#dini masallar

[insanzee]

Zavallısınız...

Tıpkı olmayan öte alem diye bir yerde yanma korkusuyla tapındığınız ilahınız gibi küfür, tehdit, hakaret edip korku salmaya çalışır, ama tanrınız gibi başaramaz, sadece huzur bozmaya çalışırsınız.

Hee, sizin ilahınızdan üstün bi özelliğiniz var ki, o da kahrolsun dediğiniz elin gavurunun porno sitesi olarak kurduğu tumblr de dincilik taslayıp benim gibi insanlara dinlerini savunamayıp engellemek.

İlahınız gibi başarısızsınız, zavallısınız.

Ne masal kahramanı mitolojik tanrılar'dan, ne saçma sapan mitolojik melek ve cinler'den ne de sizler gibi inandığı din'e bile uygun yaşamayan saçma sapan insanlar'dan hiç korkmuyorum.

Ölüm mü? Ondan hiç korkmuyorum çünkü yaşamaktan daha kolay olduğuna eminim..!

En üzüldüğüm iki şey, bu çağ da bu milletin bu kadar cahil olması ve sizler gibi aynı din ve tanrıya inanan sevdiklerimin üzülüyor olması.

Ama olsun, tanrınız Allah tevbe 23 gibi ayetlerle yuvamı yıkıp eşimden çocuklarımdan ayırdığı gibi burada da sevdiğimden, dostlarımdan ayırır, ben buna hazırım, alışkınım.

O ve siz karşıma çıkmaya hazırmısınız?!!

[fdthrd1]

TÜRK HİKAYE GELENEĞİ VE DESTANLARI:

HALK HİKAYESİ: Hikâye türünün en eski örnekleri olan ve destandan modern hikâyeye geçişi sağlayan anonim eserlerdir. Türk edebiyatı verimleri içinde 16.asırdan itibaren görülmeye başlanan, genellikle aşıklar tarafından nazım-nesir (şiir-düz yazı) karışık bir ifade tarzı ile dinleyicilere karşı anlatılarak nesilden nesile intikal eden, yer yer masal ve destan özellikleri gösteren hikâyelerdir.

HALK HİKAYELERİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ:

Türk edebiyatında bu özelliğe sahip ilk örnek Dede Korkut Hikayeleridir.

Genellikle aşk konusunun işlendiği halk hikayelerinde zaman zaman kahramanlık konularıyla dini konuların işlendiği de görülmüştür.

Nazım – nesir karışık olarak anlatılan bu hikayelerin gelişip yayılmasında saz şairlerinin önemli bir fonksiyonu vardır.

Konuları Bakımından Halk Hikayeleri

Aşk Hikayeleri

Kahramanlık Hikayeleri

Aşk ve Kahramanlık Hikayeleri

Halk hikayeleri sınıflama:

Destanlar ve Destanımsılar

Tarihler ve Menkıbeler

Aşk Hikayeleri

Masallar, Fıkralar ve Efsaneler

Halk Hikayelerinin İçerik Özellikleri

Aşk Konulu Halk Hikâyeleri

Tahir ile Zühre

Ercişli Emrah

Aşık Garip

Kahramanlık Konulu Aşk Hikâyeleri

Köroğlu

Kaçak Nebi

Aşk ve Kahramanlık Konulu Halk Hikâyeleri

Kirmanşah

Şah İsmail

TÜRK DESTANLARI:

1. Destan: Toplumu geniş ölçüde ilgilendiren olayları konu edinen 8-11 heceli dizelerden oluşan ve kıta sayısı yediden yedi yüze kadar varan anonim veya bireysel halk şiirlerine destan denir.

2. Destan: Milletlerin yaşadıkları tarihî olayların efsanevî ve mitolojik unsurlarla yoğrularak oluşturduğu millî karakter taşıyan uzun manzum eserlerdir.

Destan Türüne İlişkin Bazı Önemli Hususlar

Destanlardan tarihî kaynak olarak faydalanılabilir.

Destanlar, mitlerden sonra en eski ikinci tür olarak kabul edilir.

Destanlar, kutsal anlatılar değildir.

Epik destan geleneğine göre anlatı hemen başlayıp hemen bitmez.

Anlatı durağanlıktan coşkunluğa doğru bir seyir izler.

Anlatı yeniden durgunluğa ulaşarak son bulur.

Yeryüzündeki en eski epik destan geleneği, Türklere aittir.

İSLAMİYETTEN ÖNCEKİ TÜRK DESTANLARI

1.Yaratılış Destanı

2.Saka Destanları a. Alp Er Tunga Destanı ( İ.Ö. 7. yy) b. Şu Destanı ( İ.Ö. 4. yy)

3. Hun-Oğuz Destanları a. Oğuz Kağan Destanı ( İ.Ö. 4. yy) b. Attila Destanı

4. Göktürk Destanları a. Bozkurt Destanı ( İ.Ö. 2. yy) b. Ergenekon Destanı (7-8. yy)

5. Siyenpi Destanı

6. Uygur Destanları a. Türeyiş Destanı (8-9. yy) b. Göç Destanı (8-9. yy)

İSLAMİYET SONRASI TÜRK DESTANLARI

Manas Destanı (8-9.yy)

Cengiz Han Destanı (13.yy)

Satuk Buğra Han Destanı (13.yy)

Danişmend Gazi Destanı (11.yy)

Köroğlu Destanı (16.yy)

TÜRK EFSANELERİ:

Sözlü kültür ortamında yaratılan ve sözlü edebiyat geleneğinin bir türü olan efsanenin en yaygın olarak kabul gören tanımı “gerçek veya hayalî muayyen şahıs, hâdise veya yer hakkında gerçek olduğuna inanılarak anlatılan hikâye” şeklindedir.

Efsanelerin Özellikleri (özet bilgi)

Efsaneler çoğunlukla olağanüstü olayları, insanüstü güçleri ele alır; olayları gerçekten uzaklaştırarak anlatır.

Efsanelerde kısmen kutsiyet vardır.

Anonim halk edebiyatı ürünleridir.

Günlük konuşma diliyle yazılır.

Dinî motiflere ve tarihten izlere çokça rastlanır.

Halk edebiyatına ait başlıca efsaneler şunlardır:

Karacaoğlan Efsanesi

Şah-ı Meran (Şahmeran)

Yabangülü (Ege’de Bir Çingene Efsanesi)

Karacadağ

Pamukkale Travertenleri

Anavarza Efsanesi

Sarıkız Efsanesi …

Türk Menkıbeleri:

Din ulularının ya da tarihe geçmiş yiğit kimselerin olağanüstü, yüce yanlarını anlatan, dilden dile yayılıp gelen öykü.

Türk Masalları :

Genellikle halkın yarattığı, ağızdan ağıza, kuşaktan kuşağa sürüp gelen, çoğunlukla olağanüstü durum ve olayları yine olağanüstü kahramanlara bağlayarak anlatan halk hikâyelerine masal denir.

Cevap:C

[meriheyolculuk]

Hep uzaklara gitmek istemişimdir, farklı kültürlere, farklı coğrafyalara, yaşam oburu olduğum için sevgili Sevgi Soysal gibi yeni kapıları açmak gerektiğine inanırım, sanırım bu merak, bu görme öğrenme isteği yaşama sıkı sıkıya sarılmamı sağlıyor. En son Katmandu kapıları girdi yaşamıma, meğer hala açılacak kapılar varmış, ardında heyecanla açılmasını beklediğim kapılar çıktı karşıma. Tümüyle farklı bir kültür, her kapıda taze bayat mutlaka çiçek var ahşap işçiliği müthiş, inanılmaz heykel gibi kapılar var, en sık ahşap, arada bir altından yapılmış kapılar var. Sadece kapı değil, tüm mimari detaylarda aşırı süsleme var. Meğer bu mimarinin bir adı varmış, geleneksel Nepal mimarisine Newar mimarisi deniyormuş, bu bölgede yaşayan halkın ismiyle anılan mimaride taş, ahşap ve tuğla malzemelerle oluşturulan yapılar malzemenin kullanım şekli ve süsleme işçiliği öne çıkmakta.

Bu yapılar, bir dini ibadet sistemi, bir kült ile bağlantılı olup eserlerin kökenleri Hint kültürüne dayanmakta, Budizm ve Hinduizm’den beslenmektedir. 2015 yılında yaşanan büyük depremde ayakta kalan eserler mimarlık ve kültür tarihi açısından önem taşımakta. Unesco tarafından Katmandu Vadisi Dünya Kültür Mirası listesine alınmış. Süslemelerde Brahma, Şiva, Durga, Vishnu gibi tanrı ve tanrıçalar, ölüme ilişkin figürler, yılan, Brahma’nın gözü, Buda’nın gözü, güneş, aslan, çiçek ve bitki motifleri gibi Hinduizm ve Budizm kültürlerinin mitolojik figürleri yer almakta. “Kath” ahşap ve “mandi veya mandon”, bir yapı, ev veya tapınak anlamına gelmekte. Yani Katmandu’nun anlamı ‘ahşap şehir”.

Katmandu, Cat Stevens’ın şarkısında dediği gibi “Katmandu I’ll soon be seeing you and your strange bewildering time will hold me down” , zamandan bağımsız bir şehir.

1960 larda mistik bir yolculukmuş Katmandu, çiçek çocukları akın akın gitmiş, amaç Nirvana ya ulaşmakmış. Ama ben gördüm ki Nirvana’ya ulaşmak için taa oralara gitmeye gerek yokmuş, ben zaten Nirvana’ya ulaşmışım.

Yine de ben Katmandu’yu çok sevdim. Yolunuz düşerse gidin derim, orada kapıların ardında müthiş masallar var, inanılmaz bir kültür, mimari zenginlik, renk var, mutlaka gitmeye değer.

[edebiyatiturk]

4 yaş dini masallar

4 Yaş Dini Masallar: Çocuklar İçin Eğitici Hikayeler Çocuklar, hayatlarının erken dönemlerinde birçok kavramı keşfederken, bu süreçte onların zihinsel ve duygusal gelişimlerine katkıda bulunmak oldukça önemlidir. Dini masallar, bu dönemde çocuklara hem eğlenceli hem de öğretici hikayeler sunarak, onlara ahlaki değerler aşılamak için etkili bir araçtır. Bu yazıda, 4 yaşındaki çocuklar için uygun…

[onderkaracay]

#önderkaraçay #siyasi #dini #masallar #uyutulmuş #toplumlar #şiir #kitap #sanat #üretim #akıl #bilim #direnişin #sembolü #olmuş #olanlar #tarafından #kurtulabilir https://www.instagram.com/p/CXAF2blIY3P/?utm_medium=tumblr

[emoshdesignart-etsy]

Gerçek arkadaşlık bu olabilir mi?

[mantikutayr]

hinduizm'de kutsal metinler ana olarak iki kategoriye ayrılmaktadır . şruti (veya sruti veya shruti) , "işitilen" ve smriti ise "hatırlanan" anlamına gelmektedir:

şruti

1- vedalar  1.a- samhita: rigveda, yajurveda, samaveda, atharvaveda 1.b- brahmanalar: ritüeller hakkında vedalara yazılmış açıklayıcı yorumlardır. 1.c- aranyakalar:  felsefi ve mistik bir yapıda sembollerin anlamlarının açıklandığı metinler. 1.d- upanişadlar: hindu dini ile ilgili felsefi açıklamaların olduğu metinler.  veda'ların son bölümünü oluşturur.

smriti

1- sutralar : atasözleri ve özdeyişlerden oluşan metinler. 2- mahakavyalar : destanlar 2/1- mahabarata 2/a- bhagavad Gita : mahabarata destanının en önemli ve değerli bölümü kabul edilir. 2/2- ramayana 3- puranalar : efsaneler ve masallar 4- agamalar-tantralar : çok farklı konularda pratik bilgiler (tapınma rehberi, yoga metotları, tapınak inşası, evrenin ilkeleri ve yaratılması vb.) veren metinler. 4/1- agamalar  4/a- vaishnava agamaları 4/b- saiva agamaları 4/2- tantralar 4/2.a- sakta tantraları

‘’upanishad sözcüğü, upa (yakın) ve sad (oturmak) sözcüklerinin bileşiminden oluşur ve bundan da upanisadların (gerçeğe, ustaya) 'yakın oturanlar', yani yalnız eriştirilmişler için gizli bir öğreti olduğu anlaşılır. upanisadlar'a vedanta da denir.’’

‘‘upanishadlar, eski hintlilerin yaşamı ve ölümü, ölümden sonrası, tanrıyı ve evreni açıklamaya çalıştıkları, bu bağlamda birçok soruya el attıkları felsefe ve teoloji metinleridir.’‘ 

‘‘bu, dünyadaki en iç rahatlatıcı ve insanı yücelten eser olsa gerek. yaşamımın tesellisi o oldu, ölümümün de o olacak.’‘  schopenhauer

[ateist]

Dini Masallar

Mesela Cinler yoktur. Ama koşulsuz şartsız varlıklarına inanırsınız :) Özellikle de define kazıları yalanları en ilgimi çekendir. Böyle gizemli, cinli define yerleri varsa gelin bitlikte kazalım :P Size %1000.000 yalan attığınızı ispat edelim :D

[erol25030]

İslam Menkıbeler ve Masallar Dini Değildir, Delil ve İstişareyi Emreder

[doriangray1789]

Din - Bilim İnanç- Düşünce İmgelem- Us Yerellik- Evrensellik Kültür- Uygarlık Birlik - Bireysellik Masallar- Gerçekler Bazı kavramlar üzerinde düşünmek gerek . İnanç içinde bilinç olmayan şeydir. İnanç üzerine düşünülürse inanç olmaktan çıkar. Peki din , bilim nedir ? İnancın örgütlü biçimine din denir. Bilginin örgütlü biçimine ise bilim. Uzaya gitmek teknolojinin sonucudur. Uzaya gitmek için gerekli bilginin tümüne bilim diyoruz. İnsanlık , tüm tarihi boyunca bu kavramlar içerisinde dolanıp durdu. Düzen ve sistem kurmak için kimi zaman dini kimi zaman bilimi kullandı, kullanıyor. Kimi zaman inançlar üzerinden, kimi zaman kültür üzerinden kimi zaman masallar üzerinden kendine bir düzen yaratmak ve yönetmek istedi. Bazen başarılı oldu. Bazen olamadı. Ama şunu öğrendi ; İnsanı , düşüncesini , duygularını , anatomisini , doğasını , aklını temele koymadan yaratılan hiç bir sistem teknolojisi bilimini aşsa da “ iyi yaşamak” hedefine yaklaşamadı.

[olumsuzsozler]

Samuel Langhorne Clemens (1835-1910) Daha çok takma adı Mark Twain olarak bilinir, Amerikalı mizahçı, satirist, roman yazarı, yazar ve öğretmen. Tom Sawyer'ın Maceraları adlı ünlü çocuk romanının yazarıdır. Vikipedi

Mark Twain Sözleri 2: (1835-1910)

Para Tanrı'dır. Mark Twain

Gerçek sarı tehlike: Altın. Mark Twain

İnsan ırkı bir korkak ırkıdır. Mark Twain

Zor zamanlar güveni öğretir. Mark Twain

Genç ölen iyiler değil, şanslılar. Mark Twain

Gerçek mizah bilgelikle doludur. Mark Twain

Karşılaştırma, neşenin ölümüdür. Mark Twain

Vicdan, insanın ahlaki ilaç sandığı. Mark Twain

Hiçbir kanıt bir aptalı ikna edemez. Mark Twain

İlerleme kaydetmenin sırrı başlamaktır. Mark Twain

Gençliğin gençlere harcanması çok kötü. Mark Twain

Meşgul olmak insanın tek mutluluğudur. Mark Twain

Sahip olduklarıyla yetinmek; zenginlik budur. Mark Twain

Cennette puro içmek yasaksa, gitmeyeceğim. Mark Twain

Hak etmeyen insanlara asla doğruyu söyleme. Mark Twain

Eğer bir Tanrı varsa, o kötü niyetli bir hayduttur. Mark Twain

Hataya düşmemek için gerçeğe sıkı sıkıya sarılın. Mark Twain

Düşünebildiğimiz ve inandığımız şeyi başarabiliriz. Mark Twain

İnanç, doğru olmadığını bildiğin şeylere inanmaktır. Mark Twain

Sıradan bir insan beladan ve tehlikeden hoşlanmaz. Mark Twain

İki tür konuşmacı vardır: gergin olanlar ve yalancılar. Mark Twain

İnsan, insanı yaratmış olsaydı, yaptığı işten utanırdı. Mark Twain

Bir erkeğin cennette en çok özlediği şey arkadaşlıktır. Mark Twain

Çoğunluk Vatanseverliği, geleneksel Vatanseverliktir. Mark Twain

Cesaret, korkunun yokluğu değil, ona hakim olmaktır. Mark Twain

Ölüler dışında hiç kimsenin konuşma özgürlüğü yoktur. Mark Twain

Elbette ilk dini icat eden eşek, lanet olası ilk eşek olmalı. Mark Twain

İncil bir masallar ve gelenekler yığınıdır, sadece mitolojidir. Mark Twain

Bütün hayvanlar arasında yalan söyleyen tek kişi insandır. Mark Twain

Çoğu erkek 27 yaşında ölür, biz onları 72 yaşında gömeriz. Mark Twain

Hiçbir Tanrı ve hiçbir din alay konusu olmaktan kurtulamaz. Mark Twain

Muhafazakarlık, ölü radikallerin kör ve korku dolu ibadetidir. Mark Twain

İnsan, din tarafından heyecanlanmadığında yeterince naziktir. Mark Twain

İnanç, bilmediğini bildiğine inanmaktır' diyen okul çocuğuydu. Mark Twain

Bir bankanın borç vereceği tek kişi, ona ihtiyacı olmayan kişilerdir. Mark Twain

Hayatımın çoğunu hiç olmamış şeyler için endişelenerek geçirdim. Mark Twain

Yağmur için dua etmeden önce hava tahminini okumak en iyisidir. Mark Twain

İncil harika bir kitaptır; onunla istediğiniz her şeyi kanıtlayabilirsiniz. Mark Twain

Kitaplarım su gibidir; büyük dahiler şaraptır. Neyse ki herkes su içer. Mark Twain

Tanrılar akıl için ödül vermez. Şimdiye kadar hiç ilgi gösteren olmadı. Mark Twain

Bir insan inandığı için kiliseye kabul edilir ve bildiği için dışarı çıkartılır. Mark Twain

Her şeye gücü yeten bir Tanrı olsaydı, her şeyi iyi yapardı, kötüyü değil. Mark Twain

Önyargının olduğu yerde her zaman düşüncelerimizin rengini değiştirir. Mark Twain

Beni rahatsız eden İncil'in anlayamadığım kısımları değil, anladığım kısımlarıdır. Mark Twain

Tanrı cömert bir el ile herkese sevgiyi döker ama intikamını kendi başına saklar. Mark Twain

Soran kişi beş dakikalığına aptaldır, ama sormayan sonsuza kadar aptal olarak kalır. Mark Twain

Tanrı Anayasa'nın dışında bırakıldı, ancak ülkenin madeni paralarında ön koltuk verildi. Mark Twain

Pek çok insan akıl yürütme yeteneğine sahiptir, ancak hiç kimse onu dini konularda kullanmaz. Mark Twain

Vatanseverlikten bahsetmişken, bu nasıl bir ahmaklıktır; her zaman bir soygunu anan bir kelimedir. Mark Twain

İnsan doğası her yerde aynıdır; başarıyı tanrılaştırır, yenilgiyi küçümsemekten başka bir şeyi yoktur. Mark Twain

Ölüm korkusu, yaşam korkusundan kaynaklanır. Dolu dolu yaşayan bir adam her an ölmeye hazırdır. Mark Twain

İyilik yapmak asildir. Başkalarına iyilik yapmalarını söylemek daha da soylu ve çok daha az zahmetlidir. Mark Twain

Sorgulanmayan hayat yaşanmaya değmeyebilir ama çok yakından incelenen hayat hiç yaşanmayabilir. Mark Twain

Hiçbir kilise mülkü vergilendirilmez ve bu nedenle kâfir, ateist ve dinsiz adam, açığı kapatmak için vergilendirilir. Mark Twain

Mukaddes Kitabın Tanrısına güvenmek, öfkeli, intikamcı, azılı ve her zaman kararsız ve değişken bir efendiye güvenmek demektir. Mark Twain

Hiçbir şey benimle aynı fikirde değil. Kahve içersem hazımsızlık yapar; eğer şarap içersem, bana gut verir; kiliseye gitsem dizanteri yapar. Mark Twain

Bir keresinde Hartford'daki bir akıl hastanesinin mahkumlarıyla konuşmuştum. Aptallarla binlerce kez konuştum ama delilerle sadece bir kez. Mark Twain

Bu insanların Tanrısı, onlara İncil'deki heykellerin hiçbirine saygı duymadığını milyonlarca davranışla göstermiştir. Her birini kendisi, zina ve hepsini bozar. Mark Twain

Paçavralar, sefalet, yoksulluk ve pislik, [Müslüman'ın] varlığını gösteren işaret ve semboller, hilal bayrağının kendisinden daha kesin olarak hüküm sürmektedir. Mark Twain

Kuran Müslümanların içki içmesine izin vermez. Doğal içgüdüleri onların ahlaklı olmalarına izin vermez. Padişahın sekiz yüz karısı olduğunu söylüyorlar. Bu neredeyse iki eşliliğe tekabül ediyor. Mark Twain

İçinde konuşan hayvanlar, büyücüler, cadılar, iblisler, yılana dönüşen sopalar, yanan çalılar, gökten düşen yiyecekler, su üzerinde yürüyen insanlar ve türlü türlü büyülü, absürt ve ilkel hikayelerin olduğu bir kitaba inanıyor ve bunu söylüyorsunuz. yardıma ihtiyacı olan biz miyiz? Mark Twain

Tanrı yok, evren yok, insan ırkı yok, dünya hayatı yok, cennet yok, cehennem yok. Hepsi bir rüya, grotesk ve aptalca bir rüya. Senden başka hiçbir şey yok. Ve sen sadece bir düşüncesin - serseri bir düşünce, işe yaramaz bir düşünce, boş sonsuzluklar arasında kimsesiz dolaşan evsiz bir düşünce! Mark Twain

https://i.resmim.net/OCXck.gif

[ucanhali]

Masal Türünün Özellikleri

Masallar tamamiyle hayal gücü ürünüdür. Gerçekle organik bir bağ söz konusu değildir.

Mensur bir yapıya sahiptir. Nazım-nesir karışık olan masal örnekleri de vardır.

Sunduğu evreni inandırıcı kılma gibi bir kaygı söz konusu değildir.

Masallar, meydana geldikleri zaman bir kişinin malıyken, yaygınlaştıkça, yöreden yöreye, ülkeden ülkeye geçtikçe halkın malı olur. Masal, anonim bir türdür.

Masallarda genellikle iyilik - kötülük, doğruluk - haksızlık, adalet - zulüm, alçakgönüllülük - kibir... gibi zıt durumların temsilcisi olan kişilerin mücadelelerinden veya insanların ulaşılması güç hayallerinden söz edilir.

Masallarda yer ve zaman kavramları belirsizdir. Mekan adı olarak genellikle "Hint, Yemen, Kaf Dağı, Çin, Maçin" kullanılır.

Anlatımda genellikle geniş zaman veya öğrenilen geçmiş zaman kipi (-mişli geçmiş) kullanılır.

Anlatım kısa ve yoğundur.

Masal kişileri her tabakadan seçilebilir. Masallarda cinler, periler, devler de rol alır.

Masalların bir kısmı hayvanlarla ilgilidir.

Masalların çoğu " bir varmış, bir yokmuş" ya da " evvel zaman içinde, kalbur saman içinde" gibi ifadelerle başlar. Bunlara tekerleme ya da döşeme denir. Tekerlemeden sonra olay ve dilek bölümleri gelir. Türk masallarında dilek bölümü "Onlar ermiş muradına .. " ya da " gökten üç elma düştü." biçiminde başlar.

Masallarda milli ve dini motiflere hemen hiç yer verilmez.

[edebiyatiturk]

3 yaş dini masallar

3 Yaş Dini Masallar: Küçük Kalplere Büyük Öğretiler Çocukların hayal gücünü beslemek ve dini değerleri öğretmek, erken yaşlardan itibaren büyük bir önem taşır. 3 yaş, çocukların dünyayı keşfettiği, duygusal ve sosyal beceriler geliştirdiği bir dönemdir. Bu nedenle, dini masallar aracılığıyla, onlara hem eğlenceli hem de öğretici bir deneyim sunmak mümkündür. Bu yazıda, 3 yaşındaki çocuklar için…

[gokhanerturkey]

Kendi masallarımıza dönmek

Günlük gazetelerde böyle konulardan söz edilmez. Zengin bir masal geleneğimiz olduğu malûmdur. Masalın çocuk zihninin gelişmesinde önemli yeri vardır.

Biz geleneğimize savaş açmış bir ülkeyiz. Büyük bir şiir geleneğimiz var, edebiyat geleneğimiz var, mûsıkî mirasımız var, köklü sanatlarımız var. Peki bizim bu büyük mirasımızla ilişkimiz nasıldır?

Biz bu mirası “resmen” reddetmişizdir! Hatta yasaklamışızdır.

Bütün dünyada maarif (eğitim-öğretim) milletin dilini, edebiyatını, mûsıkîsini, sanatını öğrenmek ve geliştirmek üzerine kurulur. Tabiî bu başka milletlerin dil, edebiyat, müzik, sanat bilgilerinden haberdar olmamak anlamına gelmez. Öncelik kendini bilmeye verilir: Kendini iyi bilmeyen, kendi dışındakini de doğru bilemez.

İşte bu işin başı, masaldır, türküdür, şarkıdır. Çocuklarımız ilk okula başladıklarında masallarımızla, türkülerimizle, şarkılarımızla günlerini geçirmelidir. İlk öğretim küçük zihinlere lüzumlu lüzumsuz bilgiler yığmak değildir. Muhayyileyi, hayâl gücünü geliştirmek ve genişletmektir.

Bizim masalımızla, efsanemizle, destanımızla, türkülerimizle, tekerlememizle hatta kelimelerimizle hemhal olmayan küçük zihinler, sonraki safhalarda da yüzlerce yıllık edebiyatımızın, dilimizin bize ait olmadığını öğrenerek yetiştirilirler.

Çocuklarımız, Batı masalları başta olmak üzere dünya masallarını bilirler, çünkü piyasa ona göre kurulmuştur. Masallar bir tarafa, çizgi film sanayiinin tipleri ile yatıp kalkarlar. Kendi masallarından bîhaber büyüyenler, daha sonra millî varlığımıza ait ne varsa red ve inkâra yönelirler. İş daha öteye gider: Varlığımızın düşmanı olurlar!

Türkiye, oryantalizmin ilk hedef olarak seçtiği Merkez ülke idi. Türkiye’de oryantalist hedeflere ulaşıldı. Bunu sömürgeciler kendi elleriyle yapmadılar. Türkiye’de onların görüşlerini bilerek veya bilmeyerek tatbik eden unsurlar bu zemini hazırladılar. Türkiye’de kendi masallarımızı bilmek, efsanelerimizden beslenmek, türkülerimizle duygulanmak, edebiyatımızla, sanatlarımızla nefes almak imkânı en asgari seviyeye indirilmiştir.

Bazıları bu toprağın değerlerini anlamıyor, bu değerlerden beslenen insanını, bir sömürgeci kadar bile tanımıyor. Kimi ezana şaşıyor, kimi camiye, kimi oruca, kimi de hâlâ başörtüsüne! Peki, buna karşılık Batı’dan gelen kültürel unsurlar dini kapsama alanı dışında mı bırakıyor? Yani laik bir batı kültürü var mıdır?

Bir toplum başka toplumların değerleriyle, kültürüyle uzun süre yaşıyamaz, yaşatılamaz. Çok ciddi bir kendine dönme, kendi kaynaklarından beslenme hamlesine ihtiyacımız var. Bu bizim için bir rönesans hareketi kadar önemli. Elbette, bunu yaparken dünyanın kültürel verimlerinden, yeni ortaya konulan ürünlerden de uzak kalmayacağız.

Masal meselesine dönersek, Cumhuriyet’in ilk yıllarında masallarımızın ilk ve orta okul türkçe kitaplarına alınarak yeni yetişen nesilleri bu önemli halk mahsullerimizle tanıştırmaya mesafeli durulduğu pek bilinmez. Konu 1-5 mayıs 1939 tarihlerinde Maarif Vekili Hasan Âli Yücel başkanlığında toplanan 1. Türk Neşriyat Kongresinde “Gençlik ve Çocuk Edebiyatı Encümeni” raporunun müzakeresi sırasında gündeme gelmiş ve tartışılmıştır. Raporda, iki yaşından itibaren çocuklara söylenmeye başlayan masalların çocuğun gündelik hayatından alınması; hayvanlar, bitkiler ve bütün tabiat ifadesine ait masalların tercih edilmesi üzerinde duruluyor ve “başka memleketlerde, hayalî masal sahasında çok büyük ve kıymetli yer tutmuş olan peri masallarına yer vermemek muvafık görülebilir.

Ancak bu yaştaki yaratıcı muhayyilenin başka masallarla behemahal beslenmesi lâzımdır” denilmektedir.

Türk masallarının padişah, sultan, şehzadeler etrafında dönen örnekleri zamanın yöneticilerini ürkütmüştür. Sürekli karalanarak unutturulmak istenen bir dönemin böylece çocukların zihninde yaşamaya devam etmesi kuşkusu Avrupa masallarına kucak açılmasına sebep olmuştur. Onlarda da cinler periler var! Her halde şu noktaya varılmış: “Avrupa masalları, ama cinsiz perisiz olanları!” Cumhuriyet pozitivizminin ilk mektep seviyesinde ifadesi bu! Pozitivist mantığa uymayanı yasakla veya sansürle!

Komisyon’un raporu üzerine söz alan o zamanın yazarlarından Nureddin Artam, Avrupa masallarında da şövalyeler ve prensler olduğunu, bunların da olmaması gerektiğini söylüyor. Nurullah Ataç, “Kahramanlar arasında peri cin masalları, sultan masalları bulunmasın, diyoruz, bilmem doğru mudur? Cin peri masallarının insan ruhu üzerinde kötü tesiri yoktur” diyor. Padişahlı, şehzadeli masalların savunmasını da daha sonra Türkiye’den ayrılmak zorunda kalan halkbilimci Pertev Naili Boratav yapıyor. Bir masalda padişah, sultan geçmesi onlarla ilgili müsbet kanaat uyandırmaz, hatta bazı masallarda padişah zulmüne isyan teması işlenir. Rapor üzerine konuşanlardan, ismini başka bir yerde görmediğimiz Sanober Tanyeri, onları kaldırırsak, yerine kırallar konulacak. “Bunu kaldırınca kuvvet mümessilleri olarak diktatörleri mi koyacağız” sorusunu soruyor...

“Batı Klasikleri”nin neşrinin bu kongre sonrasında başlatıldığını ve büyük bir hızla sürdürüldüğünü biliyoruz. Demek ki, mesele dönüp dolaşıp aynı noktaya geliyor:

Türkiye’de insan unsuru, hafızası değiştirilerek yabancılaştırıldı.

Milli Eğitim’in “Anadolu masalları”nı bugünün şöhretli isimlerine okutturduğu haber oldu. Aradan seksen yıl geçmiş. Her şey değişmişken, masallarımız durduğu yerde duruyor mu acaba?

•&•

‪ https://www.karar.com/kendi-masallarimiza-donmek--1562565 @KararHaber aracılığıyla‬

👍🏿🌍🌹

D. Mehmet Doğan

12 Mayıs 2020

dmehmetdogan@karar.com

[felsefi-aforizmalar]

Nasıl bir dünya tasavvur ediyorlar? Nasıl bakıyorsan öyle yorumlarsın. Ya iyi güzel Yada Kötü? Üçüncü bir yol var mı? Para kalkıyor. Sınırlar Kalkıyor. Herkes Dünya vatandaşı oluyor. Yeryüzünü Cennete dönüştürüyoruz. Ahiret inançı dinler çöktü. Hepsinin bir kurgu seneryo olduğu ortaya çıktı. Tanrılar öldü. Artık Yöneticileri siyaseti Poltikayı Mafyayı çalışmadan para kazanmayı kaldırıyoruz . Hiç bir kurum güç kişi sorgulanmaz değildir.   Herşey açık olacak. Artık güclülerin tarihi masalı çöpe gidiyor. Gerçekler ortaya dökülüyor görsellik ile arşivleniyor. Bilgi bilinç Çağı yalanların masalların devri kapandı. Tiranlar zorbalar diktaların sonunun geldiği tarih.... Şu an sen zaten kölesin. Özgür olmayı cefadan, Acıları mutluluktan sayıyorsun. Birde benim gibi düşün... Hayal dahi edemiyorsun, çünkü; Paranın, gücün kulusun. Mantığın yanık, aklın çökük. Akıllı sistemi kullanıyorsun ama dışlıyorsun. Gelişmeler sizin gibilere rağmen "bilim" ilerler  ve çareler arar çözümler üretir Sizin gibi tenbel olup dışladığından bir salgının gitmesi için aşı aramaz İnsanlık geri doğru değil, ileri doğru güzele, erdeme doğru yaşar. Yanlış ne doğru ne? Henüz aklını, mantığını bulamayan, insanların yaşadığı animal, histerik, duygusal, düşünceden yoksun, yok oluşları mı? Sinik, sönük, pısırık, bir masallar manzumesine boyun egmiş, zavallı kurbanlıklar mı? Secim sizin; "Celladına aşık olmakda var, sizler hayali tanrıları olan insanlar hayali düşman üretmekte pek de mahirsiniz.. Korkularınız sizi yönetiyor. kaygılısınız, paranın kulu kölesisiniz, ama bunun farkında değilsiniz. Kişilere, putlara, taşlara, tapıyorsunuz. Ama asla sorgulamıyor, düşünmüyorsunuz. İftira atıyorsunuz. "YALANA"  iman ediyorsunuz "masalları" gerçek sanıyorsunuz. Çünkü; sanrılarınız yıkılsın istemezsiniz, alıştınız ama uzak değil, bu ezberleriniz bozuluyor, tanrı ve o putlarınız yerle bir oldu bunu bu günlerde herkes hatta, tüm dünya gördü tanık oldu. Kabe güvenli yer diyen kur'an pratikde güvensiz olduğunu yaşadık gördük. Orada neden kalmadı bu kadar inançlı insan? evlerine kaçıp ölümden EVLERE sıgındılar. Hani güvenli yerdi kabe ne oldu çöp.. ! Düşün sorgula aklını önce kaybet ki; sonra bulasın kendi özüne düşman, tarihine, atasına, diline düşman, arap yalanlarını eziklikten korkudan kabul etmiş arap seviciliğinden başka bir şey değiller. Bari şunu okuyup anlamış olsaydılar nerede? O  da yok Çok inan, ama hiç bilme çok koru kork, ama hiç öğrenme.. Bu nasıl inançsa? ömrünü korku içinde geçiriyorlar.! Bu dönemde bitti kapandı Mecbursunuz Ya Bilinç çağına ayak uydurursunuz.. Yada yok olursunuz böyle böyle.. Bazıları Korkudan ölecek , Ölüyorda gerçekleri görmek istemiyorlar . Cehalet insanın aklını nasılda körletiyor dünya bu testi veriyor . Ya insanlık yazanacak yada yok oluşunu kendisi izliyecek tanık olacak yalanın bir işe yaramadığını masalın kocaman bir yalan olduğunu dinlerin fayda değil sadece tanrılık rolü kapan sahtekarların işine geçiçi olarak menfaat sağladığını gördüğü halde her türlü güzel gelişmeden nefret eden korkan kaçan düşünmekten aciz zavallılar topluluğu sürüleştirilmiş evcilleştirilmiş bir zihniyet. Kafasını kuma sokmuş, Kitaba, bilgiye, düşman, teknolojiye, sanata, Eylenceye, düşman sinamaya düşman, tiyatroya düşman, resime düşman, bir yaratık ürettiler. Bu nesil şehvetperettir. putperesttir. tenbeldir korkak ve kaygılıdır, aklı dışlar, duygusaldır,  hisleriyle hala anımal boyutta kalmıştır. Karşıkı dağı kim, kim, kim yarattıda kaldı.  Bilimin geldiği nokta nere bu asalak takım nere yok olmayı cidden hak ediyorlar artık acımıyorum ölün. Yüksünüz çünkü ölün. yok olun.. Dünyada kalmanız hata kusur yüktür. "Doğumundan 5 dakika sonra adına, milliyetine ve dinine karar verdiler. Hayatını seçmediğin şeyleri savunarak geçiresin diye. " Kurt Vonnegut "Dünya, aklı olup dini olmayan adamlarla, dini olup aklı olmayan insanlar olarak ayrılmıştır. -İbni Sina Bu Sözün aslını dünya yaşıyor ve testten geçiyordu. Ya akıl bilim kazanacaktı ya kurgusal masallar yalanlar hayali şeyler din masalı çözüm çare aramaz yine dua ya sanrılara gider korkudan sığınır kıyameti bekler her zaman her dönem bunu yapmıştır insanlığa yük insanlığa hiç bir katkısı olmayan dinden geçinen asalak takımı. Bilgi bilinç dünyayı yönetir ilerlemenın sürekli öncüsü olurdu bilim ve akıl çağı din vahşet korku demektir yalan demektir sorun üretmek sıkıntı demek ti cehenneme dünyayı dönüştürmek demekti.. Her şey yasaktır Osmanlının kitap basımına karşı çıkışları gibidir bunlar gelişmeyi tehlikeli görmeye alışıktır kendi özgüvenleri yoktur yalancıdırlar doğru söyleyenlere inanmazlar korkarlar hırsızlar üçkağıtcıdırlar o açıdan ezberlerinin bozulmasını asla istemezler.! Filozofların söyledikleri sözlerin gerçek değerinin anlaşılacağı dönemler vardır.

[kitapsaelfsa]

Afrika’da Batan Güneş:Hypatia

Kadının öyküsü , dünyanın yaratılışı kadar eskiye dayanır. Allah Adem’i yarattığı zaman Adem’in yalnız başına kalmaması için onun nefesinden bir nefes daha yaratır. İşte yarattığı bu yeni nefese de” kadın ” ismini verir. Görüldüğü gibi yaratılışımızda bile erkek tek değil çift yaratılır. Peki,günlerce onca acısına, ağrısına ve zahmetine katlandığımız insanlar bizi neden yok sayarlar? Dünya bilim tarihine bakıldığı zaman kendini bilime adayan erkekler olduğu kadar kadınlarında olduğu görülür. Ancak dini,siyasi ya da kültürel nedenlere bağlı olarak kadınlar,toplumun bir parçası olarak görülmek yerine hep en alt tabakada yer alırlar. Politik,dini ya da ideolojik çıkarlar peşinde koşan erkekler yüzünden birçok kadın toplumsal şiddete maruz kaldığı gibi bazıları da bu uğurda canlarından olur. Görülüyor ki tarihsel süreç içerisinde kadınlar hiçbir zaman hak ettikleri noktada yer alamazlar. Bugün isimlerini bile bilmediğimiz birçok kadın bilim insanı tarihin tozlu sayfalarına gömülü halde onları çıkarmamızı bekliyor. Felsefe Tarihinde Kadının Yeri Hepinizin bildiği gibi okullarda gösterilen felsefe derslerinde sadece erkek filozoflara yer verilir. Ancak bilinenin aksine bu bilimle ilgilenen erkek filozoflar olduğu kadar kadın filozoflarında olduğu. Peki,kadın filozoflara felsefe de neden yer yok?İnsanlık tarihi dini, siyasi veya kültürel sebeplere bağlı olarak kadınların yaptıkları icatları,ürettikleri fikirleri toplumda daha çok değer gören erkeklerin gölgesinde bırakmayı yeğler. Amaçları sadece yaşadıkları topluma bir eser veya düşünce bırakmak olan bu kadınlar,yaşadıkları dönemin koşulları nedeniyle ya şiddete maruz kalırlar ya da cadılıkla suçlanıp vahşice öldürülürler.Bilim ışığını zorla da olsa yakmayı başaran bu kadınlara ölümü layık görenler bunlarla da yetinmeyerek onları ve yaptıklarını toplumun hafızasından silmeye çalışırlar.Lakin her ne sebeple olursa olsun zaman karanlık çağın fenerleri olan ” kadın bilim insanlarının” uğradıkları zulme göz yummaz . Üzerinden yüzyıllar geçmiş olmasına rağmen etraflarındaki karanlıkları aydınlatmayı başarmış olan bu insanların isimlerini bir bir tarihin tozlu sayfaları arasından çıkarır. Yukarı da sorduğum sorunun cevabına gelecek olursak hepimizin bildiği gibi cevap “dini ve siyasi iktidar.” Bu yazımda size bilim uğruna canından olan bir kadının “din” öne sürülerek nasıl vahşice katledildiğini anlatacağım. Böylece bugün bile devam eden insanların dini duygularının suistimal edilerek, masum bir kadının siyasi otorite uğruna nasıl öldürüldüğüne hep beraber tanıklık edeceğiz.Konuya giriş yapmadan önce Hypatia’nın doğup büyüdüğü coğrafya ve dönemin koşulları hakkında biraz bilgi vermekte fayda var. Büyük İskenderin Ölümsüz Şehri: İskenderiye İskenderiye şehrinin adını ilk duyduğunuzda size masalların içinde geçen bir şehirmiş gibi hissettiriyorsa bunu bir daha düşünün. Düşünülenin aksine İskenderiye şehri , Mısır kıyılarında yer alan somut bir şehir. Makedonya kralı Büyük İskender , Yunanistandan sonra Akdeniz seferine çıkma kararı verir. Bu sefer , Mısır ülkesinin İskenderiye şehrine kadar uzanır. Büyük İskender,İskenderiye’ ye ayak bastığında şehir kıyı şeridinde yer alan küçük bir liman kasabası olarak varlığını sürdürür. Bugünkü adını isim babası olan ve kendisini dünyanın en gözde liman şehirlerinden biri haline getiren Büyük İskender’den alır. Büyük İskender, Afrika’ da bir Yunan kültür merkezi kurmak ister. Bunun içinde tam da kıyıda yer alan ve adını verdiği bu şehri seçer. MÖ 332 yılında Rodoslu bir mimara şehri inşaa ettirir. Ancak ömrü vefa etmez ve hayata gözlerini yumar. Ölüsü de kendi adını taşıyan bu şehre defnedilir. Masallar şehri diye anlatmaya başladığım bu şehir yüzyıllar önce insanlığın gördüğü en acımasız ve vahşi bir cinayete tanıklık eder. İskenderiye Kütüphanesi Büyük İskender’in vefatından sonra başa geçen Sotrat , zamanının en büyük ve en görkemli kütüphanesi olan İskenderiye kütüphanesini yaptırır. İskenderiye şehri insanlığın en karanlık dönemini yaşadığı bu çağda aydınlanmanın merkezi haline gelerek bilime eklenen yeni icat,düşünce ve eserlerin şehri olur. Şehir, içinde yetiştirip yeşerttiği birçok bilim insanı ve filozofla bilim tarihinde önemli bir yere sahip. Peki,antik çağda böyle bir şehir bu kadar bilim insanını ve düşünürü yetiştirmeyi nasıl başardı? Aklınızda beliren bu sorunun cevabını yine antik çağın kendisinin içinde bir yerlerde arayacağız. Bu yer zamanının çok ötesinde bir mekan olan , bugün bile ününü koruyan “İskenderiye kütüphanesi ” olarak bilinir. Aynı zamanda bu kütüphane içinde bulunduğu şehrin ilgi ve bilgi merkezi . Hypatia’nın ve o dönemde yaşayan öteki bilim insanlarının vazgeçilmez göz bebeği. Onlar için Antik çağda böyle bir kütüphaneye sahip olmaları büyük bir şanstı.İskender ‘in ölümünden sonra başa geçen Sotrat , Aristo Akademisi’ni örnek aldırarak İskenderiye kütüphanesini yaptırır. Bu kütüphanede 900 binin üzerinde el yazması olduğu ve devrinin en büyükleri olan Hypatia, Öklit ve Arşimet gibi birçok bilim insanının burada yetiştiği bilinenler arasında. Neoplotonculuk Bir filozof ve bilim insanı olan Hypatia’yı anlamak için onu yaşadığı dönem ve inandığı düşünceler içerisinde değerlendirmemiz gerekir. Hypatia’nın başında bulunduğu okul ve inandığı görüş olan neoplotonculuk hakkında bilmemiz gereken önemli noktalar ise şöyle sıralanıyor: Neoplotonculuk , Helenistik dönemde ortaya çıkan sonuncu felsefe akımı olarak kabul edilir.Bu akımın felsefeye yaptığı etkinin yanında din üzerindeki etkisi de su götürmez bir gerçek.Dini inançlarını felsefeye dayandırmak isteyen bazı felsefeciler Aristoya kadar geçen süreçte Platinos ‘un geliştirdiği bu akımı kullanırlar. Neoplotonculukta nihai amaç Tanrıya yükseliş ya da Tanrıyla birleşme olarak bilinir. Plotinos, Tanrıyı hem her şeyin kaynağı olarak görür hem de bütün insanların tekrardan ona döneceğini dile getirir. Neoplotoncular, tek tanrı inancını savunan kesimin kendilerine somut bir kanıt sunamamalarını eleştirirler. Hypatia , Hristiyanlar tarafından bu düşünceyi savunduğu gerekçesiyle dinsizlikle suçlanır ve bütün bu suçlamalar onun sonunu getirir. İşin asıl ironik tarafıysa Hypatia’nın uğruna katledildiği bu düşünceyi Hristiyanlar kendi düşüncelerini açıkmak için kullanırlar. Ancak kilise bütün çabalarına rağmen Hypatia’ya karşı bir başarı elde edemez. Bunun üzerine bütün okulları ve İskenderiye kütüphanesini yağma ettirerek yakıp yıktırır. Onca yok oluşa , katliama rağmen içlerindeki ateş bir türlü sönmek bilmeyen kirli eller sonunda Hypatia’ya kadar uzanır ve bir kadın daha tarihe dinin ve siyasi iktidar hırsının kurbanı olarak geçer. Helenistik Çağda Kadın Filozoflar Helenistik çağda felsefeyi meslek haline getirip düşüncelerini felsefik boyutta açıklayan kadın filozoflar da mevcut.ilk kadın filozoflar ana malzeme olarak doğayı kullanırlar. Bu çağda filozof olan kadınların aile yapıları incelendiğinde ya iyi eğitim almış babaları ya da eşleri olduğu görülür. Kadın filozoflar her ne kadar felsefe kitaplarında yer almıyor olsalarda dönemlerinde yaşamış olan birçok erkek filozofu etkileri altına almayı başarırlar. Bunun en büyük kanıtı da Antik Çağdan rönesansa kadar geçen sürede felsefe biliminin bir “kadın ” olarak betimleniyor olması. Bu da kadınların felsefe tarihi açısından hiç de küçümsenmeyecek işler başardıklarının kanıtı. Ancak tek tanrılı dinlerin ortaya açıkmasıyla beraber kadına verilen önem azalmaya başlar.Toplum tarafından bıraktıkları eserler önemsenmez ve yok edilmeye başlanır. Kadın filozofların hiçbirinin eserleri maalesef günümüze ulaşmayı başaramaz. Ulaşanlarınsa uzun zaman sonra yeniden yazıldığı ya da değiştirildiği görülür. Antik Çağda kadın filozoflara da eğitim hakkı tanındığından erkek filozoflar kadar iyi eğitim aldıkları bilinen bir gerçek. Hypatia Kimdir? Hypatia kimdir? Hypatia MS 370 yılında İskenderiye şehrinde dünyaya gözlerini açan dünyanın ilk kadın matematikçisi. Aynı zamanda kendi devrinin önemli bir felsefecisi ve astronomu. Peki , bir kadın insanlığın bu en eski devrinde böyle bir eğitimi kimden aldı? Bu sorunun cevabı için çok da uzaklara gitmeye gerek yok. İlk eğitimini kendisi gibi felsefeci ve matematikçi olan babası Theon’dan alır. Theon, onun ilk öğretmeni olarak bildiği her şeyi öğretmeye gayret eder ve kızını bugünün en unutulmaz kadınları arasına sokmayı başarır. Theon, Hypatia’ ya bilim insanında bulunması gereken üç temel özelliği daha çocukken öğretmeyi başarır. Bu üç özellikse: soru sorma,araştırma ve kuşku duyma. Babası Hypatia’ ya bütün dinleri öğrettikten sonra şunları söyler: “Bütün ilahi dinlerde bazı çelişkiler bulunur. Hiçbir şeyi düşünmeden ve araştırmadan kabul etme. Yanlış da olsa her şeyin üzerinde düşün. Bu hiçbir şey düşünmemekten iyidir” diyerek kızının devrin en büyük düşünürleri arasında yer almasını sağlar. Theon kızını mümkün olduğunca dogma düşüncelerden uzak tutmaya çalışır. Yıllar sonra öldürüldüğünde ise babasının verdiği eğitimin ne kadar doğru olduğu bir kez daha kanıtlanmış olur. Hypatia her zaman zekasıyla bir adım öne çıkmayı başarır. Bu da babasının yazmış olduğu eserlerinin ön sözünde kızıyla ne kadar gurur duyduğunu ifade etmesini sağlar. Hypatia, babasından aldığı eğitimin ardından Atina’ya gider. Burada eğitimini tamamladıktan sonra yine doğduğu toprak olan İskenderiye şehrine döner. Şehre geri döndüğünde ise hem aldığı eğitim sayesinde hem de güzelliği ve zekasından dolayı İskenderiye halkından çok büyük saygı ve sevgi görür. Bütün bunların yanında hitabetteki ustalığı da halkın ona ilgisini arttırır. Şehre dönmesine dönmüştü ama bir sorun vardı. Yaşadığı dönemde İskenderiye şehrinde felsefe önemli bir bilim dalı olarak görülmüyordu. Ancak olağanüstü zekası sayesinde Hypatia felsefe bilimini yeniden canlandırmayı başarır. Bütün bu sergilediği üstün yetenekleri ve zekası sayesinde dikkatleri üzerine çekmeyi başarır ve şehirde bulunan Neoplotoncu okulun başına geçmeye hak kazanır. Hypatia neoplotoncu olduğu için öğrencilerini de bu düşünce doğrultusunda yetiştirmeye çalışır. Hypatia, babasının ona hiçbir dini sorgulamadan kabul etmemesi gerektiğini söylemesi nedeniyle çoktanrıcılık inancını seçer. Eklektik bakış açısına sahip olduğundan doğayı mantık ve matematik çevresinde açıklamaya çalışır. Bu düşüncesini de şu sözlerle dile getirir: “Hayatımızın en önemli konusunun insanın kendisini yükseklere , gerçeğin ve ölümlü şeylerin özünü düşünmeye adamasının olduğunu” savunur. Hiçbir zaman dogma düşüncelere saplanıp kalmaz. Bunu söylediği bazı sözlerden de anlayabiliriz.”Masallar masal diye efsaneler efsane diye anlatılmalı. Boş inançları gerçek diye öğretmekten daha korkunç bir şey olamaz. Çocuk aklı bunları kabul eder ve çocuğun yanlış şeylere inanmasına yol açar. Öğrenilen bu yanlış şeylerden kurtulmak çok zor olur ve uzun yıllar alır. İnsanlar boş inançlara bir gerçekmiş gibi inanıp uğruna dövüşürler. Hatta boş inançlar uğruna daha fazla dövüşürler. Çünkü boş inançlar öylesine elle tutulmaz ki çürütülmesi neredeyse imkansız. O boş inançlara inanmak yerine irademiz sayesinde Tanrıya ulaşabileceğimize inanır. Ancak farklı inançlara sahip olan öğrencilerine karşı her zaman saygı gösterir ve içimizdeki en iyi şey olan zihinlerimiz aracılığıyla bir araya gelen bizler birbirimize saygı göstermeliyiz der. Kendi yaşıtı olan insanlara göre zeki ve bilgili olması daha 25 ‘ inde İskenderiye okulunun başına geçmesini sağlar. Çevresinde genç ve ona aşık bir sürü insan olmasına rağmen o “ben bilimle evliyim” diyerek kimseyle evlenmeyeceğini kibar bir dille dile getirir. Öğrencilerinden biri olan Orestes ona aşık olur. Duygularına hakim olamayarak Hypatiaya açılmaya karar verir. Ancak Hypatia öğrencisinin kendisine karşı olan duygularından hoşnut olmaz ve onu cezalandırmaya karar verir. Kadınlığının simgesi olan adet bezini göstererek ; Senin asıl sevdiğin bu genç adam güzelliği güzellik olduğu için sevmiyorsun der. Bu şekilde Hypatia , Orestes’e güzelliğin somut bir nesneyle ilişkilendirilemeyeceğini göstermek ister. Hypatia göreceli güzelliğe ilgi duymak yerine öğrencilerinde aklın hazzını ortaya çıkararak onların nihai güzelliği görmelerini sağlamaya çalışır. Öğrencilerine dünyanın yanılsamalarından ve ikirciliğinden kendilerini sıyırmaları gerektiğini göstermek ister. Varsaymak yerine gerçekten tanımaları gerektiğini güzel erkek ya da kadın gibi nesneleri görmezden gelmelerini öğretmeye çalışır.Hypatia güzelliği ve hitabeti sebebiyle şehir halkı tarafından çok sevilen biridir . Bu özellikleri sayesinde çevresinde edindiği nüfuz sürekli artar. Hypatia’nın hayatı hakkında bilgi veren Damascius şehrin ona olan ilgisini eserinde şöyle dile getirir:”Bütün şehir onun üstüne titrer ve ona tapardı. Onun bir sürü vatandaşlık ödülü vardı.” a6e75e0a91b649c284cf581e39af9ee5-1İskenderiye okulunda birçok bilimsel adım atılır. Bu okul İÖ 300 yılında kurulur. Helenistik çağın en önemli ve en önde gelen eğitim kurumlarının başında gelir. Dünyanın en özel kütüphanesi olan İskenderiye kütüphanesi de bu okulun içinde yer alır. İskenderiye okulunun kendi devrinde rakibi olan Atina okulundan farkını ise Yunan Felsefe Tarihi yazarı Eduard Zeller şöyle dile getirir : İskenderiye okulunun neoplotonizmi , akla yatkın araştırmaları ve soyut metafizik varsayımları yerine matematik, gökbilimi ve mekaniğe dayanan çalışmaları tercih etmesiyle yoğun bir şekilde mistisizmin hüküm sürdüğü Atina okuluna göre farklılık gösterir. Hypatia her ne kadar çoktanrılı bir inanca sahip olsa da yaşadığı çağda onu ve çevresini derinden etkileyecek olan bir olayın ayak sesleri duyulmaya başlar:”Hristiyanlık” Tek tanrı inancı olan Hristiyanlık o dönem Roma imparatorluğunda yeni yeni yayılmaya başlar. Hristiyanlığın kabulünden sonra yaşanan zulüm ve şiddet ortamı bir türlü son bulmak bilmez. Hristiyanlığın Roma’da resmi din olarak kabul edilmesiyle birlikte İskenderiye halkının içine çok büyük korku düşer. Hristiyanlık İskenderiye’de daha resmi din olarak kabul edilmeden önce baskın hale gelen kilise devletin desteğini aldıktan sonra daha da azıtmaya başlar. İlk önce hedef tahtasına Yahudiler oturtulur. Evleri ve eşyaları yağma edilir. Çoğu gördükleri çeşitli işkencelerden sonra dayanamayarak ölür, sağ kalanlarsa sürgüne gönderilir. Kilise Yahudilere karşı öfkesini dindirdikten sonra gözlerini bilim ve eğitim yuvası olan okullara çevirir. Cyrill o dönem kilisenin başında başrahahip olarak görev yapar. Bu başrahip, çöllerde oruç tutup dua eden sofi bir Hristiyan olarak bilinir. Hitabet yeteneği çok güçlü olduğundan insanları etkilemesi çok kolay olur. Parabolar denilen bir çapulcu ordusunu yöneten bu rahip paraboları önce paganlara daha sonra Yahudilere saldırtır. Ancak bunların hiçbiri onun nefsini tatmin etmeye yetmez.O dini gücün yanında siyasi güç de ister. Bu güç için en iyi seçenekse şehrin valisi olan Orestes’tir.Orestes yukarıda da bahsettiğim gibi Hypatia nın öğrencisi. Hypatia ve Orestes ‘ in arası iyi olduğundan Cyrill bu durumu kıskanır. Orestes ile arasının bozuk olmasından Hypatia’yı sorumlu tutar. Sokrates Scholasticus bu durumu şöyle açıklar: İskenderiye ‘de filozof Theon’ un kızı olan Hypatia adlı bir kadın yaşar. O yüce bir bilgiye sahip olduğundan zamanında yaşayan hiçbir filozof onu çekemez. O herkese her alanda dersler verir. Yüksek bilgisinin kendisine sağladığı benlik bilinci sayesinde yöneticilere karşı korkusuz davranır ve erkeklerin toplantılarına katılmaktan hiç çekinmez. Ona olağanüstü zekası ve sağlam karakteri nedeniyle herkes saygı duyar. Bu yüzden korkunç bir entrika kurbanı olur. Vali Orestes ile sık sık zaman geçirmesinden dolayı Cyrill’ in korkunç iftiralarına maruz kalır. Cyrill Vali Orestes ile arasının bozuk olmasının nedenini Hypatia olarak görür. Hypatia’ nın hem valiyle olan ilişkisi hem de her şeyi mantık çerçevesinde açıklamaya çalışması Cyrill ‘ i öfkelendirir. Hypatia’nın kilisenin halka söylediği şeyleri mantık ve matematik çerçevesinde açıklamaya çalışması kilisenin ve dolaylı yollardan Cyrill’in öfkesini üzerine çekmesine neden olur . Hypatia kilise rahiplerinden “Yobazlar , çölün yabani hayvanları bağnaz entrikacılar ; efendimiz dedikleri kişinin adına yeri ve göğü komplolarla doldurarak onu kendilerinden iki kat daha fazla cehennem evladı haline getirenler ” diye söz eder. Cyrill birgün Hypatia’ nın evinin önünden geçerken çok büyük bir kalabalığa denk gelir. -İnsanlar Hypatia ‘nın evine girmek için sıra beklerler- Hypatia son yaşananlardan sonra okulda ders vermesi zorlaşınca derslerini evde vermeye başlar. Cyrill gördüğü bu manzara karşısında öfkeden çılgına döner. Halkın ona ve kilisesine karşı aynı saygıyı göstermemesi içinde bastırılamayacak bir nefrete dönüşür. Hem siyasi iktidar için sürekli çatıştığı Orestes’ in gücünü azaltmak hem de Hypatia’ ya olan kıskançlığının şiddeti yüzünden kilise de yaptığı konuşmada halkı ikisine karşı kışkırtır. Kilisedeki halka İncilden bir bölümle şöyle seslenir.”Kadın sessizliği ve uysallığı öğrenmek zorunda. Kadının ne ders vermesine ne de erkeğin üzerinde etki sahibi olmasına izin vermeyeceğim. Kadın suskun olacak ve sessiz kalacak. Çünkü önce Adem sonra Havva yaratılır. Ve ben seni susturacağım ! Çünkü sen bir kafirsin, cadısın! Bu sözler üzerine halk Hypatia’ya karşı inanılmaz kin ve öfke duyar. Kilisenin Hypatia’yı cadılıkla suçlar. Bu da orada bulunan halka ölüm emrinin yerine getirilmesi için bir fırsat sunar. Cyrill’ in sözleri üzerine galeyana gelen insanlar Petro önderliğinde sokaklara dökülür. Okuldan çıkıp evine gitmek için arabasına binen Hypatia ‘nın arabasının önünü keserler.Arabasından zorla indirilip saçlarından sürütülerek kiliseye götürülür. Orada önce elbiselerini çıkarıp çırılçıplak bırakırlar. Daha sonra vücudunu midye kabuklarıyla ve kiremit kırıklarıyla parçalara ayırırlar. Kalan parçalarıysa yakarlar. Bu olayı Sokrates Scholios şöyle anlatır: “Hypatia , iki tekerlekli at arabasından zor kullanılarak indirilir.Caesarium adını verdikleri kiliseye götürülür ve şiddet kullanılarak soyundurulur. Sonra yüzü tahrip edilir ve son nefesini verene kadar ellerindeki keskin deniz kabuklarıyla vücudu parça parça edilir. En sonda bedenini dört parçaya ayırarak Cineron adını verdikleri yere götürüp yakıp kül ederler. Damascius ise Hypatia’nın gözlerinin çıkarılarak kör edildiğini söyler. Hypatia’nın ölümüyle Helenistik çağ son bulur. Asıl ironiyse ölümüne sebep olan neoplotoncu görüşün yıllar sonra engizizasyon mahkemelerine de temel oluşturuyor olması. Tariheyse siyasi iktidar uğruna hem filozof hem de bilim aşığı katledilen bir kadın olarak geçer. Voltaire , Hypatia’ nın ölümüne şöyle açıklık getirir: “Bağnazlığın masum bir kurbanı öldürülmesi ise Yunan tanrılarıyla beraber sorgulama özgürlüğününde ortadan kalkışının bir simgesi” Voltairenin belirttiği gibi Hypatia’nın ölümünden sonra İskenderiye şehri dogma düşüncelere teslim olur. Bilimi ve tekniği öğreten okullara saldırıya geçilir. Kilise putperestliğin bu okullardan yayıldığına inandığı için impratoru da bu düşünceye inandırmayı başarır. İskenderiye kütüphanesi tarihinde bir kez daha yakılır ve içindeki birçok eser yok edilir.Ortaçağ sanatçısı olan Raphael , Atina okulu eserinde Hypatia’ ya da yer verir.Bu resim Vatikan’ da bir duvarda yer alır. Eseri yaptığında kendisine Hypatia’yla ilgili sorular sorulur . O da resimdeki kadının Atina okulunun en ünlü öğrencisi olduğunu söyler. Ancak yanında bulunanlar hemen bu kaydı değiştirmesi gerektiğini yoksa eserinin yok edileceğini söyler. Bunun üzerine Raphael kaydı değiştirip papanın yeğeni yazar. Bu sözler o dönem kadının kadın olarak değer görmediğinin en önemli kanıtı. Böylece her türlü ayrımcılığa maruz kalan kadın düşüncesinin sonu gelir. Yaşanan bu korkunç olay sonucunda birçok bilim insanı ve düşünür İskenderiye’yi terk eder. Hypatia’nın ölümüyle hız kazanan linçlerin ve katliamların bir türlü sonu gelmek bilmez. Thedious bütün okulları yıktırır. Böylece İskenderiye’ de Hypatia’yla beraber bilimde ruhunu teslim etmiş olur . Herdy’ in dediği gibi Grek okulu Hypatia’nın ölümüyle beraber sona erer. Bundan sonra 1500 yıl sürecek olan karanlık çağ yani skolastik düşünce devri başlar. Hypatia’nın bu şekilde öldürülmesiyle ilgili Cloudio Pascal şu sözleriyle trajedinin boyutunu gözler önüne serer: Kadınların saçlarının altındaki beynin hala takdir edildiği zamanların son buluşunu simgeler. Bunca yaşanan şeyden sonra kilise katilleri korur. Suçlular hiçbir zaman cezalarını bulmaz. Socrates bu olay sadece Cyrill’e değil bütün İskenderiye kilisesine mal olmuş utanç kaynağı vurgusunu yapar. Hypatia babasıyla beraber birçok eser hazırlar ancak bunların hiçbiri günümüze ulaşamaz . Eserlerinin isimleriyse; Diophantusa Arithmetica Pergeli Apollinios Konikler Ptolemaios Astronomi Sistemi Astronomik Kanun Kitabı Öğrencisi Synesios’ un yazdığı mektuplar sayesinde astronomiyle ilgilendiği de bilinir. Usturlabın gelişmiş şeklini yapar ve gökcisimlerini sınıflandırır. Hidrometreyi bulur ve sıvıların yoğunluğunu belirler . O hiçbir zaman pes etmez aksine insanlığın en korkunç olduğu zamanlarda bile fikirlerine dört elle sarılır. Sonu ölümle bitse bile güneşi ne saklamaya ne de ışığını söndürmeye gücümüz yeter. Yüzyıllar öncesinden var ola gelen mücadele duygusu bizi biz yapan en önemli duygu değil midir zaten? Kaynakça: Maria Dzielska-İskenderiyeli Hypatia. Prof.Dr.Ali Dönmez-Matematiğin Öyküsü ve Serüveni. The Raven Report https://hypatianinbilimdunyasi.wordpress.com/2019/10/20/__trashed/