#oprotten | Explore Tumblr Posts and Blogs

aandruetan · 6 months

Text

Het smelt - Lize Spit

Taal : Nederlands (Vlaams)

480 pagina's

Flaptekst

Wat als je wraak kunt nemen op een heel dorp? Dertien jaar na een zomer die volledig uit de hand liep, keert Eva terug naar haar geboortedorp met een blok ijs in de kofferbak. Gaandeweg wordt duidelijk dat zij dit keer de plannen bepaalt.

In haar geboortejaar werden slechts twee andere kinderen geboren in het kleine Vlaamse Bovenmeer, twee jongens genaamd Pim en Laurens. De drie maken er hun hele jeugd samen maar het beste van. Tot de bloedhete zomer van 2002. Want jongens worden pubers en krijgen wrede plannen. De bedeesde Eva kan meedoen of oprotten. Die keuze is geen keuze — wie verraadt er nou z’n eigen vrienden?

Samenvatting

Jan, Pims oudere broer, is in de winter van 2001 overleden en Pim neemt voor de eerste keer na zijn begrafenis weer contact op met zijn vriendin Eva. Eerst lijken de spelletjes van de drie musketiers, Eva, Laurens en Pim, zoals vroeger te zijn maar een paar dagen later wordt Eva voor het eerst niet uitgenodigd. Laurens en Pim lijken erg bezig te zijn met meisjes. De twee jongens maken dan een lijst van meisjes dei ze kennen en geven hun punten: hoe mooier, hoe meer punten. Ze hebben het plan om te onderzoeken of ze die punten verdienen en daar moet Eva een raadsel bedenken dat de meisjes moeten oplossen. Ze bedenkt het volgende raadsel: in een verder lege kamer hangt een dode man in een strop met een plas water onder zich. Wat is er gebeurd?

In een bepaalde plek uitnodigen de jongens een per een de meisjes van hun lijst om een raadselspel te spelen. Als de meisje Eva's raadsel oplost, wint ze tweehonderd euro. Per gok moet ze een kledingstuk uittrekken. Eva voelt zich ongemakkelijk, probeert de meisjes te helpen. Laurens en Pim vinden het echter fantastisch, ze overtuigen Eva ervan te blijven omdat ze haar nodig hebben als een soort notaris. Gedurende de zomer volgen er vele meisjes. Omdat Eva de tweehonderd euro naar een van de meisjes gegooid heeft, veranderen wel de spelregels: als de meisjes het raadsel oplossen, mogen ze Laurens en Pim iets laten doen. Als ze het niet oplossen, mogen Laurens en Pim hen iets laten doen. Waar het niet oplossen van het raadsel eerst tot half ontblote meisjes leidde, leidt het nu tot het aanraken van de meisjes, het pijpen van de jongens en meer.

Eva wil het spel doen stoppen maar Laurens gaat op vakantie. Ze gaat met Elisa, een meisje met wie ze kort bevriend was op de basisschool, naar een meer om te zwemmen en ook zij is al veel bezig met seks. Omdat Eva weet dat Elisa de laatste is op Laurens' en Pims lijstje, vertelt ze haar het raadsel en de oplossing.

Ondertussen maakt Eva zich veel zorgen om haar zusje Tesje dat zich steeds dwangmatiger gedraagt. Zo mag ze de gang niet doorlopen zonder van alles op een afgesloten en opgeborgen computer te typen. Eva sluit de computer stiekem weer aan, zodat ze kan achterhalen wat ze allemaal schrijft. Dat blijken alleen maar pagina's vol betekenisloze letters te zijn. Als ze die nog aan het onderzoeken is, staan Laurens en Pim voor de deur. De dag van het laatste meisje, Elisa, is aangebroken en ze komt naar Eva's huis.

Elisa kent het raadsel en lost het op. Ze laat Laurens en Pim zich uitkleden maar de jongens keren zich tegen Eva en zeggen onder anderen dat zij Elisa's eerste paard gedood heeft, waardoor Eva er ook aan moet geloven. Vervolgens zegt Elisa dat Eva nog maagd is en de opdracht is dat of de jongens dat oplossen of zijzelf dat oplost. Eva laat de eer aan zichzelf en brengt de steel van een schep bij zich naar binnen. Maar Elisa is nog niet klaar en ze geeft de jongens de opdracht Eva klaar te laten komen. Als dat lukt, mogen ze Elisa neuken. Pim grijpt een gaatjesmaker en brengt die bij Eva naar binnen, terwijl Laurens haar vasthoudt. Elisa geeft hem ook nog behangerslijm aan. Hij gaat zodanig met de gaatjesmaker tekeer dat hij onder het bloed komt te zitten. Dan schreeuwt Laurens dat Pim moet ophouden en weet Eva omhoog te krabbelen. Ze grijpt de schep, slaat ermee naar Laurens’ oog en gaat ervandoor. Omdat ze niet weet waar ze heen kan gaan, fietst ze naar Laurens’ moeder. Ze moet overgeven en Laurens’ moeder bekommert zich om haar, totdat Laurens aan komt fietsen met een grote wond boven zijn oog. Laurens zegt dat Eva alles gelogen heeft en dat zij hem geslagen heeft. Eva gooit de emmer met haar braaksel naar hem toe en Laurens’ moeder verwijdert haar uit de winkel. Ze gaat naar huis en probeert zich te wassen. Haar broer Jolan komt binnen en zegt dat hij zich zorgen maakt om Tesje, dat haar gedrag steeds erger wordt. Ze besluiten meteen met zijn drieën naar het ziekenhuis te fietsen om Tesje op te laten nemen.

Twaalf jaar later ontvangt Eva van Pim een uitnodiging voor de herdenking van Jans dertigste verjaardag. Ze wordt boos en besluit wraak te nemen. Ze vriest bij de buurman een bak met water in en op de dag van het feest rijdt ze daarmee naar Bovenmeer, het dorp waar ze opgroeide en alles heeft plaatsgevonden. Ze gaat eerst langs bij haar ouders maar die slapen en ze vertrekt weer. Dan stopt ze bij de slagerij van Laurens en zijn moeder. Ze volgt ze naar Pims boerderij. Terwijl de andere gasten aankomen, rijdt ze terug met een emmer mest. Ze breekt in in de slagerij en smeert alle bestellingen in met mest. Daarna rijdt ze terug en als iedereen gearriveerd is, tilt ze het blok ijs naar het melkhuisje. Ze zet er een warmtelamp op en knoopt een touw met een strop aan het dak. Ze gaat op het blok ijs staan, steekt haar hoofd door de strop en wacht tot het ijs gesmolten is.

Online recensie door Paula Heeger

Een duister en naar verhaal, maar een prachtige schrijfstijl Het smelt is een duister en naar verhaal. Hoofdpersoon Eva woont als kind in het Vlaamse dorp Bovenmeer, samen met haar ouders (die amper naar haar omkijken en teveel alcohol drinken) en haar broer en zusje. Op de kleine school in het dorp zit ze in een zogenoemde ‘bijzetklas’. In het geboortejaar van Eva werden er nog maar twee andere kinderen geboren. En omdat drie kinderen wel erg weinig is voor een hele schoolklas, wordt Eva samen met Pim en Laurens een bijzetklasje. Soms doen ze met de hogere groep mee, dan met lagere. De drie worden goede vrienden. Ze noemen zichzelf ‘de drie musketiers’ en trekken altijd samen op. Je weet dat er iets gaat gebeuren, maar je kan er de vinger niet op leggen In het begin van het boek lijkt alles nog redelijk oké en schets Lize Spit vooral de setting van het Vlaamse dorpje. Van de winkels en de cafés tot de bijnamen van de dorpsbewoners en de straatnamen. Spit zet die setting weergaloos goed neer. Het voelt alsof je meekijkt over de schouder van Eva, alsof je het dorp zo voor je kunt zien. Ik vond de schrijfstijl van Spit prachtig. Het is levendig, dromerig en to the point. Bovendien voel je een soort onderhuidse spanning vanaf de allereerste pagina. Je weet dat er iets gaat gebeuren, maar je kan er de vinger niet op leggen. Wat daarbij extra helpt zijn de twee perspectieven die je volgt: die van Eva als kind en die van de huidige Eva die met een blok ijs naar haar geboortedorp rijdt om wraak te nemen. Je vraagt je voortdurend af: wat gaat er voor vreselijks gebeuren en wat gaat ze in hemelsnaam doen met dat blok ijs?

Mijn leeservaring Tot halverwege het boek en ook nog daarna was ik vrij positief. Ik zat helemaal in het verhaal en zag alles levendig voor me. Toch merkte ik dat de hoeveelheid narigheid me vaak teveel werd. Het werd af en toe een tweestrijd – ik wilde doorlezen maar tegelijkertijd wilde ik wegkijken, stoppen met het verhaal omdat het naarder en naarder werd. Naarmate Pim en Laurens veranderen van jongens in pubers, komen er namelijk steeds heftigere scènes in over een spel dat uit de hand loopt. Echt, er zitten HELE heftige scènes in, van sommigen heb ik slechts flarden gelezen. Ik hou best van rauwe en heftige boeken, maar dit boek gaat serieus vér. Een triggerwarning had niet misstaan. Het werd af en toe een tweestrijd – ik wilde doorlezen maar tegelijkertijd wilde ik wegkijken, stoppen met het verhaal omdat het naarder en naarder werd Wat ik miste in dit boek was hoop. Het plot is 90% narigheid. Alles lijkt mis te gaan, niemand ziet Eva staan, niemand grijpt in. Dat is heel pijnlijk. Iets meer licht, iets meer hoop had het verhaal voor mij beter gemaakt. Al snap ik ook dat Spit de keuze heeft gemaakt om het zo rauw te laten. Zo komt het natuurlijk extra hard aan. Hoe dan ook, dit was niet helemaal mijn boek. De drang om door te lezen was groot, de schrijfstijl was geweldig maar het plot en de toon was voor mij te somber, te rauw. Wel vind ik het goed dat er twee perspectieven in het boek zitten. Daardoor leest het beter door, blijft de spanning erin. Een heel heftig boek, maar wat schrijft Lize Spit jaloersmakend goed.

3.5/5 sterren

Mijn reactie tegen dit recensie

Ik ben het eens met de leeservaring van Paula Heeger. Dit boek zit vol met vele details die, naar mijn mening, nodig zijn om je echt in Eva's wereld en haar uiterlijk te kunnen verplaatsen. In veel scènes gebeurt er veel zonder dat er echt veel gebeurt, en daarom zijn deze details zo belangrijk. Ik bedoel, in sommige scènes zijn er geen dialogen en minimale acties, maar toch draagt elke kleine detail die Eva geeft bij aan het verhaal.

Dankzij de twee verschillende perspectieven wordt het verhaal zeker spannender. We leven meer mee met haar jeugd, maar af en toe krijgen we ook beschrijvingen van Eva als volwassene, waar de tijd langzamer lijkt te gaan, terwijl we haar jeugdjaren leren kennen. Deze afwisseling geeft het verhaal meer diepgang en roept nog meer vragen op bij de lezer. Gedurende het hele leesproces had ik constant vragen in mijn hoofd en fronste ik mijn wenkbrauwen.

Mijn voorhoofd moet er nu uitzien als dat van mijn oma, met al dat gefrons. Dit gebeurde niet alleen door de overvloed aan vragen die ik had, maar ook door de nare scènes in het hele boek. Zoals Paula al zei, is dit boek rauw. De schrijfstijl van Spit laat je vanaf het begin van het boek denken dat alles mysterieus en 'vreemd' is, zonder dat er iets vreemds echt is gebeurd. Maar hoe meer je leest, hoe meer bijzondere scènes er gebeuren, hoe erger het wordt, tot je na honderden pagina's wordt overweldigd door verschrikkelijke momenten.

In tegenstelling tot Paula Heeger, vind ik juist het nare deel van dit verhaal wat het zo speciaal maakt. Ik zie dit als het 'positieve' aspect van het boek en ik zou het niet willen verminderen met meer 'hoop', omdat dat afbreuk zou doen aan de rauwe emoties die tijdens het leven optreden. Dit boek is zeker niet gemakkelijk te lezen, niet vanwege de taal, maar vanwege de inhoud van het verhaal zelf. Maar ik houd van dit soort verhalen, in de zin dat ze geen onrealistische hoop bieden. Veel boeken behandelen thema's die 'realistisch' zijn, maar alleen vanuit een positief aspect, en tonen niet realistisch aan dat echte verhalen vaak niet goed aflopen. Dat onzichtbare mensen zoals Eva worden in de werkelijkheid vaak niet gezien en geliefd zoals personages als Bella in Twilight. Dit aspect vind ik niet vaak terug in boeken, en daarom vind ik 'Het Smelt' echt een goed boek.

Online recensie door Stef Smulders

Een moeizame leeservaring. Gestopt op 30%. Wat de auteur erg goed doet is het tonen ipv beschrijven of vertellen. Alleen moet er wel een lijn in zitten die de lezer nieuwsgierig houdt. Het is de kunst het evenwicht te bewaren tussen wel en niet voeden met informatie. Lize Spit slaat in dit boek door naar de voorzichtige kant waardoor de lezer met heel veel losse puzzelstukken blijft zitten waarmee hij nog niks kan. Vervelender is dat er moeilijk te begrijpen passages zijn en soms ook onlogische beschrijvingen. Het stuk over de dubbele, twee keer ontwikkelde (!) filmrolletjes is er zo een. Op 30% lees ik een stuk over 4 tabellen waarvan ook de 5e en de 6e een titel hebben... Als auteur redacteur en uitgever zo weinig geïnteresseerd zijn in de juistheid van hun tekst, heb ik ook weinig zin meer om me ervoor in te spannen. Gestopt!

2/5 sterren

Mijn reactie tegen dit recensie

Ik begrijp de mening van Stef Smulders over "Het Smelt", maar ik deel die niet. Ten eerste vind ik het een beetje gewaagd om een recensie te schrijven over een boek waarvan je slechts 30% hebt gelezen. Hoe kun je een boek een score van 4 op 5 geven zonder zelfs 40% ervan te hebben gelezen?

Ik ben het ermee eens dat er een balans moet zijn tussen beschrijvingen, waar Lize Spit erg goed in is om ons het echte gevoel te geven van het zijn in Eva's huid, en de verhaallijn die de lezer nieuwsgierig moet houden. Het probleem hier is dat de verhaallijn exponentieel ontwikkelt in dit boek. Het boek wegleggen na 30% zal zeker de spanning je niet laten zien. Het Smelt heeft naar mijn mening veel spanning dankzij de 'stilte' die de schrijver creëert na moeilijke scènes en dit maakt het verhaal nieuwsgierig voor veel lezers. Net alsof Spit even moest pauzeren om adem te halen voordat ze het verhaal verder kon beschrijven? Ik vind dit een prachtig aspect van haar schrijfstijl. Zelfs als het verhaal langzaam voortkabbelt, wat voor sommigen een positief aspect is, blijft er een verhaallijn tussen de gebeurtenissen tijdens Eva's jeugd en de hoofdstukken waarin we haar volgen als volwassene. Zeggen dat het verhaal geen lijn heeft laat zien dat Smulders het boek het helft zefls niet heeft gelezen. Hoe kunt u het verhaal lijn begrijpen zonder 70% van die te hebben gelezen ?

De nauwkeurigheid van de tekst is mij niet opgevallen tijdens het lezen, en ook bij veel andere lezers niet, maar hierover kan ik niet argumenteren. Smulders lijkt iemand te zijn die veel aandacht besteedt aan kleine details van nauwkeurigheid, en misschien is dat de reden waarom dit boek niet bij hem past. Maar door ogen zoals de mijne was de 'grote' onnauwkeurigheid van Lize's tekst niet opgevallen.

Mijn eigen mening : 3.5/5 sterren

0 notes