#τεράστιες

[romios-gr]

Military Watch: Το κλειδί για τη ρωσική υπεροχή στο Kursk βρίσκεται στους … αιθέρες – Τεράστιες οι απώλειες των Ουκρανών «Οι απώλειες ανάμεσα στα ουκρανικά στρατεύματα και τις συμμαχικές δυνάμεις τους ήταν τεράστιες» επισημαίνει το Military Watch Magazine Οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας (AFU) υπέστησαν τεράστιες απώλειες στην περιοχή του Kursk, πρώτα απ’ όλα λόγω των ισχυρών επιθέσεων ... Περισσότερα εδώ: https://romios.gr/military-watch-to-kleidi-gia-ti-rosiki-yperochi-sto-kursk-vrisketai-stoys-aitheres-terasties-oi-apoleies-ton-oykranon/

[astratv]

Μπίζιου από τη Νίκαια για τη νέα ΚΑΠ: Οι αλλαγές θα είναι τεράστιες στον αγροτικό τομέα

Στην εκδήλωση παρουσίασης της Νέας ΚΑΠ, που πραγματοποιήθηκε στη Νίκαια του δήμου Κιλελέρ, παρουσία του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Γιώργου Γεωργαντά, παρέστη η βουλευτής Λάρισας της ΝΔ κα Στέλλα Μπίζιου, η οποία στο σύντομο χαιρετισμό της ανέφερε μεταξύ των άλλων: «Καλωσορίζουμε όλοι τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Γιώργο Γεωργαντά στη Νίκαια, στην έδρα του…

[justforbooks]

Νίκος Μπακουνάκης

Το βιβλίο «Γκούτλαντ, ο Γουσταύος Κλάους και η χώρα του κρασιού» του Νίκου Μπακουνάκη είναι μια θαυμάσια μυθιστορηματική αφήγηση της ιστορίας του Βαυαρού εμπόρου που ήρθε στην Πάτρα στα μέσα του 19ου αιώνα και δημιούργησε την Οινοποιία Achaia Clauss.

Το βιβλίο Γκούτλαντ, ο Γουσταύος Κλάους και η χώρα του κρασιού του Νίκου Μπακουνάκη είναι μια θαυμάσια μυθιστορηματική αφήγηση της ιστορίας του Βαυαρού εμπόρου που ήρθε στην Πάτρα στα μέσα του 19ου αιώνα και δημιούργησε την Οινοποιία Αχαΐα, έναν εντυπωσιακό μικρόκοσμο ανθρώπων που συνέβαλε με τον δικό του τρόπο στη δημιουργία των κρασιών της Γκούτλαντ, γνωστών σε ολόκληρο τον κόσμο.

Τα γεγονότα και τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν σε αυτό το γοητευτικό ιστορικό ταξίδι που καλύπτει περισσότερο από έναν αιώνα, έως το 1949, και έχει επίκεντρο την Πάτρα συνθέτουν την ιστορία της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης σε μια εποχή που ακόμα διαμορφωνόταν το ελληνικό κράτος.

«Στο εξώφυλλο του βιβλίου, στη φωτογραφία του 1900 που τραβήχτηκε για το τέλος του αιώνα, είναι όσοι εργαζόμενοι βρίσκονταν στην οινοποιία εκείνη τη στιγμή», εξηγεί ο Νίκος. «Από τα ρούχα, τα ��οσμήματα αλλά και από τη στάση του σώματος καταλαβαίνουμε ότι εκπροσωπούνται όλες οι κατηγορίες των εργαζομένων, υπάλληλοι, στελέχη, χωριάτισσες που φοράνε λινατσένια ρούχα, παιδάκια με τις ντρίλινες ποδιές, ο φουστανελοφόρος, Γερμανίδες με τα πλαστρόν.

Επίσης, έχει ενδιαφέρον το ότι ανάλογα με το τι είναι κρατούν και διαφορετικό ποτήρι. Υπάρχει και ένας μουσικός Βαυαρός ο οποίος κρατάει το τσίτερ, το παραδοσιακό έγχορδο όργανο της Κεντρικής Ευρώπης, που το είχαν πάρα πολύ στα πανηγύρια. Στο κέντρο είναι ο οινολόγος της εταιρείας, ο Ιάκωβος Κλίπφελ, δίπλα του είναι η γυναίκα του Αδελαΐδα και πίσω του ο γιος του Χέρμαν με τρουά πιες κοστούμι, παπιγιόν και ρολόι με αλυσίδα. Μπορείς να φτιάξεις μια ιστορία με αυτήν τη φωτογραφία».

— Γιατί σε ενδιέφερε ο Γουσταύος Κλάους; Γιατί είναι κατά κάποιον τρόπο παιδικό βίωμα. Μεγάλωσα στην Πάτρα και η οινοποιία του Γουσταύου, η Αχάια Κλάους, ήταν εκεί, παρούσα. Ήταν ένας χώρος όπου πηγαίναμε εκδρομές, αλλά ήταν και η Μαυροδάφνη, ένα παραδοσιακό ποτό την περίοδο του καρναβαλιού – παραμένει, ιδιαίτερα αυτή που έχει την ιστορική ετικέτα και τον κωδικό 601, που ήταν η μυστική συνταγή στο βιβλίο συνταγών του Γουσταύου. Το βιβλίο το αφιερώνω στον παππού μου, ο οποίος είχε γεννηθεί το 1888 και είχε κι αυτός αμπέλια.

Μεγάλωσα μέσα στα αμπέλια, δηλαδή έχω τη μνήμη του αμπελιού, της ζωής στο όριο μεταξύ της πόλης και των κτημάτων, των αγροκτημάτων, του αγροτικού χώρου, της ελιάς, του σταριού, οπότε με ενδιέφερε πολύ ο Γουσταύος. Επιπλέον, όταν άρχισα λίγο να τον ψάχνω, είδα ότι είναι μυθιστορηματικός ήρωας, η ζωή του είναι σαν ένα μυθιστόρημα, οπότε σκέφτηκα να κάνω αυτή την έρευνα, η οποία πραγματικά με οδήγησε σε περιοχές που ούτε καν φανταζόμουν ότι υπήρχαν.

— Οι λεπτομέρειες που περιγράφεις είναι εκπληκτικές. Πού βρήκες τις πηγές για να γράψεις το βιβλίο; Τα περισσότερα στοιχεία σε αυτό το βιβλίο προέρχονται από τα αρχεία της Αχάια Κλάους. Ο Γουσταύος, ως Γερμανός, ήταν πάρα πολύ συστηματικός. Βέβαια, δεν ήταν ο τυπικός Γερμανός, ήταν Πρώσος, Βαυαρός, πιο ανάλαφρος, μολονότι ήταν προτεστάντης και όχι καθολικός, όπως οι περισσότεροι Βαυαροί. Επομένως υπάρχει ��να συστηματικό αρχείο όπου είναι καταγεγραμμένο το παραμικρό. Υπάρχει το μετοχολόγιο, που είναι πάρα πολύ σημαντικό, το πώς οι μετοχές περνάνε από τον έναν μέτοχο στον άλλον, υπάρχουν τα βιβλία εισερχόμενης-εξερχόμενης αλληλογραφίας που περιέχουν τεράστιες πληροφορίες, υπάρχει το βιβλίο επισκεπτών που τηρείται απ’ το 1885 μέχρι και σήμερα, με κείμενα γραμμένα στα γερμανικά και στα ελληνικά της εποχής του Κλάους, δηλαδή περίπου μέχρι τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το μεγαλύτερο μέρος των εγγραφών είναι στα γερμανικά, στα ελληνικά αρχίζουν να γράφονται από το 1920 και μετά. Αλλά το αρχείο δεν είναι μόνο έγχαρτο, το βλέπεις και στο τοπίο, δηλαδή στον τρόπο που είχε διαμορφωθεί με τα κτίσματα. Υπάρχει, επίσης, το αρχείο των μηχανημάτων με τα οχήματα που χρησιμοποιούσαν, τα πυροσβεστικά για να σβήνουν τις φωτιές και τα κάρα που μετέφεραν το κρασί και ήταν ειδικά διαμορφωμένα, κοίλα κατά κάποιον τρόπο, για να τοποθετούν και να σφηνώνουν τα βαρέλια – υπάρχουν και τα εργαλεία με τα οποία έφτιαχναν τα βαρέλια.

Υπάρχει πάρα πολύ φωτογραφικό υλικό, π.χ. με τους ναΐσκους που είχε δημιουργήσει για τους ορθόδοξους και για τους καθολικούς εργαζόμενους. Είναι πολλά τα στοιχεία που μπορείς να πάρεις από τον τόπο που λειτουργεί συνολικά ως αρχείο, και μπορούν να σε βοηθήσει να τον ανασυστήσεις. Ουσιαστικά ήθελα να ανασυστήσω και το τοπίο, και την καθημερινή ζωή, μέσα από τους γάμους και τις κηδείες κ.λπ.

— Το βιβλίο ξεκινάει από την Τεργέστη. Πώς ήταν εκείνη την εποχή; Η Τεργέστη είναι ουσιαστικά το λιμάνι της Κεντρικής Ευρώπης, το λιμάνι της Αυστροουγγαρίας, απ’ όπου ξεκινούσαν όλες οι μεγάλες γραμμές για το Λεβάντε και την Ανατολή, και αργότερα για την Αμερική. Από κει έφευγαν όλα τα πλοία που έπαιρναν τους μετανάστες Σλάβους, Αλβανούς, Έλληνες και Τούρκους και τους πήγαιναν στην Αμερική όταν έγινε η μεγάλη μετανάστευση στα τέλη του 19ου αιώνα. Ταυτόχρονα από εκεί ξεκινούσαν και οι μεγάλες επιβατικές γραμμές, οι οποίες κατέβαιναν την Αδριατική Θάλασσα, έπιαναν δεξιά και αριστερά, δηλαδή στα λιμάνια της Δαλματίας και της Ιταλίας, μετά στην Κέρκυρα, στην Πάτρα, και μετά διακλαδίζονταν. Η μία πήγαινε πήγαιναν προς Αλεξάνδρεια και Άγιους Τόπους, και αργότερα, όταν άνοιξε και η Διώρυγα του Σουέζ, έφταναν μέχρι την Ινδία – ξεκινάω το βιβλίο με ένα πλοίο που έρχεται από την Ινδία, του Αυστριακού Λόυδ, και δύο ναύτες του έχουν πανώλη και πεθαίνουν, αλλά η πόλη δεν ταράζεται απ’ αυτό και συνεχίζει τη ζωή της.

Η άλλη γραμμή πήγαινε προς Κωνσταντινούπολη και Μαύρη Θάλασσα. Επομένως, δεν ήταν μόνο μια πύλη ��ξόδου της Αυστροουγγαρίας και της Κεντρικής Ευρώπης, όπου έφταναν και σιδηροδρομικές γραμμές κλπ., ήταν ταυτόχρονα και ένα κέντρο αναφοράς όλου του κόσμου των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου. Ήταν μια πόλη κοσμοπολίτικη, γιατί το ορθόδοξο νεκροταφείο της Τεργέστης –σήμερα ένα μνημείο όπου μπορείς να δεις όλα τα ονόματα των εμπόρων που έμεναν εκεί– είχε Αυστριακούς, Ούγγρους, Σλοβένους, Εβραίους, Έλληνες, είχε καταπληκτικά ξενοδοχεία, είχε θέατρα, είχε καταστήματα… Ο ήρωάς μου, ο Γουσταύος Κλάους, παίρνει το πλοίο του Λόυδ που προανέφερα, μιας μεγάλης ατμοπλοϊκής εταιρείας που μετέφερε επιβάτες, εμπορεύματα, ζώα, άλογα κυρίως που προορίζονταν για τους διάφορους τοπικούς πολέμους.

— Για ποιον λόγο είχε έρθει ο Γουσταύος στην Ελλάδα; Πώς βρέθηκε στην Πάτρα; Τον 19ο αιώνα έχουμε την αποικιακή εξάπλωση των μεγάλων βιομηχανικών χωρών – κεντρική θέση κατείχαν τα προϊόντα υφαντουργίας της αγγλικής βιομηχανίας. Έτσι ένα πολύ μεγάλο μέρος της παραγωγής και του εμπορίου του βάμβακος ήταν στην Κεντρική Ευρώπη, κυρίως γύρω απ’ τη λίμνη Κωνσταντία, και από τις βαυαρικές της ακτές, και από τις ελβετικές. Αυτοί οι έμποροι και οι επιχειρηματίες κατέβηκαν προς τον Νότο, είτε στη νότια Ιταλία, στην περιοχή της Καμπανίας, της Νάπολης, είτε στην Ελλάδα, στα Ιόνια Νησιά και στο νέο κράτος τότε, για να επεκτείνουν το εμπόριο των προϊόντων υφαντουργίας.

Έτσι, λοιπόν, ο Κλάους ήρθε ως διευθυντής μιας τέτοιας εταιρείας ενός Ελβετού που λεγόταν Φεντερίκο Γκρούμπερ, η οποία γρήγορα αυτονομήθηκε από το κέντρο της στη Γένοβα και, εκτός από εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων, άρχισε να κάνει και εξαγωγές αγροτικών προϊόντων, δηλαδή λάδια, σταφίδες, βελανίδια, που τα χρησιμοποιούσαν σε βυρσοδεψεία για την κατεργασία του δέρματος, μετάξι, σύκα – όλα αυτά τα προϊόντα παρήγε η αγροτική Ελλάδα τότε. Έτσι, το 1852 και στις αρχές του 1860, παράλληλα με το εμπόριο, δημιούργησε την οινοποιία.

— Ήταν 27 χρονών όταν ήρθε. Σε τι συνθήκες βρήκε την Πάτρα; Η Πάτρα ήταν ένα χωριό. Υπάρχει μια περιγραφή του Φλομπέρ, ο οποίος τελειώνει εκεί το μεγάλο ταξίδι στην Ανατολή, που την αναφέρει ως μια πόλη άθλια, και υποτίθεται ότι έμεινε στο καλύτερο ξενοδοχείο της. Στις επιστολές που στέλνει στη μητέρα του της λέει ότι «μένουμε σε ένα ξενοδοχείο που ο θεός να το κάνει, καταγώγιο, η τουαλέτα είναι έξω, σε ένα δωμάτιο που είναι και κοτέτσι, είναι μια τρύπα, και είμαι σίγουρος ότι ο μάγειρας μαρινάρει τα κοτόπουλα και όλα αυτά που μαγειρεύει με τα σκατά. Το μόνο ενδιαφέρον που βρίσκω σε αυτό το ξενοδοχείο είναι ένας νεαρός στον οποίο μόλις αχνοφαίνεται το μουστάκι». Μετά την Επανάσταση του ’21, δηλαδή μετά τη δημιουργία του κράτους, η Πάτρα είναι μία από τις πρώτες πόλεις που σχεδιάζεται από τον Σταμάτιο Βούλγαρη που ήταν μηχανικός της γαλλικής στρατιάς.

Ο Βούλγαρης σχεδιάζει μια πόλη μοντέρνα, κατά μήκος της θάλασσας –γιατί η Πάτρα ως τότε δεν έφτανε στη θάλασσα, ήταν γύρω από το κάστρο, η λεγόμενη Παλιά Πόλη–, η οποία γίνεται πλέον το εμπορικό λιμάνι της δυτικής Ελλάδας και γενικά το κέντρο του εμπορίου σταφίδας, το οποίο άφηνε τεράστιο κέρδος. Χάρη σε αυτό το εμπόριο συγκεντρώθηκαν στην Πάτρα πάρα πολλοί έμποροι, και ξένοι, κυρίως Εγγλέζοι και Γερμανοί, αλλά και Έλληνες που ήταν είτε της διασποράς, δηλαδή από το Λιβόρνο, την Τεργέστη, είτε Έλληνες απ’ τις οθωμανικές επαρχίες, απ’ την Ήπειρο, απ’ τη Σμύρνη.

Επομένως ήταν μια πόλη που είχε δυναμική, έτσι αναπτύχθηκε πάρα πολύ σύντομα, ο πληθυσμός της αυξήθηκε πάρα πολύ. Προς το τέλος του 19ου αιώνα και μέχρι τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 ήταν μια πολύ κομψή νεοκλασική πόλη. Μετά, με την αντιπαροχή κ.λπ., ιδιαίτερα την περίοδο της χούντας, άρχισε να καταστρέφεται αυτό το απόθεμα των νεοκλασικών κτιρίων, μερικά από τα οποία ήταν μέγαρα, ήταν πολύ μεγάλα κτίρια.

— Ο Γουσταύος τι ρόλο έπαιξε στη διαμόρφωση της εικόνας της πόλης; Αναφέρεις ότι βοήθησε να χτιστεί το Δημοτικό Θέατρο. Ο Γουσταύος ανήκε στο μεικτό μεγαλοαστικό στρώμα που αποτελούνταν από Έλληνες, Γερμανούς και Άγγλους, οι οποίοι χρηματοδότησαν την ανέγερση σημαντικών κτιρίων στην πόλη όπως το Δημοτικό Θέατρο και το Δημοτικό Νοσοκομείο –που υπάρχει ακόμα και έχει μετατραπεί σε ένα είδος πολιτιστικού κέντρου–, εκκλησίες, και τα ιδιωτικά τους μέγαρα βέβαια. Έφτιαχναν ένα είδος μετοχικών εταιρειών και με τα χρήματα αυτά χρηματοδοτούσαν τις κατασκευές. Δεν υπήρχε η έννοια του κράτους, υπήρχε μία τοπική αυτονομία θα λέγαμε.

— Το οινοποιείο πότε το φτιάχνει; Το οινοποιείο αρχίζει να το δημιουργεί απ’ το 1861, με την αγορά των αμπελώνων και με την ανέγερση των πρώτων κτιρίων. Μέσα σε μία δεκαετία, 1871-72, όταν κάνει πλέον ανώνυμη εταιρεία την οινοποιία αυτή με μετόχους απ’ όλη την Ευρώπη, κυρίως μεγάλους εμπορικούς οίκους, παίρνει μορφή όλο αυτό το τοπίο, γίνεται όπως το βλέπουμε σήμερα.

— Μίλησέ μου για το τοπίο που διαμόρφωσε. Πρώτα απ’ όλα, αυτό που το κάνει να ξεχωρίζει ακόμα και σήμερα είναι ένα skyline από πέτρινους πύργους, οι οποίοι είναι ψηλότεροι απ’ όλα τα άλλα κτίρια. Αυτοί οι πέτρινοι πύργοι σχετίζονταν με την προστασία και την άμυ��α του οινοποιείου, γιατί ο Κλάους το δημιουργεί στο διάστημα της μεσοβασιλείας, δηλαδή από την έξωση του Όθωνα μέχρι τον ερχομό του Γεωργίου Α’, μια εποχή έξαρσης των ληστειών – άλλωστε και ο ίδιος έπεσε θύμα ληστείας του περίφημου Τάσου Λύγκου του αρχιληστή. Δημιουργεί, λοιπόν, αυτούς τους πύργους, οι οποίοι, εκτός του ότι δημιουργούν μια επιβλητική εικόνα κατά τα πρότυπα των γαλλικών σατό, των οινοποιείων ιδιαίτερα της περιοχής του Μπορντό, είχαν και την πρακτική λειτουργία της προστασίας και της οχύρωσης των εργαζομένων σε περίπτωση που γίνονταν επιθέσεις από ληστές.

Γι’ αυτό υπήρχε σκοπευτήριο μέσα στην οινοποιία και εκπαιδεύονταν οι εργαζόμενοι στη χρήση των όπλων. Περισσότερο θυμίζει Τοσκάνη το τοπίο εκεί, δεν είναι το τοπίο της Βουργουνδίας. Κάποιοι γερμανικοί οδηγοί της εποχής το συνέκριναν με ένα οινοποιείο στη Νότια Αφρική, που είχαν δημιουργήσει Ολλανδοί. Έχει τρεις πύργους, τη βίλα του Γουσταύου, την Γκούτλαντ, η οποία όταν η εταιρεία πέρασε στους Έλληνες ιδιοκτήτες της ονομάστηκε βίλα Κωστάντζα, από το όνομα της γυναίκας του νέου ιδιοκτήτη (είναι μουσείο τώρα), έχει κελάρια – μάλιστα ένα από τα πρώτα ονομάστηκε Μπασίλικα, γιατί είχε τον ρυθμό της βασιλικής.

Το τοπίο συμπληρωνόταν από τα αμπέλια, που ήταν ακριβώς έξω απ’ την οινοποιία –υπάρχει και σήμερα ένα μέρος τους–, τις μεγάλες δεξαμενές που είχε για νερό και γενικότερα από τα βαρέλια. Δηλαδή υπάρχει το χτισμένο κομμάτι, το τοπίο των εξαρτημάτων και των οχημάτων, και το φυσικό τοπίο, κυρίως τα κυπαρίσσια που ορίζουν τους δρόμους, όπως στην Τοσκάνη. Τα κυπαρίσσια τα χρησιμοποιούσαν και για την ξυλεία.

— Τι ήταν το Γκούτλαντ που έδωσε και τον τίτλο στο βιβλίο σου; Γκούτλαντ είναι μια γερμανική λέξη, η οποία όμως δεν υπάρχει στα γερμανικά, είναι το ανάποδο της εύφορης γης. Ήταν η βίλα του, το σπίτι όπου έμενε στην οινοποιία, και υπάρχει αυτούσια σήμερα. Παντού στο υλικό της εποχής και στις διαφημίσεις αναφέρεται ως Γκούτλαντ, μέχρι και στις καρτ-ποστάλ. Μου άρεσε ως τίτλος όχι μόνο γιατί έτσι ονομάστηκε η εταιρεία αλλά γιατί ουσιαστικά παραπέμπει σε μια «χώρα» που κατοικείται, δεν είναι απλώς ένας επιχειρηματικός χώρος. Ζουν σε αυτήν άνθρωποι που παντρεύονται και τα παιδιά τους μεγαλώνουν και πάνε σχολείο εκεί, πεθαίνουν και θάβονται εκεί.

— Και ο ίδιος ζήτησε να ταφεί εκεί, ήταν η πατρίδα του αυτή. Ναι, ακριβώς. Έφτιαξε τον τάφο του εκεί.

— Τι άνθρωπος ήταν ο Γουσταύος; Ήταν αγαπητός στην Πάτρα; Γιατί αναφέρεις ότι στην κηδεία του τα στεφάνια ήταν λιγότερα από άλλων Γερμανών που είχαν πεθάνει νωρίτερα. Ίσως δεν είχε τόσο ενεργή παρουσία στη δημόσια ζωή, ήταν δια��ριτική. Ξέρουμε ότι αλληλογραφούσε με τον Χαρίλαο Τρικούπη στα γαλλικά· ο Τρικούπης προφανώς τον θεωρούσε πολύ σοβαρό και ρωτάει τη γνώμη του για φορολογίες, δημόσια έργα κ.λπ. Δεν έχω βρει, όμως, έντονη παρουσία του στα σωματεία της εποχής, γι’ αυτό ίσως τα στεφάνια ήταν λιγότερα. Από τις καταγραφές που έχουμε από εργαζομένους στους οποίους πέρασε η μνήμη του Γουσταύου Κλάους από τους πατεράδες τους, τους πρώτους κατοίκους της «κολονί» –έτσι ονόμαζε την Γκούτλαντ– φαίνεται ότι ήταν ένας άνθρωπος πολύ αγαπητός, πολύ ήπιος.

— Η Πάτρα απέκτησε γερμανική παροικία τον 19ο αιώνα. Πώς είχαν έρθει τόσοι Γερμανοί; Οι Γερμανοί είναι μια πολύ σημαντική ιστορία της Πάτρας, που τελειώνει με τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ασχολούνται με το εμπόριο, την εισαγωγή βιομηχανικών προϊόντων και την εξαγωγή αγροτικών προϊόντων. Υπάρχουν οι βασικοί έμποροι και επιχειρηματίες όπως ο Γουσταύος Κλάους, ο Θεόδωρος Άμβουργερ, και αυτοί φέρνουν μαζί τους προσωπικό, πολλούς Γερμανούς που γίνονται διευθυντές εταιρείας, υπάλληλοι στα λογιστήρια ή μεσίτες κλπ.

Έτσι δημιουργείται ένας κρίσιμος πληθυσμός Γερμανών. Επηρέασαν πάρα πολύ την κοινωνία, γι’ αυτό στις παραμονές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και στη διάρκειά του έχουμε αναφορές από τις μυστικές υπηρεσίες και την αντικατασκοπεία της Βρετανίας, της Γαλλίας κλπ. για το κατά πόσο η Πάτρα είναι έρμα της προπαγάνδας των Γερμανών ακριβώς λόγω του κύρους και της παρουσίας της γερμανικής παροικίας στην πόλη.

— Οι Βαυαροί την εποχή που ήρθε ο Γουσταύος έφευγαν μαζικά από τη χώρα. Η Βαυαρία ήταν σε οικονομική κρίση την εποχή εκείνη, όπως όλα τα νοτιοδυτικά κρατίδια της Γερμανίας. Ο ίδιος ο βασιλιάς, το κράτος, παρότρυνε τους Βαυαρούς να φύγουν, μάλιστα δημιούργησε σειρά νόμων κατά των ανέργων, κατά φτωχών, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ένας που απαγόρευε τους γάμους. Δηλαδή, αν ήσουν φτωχός, δεν είχες στον ήλιο μοίρα, δεν μπορούσες να παντρευτείς, είχες το δικαίωμα να παντρευτείς μόνο αν αποφάσιζες να φύγεις ή εάν κατατασσόσουν στα εθελοντικά σώματα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, σε αυτά που έρχονταν στην Ελλάδα για να αντικαταστήσουν τον τακτικό βαυαρικό στρατό που είχε έρθει με την αντιβασιλεία.

Οι Βαυαροί ήρθαν στην Ελλάδα ως εθελοντές, οι παντρεμένοι με τις οικογένειές τους και τα παιδιά τους. Αλλά ενώ τους παρότρυνε ο βασιλιάς Λουδοβίκος και τους υποσχόταν ότι εδώ θα εύρισκαν μια γη της επαγγελίας, λέγοντάς του ότι γι’ αυτό έστειλε εδώ τον γιο του, έρχονταν κι έβρισκαν φτώχεια, αρρώστιες, ζέστη το καλοκαίρι που δεν μπορούσαν να τις αντέξουν. Πολλοί πέθαναν, άλλοι επέστρεψαν. Οι μόνοι που μείνανε ήταν δύο παροικίες αυτών των φτωχών Βαυαρών: η μία αποτελούνταν από αγρότες που ��γκαταστάθηκαν στο Νέο Ηράκλειο, στην Αθήνα, και οι άλλοι από ανθρακωρύχους που πήγαν στα ορυχεία της Κύμης για την εξόρυξη κάρβουνου. Οι Βαυαροί της Πάτρας ήταν επιχειρηματίες.

— Και πώς έμειναν στην Ελλάδα κατά τις διώξεις που έγιναν στους δύο πολέμους; Όσοι είχαν διατηρήσει τη γερμανική υπηκοότητα απελάθηκαν ως εχθρικοί υπήκοοι και οι επιχειρήσεις τους πέρασαν σε καθεστώς μεσεγγύησης του ελληνικού δημοσίου. Όσοι όμως είχαν πάρει την ελληνική υπηκοότητα δεν απελάθηκαν, ήταν Έλληνες πια.

— Αναφέρεις ότι οι Τριεστίνοι έπιναν με νερό το Terrano και το Istriano. Οι Έλληνες έβαζαν σόδα… Αυτό το αναφέρει ο οδηγός Μπέντεκερ, ο οποίος περιγράφει καφενείο στην Αθήνα όπου πίνουν Δεμέστιχα με σόδα.

— Τι κρασιά έφτιαχνε το Γουσταύος; Έφτιαχνε τα κρασιά που τότε ζήταγε η Ευρώπη και ο κόσμος. Ενισχυμένα, με υψηλό αλκοολικό βαθμό, και γλυκά στον τύπο του Πόρτο, της Μάλαγας, του Μαρσάλα. Αυτός βρήκε την πρώτη ύλη στην ποικιλία Μαυροδάφνη, την οποία έκανε γλυκό κρασί. Αυτό ήταν το πρώτο κρασί του Γουσταύου. Επίσης, έκανε κρασιά που τα έλεγε «σαν», «σαν Μάλαγα», «σαν Πόρτο», «σαν σέρι», όλα όσα κατανάλωναν στην Ευρώπη, στην Ινδία και στη βόρεια Αφρική. Η Μαυροδάφνη ήταν ένα μαύρο μικρόρωγο σταφύλι που σήμερα είναι πολύ της μόδας γιατί από αυτό γίνεται ξηρό κρασί, το χρησιμοποιούν πάρα πολύ ιδιαίτερα σε οινοποιεία της Πελοποννήσου, της Κεφαλονιάς κ.λπ. γιατί είναι ένα σταφύλι που ευδοκιμεί σ’ αυτές τις περιοχές. Μετά ο Γουσταύος αρχίζει να ανακαλύπτει τοπικές ποικιλίες, τις οποίες έχουμε καταγραμμένες στο βιβλίο των συνταγών του.

Είναι περίπου 1.000 σελίδες, μακρόστενο και στο τέλος βρίσκουμε κωδικοποιημένες τις ποικιλίες. Π.χ. έχει ως AD το Αλεπού Δεμέστιχα, την ποικιλία ροδίτης αλεπού, χρησιμοποιεί επίσης το Φιλέρι, την ποικιλία Τριπολιτσά που είναι το μοσχοφίλερο της περιοχής της Αρκαδίας που έχει φλούδα γκρι χρώματος και κάνουν τώρα τα κρασιά blanc de gris κ.λπ. Χρησιμοποιεί, επίσης, τη βολίτσα, που είναι ένα σταφύλι της ορεινής Αχαΐας, το μαύρο Καλαβρυτινό, το Σάντα Μάουρα, μια ποικιλία της Λευκάδας. Ουσιαστικά αρχίζει να φτιάχνει ξηρά κρασιά και από ξηρή Μαυροδάφνη. Το πρώτο του ξηρό κρασί είναι η Δεμέστιχα, το οποίο είναι και το πρώτο που εμφιαλώνει το 1899, γιατί μέχρι τότε τα κρασιά δεν εμφιαλώνονταν, εξάγονταν σε βαρέλια και τα εμφιάλωναν κατά τόπους.

— Πώς ήταν οι συνθήκες εργασίας στο οινοποιείο και στα αμπέλια; Πάρα πολύ σκληρές. Η δουλειά ξεκινούσε πριν από την ανατολή του ηλίου και τελείωνε περίπου μία ώρα μετά τη δύση του, δηλαδή το καλοκαίρι μπορεί ��α δούλευαν και 14 ώρες. Ακόμα και όταν εισήχθησαν τα ρολόγια στην εταιρεία, η έναρξη και η λήξη της εργασίας γινόταν με μια καμπάνα, η οποία εγκαταστάθηκε στην κορυφή ενός πύργου το 1872 και υπάρχει ακόμα και σήμερα. Χτυπούσε πριν από την ανατολή, οπότε οι άντρες ξεκινούσαν να πάνε στα αμπέλια, στα βαρελάδικα, στις διάφορες δουλειές που έχει μια οινοποιία όλο τον χρόνο.

— Ξέρουμε πόσο ήταν το προσωπικό; Υπήρχε το μόνιμο προσωπικό που έμενε μέσα στην οινοποιία, στα διαμερίσματα των πύργων που ήταν ενός δωματίου ουσιαστικά – μια οικογένεια μπορεί να μοιραζόταν ένα δωμάτιο ή δύο, με κοινή κουζίνα. Μπάνια δεν υπήρχαν, ήταν έξω, αργότερα μπήκαν μέσα στους πύργους. Αυτοί που έμεναν μέσα ήταν γύρω στους 130, αλλά υπήρχαν και πολλοί εποχικοί εργάτες, οι οποίοι έρχονταν από τα γύρω χωριά· αυτή η οινοποιία έδινε δουλειά και στα γύρω χωριά και οι σχέσεις που δημιουργήθηκαν δεν ήταν μόνο σχέσεις εργασίας, πολλά κορίτσια από τα χωριά αυτά παντρεύονταν μέλη της κοινότητας. Π.χ. πολλοί Μαλτέζοι παντρεύτηκαν Ελληνίδες από τα γύρω χωριά.

— Και ο Γουσταύος πήρε γυναίκα Ελληνίδα. Παντρεύτηκε τη Θωμαΐδα Καρπούνη.

— Η οποία πέθανε και τάφηκε στο Μόναχο. Σε ένα νεκροταφείο που είναι τώρα στο κέντρο του Μονάχου, το οποίο δεν λειτουργεί πια ως νεκροταφείο αλλά είναι σικ περιοχή για βόλτα, ένα πάρκο. Δεν ξέρω γιατί δεν τάφηκε στην Ελλάδα, υποθέτω ότι την ήθελε εκεί η κόρη της – έμεναν και οι αδελφές της εκεί. Ήταν πέντε, μόνο μία έμεινε στην Ελλάδα, η Κατίγκω, που παντρεύτηκε τον γραμματέα της βασίλισσας Όλγας, τον Διονύσιο Μεσσαλά. Αυτή ήταν η μόνη συγγενής που παρέλαβε τον νεκρό Γουσταύο όταν έφτασε στην Πάτρα. Στην Ελλάδα έμεναν και οι αδελφοί της Θωμαΐδας, ο Αιμίλιος Καρπούνης, αξιωματικός του Ιππικού που έμενε στην οδό Μηλιώνη στο Κολωνάκι, και ο άλλος που ήταν ο υπασπιστής του πρίγκιπα Γεωργίου, ο αρμοστής στην Κρήτη και είχε πολύ περιπετειώδη ζωή.

Η Θωμαΐδα ήταν κόρη καλής οικογενείας, ο πατέρας της ήταν αξιωματικός. Ανήκε στην πρώτη γενιά παιδιών των αγωνιστών του ’21, που όταν ήταν μικρά τα πήρε ο Λουδοβίκος στη Γερμανία για να τα εκπαιδεύσει, ώστε μετά να γυρίσουν και να στελεχώσουν το κράτος. Σπούδασε στο Μόναχο, στη στρατιωτική σχολή Ευελπίδων, ήρθε στην Ελλάδα με τον Όθωνα στο Ναύπλιο, που ήταν η πρωτεύουσα, και το 1837 στην Αθήνα. Στο Ναύπλιο παντρεύτηκε την κόρη του Βαυαρού διοικητή του Ναυπλίου, την Αμαλία φονς Τρουνς κι εκεί γεννήθηκε η Θωμαΐδα και η δεύτερη κόρη τους, η Ασπασία, που στη συνέχεια έγινε κυρία επί των τιμών. Στην Αθήνα, επειδή αυτός ήταν στον κύκλο του Όθωνα, ανέλαβε διευθυντής του Εθνικού Τυπογραφείου και του ��φραγιδοποιείου που ήταν το κτίριο της οδού Σταδίου.

Ο πρώτος όροφος έγινε η κατοικία τους, όπου έμειναν μέχρι το 1854 που έπιασε φωτιά. Τον κατηγόρησαν ότι δεν είχε φροντίσει για την πυροπροστασία –ήταν σε διακοπές εκείνο το καλοκαίρι στον Πόρο–, αλλά δεν έχει καμία συνέπεια. Ήταν μια οικογένεια πολυμελής, με πολλές σχέσεις με το παλάτι και κυρίως με τη βαρόνη φον Πλίσκο, που είναι η κυρία των τιμών της βασίλισσας Αμαλίας. Έτσι οι κόρες βρίσκουν γαμπρούς στους χορούς που γίνονταν στο παλάτι, στο πλαίσιο της νέας κοινωνικότητας που δημιουργείται στην Αθήνα. Η Θωμαΐδα, όμως, βρήκε έναν τύπο που δεν ήταν απ’ αυτούς, δεν ήταν ούτε διπλωμάτης ούτε αξιωματικός, όπως συνηθιζόταν, αλλά επιχειρηματίας.

— Και παντρεύονται με προξενιό. Ναι, κι αυτό έχει πάρα πολύ ενδιαφέρον. Ο Αθανάσιος Ρουσόπουλος, που έκανε το προξενιό, είχε σπουδάσει στη Γερμανία, όπου και είχε παντρευτεί μια Γερμανίδα σκωτσέζικης καταγωγής. Ήρθε ως φιλόλογος στην Πάτρα, έμεινε δύο χρόνια στο Γυμνάσιο της πόλης, που ήταν από τα πρώτα του κράτους, κι εκεί μπήκε στον κύκλο των Γερμανών, όπου γνώρισε και τον Κλάους. Όταν ήρθε στην Αθήνα και έγινε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μετά καθηγητής Αρχαιολογίας τού προξένεψε τη Θωμαΐδα Καρπούνη. Ο Ρουσόπουλος, εκτός από αρχαιολόγος που έκανε ανασκαφές, ήταν και ένας από τους μεγαλύτερους art dealers της εποχής. Μολονότι υπήρχε αρχαιολογικός νόμος, ο οποίος έλεγε «αν βρεις, κάτι πρέπει να το καταγράψεις και να ενημερώσεις τις Αρχές», οι έλεγχοι ήταν μηδαμινοί.

Σήμερα είμαστε πολύ ευαίσθητοι στα θέματα της αρχαιοκαπηλίας, αλλά τότε δεν υπήρχε ακόμη αυτή η ευαισθησία. Στην Αθήνα υπήρχε το κατάστημα Μινέρβα, το οποίο πουλούσε αυθεντικές αρχαιότητες και στην Αθήνα, όπου κι αν έσκαβες, έβρισκες αρχαία κομμάτια – ο Ρουσόπουλος, όταν έφτιαξε το σπίτι του στην οδό Λυκαβηττού, βρήκε στο οικόπεδο ένα νεκροταφείο με εκατοντάδες τάφους. Το πάρτι του γάμου του Κλάους με τη Θωμαΐδα έγινε σε αυτό το σπίτι του, όπου από ένα ημερολόγιο μαθαίνουμε ότι χόρεψαν και χορούς βαυαρικούς και επειδή ήταν Γενάρης σερβιρίστηκαν στρείδια που είχαν έρθει απ’ τα Δαρδανέλια και θεωρούνταν μεγάλη νοστιμιά. Ο γάμος έγινε στο παλάτι, γιατί ο Γουσταύος ήταν ευαγγελικός και εκεί ήταν και η μόνη ευαγγελική εκκλησία.

— Είχε μια πολύ ιδιαίτερη σχέση με τη μουσική, την ποίηση και το διάβασμα ο Γουσταύος. Είχε και μια σχέση με τον Βάγκνερ, την οποία απέκτησε μέσω του πεθερού της κόρης του, του Φον Πέρφαλ, ο οποίος είχε προβάλλει πάρα πολύ τον Βάγκνερ. Είχε διοργανώσει το πρώτο μεγάλο Φεστιβάλ Βάγκνερ στο Μόναχο. Μέσω του Πέρφαλ πήγε στο Μπαϊρόιτ όπου ενθουσιάστηκε και ζήτησε από τον αντιπρόσωπό του στη Βαυαρία να στείλει κρασιά στο σπίτι του Βάγκνερ. Εκεί γνώρισε τα κρασιά του Κλάους ο Λιστ, που ήταν πεθερός του Βάγκνερ. Μάλιστα ενθουσιάστηκε και έστειλε μια επιστολή στον Βαυαρό αντιπρόσωπο, ζητώντας να του στείλει κρασιά μαζί με άλλα πράγματα. Ο Γουσταύος διάβαζε –έχει πολλά βιβλία στη βιβλιοθήκη– γαλλικά και γερμανικά.

Ελληνικά ήξερε, γιατί υπέγραφε στα ελληνικά, αλλά και σε πολλά συμβόλαια αναφέρετ��ι ότι η μετάφραση του πρωτοτύπου έγινε από τον χερ Κλάους. Τα βιβλία έχουν τη σφραγίδα του κι έχουν επίσης αρίθμηση με ένα χοντρό μπλε μολύβι, που είναι τεκμήριο της εποχής του. Έχουμε και βιβλία με αφιερώσεις. Επίσης, έχει πολύ ενδιαφέρον το ότι διάλεξε για να μπει στον τάφο του ένα ποίημα του Ferdinand Freiligrath, ενός Ρομαντικού ποιητή που ήταν επαναστάτης, ταυτισμένος με τις εξεγέρσεις του 1848 και με επαναστατικά κινήματα. Ίσως είχε κι ο ίδιος τις σοσιαλιστικές ιδέες που είχαν πολλοί φιλελεύθεροι αστοί εκείνης της εποχής, έμποροι, βιομήχανοι.

— Τι σήμαινε «μεθοδικώς κατασκευασμένα κρασιά»; Ήταν τα κρασιά που κυρίως δεν είχαν ρετσίνα και δεν είχαν και γύψο – τον χρησιμοποιούσαν τότε για το κολλάρισμα του κρασιού, για τη διαύγειά του, κι αυτό επιβάρυνε το κρασί. Στα μεθοδικώς κατασκευασμένα μπορούμε να δούμε δύο πλευρές: από τη μία ήταν οι προσθήκες, κυρίως ρετσίνι και γύψος, και από την άλλη τα κακά βαρέλια που κρατούσαν οινολάσπες και δεν ευνοούσαν την καλή οινοποίηση. Τον 19ο αιώνα γινόταν και μεταφορά του κρασιού με ασκούς οι οποίοι ήταν από τομάρια κατσίκας, που το έκαναν να βρομάει.

— Μίλησέ μου για τον πρώτο οινικό οδηγό του Μέντσερ του 1878. Είναι ένας οδηγός πάρα πολύ πρωτότυπος. Ο Μέντσερ είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα προσωπικότητα. Ήταν γιος εμπόρου κρασιών, ο ίδιος είχε κάνει την πρακτική του σε έναν μεγάλο έμπορο στο Ντάρμστατ κι αργότερα έγινε και βουλευτής. Αυτός, λοιπόν, κληρονόμησε από τον πατέρα του το εμπόριο κρασιών, αλλά ήταν και ο πρώτος που άνοιξε ελληνική ταβέρνα στη Γερμανία, την «Πόλη των Αθηνών» στην Νεκάργκεμυντ, στις όχθες του ποταμού Νέκαρ, λίγο πριν φτάσει στη Χαϊδελβέργη, αλλά και στη Φρανκφούρτη και στο Βερολίνο. Εκεί λειτουργούσε μέχρι το 2012 και ήταν ένα μνημείο της περιοχής. Ο Μέντσερ εισήγαγε ελληνικά κρασιά στη Γερμανία σε βαρέλια και είχε κάνει και μεγάλη διαφημιστική εκστρατεία με καρτ ποστάλ, κόμικς, γραμματόσημα που έγραφαν «ελληνικά κρασιά» και με διαφημίσεις στις εφημερίδες της εποχής.

Το 1878 αποφασίζει να έρθει στην Ελλάδα να γνωρίσει επί τόπου τα κρασιά, τους αμπελώνες, τους παραγωγούς κ.λπ., και κάνει ένα μεγάλο ταξίδι. Κατεβαίνει με τρένο μέχρι το Μπρίντεζι και από κει παίρνει το πλοίο του Αυστριακού Λόυδ και πρώτος του σταθμός είναι η Κεφαλονιά, όπου εκστασιάζεται με το Μοσχάτο, του αρέσει πάρα πολύ. Συναντάει εκεί έναν Εγγλέζο οινοποιό, τον Ερνέστο Τουλ, ο οποίος είχε αγοράσει μια χρεοκοπημένη οινοποιία, του Πινιατόρου, η οποία στη συνέχεια έγινε γνωστή ως Βινάρια Τουλ κοντά στο Αργοστόλι. Ο Μέντσερ περιγράφει το τοπίο, το πώς ταξιδεύει, το τι τρώει, είναι καταπληκτική η περιγραφή που κάνει. Ταξιδεύει μαζί με έναν Έλληνα ζωγράφο που δεν ξέρουμε ποιος είναι. Μένουν σε ένα πανδοχείο –πάνω τα δωμάτια, κάτω το μπακάλικο– που πουλάει από παστά μέχρι πετρέλαιο και βρομάει. Εκεί τρώνε. Το πρώτο φαγητό που τρώει είναι μαρουλοσαλάτα και αρνί, πάρα πολύ λιπαρό που μυρίζει έντονα. Τον δυσαρεστεί πάρα πολύ ως γεύση, αλλά λέει «ευτυχώς που εδώ υπάρχουν άφθονα πορτοκάλια, λεμόνια και καλό κρασί».

Μετά από κει πάει στην Πάτρα, βλέπει την Οινοποιία Αχαΐα, του αρέσουν τα κρασιά, τα βρίσκει όμως πολύ ακριβά και κάνει μια συμφωνία πολυετή ώστε να μην ανέβουν οι τιμές. Μετά πηγαίνει στο Οινοποιείο Τρίπου στην Κόρινθο, που δεν είναι τόσο γνωστό –κι αυτή η οικογένεια έχει παντρευτεί Γερμανούς–, και τον πάνε σε ένα πανηγύρι στη Νεμέα. Δεν λέει ποιες ποικιλίες δοκιμάζει, αλλά κάνει γευστικές παρατηρήσεις, γευσιγνωστικές, λέει ότι τα κρασιά έχουν γεύση ψίχας ψωμιού, αμυγδάλου, γράφει ένα πολύ προωθημένο κείμενο για την εποχή, εντελώς γευσιγνωστικό. Μετά έρχεται στην Αθήνα όπου δεν του αρέσουν τα κρασιά, βρίσκει ένα ενδιαφέρον κρασί σε μαγαζί στην αγορά, αλλά πρέπει πρώτα να περάσει από τη βρόμα και τη δυσωδία των ψαράδικων και των χασάπικων. Μετά πηγαίνει στη Σαντορίνη όπου κάνει παρατηρήσεις σημαντικές. Λέει ότι εκεί υπάρχει μια πρώτη ύλη, τα σταφύλια, τα οποία μπορούν να δώσουν καταπληκτικά πράγματα.

Η Σαντορίνη ήταν γνωστή για το περίφημο βινσάντο, αλλά δοκιμάζει ένα γλυκό κρασί, το Καλλίστη του 1829, ένα πάρα πολύ παλιό κρασί – τα γλυκά κρασιά, επειδή έχουν υψηλό αλκοολικό βαθμό, μπορούν να διατηρηθούν. Γενικά, κάνει περιγραφές του τοπίου, των φαγητών, των ταξιδιών που έχουν πάρα πολύ ενδιαφέρον. Για να πάει από την Αθήνα στη Σύρο κάνει εννιά ώρες με το πλοίο και όταν επιστρέφει τυπώνει τις εντυπώσεις του. Αυτός έγινε ένας δημοφιλέστατος οδηγός, μέχρι το 1896, οπότε οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες δημιούργησαν ένα μεγάλο κύμα ενδιαφέροντος για την Ελλάδα, είχε κάνει έντεκα εκδόσεις. Είναι ο πρώτος εξειδικευμένος οινικός οδηγός που περιέχει οινοποιούς, γευσιγνωσία, φαγητό, ποικιλίες, τις συνθήκες υπό τις οποίες φυλάσσεται το κρασί, πού πίνεται κ.λπ.

— Μετά τον θάνατο του Γουσταύου τι έγινε το οινοποιείο; Ο Γουσταύος πέθανε το 1908. Το 1914 γίνεται ο πόλεμος και το 1916 φεύγουν οι Βαυαροί από την Πάτρα. Όσοι ήταν Γερμανοί υπήκοοι απελάθηκαν και μετά τον πόλεμο οι περιουσίες τους πέρασαν σε καθεστώς μεσεγγύησης, θεωρήθηκαν, δηλαδή, εχθρικές. Το ίδιο έγινε και με την Αχάια Κλάους, οι μετοχές της βγήκαν σε δημοπρασία και στην περίπτωση αυτή μεσεγγυούχοι ήταν ένας Ελβετός κι ένας Έλληνας απ’ την Πάτρα. Βγήκαν 200 μετοχές κι αυτός που συγκέντρωσε τις περισσότερες –που ανήκαν στη μοναδική κληρονόμο του Κλάους, την Αμαλία, την κόρη του, αλλά και στις αδελφές της γυναίκας του και σε ευρωπαϊκές εταιρείες– ήταν ο Βλάσιος Αντωνόπουλος, έμπορος σταφίδας που καταγόταν από την περιοχή της Βλασίας των Καλαβρύτων.

Εκεί ο Γουσταύος είχε βρει τη Δεμέστιχα σε υψόμετρο 700-900 μέτρων. Έτσι η οινοποιία στον 20ό αιώνα ανήκε στον Βλάση Αντωνόπουλο και μετά στα παιδιά του, Κωνσταντίνο, Ανδρέα και Αλέκο. Είχε κι έναν τέταρτο γιο, τον Βασίλη ή Λαλάκη, ο οποίος διαφώνησε με την οικογένειά του και έφυγε, δημιούργησε τη δική του οινοποιία στη Θήβα, τον Κάβειρο. Ο Βασίλης παντρεύτηκε την κόρη της Κατίνας Παξινού και ήταν ο μπαμπάς του Αλέξανδρου Αντωνόπουλου, του ηθοποιού, και του Φαίδωνα. Ενδιαφέρον, επίσης, έχει και η πολυεθνική κοινότητα που δημιουργήθηκε εκεί και διατηρήθηκε μέχρι το 1980, με τους Ιταλούς, τους Μαλτέζους, τους Έλληνες και τους Γερμανούς που έμεναν μέσα στην οινοποιία.

✔ Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Daily inspiration. Discover more photos at Just for Books…?

[visions-of-hlliana]

ΚΗΠΟΣ 2.0

Θέλω να τσιρίξω τόσο πολύ.

Θέλω να τσιρίξω για το πόσο πολύ σιχαίνομαι τους ανθρώπους μέχρι να ματώσει ο λαιμός μου.

Αλλά δεν μπορώ και κανένας δεν με ακούει,

έπρεπε να είχα φύγει νωρίτερα παρά να κάθομαι ακόμη εδώ να περιμένω για κάτι που δεν θα έρθει ποτέ.

Κουράστηκα να περιμένω τις καλές μέρες. Κουράστηκα να ξυπνάω ενώ είμαι νεκρή μέσα μου.

Κουράστηκα να είμαι νεκρή μέσα μου και παρόλα αυτά ακόμη να ξυπνάω.

Και όταν αφού καταφέρω επιτέλους να κοιμηθώ, ξεπροβάλλουν από το χώμα λεπίδες τεράστιες σαν ρίζες.

Διψασμένες για λίγο αίμα, για το δικό μου αίμα.

Τυλίγονται γύρω μου και με σφίγγουν.

Θέλω να τσιρίξω τόσο πολύ.

Θέλω να τσιρίξω για το πόσο πολύ με πονάνε.

Χώνονται βαθιά στο δέρμα μου,

δεν σταματάνε.

Όσες κραυγές και να βγάλω από μέσα μου.

Βαφτίζομαι στο αίμα απόψε.

Μέχρι να με τραβήξουν κάτω βαθιά στο χώμα.

Να γίνω λίπασμα για εκείνον τον κήπο.

Να μην μπορώ πλέον να κάνω αυτό που πάντα ήθελα να κάνω.

Να τσιρίξω.

[abroken-heart-into-agirl]

Πέρασαν δέκα μήνες κι εγώ χορεύω ακόμη με τα στάδια της απώλειας, συνηθίζεται ποτέ τελικά ; Θα σου τα πω από εδώ, αν και τα ξέρεις ήδη όλα, πάντα τα γνώριζες.

Ορισμένες φορές έχω πλάσει τόσο όμορφα στο μυαλό μου το ότι «πήγες κάπου και θα επιστρέψεις» που όταν αναγκάζομαι να μιλήσω για σένα και να χρησιμοποιήσω παρελθόν, τότε τα χάνω. Ήσουν ; Για ��ένα πάντοτε θα ΕΙΣΑΙ, θα είσαι ο ήρωας μου, ο προστάτης μου, ο γίγαντας που άνοιγε την αγκαλιά του κι εγώ γινόμουν πάλι παιδί. Και τώρα τι; Μεγάλωσα απότομα , γέρασα μέσα σ ένα βράδυ και κάθε μέρα ο πόνος μεγαλώνει.

Σε θαυμάζω , πάντα σε θαύμαζα. Σοβαρός , ακέραιος , τίμιος μέχρι εκνευρισμού και ξεροκέφαλος έως το κόκαλο (ακόμα απορώ που αναρωτιόσουν από που έχω πάρει το πείσμα μου ).

Δεν ξέρω καν αν βγάζουν νόημα οι σκέψεις μου , αν έχουν μια λογική σειρά, όμως εσύ καταλαβαίνεις. Πάντα με καταλάβαινες.

Μου λείπεις , μου λείπουν εκείνες οι τεράστιες συζητήσεις που ξεκινούσαν από μια απορία που μπορεί να είχα για το μάθημα της ιστορίας και κατέληγαν στο άπειρο.. Είμαι υπερήφανη για σένα και για όσα μου δίδαξες. Σ αγαπώ για πάντα και καλή αντάμωση.

🕊️19.06.2022🕊️

[radium-thelastpath]

Είμαστε όλοι κουρασμένοι

Μη ρωτάς γιατί

το βήμα είναι βαρύ

Πέρασαν οι μέρες

Και νιώθω ντροπή

Που δεν τσουλάνε οι ώρες

ξεσπάω στο χαρτί

Ψάχνοντας να βρω

Της καρδιάς μου τον χάρτη

Γυρνάω από τον ίδιο δρόμο

Μια σβησμένη Τετάρτη

Τα φώτα σβηστά

Για να γυρνάνε οι γάτοι

Οι φίλοι μου άφησαν

δεν έκλεισα μάτι

Δύο επτά μηδέν εφτά

Της μάνας το δάκρυ

Δεκαοχτώ χρόνια μετά

Του πατέρα του άχτι

Που δεν έκανα κάτι

Και με πιάσανε τα άγχη

Αν θα ζήσω μοναχός

Ή αν θα πεθάνω τυφλος

Έτσι πάει και έρχεται

Θα είναι χαρά αν βρούμε φώς

Τσιγάρο στα χείλη

Παγώνει την μνήμη

Άδεια ποτήρια

Γλώσσα φωτια

Φωτιά που δεν σβήνει

Μου πε πως είχα τα προσόντα

Και όλοι θα με ζήλευαν

Αφού μου έδωσαν τα εφόδια

Τελικά ολοι με κοίταζαν

Να πέφτω στα εμπόδια

Κάθε φορά όλα είναι όμοια

Ίδιο βλέμμα ίδιο ύφος

με διαπερνά σαν ξίφος

Με τεράστιες ουλες

σημάδια από χθές

Και σήμερα

πληγές υφαινα

Με δυσεύρετο μετάξι

Από τα μάτια της είχε στάξει

Για να με απαλλάξει

Μα που να ήξερε

έγγραφα στα ράμματα τετραήμερα

Έβαζα τους δικούς μου να μου τα διαβάζουν

Και γινονουν γαμα τα

Τσιγάρο στα χείλη

Παγώνει την μνήμη

Άδεια ποτήρια

Γλώσσα φωτια

Φωτιά που δεν σβήνει

Κρυώνουνε τα πόδια μου

Και τρέμουνε τα λόγια μου

Δεν αντέχω να βλέπω την σάπια εικόνα μου

Κάνω βόλτες γύρω από ένα μηδενικό

Και έχω καπνό στα χνώτα μου

Ψάξε βρες τα λόγια μου

Διατύπωσα σε αυτά ότι δεν είπα με το στόμα μου

Γιατί μιλάω πιο πολύ από όσο πρέπει

Μα γράφω μόνο ότι μένει

Η μνήμη επιμένει

Και το μυαλό υπομένει

Σε μια κατάσταση που αργοπεθαίνει

Η ψυχή σαν πόρνη σηκωμένη

Στο τραπέζι σαστισμένη

��α χορεύει χωρίς να ξέρει τι συμβαίνει

Απλά να προσπαθεί

Να μου τραβάει την προσοχή

Να περνάω εγώ καλά

Να κοιμάται ήσυχα

Σκίρτημα στο πρώτο του φύσημα

Μετά κουμπώνεις το μπουφάν και εύχεσαι να ήταν καλύτερα

Νύχτωσε σήμερα

Χωρίς να ξημερώσει

Προσεύχομαι γράφοντας ραπ

Λες και αυτό είναι που θα με σώσει

Ο φίλος στην πλατεία είχε παγώσει

Όταν του έδειξα το δεν θα φύγω

Και όταν είναι σκατα μου λέει έλα φτυστω λίγο

Ραπαρει πάντα μαζί μου τον πρώτο στίχο

Θυμίσουμε όταν αλλάξω χρώμα στον ήλιο

Το προσπαθώ γιατί ξέρω ότι το αξίζω

Έχω όνειρα μέσα στο τσιμέντο και αχρωματοψία στο γκρίζο

Μα είμαι τόσο μαλάκας για να μην τα αντικρίζω

Απλώνω το χέρι και να τα πιάσω και τα γκρεμίζω

.18 χρονών , νοσταλγία

[psyxodrama07fan]

Σα ρέσουν οι τεράστιες πούτσες?

What happened to hello? How are you?

[amalakistrike]

Ο κόσμος γύρω της γυρνά

Μα δεν το βλέπει και φρικάρει

Και ό, τι φτιάχνει καταστρέφει

Από μέσα της ουρλιάζει

Μα η φωνή της δε βγαίνει και την τρελαίνει

Που το σκοτάδι απλώνεται και δεν φεύγει

Θυμάται ότι το παίζει κυνική

Σε όσους δεν ξέρει

Και γελάει

Οι άμυνες τεράστιες

Σε όποιον ξέρει να αγαπάει

Ψάχνει να βρει τι φταίει

Μα το κεφάλι της μπουρδέλο

Από ανασφάλειες

Σχέσεις άδειες

Με γυναίκες και άντρες

Από συγγενείς που την αδίκησαν

Από γονείς που δεν την κατάλαβαν

Από όσα δεν της αναγνώρισαν καν

Από το φόβο της εκδήλωσης

Στο φόβο της ταπείνωσης

Στην ανάγκη της λύτρωσης

Απ' όσα την πολεμάν

Ποτό στο ποτό

Άλλο ένα βράδυ που κάηκε απότομα

Κοιτώντας την οθόνη του κινητού

Για ένα όνομα

Ένα παράλογο κόλλημα

Λες μια αγκαλιά να αρκεί

Για να διορθωθεί το πρόβλημα;

[iliaskrousos]

Μικρή ελεγεία μέσα στη νύχτα

Μεσάνυχτα λοιπόν. Μεσάνυχτα, τότε που το σπίτι σωπαίνει και οι αγαπημένοι κοιμούνται τρυφερά αγαπώντας τους. Τέτοιες ώρες κάποιες φορές μονάχα, όχι πάντα, δακρύζω στις αναμνήσεις. Αφήνομαι στην αδυναμία, δίχως έγνοιες και ντροπή.

Πραγματικά σπάνιες οι στιγμές που το υγρό αυτό κύλησε από τα μάτια μου. Ο θάνατος των προσώπων, μετρημένες στιγμές. Κάποιες αρνητικές εμπειρίες, τεράστιες φαντάζουν, έως και τώρα τη στιγμή που αφήνω την πένα να οδηγεί στο πεταμένο φύλλο σαν βρέθηκε μπροστά μου μοιραία. Τόσο αρνητικές οι εμπειρίες αυτές, στενάχωρες, δυσνόητες, ακυβέρνητες, που αφού τις βιώσεις περνάς μια κάποια χρονική πύλη. Λες και χάνεις τη δύναμη της νεότητας. Κάπως έτσι πλέον παρατηρώ τις άσπρες τρίχες, τα κουρασμένα μου βλέφαρα καθώς προσθέτω διαρκώς ατέλειες στο κουρασμένο σώμα. Μέσα σε μια στιγμή χάθηκε ο μανδύας της αθανασίας. Χθες ήμουν νεαρός και σήμερα μεγάλωσα. Δεν είναι τα έτη, αλλά οι εμπειρίες. Κυρίως οι επιθανάτι��ς -διαφόρων μορφών, δεν θα διαφωνήσουμε εκεί- εκείνες που σε πλησιάζουν με πόνο και αίμα σαν μεστοί φίλοι από τα παλιά. Δεν το επιθυμώ, δεν το θέλω, αλλά πλέον κάποιες φορές μεσάνυχτα νικιέμαι.

Η. Κρούσος/ μικρές ελεγείες

[romios-gr]

Η αλήθεια διαψεύδει το Ισραήλ – Τεράστιες καταστροφές στη βάση Nevatim με τα F-35 stealth από την επίθεση του Ιράν Το Ιράν έπληξε τόσο το αρχηγείο της Mossad όσο και τις αεροπορικές βάσεις Nevatim και Hatzerim Παρά τις διαβεβαιώσεις του Ισραήλ ότι κατά τη μαζική επίθεση με 180 πυραύλους που εξαπέλυσε το Ιράν το βράδυ της 1ης Οκτωβρίου δεν υπήρξαν παρά ελάχιστες ζημιές, εικόνες αποκαλύπτου... Περισσότερα εδώ: https://romios.gr/i-alitheia-diapseydei-to-israil-terasties-katastrofes-sti-vasi-nevatim-me-ta-f-35-stealth-apo-tin-epithesi-toy-iran/

[konmarkimageswords]

Το Poetry Moves International Festival - Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης και Συν+Κίνησης, το οποίο πραγματοποιήθηκε πέρσι για πρώτη φορά στη Λευκωσία με επιτυχία, είναι ένα πολυθεματικό φεστιβάλ τεχνών με μια καθαρή δομή, η οποία εχει ως πυρήνα την ποίηση. Στο καινοτόμο Φεστιβάλ, η ποίηση και οι τέχνες συνδιαλέγονται και επικοινωνούν, τέμνονται και συνυπάρχουν.

Το Poetry Moves International Festival 2024 σηκώνει αυλαία στις 9 Οκτωβρίου στο MS Viewpoint Studios στη Λευκωσία, με τα εγκαίνια διπλής έκθεσης φωτογραφίας: της ατομικής έκθεσης φωτογραφίας «Ματιές απ΄το παράθυρο» της Νέλλης Τραγουστή (Ελλάδα/Γερμανία) και την έκθεση PhOETRY ΙΙ με τις 30 φωτογραφίες που επιλέχθηκαν μετά από ανοικτή πρόσκληση παγκόσμιου διαγωνισμού του Φεστιβάλ.

Διανύοντας το 50ο έτος από την εισβολή και κατοχή στην Κύπρο και βιώνοντας η ανθρωπότητα τις τεράστιες ανθρωπιστικές κρίσεις, τους πολέμους, τη βία, τις διώξεις που οδηγούν σε άνευ προηγουμένου αύξηση του εκτοπισμού, το Φεστιβάλ, επέλεξε στη 2η έ��δοσή του παγκόσμια ποίηση με θεματική «ΠΑΡΑΘΥΡΑ», που θα αποτελέσει τον πυρήνα του Φεστιβάλ. Τα παράθυρα ως μοτίβα και πηγές φωτός, ως ελπίδα, ενατένιση ή μελαγχολία, συμβολίζουν την προστασία, την απομόνωση και το άνοιγμα ταυτόχρονα, είναι το κατώφλι μεταξύ του μέσα και του έξω, μεταξύ δύο κόσμων.

Οι ποιητές του POETRY MOVES INTERNATIONAL FESTIVAL 2024: Johann Wolfgang von Goethe, Κωνσταντίνος Καβάφης, Christian Morgenstern, Rainer Maria Rilke, Fernando Pessoa, Anna Akhmatowa, Hilde Domin, Γιάννης Ρίτσος, Antonia Pozzi, Μίλτος Σαχτούρης, Sylvia Plath, Χρίστος Λάσκαρης, Κώστας Μόντης, Μιχάλης Πασιαρδής, Κυριάκος Χαραλαμπίδης, Νίκος Ορφανίδης, Νίκη Κατσαούνη, Μόνα Σαββίδου-Θεοδούλου, Έλενα Συμεού Γεωργίου, Ρωξάνη Νικολάου, Δάφνη Νικήτα, Σταύρος Ξ. Πέτρου και Ειρήνη Αγγελίνα.

Οι καλλιτέχνες του POETRY MOVES INTERNATIONAL FESTIVAL 2024: Μιχάλης Καλκάνης (GR), Χρήστος Καλκάνης (GR), Μιχάλης Ανδρονίκου, Γιώργος Κάρβελλος, Σάββας Σάββα, Rami Sarieddine, Robertas Grod, Δέσποινα Κατσαντώνη, Αλέξανδρος Κυριαζής, Γιάννης Οικονομίδης, Παναγιώτης Τοφή, Φώτης Νικολάου και οι Φωτογράφοι Νέλλη Τραγουστή (ατομική έκθεση), Χρήστος Μανουσάκης, Κώστας Σταμούλης, Guenay Ulutuncok, Arunas Baltenas, Πέννυ Οικονομάκη, Σοφία Ηλιακοπούλου, Παναγιώτης Καψάλης, Ερατώ Καντούνα, Ανθή Κόλλια, Σοφία Λεωνίδου, Σταύρος Μακρίδης, Κωνσταντίνος Μαρκογιάννης, Anastasia Potekhina, Maren Richter, Γιάννης Σαμαράς, Σπύρος Τσακίρης, Frieder Zimmermann, Gerald Zoerner.

Το Φεστιβάλ 2024 τελεί υπό την αιγίδα του Δήμου Λευκωσίας ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ | ΠΑΡΑΓΩΓΗ: GSA Cultural Productions Ltd ΜΕΓΑΣ ΧΟΡΗΓΟΣ: Υφυπουργείο Πολιτισμού ΧΟΡΗΓΟΙ: Ίδρυμα Αναστάσιος Γ. Λεβέντης, Embassy of the Federal Republic of Germany in Nicosia ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΕΣ: Breaking Wave Productions, Δέσποινα Μουζάκη, Sebastian & Albert Edwards Photoγραφείο, Adds On Design, Διεθνές Φεστιβάλ Λευκωσίας

[justforbooks]

Τέλος εποχής για το Ιντεάλ: Ο ιστορικός κινηματογράφος κλείνει οριστικά μετά από 102 χρόνια - Με Pulp Fiction το "αντίο"

Μαζί με το 2023 αποχαιρετάμε σε λίγες ώρες και ένα κομμάτι της ιστορίας της Αθήνας. Η 29η Δεκεμβρίου έμελλε να είναι η τελευταία μέρα λειτουργίας του ιστορικού κινηματογράφου της Πανεπιστημίου. Το Ιντεάλ θα σβήσει οριστικά τα φώτα του και θα βάλει λουκέτο μετά από 101 χρόνια.

Πρόκειται για τον παλαιότερο αυτήν τη στιγμή εν λειτουργία κινηματογράφο της Αθήνας, με το όνομά του ("Ιδεώδες") να ανταποκρίνεται ανέκαθεν στη μεγαλοπρέπειά του.

Ξεκίνησε το 1921 ως "Σαλόν Ιντεάλ" και μέσα στα χρόνια του ευτύχησε όχι μόνο να φιλοξενήσει μεγάλες ταινίες, αλλά και σπουδαίες παραστάσεις. Με μεγαλοπρεπή αίθουσα που προκαλεί ακόμα και στις ημέρες μας δέος, το "Ιντεάλ" είχε ��ρχικά 2.000 θέσεις, μοιρασμένες στην πλατεία και τον μεγάλο του εξώστη. Πρωτοπόρο στις τεχνολογικές εξελίξεις, το "Ιντεάλ" ήταν ο δεύτερος αθηναϊκός κινηματογράφος που έγινε πλήρως ομιλών με υπερ-σύγχρονα για την εποχή τους συστήματα ήχου της RCA, αλλά και ο πρώτος που σύμφωνα με μαρτυρίες της εποχής εγκατέστησε στερεοφωνικό ήχο.

Με την εκ βάθρων ανακαίνιση του 1991, το Ιντεάλ απογειώνεται σε μία από τις πολυτελέστερες αίθουσες της Ευρώπης. Όσο οι εξωτερικοί χώροι ακολουθούν και αναδεικνύουν το νεοκλασικό ύφος του κτιρίου που το φιλοξενεί, το "Ιντεάλ" τηρεί τα πρότυπα των σύγχρονων premium cinemas του κόσμου. Χωρίς να αλλάξει καθόλου το μέγεθος της αίθουσας, οι θέσεις μειώνονται σε 750, καθώς τοποθετούνται οι νέες, αναπαυτικές και τεράστιες πολυθρόνες της γαλλικής εταιρείας Quinette, που έχει εξοπλίσει εμβληματικές αίθουσες κινηματογράφων και όπερας στη Γαλλία και σε ολόκληρο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων το Palais des Festivals στις Κάννες. Οι πλαϊνές επιφάνειες που έπρεπε να είναι σκούρες για να μην αποσπούν το βλέμμα από την οθόνη, διακοσμούνται με τις γκρι τοιχογραφίες του ζωγράφου και καθηγητή Άγγελου Αντωνόπουλου, και γίνονται παντοτινό σημείο αναφοράς.

Το "Ιντεάλ" μάς έμαθε τον όρο "γιγαντοθόνη" καθώς η wall-to-wall οθόνη καταλάμβανει επιφάνεια 150 τ.μ. και εξακολουθεί να είναι η μεγαλύτερη σε μεμονωμένη αίθουσα σήμερα στην Ελλάδα.

Πρώτο το "Ιντεάλ" εγκατέστησε σύστημα ήχου Dolby SR, με πιστοποίηση κατά THX του Τζωρτζ Λούκας, ενώ λίγα χρόνια αργότερα τον αναβάθμισε σε ψηφιακό πεντακάναλο. Σήμερα, το "Ιντεάλ", έχοντας περάσει στην πλήρως ψηφιακή εποχή, είναι εξοπλισμένο με πανίσχυρο ψηφιακό προβολέα, για 2D και 3D ταινίες, ενώ υπήρξε από τα πρώτα -και ακόμα μετρημένα στα δάχτυλα- σινεμά που εγκατέστησαν το οκτακάναλο ψηφιακό σύστημα ήχου Dolby Surround 7.1. Στην καμπίνα του, η μηχανή προβολής για φιλμ λειτουργεί ακόμα, δίνοντάς του τη δυνατότητα να προβάλλει ταινίες σε φεστιβάλ και αφιερωματικές διοργανώσεις.

Ο Γιάννης Παπανικολάου, υπεύθυνος λειτουργίας του Ιντεάλ για περισσότερα από 40 χρόνια, θυμάται μια κομβική στιγμή στην ιστορία της αίθουσας. «Ηταν το 1990 όταν τα αδέρφια Σπέντζος αποφάσισαν να επενδύσουν δυναμικά στο μέλλον της αίθουσας. Τότε όλοι έλεγαν πως “οι Σπεντ��αίοι τρελάθηκαν και πραγματοποιούν επιχειρηματική αυτοκτονία”». Ανακαίνισαν λοιπόν ριζικά το σινεμά, με την τεράστια οθόνη –η μεγαλύτερη ακόμη και σήμερα σε όλη την Ευρώπη, μεγέθους 160 τ.μ.–, τον υπερσύγχρονο για την εποχή dolby surround ήχο, τα αναπαυτικά μπλε καθίσματα κ.λπ. Στην πρεμιέρα θυμάται ότι είχε γίνει χαμός. Η ουρά του κόσμου έφτανε μέχρι τη Θεμιστοκλέους και τελείωνε έξω από το σινεμά Τιτάνια. Αλλά και οι επόμενες μέρες ήταν απίστευτες.

«Θυμάμαι» μας διηγείται «να ξεκινάμε τις προβολές από τις 12 το μεσημέρι και να πηγαίνουμε σερί μέχρι και μετά τα μεσάνυχτα, αφού και οι μεταμεσονύχτιες είχαν τρομερό σουξέ τότε. Κάθε μέρα κόβαμε πάνω από 2.500 εισιτήρια. Μάλιστα υπήρξε μεταμεσονύχτια προβολή που είχε μείνει αρκετός κόσμος έξω –γύρω στα 150 με 200 άτομα– και αποφασίσαμε να την επαναλάβουμε στις 03.00. Όχι μόνο δεν έφυγε κανείς αλλά όλοι περίμεναν να δουν το φιλμ και σχεδόν γέμισε η αίθουσα με 300 άτομα!». Υπήρχε μάλιστα και μια ιστορία που αναφέρει πως ο κ. Παπανικολάου οδηγήθηκε στη φυλακή για εκείνες τις προβολές. Είναι άραγε αλήθεια; «Ναι, φυσικά. Εκείνη την εποχή υπήρχε σε ισχύ ένας νόμος του Μεταξά που απαγόρευε τα δημόσια θεάματα μετά τις 12.30 το βράδυ. Κάποιοι, ενοχλημένοι προφανώς από την επιτυχία του Ιντεάλ, είχαν κάνει καταγγελία στο 3ο Αστυνομικό Τμήμα, που τότε ήταν στο Κολωνάκι, πως τάχα μου παίζαμε παράνομα τσόντες! Ηρθαν λοιπόν αστυνομικοί και με οδήγησαν στο τμήμα. Τη στιγμή της δίκης κι ενώ ετοιμάζαμε την απολογία μας με τον Σπέντζο ο δημόσιος κατήγορος σκύβει και λέει κάτι στον πρόεδρο του δικαστηρίου κι εκείνος χωρίς πολλά πολλά μας λέει: “Κύριοι, είστε αθώοι”. Κι ενώ κοιταζόμασταν μεταξύ μας και ψάχναμε να βρούμε τι έχει συμβεί, έρχεται δίπλα μου ο δημόσιος κατήγορος και μου λέει: “Είμαι τακτικός πελάτης σας. Δεν θα μπορούσα να χάσω τις αγαπημένες μου μεταμεσονύχτιες προβολές στο Ιντεάλ”»!

Από το Ιντεάλ όμως πέρασαν και μεγάλοι αστέρες. Η Αριστέα Χιώτη, υπάλληλος της Σπέντζος Φιλμ για 38 χρόνια, θυμάται τους μεγάλους σταρ που βρέθηκαν στην Αθήνα και στόλισαν με την παρουσία τους κάποια σημαντική κινηματογραφική πρεμιέρα του Ιντεάλ. «Λένε αρκετοί ότι ο πιο ανθρώπινος σταρ που πέρασε ποτέ από εδώ είναι ο Ντάνιελ Ντέι-Λιούις και δεν έχουν άδικο. Διακριτικός όσο λίγοι, σεμνός και ευγενέστατος, έχει βρεθεί πολλές φορές στην Αθήνα. Oλοι λένε για τις πρεμιέρ��ς των ταινιών εδώ και φυσικά στέκονται στο “Αριστερό μου πόδι” που του χάρισε το πρώτο του Oσκαρ. Oμως εγώ θυμάμαι ένα άλλο περιστατικό, όταν ήθελε να δει μια ταινία στο Ιντεάλ και δεν είχε ελεύθερη θέση αλλά με τρομερή σεμνότητα και ευγένεια δέχτηκε να το δει μπροστά από την οθόνη σε μια καρέκλα που δεν χωρούσε καλά καλά τα τεράστια πόδια του. Καλές εντυπώσεις έχω κι από τη Βαλέρια Γκολίνο, τον παραγωγό Ααρον Σπέλινγκ, ενώ αξιοπρεπέστατος και τζέντλεμαν όσο λίγοι ήταν κι ο σκηνοθέτης Μπομπ Ράφελσον που βρέθηκε εδώ για την πρεμιέρα του φιλμ του “Ο ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δύο φορές”. Θυμάμαι ακόμη το κόλλημα που είχε φάει ο Ρίτσαρντ Γκιρ (τον γνώρισα σε μια εποχή που είχε προβλήματα μετά τον χωρισμό του από τη Σίντι Κρόφορντ και βρέθηκε στην Ελλάδα για τον “Mr Jones”) με μια κόκκινη γραβάτα του Σπέντζου. Του έλεγε συνέχεια “πόσο μου αρέσει η γραβάτα σου” και “από πού την αγόρασες;” κι άλλα τέτοια. Πάντως η πιο επεισοδιακή προβολή που θυμάμαι στο Ιντεάλ ήταν η μεταμεσονύχτια πρεμιέρα της “Σιωπής των αμνών”. Τέτοιο πράγμα δεν έχω ξαναζήσει. Τσακωμοί, βρισιές, ξύλο. Hμουν στο ταμείο εκείνη τη μέρα και προσπαθούν κάποιοι να με εξαγοράσουν (“έλα, βάλε με μέσα και θα σου δώσω ένα πεντακοσάρικο”) ενώ ήταν κατάμεστη η αίθουσα ακόμη και με όρθιους ή καθισμένους στους διαδρόμους». Oντως εκείνη η επεισοδιακή προβολή είναι η πιο χαραγμένη και στη δική μου μνήμη καθώς είχα ζήσει από κοντά εκείνες τις extreme καταστάσεις, ενώ από τότε «βρήκα» και την αγαπημένη μου θέση (μπροστά και αριστερά) που δεν την εγκατέλειψα από τότε μέχρι σήμερα και τη μοιραζόμουν συνήθως με τον κολλητό μου στις δημοσιογραφικές προβολές Μπάμπη Ακτσόγλου, τον αείμνηστο κριτικό του «Αθηνοράματος».

Aλλες μεγάλες στιγμές για το Ιντεάλ ήταν στην πρεμιέρα του «Μόνος στο σπίτι», του «Braveheart», του «Seven» αλλά και οι προβολές του «Σινεμά ο παράδεισος», το οποίο ο Λάκης Λαζόπουλος είχε δει πέντε έξι φορές, από όσο θυμάται η κ. Χιώτη. Ενώ στις δύο πιο δύσκολες στιγμές –πριν από την τωρινή– ήταν όταν το σινεμά κάηκε έπειτα από δύο πυρκαγιές. Η πρώτη ήταν το 1989 μετά την προβολή της κωμωδίας «Διαβολογυναίκα» με τις Μέριλ Στριπ και Ροζάν Μπαρ και η δεύτερη το 1992, όταν παιζόταν η νεανική περιπέτεια με τον Κρίστιαν Σλέιτερ «Δυνάμωσέ το» και άρπαξε φωτιά το διπλανό ομώνυμο εστιατόριο, η οποία εξαπλώθηκε στο σινεμά.

Το Ιντεάλ σε αριθμούς

160 τετραγωνικά μέτρα είναι το μέγεθος της οθόνης του Ιντεάλ, της μεγαλύτερης ακόμη και σήμερα σε όλη την Ευρώπη

2.500 εισιτήρια τουλάχιστον έκοβε κάθε μέρα το Ιντεάλ μετά την ανακαίνιση που έκαναν τα αδέρφια Σπέντζου το 1990

7 φιλμ, οι πρεμιέρες των οποίων άφησαν εποχή στο Ιντεάλ, είναι αυτά με τα οποία θα πέσει η αυλαία του θρυλικού κινηματογράφου. Μεταξύ αυτών η «Σιωπή των αμνών» και το «Πολύ σκληρός για να πεθάνει» που θα προβληθούν το Σάββατο 16 Δεκεμβρίου, αλλά και το «Pulp fiction» και ο «Κυνηγός» που θα προβληθούν την Παρασκευή 29 Δεκεμβρίου

Τέλος εποχής λοιπόν για το αγαπημένο μας Ιντεάλ, που μας συντρόφευσε όχι μόνο σε μερικές από τις πιο ξεχωριστές ταινίες που έχουμε δει μέχρι σήμερα αλλά και στα ομορφότερα ίσως χρόνια της ζωής μας.

Daily inspiration. Discover more photos at Just for Books…?

[rulinarulina]

Ταϊβάν: Τουλάχιστον ένας νεκρός και 205 τραυματίες από τον ισχυρό τυφώνα Κονγκ-ρέι

Καταγράφηκαν τουλάχιστον 34 κατολισθήσεις καταγράφηκαν και 162 κτίρια υπέστησαν ζημιές Ο ισχυρός τυφώνας Κονγκ-ρέι, που έπληξε την Ταϊβάν, έφθασε στην ξηρά το μεσημέρι στο Τσενγκγκόνγκ (νοτιοανατολικά) και έχει ήδη προκαλέσει τεράστιες καταστροφές, έχει πεθάνει τουλάχιστον ένας άνθρωπος και 205 τραυματίστηκαν. Πιο συγκεκριμένα, ο τυφώνας, που συνοδεύεται από θυελλώδεις ανέμους ταχύτητας 184…

[eclecticstarlightblogger]

Στενάζουν κάθε μήνα τα νοικοκυριά λόγω της ακρίβειας: Η κυβέρνηση συνεχίζει να παρακολουθεί με… απάθεια την αφαίμαξη των Ελλήνων

Φωτιά έχει π��ρει το κόστος για ένα νοικοκυριό στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, με τη μέση ελληνική οικογένεια να αδυνατεί να τα φέρει βόλτα, λόγω της ακρίβειας και των φόρων. Παρά τις τεράστιες ανατιμήσεις στα τρόφιμα, η κυβέρνηση συνεχίζει να παρακολουθεί με… απάθεια τον εφιάλτη των νοικοκυριών, αρνούμενη να αναλάβει την οποιαδήποτε πρωτοβουλία, ενώ […] Στενάζουν κάθε μήνα τα νοικοκυριά λόγω…

[thoughtfullyblogger]

Στενάζουν κάθε μήνα τα νοικοκυριά λόγω της ακρίβειας: Η κυβέρνηση συνεχίζει να παρακολουθεί με… απάθεια την αφαίμαξη των Ελλήνων

Φωτιά έχει πάρει το κόστος για ένα νοικοκυριό στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, με τη μέση ελληνική οικογένεια να αδυνατεί να τα φέρει βόλτα, λόγω της ακρίβειας και των φόρων. Παρά τις τεράστιες ανατιμήσεις στα τρόφιμα, η κυβέρνηση συνεχίζει να παρακολουθεί με… απάθεια τον εφιάλτη των νοικοκυριών, αρνούμενη να αναλάβει την οποιαδήποτε πρωτοβουλία, ενώ […] Στενάζουν κάθε μήνα τα νοικοκυριά λόγω…