#रजोनिवृत्ती

[yashodaivffertilitycentre]

Menopause Meaning in Marathi ? मेनोपॉज म्हणजे काय?: लक्षणे, कारणे आणि उपचार

मेनोपॉज,( Menopause) म्हणजे मासिक पाळीची नैसर्गिक समाप्ती, जे स्त्रीच्या जीवनात एक महत्त्वपूर्ण संक्रमण दर्शवते. जेव्हा स्त्रीला सलग 12 महिने मासिक पाळी येत नाही त्याला रजोनिवृत्ती किंवा मेनोपॉज म्हणतात. जेव्हा स्त्रीच्या शरीरामधील स्त्रीबीजग्रंथी (ओव्हरी) वाढत असलेल्या वयामुळे काम करणे बंद करतात. त्यामुळे शरीरामधील हार्मोन्सचे असंतुलन होते ही एक सामान्य जैविक प्रक्रिया असते तथापि, हे भावनिक आव्हाने सादर करू शकते, विशेषत: ज्यांनी त्यांचे कुटुंब पूर्ण केले नाही त्यांच्यासाठी. सुदैवाने, आधुनिक असिस्टेड रिप्रॉडक्टिव्ह टेक्नॉलॉजी (ART) रजोनिवृत्तीनंतरही पालकत्वाची आशा देते, जे पालकत्वाचा आनंद अनुभवू इच्छिणाऱ्यांना प्रकाशाचा किरण प्रदान करते. याशिवाय, PCOD हा एक महत्त्वाचा विषय आहे ज्याला समजून घेणे आवश्यक आहे. PCOD हा विविध शारीरिक आणि भावनिक समस्यांशी निगडीत असू शकतो आणि त्यावर उपचार आवश्यक असू शकतात. या विषयांवर अधिक माहितीसाठी, PCOD Meaning In Marathi वर क्लिक करा.

मेनोपॉज दरम्यान काय होते? (What happens during menopause?)

मेनोपॉज हे प्रमुख पुनरुत्पादक संप्रेरक इस्ट्रोजेन आणि प्रोजेस्टेरॉनमधील घट दर्शवते, ज्यामुळे अनियमित ओव्हुलेशन होते आणि शेवटी अंडाशयातून अंडी सोडणे बंद होते. या टप्प्यात हार्मोनल असंतुलन शारीरिक आणि भावनिक बदल घडवून आणते, ज्यामुळे स्त्रीच्या एकूण आरोग्यावर परिणाम होतो.

मेनोपॉज कधी सुरू होते? (When does menopause begin?)

मेनोपॉज विशेषत: 45 ते 55 वयोगटातील आढळते, जरी प्रत्येक स्त्रीसाठी सुरुवात बदलू शकते. काहींना आधी मेनोपॉजचा अनुभव येऊ शकतो, ज्याला अकाली रजोनिवृत्ती म्हणतात, जे वयाच्या 35 ते 40 वर्षांच्या सुरुवातीला येऊ शकते.

मेनोपॉजचे प्रकार आणि टप्पे (Types and stages of menopause)

रजोनिवृत्तीचे नैसर्गिक आणि प्रेरित श्रेणींमध्ये वर्गीकरण केले जाऊ शकते, जेव्हा अंडाशय नैसर्गिकरित्या फॉलिकल्स तयार करणे थांबवतात तेव्हा नैसर्गिक रजोनिवृत्ती येते आणि वैद्यकीय हस्तक्षेपामुळे प्रेरित रजोनिवृत्ती येते. रजोनिवृत्तीद्वारे होणारे संक्रमण तीन टप्प्यांत हळूहळू उलगडते: पेरीमेनोपॉज, रजोनिवृत्ती आणि रजोनिवृत्तीनंतर. पेरीमेनोपॉज, अनियमित मासिक पाळी आणि गरम चमक आणि मूड स्विंग यांसारखी लक्षणे, रजोनिवृत्तीच्या आधी, ज्या दरम्यान ओव्हुलेशन थांबते, आणि योनीमार्गात कोरडेपणा आणि रात्री घाम येणे यासारखी लक्षणे उद्भवू शकतात. मासिक पाळी सलग १२ महिने बंद झाल्यावर रजोनिवृत्तीनंतर येते, ज्यामुळे अनेक लक्षणांपासून आराम मिळतो परंतु दीर्घकालीन आरोग्य समस्यांचा धोकाही निर्माण होतो.

मेनोपॉज दरम्यान आणि नंतर प्रजनन क्षमता (Fertility during and after menopause)

पेरीमेनोपॉज दरम्यान गर्भधारणा अनियमित ओव्हुलेशनमुळे शक्य आहे, परंतु त्यासाठी वैद्यकीय मदतीची आवश्यकता असू शकते. रजोनिवृत्तीच्या काळात गर्भधारणा करू इच्छिणाऱ्या महिलांसाठी प्रजनन डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे आणि तणाव व्यवस्थापन आणि निरोगी आहार यांसारख्या जीवनशैलीत बदल करण्याची शिफारस केली जाते. रजोनिवृत्तीनंतर गर्भधारणा अशक्य आहे असा सामान्य समज असूनही, नवी मुंबईतील सर्वोत्कृष्ट IVF केंद्राद्वारे (IVF Centre in Navi Mumbai)ऑफर केलेल्या आधुनिक ART तंत्रांमुळे, हार्मोन रिप्लेसमेंट थेरपी (HRT) आणि इन विट्रो फर्टिलायझेशन (IVF) सारख्या पद्धतींमुळे पालकत्व साध्य करता येते.

मेनोपॉज लक्षणे आणि परिणाम (Menopause Symptoms and Effects)

मेनोपॉजमुळे अनियमित मासिक पाळी येणे, गरम चमकणे, रात्री घाम येणे, मूड बदलणे आणि थकवा यासह अनेक लक्षणे दिसतात. हे फॉलिकल्सची संख्या कमी करून, प्रजनन संप्रेरक पातळी कमी करून आणि योनिमार्गात कोरडेपणा आणि कामवासना कमी करून प्रजनन आरोग्यावर देखील परिणाम करते. लवकर रजोनिवृत्ती, वयाच्या 40 वर्षापूर्वी उद्भवते, अतिरिक्त आव्हाने निर्माण करतात, परंतु अंडी दाता कार्यक्रम आणि अंडाशयाच्या ऊती प्रत्यारोपणासारखे पर्याय गर्भधारणेसाठी मार्ग प्रदान करतात.

मेनोपॉज गर्भधारणेसाठी उपचार पर्याय (Treatment options for menopausal pregnancy)

जरी मेनोपॉज स्त्रीच्या पुनरुत्पादक वर्षांचा अंत दर्शवत असली तरी, आधुनिक वैद्यकीय प्रगती गर्भधारणेसाठी विविध पर्याय देतात. हार्मोन रिप्लेसमेंट थेरपी, आयव्हीएफ, अंडी दाता कार्यक्रम, अंडाशयाच्या ऊतींचे प्रत्यारोपण आणि इतर प्रगत प्रजनन तंत्रज्ञान स्त्रियांना मेनोपॉजनंतरही त्यांच�� पालकत्वाचे स्वप्न पूर्ण करण्यात मदत करू शकतात. "नवी मुंबईतील IVF उपचारांच्या (IVF Treatment in Navi Mumbai) असंख्य पर्यायांमध्ये, Yashoda IVF Fertility & IVF Centre ही प्रमुख निवड म्हणून उदयास आली आहे. आमची वंध्यत्व तज्ञांची टीम, 15 वर्षांपेक्षा जास्त अनुभवासह, तुमच्या विशिष्ट गरजा पूर्ण करण्यासाठी तयार केलेल्या सेवांची विस्तृत श्रेणी ऑफर करते आणि आम्हाला (Best IVF Centre in Navi Mumbai) नवी मुंबईतील अव्वल IVF केंद्र बनवते."

निष्कर्ष

मेनोपॉज (Menopause) हा स्त्रियांच्या जीवनातील एक महत्त्वाचा टर्निंग पॉइंट आहे ज्यामध्ये शारीरिक बदल आणि मूड स्विंग यांचा समावेश होतो. तथापि, या कालावधीत त्यांची चिन्हे आणि लक्षणे नियंत्रित करण्यासाठी वैद्यकीय संघाकडून मदतीची मागणी करणे हे आव्हान आहे. प्रगत प्रजनन तंत्रज्ञानामुळे रजोनिवृत्तीनंतरही पालक बनणे शक्य झाले आहे. आरोग्य प्रथम आणि सक्रिय व्यवस्थापन रजोनिवृत्तीच्या काळात स्त्रीची ताकद बाहेर आणते, तिच्या उज्ज्वल आणि गतिमान जीवनासाठी दरवाजे उघडतात. "पालकत्वाकडे वाटचाल करताना, Yashoda IVF Fertility & IVF Centre वर विश्वास ठेवा आणि तुम्हाला योग्य असलेली दयाळू काळजी आणि कौशल्य प्रदान करा. आत्मविश्वास आणि आशावादाने पालकत्वाच्या तुमच्या मार्गावर जाण्यासाठी आजच आमच्याशी संपर्क साधा आणि जाणून घ्या आमच्या (IVF Centre in Navi Mumabi) नवी मुंबई मधील IVF केंद्रा बद्दल.

[bestivfhospital]

आमच्याकडे येणारे रुग्णांच्या प्रश्नांचा अभ्यास केला तर आम्हाला आढळले आहे की आय.व्ही.एफ. मुळे अकाली (वेळेआधी) रजोनिवृत्ती (Menopause) येते हा एक सामान्य गैरसमज आहे. अनेकदा रुग्णांना वाटते की IVF त्यांच्या अंड्यांचा पुरवठा कमी करेल किंवा त्यांच्या दीर्घकालीन प्रजननक्षमतेवर परिणाम करेल. परंतु IVF आणि अकाली (वेळेआधी) रजोनिवृत्तीचा (Menopause) कोणताही संबंध नाही. IVF चा वापर खरं तर काही प्रकरणांमध्ये रजोनिवृत्तीच्या सुरुवातीच्या लक्षणांचा अनुभव घेणाऱ्या स्त्रियांना गर्भधारणेदरम्यान आणि निरोगी गर्भधारणेची संधी देण्यासाठी केला जातो.https://ojasfertility.com/infertility/

…

आमच्या IVF तज्ञाकडून तुमच्या शंका दूर करा, कॉल करा - +९१-९०९६०२४७६४

[bharatlivenewsmedia]

Menopause Symptoms ही आहेत रजोनिवृत्तीची लक्षणे, जाणून घ्या याबद्दल माहिती

Menopause Symptoms ही आहेत रजोनिवृत्तीची लक्षणे, जाणून घ्या याबद्दल माहिती

Menopause Symptoms ही आहेत रजोनिवृत्तीची लक्षणे, जाणून घ्या याबद्दल माहिती Menopause Causes Signs Symptoms कोणत्याही स्त्रीच्या आयुष्यात मासिक पाळी जितकी महत्त्वाची असते, तितकीच महत्त्वाची रजोनिवृत्तीची स्थिती असते. रजोनिवृत्ती ही अशी स्थिती आहे जेव्हा स्त्रीमध्ये मासिक पाळी थांबते. हा मासिक पाळीचा शेवटचा टप्पा आहे. सहसा, … Menopause Causes Signs Symptoms कोणत्याही स्त्रीच्या आयुष्यात मासिक पाळी…

[ayurvedainitiative-blog]

*कोणते तेल वापरावे ?*

*उत्तर* - आपण ज्या हवामान व प्रदेशात राहतो तेथे जे पिकवले जाते ते आपल्या शरीराला पोषक ठरते.

उदाहरण: उत्तरप्रदेश येथे -सारसो ऑइल

केरळ येते - कोकोनट

कर्नाटक येथे- सूर्यफूल

महाराष्ट्र येथे - शेंगदाणा

*शेंगदाणा तेल*

पदार्थांची रुची वाढवते,

चटणी, पिठले ,सॅलेड यांना वरतून वापरले तरी तेलातील जीवनसत्व मिळतात. व पचन सुधारते, तळण , फोडणीसाठी चालते,

गुड कोलेस्ट्रोल वाढवते.

बॅड कोलेस्ट्रोल कमी करते.

स्किन सॉफ्ट होते.

जीवनसत्त्वे - A, E, C, D

*करडई तेल*

स्वयंपाक घरात फोडणीत, पदार्थ तळण्या करीता चांगले आहे.

रक्तातील साखर नियंत्रणात राहते. उच्च रक्तदाब व हृदय रोग यावर नियंत्रण येते.

चरबी कमी करण्यास उपयुक्त.

*सूर्यफूल तेल*

स्वयंपाक करण्यासाठी वापरतात. थोडा उग्र वास येतो. हाडांसाठी चांगले, संधिवात कमी करते, अस्थमा प्रतिबंध होतो, कर्करोगाला प्रतिबंध होतो.

परंतु राजीवभाईंनी हे तेल योग्य नसल्याचे म्हटलं आहे.

*जवस तेल*

स्वयंपाक घरात पदार्थ करण्यासाठी वापरात नाही.

हे तेल चटणीमध्ये किंवा कणिक भिजवताना किंवा चपातीला वरती लावून खावे. हे तेल चवीला उग्र असते.

उष्ण व औषधी आहे हार्टब्लॉकेजेस रक्तातील गुठळ्या कमी होतात.

स्त्रियाच्या रजोनिवृत्ती नंतर निर्माण होणाऱ्या इस्ट्रोजन संबंधित हार्मोन्सवर गुणकारी आहे.ओमेगा 3 मुळे पेशींची लवचिकता वाढते.

या तेलात 6 जीवनसत्त्वे आहेत त्या मुळे , ऑस्टिओपोरासिस, ऑस्टिओआर्थयटीस, अस्थमा, कॅन्सर यामध्ये हे तेल गुणकारी आहे. या तेलाचा वापर योग्य प्रमाणात करावा.

*खोबरेल तेल*

खोबरेल तेलाचे अनेक उपयोग आहेत.

स्वयंपाकासाठी चांगले आहे.

विशेषतः या तेलात शिरा, पोहे, उपमा, साऊथ इंडियन पदार्थ खूपच चविष्ट होतात. तळण्यासाठी सुध्दा चांगले. *याचे वैशिष्ट हे की* 2 ते 3 वेळेस तळले तरी तेलातील व्हिटॅमिन टिकून राहतात.

पोटाचा घेर कमी करून शरीर स्लिम करते. चरबी कमी करणारे आहे.

अँटीसेफटिक म्हणून देखील उपयोगी आहे. यामध्ये कापूर, अमृधारा, नीम तेल प्रमाणात टाकल्यास केस काळे व दाट होऊन केसांच्या समस्या दूर होतात.

सूर्याच्या कोवळ्या उन्हात वरील मिश्रण लावल्यास कोंडा जातो. शरीरात थंडावा ठेवते.

*तीळ तेल*

तीळ तेल हे शरीर संतुलित करते.

स्नेहन करण्यासाठी चांगले.

वरतून खाण्यासाठी चांगले

स्वयंपाकासाठी चालते पण

तळण्यासाठी वापरू नाही.

हे तेल मुळात लवकर खराब होत नाही.

हाडे मजबूत करते, रक्तदाब नियंत्रित करते, ब्रेनसाठी चांगले,

यामध्ये ओमेगा 6, इ, क, ब6 हे जीवनसत्त्वे आहेत.

*सरसो तेल*

हे तेल अतिशय उष्ण आहे.

सर्व प्रकारे स्वयंपाकासाठी वापरता. यामध्ये ओमेगा 3 असते , कोलेस्टेरॉल, मधुमेह, उच्च रक्तदाब, कर्करोग, यांना प्रतिबंध होतो.

पचनशक्ती सुधारते, शौचाला साफ होते, प्रतिकार शक्ती वाढवते,

या तेलाने मसाज केल्यास अंगदुःखी थांबते.

[ironcyclegalaxy]

गरोदर होण्याचे योग्य वय / What is the right age for getting pregnant?

लेख लिहिण्यास कारण की''राखी सावंत' आपली मराठी नटी हो..... 'बिग बॉस' मधली वय वर्ष ४२ गरोदर होणार ही बातमी वाचली.आणि आता माझ्या पेशंट....

१.'श्रुतिका' वय वर्ष बत्तीस नुकताच विवाह झालेला सडपातळ उंच सुडौल म्हणजे तिच्याकडे बघून वाटत नाही की ती सध्या बत्तीस वर्षाची आहे क्लिनिक मध्ये मला भेटायला आली होती कारण तिला अजून दोन वर्ष तरी मूल नको होते त्यासाठी लागणाऱ्या योग्य गर्भनिरोधकांचे मार्गदर्शन तिला हवे होते.

२. 'रावी' वय वर्ष २८ लग्नाला दोन वर्षे झाली होती आणि तिच्या वैद्यकीय तपासण्यांनंतर तिला टेस्ट ट्यूब बेबी हीच ट्रीटमेंट सांगण्यात आली होती.

३. 'नम्रता' वय वर्ष 30 सध्या गरोदर होती परंतु अजून एक वर्ष तरी तिला मूल नको होते त्यामुळे गर्भपात करून घेण्याची तिची इच्छा होती.

वरील तिघींचा विचार करताना एक गोष्ट लक्षात आली की या तिघींनी त्यांच्या आयुष्याचे आर्थिक दृष्टीने योग्य असे वेळापत्रक बनवले होते म्हणजे लग्नानंतर साधारण दोन वर्ष व्यवस्थित जम बसल्यानंतर मग गरोदर व्हावे आणि मुलाची जबाबदारी स्विकारावे असा त्यांचा विचार होता आणि त्यामध्ये चुकीचे असे काहीच नव्हते परंतु एक महत्त्वाची गोष्ट या मुली वेळापत्रक तयार करताना विसरल्या होत्या ते म्हणजे त्यांचे 'वय'!

आपल्याकडे सर्वसाधारणपणे लग्नानंतर दोन वर्षांनी 'मूल' होऊ देण्याविषयी विचार करण्याचे नवीन लग्न झालेली जोडपी ठरवतात. ही दोन वर्षे एकमेकांबरोबर जमवून घेणे आणि त्यांचा आर्थिक दृष्ट्या जम बसवणे यादृष्टीने त्यांनी ठरवलेली असतात. या सर्व बाह्य गोष्टींचे प्लॅनिंग किंवा वेळापत्रक ठरवताना आपल्या शरीराचे ही एक घड्याळ असते(biological clock) आणि त्याप्रमाणे योग्य वेळेला योग्य गोष्टी होणे गरजेचे असते हे कित्येक जोडप्यांच्या लक्षातच आलेले नसते. ही गोष्ट लक्षात न येण्याचे मुख्य कारण म्हणजे आपल्याकडे असणारा 'प्रजननक्षमता आणि लैंगिक' (fertility and sexual)शिक्षणाचा अभाव!

इंग्लंड सारख्या देशात ज्या वेळेला वंध्यत्वाचे(infertility) प्रमाण वाढायला लागले त्याकाळी वंध्यत्वाच्या(infertility) या वाढत्या प्रमाण मागची कारणे शोधून काढण्यासाठी अभ्यास करण्यात आला त्यावेळी असे लक्षात आले की बहुतांश जोडप्यांना वंध्यत्व आणि कमीप्रजनन क्षमता (subfertility)यावर वाढत्या वयाचा अतिशय मोठा प्रभाव असतो हे माहीत नव्हते. या अभ्यासातील निष्कर्षाला अनुसरून इंग्लंड मधील वंध्यत्वाचे प्रमाण कमी करण्यासाठी अनेक उपाययोजना करण्यात आल्या यामधील सर्वात महत्वाची उपाययोजना म्हणजे मुलामुलींना योग्य वयात लैंगिक शिक्षणाबरोबरच प्रजननक्षमतेच्या विषयी शिक्षण देण्यावर भर देण्यात येऊ लागला.(targeted education about fertility potential)

मुळातच मूल असावे की नाही हा ज्या त्या जोडप्याचा वैयक्तिक प्रश्न आहेत परंतु मूल असावे असे वाटत असेल तर जोडप्याच्या प्रजननक्षमतेवर (fertility potential)वयाचा होणारा परिणाम हा मुला-मुलींना माहीत असणे गरजेचे आहे.

जेव्हा आपण प्रजनन क्षमतेविषयी विचार करतो त्या वेळेला कोणत्याही स्त्रीचे वय हे दोन प्रकारे मोजावे लागते

१. शारीरिक वय २. अंडाशयाचे वय(Ovarian age) शारीरिक व याविषयी आपण सर्वजणी जाणता पण अंडाशयाचे वय(Ovarian age() म्हणजे काय हे आज जाणून घेऊ या. तुम्हाला माहित असेलच की स्त्रीबीज(ovum or eggs) हे अंडाशयामध्ये(inside ovary) तयार होत असतात आणि हे स्त्री बीज चांगले असणे हे 'उत्तमप्रजननक्षमतेसाठी'(good fertility of couple) आवश्यक असते

शारीरिक वया बरोबरच अंडाशयाचे वयही वाढते आणि हळूहळू स्त्रीची प्रजनन क्षमता कमी कमी होऊ लागते सरळ सरळ नियम! परंतु कित्येक वेळा अंडाशयाचे वय हे शरीराच्या वया पेक्षा जास्त असू शकते आणि त्यामुळे स्त्रीची प्रजननक्षमता (fertility)ही शारीरिक वय कमी असूनही लवकर लवकर कमी होत जाते याच कारणांमुळे कित्येक स्त्रियांना शारीरिक वय कमी असताना रजोनिवृत्ती(menopause) येते कारण जरी त्यांचे शारीरिक वय कमी असले तरी अंडाशयाचे वय मात्र पटापट वाढलेले असते.

जसे अंडाशयाचे वय वाढते तसे त्यामध्ये निर्माण होणाऱ्या स्त्रीबीज यांची संख्या(quantity) तसेच गुणवत्ता(quality) कमी कमी होत जाते त्यामुळे प्रजननासाठी आवश्यक असणारी उत्तम स्त्रीबीजे अशा स्त्रियांमध्ये तयार होत नाहीत. याचा परिणाम म्हणून अशा स्त्रियांना गरोदर राहण्यामध्ये अडचणी येतात

अंडाशयाच्या या वयाबद्दल आणि त्याच्या कमी होत जाणाऱ्या प्रजनन क्षमतेविषयी 'सेलिब्रेटी' नेहमीच जागरूक आणि काळजीत असतात म्हणून आपण नेहमी बातम्या वाचतो की अमुक अमुक नटीने तिचे स्त्रीबीज योग्य वयातच शरीराबाहेर काढून ठेवले आहेत आणि आता ती गरोदर राहू इच्छीते तेव्हा आता ती त्या स्त्रीबिजांचा वापर करणार आहे.(म्हणूनच आपली 'राखी सावंत' ४२ व्या वर्षी गरोदर होऊ शकत होती) वैज्ञानिक प्रगतीमुळे हे आता शक्य झाले आहे आणि नवीन पिढी या विषयी जाणून घेण्यासाठी उत्सुक आहे. (Preservation of eggs)

आता पुढचा प्रश्न असा आहे की मग ह्या अंडाशयाच्या वया विषयी आपण जाणून घेऊ शकतो का? तर या प्रश्नाचे उत्तर 'हो' असे आहे काही महत्त्वाच्या तपासण्या करून तुम्ही तुमच्या अंडाशयाच्या क्षमतेविषयी जाणून घेऊ शकता . या चाचण्या जरी अगदी शंभर टक्के खऱ्या नसल्या तरी आपल्याला साधारणपणे या चाचण्यांवरून आपल्या 'अंडाशयाच्या वयाचा' अंदाज येऊ शकतो. नैसर्गिकरित्या गरोदर राहण्यासाठी नव्हे तर पुढे जाऊन 'टेस्टट्यूब बेबी' सारख्या उपाययोजनांची मदत घ्यावी लागली तरी त्यामध्ये सुद्धा अंडाशयाच्या वयाला महत्व आहे कारण टेस्ट ट्यूब बेबी सारख्या उपाययोजनांमध्ये सुद्धा चांगल्या प्रतीचे स्त्रीबीज मिळणे हे अंडाशयाच्या वयावरच अवलंबून असते.

तर मग गरोदर होण्यासाठी योग्य वय कोणते? या प्रश्नाचे उत्तर शोधण्यासाठी जगातील वेगवेगळ्या मनुष्य प्रजातींचा अभ्यास करण्यात आला आणि त्यावरून असा निष्कर्ष निघाला की प्रत्येक प्रजातीसाठी हे वय वेगवेगळे आहे आपल्या भारतीय स्त्रीयांसाठी २४ते २६ वर्ष हा प्रजननासाठी चा उत्तम काळ समजला जातो. कारण या वयात मुलीच्या शरीराची वाढ पूर्ण झालेली असते आणि निरोगी गर्भधारणा करण्याची क्षमता तिला मानसिक आणि शारीरिकरीत्या आलेली असते. सव्वीस वर्षानंतर मात्र भारतीय स्त्रियांची प्रजनन क्षमता हळूहळू कमी होऊ लागते आणि कमी होण्याचा वेग हा प्रत्येक स्त्रीमध्ये कमी-अधिक असतो.

२४ ते २६वर्ष हा काळ नेमका मुलींच्या वयातला करिअरच्या दृष्टीने अतिशय महत्त्वाचा काळ असतो सहाजिकच त्यामुळे मुली आणि मुले सुद्धा करिअरला जास्त महत्त्व देतात. त्यामुळे आपोआपच लग्न आणि लग्नानंतर संतती हे मागे पडत जाते आणि एकदा संततीचा विषय मागे पडायला लागला की मग चार-पाच वर्षे अशीच निघून जातात जाग येते ती तिशी जवळ आल्यावर!

मग आता या सगळ्याचा सुवर्णमध्य कसा साधायचा? तर उत्तर असे आहे की तरुण मुला-मुलींमध्ये मध्ये प्रजननक्षमतेविषयी(fertility potential) जागरूकता निर्माण करणे गरजेचे आहे असे वाटते. लैंगिक शिक्षणाबरोबरच 'प्रजननक्षमतेविषयी' शिक्षण तरुण मुला-मुलींना द्यायला हवे. प्रजननक्षमतेवर होणारा वयाचा परिणाम तसेच इतर अनेक गोष्टी जसे की जीवनपद्धती(lifestyle) वजन जास्त असणे इत्यादी या गोष्टींचा परिणाम तरुण पिढीला माहीत असणे गरजेचे आहे. अशा पद्धतीच्या जागरूकतेला 'टार्गेटेड एज्युकेशन' असे म्हणतात. हे सर्व माहीत करून घेतल्यानंतर तरुण पिढीला खरोखरच मुले असावीत की नाही? असली तर ती किती असावीत आणि कोणत्या वयात असावीत याविषयी निवड करणे सोपे जाईल आणि त्यांना त्यांच्या मताप्रमाणे योग्य तो पर्याय(informed choice) 'योग्यवयात' निवडता येईल. प्रजननक्षमतेवर होणारा वयाचा परिणाम ज्ञात असताना सारासार विचार करून जो काही मार्ग तरुण जोडपी निवडतील त्याचा त्यांना भविष्यकाळात पश्चाताप होणार नाही. वंध्यत्वाकडे बघण्याचा आपल्या समाजाचा दृष्टिकोन, वंधत्वसाठी करावे लागणारे उपचार, त्यासाठी लागणारा वेळ त्यात येणारे अपयश यामुळे तरुण जोडप्यांची जी मानसिक, शारीरिक आणि आर्थिक ससेहोलपट होते ती टाळण्यासाठी योग्य 'वेळ' साधणे हेच खरे उत्तर!

For more details visit us at : https://www.nandiniclinic.com/

[medi356]

About Menopause

मासिक पाळी हा स्त्रियांच्या आयुष्याचा अविभाज्य आणि संवेदनशील घटक. स्त्रीला स्त्रीपण देणारा, मातृत्व प्रदान करणारा भाग...स्त्रियांना लाभलेलं वरदान! वयाच्या १० ते १२ वर्षापासून ते जवळपास पन्नासाव्या वर्षापर्यंत वर्षापर्यंत मासिक पाळीचे हे चार दिवस  प्रत्यक स्रीला वेदना देऊन जातात . मासिक पाळीचा अनियमितपणा, अती रक्तस्राव अडचणीचा ठरतो, तरीही मातृत्वाचा आनंद या त्रासापुढे काहीच नाही; पण जेव्हा ही पाळी जाते म्हणजेच रजोनिवृत्तीचा काळही तितकाच महत्त्वाचा आहे. मासिक पाळी जेव्हा सलग १२ महिने येत नाही, तेव्हा रजोनिवृत्ती झाली, असे मानले जाते. साधारणतः वयाच्या ४५ ते ५० वर्षी पाळी जाते. काही महिलांमध्ये तिशी- चाळीशीतही अचानक पाळी बंद होते. अनियमित पाळी, रक्तस्राव खूप कमी किंवा जास्त रक्तस्त्राव होउ शकतो. नंतर हळूहळू पाळी येणे बंद होते. (Menopause treatment  in Nashik) या काळात स्त्रियांमध्ये होणारे शारीरिक आणि मानसिक बदल हे तिने स्वतः आणि तिच्या घरच्यांनीदेखील समजून घेतले पाहिजे. शरीरात येणारा सुरकुत्या पडणे, केस गळणे, खूप घाम येणे, हाडे ठिसूळ होणे, सांधेदुखी,कंबरदुखी, झोप न लागणे, तसेच एकटेपणाची जाणीव, उदासीनता, चिडचिडेपणा ही सगळी लक्षणे पाळी बंद झाल्यामुळे किंबहुना हार्मोन्स शरीरात तयार न झाल्यामुळे होत असतात. या काळात कुटुंबाचा सपोर्ट खूप महत्त्वाचा ठरतो. या काळात पौष्टिक, कैल्शियम युक्त आहार सोबत व्यायामाची शरीराला खूप गरज असते. योगा, मेडिटेशन म्हणजे ध्यान करणे, कार्डिओ एक्सरसाइज जसे चालणे (रोज ४५ मिनीटे) खूप फायदेशीर ठरते. या काळात वर्षातून एकदा तरी स्त्री रोगतज्ज्ञाकडून तपासणी करून घ्यायला हवी. आयुष्याचा या काळात कौटुंबिक जबाबदाऱ्या कमी होतात. मुलं मोठी झालेली असतात. तेव्हा मैत्रिणींनो हा वेळ फक्त तुमचा आहे.आयुष्याची ही सेकंड इनिंग आहे. आत्तापर्यंत तुम्ही घरातील प्रत्येकासाठी झटत राहिलात. स्वतःकडे फारसं लक्ष दिलं नाही. आता मात्र स्वतःसाठी जगा. नवीन छंद जोपासा.अधिक माहिती साठी सपंर्क करा डॉ  सुचिता  देशमुख यांना ते नाशीक शहरातील सगळ्यत नामवंत गायनाइकॉलॉजिस्ट  (gynaecologist in nashik)आहेत

[bharatlivenewsmedia]

रजोनिवृत्ती पेजवरील ‘महिला’ आणि ‘स्त्री’ असे शब्द काढण्याचा एनएचएसचा निर्णय.. जाणून घ्या, काय आहे या निर्णायामागील कारणे

रजोनिवृत्ती पेजवरील ‘महिला’ आणि ‘स्त्री’ असे शब्द काढण्याचा एनएचएसचा निर्णय.. जाणून घ्या, काय आहे या निर्णायामागील कारणे

रजोनिवृत्ती पेजवरील ‘महिला’ आणि ‘स्त्री’ असे शब्द काढण्याचा एनएचएसचा निर्णय.. जाणून घ्या, काय आहे या निर्णायामागील कारणे NHS ने आपल्या रजोनिवृत्ती पेजवर (menopause page) दिसणार्‍या काही शब्दांबाबत एक मोठा निर्णय घेतला आहे. महिला आणि स्त्री असे शब्द यापुढे रजोनिवृत्तीच्या पृष्ठावर दिसणार नाहीत. रजोनिवृत्ती हा शब्द महिलांच्या मासिक पाळीच्या कालावधीशी संबंधित आहे आणि त्याची लक्षणे 40 ते 50 या…

[bharatlivenewsmedia]

रजोनिवृत्तीचा त्रास कमी करण्यासाठी आहारबदल उपयुक्त

रजोनिवृत्तीचा त्रास कमी करण्यासाठी आहारबदल उपयुक्त

रजोनिवृत्तीचा त्रास कमी करण्यासाठी आहारबदल उपयुक्त नवी दिल्ली : वयोमानपरत्वे मासिक पाळी बंद झाल्याने येणारी रजोनिवृत्ती हा स्त्रीच्या जीवनातील एक नैसर्गिक आणि महत्त्वाचा टप्पा आहे. या काळात स्त्रियांना काही शारीरिक त्रासांना सामोरे जावे लागते. रजोनिवृत्तीच्या काळात स्त्रियांना निद्रानाश, डोके-छाती गरम होऊन घामाघूम होणे (हॉट फ्लॅश), टोकाची भावनिक आंदोलनं (मूड स्विंग) आदी त्रासांना सामोरे जावे…

[bharatlivenewsmedia]

Health: योनीत खाज येण्याची ही असू शकतात कारणं, उपचार कसे करावे ? जाणून घ्या

Health: योनीत खाज येण्याची ही असू शकतात कारणं, उपचार कसे करावे ? जाणून घ्या

Health: योनीत खाज येण्याची ही असू शकतात कारणं, उपचार कसे करावे ? जाणून घ्या योनीतून खाज सुटणे ही एक अशी समस्या आहे ज्यामुळे स्त्रिया अनेकदा बळी पडतात. योनिमार्गात खाज येण्याची मुख्य कारणे म्हणजे हार्मोनल बदल, गर्भधारणा, रजोनिवृत्ती यामुळेही योनीमार्गावर खाज सुटण्याची समस्या निर्माण होते. योनिमार्गातील चांगल्या बॅक्टेरियांची संख्या कमी झाल्यामुळे योनीतून खाज सुटते, असे अनेक संशोधनांतून समोर आले…

[ayurvedainitiative-blog]

संधीवात

संधीवात:-

संधीवाताला सांधेदुखी असेही म्हणतात. सांध्यांमध्ये कार्टिलेज नावाचा घटक असतो. या कार्टिलेजमुळे सांध्यांची हालचाल योग्यरीत्या होत असते. कोणत्याही कारणास्तव कार्टिलेजची झीज झाली असता सांधेदुखी वाढते व या वेदना असह्य होतात. सांध्यांमधील हाडे एकमेकांना घासली जातात त्यामुळे गुडघ्यामध्ये सूज येऊ लागते. या स्थितीला सांधेदुखी किंवा ऑस्टिओआर्थरायटिस असे म्हटले जाते.

*सांधेदुखी ची करणे:-*

साधारणतः साठ वर्षानंतर हा त्रास वाढता असल्याचे दिसून येतो.

वाढलेल्या वजनाचा अतिरिक्त भार हा गुडघ्यावर, खुब्याच्या सांध्यावर पडत असतो.

- व्यायामाचा अभाव असल्यास कार्टिलेजची क्षमता कमी होते.

- हाडाचे फ्रॅक्चर असल्यास हा त्रास वाढतो.

- दोन सांध्यांमध्ये गॅप असल्यास ही स्थिती निर्माण होते.

- शरिरातील संप्रेरकातील (हार्मोनल) बदल, रजोनिवृत्ती यामुळे कॅल्शियमची कमतरता निर्माण होत असल्याने पुरुषांपेक्षा स्त्रियांमध्ये ऑस्टिओआर्थरायटिस होण्याची शक्यता अधिक असते.

*संधिवाताचा त्रास होऊ नये म्हणून काय करावे?*

- संतुलित आहार घ्यावा

- लठ्ठपणामुळे गुडघ्यासारख्या सांध्यावर अधिक ताण येतो. यासाठी वजन आटोक्यात ठेवणे

- नियमित व्यायाम, योगासने करावीत, चालणे, सायकलिंग, पोहणे असे व्यायाम करावेत.

- हाडांची झीज होत असल्यास कॅल्शियमचे हाडांपर्यंत शोषण होण्यासाठी ड जीवनसत्त्वाची गरज असते. त्यासाठी सकाळचे कोवळे ऊन अंगावर घ्यावे.

[marathinewslive]

बालपणापासून ते रजोनिवृत्तीपर्यंत, प्रत्येक टप्प्यात कसा असावा महिलांचा आहार | News

बालपणापासून ते रजोनिवृत्तीपर्यंत, प्रत्येक टप्प्यात कसा असावा महिलांचा आहार | News

पुरुषांच्या तुलनेत महिलांच्या पोषणाविषयक गरजा भिन्न असतात. मुंबई, 22 मार्च : आयुष्याच्या प्रत्येक टप्प्यात महिलांना (Woman health) योग्य प्रकारचं पोषण मिळणं आवश्यक आहे. तुम्हाला माहित आहे का? पुरुषांच्या तुलनेत महिलांच्या पोषणाविषयक गरजा भिन्न असतात.  गर्भधारणा, स्तनपान, मासिकपाळी आणि रजोनिवृत्ती यासारख्या अनेक टप्प्यातून महिलांना जावं लागतं.  यावेळी योग्य पोषणासाठी तसंच निरोगी राहण्यासाठी…