#Literatura Polska

[pansnovidinnia]

for my polish witcher enjoyers out there (ugly but passionate sketch with my queens right here)

if you have any questions, here's a quick answer:

yes i ship notw!Vesemir and book!Geralt. yes I'm aware about the canon. no i don't care about it all that much. i treat notw!Vesemir as a redesign, not as younger version. and no, they are having a happy ending (unlike izka and wokulski)

oh and yes ill probably be heavily ignored but you can never be too safe :')

[okulki]

Juliusz "miłość do ojczyzny i drugiego mężczyzny" Słowacki

[smokedgastropod]

izabela łęcka i jej umiejętność czytania

czyli poczytaj ze mną lalkę ;D feat. romeo i julia

izabela jest dość kontrowersyjną postacią, ponieważ pomimo jej katastrofalnego wpływu na wokulskiego jest wyraźnie zaznaczone w powieści, że raczej nie jest za to bądź za niego odpowiedzialna. trudno oceniać moralność postaci tak głęboko zagmatwanych w kulturę - tutaj chcę się skupić na jednym fragmencie, o tym, jak postrzeganie świata izabeli zostało przedstawione przez jej interpretację "romea i julii".

izabela egzemplarz dramatu dostała od rossiego i czyta go, ponieważ nie odwiedził jej w czasie swojej wizyty w wwie. fantazjując o niedoszłym spotkaniu przychodzi jej na myśl wokulski:

wyobrażenie sobie wokulskiego jako pobłażliwie głaskanego psa mówi bardzo wiele o tym, na jaką rolę on wg. niej może zasługiwać. nie jest to pierwszy raz jak nasz stach jest porównywany do psa łęckich:

czytając, izabela deklamowałaby wokulskiemu skargę romea, jakby była powiedziana przez rossiego o niej. myśli o tym z przyjemnością - status łęckiej opiera się na byciu pożądaną przez mężczyzn. czuje się bardziej *obrażona* niż zrozpaczona kiedy jakiś się dla niej nie poświęca. to jest pierwsza rzecz która odróżnia ją od julii, która rzeczywiście kocha romea i pragnie z nim być, cierpi z powodu rozłąki. ten fakt jakby nie był zarejestrowany przez izabelę, która "wciela się" w tę niecierpiącą "julię" w tym wymyślonym scenariuszu. izabeli jest lepiej jako *obiekt* adoracji cierpiącego mężczyzny niż jako zakochana kobieta, więc przeinacza scenę z dramatu.

dobrze, a czemu mówi to wokulskiemu?

bo wie, że wokulski jak pies znosiłby wszystko i nadal poświęcał się dla niej. nie czuje się źle z tego powodu, nie czuje się mu coś winna, nie czuje, jakby go wykorzystywała.

przerwa od analizy. teraz musimy się umówić, kochani, że nieważne ile hajsu wokulski wrzuca w izabelę, ona *nie* jest zobowiązana do żadnego uczucia względem niego. masę konkretnie *chłopców* ma z tym problem, ale kobiety nie muszą za życzliwość mężczyzn płacić relacją z nimi.

ten sentyment nie wyklucza się jednak z innym: izabela nie jest tępa, i wie, że wykorzystuje *nie tylko* życzliwość wokulskiego, ale i jego miłość do niej. i tu zaczyna się inny parallelizm do julii wg. łęckiej i jej obecnej sytuacji - jako obiekt westchnień romea, "julia" ma nad nim władzę. władzę kontrolowania dostępu do siebie:

może go pogardliwie drapać pod brodą i łaskawie pozwalać na leżenie u jej stóp. oczywiście w oryginale, jak to w romansach bywa, miłość obnaża obu kochanków - julia może złamać i kontrolować serce romea, ale romeo również może tak zrobić julii. w "władzy" biegnącej z wrażliwości, intymności i znania drugiej osoby jest równość. branie pod uwagę swojej możliwości do manipulowania drugiej osoby nie jest dobrym fundamentem na miłość, point blank. co było tragedią odseparowania od kochanka przez siły wyższe w fantazji izabeli jest prawem kobiety do bycia słabością mężczyzn i wykorzystywania tego faktu, choćby powodowało to cierpienie.

czytając dalej, napotyka na najbardziej znany lament julii. julia kocha romea i cierpi, że z powodu jego rodu (imienia) nie mogą być razem. jego wysokie urodzenie nie obchodzi julii, ją uwiódł chłopak przy pomocy boleśnie chrześcijańskiego flirtu (lmao). gdyby nie *pochodzenie* romea, mogliby być tak szczęśliwi!

łęcka natomiast:

sama przyznaje, że poza byciem niedostępnym śpiewakiem, rossi jej nie imponuje.

gardzi samym pomysłem bycia z nim w... prawdziwej relacji? takiej, w której ludzie są ze sobą na co dzień?

kolejny dowód na to, że w swojej fascynacji niektórymi panami łęcka nie ma za cel rzeczywistej relacji z nimi. "tragizm" jest tym co ją przyciąga - fantazjuje o rossim, o posągu apollina. nie chce spełnienia, jedynie komfort, stałość, hołd.

izabela zauważa, że jako powierniczka florentyna po prostu nie dałaby jej takiej satysfakcji, jak dewocja wokulskiego, która jest świadectwem dobrze wypełnionej roli społecznej. czy winą izabeli, że jej rolą jest być usługiwaną? pożądaną? że nie potrafi przestawić się na lichą rolę czyjejś żony?

[bitwa-lektur-szkolnych]

Zygmunt Krasiński – Nie-Boska komedia

vs

Michaił Bułhakow – Mistrz i Małgorzata

[yellowmanula]

Kochani, zacierajcie rączki i tłumnie wykupujcie Notatnik Literacki, bo idzie jego nowy numer "Nagrody". Jest to wielogłos dotyczący zjawiska, które, no właśnie, jest hot or not? Ja myślę tak (jako osoba kompletnie spoza obiegu festiwali i nagród, spoza elity elity), że funkcjonowanie książki jest po prostu ważne. Że da się wyrobić poczucie sprawczości, gdy tych nagród i nominacji się nie dostaje. Taki test charakteru. Poza tym John Keats również nie doczekał się uznania za życia, on i wielu innych. Nagroda kusi, że kasa itd. Że łatwiej się potem ustawić. Ale to chyba jest właśnie ten faustowski pakt? Oczywiście cieszę się, i umiem się cieszyć, sukcesami moich przyjaciół poetyckich, ale wolność również fajnie smakuje!

I tym przydługim wstępem zapowiadam moją recenzję książki "Gładzenie zwierząt" Tomasz Lorenc wydanej by Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Łodzi

Ogólne przesłanie jest takie: Tomek pisze niemodną frazę, jest też outsiderem bez znaczących nagród, i skazuje go to na literacki niebyt. Książka mimo niedoskonałości moim skromnym zdaniem jest bardzo ciekawa, kognitywna (oparta na języku, którego operatorem jest instynkt a nie intelekt). Bardzo się cieszę, że mogłam dołożyć cegiełkę do namysłu nad tym, czy nagrody rzeczywiście wspierają osoby w średnim wieku, bez dorobku, czy wręcz odwrotnie pogłębiają alienację i podziały na elitę i literackich pariasów.

[amor-barato]

No amor o eu é, pedaço por pedaço, transplantado para o outro. O eu que ama se expande doando-se ao objeto amado. Amar diz respeito a auto-sobrevivência através da alteridade. E assim o amor significa um estímulo a proteger, alimentar, abrigar; e também à carícia, ao afago e ao mimo, ou a – ciumentamente – guardar, cercar, encarcerar. Amar significa estar a serviço, colocando-se à disposição, aguardar a ordem. Mas também pode significar expropriar e assumir a responsabilidade. Domínio mediante renúncia, sacrifício resultado em exaltação. O amor é irmão xipófago da sede de poder – nenhum dos dois sobreviveria à separação.

Zygmunt Bauman – Amor líquido : Sobre a fragilidade dos laços humanos

[m-y-s-h-a]

i've been pretending to be smart on public transport recently

Rebecca Solnit, Men Explain Things to Me

Miron Białoszewski, Pamiętnik z powstania warszawskiego

Witold Gombrowicz, Ferdydurke

[matkafrustratka]

- Zapraszam na herbatę.

Oczywiście, nie była to żadna herbata (bo skąd niby Gizela miałaby ją wziąć), tylko pyszny napar z lipowych kwiatków, pomieszanych z kawałeczkami suszonej skórki jabłka. Było to prawie słodkie i kiedy człowiek napił się takiej herbaty, robiło mu się gorąco i wesoło.

Małgorzata Musierowicz, Kalamburka

[yurislava]

I love you, regardless.

[adamkaczanowski]

W Dwutygodniku rozmawiamy o tym, jak poezja żyje i jak może przeżyć

[echoes-of-this-planet]

I carry the shield of mystery, lone on the mountain of intellect, armoured in the heaviness of consciousness, holding the weapon of knowledge...

I am Enäveri.

🍃

Prosaic P.S. The hair of mine use no styling products, no fillings, no backcombing or any other falseness. I just tell my hair to stand so they stand...

Conclusional P.P.S. The aspect of hair is not so trivial when noticing that these creations either face Cosmos or Earth.

As if the visual resemblance to trees which by the high branches catch Sun for development and with deep roots attached to the soil, they thrive.

Multum of likenesses... the arboreal species of Reptilia, reaching the ground to lay eggs...

Such similarities are just another allegory of continual circling and mutual connection present on this planet. It's a world of energetical dependence in various of forms.

🌲

🇵🇱Opis w języku polskim w komentarzach oryginalnego posta.

🇮🇹Descrizione in lingua italiana nei commenti del post originale.

View this post on Instagram

A post shared by ENÄVERi ©️Scientist𓆈Polymath⚜SupremeSpiritualist♛LastIncarnation (@enaveri)

[okulki]

"Mówisz o zemście? ... tu zemsta pod ziemią."

Roza Weneda, character from "Lilla Weneda", a tragedy written by Juliusz Słowacki. Illustration of act 5, scene 6

it's one of his lesser known works, but I really loved it, especially all of the references to various other cultures along with polish, and their folklore and mythology.

as you probably know, I'm a sucker for strong and dark young female characters, so Roza was immediately my favorite. (tho Gwinona is also a great character)

i wanted to make this illustration as much historically accurate as possible, so i tried researching the Veneti people, but i couldn't find much, so instead i based Roza's attire on slavic clothing from that time period and considering that the Veneti are supposed to be the ancestors of Slavs, I suppose it should suffice for this illustration. (and after all, "Lilla Weneda" is a historiosophical work, so...)

[jasiberian]

Im więcej czytam tym bardziej utwierdzam się w przekonaniu, że literatura szeroko rozumiana jest jednym z pierwszych wytworów konsumpcyjnych ery człowieka rozumnego. Ciągle słyszy się, że czytanie rozwija i ćwiczy umysł, a zwinne poruszanie się w świecie pojęć świadczy o inteligencji. Czy naprawdę tak jest? Czy czytając Trylogię Sienkiewicza będę operować lepiej pojęciami niż gdybym przeczytała współczesną powieść obyczajową, ad exemplum Rodzina Monet? Fakt, dowiem się trochę o historii Polski („delikatnie” upiększonej) i dawnych obyczajach, ale czy to jest mi dzisiaj potrzebne do tego, żeby przewidywać przyszłość społeczności w której żyję? Wiele książek miało swój czas i ten czas przeminął. Ich lektura daje mi jedynie pogląd na czasy w których powstawała i sposób myślenia ludzi wtedy żyjących. To właśnie najbardziej mnie od czytania takich powieści odrzuca. W literaturze polskiej na próżno szukać uniwersalnych problemów jednostek, w większości wszystko odnosi się do Państwa-Matki umęczonej mesjanistyczno-martyrologicznym mitem narodu wybranego. Przez globalizację stajemy się obywatelami świata, chcąc nie chcąc korzystamy z wytworów kultury innych społeczności jednak my sami nie za bardzo potrafimy wyjść poza ramy polactwa. Jak już ktoś taki się pojawia musi się liczyć z linczem i łatką antypolaka np. Gombrowicz, Miłosz i Tokarczuk.

Może zaczęłam po prostu od złej strony, wykupując połowę nakładu Grega w pięknej twardookładkowej serii z obrazami znanych malarzy, ale chcę spróbować odkryć cel powstania każdej z tych książek.

W Piesku przydrożnym Czesława Miłosza jest taki fragment:

„Odczucie, że musi być jakiś układ słów, w który zostałaby schwytana niejako esencja potworności poznanej w tym stuleciu. I czytanie pamiętników, wspomnień, reportaży, powieści, wierszy, zawsze z nadzieją i tym samym wynikiem: „To nie to”. Tylko nieśmiało wyłania się myśl, że prawda o losie człowieka na ziemi jest inna niż ta, której nas uczono. Wzdrygamy się przed jej nazwaniem.”

To szukanie sensu w literaturze, to szukanie gdzieś gdzie inni polegli, to zbieranie ich szczątków i z plecakiem gołych kości wyruszanie w dalszą drogę.

[bitwa-lektur-szkolnych]

Astrid Lindgren – Dzieci z Bullerbyn

Stefan Żeromski – Syzyfowe prace

[yellowmanula]

Ola i Olga rozmawiają o poezji. "Reguła trzech" vs "Klaster"

[amor-barato]

O gavião não tem nada a reprovar-se.

Os escrúpulos são estranhos à onça-preta.

As piranhas não duvidam da justeza de suas ações.

A cascavel sem reservas se aceita.

Não existe um chacal autocrítico.

O gafanhoto, a triquina e a mosca-do-gado

vivem como vivem, contentes.

O coração da orca pesa cem quilos,

mas sob outro aspecto é delicado.

Nada é mais bestial

do que uma consciência limpa

no terceiro planeta do Sol.

Wislawa Szymborska, in: Louvor do mau conceito em si