá recoñecemento nos circuítos de distribución e de promoción da tradución británicos. Esa editorial xa tiña publicado ensaios de autores clásicos galegos, poesía, antoloxías e libros académicos sobre a cultura galega, e agora súmase á tendencia aperturista que hai na tradución de narrativa en Gran Bretaña, manifestando un fondo interese por coñecer máis das novidades literarias, e para seguir publicando literatura galega en tradución ao inglés.
As editoriais británicas veñen a Compostela para presentar o seu “business plan” ou plan de negocio, e a DARLLES CLAVES ÁS EDITORIAIS GALEGAS DE COMO FACER PARA QUE A LITERATURA GALEGA ENCAIXE NESE SEU PLAN DE NEGOCIO e poida ser POTENCIALMENTE TRADUCIDA.
Quixemos, ademais, que todas as editoriais fosen ‘SMALL INDEPENDENT PRESSES’ ou pequenas editoriais independentes, polo labor fundamental que están a ter estas no activismo en tradución, até o punto de que haxa quen as defina como “cultural talent scouts” (ligazón aquí). De novo, quen coñeza o sistema editorial británico saberá que 11 das 13 obras preseleccionadas (long-listed) e 6 das 6 finalistas (short-listed) do prestixioso premio de tradución Man Booker International Prize foron publicadas por pequenas editoriais independentes británicas, como ben destaca en marzo deste ano o xornal británico The Guardian. O potencial público lector da tradución galega en inglés a publicar en Gran Bretaña está nelas.
Abofé, poderían ter vido moitas outras. Como coñecedora que son do sector editorial británico que se dedica á tradución, teño trato cunha vintena de editoriais. Se tivese os cartos para invitalas a todas e o tempo para que todas puideran falar, non estaría mal traelas a todas. Pero OS CARTOS E OS TEMPOS SON LIMITADOS: nunha xornada dun día, só podemos dedicar a isto un panel no que falan tres, logo da introdución de 10 minutos que eu mesma farei. O vicepresidente da Asociación Galega de Editoras retrucará nese panel, apuntando a onde están as oportunidades pero tamén os desafíos para as editoriais galegas. Por certo, os cartos das viaxes de quen vén de Gran Bretaña non saen dos petos das galegas e galegos (vaia, do Consello), senón que VEÑEN DA MIÑA UNIVERSIDADE BRITÁNICA, a través dunha partida que conseguín para fomentar “synergies between British and Galician stakeholders” e ligado a un proxecto de investigación que dirixo.
Conclúo reiterando o que xa é obvio: o programa foi moi meditado e reflexionado, mais tamén ten que ser necesariamente limitado.
**Por que Gran Bretaña (e un pouquiño de Irlanda) en particular?**
Por varios motivos. Primeiro, polo feito constatable de apertura á tradución que vivimos neste momento no sector editorial británico, o cal converte á actividade en moi oportuna. E segundo, porque EU SON A IMPULSORA DESTA INICIATIVA, e a actividade xurdiu ao abeiro do meu proxecto de investigación financiado con cartos británicos polo prestixioso organismo British Academy / Leverhulme Trust, titulado “STATELESS CULTURES IN TRANSLATION: THE CASE OF 21st CENTURY BASQUE, CATALAN AND GALICIAN LITERATURES IN THE UK”, para o que traballa como axudante de investigación a experta Laura Linares, que está a rematar a súa tese de doutoramento en Cork. O meu proxecto “Stateless Cultures ” levoume a ter conversado xa con axentes da tradución en Cataluña, Valencia e Euscadi, tanto institucionais (Ramon Llull, Etxepare, etc) como empresariais (as respectivas Asociacións de Editoriais destes tres territorios). Por certo, as vascas e as valencianas xa se inscribiron na xornada do día 17, porque consideran un acerto e unha actividade totalmente novidosa a de traer editoriais británicas a Galiza para que coñezan de primeira man a literatura galega. Agradecen que se retransmitan en ‘streaming’, mais non queren perder a oportunidade de poderen participar nos debates e facer ‘networking’, con intención de poderen facer algo semellante nos seus respectivos territorios. Desta vez, a cultura/literatura galega non van por detrás!
O meu proxecto “Stateless Cultures” levoume tamén á FEIRA DE FRÁNCFORT en outubro de 2018, o principal encontro a nivel internacional onde se venden e compran dereitos de tradución. Alí constatei a axuda institucional (en formas e contías diversas) que recibían as editoriais vascas, catalás e valencianas para acudiren á feira e poderen facer negocios; en contraposición á situación das editoriais galegas. Logo de varias comunicacións coa Asociación Galega de Editoras, o meu activismo a prol da literatura galega e da tradución fíxome intentar buscar o xeito de axudar.
Inspirada polo programa de axudas á tradución do RAMON LLULL (que inclúen ESTADÍAS EN CATALUÑA DE VARIOS DÍAS, PARA EDITORIAIS ESTRANXEIRAS CON INTERESE EN COMEZAR A PUBLICAR LITERATURA CATALANA), discorrín estas xornadas, con todas os acertos e limitacións que teñen. Facendo horas extras fóra do meu traballo remunerado e con boa vontade fixen esta proposta no Consello da Cultura Galega en xaneiro deste ano. O INNOVADOR, reitereilles, é CENTRARNOS NO MERCADO DA TRADUCIÓN EN GRAN BRETAÑA E IRLANDA, en apertura, E TRAER A 8 PERSOAS QUE FALEN DESE SISTEMA CULTURA DE CHEGADA, 6 delas que nunca antes estiveran en Galiza. As introducións e retruques si os facemos xente ‘da casa’, porque é aí onde trataremos de contextualizar o caso galego (introducións) e de ver a aplicabilidade do que nos contaron esas persoas expertas no sistema meta (retruques).
Dada a achega económica que conseguín da miña Universidade primeiro e tamén dunha Universidade irlandesa despois, e dada a colaboración da Asociación Galega de Editoras e da Asociación de Escritoras e Escritores en lingua galega (e así continuar as xornadas con dous días de talleres formativos para editoriais galegas e para escritoras-es galegos, impartidos por unha axencia literaria especializada en literaturas minorizadas á que cheguei durante o meu traballo de campo na Feira de Fráncfort), O CONSELLO APROBOU A MIÑA PROPOSTA. Desde o Consello ratificáronme o seu interese prioritario nesta liña de traballo, e viron esta xornada ESPECÍFICA SOBRE O MERCADO DA TRADUCIÓN BRITÁNICO, como unha continuación a unha xornada que organizaran en setembro do 2018, coordinada por Xosé Ballesteros e dispoñíbel aquí. 
**Pero entón, quen fixo o programa?**
Quedou xa dito que fun eu a impulsora desta iniciativa. Unha vez aprobada, Laura Linares sumouse á súa organización, avalada polo seu fondo coñecemento das políticas de tradución da literatura galega ao inglés, do sector editorial galego, irlandés e anglófono en xeral, e tamén pola nosa relación profesional frutífera que cristalizou xa noutros proxectos académicos.  
Non entro aquí a debater as funcións do Consello da Cultura Galega, o seu orzamento, os seus acertos e os seus erros, mais si debo aclarar que neste caso en concreto, O CONSELLO ACEPTOU TODAS AS NOSAS PROPOSTAS SOBRE O PROGRAMA, e deixounos facer e desfacer ao noso antollo, respectando o noso papel de coñecedoras dos sistemas meta. As nosas foron sempre PROPOSTAS MOI MEDITADAS, XUSTIFICADAS E RAZOADAS, EN BASE A COMO CONSEGUIR OS OBXECTIVOS PROPOSTOS. Xustamente por iso, compartimos os nosos borradores coa Asociación Galega de Editoras, que fixeron suxestións que tratamos sempre de termos en conta. O obxectivo último, e isto cómpre non perdelo de vista, é SER DE AXUDA para que o SECTOR EDITORIAL GALEGO aproveite a situación de apertura á tradución no sector editorial británico e poida facer negocios e vender alí dereitos de tradución.
**Por que non hai tradutoras/es?**
Hai moitas e moitos axentes culturais partícipes nun proxecto de tradución. Todas e todos son necesarios para que a tradución exista e chegue á audiencia meta (británica e irlandesa, neste caso). Estas xornadas céntranse desde un principio no eido das empresas EDITORIAIS GALEGAS que venden os dereitos de tradución e nas EDITORIAIS BRITÁNICAS que son as que teñen que compralos, normalmente antes de que a obra poida traducirse.
Constatamos a preocupación de que non participe case ningunha tradutora ou tradutor literario en activo do galego ao inglés nestas xornadas como relator/a (porque algún si que hai). Abofé, as tradutoras/es moitas veces teñen un papel primordial en ser ‘iniciadores’ dun proxecto de tradución, ao lle faceren propostas de tradución a editoriais. Xustamente por isto último, valoramos facer unha mesa coas experiencias de tradutoras/es-iniciadoras/es.
As limitacións de tempo non nos permitían máis ca tres mesas de debate. De novo, as decisións tomáronse volvendo aos obxectivos das xornadas E PENSANDO COIDADOSAMENTE DE QUE XEITO SE PODERÍAN CONSEGUIR MELLOR ESES OBXECTIVOS. Consideramos, por tanto, que sería máis acaído priorizar tres:
A primeira, con estudosos e estudosas da tradución que puidesen ofrecer unha PERSPECTIVA ACTUAL DA APERTURA DO SISTEMA EDITORIAL IRLANDÉS E BRITÁNICO EN POESÍA E NARRATIVA, con especial atención ás posibilidades para as narradoras galegas (segue a ser inexplicábel como, se realmente temos un “boom das narradoras” no sistema editorial galego e elas gañaron 9 premios Xerais nos últimos 17 anos, elas continúan a ser discriminadas e non traducidas mentres eles si o son).
A segunda, con estudosos dos sistemas de AXUDAS Á TRADUCIÓN QUE HAI EN GALIZA, pero como esas non son as únicas que se poden pedir, pois tamén as que hai no SISTEMA LITERARIO META (IRLANDA E GRAN BRETAÑA), así como NOUTRAS ‘NACIÓNS PEQUENAS’ DE EUROPA. Isto presentarase desde unha perspectiva crítica, para que as editorais galegas e británicas os coñecesen; e con tempo para debate sobre os acertos e posíbeis desafíos ou dificultades que existen con estas axudas na actualidade e contando, por suposto, en diálogo con cargos da Xunta de Galicia, como organismo convocante dalgunhas das axudas das que se van falar e coa responsabilidade de velar pola nosa literatura.
A mesa con PEQUENAS EDITORIAIS INDEPENDENTES BRITÁNICAS que están a publicar traducións e que amosaron un INTERESE por potencialmente traducir do galego, e das que xa falei.
Malia non termos ‘tradutoras-es invitados’, si temos 1 hora e 30 minutos de debates públicos e 25 minutos máis de pausa café, na que desde o público a participación desas tradutoras/es será non só moi benvida, senón moi necesaria. Por iso, hai xa unha semana eu mesma enviei a información das xornadas á ASOCIACIÓN DE TRADUTORES (SIC) GALEGOS, á ASOCIACIÓN GALEGA DE PROFESIONAIS DA TRADUCIÓN E INTERPRETACIÓN e á LISTA DE TRADUTORXS TRADGAL, explicando o programa e invitando á participación como asistentes en persoa ou a facer o seguimento da retransmisión en streaming, para quen teña interese en saber máis do mercado editorial británico da tradución, das axudas existentes en Galiza e en Gran Bretaña e Irlanda, e dos plans de negocio en concreto das editoriais británicas invitadas. Até o de agora, só recibín emails de comprensión e agradecemento como resposta, e mesmo emails individuais de tradutoras-es que nos escribiron para manifestarnos de maneira individual que alí estarán.  
Xa que logo, non invitarmos a tradutoræs en activo que poidan falar do seu papel como “iniciadoras” de proxectos de tradución ao inglés británico pode verse como unha limitación, porque si o é; e desta limitación falarei xustamente na benvida e presentación das xornadas. Sería un aspecto mellorábel se as circunstancias fosen outras e houbese máis tempo. Ora ben, dúas puntualizacións: Unha, non invitar a tradutores-as a falar desde a palestra implica non darlles voz, pero non implica necesariamente invisibilizar o seu labor. E dúas, estas xornadas non teñen vontade de resolver todos os ‘problemas’ da promoción da tradución, senón en centrarse no MERCADO EDITORIAL BRITÁNICO, así que ben poderían complementarse con outras xornadas específicas sobre AS TRADUTORAS-ES COMO INICIADORES DE PROXECTOS DE TRADUCIÓN. Animo a quen queira a organizalas, dándolle xa de antemán todo o meu apoio.
**As expertas e expertos das universidades**
Ora ben, unha “preocupación” que nin comprendo nin comparto é a de que na xornada vaian “falar da TRADUCIÓN REPRESENTANTES DE SEIS UNIVERSIDADES, COMO EXPERTOS (sic)”. Primeiro, non van falar da tradución en abstracto, senón de cuestións concretas sobre as políticas editoriais de tradución no mercado británico (e irlandés) das que saben bastante porque é o seu tema de investigación. Por dar un exemplo, o checo Ondrej Vimr é investigador posdoutoral en Bristol cun prestixioso proxecto Marie Curie sobre esta temática. Se as estudosas da tradución non estamos capacitadas para falar de maneira divulgativa, pero sempre desde a análise rigorosa das situacións e con suficiente distancia crítica, pois non entendo cal é o noso labor. Amais, lonxe están os tempos nos que as profesoras/es universitarios estaban nas súas torres de marfil e non falaban coa sociedade. Hoxe, no sistema universitario británico no que eu traballo, o noso labor investigador réxese por xerar “IMPACT BEYOND ACADEMIA”, algo que, polo que sei, no sistema universitario galego vén sendo a “transferencia de coñecemento á sociedade”. Neste caso en concreto buscando SINERXIAS DO ACADÉMICO CO MERCADO EDITORIAL (o que na miña universidade entenden como “stakeholders” ou partes interesadas, e de aí que financien as súas viaxes).
**Coda**
O tempo é limitado e non é posíbel colaborar con todas as causas que unha considera xustas. A nivel profesional, as loitas que escollín facer miñas, desde o meu traballo académico na disciplina dos Estudos de Tradución e desde a miña posición de migrante galega traballando nunha institución educativa de Gran Bretaña, son a do FEMINISMO (como movemento transformador e revolucionario co que lograr a xustiza social e que máis ten mellorado a vida das persoas de maneira pacífica), e a da DEFENSA DAS CULTURAS NON HEXEMÓNICAS E MINORIZADAS COMO É A GALEGA. De aí o esforzo, enerxía, afán e empeño en co-organizar xornadas como as “Translating Women... in the English-language book industry” que terán lugar no prestixioso IMLR da Universidade de Londres no outono, e tamén as xornadas das que aquí falei sobre “New Opportunities in a More Welcoming Irish/British Book Market” para a literatura galega en tradución a inglés. Estas últimas considéroas útiles para que a INDUSTRIA EDITORIAL GALEGA poida SACAR PROVEITO da actual APERTURA CARA Á TRADUCIÓN DO MERCADO EDITORIAL BRITÁNICO e conseguir VENDER DEREITOS DE TRADUCIÓN de obras galegas contemporáneas a editoriais británicas. E isto todo, ao abeiro do proxecto de investigación financiado polo organismo británico British Academy / Leverhulme Grant “Stateless Cultures in Translation”.
Ratifico tamén que a pena polas reaccións levadas ás listas de discusión e ás redes non é paralizante. Mais ben ao contrario, transfórmase en AZOS PARA SEGUIR, PORQUE SI, HAI MOITO QUE FACER. Tanto, que as moitas dificultades para a tradución desde o galego non se van resolver todas nunhas xornadas dun día, como xa dixen. Pero esas xornadas si ASPIRAN A CONTRIBUÍR A SUMAR coas experiencias desde o eido británico. 
Só podo animar a outras e outros colegas, activistas e axentes culturais a que sigan sumando e discorrendo xeitos de organizar outros eventos e iniciativas que complementen este e axuden a seguir internacionalizando a nosa literatura. Todas e todos terán, sempre e desde xa, o meu total apoio.
Olga Castro, 3 de xuño de 2019
1 note · View note
praza-teatro · 4 years ago
Text
CONVERSA CON… DAVIDE GONZÁLEZ,  a raíz de MICROSPECTIVAS DUN MARICA MILLENNIAL. Por Iván Fernández
Tumblr media
A proposta de conversar con Davide González (Mos, 1991) xorde logo de ver as Microspectivas dun marica millennial coa que Incendiaria prendeulle lume a unhas das xornadas de despedida da sala Ingrávida no Porriño. Fascinado pola súa fera honestidade e a luz da purpurina, precisaba saber máis da orixe do primeiro espectáculo galego coa palabra maricano seu título e do home que a (re)presenta.
Tumblr media
Como foi o teu primeiro contacto co teatro? Comecei no 2010. Eu estudara música no Conservatorio e, no bacharelato, un profesor de latín díxonos a unha compañeira e a min (que sempre saíamos voluntarios onde había oportunidade de facer algo creativo) que abrira a ESAD e que fixéramos as probas e alí fomos, fixémolas e chuculú! entramos. Así que o meu primeiro contacto con teatro foi na Escola e foi unha marabilla. Eu estaba acostumado a tocar o saxo, nunha orquestra, e estaba acostumado ao espectáculo… pero dependía dun instrumento. Entón, decatarme de que o meu propio instrumento é o meu corpo, foi unha marabilla. E cando descubriches iso? Pois no primeiro ano xa, con movemento expresivo, expresións corporais… despois, con clases de voz, descubrir que hai mogollón de posibilidades que non sabías que estaban aí, e crer no que de repente vas atopando. Vaste dando conta de que tes un instrumento marabilloso, que é o teu propio corpo. É este descubrimento o que máis te levas da túa estadía na Escola, ou hai algo máis? Da Escola lévome… Pois mira, lévome o ter coñecido a Vanesa (Sotelo). Diso temos que falar! Como a coñeciches? Eu chameina para o proxecto final de estudos. Eu traballaba con Bea Campos contando contos, e ela traballara no proxecto final de carreira de Vanesa, que se chamaba Kamouraska, e esa foi a primeira peza que eu vin cando entrei na Escola. Entón, cando chegamos a cuarto curso, buscando textos, apareceu o texto de Vanesa, Memoria do incendio (XIII Premio Josep Robrenyo de textos teatrais) e eu pedinlle a Bea se me podía pasar o teléfono de Vanesa, e chameina. Quedaras impresionado polo traballo. Si, a min o de Kamouraskagustárame mogollón. E fixemos a montaxe de Memoria do incendio, con ela como directora. Pero o máis bonito foi o grupo que se formou aí. Ese grupo era xa Incendiaria? Non, pero de aí nace. Por que, Incendiaria? Que é o que está ardendo? Penso que estamos un pouco buscando incendiar coas propostas, que poidan remover, incendiar ao espectador ou espectadora que as ve e espertar algo neles. Claro, mirando cara ao espectáculo de Microspectivas…, dende logo aí hai lume. Hai algo que arde no escenario, cando menos moitos clixés. De onde parte esta peza para ti?Parten da memoria e da infancia… Non te me po��as serio…Non, non, o certo é que parten de aí. Eu tiven unha relación con dúas persoas, que se chaman Martín e Luís. Un día empezamos a falar da infancia e de como había fotografías nosas con posturas, maneiras de estar e de habitar o mundo, que de repente eramos conscientes de que as reprimiramos ao longo dos anos… por supervivencia. A raíz de aí eu empecei a ter máis contactos coa teoría queer, co movemento LGTBI… con ser consciente de quen son eu, como habito o mundo e a que lugar pertenzo, no sentido de coñecer a historia do meu colectivo. Foi unha procura de referentes, de decatarme de que non se ensina nada disto nas escolas… De decatarme de que a min me faltan referentes do meu propio colectivo. Dende aí, tirar de e asumir a memoria, de cando eu era pequeno, de que pasaba, de cal foi o meu contexto, das situacións que eu tiven que cambiar ou modificar para encaixar ou para evitar ser ridiculizada. O que queriamos era poñelos enriba da mesa e pensar que hai que facer algo con iso. Nesa procura, que referentes atopaches, significativos para ti? Se non me equivoco, un dos primeiros foi Roberta Marrero, co seu libro We Can Be Heroes, no que precisamente ela fala da súa infancia e fai retratos dos seus referentes. Despois, Paco Vidarte, con Ética marica, no que falaba de que quería que ese libro fose coma un interruptor. Logo, Sylvia (Rivera), Marsha (P. Johnson), descubrir quen eran. Todo o mundo do vogueing, a subcultura norteamericana doball roome das familias… Sobre todo porque levaba tempo dándolle voltas ao tema da maternidade. Da maternidade. Si. Despois de facer a Memoria do incendiocon Vanesa no 2014, quixemos seguir mantendo un grupo de traballo. Claro, porque definides a Incendiaria como unha “plataforma artística”, que é isto? Si, unha plataforma na que as persoas que formamos parte daquel primeiro proxecto, puideran ter cabida para presentar proxectos propios. Por iso pensamos en plataforma, aínda que agora non sei se segue sendo plataforma ou máis compañía. Xa, iso tamén evoluciona. Si. Entón, quixemos seguir mantendo o contacto, e facer un laboratorio. Estivemos un ano investigando maneiras de abordar o personaxe dende o corpo, a voz… investigando sobre as accións, a duración das accións, o seu significado en escena… e fixemos unha proposta, que se chamaba Contramateria, centrado no traballo dos tempos e das accións. Que presentamos alí, en petitcomité. Que interesante. Parece que, a parte das escolas, non hai espazos onde poder facer este tipo de investigacións. Si. E nese laboratorio, eu comecei a desenvolver unha fixación coa maternidade. Coincidiu cun momento no que saíra unha nova no que un home transexual quedara embarazado. Despois topei co cabaliño de mar, no que é o macho o que dá a luz. Tamén a figura de Lilith, como a “primeira muller”. Ou as familias dos ball rooms, nas que calquera pode ser “nai”. E esas cousas, aparecen un pouquiño, de novo, nas Microspectivas. E no local? Atopaches referentes máis cercanos? Non, o certo é que non. Si que había xente que eu podía considerar, entón, como referentes. No mundo da verbena? Si. Homes, que subían ao escenario vestidos de mulleres. Pero era para facer rir. Dende o meu punto de vista de agora, non os podo considerar como referentes. Sen embargo, nas Microspectivas… hai moita verbena. Igual non impregna a súa filosofía, pero si outros aspectos. Si, claro. É que eu comecei na verbena aos 14 anos, foi moito tempo. Xusto a deixei cando comecei na Escola. É curioso. Eu saio das Microspectivas… cunha sensación de liberdade. É como volver a saír do armario, dalgunha maneira. Unha sensación de reconciliación con vivencias… obviamente alleas, porque son túas, pero que dalgún xeito as facedes comúns, para todo o público. Eu tamén, cando remato a función, sinto que estou nun lugar que me encanta. Cando comezamos o proceso, Vanesa e máis eu falabamos moito, de moitas cousas, de cómo poder trasladar todo isto que pasaba por aquí (tócase no peito) e que non fose fachenda. Ter esas conversas axudou a que os puntos propios puideran ser tamén comúns. Eu penso, poñendo algo meu, que ten que ver coa dignidade coa que falades das cousas. Ti falas da túa verdade e falo dun xeito digno, respectado polo resto do equipo. E iso é unha liberación para ti, que se comunica como unha liberación para nós (xs espectadorxs). Si que é certo que ao longo deste ano, e ao longo do proceso de creación, ao ser consciente de moitas cousas, de súpeto comecei a estar máis seguro de min mesmo: de como estou, de como habito, de como son, de como fago. Canto tempo foi esa elaboración? Pois mira, comezamos o ano pasado, nas Residencias Paraíso. O que non sei se te decatas é de que agora es ti o referente. Ah, non creo! Historicamente é o primeiro espectáculo galego que pon a palabra “marica” no seu título. É verdade. Como sería levar esta peza polos colexios, insitutos…? Pois, é unha cousa que nos interesa. De feito, para o día da estrea tiñamos pensado convidar a xente que está na rede de ensino LGTBI, para coñecer o seu punto de vista e saber se sería interesante para levar a colexios. E entón, que acontece agora que ti es referente? Pois se a alguén lle axuda e a alguén lle sirve, marabilloso, porque eu non o tiven. Sería sentirme un pouco “mamá”. Sería bonito. Si. É así, un decide poñer un título, e marca historia. Non o pensara. Cando llo presentei a Vanesa, tiña “retropectivas”, e foi Vanesa a que falou de “microspectivas”, por falar do “micro”. E despois o de “marica” porque a palabra estaba aí, collendo sentido. Descubrín que foi un empoderamento, cando fas propio o que ata entón era un insulto. E “millennial” porque o son. Haha. Que che dá o teatro? Co teatro eu descubrín cal é o meu interese, en que me quero centrar. A concepción da arte do teatro tal e como estamos facendo Vanesa e máis eu. Como habitar a escena dende unha mesma, e como falar dende unha mesma. É onde teño o meu punto, agora mesmo. É algo que me levo, tamén da Escola, grazas ás clases de corpo con Alicia Corral, que nos dicía que quería facer actrices e actores creadores. E eu quedei con iso.
Tumblr media
O certo é que a conversa deu para moito máis: para falar de música e a súa faceta de compositor, de outros espectáculos, de proxectos futuros, da súa chegada ao eido profesional e os primeiros pasos, da familia e da importancia de mostrarse tal e como un é… Mais se cadra, iso quedará para outra Conversa con…
Tumblr media
Fotos de Laura Iturralde.
(Coordinación do blog O GALIÑEIRO: Afonso Becerra de Becerreá)
0 notes
odentondocumental · 6 years ago
Text
“A medicina popular mestura coñecementos etnobotánicos, relixión e maxia”
Tumblr media
Están sendo moitos os libros de antropoloxía que estamos devorando, que nos adentran en planos que viaxan moi á par da nosa idea de documental. Títulos de Carmelo Lisón Tolosana, Mariño Ferro, Vicente Risco... No proceso de documentación tamén quixemos falar en persoa con Rafael Quintía, antropólogo, profesor e escritor galego, ademais de presidente da Sociedade Antropolóxica Galega (SAGA), unha das entidades que mostrou o seu apoio á realización deste proxecto.
Con el falamos do pan como alimento e da súa importancia e estreita relación coas comunidades agrarias e ás súas dinámicas de traballo comunitario, nos muíños, nos fornos... O pan era a base da alimentación, “podíase autoproducir e garantizaba a autosuficiencia alimentaria”.
Antes dicíase que as fincas estaban a “pan”, referíndose a que estaban sementadas de centeo, isto dá mostra da importancia que tivo o cereal. Algunhas das nosas testemuñas tamén lle chaman así ao centeo, collendo o todo pola parte, mesmo na actualidade.
O pan dobremente sagrado
“O pan é sagrado ata tal punto que cando se moen os sacos de fariña protéxense facéndolles cruces, tamén se lle fan cruces aos muíños e aos hórreos. A forma de partir o pan, cando amasas... tamén se lle fai cruces ao pan. Todo isto fálanos do carácter sagrado deste alimento”, comenta Quintía. O pan adquire co cristianismo un novo carácter simbólico, polo cal o pan é o corpo de cristo. O pan “é sagrado e é dobremente sagrado porque tamén é a base da alimentación”.
O pan para a comunicación co máis alá
O pan tamén é unha das ofrendas que se fai en moitos santuarios, para quitar o mal de ollo ou como elemento oracular. “Isto xa o falaba San Martiño de Dumia e incluso hoxe se pode ver en San André de Teixido, onde a xente vai á fonte e bota migas de pan e en función de se flotan ou non é a resposta” di Quintía. “Trátase de ritos oraculares que están documentados incluso na Grecia Clásica: un método de comunicarse con esas entidades (neste caso, agora, adxudicadas ao santo) que habitan na auga é a través do pan.”
O caruncho na medicina popular
Como xa comentamos noutras entradas deste blog, o caruncho que nace no centeo tivo usos medicinais vinculados á saúde das mulleres. “A medicina popular mestura coñecementos etnobotánicos, relixión e maxia, todo misturado” de aí que moitas veces as aplicacións dos remedios sexan repetidos nove veces ou que sempre haxa que confíar na gracia de Deus e da Virxe María, para dar peche ás oracións sanadoras.
Quintía tamén ten feito recolla sobre este usos  do caruncho das parteiras, “usábano disolto na auga con azucre moreno, para as dores do parto a para facilitar o parto e tamén para o libramento” e tamén para técnicas abortivas. “Dicíanme que era importante o secado, á sombra pero en días de sol de verán. Poñían un pano e alí estendíano e secábano a sombra. Non lle podía dar o sol.”, comentanos o antropólogo.
O gran de corvo e o lume
O caruncho ou gran de corvo se se inxire pode producir graves intoxicacións ou a enfermidade do ergotismo, que en Galicia se denomina Fogo de San Antón ou Fogo ardente. “O lume en San Antón Abade é avogoso para esconxurar as posesións e sempre se representa con lume” isto conecta co ergotismo, pois un dos síntomas é o ardor insoportable da pel.
En grande parte de Galicia o caruncho ou dentón tamén é denominado como gran de corvo, pode que pola súa cor negra ou por outras vinculacións relacionadas coa morte. “Os animais nocturnos e os animais carroñeiros asócianse á morte. Hai a crenza de que a morte sempre avisa. A presenza de corvos, curuxas é un dos sinais” explica Quintía.
A nós o reloxo avisounos da hora de voltar a Santiago logo desta grata conversa que se podería prolongar horas e horas. Máis bibliografía, máis arestas que observar e aínda con máis incógnitas a despexar.
0 notes
umavidaem7malas · 5 years ago
Text
Este vai ser um texto diferente. Vejo a página em branco e quero ver sangue, mi sangre encarnada en palabras. Expressão dos meus sentimentos de um ano de merda.
El año empezó con un jefe de lo más gilipollas que se pueda imaginar. Lo bueno, el año termina sin ese puto gilipollas en mi vida. Tengo una cosa a decirte: eres un hombre de mierda, no un hombre, una persona de mierda. Si lo que querías era derribarme no has logrado. Me caí, tardé en recuperarme, pero me levanté más fuerte que antes. Este mérito es solo mío. Mío!
Foram meses de cama, sem vontade de viver. Pensei em morrer, porém nunca tive coragem para suicidarme. Não sei quando, mas em algum momento da minha vida aprendi que o suicidio não me daría o que quero, a vitória. Nunca tentei o suicidio e não tentarei. Confesso que muitas vezes pensei.. Desejei a morte. Quando dirigia nas manhãs  e tardes escuras do inverno galego, quando recebia pressão dos chefes por vendas, por agilidade. Quando meu filho não queria estudar, tirava notas baixas, repetia de ano. Quando via a divida se acumulando e não conseguindo dinheiro suficiente para pagar as contas. Pensei em jogar o carro da empresa contra um muro, um barranco, uma árvore. Tive medo. Medo de não morrer. Medo que minha família não cobrasse o seguro de vida. Tive medo de ser um peso maior para minha família. Uma derrota, a derrota final. Meu medo me fez dirigir melhor do que nunca e terminar meus dias em casa, embaixo d’água, chorando o choro que retive todo o día.
No me recuerdo la ultima vez que lloré. Sí, me recuerdo, la acabo de ver en mi mente. Fue en una reunión matinal, donde más una vez nos ponían videos de motivación para salir a calle y vender. Yo me pregunté, mientras miraba el vídeo. De dónde sacaré más fuerzas? Nadie de los que estaban en aquel salón, solo hombres, podrían imaginar todo lo que he pasado en mi vida. Ni tampoco podrían comprender lo que es el cambio de País, ser inmigrante en un mundo cada día más xenófobo. Ser mujer en un mundo cada día más machista. A cada día que salía a calle mi lucha era superior a la de mis compañeros. Odiaba estar allí y oír las tonterías que decían sobre los clientes, sobre las mujeres. Los odiaba. Dónde cojones sacaría más fuerzas para seguir adelante? Fue cuando mis ojos se llenaron de agua y el moco se me escurrió por la nariz. Y el gilipollas no perdió la oportunidad de hacer broma sobre la fragilidad femenina, sobre mi fragilidad. De esta sala fue al médico y, de allí salí una baja por depresión grave, cuando debería ser por acoso laboral o por burnout. De la baja, una demisión. Fue dimitida  por no cumplir con mi contrato de trabajo. Todo manipulado por un jefe gilipollas. Él creyó que había me derrotado, pero no. Me caí, tardé en recuperarme, pero me levanté más fuerte que antes. Este mérito es solo mío. Mío!
Fiz um retiro, em casa, no apartamento velho, da velha Santiago de Compostela. Fiz um retiro deitada na minha cama, dormindo, fritando a cabeça, me martirizando. Vi flechas que me cravavam a cabeça e faziam meu coração sangrar. Emagreci, engordei, mas não chorei. Fiquei dias na cama, sem banho, sem falar, fazendo que dormia. Deixei meu filho sem comida. Sorte que existe miojo, pão e ele sabe fazer alguma coisa, fome não passou. O que passou, arrastado, foi o ano, os dias desse puto ano de merda.
Passaram seis meses com algumas trocas de remédios, até encontrar os que, segundo os médicos, eram os adequados. Adequados para quem? Para mim não! Meu médico de cabeceira não entendia minha dificuldade de recuperação, achava que sou fraca, que não quero trabalhar. Ele não me conhece, nem se esforçou em me compreender. A psicóloga, quando falei de tudo o que passou na minha vida, disse: “Isso é passado, só nos importa o de agora, que te fez entrar em depressão.” Não, não, não!!! Eu sou um acumulo de histórias e tudo está encadeado, enlaçado.
Yo, mi cabeza, mi fuerza interior, eso fue parte de mi medicina. Dejé de lado todo el prejuicio que tenía contra las medicinas para la depresión, la ansiedad y para dormir, las usé, según me las recomendó la única persona que supo me oír. Un médico, un hombre, un psiquiatra. Él único que me escuchó con atención y dijo que no sería para siempre, que solo me ayudaría por ahora. Y tubo una otra cosa, los libros y la escrita. Fue mi año más productivo, el año que li libros que me marcaron por vida. Cada uno de ellos dejó un flechazo en mi pecho, que no sangra, que cura.
Muchos de los libros que he leído este año fueron escrito por mujeres. Muchos de los libros que he leído este año los tengo reseñado aquí en este blog. He leído libros en castellano, escribo en castellano. Este castellano lleno de errores, quizá debería escribir siempre en portugués, donde tengo el camino trazado y poco o raramente cometo errores. Pero no. Quiero tener esta voz única, mía, con errores y aciertos. Quiero aprender a pensar como las gallegas, las españolas, pero a la vez tener mi voz, la voz de una mujer que vivió muchos y muchos años al otro lado del charco, en una ciudad hermosa y peligrosa, de la que echo de menos su clima, sus arboles, la caña, la paisaje y el olor ruidoso de una playa a top. Una ciudad donde dejé los mejores y peores recuerdos de mi vida, donde dejé los amigos de una vida. Mismo así, no quiero volver a vivir allí. Ahora vivo y viviré a este lado del charco. No creo que Santiago de Compostela sea la ciudad fin, creo que estoy de paso, no lo sé hasta cuando. No tengo ni la puta idea de para donde voy, las malas son las mismas, las 7. El contenido cambió, cada día sé mejor lo que quiero de mi vida y me cargo solo con lo que me importa. Y los libros son lo que más me importa, después de mi familia.
Estes 3 livros marcaram o meu dezembro e certamente deixaram uma marca muito forte no meu ser. Histórias verdadeiras que se uniram com a minha voz para renascer e começar um novo ano, 2020.
Este foi um texto diferente. A página que estava em branco se encheu de cores e lembranças de um ano superado, um ano em que aprendi a abrir novas portas e renasci com novas oportunidades para seguir meu caminho.
Se o seu 2019 foi duro, grita e comemora, ele está acabando.
Se o seu 2019 foi bom, grita e comemora, você tem a oportunidade de ter outro ano e fazer melhor ainda.
Não desista da vida, nunca! Desistir não pode estar no dicionário, é uma palavra que deveria morrer, sumir do mapa.
Te desejo o que terei em 2020, um dos melhores putos anos da minha puta vida!!!
  Esse texto foi propositalmente escrito em dois idiomas, essa é a minha voz, essa sou eu. Os idiomas me mesclam a vida, a fala, a escrita, o pensar. Sou parte amor, parte ódio. Sou parte mãe, mulher, executiva. Sou dia que dorme e noite que fica acordada. Sou o certo e o errado, porém, a verdade é que o errado não existe, então, sou só o certo que ainda não funcionou por completo.
Adios al puto 2019 Este vai ser um texto diferente. Vejo a página em branco e quero ver sangue, mi sangre encarnada en palabras.
0 notes
lavolvoreta · 7 years ago
Link
http://ift.tt/2mOuDYL
Vistas desde Teixidelo – Comarca de Ferrolterra, Galicia
Pues mira tú por dónde, no he encontrado mejor fecha para publicar estas notas que el día de Santiago, patrón da miña terra galega. Así que lo primero, es lo primero: Parabens y Viva Galicia!
Por otro lado, mi compañera de Galicia Travel Bloggers, Maruxaina (la podéis leer en Maruxaina y su mochila), me retó para que relatara aquellas 9 cosas que no sé dejar de  hacer cuando viajo. La verdad, es que si me pongo a pensar en ello, me salen al menos el doble pero me voy a concentrar en las más importantes y en aquellas, que a veces me traen de cabeza a mí y a quién/es viaja/n conmigo. Como diría mi abuela “eche o que hai”…
9 COSAS QUE NO SÉ (dejar de)  HACER CUANDO VIAJO
1.- VOLVER A LA RUTINA COMO SI NO HUBIERA PASADO NADA 
Esto es lo que peor llevo, sobre todo cuando hago estancias largas, conozco a la gente del lugar y hemos hecho camarilla, me tomo el café, las cañas o lo que sea con los nuevos vecinos,… Llega el momento de marcharse e inevitablemente, pienso en las rutinas diarias que me esperan al regreso; entonces,  visiono en pantalla grande al calvo de la lotería, los bombos de las bolas de la primitiva, el boleto del euromillón…  Siempre digo que quiero el dinero para comprar aquello que no se puede comprar pero que anhelo: tiempo para viajar. Ando buscando la fórmula…
  Disfrutando del paisaje, calma y silencio
2.- DISFRUTAR DEL MOMENTO Y APARCAR LA CAMARA DE FOTOS AUNQUE SEA POR UNOS INSTANTES
En esto voy mejorando, aunque muy poco a poco,… Lo cierto es que a veces es mejor grabar en la retina algunos momentos del viaje y disfrutarlo in situ, sin estar pendiente  del enfoque, de la luz, … Al final, todo es un equilibrio y hay que encontrar el momento para todo. De esa manera, todo se disfruta más y mejor y eso es lo importante del viaje. Pero os diré que como el wifi no vaya bien, se me conecta una mala leche, increíble, así que creo que tengo que practicar más la desconexión virtual.
3.- PONERME LAS BOTAS CON LAS ESPECIALIDADES DE CADA PAÍS Y/O CIUDAD, HASTA EL PUNTO DE CONVERTIRSE EN UNA PARTE ESENCIAL DEL VIAJE
Siempre me digo que una manera de no gastar demasiado en los viajes, es ahorrar en las comidas pero para una “larpeira” y “comedoriña” como yo, eso es un imposible. Incluso antes de llegar, ya me voy empapando de la gastronomía del lugar, de los sabores más típicos y auténticos, .., Aparte de otras opciones, para mí, en muchos casos, no hay nada como las tascas de toda la vida; esas en las que llevan generaciones cocinando platos basados en recetas familiares guardadas como oro en paño,… aún recuerdo el arroz con pulpo que nos tomamos en Sagres o la receta centenaria de los ovos moles de Aveiro. Habitualmente  no son caros, sólo que cuesta un poco encontrarlos.
Crema de ovos moles
4.- PERDERME POR LOS PUERTOS PESQUEROS Y DISFRUTAR DE SUS  TABERNAS CENTENARIAS  Y EN CONVERSACIONES CON LOS “VIEJOS” LOBOS DE MAR
No hay nada que me guste más que mezclarme entre el gentío de los puertos pesqueros de allí por dónde voy. Recuerdo un viaje a Túnez dónde por casualidad, disfrutamos del puerto de Bizerta y de un pescado fresco recién sacado de la mar… las historias entre cañas que se cuentan en las tascas del puerto, suelen ser de lo más memorables… Los ancianos del lugar te contarán muchas más historias que aquellas que puedas leer en los libros. Aún recuerdo una en Puerto de Vega entre culines de sidra… Los hay por aquellos lares que aun esperan al ingeniero que ideó la reforma del puerto. No sé si a éste le iban a invitar a unas “botellinas”…
5. – ENCONTRAR Y DISFRUTAR DE MUSICA EN DIRECTO EN ALGÚN BAR
Para una aficionada y apasionada de la música como yo, ésta forma parte de la vida. Aunque tengo grupos favoritos lo cierto es que a cada país al que viajo, me gusta crear una banda sonora propia y para ello nada mejor que bucear por la red para encontrar que se mueve por allí. Aparte de la belleza natural, en Irlanda descubrimos que en cualquier pequeño pub del más diminuto pueblo que encontramos, había día sí y noche también, música en directo. De esta manera, conocimos a Oracle, músicos por vocación y devoción y con una voz increíble. Recuerdo también las sesiones de jazz en Praga y las interminables noches en el Catacumbas de Lisboa. Podría enumerar tantos que mejor, vamos a dejarlo aquí…
Puerto de Redes – Ría de Ares
6.- DISFRUTAR DE LAS PLAZAS DE ABASTOS Y DE LOS MERCADOS, SOBRE TODO LOS DE COMIDA
Lo cierto es que todo me vale ¡qué le vamos a hacer!. No me pierdo uno, desde la plaza de abastos de Cádiz a la de Ferrol, al mercado de comida orgánica de NY, Camden Town, los mercados de libros de Londres, los rastrillos de antigüedades de A Ladra en Lisboa, el mercado de los domingos de Burdeos (Chartrons),… Esto puede ser un no parar… Todos me encantan pero los de comida, simplemente me flipan y no puedo dejar de probar casi de todo lo que veo,… Menos mal que en los viajes caminamos como locos porque sino, qué difícil lo tendría para caber en el asiento del avión…
7.- MIMETIZARME CON EL LUGAR, APRENDER DE SUS COSTUMBRES Y DISFRUTAR DE LAS CONVERSACIONES CON LOS LUGAREÑOS QUE SE CONOCEN LOS MEJORES RINCONES DE SU CIUDAD
Si hay algo que vale más que el propio viaje, son las historias, comentarios y recomendaciones que te hacen la gente del  lugar que visitas. Eso sí que es canela en rama… Cuando llego a un sitio, me gusta saber qué es lo que se hace allí, en qué invierten el tiempo, cuales son sus costumbres, qué hacen en su tiempo libre, dónde comen, … Todo eso que queda fuera de las guías turísticas y que no está pagado. De esta manera, en nuestro roadtrip por Emiratos, conseguimos comer como auténticos jeques pagando muy pero que muy poco por platos que estaban deliciosos.
Byron descansando como un auténico “lord” en la yurta de Campo de Reyes, Tafalla.
8.- MADRUGAR COMO SI FUERA UN DIA DE TRABAJO
Siempre digo, ¡de esta vez, no pienso levantarme antes de las 9:00 de la mañana! No lo cumplo. Nunca; creo que el maldito reloj biológico es sabio o bien que esté dónde esté, si no me he llevado a mi “partner en crime”, mi border collie (Lord Byron), las 7:15 de la mañana suenan en mi cabeza y salto como un resorte aunque no tenga a un bola peluda y cariñosa, chupándome la mano o el pie, lo primero que pille fuera de las sábanas. Quién tenga perro, sabrá que no hay mejores buenos días que esos, así que es difícil, muy difícil…
9.- SEGUIR UNAS PAUTAS MARCADAS TRAS MESES DE ESTUDIO DEL DESTINO Y AL FINAL, PASARLOS POR ALTO PORQUE EL DESTINO SIEMPRE TE SORPRENDE
Lo intento, a veces incluso comienzo bien pero siempre hay un momento de volantazo que hace que todos los planes se vayan al traste y lo que ibas a hacer hoy, pase a mañana, o lo que no tenías pensado hacer, se convierta en esencial para ese viaje. El caso es que al final, sea como sea,  acabo el viaje con esa frase tan peliculera: “me encantan que los planes salgan bien” y entonces, como si nada hubiera pasado,  me pongo a planear el siguiente, a sabiendas de que posiblemente, vuelva a saltarme el plan establecido. Pero para eso están las normas, para saltárselas de vez en cuando y más si estás de vacaciones.
Planificar está bien pero improvisar, también
Y cómo extra, diré que no puedo dejar de llevar siempre la documentación por duplicado, aunque no haga falta porque ya he tenido algún que otro percance que casi me cuesta el no volver a tiempo… Y tampoco sé viajar sin seguro de viaje porque nunca pasa nada, hasta que pasa y eso lo saben muy bien los chicos de IATI, que desde hace un par de años me acompañan en todas mis aventuras y calamidades y creedme que en la última, la cosa se puso fea, aunque acabó bien (eso sí, no me libré de pasar por el quirófano).
Cómo ves querida Maruxaina, coincidimos casi en todas, cada una con sus matices pero debe de ser el gen galego que nos hace parecernos más de lo que creemos.
Bueno, pues hasta aquí porque podría seguir y seguir… Así que nada, a los que estáis de vacaciones a seguir disfrutando, a los que se os acaban, tomároslo con filosofía y a los que os vais como nosotros, a disfrutarlas como si no hubiera un mañana!
Happy Blogging! Happy Travels
0 notes
Text
Cantigas satíricas galego-portuguesas
As cantigas de escárnio e maldizer trazem consigo a intenção de serem cômicas, diferentes dos outros gêneros do Trovadorismo Galego-Português apresentados neste blog. Nelas encontramos abordagens, como o próprio título aponta, que insultam, criticam ou agridam verbalmente outros, explicitados ou não. Ambas tinham como foco ironizar os relacionamentos amorosos, a mulher adultera, os homens covardes, a corte ou até a si. As cantigas de escárnio e a de maldizer são muito próximas nesse aspecto, porém tem algumas poucas diferenças que podem ser facilmente detectadas.
As cantigas de escárnio costumam estar em primeira ou terceira pessoa, pois há certa “delicadeza” em não falar diretamente a alguém, sendo comum o objeto de escárnio fazer parte do mesmo meio social do trovador. O poeta faz uma crítica de forma mais ambígua, ““por palavras cobertas que hajam dous entendimentos” (ou seja, num registro de dupla leitura, o "equívoco", ou hequivocatium, nas palavras do mesmo anônimo autor)”, dessa forma podendo “a carapuça vestir a quem bem lhe servir”. Outro ponto é a linguagem popular utilizada nesse tipo de texto, com um vocabulário de fácil compreensão.
Segue abaixo uma cantiga de escárnio atribuída à Fernão Rodrigues de Calheiros e uma nota retiradas do site Cantigas Medievais Galego-Portuguesas:
“Agora oí d'ũa dona falar
Rubrica: Outrossi fez outra cantiga a outra dona a que davam preço com um peom que havia nome Vela, e diz assi
Agora oí d'ũa dona falar, que quero bem, pero a nunca vi, por tam muito que fez por se guardar: poi[s] molher que nunca fora guardada, por se guardar de maa nomeada, filhou-s'e pôso Vela sobre si.
Ainda d'al o fez[o] mui melhor que lhi devemos mais agradecer: que nunca end'houve seu padre sabor nem lho mandou nunca, pois que foi nado; e, a pesar dele, sen'o seu grado, nom quer Vela de sobre si tolher.
Nota geral:
Entenda-se a rubrica que acompanha esta cantiga: diziam que esta dona tinha uma ligação com um seu criado. É com a ambiguidade do nome do criado (Vela) que joga a cantiga, já que "pôr vela sobre si" significava, em sentido corrente, "pôr-se sob vigilância". A referência ao pai da dona deve entender-se neste contexto: ao contrário do que se passa nas outras famílias, onde os pais velam sobre as filhas e as fazem guardar, aqui é a filha que resolve "pôr vela" sobre si própria. A composição parece fazer, pois, também uma crítica implícita às "liberalidades" paternas.”
As cantigas de maldizer, além de todas as características em comum com a de escárnio já apresentadas, costumam ter em seu enredo uma mensagem direta. Os trovadores deixam claro, através de nome e sobrenome, o objeto de sua sátira. O vocabulário das cantigas de maldizer são carregadas de linguagem “chula”, portanto além de tudo eram também agressivas. Durante a Idade Média as maiores vergonhas eram a falta de honra, dignidade, bravura (por parte dos homens), devoção (já que a religião católica tinha grande influência) e tudo acerca disto, portanto o trovador empenhava-se em expor todas de forma explícita. Podemos encontrar o poeta falando abertamente de todos os temas ao seu redor durante o período que foram concebidas as cantigas e apontando, sem “meias palavras”, para seu “alvo” de zombaria.
Disponibilizamos para consulta uma cantiga de maldizer atribuída à Lopor Lias e uma nota retiradas do site Cantigas Medievais Galego-Portuguesas:
 “Airas Moniz, o zevrom, leixad[e] o selegom e tornad'ao albardar: andaredes i melhor ca na sela rengedor; andaredes i mui bem e nom vos rengerá per rem.
Tolhede-lh'o peitoral, apertade-lh'o atafal, e nom vos rengerá per rem: andaredes i melhor ca na sela rengedor; andaredes i mui bem e nom vos rengerá per rem.
Podedes en bafordar e o tavlado britar, e nom vos rengerá per rem: andaredes i melhor ca na sela rengedor; andaredes i mui bem e nom vos rengerá per rem.
 Nota geral: Mais uma composição do ciclo que D. Lopo Lias dedica aos infanções de Lemos, esta com característica de referir o nome de um deles, Airas Moniz. Na respetiva nota antroponímica fazemos uma sugestão de identificação desta personagem, mas, dado ser este um nome relativamente comum na época, a título meramente hipotético. Seja como for, o trovador aconselha-o comicamente aqui a ir de cavalo para burro. [...]”
Referências:
MONGELLI, Lênia Márcia. FREMOSOS CANTARES - Analogia da lírica medieval galego-portuguesa, São Paulo, 2009.
Cantigas Medievais Galeco-Portuguesas. Disponível em: <http://cantigas.fcsh.unl.pt/sobreascantigas.asp>. Acesso em 15 de abril de 2017.
Cantigas Medievais Galeco-Portuguesas. Disponível em: <http://cantigas.fcsh.unl.pt/cantiga.asp?cdcant=1379&pv=sim>. Acesso em 15 de abril de 2017.
Anotações dos alunos durante as aulas ministradas pelo professor Fernando Fiorese, na disciplina Estudos Literários II, da UFJF-FALE.
0 notes
praza-sinbad · 8 years ago
Text
Galileo Nenos e Pretty Cakes na festa Sinbad
A Festa Sinbad non sería o mesmo sen amigos, así que hoxe queremos presentarvos dous que, seguramente, xa coñezades, entre outras cousas porque xa falamos deles no blog algunha vez.
Trátase, en primeiro lugar, de Galileo Nenos, que virán amosarnos o seu catálogo de xoguetes en galego e, por suposto, tamén a xogar connosco.
Tumblr media
E, á parte de xogar, tamén poderemos probar os saborosísimos doces que prepara Lena. Pretty Cakes terá a súa propia mesa de tortas, chuches, cupcakes e demais lambonadas para que os papis acompañen o vermú e os máis cativos collan forzas para botar uns bailes.
Tumblr media
Lembrade que a entrada a festa é de balde e que podedes apuntarvos aquí! Vémonos o sábado 11 ás 12 da mañá no Mid Century café (rúa Aragón, 19. O Calvario-Vigo).
0 notes
praza-unclaronobosque · 8 years ago
Text
ENDESA foi responsábel en 2015 do 10% das emisións españolas causantes de cambio climático
A redución drástica das emisións de gases de efecto invernadoiro, necesaria para evitarmos unha catástrofe climática, é unha responsabilidade común pero diferenciada. E tanto. Porque unhas poucas empresas, dos sectores enerxético, siderúrxico, metalúrxico e cementeiro, con ENDESA  á  cabeza por causa de centrais de carbón como a das Pontes, teñen unha responsabilidade ben destacada. E en Galicia aínda máis. É o que salienta o informe "Responsabilidade das grandes empresas enerxéticas e industriais de España no cambio climático", do Observatorio da Sustentabilidade (OS), baseándose en datos oficiais.
ENDESA encabeza o ranking das empresas españolas con maiores emisións de dióxido de carbono (CO2), o principal gas causante de cambio climático. Esta empresa eléctrica, outrora estatal e hoxe controlada pola italiana Enel, foi responsábel ela soa  do 10% das emisións españolas de gases de invernadoiro rexistradas en 2015. ENDESA é seguida neste ranking por outras dúas empresas que tamén posúen  instalacións en Galicia, Repsol e Gas Natural Fenosa. Cada unha delas achegou un 4% das emisións españolas. Estas tres empresas e outras sete máis  producen o 28% das emisións españolas de gases de invernadoiro.
ENDESA, Gas Natural Fenosa e Repsol, xunto con Alcoa, tamén encabezan o ranking galego de empresas emisoras de CO2. O seu peso nas emisións galegas aínda é maior que no conxunto das españolas, alcanzando o 38%. O informe do OS salienta en Galicia as cuantiosas emisións de CO2 das centrais de carbón das Pontes (ENDESA) e de Meirama (Gas Natural Fenosa), que durante 2015 sumaron 10 millóns de toneladas, o que probabelmente suporía un terzo das emisions totais de Galicia (aínda sen pechar para ese ano). Ademais de seren fábricas de cambio climático, estas centrais térmicas tamén emiten moitos outros contaminantes non considerados no informe do OS, por non seren de efecto invernadoiro, pero que contribúen de xeito moi importante á deterioración da calidade do aire en Galicia, como os óxidos de nitróxeno, o dióxido de xofre ou os metais pesados.
En Galicia, "o peso das termicas de carbón é enorme".
Por detrás das centrais de carbón, no noso país só destacan como grandes emisoras de CO2 as fábricas de Alcoa e a refinaría de Repsol. "É habitual que nos territorios costeiros, as refinarías sexan as actividades coas máximas emisións, mais no caso de Galicia, o peso das térmicas de carbón é enorme", sinala o informe do OS. Ao igual que temos destacado no blog "Un claro no bosque", o OS apunta que a evolución das emisións de gases de invernadeiro na nosa terra está totalmente condicionada polas emisións das centrais de carbón, o combustíbel máis intensivo en emisións de CO2. A actividade das centrais de carbón das Pontes e de Meirama, cuxa vida útil as eléctricas propietarias veñen de prorrogar por uns 25 anos máis cos parabéns do goberno galego e da oposición, está condicionada polo prezo do carbón e o seu competidor o gas natural, así como polo prezo da tonelada de CO2 no fracasado mercado europeo de emisións, en mínimos nos últimos anos.
Tumblr media
Os dez maiores focos emisores de CO2 en España durante 2015. Nove son centrais de carbón
A central de carbón das Pontes adoitar ser o maior foco emisor de CO2 de todo o Estado español.  En 2015 non volveu ser así por moi pouquiño. A central térmica de Aboño (Asturias), tamén de carbón, superou en tan só 3.000 toneladas as 7.542.000 emitidas pola central das Pontes. A central de Gas Natural Fenosa en Meirama, de menor potencia, emitiu 3 millóns de toneladas, ocupando o  oitavo lugar entre as instalacións emisoras de CO2 de España. As emisións totais das dúas centrais de carbón galegas duplican as de Navarra. Estas centrais son a principal causa de que as emisións de gases de invernadoiro por habitante de Galicia superen as emisions medias de España e da UE. Ou de que Galicia sexa a cuarta comunidade autónoma española con maiores emisións de gases de invernadoiro no período 1990-2014.
Para o Observatorio da Sustentabilidade, na loita contra o cambio climático en España resulta prioritario reconverter o sector enerxético, procedendo á substitución de combustíbeis ou tecnoloxías máis contaminantes, como o carbón e o gas, polas renovábeis. "É certo que o gas emite menos que o carbón, mais, para que pasarmos polo gas se podemos ir directamente ás renovábeis?". Mentres alguns estados europeos decidiron xa abandonar totalmente a produción eléctrica con carbón antes de 2025 ou 2030, as centrais de carbón galegas, con xa perto de 40 anos de vida, prevén manter a súa actividade ben máis alá de 2030.
@xoseveiras
0 notes