#opwarmertje | Explore Tumblr posts and blogs

gekruidengeroerd · 5 years ago

Photo

Slag in de Rondte 2019

Dit verhaal heb ik als " burnouter" geschreven tijdens de Slag in de Rondte 2019. Al voor de 25ste keer werd deze wedstrijd georganiseerd, een jubileumjaar dus. Voor iedereen die deze “monsterstrijd” nog niet kent nog even in het kort. Zeilend worden alle Wadden eilanden aangedaan inclusief Noordpolderzijl. Het gebruik van moderne navigatietechnieken of internet is niet toegestaan. Er wordt alleen gebruik gemaakt van kaart en kompas. Dit verhaal speelt zich af tijdens deze zes dagen aan boord van de Najade. Iedereen aan boord gaf me de ruimte om te schrijven om mijn energie te steken in datgene waarvoor ik het had. Dank hiervoor. Ook heel veel dank aan Jan Rijswijk die mij door het lezen van mijn “Sneak preview” wees op oneffenheden in de tijdlijn. Hij hielp me om namen terug te halen van tonnen en geulen waar we ankerden, vastliepen of langs zeilden. Vulde momenten voor me in waarop ik had geslapen Momenten waarop ik delen van de wedstrijd miste. Jan bracht namen terug, die mijn geheugen bij tijd en wijle even in de steek had gelaten. Alsof de eb ze in haar stroom had meegenomen. Gelukkig wetende dat de vloed altijd alles weer terugbrengt wat ze even van de eb heeft geleend.

Be stronger as your excuse

Heeft er iemand toevallig nog naar mijn diepgang gevraagd? Mijn vlak pikt ieder bankje mee wat meer als één meter twintig zijn kop uit het zand omhoog steekt. Dat kun je van andere schepen niet altijd zeggen. Bestaan er voor hen eigenlijk wel zandbanken? Wie diep steekt moet mooi zijn. Gele krullen zwieren boven mijn turquoise kop uit en mijn witte rand is een paar weken geleden bij een laag steigertje nog eens flink opgepoetst. Mooi en slim….. Als het water zakt en het de andere kant van de wereld op zoekt moet mijn schipper met zijn woeste grijswitte krullen alles uit zijn creatieve kast halen en gieren de zenuwen door zijn lijf. Opnieuw wordt de diepgang gecontroleerd, staat er iemand met zijn voet op de kabel van het zwaard en is iedereen in opperste concentratie stand by. Alleen hij weet dat er nog maar tien centimeter onder mijn vlak staat, de bekende handbreedte. Mijn schipper wordt juist altijd extra wakker als de wereld om hem heen hem voor moeilijke uitdagingen stelt, dus hebben we onze eigen wedstrijd uitgebreid met een nachtelijke oversteek van Lauwersoog naar Harlingen in de nacht van zondag op maandag. Opwarmertje noemen ingewijden het… Op het dek naast de zwaard lier ligt allerlei gereedschap. Gezicht vol zwarte vegen ligt op zijn rug voor de rondsels om een nieuwe zwaardval met een kies te bevestigen. Vlotten worden met vier man sterk vlotjes aan dek van de Manna geholpen en Akke bijt zich vast in een ton met spaghetti en probeert een lange lijn haar natuurlijke vorm terug te geven. Laatste opstappers die daarvoor nog in de file stonden of een trein gemist hadden springen net op tijd voor de start aan dek. Uitpuilende rugzakken gevuld met warme kleding, overlevingspakken, pantoffels en kruikjes, op hun rug. Aan boord bevindt zich inmiddels een wonderbaarlijke mengeling van schippers, ex-schippers, architecten, techneuten, willy wortels, burnouters, koks, kanomeisjes en meisjes die geen achttien meer zijn.

Onze held tijdens deze strijd, Mark Slats, zuidwester op en een rommelige baard, slaat het geheel vanaf de omslag van zijn boek hoofdschuddend gade. “Held op zee” wordt onze mascotte. Op het nippertje, de soep kookt bijna over brengt de kok boodschappen voor de hele week aan boord, om vervolgens doodziek in haar kooi neer te storten met een kopje thee en een kruikje om haar warm te houden. Tien uur een startschot klinkt en de eerste schepen zetten hun strijd met en tegen elkaar in. Vragen en krijgen een half uur uitstel voor de start en zetten om half elf de achtervolging in Klap na klap na klap ronden we de VL30 stuurboord. Zand knispert onder het zwaard alsof iemand zojuist een zak paprika chips heeft geopend en dit in rap tempo naar binnen werkt. Het sturen gaat zwaar, de rits van de vale zwarte jas van de stuurman is kapot. Reset staat er op zijn mouw. Zijn muts met de voor dit moment passende tekst “Paris”, bedekt de rest van de week zijn bolletje piekhaar. “Jongens we gaan deinen”… Fok en kluiver los in de hand. Langzaam deinst Vlieland met een regenboog als hoofdtooi aan bakboord voorbij. Bananenschillen hangen over de grootschoot te bakken in het zonnetje. Gaan met die banaan, op naar Terschelling. Bij de eerste hap van ons broodje kaas knapt de bakstag, wat een timing. Overleg is niet nodig om in no time een reparatie uit te voeren. Derde handje vangt de boel een beetje op.

Marieke het kanomeisje hijst zich in de haven van Terschelling in een rood korset, en wordt vanaf het zebrapad in haar paarse kano overboord gelanceerd. Peddelt een lijn naar de kant, haalt haar handen open aan agressieve oesters. Verbijt zich , klimt op de kant en loopt verder met de lijn. Draaien mooi rond in de haven van Terschelling. Pakken koffie en koeken worden aan boord gegooid en met dezelfde snelheid weer terug geworpen omdat het tegen de regels is hulp aan te nemen.

De ondergaande zon sluit weer een mooie herfstdag af. Zowaar tijd om rustig een lasagne naar binnen te werken. Alle bakken zijn schoon leeg, scheelt weer afwas. In de nacht wordt er aan dek verder gekruist richting Ameland. Als ik bijna slaap ruik ik in de verte de geur van gebakken eieren met spek en verse koffie die door de roef naar achteren worden gebracht. Kopjes rammelen, lieren ratelen maar toch ademt het achterdek een rust uit, geen geschreeuw, iedereen doet wat hij of zij moet doen. Kraakhelder is het, de maan staat in schorpioen. Alsof het water licht, alsof de sterren lichten. De schijnwerper hoeft niet zo actief te zijn vannacht en kan haar licht op een laag pitje zetten. Het wantij halen we niet meer dan maar puntjes op Ameland halen. Zeilen door, tot het anker ons voor de rest van de nacht gekluisterd houdt aan het slik van de Zuider-Spruit.

Regenbuien wringen zich door de opkomende zon. Iemand plast over stuurboord en het ankerlampje steekt fel af tegen de wolken voor de kop. Windstil beginnen we de dag. Zeilen hangen slap als vale witte was naar beneden. “Onderlijken los, alles los”. Bomen verplaatsen zich van stuurboord naar bakboord. Meerdere mensen hangen er tegelijk met hun volle gewicht in. Een bui trekt over, ineens, een bui die we aan zien komen, die we allemaal aan zien komen en toch blijft het altijd weer onverwacht. Sneller als verwacht. Fok valt vol, de giek klapt om, schoten schuren en we zeilen weer. Regen tikt op onze mutsen. De zon verdwijnt even achter de wolken en vanuit een ooghoek zien we een hand met daarin het overstag belletje omhoog gaan. Ree….. We deinzen verder.

Derk de maat klimt mopperend uit zijn vooronder. Als er daarna ook nog allerlei touwen naar beneden geflikkerd worden moppert hij nog meer. “Zal ik deze winter ook eens bij jullie langs komen om natte touwen in jullie bedden te gooien?”. Broodje vlees maakt veel goed. Even later klinkt alweer het opgewekte “Katje in de Marie” en is de bui overgetrokken.

Julia waant zich op een groot schip en met een stem waar niemand omheen kan brult ze: “Kunnen er er snel tien man komen helpen bij de onderlijk spanner”! “Julia dit is niet de Ambulant zegt iemand anders zachtjes”. “Een twee drie go!!! Een twee drie go!!!”En strak staat de boel.

Noordpolderzijl, Zielhoes, broodje garnaal we zijn onderweg. Ter hoogte van het Wierummer Wad en Schier komen een aantal collega’s in het zicht. Voorwaarts als eerste fier met een mooie bolle lap voorop. Boreas volgt op de voet, wie haalt het wantij, wie gaat een foutje maken?

Handen worden gewarmd aan het glas van de schijnwerper. Lichtbundels kibbelen met elkaar. “Beetje meer stuurboord, vasthouden die ton, wat is het nummer? NIET naar achteren schijnen, Houd die schijnwerper nu eens stil”. Zo kibbelen we voort onderwijl prikken, gele anker tonnen en onverlichte boeien af en toe in het zonnetje zettend.

Beneden in het ruim verzorgen Jan Chris en rooie Dirk ondertussen de BTW aangifte, en gaan we in ieder geval weer voor de prijs van het best verzorgde logboek.

Struikel in de roef over trossen die even niet aan dek moeten liggen. Overlevingspak ligt op de grond met de laarzen er nog aan. Verdwaalde sokken en een schijnwerper die op het bed al weer startklaar ligt voor de nacht. Daarnaast een nog niet uitgelezen stripboek. Vast een Blueberry. Potje schaak gaat voor de zuurkool uit. Gelukkig wint de schipper anders zou hij direct zijn kooi kiezen en zijn we hem even kwijt. De verwachting voor vanavond Noord Oost tot Zuid Oost 3 tot 4

In een hoekje slaapt Paul met een jas over zijn gezicht. Paris, zijn muts ligt op tafel. In een andere hoek, zijn overlevingspak nog aan is Jan ingestort. De enige die rustig doorgaat met met maken met slimme plannen is Rooie Dirk. Getijden, kaarten, stromingen alles in de gaten houdend. Op vergeten momentjes leest hij weer eens stukje science fiction. Ontspanning houdt je scherp is zijn motto.

Om de beurt vallen mensen in slaap of trekken zich even terug. Elektrische tandenborstels klinken op de meest onmogelijke tijden. Iedereen doet wat hij of zij kan en gaat daarbij richting eigen grenzen. Soms is het beter om broodjes te smeren dan nog langer aan de kluiverschoot te sleuren. Als je ergens kunt oefenen met het bewaken van je eigen grenzen dan is het wel tijdens de slag.

Wilfred hangt over de voorplecht. Peuk tussen zijn lippen. Hippe regenbroek van Maaike aan. Ton na ton na ton. Steeds krakeriger klinkt zijn stem als hij tegen de wind in roept ”Rode ton op tien uur. De volgende ligt daarachter in de zelfde lijn”. Suzan herhaalt het gezegde naar achteren en de stuurman verlegt de koers. Warme chocolademelk helpt om op te loeven. Welk nummer is het? “Vier het is een Vier. Rood het is een rode ton”, roept iemand nog voor de grap als we er al bijna boven op zitten.

“Katje in de Marie, klinkt het weer, tweede rif in de bakstag en onderlijk van de kluiver strak”. We zeilen weer. Benedendeks gaat alles door, op de gekste tijden wordt koffie gezet, afgewassen en duikt iemand in de “lekkere bank” op zoek naar snoepgoed of ander strooigoed om buiten uit te delen. Twee vrouwen sleuren aan de lier van het zwaard en worden af en toe afgewisseld door Derk, twee voor de prijs van één, die de lier zelfs met zijn pink strak lijkt te kunnen draaien.. ”Halstalie aan de wind, onderlijk spanner strak, kluiver nog een tandje aan��.

Kruisen tot we scheel zien. Passeren in het donker de Hollandia en de Willem Jacob. Het vlak schuurt, en schuurt. Zoekt weer water en polijst zich zelf met het zand en slik van het Oostelijk wad. Opperste concentratie, urenlang, om tenslotte na deze topprestatie te ankeren bij de scheidings ton in de Zuid-Oost Lauwers. Langer zeilen is zinloos. Alles is tegen ons, zowel de sterke tegenstroom als de zuidoostelijke wind.

Het ochtendgloren is stil. Net zo stil als wij, als de opkomende zon zich weer eens van haar mooiste kant laat zien terwijl ze haar ochtendkleuren met het opkomende water deelt. Kruisen richting de ZOL 24. Acht minuten als een eerbetoon zijn we hier stil. Met gestreken zeilen, voor anker. De laatste tien seconden tellen we hardop samen af. Puntjes voor Noordpolderzijl zijn binnen. In starthouding klaar bij de lier van het grootzeil. Geratel, sneller draaien, nog sneller. Truien en jassen zijn te warm. Wisselen, afwisselen, nog een tandje piek gebaart Hans. Nog drie tandjes en het grootzeil staat. Staat die fok nu nog niet…? De fok staat al. Schoten worden opgeschoten, en het katje miauwt. Schier wacht in de verte, stil zeilen we in haar richting.

Wat doet een garnalenvisser als hij op vakantie is met zijn schip in de haven van Schier, juist hij gooit even een hengeltje uit. Wat doet een enthousiaste maat als we vastliggen voor Schier en het is nog te vroeg om de vlaggetjes naar de kant te brengen en er staat nog water genoeg. Juist, ja dan wordt het kleine bootje over boord getakeld en wordt er nog even een beetje gezeild. Beroepsdeformatie kan met iedere windrichting aan komen waaien. Thuis zet ik voor de zekerheid soms ook alle losstaande spullen even vast als er harde wind wordt voorspeld.

Jan hijst zichzelf in een donkergroen waadpak, de riem erom heen op het laatste gaatje wat hem een nog slankere uitstraling geeft. In zijn zakken de vlaggetjes die opgehangen moet worden bij de jachthaven. Twee Tibetaanse vlaggetjes doen we er extra bij. Met de vriendelijke groeten van het voordek, en met de vriendelijke groeten van het achterdek van de Najade is de tekst die deze vlaggen straks aan de wind meegeven.

Zie hem gaan over het wad met ferme treden, Pieter volgt op de voet.

Rood gaat de zon onder en laat de tonnen in de geul nog even fel oplichten. We liggen achter niet al te veel ketting voor anker en wachten op voldoende water. De hele middag was de wind eigenlijk zo goed als weg. Spannend, of dit zo zal blijven of dat de wind weer aan trekt bij opkomend water. Het laatste is het geval. Bij laag water hadden we al een klein anker met een lange lijn uitgezet in de richting van de geul, net op de bank aan de westzijde. Dit zou ons de kans geven de Najade naar iets dieper water te trekken als de wind niet terug gekomen was. Gaan anker op en halen de lijn met het kleine ankertje binnen. Tijdens het binnenhalen verdaagd de Najade iets naar lager wal. Weer het hoofdanker ervoor zodat we niet verder verdagen de mosselbank op. Opnieuw wachten op meer water. Ons geduld wordt beloond. Als het water voldoende gestegen is vertrekken we op het grootzeil, snel de fok erbij en overstag om hoogte te winnen. Pallieter, vastgelopen op een te hoge bank aan de westkant van de haven verdwijnt langzaam uit het zicht. De Reegeul gunt ons vandaag voldoende water om door te kunnen zeilen, zodat we ook het Amelander wantij nog halen.

Hoe we het doen weet niemand maar het lukt ons om vast te lopen op het kleinste mosselbankje wat het westelijk wad ooit heeft voortgebracht. Minibankje, niet groter als het schip, 150 meter voor de ton van het Gasboeiengat. Honderden mosselen brengen de nacht door met een zware druk op hun hoofd Anderen hebben meer gelukt omdat ze niet geplet worden door een zwaar vlak. Geluk Wat echter van kort duur is omdat ze een paar dagen later de pan ingaan.

Bij het eerste daglicht zeilen we met een super lager wal manouvre weg van deze mosselplaag en zeilen in één ruk door richting Texel

De vriendschapston bij de Cocksdorp is een eitje dit jaar. Precies op het goede getij, lees het goede moment tikt een stok de gele ton aan en klikken drie fotografen op de knop van hun mobiel of fototoestel. Gelukkig blijft ons ankertje aan bakboord wat wel zijn vloeien vooruit heeft staan niet hangen aan de beugel van de ton. Dat was bijna een abrupte stop geworden. Kruisen verder richting Harlingen. Sommigen ruiken het bier en de borrel al. Dan … doordat de zwaard lier blokkeert, kan het zwaard niet tijdig omhoog gedraaid worden en kunnen we niet overstag. We stevenen af op een hoge, veel te hoge bank, recht voor ons. De klok wijst twintig minuten na hoog aan. Marieke brengt met de kano nog een klein ankertje uit. We zien haar in het duisternis verdwijnen, hoeveel meter lijn zit er eigenlijk aan dit ankertje? Het mag niet meer baten, ook niet het bak trekken van de fok en deze met een klap weer laten gaat. We liggen vast, muurvast. Met een verlaging die er waarschijnlijk nog wel even in blijft. Super shit. Zo ongelooflijk balen. Net als een verloren potje schaak, maar dat kan Hans beter hebben. Dit was niet nodig geweest. Hij houdt zich in, we hebben immers al dagen zo goed gevaren, maar nu naar bed gaan is de enige beste optie voor dit moment.

Daar gaat onze lezing bij Mark Slats, daar missen we lessen van de zeevaartschool.

Het is half zes als Jan in vol ornaat naast ons bed staat. “Hans, we staan met zeven man klaar aan dek, we gaan het grote anker uitbrengen, en ook het kleine ankertje willen we goed leggen.. Blijf nog lekker even liggen, we wilden het je alleen laten weten”. Ontroerd, ontroerd door deze actie. Iedereen wil goed maken wat niemand fout heeft gedaan. We gaan loskomen op onze manier. Ankers worden met blote handen versleept over het wad. Slik deert niet. Oosters tapijtje ligt al klaar op het zebrapad om bij thuiskomst de laarzen te kunnen vegen en zichzelf van een overschot aan slik te kunnen ontdoen. Pannenkoeken zijn lekker en ze helpen om de tijd te doden. Zeven uur in de ochtend is de allerbeste tijd om ermee te beginnen. Bestel wat je wilt, appel, kaas of spek. Likken onze vingers er bij af en schuiven nog een pannenkoek naar binnen. Susan wisselt de pannenkoekenwacht met Hans af.

Langzaam gaan we richting hoog water. Om 12.00 uur zijn we nog steeds niet los. Alle man op het voordek, in het kluivernet, dan weer met z’n allen naar achteren. Centimeter voor centimeter wordt eerst het grote anker en daarna het kleine ankertje naar binnen gedraaid. Stampen en springen op het achterdek en rennen daarna weer naar voren. “Niet te veel spanning op dat boldertje, straks knapt die er nog af”. Heel langzaam wordt de lijn van het kleine ankertje binnengehaald. Wilfred, Paul Derk en Frans, ondertussen allemaal mannen met baarden draaien zich in het zweet. Achterop slaat iemand met een pollepel op een pannendeksel en op de maat word er mee gesprongen, We willen zo graag los. Die tien centimeter die we te kort komen gaan we ons zelf los weken. Los weken als een orkest. We creëren onze eigen vloed. Tien centimeter waar we als groep voor staan. We denken ons zelf los, denken aan Mark Slats, brullen bij het liertje omdat het zo zwaar gaat Springen nog meer terwijl de pollepel er lustig op los blijft meppen. Deze prestatie als team gaat voorbij aan alles van deze hele wedstrijd. Dit is wat iedereen voed. En dan, dan zijn we LOS LOS LOS!!! Lieren ratelen, in no time staan het grootzeil en de fok erbij. We zeilen weer.

In de regen kruisen we verder richting Harlingen. Door de grauwe mist heen zien we schepen allerlei kanten op gaan. Niets kan ons nog wat maken, Wij zijn op tijd voor Mark Slats. We are stronger as our excuse.

De Pollendam doorbreekt de grijze muizenlucht, Harlingen lonkt aan de horizon. Het bier staat koud, en de weduwe is er klaar voor. De foto's zijn van Akke Zijlstra.

#zeilen

0 notes