#Aborî

[haber-euro-turk]

"Azercell" ahıllar üçün kibertəhlükəsizlik mövzusunda təlim keçib - FOTO

Lider mobil operator yaşlı nəslin nümayəndələri arasında rəqəmsal savadlılığın artırılmasına töhfə verir “Azercell Telekom” MMC cəmiyyətin həssas qruplarının rəqəmsal savadlılığının artırılmasına yönəlmiş təşəbbüslərini həyata keçirməyə davam edir. Yaşlı nəslin nümayəndələrinin kibercinayətkarların əsas hədəf kütləsindən biri olduğunu nəzərə alan lider mobil operator sosial xidmət müəssisəsinin…

[anarkistan]

A.3.6 Anarşîzma Çandî çi ye?

Wergera Makîne Ji bo mebestên xwe, em ê anarşîzma çandî wekî danasîna nirxên dij-desthilatdar bi wan aliyên civakê yên ku bi kevneşopî wekî aîdê qada “çand” têne hesibandin ne ji “aborî” an “siyaset” – bo nimûne, bi riya hunerê, pênase bikin. mûzîk, şano, edebiyat, perwerde, pratîkên mezinkirina zarokan, exlaqê zayendî, teknolojî û hwd. Îfadeyên çandî heta radeyê anarşîst in ku bi qestî êrîş…

[botantimes]

Li Çînê krîz e! Dewlet dê 411 mîlyaran dolaran deyn bike - Reuters

Çînê biryar daye ku sala 2025ê bonoyên dewletê yên taybet ên bi qîmeta 411 mîlyar dolar derbixe. Pere dê ji bo piştgirîya bazirganî û pîşesazîyê bê bikaranîn. Ev dê deynê herî mezin be di dîroka Çînê de. Rayedarên Çînê dixwazin sala bê 411 mîlyar dolar deyn bikin. Ev biryar piştî krîza aborî hatiye standin. Deyn dê sê qat zêdetir be ji ya îsal. Sedemên vê biryarê krîza di bazara xanîyan de û…

[valiantzinepruneprofessor-blog]

‏‎Hemwelatî û Kurdistaniyên hêja! KURDŞOP bi şanazî ve radigehîne ku diberdewamiya kar û çalakiyên me yên ji bo xizmetkirina bi ziman, çand û dîroka Kurd û Kurdistanê de, malper û “app”a KURDŞOP`ê dest bi çalakiyên xwe dike.Malpera me hewl dide ku bi hemû zaravayên zimanê kurdî û herwiha zimanê îngilîzî, gotar û mijarên têkildarî ziman û tore, kultur, kelepûr, dîrok, erdnîgarî, aborî, huner û … hwd ên Kurdistanê biweşîne. Beşa kurdî a malpera KURDŞOP`ê bi herdu tîpên aramî û latînî li ber dest dibe. Di beşa tîpên aramî de bi hemû wan zaravayên ku li Başûr û Rojhilatê Kurdistanê axaftinvan hene (kurmancî, soranî, hewramî, goranî, kelhorî û lekî) û di beşa tîpên latînî de jî bi herdu zaravayên kurmancî û zazakî mijar dê bêne weşandin.Tewahiya mijarên beşa kurdî jî bo ser zimanê îngilîzî têne wergerandin û di beşa îngilîzî a malperê de dê bêne weşandin. Bi vî rengî em dixwazin cuda ji hewldana bo girîngîdan bi tev zaravayên zimanê kurdî bi armanca li hev nêzîkkirina axaftinvanên van zaravayan, em hêvî dikin ku bibin pirek bo nasiyarkirina Kurdên herçar parçeyên Kurdistanê digel sermiyana kulturî û kelepûrî a Kurd û herwiha nasandina Kurd û Kurdistanê bi xelkê cîhanê. Bi destbikarbûna malper û appa KURDŞOP´ê di bereberê duyemîn salvegera avakirina saziya me de, em qonaxeke nû ji çalakiyên xwe dest pê dikin ku cuda ji belavkirina mijar û nivîsan di vê malperê de, berhemhînana komeke programên vîdyoyî, rapor, înfografî, fîçer û dekomêntaran jî li xwe digre. Em hêvî dikin ku nivîskar, hunermend û pisorên Kurd li herçar perçeyên Kurdistanê bi şandina mijar û rexne û têbîniyên xwe, alîkarê me binbona ku em malpera KURDŞOP`ê bikin sembol û hêmaya nîşandana hemû bedewiyên Kurdistanê bi xelkê Kurdistanê û bi xelkê hemû cîhanê.Desteya Birêveberiya Saziya KURDŞOP`êLînka malperê li beşa Bio a rûpelê hatiye danîn. @kurdshop.official ‎‏ https://www.instagram.com/p/CpxqD1yNftx/?igshid=NGJjMDIxMWI=

[bernamegeh]

Aborî di karguzariya hebûnê de

Aborî di karguzariya hebûnê de

Rêber Hebûn Bawerkirin di heman cudahiyên xwe de naveroka girtinheviyan ji bo parvekirina desthilatiya diravî berz dikin, û hemî ji bona parastina desthilatê ne, û cîgirkirina wê bi maskên cur bi cur û gelek caran bihane didin e cengan bi buyaxên pirreng di navbera têgeha maf û parastinê de kûr tevderbas dibin,û dirnaxên xwe di hemî warên jiyanê de berdidin, ta civaka dûrketinê berhem bidin, ji…

[nerinaronahi]

Helbestvanekî azadîxwaz, welatperwer û sosyalîst: Qanî – Occo Mahabad

Her millet bi çînan pêk tê. Her helbestvan jî girêdayî fikr û ramanekê ye. Qanî mîna Hejar, Goran, Hêmîn, Qedrîcan, Cegerxwîn baweriya xwe bi armancên çepî tîne û heta mirina xwe wek şairekî çepgir, yekîtîparêz, welatperwer tevgeriya, ji bo pêkhatina fikrên xwe her û her şer û tekoşîn da.

Ew şairê gundî, cotkar, kedkar û belengazan e lewma jê re gotine ku Şairê Bindestan. Em dikarin jiyana Qanî bi du heyaman tehlîl û şîrove bikin.Di  heyama yekê de Qanî hê xort e di bin bandora fikrên metafîzîk û rûhanî ne. Hê hişmendiyeke çînî, netewî û civakî pê peyda nebûne. Di heyama duyemîn de diguhere, dibîne ku milleta Kurd di bin dagirkeriyeke giran de dinale, ne azad û serbixwe ye, feqîr û bindest hatine hiştin. Hewl dide ku xelkê xwe hişyar bike rake li ser piyan ku ji bo şoreşeke netewî, çînî şer bike û têbikoşe. Qanî ji bo xelkê xwe yê tê mêtîn û çewisandin bi helbestên xwe dibe roniyek û rêyek. Dixwaze  ku ciwanên nezan ji bo pêşeroja neteweya xwe bi nivîs û çalakiyên watedar, welatê xwe ji bin nîrê serdestiya mêtîngehkaran rizgar bikin. Qanî li dijî emperyalîzm, faşîzm, û  mêtîngeriyê wek şairekî azadîxwaz, welatperwer, çepgir û sosyalîst derdikeve pêşberî me.

Navê wî yê rastîn Mihemed Kabulî ye ji binemala Kabulî ye. Ev bi nasnavê Mamoste Qanî tê naskirin. Malbata wî giregirên naskirî ya vê herêmê ye.  Qanî di sala 1898an de li gundê Dolaşê ku girêdayî Merîwanê ye hatiye dine. Kurê Şêx Ebdilqadirê Şêx Seîdê kurê Şêx Mihemedî Dolaş e. Hê zarokekî çil rojî bûye bavê wî dimire. Piştî du salan diya wî jî jiyana xwe ji dest dide. Qanî sêwî dimîne. Apê wî Seyîd Ehmed Qanî lê xweyî nake. Li cem Axa Seyîd Huseynê Çûrî  li gundê Çûrê mezin dibe.

Divê ez têbiniyeke girîng diyar bikim ku hinek çavkaniyên Kurdî, Îngilîzî û Fransî de gundê ku Qanî lê welidiye wek Rêşîn hatine qeydkirin lê hin çavkaniyên Kurd, Faris û Ereban de cihê ku lê çêbûye wek Dulaş an jî Dolaş hatine nivîsandin. Dîsa hinek çavkaniyên Kurd û Ereban de navê gundê Çûrê wek Çorê hatine nivîsandin.

Qanî li Merîwanê mezin dibe. Merîwan îro di bin banê eyaleta Kurdistanê de bi nifûsa xwe ya 150î hezarî bajarekî biçûk e. Bi gola xwe ya Zirevarê tê naskirin. Niştecihên vî bajarî bi giştî Kurd in lê hinek Fars û Azerî jî tê de dijîn. Eyaleta Kurdistanê bi deh bajaran pêk tê, serbajarê vê eyaletê Sinê ye. Li Sinê bêhtirîn zaravayê Erdelanî tê axavtin. Nifûsa Sinê îro gihiştiye 500 hezarî. Sîne bi wêjevanên xwe yên navdar  Mestûre Erdelanî û Ebdulmecîd Mîrza tê naskirin. Îran bi giştî 31 eyaletan pêk tê.

Axa Seyîd Huseynê Çûrî  ji bo ku Qanî perwerdeyeke olî bibîne wî dişîne medereseyê. Dema ku dibe feqî ji bo debara xwe gundên Merîwanê digere ku feqîtiyê bike. Qanî bi van salan bi helbestê re mijûl dibe. Helbestên wî yên pêşî, gellek metafîzîk û rûhanî ne. Tesîra hişmendiya medrese û ola Îslamê mezin e. Zimanê helbestên wî jî bi giştî Farisî ne.  Em dikarin bibêjin ku guherîna wî ya fikrî  bi feqîtiyê re dest pê dike. Di dema feqîtiya xwe de gellek bajarên Iraq û Îranê digere. Bi şahidbûna rewşa gundiyên belengaz ku di bin zordestiya axa, mîr û began de eza û cefayên mezin didîtin hemû hişmendiya wî diguherîne û li dijî zordarî û stemkariyê disekine. Di van geran de gellek kesên demoqrat, sosyalîst û qomînîst nas dike bi wan re têkiliyên saxlem datîne. Bi peydabûn û çêbûna fikrên netewî zimanê helbestên wî jî dibe Kurdî. Bi zimanê xwe yê dayikê gazî gundî û rênçberan dike ku bila li dijî pergala axa û mîrîtiyê şer bikin û mafên xwe yên xwezayî bi dest bixin.

Ji bo jiyana wî dewreke girîng jî peywira meletiyê ye. Di meletiya xwe de Merîwan, Sine, Seqiz, Bane, Mahabad, Hewlêr, Silêmanî û gelllek bajarên din digere, mirovên bindest û hejar ji nêz ve dibîne û nas dike. Helbestên welatparêz, yekîtîxwaz, azadîxwaz, dij-faşîst û kolonyalîst dinivîse.

Helbestên wî yên di vê dewrê de em dibînin ku Qanî li dijî faşîzma Iraq û Hîtlerê ye. Şerê duyemîn yê cîhanê tesîr lê dike di helbesta xwe ya bi navê Eger Mirdim de hem li dijî faşîzma Hîtlerê hem jî li ser rizgarkirina welat  disekine.

Qanî yekîtîparêz e naxwaze eşîrên Kurdan di navbera xwe de şer bikin û alîkariya dijminê Kurdan bikin. Di helbesta xwe ya Wesyatname de bang dike eşîrên Goran, Erdelanî,Herkî, Bextiyarî û yên din, bila destê hev bigrin û ji bo  Kurd û Kurdistanê bi yek bibin û têbikoşin.

Ew alîgirê maf û azadiya jinên bindest e. Di helbesta xwe ya Bo Kiçekan de paşverûtiya civakê dibîne, li ser pirsgirêkên jinan disekine û dadixuyîne ku jin û keçên Kurdan ji bo pêşeroja xwe bixwînin û bixebitin.

Qanî her çiqas meletiyê kiribe jî karê meletiyê nedomandiye. Nexwestiye ku bi karekî olî debara xwe bike. Ew ji karkeriyê bigire heta cotkariyê pirr kar û baran de dixebite. Di sala 1939an de li ser rêya Silêmanî û Pêncîwînê ji bo Rêveberiya Şaxa Çêkirina Rê û Baniyan demekê karkeriyê dike. Ji ber xebata rê nexweş dikeve û helbesta Nexwoş im Çi Bikem dinivîse. Di vê helbestê de  hem behsa halê xwe yê nexweş û reben dike hem jî rewşa karkerên hejar û bindest vedibêje. Rizgarbûna karkeran di pergala sosyalîst de dibîne, pergala serdest ya maldaran wek xwînmij, kedxwar û paşverû dibîne ji bo hilweşandina vê pergalê karkeran hişyar dike, naxwaze pergala emperyalîst karkeran bixapîne.

Ew welatperwer e, axa Kurdistanê ji her tiştî zehftir hez dike. Di pirr helbestên xwe de delalî û xweşikiya Kurdistanê bi zimanekî lîrîk û sade dinivîse. Di helbesta xwe ya Xakit Benirx e de tu tiştî mîna axa Kurdistanê giranbiha û girîng nabîne.

Qanî li dijî mêtîngeriyê ye. Di gellek helbestên xwe de dewlemendiyên binerd û sererdên Kurdistanê yeko yeko dijmêre û ev hemû têra me dike li vî welatî xwedî derkevin dibêje. Di helbesta xwe ya Sûdî Wilat Im de hilberînên çandiniyê yên Kurdistanê rêz dike, gazî dike ku zengînî û dewlemendiya vê axa qedîm û adan bê parastin.

Qanî sosyalîst û şoreşger e. Di sala 1947an de li gundê Kewlûsê yê bajarê Şarezûrê paletî û rencberiyê dike. Di vê salê de helbesta Qelaçûy Dijmin dinivîse. Baweriya xwe ya sosyalîstî li ser kaxizan rêz dike û felatbûna karker û cotkaran di Şoreşeke Sosyalîstî de dibîne.

Qanî ji dayikbûna xwe bigire heta mirina xwe wekî karker û cotkaran bi feqîrî û rebeniyê ve jiya. Emrê wî bi tekoşîneke şoreşgerî derbas bû. Di sala 1963yan de bi kurê xwe re li Îranê tê girtin. Demekê di zîndana Qecerê ya li Tehrenê girtî dimîne. Di bin şert û mercên giran de nexweş dikeve, ew bi kurê xwe re rojên dijwar derbas dikin.

Ew şairê mezin û fedakar ku jiyana wî bi tevahî ji bo azadiya Kurd û Kurdistanê derbasbûyî di meha gulanê ya 1965an de li gundê Lengedê ku girêdayî Pêncwînê ye jiyana xwe ji dest dide. Hemû jiyana xwe ji bo rizgarbûna bindestan feda dike. Ji xêynî helbestên wî, tu zêr û dewlemendiyên wî tunebûn. Dema ku dimire 67 salî bû û di cêba wî de 300 Filsên Iraqî hebûn.

Helbestên xwe bi zimanê Kurdî, Farisî û Erebî nivîsandine. Helbestên wî yên neçapkirî yên çapkirî zehftir in. Dîwana Seîdê Şîrazî ya bi navê Gulistan ji Farisiya Klasîk wergerandiye ser Farsiya Nûjen.

Berhema Reşîd Yasemî ya Dîroka Kurdan bi alîkariya Kerîmzend ji Farsî werdigerîne zimanê Kurdî.

Dema ku Qanî diçe Erdelanê binemal û giregirekî Erdelanî jê re li ser çand û dîroka Erdeleniyan destnivîseke bi qasî 220 rûpelî dide. Qanî vê berhemê ji Farisî werdigerîne Kurdî. Pirtûk di warê xwe de wek xezîneyekê ye ku behsa serpêhatî, cih, war, çand, dîrok û mezinên Erdelaniyan dike.

Qanî li ser dîrok û rûdanên Kurdistanê pirtûkeke 380 rûpelî dinivîse, rewşa aborî, siyasî, darayî, çandî û bi taybetî li ser şoreşa 1961î  bi ziman û hişmendiyeke vekirî disekine.

Heta niha bi navê Guleley Merîwan, Baxçey Kurdistan, Deştî Germiyan, Şaxî Hewraman, Çwarbaxî Pêncwîn 5 berhemên Qanî bi zaravayê Soranî hatine weşandin.

Sed heyf û mixabin, Kurdên me helbestvanên xwe yên klasîk û nûjen bi qasî şair an jî hunermendên Tirk, Ereb,Faris û yên Cîhanê nas nakin. Her rengê siyaseta Kurdî bi tenê bi propagandeyeke rêxistinî mijûl in zêde girîngiyê nadin çand, hûner, ziman û dîroka Kurdan. Medyaya ku di bin sîwana siyasetê de ne, bi tenê nûçe û ajîtasyonê re pêwendîdar in. Edîtorên Medyaya Kurdî bi têkiliyên dost, nas û cîrantiyê peywirên xwe bi cih tînin û bi hişmendiyeke netewî tevnagerin. Bi hezaran helbestvan an jî dengbêjên me hene lê medyaya Kurdî radizê. Bi sedan malperên nûçeyê hene lê 10 heb malperên fermî yên çandî, hunerî û dîrokî tunene. Em bi destê xwe, pêşeroja xwe jar û belengaz dikin. Hevalno ji kerema xwe derfetên xwe hinek ji bo çand û hunera Kurdan xerc bikin.

Occo mehabad

[tevnakurdi]

Efrîn di rewşa belavbûna Koronayê de

Ev kaxez hatiye amade kirin da ku ronahî were avêtin ser rewşa sivîlên Efrînê di berdewamiya kiryarên der mirovî de li hemberî wan pêk tên,bandoriya Koronayê ser jiyana sivîlan di warê tenduristî û jiyanî de

Reşkirina ragihandinî û çewisandina azadiyên sivîl û siyasî,me ser mekanzîmeyeke diyarkirî ya komkirina agahiyan ,di rêya girûpên ciyawaz ji xelkê Efrînê ku li Ewrupayê,Herêma Kurdistan û Rojava ( Bakur – Rojhilatê Sûriyê ),herî dawîn jî li Efrîn.

Me hemû dane û agahî şîrove kirin,me ji hev du veqetandin,da ku rastiya wan binasin.

Rewşa Ewlekarî.

Ji çaxa dagîrkirina Efrînê 18'ê avdara sala 2018'an û kiryarên ku li hemberî xelkê wê ve pêk hatin,ji kuştin,binçavkirin,revandin,êşkence,diziya mal û milkên wan yên taybet û giştî,ev kiryarn hanê ne çûk û ne jî mezin nas kirin,zilam û jin ji hev du nas nekirin.

Kiryara herî dawîn ku pêk hatî di 18'ê nîsana 2020'an bû,ku Lîwa El Weqas ya girêdayî artêşa niştimanî ya Sûrî,Fatima Kine ya 80 salî kuştin,ku ew şêniya gundê Hêkçê ya navçeya Cindirêsê bû.

Piştî belavbûna nûçeya kuştina Fatima,endamên lîwayê her çar zarokên wê binçav kirin da vê mijarê binuximîne,ev ne cara yekê ye ku kiryareke bi vî rengî pêk tê,sala 2019'an Horiye Mihemed Bekir Dîko ya 75 salî hate kuştin,bi eyinî rêkê û şêwazê,ji bo sedema diziyê.

Ev kiryar û ji bilî wê ji kiryaran,ew sedemên sereke ne ku,xelkê Efrînê navegerin warê xwe,65% ji wana derveyî Efrîn dijîn,li gorî amarên encûmena xwecihî..bi vê re jî mezintirîn operasyonên guhertina demografîk li Sûriyê pêk wê,tevî delîv û delîl hene ku eşkere dikin,tişta li wir pêk tê sûcên cengî ne,lê belê helwesta Neteweyên Yekbûyî û Civaka Navdewletî şermezar nekirin,komîteyeke lêpirsîna di van sûc û kiryaran de çênekir,ew jî ji bo ku Tirkiyê tengav neke û bi hêrs neke di warê siyasî û ewlekarî de.

Hevwelatî A.B dibêje : di meha yekê de,hevjîna min bi tenê bû li malê,ez jî li malê bûm,ez heyama 3'ê saetan dûrî malê ketim,lê gava ez vegeriyam,hevjînê ji min re got ( Milîsa Sultan Murad ) ji min xwestiye ku malbateke din têxin mala xwe de,lê hevjînê li wan vegerandiye ku ez ne bi tenê me hevser bi min re heye,wan bawer nedikir,heta ku cîranê min yê ji Humsê hatî û ji wan re got ev jin ne bi tenê ye hevserê wê li gel wê ye,rabû ew girûp ji Sultan Murad dev ji min berdan û çûn.

Tevî ku asta kiryaran di bilindbûna û daketinekê de ye,lê li gorî şer û mercên demê jî,tişta bi navê hêminiya ewlekarî tine ye Wisa diyar dibe piştî mijara belavbûna Koronayê rewşa ewlekarî bêhitir nebaş dibe,metirsînên ewlekariyê jî li cem hevwelatiyan zêdetir dibin..

M.C ku şahdeke li herêma Kurdistana –Iraqê dimîne dibêje : di rêya pêwendiyên min bi dost,birader û xizman re li hindek herêmên Efrînê û şopandina ji rewşa giştî re,diyar bû ku rewşa ewlekarî gelekî nebaşe,destwerdan û zêdegaviyên ewlekarî hene,girûpên çekdar bi navên xwe yên cûda,hemû şêweyên tirsandinê li hember kurdên herêmê pêk tîne,di rêya operasyonên revandinê,keysbaziyê,xwestina pereyan,destdirêjiya li namûna xelkê,kuştina bi baheneyên ne rast û ji rêzê.

Rewşa Tenduristî.

Rewşa tenduristî li Efrînê weku bajarên din ne di balansê de ye,li gorî şêweyê desthilatê tê guhertin,alavên wê û idiyolojiya wê,dikarin werin dabeşkirina ser 3'ê qonaxan ew jî :

Yek : qonaxa berî sala 2018'an...di wê çaxê de rewşa tenduristî di bin sponseriya desteya tenduristiyê ya kantona Efrînê de bû,bi alîkariya rêxistina heyva sor a kurd ku hate nûjenkirin ji aliyê rêveberiya xweser û rêxistina heyva sor a Erebî Sûrî navenda Efrînê,li kêleka wê insiyatîfên rêxistinên sivîlî weku rêxistina Bihar ya alîkariyê,ku nexweşxaneya Qenber xiste veberhênanê de.

Efrîn derman ji Helebê û Şamê peyda dikirin,di hundirê depoyên xwe li Efrînê parzûn dikirin,6 depoyên fermî li Efrînê hebûn ku desteya tenduristiyê ser disekinî,bi hevrêziya li gel komîteya şopandin û lêgerîn ya navenda derman-sazan de,ku jêdera derman,heyama bidawîbûna wî dermanî,nirx û rêxistinkirina cezayan ( Muxalefeyan )

5 nexweşxane li hundirê Efrînê sala 2018'an kar dikirin : Nexweşxanyên ( Avrîn – Qenber – Dêrsim – Cîhan û Daxiliyê ),li kêleka wê jî navendên tenduristiyê yên girêdayî rêxistinên mirovî mîna : Yekîtiya rêxistinên tenduristî yên alîkariyê beşê Efrîn UOSSM,xesteya heyva sor a kurd,xesteya navenda Efrîn ya heyva sor a erebî Sûrî,xesteya koperatîfa ( Ihsan ) li navçeya Racoyê,beşê şûştina gurçikan li nexweşxaneya Avrîn,lê rex wê jî hebûna navendên tenduristî ku berê hebûn di sala 2011'an hejmara wan jî 15 bûn li gundewar û navçeyan belav bûn,ev navend jî karê dezenfekê,belavkirina derman û çavdêriya rewşa tenduristî ya li derdor.

Didu : rewşa tenduristî li Efrînê piştî 2018'an..rewşa tenduristî di encama bombebarana artêşa Tirkiyê û milîsên artêşa Niştimanî de zirareke mezin dît,li kêleka wê hejmareke nexweşxane mîna nexweşxaneya Avrîn ku rastî bombebarana asîmanî hat,amûrên tenduristî ji vê nexweşxaneyê ji aliyê rêveberiya xweser ve hate vala kirin berî vekişîna ji Efrînê.her wiha hejmareke xeste di encama bombebaran û topbaranê zirar dîtin..her wiha amûrên tenduristî ji aliyê milîsan ve hatin dizîn,piştî ku milîsên artêşa Niştimanî bi piştîvaniya Tirkiyê Efrînê dagîr kirin,piraniya tîmên tenduristî ji ber metirsîna kiryaran ji bajêr koçber bûn.

Herifandina bin-erdî ta vê radeyê ranewestiya,piştî belavbûna vayrosa Koronayê,Dadwer Mihemed Zêdan ku ji aliyê Walîtiya Hatayê hatiye erkdar kirin da rêveberiya Efrînê bike,biryar da ku hejmareke nexweşxaneyên li Efrînê werin girtin,bi baheneya ku xwediyên wê rêdan û molet nestandine,ew nexweşxane jî ( Qenber,Cîhan,Dêrsimê ) bûn,li rex wê jî nexweşxaneya Selam hate girtin piştî rawestandina piştîvaniyê jêre ku ji aliyê rêxistina Bihar ve dihat bi rêve birin..her wisa xebat li xesteyên Mehmûdiyê,kilînkên veguhêz û kilînkên girêdayî rêxistina Bihar hatin rawestan,ji bo heman sedeman.

Ev biryarên der mirovî,bijîşk û tîmên tenduristî li herêmê,Şêniyên li Efrînê jî trajîdiya xwe li hember rewşa tenduristî piştî girtina nexweşxaneyan derbirîn

Tevî van girtinan jî nexweşxaneya Şîfaa ( Avrîna berê ),Nexweşxaneya El Menar ( ku dibistana El Esdîqa bû berê ) nexweşxaneya El Hikmê ( ku berê El Mehebê bû ) li Efrînê kar dikin,belku niha ji aliyê kesina ser bi milîsên çekdar ve tê bi rêve birin,li kêleka wan jî nexweşxaneya leşkerî ya girêdayî artêşa tirkiyê

Sisê : rewşa tenduristî di heyama Koronayê de,piştî belavbûna vayrosa Koronayê li cîhanê,li gel wê nûçe û gote-got belavbûna ku hejmareke pêketî li Efrînê hene,di rêya çend kesayetan re hatine veguhestin di navbera Tirkiyê û Efrînê de,di rêya têkiliya me bi çend jêderan re di hundirê Efrînê,me nikarîbû rewşeke ketina bi Koronayê tomar bikin,me nikarîbû agahî û daneyên fermî bi dest bixînin ta çaxa amadekirina vê raportê,rewşa ewlekarî gelekî nebaşe,desthilata milîsên çekdar,tinebûna mafê derbirînê,dezgehên ragihandinê yên serbixwe,tevlihevî û tinebûna ewlekariyê,ev hişt ku Efrîn bi rengî giştî were ber alî kirin û kete kerentînê de weku M.C dibêje

��Wiha zêde dike " Kurdên li Efrînê ew di bingehê de,kerentî kirî ne,ne ji tirsa Koronayê,lê belê metirsîna ji hebûna vayrosan belavbûyî li herêmên girûp û mafyayên çekdar

Wezareta tenduristiyê ya Tirkiyê,biryar da ku pişkinîna vayrosa Koronayê li herêma Efrînê bike,gerînendeya tenduristiyê li gel rêxistina SRD vê yekê dike,her wiha da diyar kirin ku pişkinîn li bakur û rojavayê Sûriyê daye destpêkirin,dê nexwe werin veguhestin bo navendên tenduristî li Bab,Idlib û Darit 'izê,ew jî kampên taybetin bi kerentî nê,belku hebûna ti navendeka kerentînê li Efrînê tine ye..li gorî toreya Şam ya Nûçeyan

Encûmenên Xwecihî bi hevrêziya li gel komîteyên tenduristî ku hatin çêkirin hejmareke tedbîr û biryar girtin ji bo rûbirbûna vayrosa Koronayê ew jî :

qedexeya hatûçûnê di navbera navenda bajêr û navçeyên Efrînê de,yê ku her û were jî divê rêdanê ji milîsên leşkerî bixwaze.

bazar tê girtin ku her roja çarşemê ji heftiyê tê vekirin.

bazara sewalan taybet ( pez ) tê girtin ku her roja sêşemê ji heftiyê tê vekirin.

kombûnên mezin di kolanan û bexçeyan de tê qedexe kirin.

aheng û dawet li holan tê qedexe kirin,li kêleka wê jî danîna konê şînê

beşek ji nexweşxaneya leşkerî tê amade kirin ku pêşwaziya 12 kesî bike,her textek jî amadekiriyeke bi amûreke henas kirinê.

dezenfekit li kolan,tax û bazaran bê belav kirin.

zêdekirina hejmara belavkerên nan ji bo ku kombûn çênebe.

besteyên li kolan û taxan ber bi wê yekê ve diçin ku ew jî qedexe bibin

Rewşa Jiyanî.

Xelkê Efrînê di rewşeke aborî ya xerab de dijîn,piştî zêdebûna diziyê,operasyonên ku ji aliyê milîsên çekdar ve têne krin,tevgera bazirganiyê jî bi şêweyekî ji şêweyan sekiniye,ew jî di tengasiyekê de maye di herêmên herêmên Mertala Firatê û Cebhet El Nûsra ya Idlibê de,bi herêmên desthilata rêjîma Sûriyê re,piştî belavbûna vayrosa Koronayê û zêdebûna kiryaran ji aliyê girûpên çekdar ve,nebûna fersendên kar,rewşa jiyanî daketiye asteke gelekî nizim de.

Yek ji şahidan dibêje :

Rewşa jiyanî gelekî nebaşe,nirx bilind in,em nikarin her tişa ku em dixwazin bi dest bînin,pere ji aliyê zarokên me yên derve ve têne şandin,em nikarin her dem pereyan werbigirin,lewira em ditirsin ku dikanên dirav pev guehrtinê li gel Artêşa Azad û Mafiyayê kar dikin,lewira wê bizanbin ku pere li gel me hene,îcar wê me birevînin û pereyan ser serê me bixwazin,em hewil didin pere kêm bin di navbera 100 – 200 yoro de be,em danûstandinê bi gelek serafan re dikin

Biryara girtina nexweşxaneyan arîşeya şêniyan zêde kir,bi dehan malbat jêdera rizqê xwe yê tekane ji dest dan.

Yek ji Şahidan dibêje.

Biryar zirar gihandiye şêniyan,xela heye,rêjeya betaliyê,hejmareke penaberên zêde ji Idlibê û gundewarê Heleba Rojava ve hatin bajêr.

Di vê rewşa aboriya xerab de,mûsimên wan bela wela bû,rêkên ber alîkirina wan tine ne,xelaya ser kel  û pelên ku ji Tirkiê tên,an jî ji herêmên Rêjîmê tên,biryara rawestana nexweşxaneyan rewş xerabtir kir,her wiha deriyên kilîkên taybet hate vekirin,bijîşk jî serweriyê li nirxê pişkinînê dikin,nirxê pişkinînê digihêje 5000 leyreyê Sûrî,nirxê tenekeya Zeyta Zeytona ya 16 Litire digihêje 20,000 hezar leyreyê Sûrî.

( Miqatebûna li mijara Koronayê nabe ),di çarçoveyeke teng de ber çavan tê girtin,di navbera şêniyan de,her wiha kesek guh nadê û nêta mirinê heye ji ber rewşa heyî li wê derê,operasyonên revandinê,sûykastê ( tesfiye ) kirinê,şer  û pevçûna berdewam.rewşa aborî trajîdiye bo hemî xelkê,ziman halê wan heye ku mirin bi vayrosa Koronayê ne pîstire ji mirina bi guleyekê,revandin ,êşkenceyê an jî birçîbûnê.

Şîret.

divê milîs û artêşa Tirkiyê bi temametî ji Efrînê û gundewarên vekişin,dawî li dagirkeriyê bînin,bajar radestî rêveberiyeke sivîl ji xelkê wê bikin ( nexweşxane têkevin tevgerê de,tîmên tenduristiyê vegerin ser karê xwe ku herêmê hewcetdarî wê ye di van deman de ).

navendên pişkinîn û keşfkirina vayrosa Koronayê,peydakirina dermanên pêwîst ji bo nexwşxan,divê dosya tenduristî têkeve destê rêxistina tenduristiya cîhanî.

nexweşxaneyên navendî û meydanî li herêma Efrînê çêbibin,pêwîstiyên parastina ji Koronayê,mîna amûrên henaskirinê,mask,lepik,cilên taybet ji bo bijîşk,alîkar û tîmên tenduristiyê,peydakirina otombîlên ambulansê ji bo veguhestina nexweşan.

hevrêziya li gel rêxistinên Sûrî,herêmî û navdewletî ji bo rêgirtina li belavbûna vayrosa Koronayê.

peydakirina alîkariyên xwarinê yên lezgîn û belavkirina wê bi şêweyekî dadmendî ser hewcetdaran û nehêlana keysbazkirina şêniyan ji aliyê milîsan ve di çarçoveya alîkariyan de.

[mevlutoguz]

Ji bo piştgiriya Şa Performans îşev li The Mekan konsertek heye

Yek ji mekanên çand û hunera kurdî li Stenbolê ŞA Performans ji ber pirsgirêkên aborî, bi girtinê re rû bi rû ye û eger alîkariya wê neyê kirin îhtimal e dê bê girtin.

Îro duşemê, 17ê Hezîranê saet 20.00an, bi mebesta piştgiriya Şa Perfromansê hunermend Sîmir Rûdan, Dodan û Bajar, li The Mekanê konsertekê didin. Kesên ku dem û derfetana wan heye dikarin îro biçin wê konsertê û piçûk be jî piştgiriyekê bidin mekanî.

ŞA Performans di hezirana 2018an de li Beyoglu ya li Stenbolê ava bûye û mekanekî çalakiyan û sehneyeke alternatîf ya şanoya kurdi ye. ŞA, cihekî rêpeketî yê huner-hezên kurd ê li Stenbolê ye. 

Li ŞAyê heta niha bi navê Mîrzayê Biçûk, Ji Akademiyê re Raporek, Seyrana Li Çeper û Daweta Noko û Nîskê 4 lîstîk  derketine pêşberî temaşevanan. ŞAyê herweha mazûvaniya çendîn panel, gotûbêj û nîşandana fîm/belgefîlman kiriye.

Hêjayî bibîrxistinê ye ku Însiyatîfa Ronakê, 28ê sibatê seet 20:00an li ŞA Performansê bernameyeka bi navê “Blog û Blogerî” pêk anîbû. Ez û Aziz Tekin (Xewname) û Esra Boga (Esrake47)  li ser blog û blogeriyê axivîbûn. 

[mehmetoncuworld-blog]

Mehmet Oncu, di sala 1961’ê de, li taxa Xarxarê ya Semsûrê ji dayik bûye. Dibistana seretayî û ya navîn li Semsûrê xwendine û ji Zanîngeha Anadoluyê, Beşa Kargêriyê mezûn bûye. Nivîskar, ji sala 1983an û vir de, li ser folklora Kurdî dixebite û bi navê “Hemo Pêşeng” gelek berhem, nivîs û helbestên wî di kovar, rojname û malperan de hatine weşandin. Gotar û nivîsên wî yên li ser folklora Kurdî jî nemaze di kovarên wekî Zend, Rewşen, Nûbihar, Govend, Jiyana Rewşen, Kovara W yê de weşiyane. Nivîskar û hevalê wî, serekî li Bajarê Semsûrê rojnameyeke bi navê “Rojnameya Semsûr” derxistin. Nivîskarê ku di wê rojnameyê de xwediyê qûncikekî bi navê “Kenêrk” bû, heta weşana wê rojnameyê bi dawî bû di wir de li ser folklora Kurdan nivîsand.  Piştî rojnameya wan a bi kurdî ji dest şertên aborî weşana xwe bi dawî kir, nivîskar dîsa vegerî karê karê xwe yê nivîskariyê. Berhemên nivîskarê ku zewicî û bavê du keç û kurekî ye wekî yên li jêr in

[omitemistefe]

Helal be ji kurdan re! Hemû zanistên xwe bi kurdî amade kirine (!?) Bi gotineke din êdî siyaset, leşkerî, aborî, bîrkarî, fîzîknasî, kîmyagerî, biyolojî, endazyarî, bijîjkî, civaknasî, derûnînasî, erdnîgarî, dîrok û zanistên mayî digel ferhengên termînolojiya wan ve bi kurdî ne (!?) Tenê kêmasiyeke wan mabû ku "rêbera rastnivîsandinê û xalbendiyê" amade nekiribûn. Sipas ji Xwedê re ku ew jî amade ye. Mixabin di vê zanistê de ne zanyar im ku alîkariyekê bikim. https://www.instagram.com/p/B8m4zjZnEMb/?igshid=1x2rpq0mfhz8

[anarkistan]

A.3.6 Anarşîzma Çandî çi ye?

Wergera Makîne Ji bo mebestên xwe, em ê anarşîzma çandî wekî danasîna nirxên dij-desthilatdar bi wan aliyên civakê yên ku bi kevneşopî wekî aîdê qada “çand” têne hesibandin ne ji “aborî” an “siyaset” – bo nimûne, bi riya hunerê, pênase bikin. mûzîk, şano, edebiyat, perwerde, pratîkên mezinkirina zarokan, exlaqê zayendî, teknolojî û hwd. Îfadeyên çandî heta radeyê anarşîst in ku bi qestî êrîş…

[botantimes]

Hevkarîya leşkerî ya Koreya Bakur û Rûsyayê dê çi biguhere

Koreya Bakur û Rûsya di sala 2024ê de peymaneka leşkerî îmze kirine. Li gorî vê peymanê, Koreya Bakur 11 hezar leşker û çekên giran şandine Rûsyayê. Di berdêla vê de, Rûsyayê alîkarîya aborî û teknolojîk daye Koreya Bakur. Lê ev hevkarî dibe ku têkilîyên Koreya Bakur ên bi Çînê re xera bike. Kim Jong-un, rêberê Koreya Bakur, di meha Hezîranê de bi serokê Rûsyayê Vladimir Putin re peymaneka…

[rojavanpuolesta-blog]

Turku: Yhteiskunnalliset rakenteet Rojavassa

Yhteiskunnalliset rakenteet Rojavassa: miltä arkipäivä näyttää? Luento- ja keskustelutilaisuus järjestetään Turussa lauantaina 27.5. klo 12-14 Arkenilla, luentosali Helikon (A202). Sozdar Sevim saapuu Suomeen puhumaan Rojavan arkipäivästä Tampereelle, Turkuun sekä Helsinkiin. Sozdar on Saksassa toimiva kurdi-aktivisti. Hän on Hannoverin Ronahî-nimisen naisneuvoston jäsen. Ammatiltaan Sozdar on traumakirurgian sairaanhoitaja. Huhtikuussa 2015 Sozdar lähti Cizîrên kantoniin Rojavaan, Pohjois-Syyriaan. Siellä hän oli terveysneuvoston jäsen ja työskenteli puolitoista vuotta eri sairaaloissa Cizîrên ja Kobanen kantoneissa.

Rojavassa eli Pohjois-Syriassa ihmiset ovat vuodesta 2012 puolustautuneet jatkuvasti sekä sotilaallisella että yhteiskunnallisella tasolla. Samaan aikaan kun itsepuolustusyksiköt ovat vapauttaneet aluetta enenevissä määrin, yhteiskunnallinen malli, niin kutsuttu demokraattinen konfederalismi, on otettu käyttöön. Demokraattinen konfederalismi on ruohonjuuritason demokraatiaa, ekologisuutta ja sukupuolten välistä tasa-arvoja ajava yhteiskunnallinen malli. Rojavalaiset järjestäytyvät neuvostoissa, joissa kaikki alueen etniset ja uskonnolliset ryhmät ja vähemmistöt ovat edustettuna. He puolustauttuvat ideologisella, kulttuurillisella, yhteiskunnallisella sekä sotilaallisella tasolla demokraattisen autonomian periaatteen mukaan kommuuneissa, osuuskunnissa, valtuustoissa ja kaupunkivaltuustoissa. Pohjois-Syyrian federalismi - mitä se on? Miltä demokraatisen konfederalismis toteutus näyttää konkreettisesti arjessa? Miten ihmiset järjestäytyvät? Millaisia ongelmia ilmenee järjestyessä? Millainen on Rojavan taloudellinen tilanne? Näillä ja muilla kysymyksillä pohditaan Rojavan tämänhetkistä tilannetta yhdessä. Keskustellaan siitä, mitä Rojavan vallankumous merkitsee aktivisteille Euroopassa ja miten voidaan tukea sitä ja luoda vaihtoehtoja myös tänne meille?

Katso myös:

Haastattelu: Turvapaikka Rojavasta

Tampere: Yhteiskunnalliset rakenteet Rojavassa - miltä arkipäivä näyttää?

Helsinki: Miltä arki Rojavassa näyttää? @Rauhanasema 28.5. 16.00 *********************************************** Kurmanci Navê min Sozdar Sevim, ez aktîvîsteke Kurdim û li Hannovere di Meclîsa Jinan a Ronahî de cih digrim. Ez hemşîra emelyatê me û di Nîsana 2015 ji bo praktîze kirina beşa xwe derbasî Kantona Cizîrê li Rojavayê Kurdistanê bûm. Li wêderê min di komîteya tendusutiyê de cîh girt û di nexweşxaneyên cuda yên Kantona Cizîr û Kobanê de salek û niv kar kir. Li Rojava / Bakurê Surî ji Sala 2012 ve berxwedaneke bênavber hem di qada leşkerî hem jî di qada civakî pêk tê. Di qadên leşkerî her diçe destkeftiyên Hêzên Parastina Gel di azadkirina herêman de berfirehtir dibin û ji hêla din ve civak paralel fikra konfederalîzma demokratîk ango avakirina civakek demokratîk, ekolojîk û azadiya jinê pêktîne. Bi şêwazê meclîsan ku her civak, mezheb û olên cuda digre hundirê xwe di qadên bîrdozî, çandî, civakî û leşkerî, bi bingeha xweseriya demokratîk di komîn, koperatîv, meclîs û meclîsên bajaran de parastina xwe dikin. Fedesrasyona Bakurê Surî – ev tê çi wateye ? Praktîze kirina konfederalîzma demokratîk di jiyanê de çawaye ? Mirov çawa tên bi rêxistin kirin ? Kîjan pirsgirêk di rêxistinê de derdikevin holê ? Rewşa Rojava ya aborî çawaye ? Bi van pirsan û pirsên dîtir, emê rewşa niha a Rojava analîz bikin û nîqaşê Şoreşa Rojava ji bo me Aktîvîstên ku li Ewropa ne tê çi wateyê bi hevre bikin. Em çawa dikarin şoreşê bi hêz bikin û alternatîfan li vêderê ava bikin

[bernamegeh]

Cîhangêriya Zanyarî

Rêber Hebûn Armanca a ku divê bi rêya wî hinirên zanyarî ji bo hebûnê bi yek bin ewa bi dîtina şêweya rêxistinî a giştî ye, û ewa destika gerentor e ji berdewamiya pêşveçûnê bi rêya berdana cîhangêriya zanyarî, ji ber ew destpêka zengila dawiya aloziyan e ,yên gelan dorpêç dikin û wana di warê aborî de diwestînin, û wana jî li cengên vala û berdewam dehf didin , û rêxistina sertî ,birçîbûn û…

[nerinaronahi]

Ji Îranê heta Tirkiyê: 'Dersên' islamizma siyasi

Yek ji cudahiyên sereke di navbera Îslamiya Şîa û Îslamiya Sunî de ew e ku, dema ku behsa ferzkirin û tepeserkirina jinan tê kirin, divê bê gotin ku Îslamiyet di welatê me de di vî warî de bi Wehabîtiyê re hevqas e. Ev rastî jî têrê dike ku li Tirkiyeyê îslamîzma siyasî çawa ye.

28-09-2022 10:52

   

Reaksiyona civakî ya li dijî hikûmet û rejîma Îranê, divê bi çend pîvanan were destgirtin. Lê beriya her tiştî tişta ku divê bê îfadekirin ev e ku berteka civakî ya ku di encamê de derketiye holê, derbirîna reaksiyona siyasî ya li dijî rejîma heyî, karektera wê ya zordar û bi taybetî jî rêveberiya dewletê ya li ser bingeha olî ye.

Her reaksiyonek civakî berhema “temambûnek” e. Binçavkirin û dûv re mirina jineke Îranî bi sedema “nepêçkirina li gor rêgezên îslamî” li Îranê bû sedema bertekan û berteka civakî ku rasterast rûbirûyê rejîmê û dewleta olî bû. Wêneya Îranê nîşan dide ku mesele ne reaksîyoneke etnîkî û herêmî ye. Gava ku ew hema hema li hemî bajarên mezin ên Iranranê xuya bû, ew di heman demê de hêrsek mezin nîşan da ku dikare rasterast bi sepandina qanûnê ya dewletê re rûbirû bibe. Ev nîşan dide ku gelên Îranê êdî nikarin li hemberî rejîma şerîat a Îranê, zextên rasterast û desthilatdariya wê ya despotîk bisekinin.

Li aliyê çepê Tirkiyê jî ev mijar dikare bi pîvanekê were destgirtin û aliyê girîng ê geşedanên li Îranê were dorpêçkirin. Mebesta wê ev e: Emperyalîzma ku Îranê dixe hedefa bûyerên li Îranê çiqas tiliya xwe dike yan jî ev pêvajo dikare rê li ber destwerdana emperyalîzmê veke? Ev ne hindik e, lê bi kêmanî girîng e ku meriv li ser xalên din ên meselê bisekine û di dema ku li Tirkiyeyê di nav têkoşîna siyasî de ne, ji bo karkeran li bersiva vê pirsê bigerin.

Îran rejîma şerîetê ye. Her wiha tê zanîn ku îslamiyên siyasî yên li Tirkiyê bi cudahiya “Sunnî-Şîî” li Îranê dinêrin. Bihêzbûna Îranê dibe sedem ku ew wek serdestiya şîetiyê li hember sunnîzmê bên dîtin. Di destwerdana emperyalîzmê ya li Sûriyeyê de alîgiriya Îranê ji Sûriyeyê re bû sedema bertekeke mezin a îslamiyên siyasî ku "Hîlala Şîî" ava dibû. Guhertoya Sunnî ya rejîma şerîatê li welatên Ereb ên Kendavê heye. Lê belê mirov nikare bêje ku van welatan modeleke Îslamî ya siyasî ava kirine. Ji ber ku sentetîk in, hem di wê wateyê de ku ji aliyê emperyalîzmê ve hatine damezrandin û hem jî ji dewletekê bêtir dişibin şîrketeke petrolê. Lê Îran bi avahîya xwe ya civakî, aborî û sîyasî xwedî wan xisletan e ku ji bo îslamîyetê bibe nimûne. Lê belê, modela Şîeyan li Îranê, Ev nayê wê maneyê ku Îran ne dewleteke rasteqîne ya şerîetê ye bi wateya rast, berovajî vê yekê rejîm û dewlet li gorî rêgezên şerîetê hatine avakirin û civak jî rêgezên şerîetê ye. Modela îslamî li Îranê soz û projeya siyasî ya îslamîzma siyasî vedihewîne. Rejîma Îranê di vê wateyê de teşeyê dewleta şerîetê û bernameya îslamiyên siyasî ye.

Lê dîsa jî divê karekter û cewherê rejîma şerîatê ya ku li Îranê hatiye avakirin careke din derkeve holê. Rejîma Îranê weke dewlet û rejîmeke şerîat, xwedî karekterek zordar, despotîk û faşîst e. Avahiyeke aborî ya ku aboriya kapîtalîst bi hemû cewhera xwe ya îstîsmarker ve tê jiyîn û avahiyeke siyasî ya ku tê de têkoşîna çînan li ser navê olê tê tepisandin heye. Weke hemû formên olî û teokratîk, rejîm, rêveberî, desthilatdarî û dewlet li Îranê jî ji aliyê ontolojîk ve li dijî maf û azadiyên bingehîn ên mirovan e. Rejîma Şerîatê dema ku ji qada siyasî heta qada civakî rêgezên olî ferz dike, lê weke rejîmeke tepeseriyê ya ku bi rastiya jiyana civakî ya îroyîn re nagunce, xuya dike. Reaksiyona civakî ya li Îranê vê rastiyê radixe ber çavan, lê bi rastî jî weke diyardeyeke navbeynkar a têkoşîna çînan xuya dike. Azadî, wekhevî, edalet, mafên mirovan, demokrasî ji rejîmeke Îslamî dernakeve. Li nîvê kuçeyê gel bi daran dixin, civak jî weke dewleta polîsan tê astengkirin. Mesele ev e, û ew ji welatekî tîpîk kapîtalîst wêdetir temsîl nake! Destwerdana bi navê olê di awayê jiyanê de rasterast bi "polîsê exlaq" nikare bibe alîgirê maf û azadiyên bingehîn!

Tişta ku diyar e paralelîzma Îran û Tirkiyê ye û divê zêdetir girîngî bidin vê yekê. Di dema ku îslamîzma siyasî li Tirkiyê li ser cil û berg û serpêçiyan nîqaşa bi navê “azadî û demokrasiyê” pêşxist û li ser esasê mexdûriyetê sîyaseta xwe da meşandin, îro li Îranê “mecbûra girtina li gor rêgezên olî” berovajî vê tê ferzkirin. Hikûmeta AKP’ê hê ji vir derbas nebûye. Kombûna pêşverû ya Tirkiyeyê û destkeftiyên Komarê û niha jî Berxwedana Geziyê, AKP'ê ji pêşdeçûnan rawestand. Heger xeteke wiha ya berxwedanê tunebûya, axaftina çend komên paşverû rasterast li dijî jinan jî têrê dikir ku xetereya Tirkiye di nav de ye derkeve holê. Xelkê Îranê êdî li dijî “sepandin û zordariya perdeyê” radibin ser piyan. Ew hewaya siyasî ya ku li Tirkiyeyê bi serşokê hatiye afirandin qut dike, bingeha "gotûbêja mafên mirovan" ji holê radike. Reaksiyona li dijî ol, şerîat û rejîma şerîetê ya îro li Îranê di heman demê de dijberiyeke îdeolojîk û siyasî ye li hember Îslamiya siyasî. Tê zanîn ku îslamîstên siyasî li Tirkiyê çiqasî mezin bûne. Dem derbas bû ku îslamîzma siyasî li ser navê Îslama lihevhatî/navendî li Rojhilata Navîn hate pîskirin û têkçûna wê wekî projeyekê di mînaka Îranê de hat tomarkirin. Rejîma Şerîetê ji xeynî rizgariyê, tarîtî û zulmê nikare formeke siyasî biafirîne. Hikûmeta AKP’ê ya li Tirkiyeyê û rejîma meleyan a li Îranê du daneyên ampîrîk in. Di heman demê de dijberiyeke îdeolojîk û siyasî ye jî li dijî Îslamiya siyasî. Tê zanîn ku îslamîstên siyasî li Tirkiyê çiqasî mezin bûne. Dem derbas bû ku îslamîzma siyasî li ser navê Îslama lihevhatî/navendî li Rojhilata Navîn hate pîskirin û têkçûna wê wekî projeyekê di mînaka Îranê de hat tomarkirin. Rejîma Şerîetê ji xeynî rizgariyê, tarîtî û zulmê nikare formeke siyasî biafirîne. Hikûmeta AKP’ê ya li Tirkiyeyê û rejîma meleyan a li Îranê du daneyên ampîrîk in. Di heman demê de dijberiyeke îdeolojîk û siyasî ye jî li dijî Îslamiya siyasî. Tê zanîn ku îslamîstên siyasî li Tirkiyê çiqasî mezin bûne. Dem derbas bû ku îslamîzma siyasî li ser navê Îslama lihevhatî/navendî li Rojhilata Navîn hate pîskirin û têkçûna wê wekî projeyekê di mînaka Îranê de hat tomarkirin. Rejîma Şerîetê ji xeynî rizgariyê, tarîtî û zulmê nikare formeke siyasî biafirîne. Hikûmeta AKP’ê ya li Tirkiyeyê û rejîma meleyan a li Îranê du daneyên ampîrîk in. Ji bilî tarîtî û zilmê nikare û nikare formeke din a siyasî biafirîne. Hikûmeta AKP’ê ya li Tirkiyeyê û rejîma meleyan a li Îranê du daneyên ampîrîk in. Ji bilî tarîtî û zilmê nikare û nikare formeke din a siyasî biafirîne. Hikûmeta AKP’ê ya li Tirkiyeyê û rejîma meleyan a li Îranê du daneyên ampîrîk in.

Tiştekî din ê ku divê li ser vê mijarê bê gotin ev e ku Îslamiyên siyasî yên li Tirkiyeyê ji Îslamiyên Îranê xwedî nêrîneke radîkaltir in. Yek ji cudahiyên sereke di navbera Îslamiya Şîe û Îslamiya Sunî de ew e ku, dema ku behsa ferzkirin û tepeserkirina jinan tê kirin, divê bê gotin ku Îslamiyet di welatê me de di vî warî de bi Wehabîtiyê re hevqas e. Ev rastî jî têrê dike ku li Tirkiyeyê îslamîzma siyasî çawa ye.

Li gorî me xala herî girîng di nirxandina reaksiyona civakî ya li Îranê de mijara laîktiyê ye. Girîngiya laîktiyê di warê garantîkirina maf û azadiyên bingehîn û mafên hemwelatîbûnê de careke din weke dersekê derketiye holê. Îslamiya siyasî li Tirkiyeyê du dijmin diyar kirin. Weke tevgereke siyasî û rêxistineke mezhebî hatiye heta roja me ya îro ku tu carî dest neavêtiye kapîtalîzmê, "bi îdiaya" dest daye emperyalîzmê, lê di eslê xwe de rasterast di dîrokê de piştgirî daye emperyalîzm û nazîzmê. Mesela hemû baskên îslamîstên siyasî, bi taybetî jî mezheb, bûne konglomerat, wek ku di meseleya AKPê de, rasterast taşerontiya DYA û rêveberiya siyonîst Îsraîl girtine ser milê xwe, FETO jî rasterast wek dezgeha îsraîl û îsraîl. USA. Îslamiya siyasî li welatê me her tim komunîzm û kemalîzmê weke dijmin destnîşan kiriye. ev dijminatî bi zimanê siyasî bi propagandaya “laîkperestî wekhevî bê dîn” hate domandin. Îslamiya siyasî ku xwe bi dijminatiya laîktiyê afirand û hewl da bi danîna ol û baweriyê li hemberî laîktiyê xwe meşrû bike, di sernavên azadî, maf û huqûqê de, ku di mînaka Îranê de tê dîtin, rûyê xwe yê rast eşkere kir. “Wekheviya laîkperestî û bê olperestiyê” ji ber ku li Îranê tê dîtin “bê laîktî azadî nabe” hatiye şikandin. Eşkere ye ku rêya daxwaza azadiya gelên Îranê di laîktiyê re derbas dibe. Dema mirov li Îranê dinêre girîngiya têkoşîna ji nû ve bidestxistina laîktiyê li hember dijminatiya laîktiyê li welatê me careke din diyar dibe. Weke ku di mînaka Îranê de jî tê dîtin, di sernavên azadî, maf û hiqûqê de rûyê xwe yê rast derxistiye holê. “Wekheviya laîkperestî û bê olperestiyê” ji ber ku li Îranê tê dîtin “bê laîktî azadî nabe” hatiye şikandin. Eşkere ye ku rêya daxwaza azadiya gelên Îranê di laîktiyê re derbas dibe. Dema mirov li Îranê dinêre girîngiya têkoşîna ji nû ve bidestxistina laîktiyê li hember dijminatiya laîktiyê li welatê me careke din diyar dibe. Weke ku di mînaka Îranê de jî tê dîtin, di sernavên azadî, maf û hiqûqê de rûyê xwe yê rast derxistiye holê. “Wekheviya laîkperestî û bê olperestiyê” ji ber ku li Îranê tê dîtin “bê laîktî azadî nabe” hatiye şikandin. Eşkere ye ku rêya daxwaza azadiya gelên Îranê di laîktiyê re derbas dibe. Dema mirov li Îranê dinêre girîngiya têkoşîna ji nû ve bidestxistina laîktiyê li hember dijminatiya laîktiyê li welatê me careke din diyar dibe.

Reaksiyona civakî ya li Îranê li ku derê pêşbikeve, potansiyela wê, xurtbûna bingeha civakî ya rejîmê û hwd. Helbet mijarên wiha jî hewceyî nirxandinê ne. Weke ku me li jor jî behs kir, dema ku em Îranê tehlîl dikin, divê em nêzîkatiyek yekalî bikin. Mijareke din a girîng a vê yekîtiyê plan, plan û destwerdanên emperyalîzmê yên li hemberî Îranê ye. Di vî warî de, gelo berteka li dijî rejîma şerîetê bingehek ji bo destwerdana emperyalîst e û di heman demê de, gelo ew nîşana destwerdana rasterast a emperyalîst e.

Beriya her tiştî ev mijar di serî de pirsgirêka siyasî ye ku divê hêzên pêşverû, şoreşger, sosyalîst û welatparêz ên Îranê bi baldarî li ber xwe bidin. Destûra siyasî ya emperyalîzmê li Îranê wê bi xwezayî lîberalîzm be. Dûrahiya çepa Îranê û lîberalîzmê wê bi têkoşîn û helwesta wê ya li dijî emperyalîzmê diyar bibe.

Lê belê, tengkirina berteka ku li Îranê rasterast di bin sernavê "Dînceya emperyalîst" de derketiye holê, wê hem ji bo pêvajoyên civaknasî û hem jî ji pêvajoyên siyasî re şîroveyeke nebaş be. Tişta ku li vir tê gotin ew e ku emperyalîzma wê ne di pêvajoya Îranê de û hwd. ne ye; emperyalîzm wê bixwaze ji berovajî vê yekê bi tevahî sûdê werbigire û hêzên ku rêbertiya xwe dike li Îranê bixwe seferber bike. Rekora emperyalîzma DY ya li ser operasyonên “bi destwerdanên navxweyî guherîna rejîmê” pir zêde ye. Di vê perspektîfê de dema li rojeva Îranê dinihêre, ev pîvana meselê pîvanek girîng e ku nayê paşguhkirin.

Rêyek heye: Têkoşîna li dijî reaksiyonê, têkoşîna li dijî emperyalîzmê û xeta têkoşînê ya ku bi pozîsyonê re were bilind kirin, were danîn. Weke komunîstên Tirkiyeyê em ê li kêleka pêşverû, welatparêz, sosyalîst û şoreşgerên ku li dijî rejîma despotîk a cîranê me Îranê şer dikin, li dijî destwerdanên emperyalîzmê bin!

[tevnakurdi]

Bandorên Korona Ser Rewşa Mirovî Li Bakur û Rojhilatê Sûriyê2 8'ê Avdara 2020'an 

Di siya belavbûna vayrosa Koronayê ku tevgera cîhanê xiste qewtandinê de,hemû hikûmet ketin seferberiyê de bi hemû îmkanên xwe yên siyasî,aborî û leşkerî,ev yek jî nikarîbû rêgiriyê li belavbûna vayrosê bigire,bê guman dewleteke mîna Sûriyê ku aloziyeke ji 10 salan ve lê heye,wê ev vayros jêre felaketek be,ji aliyê ewlehî ve jî,her wisa binesaziya ku herifî nikare rûbirûyî Koronayê bibe.

Ev rewş ser Sûrî/iyê ferz dike ku dijbereyek li hemberî Koronayê bide destpêkirin,rûxabûna dewletê û saziyên taybet ji aliyê xwe yê tendirustî ve li beramber vê rewşa felaket de,em hewil dide di rêya vê kaxezê de ronahiyê biavêjin ser rewşa bakur û rojhilatê Sûriyê û bijardeyên tedbîrên ku dikare bibe alîkar ji Sûriyan re ku li dijî vê aloziyê rawestin

 Rewşa Tendirustî :  

Aliyê tendirustî li bakur û rojhilatê Sûriyê di aliyê binesazî de,derman û mewadên tenduristî de,her wisa kêmbûna tîmên tenduristiyê kêmaniyan dijî.

Pêwîstiyên vî beşî pirin mîna (( amûrên kişfkirina Koronayê,amûrên henasa çêkirî,qenîneyên Oksicînê,Jenatorên Oksicînê,nexweşxaneyên meydanî,mask,cilên parastin,taybet bo karkerên aliyê tendirustî ku piranî rûbirûyî rewşên nexweşiyê dibin.

 Aliyên Xwecihî :

Bê guman ev rewş hemû îmkanên xwecihî derbas dike ji bo rûbirûbûna vê felaketa cîhanî,lê belê ev berpirsyartiyên wê kêm nake..divê baş li vê rewşê bê hizirîn,divê hemû îmkan û enerjiya heyî tedbîr werin girtin ku dikarin bandora vayrosê kêm bike ji wana tedbîrên :

1.    divê hemû rengên şer bêne rawestan,agirbesteke vekirî bê ragihandin,ji bo hemî xebat bo rûbirûbûna vayrosê bêne terxan kirin.

2.     divê hemû aliyên siyasî nakokiyên xwe deyinin aliyekî û bi hev du re kar bikin ku gavên baweriyê bêne avêtin.

3.    divê desthilata xwecihî zelal be di warê ragihandinî de ku rewşên ketina bi vayrosê eşkere bike,her wisa kesên pêketî bêne diyar kirin,cihên ku lê dimînin,da hevwelatî têkildar bûn bi wan re xwe biparêzin û tedbîran bikin.

4.    divê hemû pabendiyên darayî yên mehane bêne betal kirin ku hevwelatî divê bidin,her wiha divê pilanek bê danîn ku hemû malbat bêne tawîz kirin,ku bikarbin pêwîstiyên xwe yên rojane peyda bikin di vê çembera hatûçûn û tendirustî de.

5.    çavdêriya tund ser kompanî û aliyên ku dixwazin vê rewşê keysbaz bikin ku nirxê kel û pelan buha bikin û tedbîrên tund li hemberî wan bêne wergirtin 

6.    divê hişyariyên rastgo bêne wergirtin ku xwediyên projeyan û kompaniyan tu karkerekî ji kar nede alî,bêyî ku tawîzan bidê.

7.    hemû tedbîrên tendirustî û parastinê ser kampan were sepandin ku vayros lê belav nebe.

8.    heman tedbîr ser zindanan bê sepandin,divê hemû girtiyên siyasî serbest bêne berdan.

9.    divê hêzên ewlekariya hundirîn û hêzên leşkerî kar bikin ji bo dijberiya li hember vê nexweşiyê,ger ku rewşên felaket yên xwezayî rûdan,rola hêzên ewlekarî û leşkerî gelekî mezin,di warê parastina civakî,çembera tendirustî û hatûçûnê bijdîne.

 Aliyê Navdewletî : 

Dewletên ku rûbirûbûyî Koronayê hatin bi hevgirtin û yekîtiya xwe hewil dan ku li hemberî wê bisekinin,her wisa dewletên zengîn û bihêz ji aliyê aborî ve erkeke mezin dikeve ser milên we,belavbûna vê vayrosa metirsîdar erkeke mezin dikeve ser rêxistinên navdewletî weku Neteweyên Yekgirtî,Yekîtiya Ewrûpayê,rêxistina tenduristiya cîhanê,divê hemû li dijî vê felaketa mirovî ya cîhanî rawestin û divê :

 1.    divê encûmena asayîşê agirbesteke cîhanî rabigihîne bi hemû şêweyên şeran,ne tenê li Sûriyê li hemû dewletan,divê hinartin û hawirdekirina çekan were rawestan,belku bû dem encûmena Asayîşê tedbîrên giran wergirbigre ji bo proseya aşîtî û ewlehiya cîhanî pêkwere.

2.    divê civaka navdewletî kar bike ku pêwîstiyên tendirustî peyda bike,belku Sûriyê di nav wan dewletan de ye ku 10 salin rûxandin lê berdewame.

3.    divê encûmena asayîş biryara 2165 pêk werîne,dergehên sînorî yên ( Ya'rûbiyê ) û ji bilî wê bêne vekirin,divê hikûmeta Rûsî van biryaran vala vala dernexîne.

4.    divê neteweyên yekbûyî û rêxistinên navdewletî careke din alîkariyên mirovî taybet yên tendirustî bihêz bike,li gorî xelkê dever weku destpêk,her wisa li gorî rewşa xerabûna li her deverekî.

5.    divê hikûmeta Tirkî hemû operasyonên xwe yên leşkerî rawestîne,her wisa divê operasyona qutkirina avê ji gundê Elok dawî lê bîne,da av li herêmê vegere belku taybete û amûra herî sereke di rûbirûbûna vayrosê de.

6.    em hikûmeta herêma kurdistan şîret dikin ku sînorên xwe veke ji bo derbasbûna alîkariya bêyî rêgirî,ku rê vebe hemû cûre alîkarî derbas bin,ji bilî yên ku çember tendirustî bin pê dikin.

7.    berdewam divê alîkar bo rêxistinên xwecihî bê pêşkêş kirin,her wisa alîkarî di proje taybet yên tendirustî û parastina sivîlî were kirin.

 Civaka Sivîl : 

Rêxistinên civaka sivîl û fermandariya raya giştî xebatê,liv û tevgerê dikin ku vayros belavî ê herêmê nebe,divê alîkariyeke mezin bi wan re bibe her wisa bêhtir aktîfin di rûbirbûna vayrosa Koronayê de lewra divê tedbîrên wiha bêne girtin:

1.    divê hevrêzî bi şêweyekî mezintir bê krin,divê bingeheke detayî ava bibe,ku belavbûna alîkariyê bi rêxistin bike.

2.    divê pilaneke bi dirêjahî bê danîne heta ku ev nexweş bi dawî bibe heta ku bikaribe rêgiriyê li pêşiya metirsîna ser jiyana hevwelatiyan di dema pêş de bike.

3.    divê xebatên hişyariyê bêne zêde kirin,ji bo agahiyên herî rast werin dayîn ser vê vayrosê,û rêgirî li agahiyên şaş yên toreyên civakî were girtin.

4.    xebat bi awayekî girûpên kar ve were kirin,tîmên xwebexş bêne ava kirin ji bo alîkarkirina malbatan ku nikarin ji malên xwe derkevin bo qutên xwe yê rojane peyda bikin,bi mercê ku hemû tedbîr werin standin ku nexweşî belavî civakî nebe.

5.    divê hevrêziya bi aliyên xwecihî re bê zêde kirin,ji bo hevbeşiyeke akîtf û postîv were damezrandin.

Dawiya dawîn dixwazin bibijin ku metirsîneke mezin li pêşiya mirovahhiyê heye,lê di eynî demê de dibe ku rê li ber fersendên mezin bike ji bo avakirina mekenîzma karê hevbeş ya derbasdar ji nakokiyan re,lewra hemiya vexwendî wê yekê dikin ku nakokiyên xwe deyinin aliyekî û bi hev re kar bikin ji bo berjewendiya giştî ya hevbeş.