#fietsstraten

[jansiemons]

Gemeente Verkiezingen in Sint-Martens-Latem en Deurle

Ach, kijk mij hier toch eens zitten, ik de naïeve ziel van Latem en Deurle, met mijn kleine burgerlijke hoop en democratische dromen! Hoe wanhopig knikte ik bij elk verkiezingsbord, met de vaste overtuiging dat het toch ooit anders zou worden. “Deze keer écht,” mompelden sommigen plechtig voor de voorbije gemeenteraadsverkiezingen, alsof ze tijdens een of ander ritueel henzelf een beetje moed inpraatten.

Laat me even schetsen wat N-VA Latem-Deurle nu weer heeft bekokstoofd. De lijsttrekster van die lokale partij probeerde iedereen te overtuigen om op haar te stemmen voor de verkiezingen, want ze ging het allemaal véél beter doen! En wat doet deze partij net ná de verkiezingen? Ze richten al hun "grote politieke ambities" op het jonge talent op hun lijst, Louis, 21 jaar oud — ja, echt, twintig plus één! — een jongen wiens grootste bestuurlijke prestatie tot nu toe waarschijnlijk het succesvol invullen van zijn Tinder-profiel is. Dan zegt de lijsttrekker gedurende de coalitiegesprekken tussen Welzijn en N-VA Latem Deurle met een serieus gezicht en een hand op het hart: "Jongen, je wordt schepen van onze gemeente." Ze voegt eraan toe: "Ik heb er géén zin meer in." Ja, "schepen". Géén krantenjongen, géén assistent, géén stagiair met een vage taakomschrijving. Nee, direct Schepen van onze gemeente! Schepen! Dus, eerst verandert N-VA Latem-Deurle midden in de vorige legislatuur van harde oppositie naar de meerderheid met Welzijn, en nu dit? Over politieke betrouwbaarheid gesproken! Het zou zomaar het begin kunnen zijn van een nieuwe realityshow: "Schepen zoekt Wijsheid."

Goed, laat mij dit even helder stellen in dit persoonlijk opiniestuk. Als oude rot die ik ben — jazeker, met eelt op de ellebogen van het politieke gesteggel — durf ik met een zekere bravoure een beetje commentaar te leveren op het schijnbaar onbesmette enthousiasme van zo’n jong, ambitieus broekje zoals Louis. Ik hoor de boze blikken al knisperen, voel het morele vingertje al tikken: “Hoe durft jij!” Maar écht, laten we eerlijk blijven. Natuurlijk JUICH ik het frisse, jeugdige engagement toe; zonder jong bloed, vers geplukt en bruisend, zou het politieke landschap even levendig zijn als een hooiveld in januari en dat moeten we zeker ondersteunen, maar NIET tegen elke prijs!

Maar komaan, hoe in vredesnaam denk je iemand die nog zo groen achter de oren is dat hij spontaan de druppels van zijn politieke ontwaking uitschudt, in de naam van alle mislukte fietsstraten van Latem en Deurle, direct te benoemen als Schepen van onze gemeente? Bevoegd Schepen!!! Dat is toch gewoonweg ongeloofwaardig en dat beseft toch iedereen met een greintje verstand toch en zeker zij die onze gemeente nauw aan het hart liggen. En wij inwoners moeten dit maar gewoon slikken? En dit gaat om iemand die maar amper 213 voorkeurstemmen wist te vergaren en daarmee quasi maar de 28e plaats bemachtigde… van de 57 kandidaten. Jawel, dat is net iets boven het gemiddelde van een maïsveld, maar heus niet de kroon op het werk.

Had het dan niet wat verstandiger geweest om deze jonge spruit eerst rustig wat politieke moedermelk te laten drinken als gemeenteraadslid? Zodat hij kon leren, wat papieren kon doorspitten, en misschien een spoedcursus “Politieke Smaak en Subtiliteit” kon volgen? Maar nee, ze duwen hem meteen het Schepenambt in, alsof hij zomaar even de Latemse en Deurse schatkamer moet gaan bewaken, met de schijnheilige zegen van iedereen die denkt dat politieke ervaring gewoon een kwestie is van je LinkedIn-profiel updaten.

Ik zie het al voor me: deze jongen, de ware zoon van het Facebook-tijdperk, wiens diepste gedachte waarschijnlijk ooit was, “Wat zal ik eens posten bij deze selfie?” – die jongen krijgt nu de sleutels van het politieke speelgoedkastje in onze gemeente. En waarom? Omdat hij er als enige vrijwilliger was? Omdat hij tijdens een dorpsfuif toevallig in de buurt stond van de N-VA-fractievoorzitter en ze dachten, “Ach, waarom ook niet”? Zijn moeder zal met een pot confituur de campagne hebben gesponsord, denk ik dan. En zijn oma? Die zei ongetwijfeld, “Ach, de jongen is ambitieus, gun hem toch een kans!”

En wij, arme kiezers, zitten ons nog af te vragen waar het misging. We keken hoopvol naar de verkiezingsbeloftes en slogans: transparantie, ervaring, gezond financieel bestuur, integriteit! Maar blijkbaar is er iets in het Latemse kraanwater dat het geheugen licht vertroebelt. Hoe anders valt het te verklaren dat we na al die jaren geloofden dat de N-VA Latem Deurle écht wat met onze stemmen zou doen? En wat doet de partij N-VA dan, in al haar wijsheid en grandeur? Ze levert ons een kersvers lid van de Gen Z-generatie op, die waarschijnlijk denkt dat ‘raadzaal’ een nieuwe app is om vergaderingen in groepschat te houden.

Stel je voor hoe deze jonge Schepen, strak in het pak maar met een lichte geur van studentenhaver, zijn eerste vergadering binnenwandelt. Hij neemt plaats, met een blik van “Hey guys, what’s up?” En terwijl hij ongegeneerd selfies maakt met de burgemeester — en misschien zelfs een TikTok live streamt van de begrotingsbespreking — vragen wij ons af: waar ging het fout? Is dit wat we kiezersbedrog in gouden hoofdletters mogen noemen? Niet zomaar bedrog, maar bedrog met een strikje eromheen en een fluitend orkest op de achtergrond.

Maar ach, wie zijn wij om ons hier druk over te maken? In plaats van die oersaaie politieke stabiliteit en wijselijk beleid, krijgen we tenminste een heuse cabaretvoorstelling voorgeschoteld — eentje die de N-VA van Latem en Deurle in elkaar heeft geflanst met de finesse van een kermiskoers en het realiteitsgehalte van een soapprogramma, gebaseerd op persoonlijke ambities van enkelingen en waarvoor de hele gemeente de volgende 6 jaar de gevolgen zal van dragen. Het lijkt wel alsof de democratie hier op een podium staat, schalks glimlachend met een rode neus, terwijl wij, brave dorpelingen, ongevraagd tot het publiek zijn gedegradeerd. En wat speelt zich daar in de coulissen af? Ach, de ware macht-hongerigen, de échte poppenspelers, zitten daar vergenoegd op hun stoeltjes, lachend om hun eigen slimme spel.

En ondertussen staat Latem en Deurle erbij alsof het uitverkoop is bij de dorpsslager — arm en geknakt. Wij, de nobele inwoners, mogen van dit circus “genieten” en hebben weinig meer te zeggen dan een bescheiden zucht of een nerveus lachje. En o, ja, misschien toch dat besef, die plotse realisatie die ongetwijfeld in de donkere uurtjes zal komen. Ik stel me voor hoe enkele inwoners 's nachts wakker schrikken, het koude zweet op hun voorhoofd, terwijl een stemmetje in hun hoofd fluistert: “Dit is allemaal door jouw stem geweest, je hebt hieraan meegewerkt!”

[antwerpenize]

Fiets is koning, my ass

Over de Antwerpse Fietsstraten Mijn plan was: een compleet en grondig dossierartikel schrijven over de Antwerpse Fietsstraten. Maar waarom zou ik een serieus artikel schrijven over iets dat maar half zijn gat gedaan is? Daarom begin ik graag met een recept voor iedereen die de bevoegdheid heeft om fietsstraten aan te leggen:

RECEPT voor Foempige Fietsstraten

Kies liefst een in- of uitrijstraat van de wijk, best een sluiproute voor auto’s. Bij voorkeur nog een as waar openbaar vervoer op rijdt. Bevraag zeker geen fietsers of ga zeker geen analyse maken van het verkeer! Tip: Als je dit goed doet, kan je later fietsers beboeten die hier tijdens de spits uitwijken naar het voetpad.

Zet de wettelijke bordjes, best de kleinst beschikbare versie, en plaats ze zodanig dat ze moeilijk te zien zijn voor de automobilisten.

Verf het wegdek rood. Aandacht: dit is niet verplicht! Als je kosten kan besparen, zeg dat dit later zal gebeuren.

En dan nu het belangrijkste: Doe vooral TOTAAL niets om het autoverkeer te ontmoedigen of tegen te houden! Dit kunnen we niet genoeg onderstrepen. Anders mislukt dit recept!

Zeg dat de fietsroute deel uitmaakt van een route -kies hiervoor wegen waar fietsers nauwelijks rijden- en knip deze in stukken met haaientanden en verwarrende borden. Voor extra spice: zorg dat de route ook door een wekelijkse markt loopt!

Herhaal in zoveel mogelijk persberichten e.d. ‘Wij rollen de rode loper uit voor de fietser‘.

Vraag vooral geen feedback en doe geen bijsturingen!

En voilà! Dagelijks gestresseerde fietsers & onveilige situaties gegarandeerd!

Van 4,5 kilometer naar 19 kilometer Fietsstraten: geweldig! Maar enkel geweldig op papier, als je niet ook auto’s weert…

Alle gekheid op een stokje, je kan elk recept verpesten, maar vooral de kok is belangrijk: een beleidsmaker die het méént, die écht een fietscultuur wil installeren (niet enkel op zijn of haar website of tijdens key notespeeches in het buitenland) en die beslissingen durft nemen die tegen de auto ingaan, zoals parkeerplaatsen schrappen, straten (zo goed als) autovrij maken om er een fietsstraat van te maken, knippen in wijken om doorgaand autoverkeer (zeker door fietsstraten of op fietsroutes) weg te leiden… Voilà, da’s mooi samengevat, toch? Komaan en doe het!

Antwerpse fietsers over enkele Antwerpse fietsstraten

(bron: Facebookgroep ‘Met de fiets in ‘t stad)

Voor dit artikel, dat aanvankelijk iets grootser was opgevat, vroeg ik aan enkele fietsers wat ze nu van hun fietsstraten vonden. Getuigenissen en ervaringen vertellen ons toch meer verhaal dan een mooie kaart van fietsstraten of beleidsplan. Een greep uit de reacties:

Rotterdamstraat, 2060 Antwerpen

“Vandaag nog “uw moeder is een fietsstraat” als antwoord gekregen van een BMW-bestuurder, toen ik hem wees op het concept fietsstraat, wanneer hij luid toeterde omdat ik in zijn weg reed.”

“Rotterdamstraat: waar je als fietser geen plek hebt om in twee richtingen te passeren en in de file achter de uitlaatgassen van de auto’s mag gaan wachten.

“Hier fiets ik nu standaard in het midden van de baan. (Zo ver is het met mij gekomen) Deze week onder luid getoeter voorbij gereden door een wagen die daarbij op de stoep reed én bijna een fietser uit de tegenrichting aanreed! Heel veel kwader kon hij op mij niet zijn.. Soms hebben ze dus écht geen idee wát een fietsstraat is. De straat staat trouwens in de ochtendspits over de helft vol met stilstaande auto’s waar je onmogelijk met fietsers in twee richtingen nog langs kan. Laat staan met bakfietsen.”

‘De verbinding tussen de rode straten is steeds zeer gevaarlijk want daar weten de automobilisten al helemaal niet meer dat ze zich op fietsvriendelijk terrein bevinden en dat ze daar dus ook naar moeten handelen…. niet dat ze dat doen in de rode straten…..Bijvoorbeeld de Van Arteveldestraat – van stralenstraat – Rotterdamstraat. En dan kom je terecht in het ‘walhalla’ van het Sint-Jansplein……”zo ongeveer elke keer wanneer je in de spits door de Rotterdamstraat moet. Fiets is koning my ass. Je staat daar als fietser lekker mee in de file uitlaatgassen in te ademen omdat deze smalle straat toch tweerichtingsverkeer is.”

“Rotterdamstraat: waar je als fietser geen plek hebt om in 2 richtingen te passeren en in de file achter de uitlaatgassen van de auto’s mag gaan wachten. Bij het oversteken naar het Sint-Jans-plein moet je u tussen de auto’s wurmen want die blokkeren de oversteekplaatsen en het kruispunt. Op het Sint-Jansplein is er ruimte zat, maar waar parkeren de marktkramers zich? Jawel, op de fietsstrook.

“Al vaak verkeersagressie mee gemaakt in de Rotterdamstraat. Waarom gaan mensen mee in de file staan? Ik passeer altijd gewoon. Al dan niet aan de verkeerde kant (al mag je volgens mij links “voorbijrijden”). Ik eis mijn plek daar op. Laatst nog tegen een stilstaande combi gereden omdat die NIETS plaatshield aan de rechterkant. Politie begon wat moeilijk te doen en ik zeg “toch frappant dat zelfs de politie geen rekening houdt met ruimte voor fietsers in een fietsstraat. “ Die hebben hun raam terug dicht gedraaid en ik ben door gereden.”

Lange Dijkstraat

‘Hier heb je ruimte, maar dat betekent dan voor de auto’s: erop los racen en je inhalen.’

‘Bij de heraanleg van de Lange Dijkstraat was er een inspraakmoment. Eén van de eerste zinnen na de officiële intro was dat er zeker geen parkeerplaatsen mochten opgeofferd worden. Dan weet ge het al.’

Grote Hondstraat, 2018 Antwerpen

‘Een keer ‘s avonds bleef de automobilist achter ons claxonneren, de hele straat door, omdat we naast elkaar fietsten. Ik ben toen uiteindelijk boos gestopt om verhaal te halen, zelfs dan bleef hij doen alsof wij in de fout waren “omdat, u weet dat toch ook, je niet naast elkaar mag fietsen“.

‘Meer parkeer- dan fietsstraat, en voor mij niet duidelijk hoe die past in ruimere fietsinfrastructuur.’ 

‘De parkeerborden vallen in ieder geval harder op dan de Fietsstraat borden?.’

‘Heel vervelende kasseien, waar je dan net daar door auto gekruist wordt!’

Kattenberg, Borgerhout

‘Auto’s in tegenrichting in een fietsstraat toelaten, wat is dat voor iets? Ik moet daar vaak snel in de goot fietsen, want je denkt toch ook niet dat ze zich aan de zone 30 houden of zo?‘

‘Vanuit de Kattenberg word je ineens op het Laar ‘gesmeten’. Leuk, vooral op vrijdag! Dan is er markt, en moet mijn fiets ineens vleugels hebben.  Het stukje in de Helmstraat, waar auto’s zich even op de baan / voetpad zetten om hun kind van school te halen. Waar meerdere keren per dag een vrachtwagen staat om te laden / lossen.’

‘Het grootste deel van die straat is zo smal dat je niet op een veilige en comfortabele manier tegen de rijrichting in kan fietsen. Ik moet dan bijna altijd in de goot/op de stoep want bijna altijd komt er wel een camion of dikke auto aan. Komt nog bij dat vrijdagvoormiddag dat plots geen fietsstraat is, maar markt. Met andere woorden, de fietser die op vrijdag de Turnhoutsebaan wil mijden: trekt uw plan. Trouwens, bijna bij elke rit door een fietsstraat word je toch ingehaald.’

Van Arteveldestraat

‘Tegenwoordig maak ik er een sport van om te slalommen. Zodat de auto’s wel achter mij moeten rijden. Maar dat wordt ooit nog mijn doodvonnis.’

‘Ooit voorbijgestoken door een politiecombi (zonder zwaalichten of wat dan ook). Ik kan hen nog inhalen, klop op het raampje en vraag aan de politieagente achter het stuur of ze er bewust van was dat ze mij voorbijgestoken was in een fietsstraat. Het eerste wat ze antwoordde was: “Ja zeg, ik reed maar 30 km per uur en liet een meter tussenin”. Is dit om te wenen of om te lachen? Nog wat verder gediscussieerd en heb later een klacht ingediend bij de politie. Ook daar geen excuses of een soort mea culpa, wel opnieuw het argument dat “ze maar 30 km per uur reed en een meter tussenin liet”, en verder nog wat geneuzel over dat “politieagenten inderdaad een voorbeeldfunctie hebben”. En that’s it! Ik zag het nut echt niet meer om hierop nog eens te reageren, hiermee was de kous dus af. ‘

Samberstraat

“Ook al agressieve chauffeurs tegengekomen die willen voorsteken of opjagen zodat je te vlug gaat rijden. De auto’s die van tegenovergestelde kant komen rijden te weinig aan linkerkant. Sommigen rijden te vlug. Aan einde straat kruispunt Damplein: gevaarlijk voor fietsers.’

Speelpleinstraat, Merksem

‘Deze is voor fietsers tweerichting, maar net zoals bij de meeste straten kan je als fietser tegen de richting in met moeite de auto’s passeren. De straat in de juiste richting gebruiken is fijn wanneer de wagen achter je duidelijk laat blijken dat hij het concept kent en er zich aan houdt. Jammer genoeg rijd je zelden de hele straat uit zonder dat er een wagen toch probeert te passeren of heel kort bij blijft rijden. De fietsstraat eindigt ook heel abrupt aan het einde van de straat, het volgende stuk is er plots een fietssuggestie strookje van , ik denk, 60cm. Sommige wagens kunnen je dan niet snel genoeg voorbij gaan. We komen iets minder vaak in andere fietsstraten. Met onze kinderen hebben we afgesproken dat wanneer ze zich niet veilig voelen met een auto achter hen dat ze dan toch maar weer achter elkaar gaan rijden. De jongste kwam soms met tranen thuis omdat ze zich zo opgejaagd voelde. Fietsstraten zouden misschien wel een fijne fietsplek kunnen zijn maar toch niet op deze manier.’

De ‘fietsroutes’

‘De as Lange Dijkstraat-Rotterdamstraat is een ramp, ga daar maar eens kijken in de spits. Dit is de verkeersas voor fietsers om van Antwerpen Noord naar centraal te gaan.’

‘Na de Rotterdamstraat richting Centraal station houdt het op met de ‘fiets’straten en mag je u als fietser over kasseien, tussen tramsporen en paaltjes gaan wringen. En als je even de winkel binnen springt op het Astridplein bestaat de kans dat de politie je fiets weghaalt en je een boete krijgt, want geparkeerde fietsen op het Astridplein schaden het imago van van onze stad. Dit heeft men maanden lang dagelijks gedaan en hiervoor dus politie mankrachten ingezet, terwijl ik nog maar twee keer een politiecontrole in de fietsstraat heb gezien. Wat is het gevaarlijkste, een geparkeerde fiets of een wagen die aan hoge snelheid in een smalle straat een fietser inhaalt?’ ‘Wat ik me ook altijd afvraag, hoe bedenken ze deze routes eigenlijk? Is dat een soort van “ik heb een stadsplan en een vijfjarige met rode potloden, kleur maar eens manneke”? Want die routes sluiten vaak niet mooi aan, maken gekke kronkels…’ ‘Wat als je aan de andere kant van de Turnhoutsebaan moet zijn met de fiets? Enkel aan de Appelstraat en de Kerkstraat kan je als fietser vlot mee oversteken. Wie daartussen aan bijvoorbeeld het Moorkensplein wil zijn, moet levensgevaarlijke toeren uithalen aan den Drink.’

Suggesties van Antwerpse fietsers

Eindigen doen we uiteraard constructief! Want laat ons wel wezen: de fiets is here to stay in Antwerpen! We hebben allemaal de fiets ontdekt en willen uiteraard dat de fietsstraten werken. Volgens ons fietsers kan dat op deze manier:

‘Echte fietsers betrekken vooraf lijkt mij ook een fijne piste… (Pun intended)’

‘Om meer auto’s uit fietsstraten te halen is het misschien handig om minder parkeerplaatsen in die straten te hebben. Of gewoon deftige fietspaden op belangrijke verkeersassen en sensibilisering bij automobilisten dat ze niet mogen voorbijsteken als de straat te smal is (dan hoeft al die rode asfalt niet).’

‘Fietsstraten moeten deel uitmaken van logische fietsassen op locaties waar het autoverkeer beperkt is.’

‘De regels van de fietsstraat gelden eigenlijk voor alle smalle straten waarbij auto’s geen één meter afstand kunnen houden bij inhalen. Deze regels enkel benadrukken bij de fietsstraat, doet de automobilist deze wegcode extra negeren in alle andere straten. Is het geen veel beter idee dat die wegcode benadrukt wordt in een grote campagne, dan dat er nog meer rode asfalt wordt gelegd in straten waar ze sowieso niet mogen inhalen?’

‘Veel chauffeurs zijn nog helemaal niet gekend met fietstraten, onwil, machogedrag en agressie. Meer sensibilisering is nodig en niet enkel via traditionele maar ook sociale media, buurtwerkers, enzovoort.’

lees de publicatie “Fietsstraten in Vlaanderen” van fietsberaad.be.

‘In Nederland blijkt dat fietsstraten – mits goed aangelegd op structurerende assen – hun nut kunnen bewijzen, als ze daadwerkelijk (met knippen e.d.) het lokaal autoverkeer beperken tot wat strikt nodig is.’

Wil je hier graag zelf nog een ervaring of suggestie aan toevoegen?  Stuur ze ons zéker via info@antwerpenize.be

[100procentbrussels]

Afgescheiden fietspaden en brede voetpaden op de Kleine Ring

Er wordt maar liefst 12 kilometer afgescheiden fietspad aangelegd over de hele lengte van de Kleine Ring, daar waar de auto voordien alle ruimte kreeg. ‘Het Brussel van morgen, begint vandaag,’ zegt Brussels minister  Pascal Smet. 

De Brusselse regering heeft duidelijk de keuze gemaakt om van een stad voor auto’s naar een stad voor mensen te gaan. De herverdeling van de openbare ruimte op de Kleine Ring illustreert die ommezwaai. 

De Kleine Ring wordt volledig befietsbaar, via nieuwe afgescheiden fietspaden of via de parallelle wegen. Het zullen fietsstraten worden waar de fietser voorrang heeft. Een groot aantal fietsers zal er dus veilig en in beide richtingen kunnen fietsen. Maar ook voetgangers krijgen plaats: de trottoirs worden verbreed. 

De toegang met de wagen voor leveringen aan winkels en ondergrondse parkings blijft gegarandeerd. Het autoverkeer op de hoofdweg blijft behouden maar de doorstroming verbetert, dankzij voorsorteerstroken aan de kruispunten en een betere afstemming van de verkeerslichten. Met de heraanleg verdwijnt een aantal parkeerplaatsen bovengronds. Dat kan, want een groot deel van de 10.000 ondergrondse plaatsen is nog vrij. 

Dankzij de heraanleg van de Kleine Ring zal er meer ruimte zijn voor voetgangers, fietsers en personen met een beperkte mobiliteit. Van 20 procent van de ruimte vandaag naar 40 procent morgen. De levenskwaliteit van zowel bewoners, pendelaars als bezoekers zal verbeteren.

Maar ook in de omgeving van de Kleine Ring staat er heel wat te gebeuren. Na de zomer start de heraanleg van Madou en de Leuvensesteenweg. Er komt een gezellige esplanade en ook daar meer ruimte voor voetgangers en fietsers. De heraanleg van de zone tussen Louiza en Naamsepoort is opgenomen in een lopende ontwerpwedstrijd. De werf op het Rogierplein wordt eind dit jaar afgerond.

U vindt alle info op www.kleine-ring.brussels

[jansiemons]

Oh, wat een toeval! Precies tussen de regendruppels door heb ik vandaag de nieuwste editie van de Welzijn-gazet uit mijn brievenbus gevist. Van de andere partijen uit Latem heb ik nog niets gevonden in de bus, dus ik kan nu net zo veel humoristische snibbigheid over hen vertellen als mijn goudvis over quantumfysica. Maar natuurlijk valt die Welzijn-gazet nét nu, zo vlak voor de verkiezingen. Die Welzijn-gazet staat bol van de glorieuze verwezenlijkingen, een hele waslijst waar je "u" tegen zegt. Elke zijstraat en elk bescheiden projectje wordt in het zonnetje gezet alsof ze net de Nobelprijs hebben gewonnen. Alles is positief, alles is prachtig, maar als inwoner in de buurt van de Pontstraat vraag ik me af of ik niet per ongeluk een sprookjesboek heb gekregen in plaats van een gazet.

Maar wacht eens even... de grote, pijnlijke dossiers, waar zijn die gebleven in die Welzijn-gazet? Die schitteren door afwezigheid in deze glorieuze opsomming van triomfen, niet? Is het niet hilarisch hoe bepaalde van onze lokale politici een selectief geheugen hebben? Ze vergeten alles, behalve hun eigen successen! Maar wij, de betrokken inwoners, zitten hier echter nog steeds met een geheugen vol rampen van de afgelopen drie jaar. Het lijkt wel alsof politici een speciale onzichtbare inkt gebruiken voor alles wat ook maar een beetje kritisch zou kunnen klinken. Geen woord in de lijst van opsomming over de 3 jaar van eindeloze ellende van de wegenwerken in de Pontstraat en over de Koperstraat in de opsomming van verwezenlijkingen. Hoe zou dat toch komen? Misschien zijn die gewoon verdampt in de lucht, of bedolven onder het eeuwige stof van de wegenwerken? Wel krijgen we een knotsgekke monoloog die op hilarische wijze de verantwoordelijkheden in een dubbelinterview compleet negeert. Het is net alsof we weer midden in een aflevering van de Fabeltjeskrant zijn beland, met meneer de Uil die voorleest uit het de Grote Gelijk-heb-gazet. En ondertussen krijgen zijstraten zoals de Wiedauwkaai en de Groene Dreef meer aandacht in de Welzijn-gazet dan een kat in een schoteltje melk. Ik hoop van harte dat het daar wél allemaal rozengeur en maneschijn is, anders is het echt een gemiste kans in het sprookjesboek.

De Welzijn-gazet heeft het wél over de bibliotheek De Vluchter, het peperdure boekenpaleis, een plek dat bijna onbereikbaar is voor mensen met een beperking. Oh, wat een majestueus bouwwerk, maar dat bescheiden prijskaartje van 4,2 miljoen euro en het feit dat je een Olympische sporter moet zijn om er binnen te komen, wordt natuurlijk niet vermeld. Hoe chic! In plaats daarvan verliezen ze zich in lyrische beschrijvingen van architectonische wonderen, terwijl de functionele gebreken netjes onder het tapijt worden geveegd. Ach, die prioriteiten, nietwaar?

En laten we het vooral niet hebben over het revolutionaire fietsnetwerk, lijkt me! Overal fietsstraten en snelheidsbeperkingen – klinkt als een droom voor de milieubewuste fietsfanaat. En de snelheidsremmers ... vreemd genoeg, geen woord in de gazet over hoe dat in de praktijk werkt of welke chaos het soms veroorzaakt. Misschien een tikje ingewikkeld om uit te leggen? Of gewoon niet glanzend genoeg voor de voorpagina. Want wie wil er nu horen over de dagelijkse beslommeringen als we kunnen fantaseren over een fietsutopia? Ach ja, die heerlijke prioriteiten…

En als kers op de taart: een dubbelinterview met Agnes en Pieter van Welzijn, wat een stel! De partij-slogan: 'Welzijn de partij van de Burgemeester'. Maar serieus, wie van hen is nou de burgemeester en wie zwaait er met de scepter? Lastig te zeggen, ze schitteren beide zo goed samen in de spotlights dat je zou denken dat ze samen een auditie doen voor een soap. Als inwoner die bij de volgende verkiezingen niet compleet in het duister wil tasten, vraag ik me af: is deze soort van soort diepgaande journalistieke acrobatiek standaard met elke Welzijn-kandidaat, of is dit een exclusief voorrecht voor de uitverkorene(n)? Misschien hangt er een vleugje profileringsdrang in de lucht? Maar nee, dat zou natuurlijk te gek zijn, toch? Of is het een dubbelinterview dat meer weg heeft van een dubbelzinnig toneelstuk, waar de grens tussen leiderschap en achtergrondfiguur vervaagt? Het lijkt wel een aflevering van 'Wie is de Mol?'.

Maar laten we toch vrolijk blijven met een flinke dosis milde spot, zoals we dat altijd doen in Latem en Deurle, waar zelfs de eekhoorns in de hoogste bomen een uitstekend gevoel voor humor hebben! Eerlijk is eerlijk, Welzijn heeft natuurlijk ook zijn verdiensten. Maar de triomferende opsomming in deze Welzijn-gazet is als een vrolijke regenboog in een wereld vol grijze wolken, waar elk project klinkt als een sprookje verteld door een enthousiaste oom en elk initiatief een staande ovatie krijgt van een publiek van juichende kinderen. Hoe dan ook, we mogen onszelf gelukkig prijzen met zo'n bron van ongefilterd, zuiver positief nieuws. Het is een lichtbaken in de vaak zo mistige wereld van de lokale politiek. Het is bijna aandoenlijk hoe ze in de Welzijn-gazet hun uiterste best doen om ons, de gewone stervelingen, te beschermen tegen de nuchtere realiteiten van de dagelijkse beslommeringen in onze gemeente. En als laatste: deel gerust, maar voel je vooral niet verplicht om de hele wereld te verlichten met deze "wijsheid".🥴🤣

9 juli 2024

[jansiemons]

Fietsnetwerkproject Latem

🚲Zet je schrap, want het grote fietsnetwerkproject Latem komt eraan! In de Nelemeersstraat en Broekstraat zijn de 'verkeerskussens' al geplaatst als deel van het grote fietsnetwerkproject.

Deze zomer gaat men in de #Latem blijkbaar verder met het uitrollen van verschillende snelheidsremmers in andere straten. En wat een zomer zal het worden! Terwijl velen op het strand van een cocktail en een zonnebad proberen te genieten, gaat men blijkbaar vrolijk verder gaan met het strategisch plaatsen van snelheidsremmers in de Gemeente Sint-Martens-Latem.

Het ultieme doel? Een veilig en vlot fietsnetwerk waar iedereen zo zorgeloos kan rondtrappen dat zelfs oma zonder handen durft. Tegen de tijd dat iedereen terugrolt van vakantie, is onze gemeente misschien wel omgetoverd tot een waar fietsparadijs. Bereid je voor op een slalom tussen de vele nieuwe 'snelheidsremmers-attracties' op de weg. Veiligheid kan tenslotte nooit te saai zijn, toch?

Want het grote fietsnetwerkproject, dat is niet zomaar een project, dat is een revolutie waarin alles - en ik bedoel álles - blijkbaar moet op vandaag overal alles wijken voor de 'fiets'. Super hip en politiek correct is het. Want waarom zou je met de auto gaan als je je in de glorieuze snelheid van 20 km/u voort kunt bewegen op 2 wielen, met de wind (en af en toe een regenbui) in je gezicht? Snelheidsremmers die de snelheid van het verkeer te remmen? Natuurlijk! Niets schreeuwt 'veiligheid' meer dan opgepropte auto's die zich nu door straatjes van Latem moeten wurmen waar fietsers de dienst uitmaken.

En veiligheid voor de kinderen - wie kan daar nu tegen zijn? Als bonus krijgen we er gratis een (groen) beleid bij, geduwd door onze strot alsof het een fietspomp is. En wie heeft er nu een degelijke snelheidsremmers nodig als elke straat simpelweg een fietsstraat kan worden, toch? Door overal fietsstraten van te maken kan het gebrek aan deftige fietsinfrastructuur goed gemaakt worden, niet? Binnenkort trekken we misschien beter allemaal met een fietskar naar de winkel of misschien is het een goed idee om met een bakfiets naar het werk te gaan, zodat er ook plaats is voor enkele collega's in de bak.

En de auto? Die kan je laten staan – ideaal als decoratie voor je oprit. Wie heeft er nu nog 4 wielen nodig als 2 volstaan? Vergeet niet je helm op te zetten, want veiligheid eerst! En terwijl we toch bezig zijn met de grote fietsrevolutie, kunnen we misschien beter ook even stilstaan bij de huidige staat van sommige onze fietspaden in onze mooie gemeente? Want dat is toch uitermate belangrijk. Voordat er verder geld wordt uitgeven aan verkeerskussens en snelheidsremmers, is het misschien een zeer goed idee om eerst even te kijken of je überhaupt normaal over het bestaande fietspad kunt, want op vandaag moet je zeer goed opletten dat je op sommige plaatsen niet in een krater beland.

Veiligheid staat voorop, nietwaar? Nou, dat lijkt toch een beetje op een abstract concept te blijven wanneer fietsers zich een weg moeten banen over paden die meer op een hindernisbaan lijken. Maar ach, wie heeft er nu gladde, brede fietspaden nodig als we onze behendigheid kunnen testen op onze avontuurlijke snelheidsremmende fietsstraten? Dit is natuurlijk allemaal onderdeel van het grotere plan om ons allen fit en behendig te houden. Minder over de fietspaden klagen, meer slalommen! Dat is de geest van innovatie en veiligheid.

18 september 2024.

[jansiemons]

Gemeenteraadsverkiezingen 2024 Latem Deurle

Zonet beleefde ik het summum van democratische verheffing, of zoals mijn grootmoeder het altijd zei: "Het moment waarop we allemaal doen alsof we weten waar we het over hebben." Vandaag was ik zo’n verheven burger. Ik, een grijze man die altijd trots is op zijn gemeente, voelde de onontkoombare plicht om de toekomst van ons aller geliefde Latem & Deurle te bepalen. En ja, ik ben vandaag gaan stemmen. Met de grandeur van een koninklijke zwaan die, enigszins onhandig, aan land waggelt, stapte ik de stemlocatie binnen.

Het was een ochtend waarin de vogels hun beste kant lieten horen, alsof ze wisten dat ik vandaag het lot van Latem & Deurle in handen had. De vos, altijd zo'n slimme rakker, was allang teruggekeerd naar zijn geheime hol. Waarschijnlijk zat hij daar te gniffelen, wetende dat hij geen politici hoefde te kiezen. Een vos heeft het makkelijk, dacht ik nog. Geen verkiezingsborden die zijn territorium verstoren, geen loze beloftes die hem met de winterzon verblinden. Maar ik, ik was geen vos. Ik was een trotse stemgerechtigde die door de modder van beloftes moest ploeteren om mijn weg naar de waarheid te vinden.

Ah, de verkiezingscampagne, dat feest van slogans die zo leeg waren als een fles wijn na een familiefeest. "Voor een beter Latem en Deurle!" riepen ze. Maar ik vroeg me af: Beter voor wie? Beter dan wat? En waarom moest het überhaupt beter? Had de voormalige burgemeester de gemeenteschulden veel té veel laten oplopen? Waren de schepenen vergeten dat voetpaden bedoeld zijn om op te lopen en niet als kunstmatige hindernissen? De vragen waren eindeloos. Maar daar stond ik dan, met een potlood in de hand, als een ridder die zich voorbereidde op zijn laatste strijd.

Na weken van mijmeren over wat de politici wel of niet hadden gedaan—en laten we eerlijk zijn, dat ‘niet’ was meestal toch wel indrukwekkend—was het tijd om mijn beslissende rood gekleurde bolletjes te plaatsen. Elk bolletje, een klein drama op zich. “Zal deze kandidaat onze gemeente redden van de dreigende apocalyps van verkeersdrempels en te strakke fietsstraten?” “Zal deze schepen eindelijk de straatverlichting 's nachts laten branden, zodat ik niet meer struikel over een slapende kat bij het avondwandelen?” De spanning was te snijden.

Maar ik deed het. Met de vastberadenheid van een oude reiger, die even dreigt om te vallen terwijl hij zich uit het water trekt, zette ik mijn kruisjes, op dezelfde lijst. En bij het buitengaan voelde ik me net zo fier als diezelfde reiger. Als een trotse oude man die toch maar mooi zijn democratische plicht had gedaan. Ik had de toekomst in mijn handen gehouden, al was het maar voor een kort moment. Ik had onze gemeente weer een beetje dichter bij de redding gebracht. Of niet. Wie zal het zeggen?

Toen ik de kerk passeerde op weg naar huis, even stilstond en naar binnen keek, kwam een lichte melancholie over me heen. Zou dit de laatste keer zijn dat ik stemde? Zou ik ooit nog die opwinding voelen, dat vreugdevolle gevoel van verantwoordelijkheidsbesef? Misschien, misschien niet. Maar één ding wist ik zeker: ik heb vandaag gestemd, ik heb mijn deel gedaan. En met dat besef voelde ik me opperbest, alsof ik zojuist persoonlijk de democratie heb gered van een gewisse ondergang.

Nu al het verkiezingstoneel achter de rug is, kan ik me eindelijk weer richten op wat écht belangrijk is voor mij op mijn gezegende leeftijd: mijn mooie dorp bewonderen, de sluwe vos die ongetwijfeld een meesterplan smeedt, de eenden die altijd lijken te vergaderen zonder enige conclusie te bereiken, en de haas die me blijft negeren alsof ik zijn belastingaanslag ben. De overvliegende ganzen schreeuwen weer hun gebruikelijke onzinnige bevelen, en de Herdwickschapen staan er in de Meersen, zoals altijd, bij alsof ze de diepste geheimen van het universum kennen maar weigeren ze te delen. Misschien ben ik dan niet zo sluw als die vos, maar ik ben minstens zo fier als een reiger die net een kikker heeft verorberd – en dat is alles wat je nodig hebt om jezelf op de borst te kloppen in dit democratische woud.

zondag 13 oktober 2024.

[antwerpenize]

Inhalen Verboden

Bijna vier op de tien Antwerpenaren fietsen geregeld naar hun werk. Daarbij sluiten ze aan bij het peloton van ouders met hun kroost achterop, op de tandem, in de fietskar of de bakfiets, studenten op hun velo of swapfiets, senioren op hun elektrische tweewieler en de snelle jongens en meisjes op hun speed-pedelec. Zij zijn met steeds meer. En zij kiezen bewust voor de fiets.

Helaas zorgen het toegenomen verkeer en de vaak onaangepaste infrastructuur ook voor een stijging van het aantal ongevallen met gewonden en doden bij trappers. Tegelijk weerhoudt het onveilig verkeer nog veel ouders ervan om hun kinderen te laten fietsen of om zelf in het zadel te springen. Aangezien we ons in de stad met steeds meer bewegen in een beperkte open ruimte, leidt dit vaak tot gevaarlijke situaties.

De stad Antwerpen rolde recent twee rode lopers uit, Spoor Noord, een opeenvolging van fietsstraten die je van de Carnotstraat via het Park Spoor Noord langs de fietsbrug over het Albertkanaal loodst, en Turnhoutsepoort, die vanaf het centrum naar het oosten van de stad leidt en vanaf de Kerkstraat in een alternatief voorziet op de drukke en onveilige Turnhoutsebaan.

Het voornaamste idee van een fietsstraat bestaat erin dat een auto geen fiets mag inhalen. Je mag er ook maar 30 kilometer per uur rijden. De fietser mag ook de volledige breedte van de rijbaan gebruiken en krijgt in Antwerpen voorrang op de zijstraten. Maar als je weet dat autobestuurders bij wet verplicht zijn één meter afstand te houden wanneer ze een fietser inhalen, en je een blik werpt op de smalle straten in de Antwerpse binnenstad, volgt dan niet meteen de conclusie dat de grote meerderheid van de straten binnen de ring fietsstraten zijn? Wij stelden ons eind vorig jaar luidop de vraag. ‘Woon jij ook in een echte Antwerpse fietsstraat, zonder het te weten?’ Daarbij maakten we een tekening van een straatdoorsnede met de stelling dat alle straten smaller dan 4 meter fietsstraten zijn.

De stellige tekening was meteen voer voor een geanimeerd debat op de sociale media. Antwerpenize besloot haar oor te luister te leggen bij enkele experts. De gefundeerde commentaren leidden tot een tweede – correctere – tekening maar vooral tot de breed gedragen conclusie dat in heel wat Antwerpse straten fietsers wettelijk niet ingehaald kunnen worden. In éénrichtingsstraten mag een fietser pas voorbijgestoken worden in straten met een rijbaan van minsten 4,50 meter breed. Indien er aan de rechterkant geparkeerd wordt, komt dat op een breedte van 5 meter. Je moet immers rekening houden met potentieel openslaande deuren. Volgens verzekeraar Van Breda is dit de belangrijkste oorzaak van fietsongevallen.

Dirk Lauwers, mobiliteitsdeskundige van UAntwerpen en UGent, is voorstander om het statuut van fietsstraten breed toe te passen. ‘Het stadsbestuur wil immers straten op maat van de fiets. Het is ook eenvoudiger te communiceren naar de weggebruiker (de borden staan dan overal duidelijk in de stad) en het zou ook aanleiding moeten zijn om die straten autoluwer te maken. Er kan m.a.w. een duidelijk en breed programma aan gekoppeld worden.’

Maarten Vrebos, landschapsarchitect en stedenbouwkundige, kleurde op een kaart van Antwerpen de straten in volgens hun breedte. De straten in het rood zijn te smal om fietsers te mogen inhalen. In oranje straten kunnen fietsers ingehaald worden op plaatsen waar er geen auto’s geparkeerd staan. Groene straten zijn uitgerust met een fietspad of breed genoeg om een fietser correct in te halen. De kleuroefing werd uitgevoerd voor Antwerpen centrum, Berchen en Borgerhout. Indien Antwerpen ooit de intentie zou krijgen om het verkeer te filteren en zo te zorgen voor kwalitatieve woonwijken met meer veiligheid en ontmoetingskansen, dan zouden straatbreedtes een goed uitgangspunt kunnen zijn om het verkeer in onze stad te organiseren.

Antwerpenize.be en fietsersbond Antwerpen plannen acties om meer bewustwording te creeëren bij de Antwerpse weggebruikers.

tekst: Pieter Leenknecht illustraties: Maarten Vrebos en Stijn Wens

[antwerpenize]

Gas-gas-gasstraat, een fietsstraat in de Seefhoek…

"Sinds 2020 worden versneld 15km nieuwe fietsstraten in Antwerpen aangelegd. De straten worden als fietstraat ingericht aan de hand van markeringen en verkeersborden." Lezen we in de nota: De rode loper voor fietsers uitgerold. Als onderdeel van de noord-centrum fietsas werd in het voorjaar 2021, de Gasstraat, een straat in de Seefhoek geüpgraded tot fietsstraat. Wij ontdekken dubbele onderbroken witte belijning die we nog nergens anders hebbeen gezien. Niet verwonderlijk, want "een schoolvoorbeeld van de Vlaamse fietsstraat bestaat niet" zegt fietsberaad. Op hun online webinar kwamen we ook te weten dat het Vademecum Fietsvoorzieningen van de Vlaamse overheid nog heel wat vrijheid laat aan steden en gemeenten om een eigen invulling te geven aan fietsstraten. Een Vlaamse wildgroei aan interpretaties, soorten borden en markeringen is het gevolg.

Kans op succes

In het Rapport Fietsstraten en Fietszones, dat min of meer gelijktijdig met de dubbele onderbroken witte lijnen van de Gasstraat is verschenen komen we toch wel een aantal interessante dingen te weten. Wat bepaalt het succes van een fietsstraat eigenlijk? Uit de bevraging van Fietsberaad Vlaanderen blijkt dat "…straten die herkenbaar zijn als fietsstraten of fietszones, maar veel hinderlijke ontmoetingen kennen (motorvoertuigen, parkeren, voetgangers), toch onvoldoende scoren bij de fietsers die er gebruik van maken…Als de randvoorwaarden voor een fietsstraat of fietszone niet goed zijn, dan is de kans op succes gering en het ontstaan van veel ergernis en handhaving bijna vanzelfsprekend. Fietsstraten en fietszones zijn pas succesvol als ze fietsvriendelijk zijn en logisch liggen binnen het fietsnetwerk."

Op Verkenning

"Hoe komt het toch dat we ons als Antwerpse fietser niet welkom voelen in de nieuwe Gasstraat?", stelden wij onszelf de vraag. Het was mooi weer en gedurende een week gingen we elke dag tussen 16 en 17u op stadssafari naar de Gasstraat. We telden het verkeer en vanop een klapstoeltje in de schaduw gaven we onze ogen de kost. Sommige van de weinige fietsers die we zagen fietsten zelfs ondanks de grote fietslogo's in het midden van de straat toch liever op de stoep. We zagen veel lawaaierige "patserbakken" en ook relatief veel snelle elektrische steps die we gemakshalve ook als fietsers hebben meegeteld. Deze buurt in Antwerpen Noord zit bij de hoogste bevolkingsdichtheden (±13.000 inwoners/km2) van heel Vlaanderen, het grote aantal voetgangers dat we hier telden verbaasde ons daarom niet.

The modal shift

Na vijf dagen tellen weten we het zeker. Er zijn te weinig fietsers en te veel personenwagens in de Gasstraat om succesvol te kunnen zijn als fietsstraat. Hoe dat precies komt weten we niet. Om de groei van onze stad niet te vertragen en mobiel te houden, is het wel belangrijk dat we evolueren naar een betere herverdeling van onze mobiliteit. Meer verplaatsingen te voet, met de fiets en het openbaar vervoer en minder met de auto. Zeker in een fietsstraat zou dit echt zichtbaar moeten zijn.

Burgerwetenschap

Door zelf het verkeer te tellen en met een andere bril naar een straat te kijken krijg je als burger soms nieuwe inzichten of ideeën. Wil je zelf ook je straat eens tellen, doe dan mee met de jaarlijkse straatvinken, hang een high-tech telraam aan je venster of gebruik ons telformulier dat je hier kan downloaden.

[antwerpenize]

Veel straten zijn te smal om in te halen

Heel veel straten in Antwerpen zijn te smal om fietsers in te halen, zo blijkt uit een onderzoek van Fietsersbond Antwerpen en Antwerpenize. In de afgelopen maanden deden de vrijwilligers van de Fietsersbond metingen van alle wegen in Antwerpen en brachten in kaart of ze breder of smaller zijn dan 4,50 meter. 4,50 meter is immers de absoluut noodzakelijke minimale breedte om fietsers veilig en in overeenstemming met de wegcode te kunnen inhalen. 

Hoewel nog niet iedereen de regels in fietsstraten kent of naleeft, weten steeds meer bestuurders dat het in fietsstraten verboden is om fietsers met de wagen in te halen. In een fietsstraat (waar de maximumsnelheid sowieso beperkt is tot 30 km/uur) zijn fietsers immers niet verplicht zo rechts mogelijk te rijden en mogen motorvoertuigen de fietsers (en rijwielen met een breedte van minder dan 1 meter) nooit inhalen.

Nog minder gekend is echter dat auto’s (en voor de Wegcode gelijkaardige voertuigen zoals bussen, vrachtwagens, ...) en motorfietsen ook in veel andere straten fietsers niet mogen inhalen. De Wegcode stelt immers dat binnen de bebouwde kom bestuurders van een auto of een motorfiets ten minste 1 meter zijdelingse afstand moeten houden tussen hun voertuig en een (brom)fietser. Buiten de bebouwde kom bedraagt die afstand zelfs 1,50 meter.

Koninklijk besluit van 1 december 1975 houdende algemeen reglement op de politie van het wegverkeer en van het gebruik van de openbare weg

“Verkeersreglement”

“Artikel 40ter. Gedrag tegenover de fietsers en bestuurders van tweewielige bromfietsen

De bestuurder van een auto of van een motorfiets mag een fietser of bestuurder van een tweewielige bromfiets die zich op de openbare weg bevindt onder de in dit reglement voorziene voorwaarden niet in gevaar brengen.

Hij moet een zijdelingse afstand van ten minste één meter laten tussen zijn voertuig en de fietser of bestuurder van een tweewielige bromfiets.”

Deze verplichting is volgens Fietsersbond Antwerpen volkomen terecht. Er moet steeds voldoende veiligheidsafstand gerespecteerd worden bij het inhalen, ook om fietsers en auto’s toe te laten uit te wijken voor onverwachte obstakels, zonder dat dit tot een ongeval leidt. Bovendien voelt het voor fietsers erg onaangenaam aan om met te weinig tussenafstand ingehaald te worden.

Dit betekent dat het in alle straten met een breedte van 4,5 meter of minder niet mogelijk is om een fietsers in te halen met respect voor de verplichte minimale afstand van 1 meter. Fietsers mogen immers ook voldoende veiligheidsafstand van de rechterzijde van de weg houden, waarbij 0,5 meter een minimum is. 

Fietsersbond Antwerpen roept alle bestuurders op zich aan deze regel te houden en in geval van twijfel niet in te halen. Ook hoopt Fietsersbond Antwerpen dat de overheid werk zal maken van sensibilisering en handhaving rond deze slecht gekende en vaak overtreden regel.

Hoe zijn we te werk gegaan?

Bepalen van het minimumprofiel:

We zijn vertrokken van een standaardfiets en standaardwagen. Een fietser is gemiddeld 75 cm breed, een wagen 1,80 m breed, al is tegenwoordig 2,00 m breedte meer courant. Tussen fietser en auto moet er minimaal 1 m vrije ruimte zijn. Zowel de fiets als de auto houden steeds een veilige afstand tot de rand van de rijbaan, in geval van fietsers is dat een 50 cm, voor wagens wordt 40 cm als norm genomen.  Een fietser rijdt immers niet vlak naast een boordsteen, en hetzelfde geldt voor een automobilist. Indien er aan de rechterkant geparkeerd wordt, komt dat op een breedte van 5 meter. Je moet immers rekening houden met potentieel openslaande deuren (de 85 cm in het typeprofiel van het draaiboek openbaar domein van de stad Antwerpen is eigenlijk onvoldoende). 

Het minimumprofiel van 4,50 m is dus een redelijk optimistische meting: een smalle auto en we houden geen rekening met geparkeerde auto’s. Immers, niet in elke straat kan je parkeren. 

Vervolgens hebben we ons gebaseerd op het Grootschalig Referentiebestand (GRB). Dit GRB is een kaart die (ruwe) data bevat over de inrichting van openbaar domein: bomen, boordstenen, etc. waardoor het mogelijk is om de straatbreedte te meten. 

Beeld: het GRB. De paarse lijn is de boordsteen. De bruine lijnen in de Anselmostraat en de I. Brantstraat zijn materiaalovergangen: hier zijn parkeerstroken naast de rijweg aanwezig. 

Dit moest manueel gemeten worden. Boordstenen liggen immers niet exact parallel in en straat, soms zijn er voetpaduitstulpingen, boomvakken, e.d. die op korte stukken de straat al dan niet versmallen. In dergelijke gevallen is er door de onderzoeker een beoordeling gemaakt; een straat die overwegend een bepaalde breedte heeft krijgt volgens die breedte een kleur. Daarbij werden de luchtfoto én Google Streetview gehanteerd als controlemiddel. De lijntekening van het GRB is soms onvoldoende om een correcte inschatting te kunnen maken. Zeker de oranje straten (waar afhankelijk van het aantal geparkeerde voertuigen inhalen wel of niet toelaten), vergen een extra controle.

Vervolgens hebben we de bij de breedte horende kleur aangeduid op een aparte laag van het GRB, de Wegverbindingen. Deze laag bevat lijnstukken die o.a. gebruikt kunnen worden voor routeplanners. In theorie kan dit onderzoek dus geïntegreerd worden in overige data-toepassingen in GIS (te vergelijken met de Fietsbarometer van de provincie Antwerpen). 

Wat is het verschil tussen groene, oranje en rode straten?

Groene straten: deze straten beschikken over een fietspad of  hebben een rijbaan breder dan 4,50 m.

Oranje straten: deze straten hebben een rijbaan die breder is dan 4,50 m, maar er kan geparkeerd worden op de rijbaan. Deze straten zijn meestal het oudere type van aanleg, waarbij het profiel enkel bestaat uit voetpaden en een rijbaan. Als dergelijke straat volgeparkeerd staat, is er minder dan 4,50 m beschikbare breedte en kan je dus niet inhalen. Zijn er om de een of andere reden geen geparkeerde wagens (vb. op rustige momenten, bij een lange reeks inritten of garages, bij een parkeerverbod, …) is de breedte wel meer dan 4,50 m en kan wel correct ingehaald worden. 

Een goed voorbeeld van zo’n straat is de Haringrodestraat:

Rode straten: deze straten hebben een rijbaan smaller dan 4,50 m, ongeacht het parkeren. Als er geparkeerd wordt, is dat meestal in parkeerstroken naast de rijbaan. Deze straten hebben doorgaans een nieuwer profiel: voetpaden, 1 of 2 parkeerstroken in kasseien en een rijbaan. Ook woonerven beschouwen we als rode straten omwille van hun verblijfskarakter.

Een goed voorbeeld van een dergelijke straat is de Lamorinièrestraat:

Veel gestelde vragen

Wat hoopt Fietsersbond Antwerpen te bereiken?

Fietsersbond wil in de eerste plaats bewustzijn creëren rond het bestaan van deze regel en het belang van een veilige afstand bij het inhalen. Wij hopen ook dat dit tot aangepast gedrag leidt en daarmee tot een verbetering van zowel de verkeersveiligheid als het verkeersveiligheidsgevoel.

Daarnaast hoopt Fietsersbond Antwerpen dat de overheid meer aandacht gaat besteden aan deze regel, zowel in campagnes als  in het handhavingsbeleid.

Mag in straten die breder zijn dan 4,50 meter wel worden ingehaald?

Niet noodzakelijk.

Een afstand van 4,50 meter is het absolute minimum dat nodig is om legaal en veilig een fietser in te halen met een gewone auto.

Er is bij die 4,50 meter uitgegaan van een relatief smalle auto en een gewone fietser die op slechts 0,50 meter afstand van de straatrand fietst. 

Als er sprake is van bredere wagens, bussen en vrachtwagens, geparkeerde auto’s, fietsers met aanhangwagen, bakfietsen of driewielers, ... volstaat ook 4,50 meter niet om legaal te kunnen inhalen.

Bovendien mogen fietsers in de bebouwde kom met twee naast elkaar rijden en moeten ze slechts achter elkaar gaan rijden bij kruisend verkeer. Fietsers zijn niet verplicht om achter elkaar te gaan rijden om een auto of ander voertuig voor te laten. Ook als fietsers met twee naast elkaar rijden, moet die 1 meter afstand gerespecteerd worden. 

Daarnaast legt de wegcode nog bijzondere aandacht op ten aanzien van minder ervaren weggebruikers. De wetgeving zegt letterlijk:

Artikel 40ter. Gedrag tegenover de fietsers en bestuurders van tweewielige bromfietsen

De bestuurder van een auto of van een motorfiets mag een fietser of bestuurder van een tweewielige bromfiets die zich op de openbare weg bevindt onder de in dit reglement voorziene voorwaarden niet in gevaar brengen.

Hij moet dubbel voorzichtig zijn ten aanzien van fietsende kinderen en bejaarden.

Hij moet een zijdelingse afstand van ten minste één meter laten tussen zijn voertuig en de fietser of bestuurder van een tweewielige bromfiets.

Fietsende kinderen en bejaarden, die minder vaardig zijn dan de doorsnee fietser, zouden van automobilisten dus extra aandacht moeten krijgen. En in sommige gevallen is het dus veiliger om méér dan de 1 meter minimum te respecteren.

Ook kunnen er goede redenen zijn om als fietser nog verder van de rand van de weg te fietsen.

Tot slot legt de wetgeving buiten de bebouwde kom een minimale inhaalafstand van 1,5 meter op.

Ik weet toch niet exact wat 1 meter (of 1,5 meter buiten de bebouwde kom) is?

Het klopt dat het niet mogelijk is dat exact in te schatten. Die 1 meter is het absolute minimum. Indien men twijfelt of men legaal kan inhalen dan is niet inhalen de juiste en veilige keuze. 

Ik word als automobilist soms ingehaald door fietsers op minder dan 1 meter afstand, mag dat dan wel?

De regel zegt letterlijk:

Artikel 40ter. Gedrag tegenover de fietsers en bestuurders van tweewielige bromfietsen

De bestuurder van een auto of van een motorfiets mag een fietser of bestuurder van een tweewielige bromfiets die zich op de openbare weg bevindt onder de in dit reglement voorziene voorwaarden niet in gevaar brengen.

Hij moet een zijdelingse afstand van ten minste één meter laten tussen zijn voertuig en de fietser of bestuurder van een tweewielige bromfiets.

M.a.w. fietser zijn bij het inhalen niet verplicht 1 meter afstand te respecteren. Het is voor fietsers ook niet aangenaam om mee in autofiles te moeten staan.

Bovendien is die afstand ook enkel van toepassing t.o.v. fietsers, rijwielen met drie- of vier wielen van minder dan 1 meter breed en voor tweewielige bromfietsen.

Fietsersbond adviseert echter fietsers om geen gevaarlijke manoeuvres te doen en dus ook enkel in te halen als het veilig kan.

Is het toegelaten dat ik op het fietspad word ingehaald met minder dan 1 meter afstand?

De wetgeving zegt letterlijk:

Artikel 40ter. Gedrag tegenover de fietsers en bestuurders van tweewielige bromfietsen

De bestuurder van een auto of van een motorfiets mag een fietser of bestuurder van een tweewielige bromfiets die zich op de openbare weg bevindt onder de in dit reglement voorziene voorwaarden niet in gevaar brengen.

Hij moet een zijdelingse afstand van ten minste één meter laten tussen zijn voertuig en de fietser of bestuurder van een tweewielige bromfiets.

M.a.w. bestuurders van voertuigen die geen auto (vrachtwagen, bestelwagen, bus, ...) en geen motorfiets zijn, zijn niet verplicht die 1 meter afstand te houden.

Fietsers, rijwielgebruikers en gebruikers van de speedpedelec mogen echter ook geen andere verkeersdeelnemers in gevaar brengen en moeten hun gedrag aanpassen aan de omstandigheden. Zeker op smalle fietspaden of op drukke momenten is het niet altijd mogelijk om veilig in te halen.

Fietsersbond raadt dan ook alle bestuurders aan om bij het inhalen zoveel mogelijk 1 meter afstand te respecteren. Waar dat voor fietsers, rijwielgebruikers en bromfietsen (klasse A, B en P) niet mogelijk is, adviseert Fietsersbond enkel in te halen met aangepaste snelheid en na even gebeld te hebben. Waar er echt te weinig ruimte is of om een andere reden veilig inhalen niet mogelijk is, is geduld uitoefenen en even wachten de enige juiste keuze. Inhalen is geen recht en hoffelijkheid in het verkeer maakt van Antwerpen een mooiere stad.

Pleit Fietsersbond dan voor bredere (woon)straten?

De vaststelling dat in veel straten auto’s niet op een legale manier fietsers kunnen inhalen, is geen pleidooi voor bredere straten. Sowieso is er vaak niet voldoende ruimte voor bredere straten en wil Fietsersbond niet dat een bredere rijbaan ten koste zou gaan van de zo noodzakelijk ruimte voor de voetgangers. Ook voetgangers moeten het nu al te vaak met te smalle voetpaden stellen. Bredere straten leiden bovendien vaak tot onaangepaste snelheden.

Fietsersbond Antwerpen vindt het wel belangrijk dat bestuurders er zich bewust van zijn dat ze ook buiten fietsstraten niet zomaar overal fietsers mogen inhalen en dat een minimale afstand van 1 meter bij het inhalen zowel verplicht is, als noodzakelijk voor de verkeersveiligheid. Het zich netjes houden aan die regel heeft ook geen noemenswaardige invloed op de verplaatsingstijd.

Op het plannetje rijdt de fietser op een halve meter van de rand van we rijbaan. Moeten fietsers niet zo rechts mogelijk rijden? 

Voor alle bestuurder (dus ook voor fietsers, rijwielgebruikers en SP’s) geldt:

“Elke bestuurder die de rijbaan volgt moet zo dicht mogelijk bij de rechterrand van die rijbaan blijven, behalve op pleinen of om de aanwijzingen van de verkeersborden F13 en F15 op te volgen.”

Deze “zo rechts mogelijk” is niet nader omschreven. Over het algemeen wordt er echter vanuit gegaan dat dit geen verplichting om helemaal rechts te rijden is. Het is toegelaten om een veilige afstand te behouden tot de rand van de weg of geparkeerde wagens. Bij een gewone trottoirband volstaat vaak ongeveer 0,50 meter, ten opzicht van geparkeerde auto’s is het pas veilig als men minimaal 1 meter afstand houdt wegens het gevaar van openende autodeuren.

Fietsers kunnen een goede reden hebben om nog verder van de trottoirband of geparkeerde auto’s te fietsen.

Moeten al die straten dan geen fietsstraten worden?

Een fietsstraat is erg geschikt voor drukke fietsassen die passen in een breder fietsroutenetwerk. Niet elke straat komt echter in aanmerking als fietsstraat. In de ‘cahier Fietsstraten in Vlaanderen’ van Fietsberaad staan de randvoorwaarden om fietsstraten te realiseren. Hieruit blijkt dat niet elke smalle straat in aanmerking komt als fietsstraat.

Bovendien is het respecteren van voldoende zijdelingse afstand bij het inhalen overal belangrijk, ook in woonerven of straten waar het shared space-principe werd toegepast.

Het volledige dossier kan je hier downloaden.

[antwerpenize]

Woon jij ook in een echte fietsstraat, zonder het te weten? Automobilisten en ook bestuurders van bestel- en vrachtwagens zijn bij wet verplicht één meter ruimte te laten tussen hun voortuig en de fietser die ze tijdens een inhaalmanoeuvre voorbij willen. Een doorsnee personenwagen is 2 meter breed. Geen rode verf nodig dus, een eenvoudige optelsom promoveert eigenlijk alle straten smaller dan 4 meter tot echte fietsstraten. (veilig én wettelijk fietsers inhalen met een personenwagen is in straten smaller dan 4 meter onmogelijk). Meten is weten!