#ontroering

[twafordizzy]

De fictieve God probeert te scheppen

foto: Hollandse Hoogte; bron beeld: bruzz.be Op de hielen heet de bundel opstellen over Nederlandse en Vlaamse literatuur. Samenstellers zijn Jos Muijres en Esther Op de Beek. Het gaat om colleges die op de Radboud Universiteit in Nijmegen werden gegeven en romans die daar werden besproken. Over recente Vlaamse en Nederlandse literatuur. Zoals Vader van God van schrijver Martin Michael Driessen.…

[dutchjan]

November 12, 2022

[devosopmaandag]

Over het nieuwe boek van Vincent Dams, naaktslakken en Emily Dickinson

Vrijdagavond vond de boekpresentatie plaats van Vincent Dams 'Bijna goed'*. Het kloeke boek, dat ruim twee kilo weegt, bevat 400 pagina's met in totaal zo'n 500 werken over een periode van bijna twintig jaar. De kunstenaar trekt in zijn oeuvre alle registers open en als een waar organist vult hij de ruimte van het boek met de zachtste fluistertonen, lokkende melodieën en luid geschetter. De werken gaan van ontroering en tederheid tot slappe lach, van driedubbele ironie tot zwarte humor, van scherpzinnigheid tot omhelsde domheid. Ik schreef een tekst voor de catalogus en gaf deze de titel 'Alles, overal, de hele tijd' – een directe verwijzing naar de film Everything, Everywhere, All at Once**. Ooit leerde ik hem kennen als eindexamenstudent van de academie in 's-Hertogenbosch. Daar begon 'De Damse Wereld' al. Ik nam mij voor op deze plek over één werk te schrijven. Precies zoals verwacht zou elk gekozen werk een vertekend beeld geven van de kunstenaar. Maar daar is helemaal niets aan te doen.

Ik zit met M aan tafel en hebben het boek open liggen op bladzijde 250. We praten over het werk***.

Maar de verhouding tussen slak en huis is helemaal niet juist! Het is een naaktslak met iets op zijn rug!

Je hebt gelijk, maar misschien is dat juist goed. (ik vertel haar niet dat mijn wormenfobie zich heeft uitgestrekt tot naaktslakken, en dat ik ooit in een oud en vochtig arbeidershuisje waar ik bijna veertig jaar geleden woonde, tijdens het tandenpoetsen op een naaktslak trapte, met blote voeten)

Okee, een naaktslak met een schedel als huis. Niks niet een gezellige slak met een gezellig huisje. Heb je ooit een bewegende slak gevolgd en van dichtbij bekeken hoe die voelhoorntjes bijna onzichtbaar de lucht aftasten?

God, nee!

De kunstenaar zegt misschien wel: wij mensen zijn naaktslakken met een schedel als huis en dat we als naakte pasgeborenen de dood als huisje meekrijgen.

Lekker, hoor

Ja, maar hij heeft gelijk. En natuurlijk denken we dat niet als we zo'n allerliefste, lekker ruikende baby in onze armen houden.

Hee, ik heb net een dichtregel van Emily Dickinson geborduurd, die daar alles mee te maken heeft: WIJ DRAGEN STERFELIJKHEID ALS EEN JAPON OP ZICHT

Dan leest ze hoe het werk heet en schiet ze hard in de lach: 'Bietje rustig doen'. Ze is een Brabantse. Ik hoor meteen Vincents stem.

* 'Almost good'| Vincent Dams | teksten van Margriet Kemper, Oscar Weyers, Alex de Vries | uitgeverij UDC Publishing | https://udc-publishing.com/

**zie de vos op maandag van 20 maart 2023

***'Bietje rustig doen'| gemengde techniek | 13 x 33 x 14 cm | 2021

[jurjenkvanderhoek]

WONDERKAMERS LAAT HIER EN NU BESCHOUWEN

Hier is het waar ik ben. Hier is waar het gebeurd. Hier laat zien wat nergens anders bekeken kan worden. Ik ben daar, was. En ik zie het, zag. Hier, daar. Hier in de galerie heerst stilte, waar de showroom daar meer drukte geeft. De stilte van binnen, van de kunst hier. Buiten dringt wel door in binnen, hier. De enkele auto die over de Heirweg rijdt, even verder weg de Heerenveenseweg met zwaar verkeer. En vandaag, nu, hier; die dag, toen, daar schuurt Sigrid hout voor een of andere nieuwe installatie. Of ik daar last van heb, of het me stoort hier te beschouwen. Natuurlijk niet, want zij moet verder nu hier de expositie hangt en mooi is en gelukt zoals zij het voor ogen had, hier gedacht heeft. Dan niet uitpuffen na het inrichten, niet bij de pakken neerzitten, op de lauweren rusten – nee, er moet gewerkt worden. En weer door.

Dus, het geluid stoort me niet. Ook de ruis, in het Batavushuisje van toen waar de Wonderkamers nu is, hindert me niet bij het beschouwen van het werk waar het hier nu eigenlijk om gaat. De expositieruimte en de voormalige fietsshowroom, de Wonderkamers, grenst aan het atelier dat goed beschouwt de eigenlijke Wonderkamer is. In die werkruimte voltrekt zich het wonder van de schepping van weer een ander iets uit niets. De werkbank ligt bezaait met onderdelen, materiaal en gereedschap. Het is een lust om er te kijken zonder te beschouwen. Even afgeleid dus, maar niet verstoort. En dan weer door.

In de Wonderkamers beschouw ik HIER. Hier, de verzamelnaam voor de presentatie van werk van een viertal kunstenaars. Van kunstenaars hier uit de buurt. De buurt is Nijeholtwolde. Krap genomen maar breed gekozen. De kunstenaars komen namelijk uit de wijde omgeving, maar zijn wel van hier, en nu. Rondom te zien, nu hier dan daar. Natuurlijk is Sigrid Hamelink zelf van de partij als eigenaar en uitbater van de Wonderkamers. Zij toont eigen werk en past daarbij werk van anderen aan. Haar beelden van porselein en hout verhouden zich naadloos bij elk door haar gekozen werk van collega-kunstenaars. Het heeft in de loop van de tijd al menige gast weerstaan en stand gehouden bij het geweld van diverse aanzitters.

De vormen van Hamelink zijn geconstrueerd naar het evenbeeld van de mens. De mens als vorm is inspiratie voor de kunstenaar. De beweging in het lichaam, de dynamiek van ledematen ten opzichte van de romp, zijn voortdurend aanleiding een gedaante te figureren. Geen portretten van personen, de beelden van Hamelink zijn onpersoonlijke figuraties. Het individu is geen mensenkind of sterveling. Het drukt een gevoel uit, past bij een stemming. Het is de ontroering van Hamelink als maker bij het leven. Sluit aan op het sentiment van de beschouwer hier, de bezitter van het werk daar. Grote vormen uit hout gesneden of van klei geboetseerd. Kleine gestroomlijnde gedaanten van wit porselein op een zwarte basis als drager. Of een wolk van die kleine figuren op een paneel, een rij kleine mensen tegen de wand. Netjes in gelid zonder zich te storen aan de naaste.

Deze figuurtjes kunnen zo gegleden zijn uit de verlaten landschappen van Christiaan Kuitwaard. Hij stelt zijn veldezel in de omgeving op en legt in de openlucht vast wat hem voor ogen komt. En plein air, ter plaatse, schetst hij de vrije natuur. Een schets in verf om de idee, het gevoel van daar vast te houden. Dat ene moment in beeld te beschrijven. Het is daarom geen exacte wetenschap, geen gedetailleerde blik. Het is de stemming die de toon zet, de sfeer waarin de klank klinkt. Met recht een compositie, zowel in verf als vorm is het een deun die me bekend voorkomt. De snelle blik van Kuitwaard, een oogopslag, blijft op mijn netvlies staan. Niet helder en duidelijk, maar zuiver zoals de omgeving zich aan mij kenbaar maakt. Inzichtelijk zoals ik dit pleinairisme aanvoel. C'est le ton qui fait la musique; c'est le caresse qui fait la peinture.

Ook Ton Broekhuis begeeft zich voor zijn professie in de omgeving. Het natuurgebied De Rottige Meenthe, of dichter bij huis zijn eigen tuin. Daar legt hij planten vast in de herfst van het leven. Deze zijn de bloei voorbij en geven al hun kracht nog voordat ze afsterven. Want de dood is een ander zijn brood, ofwel in het sterven ontstaat nieuw leven. Voordat iets opnieuw kan beginnen dient het voorgaande te verdwijnen. Het zijn dat door Broekhuis op macroniveau is vastgelegd heeft het leven gedaan, de groei staat stil en is uit de tijd gegaan. De laatste kracht is gezet in zaaddozen, waarin het nageslacht zit opgesloten. Er is nieuw leven in de maak. De plant sterft af en reïncarneert in een vergelijkbare te herkennen gedaante. Broekhuis vereeuwigd het leven, een onderdeel in een eeuwige cyclus van jaar op jaar, jaar in jaar uit. Het zijn betoverende opnamen, mysterieuze platen. Het leert mij beter kijken naar planten. Wanneer in de herfst mijn tuin de bloei voorbij is, zak ik op de knieën en beschouw zoals Ton Broekhuis kijkt.

Aan Sigrid vraag ik of er iets op de verdieping te zien is, want meestal richt zij daar een duistere Wonderkamer in om lichtbeelden te laten zien. “Er is alleen maar rotzooi”, zegt ze. Dus er is daar niets, het is allemaal hier. Maar wanneer ik de tentakels die uit het plafond van de voormalige showroom komen aanzie, vermoed ik dat er zich toch iets afspeelt op de zolder. Een geheimzinnig tafereel van een weelderig groeiende plant veronderstel ik. De wortels komen door de planken en voelen beneden aan de atmosfeer. Ik kan me hier in de installatie van Mathilde Hemmes begeven. Wordt onderdeel van haar compositie. Ik kan de tentakels laten bewegen. De door gekleurde wollige draden omwonden wortels, met hier en daar een textiele luchtbel, trillen wanneer ik langs ga. Het is een eigenaardige gewaarwording, een opwindende ervaring. Want je weet niet wat je bemerkt. Zijn het wortelstokken of zijn het vleesbomen en begeef ik mij in een darmkanaal. Aan de wand hangt een uitgedroogd leven, tevens een zijn na de bloei schat ik in. Een kwal op het droge. De lichaamsbellen geplet, de tentakels neerhangend. Is dit een model van wat zich in de ruimte en daarboven afspeelt. Ligt op de zolderverdieping een lubberig gedrocht dat de flexibele organen en grijparmen tussen de planken naar beneden door wurmt. De rillingen lopen me over de rug. Hier.

HIER. Expositie werken van Ton Broekhuis, Sigrid Hamelink, Mathilde Hemmes en Christiaan Kuitwaard. Bij Wonderkamers, Heirweg 57 in Nijeholtwolde. Daar te zien 25 m3i tot en met 23 juni 2024.

[arnaudsboekreview]

Boek 1 ik omhels je met duizend armen

Schrijver: Ronald Giphard

ik geef twee recensie wat ik ga vergelijken met mijn recensie

Recensie 1:

In ‘Ik omhels je met duizend armen’ vertelt Giphart over de spierziekte en dood van zijn moeder. Dat verhaal wordt gestructureerd door een stroom van anekdotes over een vakantie met vrienden in La Palma. Het contrast tussen beide verhalen is groot, te groot voor mij. Hoewel enkele vakantieanekdotes voor de nodige luchtigheid zorgen, zijn de grappen en verhalen vaak te flauw en/of te dik aangezet om indruk te maken. Dat het hoge tempo geen ruimte laat voor sentimentaliteit is de grote sterkte van het boek. De zorg en liefde voor zijn moeder worden op een humoristische en realistische manier verteld, zonder daarbij afbreuk te doen aan de twijfels en het verdriet die regelmatig voor storm in het hoofd zorgen. Door de prachtige taalvondsten en scherpe observaties is het boek voor mij eerder 4 dan 3 sterren waard, maar de stoere cowboyverhalen staan de uiteindelijke ontroering in de weg. 3,5 sterren voor het geheel. (link)

Recensie 2:

Volgens Hans Warren (Provinciale Zeeuwse Courant) ‘heeft de humor van Giphart montere kleurtjes’. Mij dunkt, dodelijker kwalificatie is nauwelijks denkbaar (wilt u een boek lezen waarin de humor ‘montere kleurtjes’ heeft?), maar desondanks gewaagt Warren van een prachtige roman die hij aldus bondig samenvat: hij gaat ‘over de liefde, het leven en de dood’. Ooit een roman gelezen die niet ging over de liefde, het leven en de dood? (link)

Mijn recensie

Ik zou het boek als een kortverhaal beschrijven, het heeft namelijk een open einde. Net zoals de recensies beschrijven, gaat het echt over liefde, leven en de dood. De schrijver gebruikte geen lange opbouw om iets te vertellen, hij gaat direct naar wat hij te zeggen wilt. Ik vond dit wel leuk, meestal zou dit verwarring veroorzaken maar dat was amper het geval. Ik vond het ook is fijn dat de schrijver het zij zoals het is, hij hield zich niet echt in, dit maakt deze roman anders dan andere. Romans over het algemeen vind ik meestal niet leuk omdat de emoties een beetje te lang duren, zoals bij een begrafenis, dat duurt dan 30 pagina’s aan emotioneel verdriet wat na een tijdje wel verveelt. In dit boek, werd er niet zo veel gerouwd om de moeder haar dood.

Wat ik ook leuk vond aan het boek is dat het me liet denken over wat ik zou doen in hun situatie. Zoals wanneer Giph’s moeder met euthanasie uit het leven wilt stappen, ik zou niet weten wat ik zou doen als mijn moeder dat vraagt. Of wanneer één van Giph’s vrienden, strikt geheime informatie stuurt naar de media. Iets wat een bekende schrijver als Giph sociaal en mentaal zou kunnen breken.

Het boek liet me ook zien hoe apart een mens kan zijn, zo zonder geweten of emoties. Beide Giph en Samarinde gingen vreemd, en dan vinden ze het raar dat hun relatie verslechterd. Ook toen de moeder stierf, merkte ik geen emoties van Giph, Samarinde vond haar werk zelfs belangrijker dan haar man bijstaan in zijn verlies.

Net als recensie één, vind ik ook dat er met humor over alles word gesprokken, zelfs over de dood van de moeder. De moeder blijft er ook positief bij. Ik vond dit fantastisch.

Recensie 2 zegt “Ooit een roman gelezen die niet ging over de liefde, het leven en de dood?”. Ik zie dit een beetje als kritiek in de zin van “weeral zo een boek”, maar dit boek behandelt het anders. Het is een van de eerste boeken die mij aan het lachen heeft gebracht en daarom raad ik iedereen dus aan om het is te proberen.

[annerlebarnardsworld]

https://naledi.co.za/product/sewe-keer-sondig/

25 kortverhale, die een sondiger as die ander, sal die leser vermaak, ontroer, laat naels kou en dalk selfs laat glimlag.

Volgens oorlewering bestaan daar sewe dodelike sondes waaruit alle ander onheilighede voortspruit: hoogmoed, gierigheid, wellus, afguns, vraatsug, toorn, en luiheid.

44 skrywers, sommige baie bekend en sommige minder bekend, het dieselfde opdrag gekry: Neem die hand van ander skrywer en skep saam kortverhaal wat minstens een van die sondes met speur- of spanningselement beklee.

[activateme]

Genetic Key Code Alchemy

Geschreven door Karen Vandenputte van OutoftheBlue.IntoUnity

Het gezegde "Eén beeld zegt meer dan duizend woorden" illustreert de kracht van visuele communicatie. Al van jongs af aan was ik gefascineerd door beelden. Als een dromer trok ik me regelmatig terug in mijn fantasiewereld, waar verbeelding de vrije loop had. Woorden waren soms verwarrend, maar ik voelde de lege ruimte tussen de regels en begreep de diepere betekenis. Mijn intuïtie stelde me in staat om lichaamstaal, expressie en intonatie te begrijpen. Ik kon de pure essentie van dieren en planten waarnemen, met hun eigen unieke taal.

Nu begrijp ik wat ik destijds voelde. Het hele universum bestaat uit energie en kan worden geïnterpreteerd als een hologram, een tekening of een 'code'. Zodra je dit concept éénmaal ziet, herken je het overal om je heen. Het waarnemen van de orde en geometrie in de wereld geeft mij een gevoel van verbinding en diep vertrouwen. Ik erken de onlosmakelijke samenhang van alles, zowel binnen als buiten mezelf.

Deze kennis heeft me geleid naar de Araina Academy of Ascension ARACEAE. Sinds eind 2018 werk ik dagelijks met Genetic Key Code Alchemy, een metafysische technologie die moeilijk in woorden te vatten is. Deze technologie wordt doorgegeven via Ahneyah Yahrin, een bewust kanaal dat de voortdurend evoluerende frequenties verbeeldt in tekeningen, codes, klanktransmissies, gebeden, mudras en vele geschriften. Voor mij is de Yahrin-filosofie een toegewijde praktijk. Elke dag open ik mezelf voor de Code die dieper geactiveerd en herinnerd mag worden. Ik word me steeds bewuster van de diepte van haar betekenis, mijn handelingen, wat ik wel en niet doe, en wat ik kan veranderen.

De Codes leren me bewuster te zien, zowel naar mezelf als naar anderen en het leven, voorbij het gekende, open voor het nieuwe, constant in verandering. Het afstemmen, de stilte en toewijding vragen tijd en ruimte, waar ik mee speel.

Mijn intentie is om de zachte kracht van Genetic Key Code Alchemy door te geven in kleine groepen. Ik hou van het werken in cirkels, van samenkomen met mensen die eerlijk naar zichzelf kijken en bereid zijn hun hart te openen. In deze context zijn de Codes en hun subtiele, krachtige vibraties een welkom instrument. Zij brengen rust, vertrouwen en helderheid en zijn verweven in al mijn diensten die ik aanbied. Hun vibratie op de achtergrond brengt liefde, focus, creativiteit en harmonie tot leven en opent het hart.

Naast coaching en trajecten geef ik Genetic Key Code Readings en creëer ik activerende kunstwerken. Als je je diep wil verbinden met een specifieke code, kan deze ceremonieel op je lichaam worden getatoeëerd.

Genetic Key Codes activeren onze cellen om op een hogere, snellere en puurdere frequentie te trillen. Ze hebben een directe invloed op ons lichaam. De codes zijn zo uitgebalanceerd dat zelfs door er alleen naar te kijken en je ermee te verbinden, zij balans brengen tussen het mannelijke en vrouwelijke aspect in onszelf. Wanneer we deze balans meer en meer belichamen, wordt het gemakkelijker om authentiek te leven en in het hier en nu expressief te zijn.

Een Genetic Key Code Reading is een krachtige vorm van alchemie. Tijdens een reading maak ik verbinding met je unieke energetische signatuur om inzicht te krijgen in wat er op dit moment leeft. 

Ik lees waar je momenteel staat in je proces van zelfontplooiing en wat je hebt geïntegreerd. Op spiritueel, emotioneel, mentaal, fysiek en etherisch niveau geeft een Reading inzicht in gebieden die aandacht vragen om tot een betere balans te komen.

Tijdens een Reading kan men helderheid ervaren, meer energie voelen of een diepe vermoeidheid. Je kan opluchting, duizeligheid, extase of ontroering voelen. De activering raakt je diepste wezen. Na afloop is integratietijd nodig om alles te verwerken.

Men kan kiezen voor een algemene reading of komen met een specifieke vraag. Ook is het mogelijk voor een enkele leessessie of een reeks van drie wekelijkse readings, wat een dieper proces van transformatie in gang zet. Een opname laat inzichten herbeluisteren voor nieuwe lagen van begrip. Na afloop ontvangt men desgevraagd een DGKC-kaart met inzicht in alle codes en hun betekenis.

Een tattoo als ceremonieel ritueel

Voor de diepgaandste progressie is het mogelijk om een code ceremonieel als tattoo aan te brengen. Dit intieme proces laat toe door pijn en herinneringen te gaan, het oude los te laten en het nieuwe te verwelkomen. Ik begeleid je hierbij met mijn zachte aanwezigheid. De tattoo werkt door in diepere lagen en verdiept de intentie in het lichaam. Elke keer biedt het nieuwe inzichten op de reis naar meer balans.

www.outofthebluecoaching.be

[gerbie7]

De Muur 82

Wilfried de Jong mag een mooi in memoriam schrijven voor de Adelaar van Toledo, de beste klimmer aller tijden, Federico Bahamontes. Hij bezocht hem ooit in diens fietsenzaak, ik kan me de beelden van destijds nog herinneren. Zijn verhaal roept die beelden goed op. Sam Oomen debuteert in deze uitgave. Leuk stukje, maar de overweldigende ontroering die het debuut van Zonneveld opriep, de…

[pandabytes]

Herbeleef de muzikale reis van Brian Jones en zijn rol in het vormgeven van The Rolling Stones. Een documentaire vol inspiratie en ontroering. #BrianJones, #TheRollingStones, #Rockmuziek, #Muziekdocumentaire,...

[wellbehavedsuit]

12 steden 13 ongelukken

12 STEDEN 13 ONGELUKKEN

Maarten Dings

Vier jaar geleden werkte ik op het archief van de Provincie Limburg. Onder Maastrichtenaren beter gekend als het Gouvernement. Een van mijn taken was het ordenen en opbergen van schadeclaims. Daaronder ook de schade door derden toegebracht aan provinciale wegen. De dossiers verdwenen naar verloop van tijd naar zware archiefkasten in de kelder, die enkel toegankelijk werden door aan hendels te draaien. Het gebeurde zelden dat een ambtenaar ze nog eens wilde inzien. Gedane zaken nemen geen keer. De paperassen wachtten geduldig op het moment dat ze vernietigd zouden worden.

Welbeschouwd hebben ongeveer vier personen deze foto´s bekeken: Diegene die de foto maakte, een medewerker van de juridische dienst van de provincie, het mannetje van de verzekeringsmaatschappij en, tot slot, de archiefmedewerker. Allen bekeken de foto met een ambtelijke blik. Vluchtig en emotieloos. Business as usual.

Daarna begonnen de polaroids zich te vervelen in het donker. Ze verkleurden een beetje en werden door kleine nietjes langzaam verminkt. Ik heb ze van een stille, tragische dood gered. Ze kregen een tweede leven. In het vervolg zou met ontroering naar ze gekeken worden.

Het kijken naar de polaroids heeft iets ongelofelijk spannends. Niet alleen omdat we kijken naar de essentie van de fotografie - zo ziet ‘het’ eruit - maar ook, en vooral, omdat er zich langzaam een ‘kleine chronologie van de brokkenpiloot’ voor ons ontvouwt. Waar gereden wordt vallen spaanders. En dan is er nog iets.

Het jaloersmakende. Geen enkele fotograaf had deze beelden kunnen maken. We zouden simpelweg achter de feiten aanhobbelen. Of anders ongetwijfeld veel te druk in de weer zijn met licht en kadrage. Dit auteursloze oeuvre werd terloops bij elkaar gekiekt en zegt mij eigenlijk veel meer dan al het conceptueel gefröbel van kunstenaars.

Omstreeks 2003 verdwenen deze pareltjes uit de dossiers. De polaroidcamera werd vervangen door een digitaal toestel. Goedkoper en gebruiksvriendelijker. Spijtig, de melancholicus in mij kijkt liever naar het aandoenlijke kadertje van de polaroid. Met zijn mooie - en een beetje triestige - kleuren.

Tekst voor de tentoonstelling 'Een foto zegt meer dan 1000 woorden' (2008).

[charleshaddonspurgeon]

Nabij De Zon | Houd geen deel achter! En Petrus zeide: Ananias, waarom heeft de satan uw hart vervuld, dat gij de Heilige Geest liegen zou, en onttrekken van de prijs des lands? Handelingen 5:3 Houd geen deel van de prijs achter! Geef iedere ontroering van uw hart volkomen over; beijver u om slechts één doel te hebben en geef uw hart volkomen aan God over om dat doel te bereiken. Vraag om meer goddelijke invloed van de Heilige Geest, zodat uw ziel, als die door Hem bewaard en beschermd wordt, slechts in één kanaal geleid zal worden en uw leven een zuiver, helder en vredig verloop mag hebben, waarbij de enige bedding Gods wil is en het enige kanaal Christus’ liefde en het verlangen Hem te behagen. Het uur komt, en dat zou zelfs nu kunnen zijn, dat de Heilige Geest opnieuw zal worden uitgestort op zo’n wonderlijke manier dat velen zullen toestromen en dat de kennis vermenigvuldigd zal worden - dat de kennis des Heeren de aarde zal bedekken, zoals de wateren de bodem der zee bedekken; dat Zijn koninkrijk zal komen en dat Zijn wil zal geschieden gelijk in de hemel alzo ook op de aarde; dat een ieder zal zien dat de Geest waarlijk als water zal worden uitgestort en dat de regens van boven zullen neerdalen. Laten we daarom bidden, laten we ons ervoor beijveren en God zoeken.

[devosopmaandag]

Wij mensen zelf - paradoxaal genoeg

Je leest dingen, je ziet dingen, er gebeuren dingen en je voelt dat er lijnen lopen tussen al die losse delen. Het is belangrijk je best te doen de samenhang te doorgronden omdat het gevoel er een van dreiging, alertheid en diepe zorg is. Het begon dit keer met het lezen van Miriam Rasch' boek over de gevaren van het Dataïsme, daarna las ik een interview met techfilosoof Éric Sain over de gevaren van AI. De verkiezingsuitslag was natuurlijk de grootste gebeurtenis in ons land. De twee oorlogen vormen de sombere grondtoon van dat gevoel, Cyberwar is al langer de derde oorlog. En, o ja, de staat van onze planeet....

Sinds de verkiezingsuitslagen van afgelopen woensdag worden er in de media volop analyses losgelaten op de politieke landverschuiving en op wat ons mogelijk te wachten staat. Nederland zou een mediacratie zijn, een samenleving waarin de media als geheel de grootste politieke machtsfactor is. Elke uitspraak van politici wordt eindeloos herhaald op de miljoenen schermen en schermpjes die ons land telt, geraffineerde spots en advertenties worden op ons losgelaten.

Gisteravond keek ik naar opgenomen afleveringen van de Britse serie 'The Undeclared War', dat het heden op de hielen zit. Het is een uiterst geraffineerde dramatisering van een Russische internetoorlog gericht op het Verenigd Koninkrijk. Ik pik uit die verontrustende fictie, geschreven door Peter Kosminsky, een moment waarop een doorgewinterde fake news-redacteur aan een piepjonge journaliste uitlegt wat de crux is van wat ze doen. Ze moet allereerst vergeten wat voor haar journalistiek is. “De bedoeling is dat mensen eraan wennen dat alles een leugen is. Dat er geen waarheid is. En zodra ze dat aanvaarden.... wel, dan wint de grootste leugenaar..“ Dieper cynisme is bijna niet denkbaar. Dat kan fictie doen, een kraakheldere moment van inzicht bezorgen. Inzicht in wat voor wereld we leven in wat dit leven van ons nu is.

Er moet toch iets bestaan dat een tegenwicht kan bieden aan dat gevoel van dreiging, alertheid en diepe zorg. Natuurlijk is er maar één antwoord mogelijk op die vraag: wij mensen zelf – paradoxaal genoeg. Gistermiddag werd die vraag zo uitbundig beantwoord dat het mij vervulde van een soort geluk. Froukje Reitsema en ik speelden onze voorstelling 'Elkaar andere – pleidooi voor naïeve nieuwsgierigheid' voor het eerst voor een grotendeels Indisch publiek in Nijmegen. Ik las al tijdens het spelen van alles af aan die gezichten: aandacht, gespannenheid, ontroering, opluchting, gêne, reserve, overgave, verstilling. En in het nagesprek werden niet alleen al deze ervaringen gedeeld, maar ook ingesleten emoties, uitgekauwde verongelijktheid. Toen de inleider na afloop een beetje losjes refereerde aan het gegeven dat een kwart van de Nederlanders op Wilders had gestemd en dat het niet ondenkbaar was dat ook onder het publiek een aantal van hen zou zijn, werd het stil. Iedereen dacht het zijne. Ik kreeg weer vertrouwen, want dat alles is wie wij zijn, zomaar op een regenachtige middag ergens in ons land.

[jurjenkvanderhoek]

LANGZAMER KIJKEN OM HET VAN ERP LANDSCHAP TE BELEVEN

Tekenen is voor haar in het landschap zijn. Volledig één met de omgeving. Achter haar veldezel. Zichtbaar, dat wel. Spiritueel is ze dan niet aanwezig. Op dat moment, daar. Het landschap heeft haar gedachte overgenomen. Ze is één met dat wat ze beschouwd. Haar geest stroomt over van de inspiratie. Wat zij ziet vertaalt ze. Die vertaling staat blind getekend op papier. Haar blik blijft gericht op de werkelijkheid. Haar hand registreert die realiteit in abstracte zin. Geen landschap zoals ik deze zie, maar zoals zij het daar beleeft, aanvoelt. De ogen zien, de geest vervormt. Het is een bewogen tekening die Mariëtte van Erp op papier zet. Figuurlijk en letterlijk. Want de lijnen en vlakken zijn in beweging. Dynamisch gaan ze over het papier om de ontroering te vatten.

In haar werk doorvoelt Mariëtte van Erp het landschap. Eenzelfde plek kan een verschillend resultaat hebben op een ander moment. Niet iedere dag is de stemming hetzelfde. Zowel het landschap als de mens daarin kunnen afwijkend op elkaar reageren. Je voelt je eens wat brak of zit minder goed in het vel. De vertaling wordt daardoor beïnvloedt, de kunstenaar ervaart  de omgeving dan anders. De stemming stuurt de beweging. De actie van het vertalen wordt gefilterd door de geest. Met een opgeruimde blik bekijk je ruimer de ruimte. Ook schijnt de omgeving anders bij gewijzigd licht. Een wolkenlucht geeft een gelaagd somber gevoel. Op een zonnige dag zal de tekening opgeruimd en vrolijk zijn. Het is een wisselwerking tussen gewaarworden en vertalen.

Het zijn geen bedachte landschappen. De omgeving ligt zo voor als Van Erp het heeft weergegeven. De elementen zijn erin te herkennen, maar sluiten niet meteen aan bij mijn beleving. Als het ware moet ik een knop omzetten om op datzelfde gevoel af te stemmen. Ik moet de juiste golflengte zoeken om het geluid dat Van Erp uitzendt te kunnen ontvangen. Zit ik in de tekening, zoals zij in het landschap zat, dan gaat er een wereld voor me open. Met de horizon boven ooghoogte. Want het gaat Mariëtte van Erp om de aarde, de grond, de basis. Niet om het schijnbare niets daar boven. Met de voeten staat ze op dat landschap en voelt er zich één mee. Zij is van dit landschap, deze omgeving is van haar: het land van Van Erp.

In de in eigen beheer uitgegeven brochure licht beeldend kunstenaar en schrijver Janet Meester de manier van werken in detail toe. De titel van het essay "oog, hart en handen" zegt daarbij genoeg. Meer woorden zijn er niet aan vuil te maken. Dat is wat het is. Het oog ziet, het hart doorvoelt en de handen registreren. Eigenlijk zou je voor hart ook geest kunnen lezen. Maar het kloppend orgaan geeft de zin meer ziel. In de uitgave laat de kunstenaar werk zien dat de laatste jaren van 2020 tot 2022 door haar is gemaakt. Recent werk dus. De verf is bij wijze van spreken nog vochtig, het doorgedrukte carbon kruimelt nog.

"Haar tekeningen laten zich lezen als sporen van haar aanwezigheid", lees ik de woorden van Janet Meester. Het handschrift is spontaan, de tekening heeft een grote directheid. Wat ik zie is wat Van Erp zag daar en toen. Al kijkend werkte ze naar dit resultaat toe. Niet lettend op wat de hand doet, maar opnemend wat het oog ziet. Zo kan ze blind de omgeving weergeven. "Er zit niets tussen: geen willen, geen moeten, geen ideeën over mooi, knap of goed. (...) Mariëtte van Erp maakt geen tekeningen, ze tekent."

Met weinig middelen, enkele rake lijnen of ferme vlakken, weet zij zich een werkelijk beeld te maken. Het onderwerp wordt aandachtig beschouwd. De hand volgt als vanzelf de neergezette belijning; dat is blind tekenen. Aangestuurd door de beleving bij het beeld. Het krassen is een herinnering van dat ene moment. Een snelle voortgang van een plek in de tijd. Het lijkt wel alsof het een schets is, een snelle weergave van wat gezien is. Om later uit te werken, maar zodat de beleving vast ligt. Maar het is dat gevoel juist wat al in de tekening zit. De idee bij het landschap dat erin vastligt. Het behoeft niet verder te worden uitgewerkt, dit is wat het is. Het kan wel dienen als handleiding voor een schilderij. De directheid van de tekening in het veld gemaakt kan een opstap zijn voor de zoektocht naar de essentie voor het schilderij dat in het atelier ontstaat. Door de tekening kan Van Erp eenzelfde emotie oproepen en deze uitwerken.

Ze werkt abstract uitgaande van de realiteit. Het non-figuratieve wortelt in de werkelijkheid. Deze werkelijkheid is al wat om ons heen te zien is. In de vertaling wordt dit hoe dan ook versimpeld wil je er geen lieflijk cliché van maken. Het wezen van de plek wordt neergezet, dat element wat voor die kunstenaar dit landschap maakt. Dat kan verschillend zijn. Maar het is altijd werkelijkheid. Een abstract werk is de onzichtbare realiteit. De laag achter het decor wat we zien. Een dieper zijn van wat het is. Het werk van Van Erp moet wel abstract zijn, want ze werkt met haar gevoel. Die stemming is niet in herkenbare beelden uit te drukken. Wanneer ik begrijp wat ik zie in haar werk dwaal ik door haar geest. Sluit mijn ervaring aan bij wat zij aan beleving heeft getekend.

Waar de tekening nog wel eens lijkt dicht gewerkt, is het schilderij open en helder. Het papier is in het veld soms met alle vingers van beide handen tegelijk bekrast. Dat maakt dat er een welhaast ondoordringbaar woud aan lijnen is ontstaan. “Een geschilderd landschap is voor haar geen optelsom van dingen gezien vanuit het perspectief van een buitenstaander”, schrijft Meester, “het is een stroom van energie die zich ontvouwt in de interactie tussen de dingen, in de wind en het licht -  en in de relatie met de kijker.”

Het is een onorthodoxe werkwijze carbonpapier te gebruiken om een tekening te maken. Zo kan Van Erp wel heel spontaan haar gevoel op papier zetten. Omdat voor het verwerken van de emotie een enkele potloodpunt niet genoeg is. Nu, bij gebrek aan carbon, moet ze het daarmee wel doen. De tekeningen zijn daardoor minder speels en doorwrocht of juist meer open en eerlijk. Meer dringt het idee van landschap zich op in vorm en uitdrukking. En ook haar schilderen is weinig authentiek. De drager legt zij op de grond om het te bewerken met dweilen en vegers. Gedrenkt in dunne verf mopt ze het doek, met vegers borstelt zij de materie. Op die manier blijft de spontaniteit in het werk zitten. Met grote halen snel klaar. Maar wel doordacht en met zekerheid. Dit is het landschap zoals ervaren. Niet gezien, maar gevoeld.

De uitgave, het boekje, is te zien als een geprinte tentoonstelling. Om thuis op schoot langzaam door te bladeren en het landschap van Van Erp te beleven. Het is dan zaak langer naar het werk te kijken om iets gewaar te worden. Het de tijd van kijken te gunnen. Maar is dat niet met alle kunst zo, vraag ik me retorisch af zonder antwoord te krijgen. Langer kijken en daardoor ontdekken. Langzamer kijken en je daardoor bewust worden. Want ieder kunstwerk heeft een verborgen detail, een plek waar het gevoel kan rusten. Gedachten niet bedenken, niets willen verzinnen of onderscheiden. Dan legt het object, het schilderij – de tekening, als vanzelf een aard, de karakteristiek, bloot. De vorm van kijken overkomt je dan. Ineens merk je iets op, krijgt de beeltenis een handvat. Is er herkenning, spreekt het.

2020 – 2022, Mariëtte van Erp. Schilderijen en tekeningen. Met inleiding “oog, hart en handen” door Janet Meester. Plus publicatie genomen uit Brabant Cultureel door Irma van Bommel. Uitgave in eigen beheer, 2023.

[gittelebruyn]

Ik heb geprobeerd om met een vooropgezet storyboard te werken of scenes uit te werken naar een verhaal toe, maar ik schrap er teveel  van achteraf en het zet me vast en het werkt beter als ik niet weet waar ik heen ga.

Mijn werkproces is vooral intuïtief : ik vertrek van onaffe flarden die ik aan elkaar reig als een kluwen, een toestand, dan schrap ik en werk ik naar een condensatie toe. Met deze werkmethode maak je heel veel maar blijft er vaak maar een fractie over die ik toon.

Hoe draag ik echt iets bij als kunstenaar? Wat voor beeldtaal is interessant? Bart Verschaffel schrijft in “De zaak van de kunst” : Kunst is een product van menselijk gestileerd handelen. De menselijkheid van het handelen is hierin heel belangrijk en ook de ontroering. Het brengt ontroering teweeg. (Indien je niet ontroerd bent, ben je niet overtuigd.) Is die stilering niet aanwezig, dan is dat een flard realiteit, die ons kan ontroeren maar dan spreken we niet van kunst, eerder van anekdotiek.

[pizza-ra-bizza]

Die meisie TWEE VERDUIDELIKINGSWOORDE

Maar die agbare publiek het die blaar geëet en is nie meer geroer nie.

Die meisie TWEE VERDUIDELIKINGSWOORDE

Eerstens, vriende, laat my toe 'n bitter en wettige uitbarsting teen mnr. Lorenzo Stecchini, bekend in die eeu onder die naam Olindo Guerretti. Hierdie twee name wat 'n enkele een vorm, kan nie vir jou nuut wees nie. Wie weet hoeveel keer het jy daarvan gehoor van pa's en broers wat goeie dinge daaroor gesê het, van onderwysers wat slegte dinge daaroor gesê het, van ma's en tantes wat nie goeie of slegte dinge daaroor gesê het nie, om nie deurmekaar te raak nie. . Maar nie alle meisies ken die klaaglike storie van hierdie twee name nie. Ek sal dit kortliks vir jou gee. Een mooi dag het Signor Olindo Guerretti (ek weet nie of hy 'n commendatore of 'n groot kruis is nie) die lus gekry om 'n klein volume vreemde, oorspronklike, bisarre gedigte oor die wêreld te stuur waarin jong meisies niks sou verstaan ​​nie. Tot dusver sou daar niks fout gewees het nie; almal kan gedigte maak solank hulle wil. Maar Signor Olindo, wat seker 'n slim mannetjie moet wees, het die volgende redenasie by homself gemaak: As ek my verse teken, sal ek baie irritasies en irritasies hê; wie sal my hemel toe neem, wie sal my in die hel gooi, wie sal die eer van triomf verorden en my smaakvernieuwer, skoolhoof noem, wie weet; wie sal my 'n berg poetse toewens en my 'n plagiaat, 'n imbesiel noem en hoekom nie? van die kretin. Daar is altyd diegene wat hul eie beeld en gelykenis in ander sien weerspieël. Kom ons doen dit: kom ons laat die agbare publiek en die roemryke garnisoen verstaan ​​dat hierdie gedigte deur 'n neef van my geskryf is, 'n verbruiker in die laaste stadium, dat ek dit na sy dood vir hom gevind het en dat ek dit publiseer omdat dit pragtig lyk aan my. Lesers is ontroer, lesers huil soos soveel kalfies wat soog, die boek verkoop soos soetkoek en ek lag onder my snor…. Vandag, egter, gaan hierdie regverdige onmin op my senuwees en irriteer my ernstig teen Signor Guerretti. Stel jou voor dat 'n vroulike manuskrip in my hande geval het, nie minder nie as die "Giornale d'una donna." » Hierdie vrou is regtig dood. Maar hoe gaan ek jou dit laat glo? Hoe sal ek jou verhoed om God weet hoeveel lugkastele te bedink ten koste van hierdie geseënde vrou? Meh! Ek weet regtig nie watter eed om af te lê om 'n bietjie geloof in jou te inspireer nie. Ek gee jou net een raad: been. met liefde oor hierdie Tydskrif beskik; die meisie word daar uitgebeeld met al haar skattige onskuld, met al haar sagte geheimenisse. Daar word die bruid uitgebeeld, gelukkig en ongelukkig tegelyk; die ma word daar uitgebeeld. En rondom hierdie vroulike karakter sal jy gegroepeerde ander karakters sien, ander tipes, alles pligsgetrou uit die lewe bestudeer. In plaas van 'n vrouejoernaal, kan hierdie boek getitel word "Die ewige vroulike roman. Maar ek kan nie 'n woord byvoeg of verander of wegneem nie. Lees dit soos dit is. Ek hoop nie jy sal spyt wees nie en dat 'n vriendelike siel sal rondsweef om jou te bedank

[twafordizzy]

De bevende Jeroen Brouwers

De bevende Jeroen Brouwers

fragment uit foto van Katrijn van Giel; bron beeld: katrijn.com Iemand vraagt of ik wel eens beef (van ontroering of iets dergelijks) bij het lezen van eigen teksten? Neen, nooit. Ik verafschuw mijn eigen teksten en lees ze derhalve nooit voor mijn lol. Wat zou ik die teksten lezen, ik heb ze toch zelf geschreven! Wat een mal idee, je eigen boeken te gaan zitten lezen… Toch heb ik tussen half…