#con đường giác ngộ

[banmaihong]

Thượng Ngươn Giáp Thìn Cảm Niệm (Huỳnh Phuơng - Huệ Hương)

Ảnh : Giác Ngộ online   Học đạo hiểu thấu vì sao  Luân hồi chuyển kiếp nao nao cõi lòng  Chỉ vì cứ mãi cẩu mong  Quên đi ta phải giải  xong vấn đề  Thăng trầm như đám mây che  Không cần vội vã, lắng nghe thoát lầm  Continue reading Thượng Ngươn Giáp Thìn Cảm Niệm (Huỳnh Phuơng – Huệ Hương)

[baosam1399]

〔Bài dịch số 1186〕 ngày 28.10.2024 :

Vũ Thu Hoài dịch

人的想法和感受, 真的会随着时间和认知的改变而改变, 原来你笃定不会变的事情, 会在之后的某一刻就很容易变得释然。原来你患得患失, 整日忧虑不得其解的事情,会在之后的某一刻变得不再那么重要。人都是会变的，情绪和感受也都是会流动的, 不要把一时的感受定为永恒。时间也不一定能证明什么东西，但一定能让你看清看透很多人和事。

有句话说得很对, 成长的经历大概是让人变得越来越安静。一个人的彻悟程度恰等于她所受痛苦的深度, 终一天, 你会静下来, 像个局外人一样回顾��己的往事,笑着摇摇头。保持微笑, 苦尽甘来时, 再讲来时的路！

Suy nghĩ và cảm nhận của con người sẽ thực sự thay đổi theo sự đổi thay của thời gian và nhận thức. Những điều mà bạn chắc chắn sẽ không thay đổi sẽ dễ dàng trở nên nhẹ nhàng không còn quan trọng.

Hóa ra những điều bạn lo lắng được-mất và khó giải quyết của hiện tại sẽ trở thành điều không còn quá quan trọng vào một thời điểm nào đó của tương lai. Con người thay đổi, cảm xúc, tình cảm cũng đang lưu động. Đừng coi tình cảm nhất thời là vĩnh cửu. Thời gian có thể không chứng minh được điều gì nhưng chắc chắn nó sẽ cho phép bạn nhìn rõ nhiều người và nhiều vật.

Có một câu nói cực kì đúng, “quá trình trưởng thành khiến con người trở nên càng ngày càng yên tĩnh hơn”. Mức độ giác ngộ của một người tương đương với mức độ đau khổ của người đó. Rồi một ngày nào đó, bạn bình tĩnh lại, cười cười lắc đầu, kể lại câu chính của chính mình với vai trò là một người ngoài cuộc. Giữ vững nụ cười, khi mọi khó khăn qua đi và niềm vui đến, đó là lúc chúng ta sẽ nói về con đường mình sẽ đi trong tương lai!

[buddhistbooks]

Người nhân hậu là người hạnh phúc nhất, vì trong tâm luôn có bến đỗ bình yên.

Trong cuộc đời của mỗi con người, phúc đức và thiện căn là một con tàu kho báu vô giá. Con tàu quý giá nàγ có thể vượt qua dòng chảγ của sinh tử và đến được bờ bên kia an toàn.

Càng bao dung, yêu thương và nhân hậu thì lòng càng dễ tha thứ, hiển nhiên hạnh phúc sẽ luôn đong đầy. Cũng như biển cả vĩ đại, nhờ dung nạp trăm sông mà không phân biệt nước đục, nước trong. Một người, có thể thành vĩ nhân, sở dĩ là nhờ vui cái vui của thiên hạ, buồn cái buồn của thế nhân, sở hữu một tấm lòng nhân hậu, thoáng đãng.

Đôi mắt của chúng ta cũng có lúc tràn đầy cảm hứng, sẽ tìm kiếm cảnh đẹp trong sự hối hả nhộn nhịp của thế gian. Một bức tranh đơn giản, một bài thơ lặng lẽ, một khúc hát đơn sơ dường như có khả năng thẩm thấu và len lỏi vào từng góc nh��� của trái tim, mở ra những cánh cửa mới, giúρ ta hiểu được chiều sâu của cuộc sống, không ngừng khai mở bản chất ẩn sâu bên trong mỗi người.

Mỗi ngày trôi qua trong sự hối hả và bận rộn, ta sẽ gặp những người cần được giúp đỡ, như người ăn xin, người hỏi đường, người sa cơ lỡ vận. Mỗi lần như thế, ta lại nhìn thấy bạn bè và thân nhân bên cạnh mình dừng lại bước chân bận rộn để giúp đỡ mọi người. Hành động giản đơn nhưng vô cùng cao đẹp ấy cũng giống như một con thuyền qua sông trong tâm hồn chúng ta.

Trong lịch sử Phật giáo Tây Tạng, câu chuyện về Đức Phật Mật-lặc Nhật-ba (Milareρa) mang lại nhiều sự giác ngộ. Mật-lặc Nhật-ba từng nói: “Trong cuộc đời của mỗi con người, phúc đức và thiện căn là một con tàu kho báu vô giá. Con tàu quý giá này có thể vượt qua dòng chảy của sinh tử và đến được bờ bên kia an toàn. Những người thường hay làm việc ác sẽ bị sự cám dỗ và nham hiểm thu hút, rồi dần dần chìm xuống. Cùng là mang thân người, nhưng làm việc thiện hay ác, nổi lên hay chìm xuống, tìm đến hạnh phúc hay đau khổ… đều do bản thân mình mà ra”.

Phật gia có câu: “Nhân thân nan đắc”, cần phải trân trọng mối quan hệ giữa người với người và đối xử với nhau bằng thiện tâm. Người khác nhau có số phận khác nhau, cũng có mối nhân duyên khác nhau. Nhưng dù là nhân duyên thế nào, ai ai cũng nên nghĩ tới những bến bờ tốt đẹp, giúp người khác bước lên phà qua sông an toàn. Khi chúng ta có lòng lương thiện, thì trong lòng chúng ta đã có một bến đỗ bình yên.

Người có trái tim nhân hậu, thì trái tim sẽ có một bến phà để giúρ đỡ người khác qua sông. Trái tim có bến đỗ, thì sinh mệnh có thể tự do tự tại vượt qua khó khăn để đến được bến bờ hạnh phúc. Để trái tim có một bến đỗ mới là sự mong đợi và khao khát chân chính của sinh mệnh.

Người nhân hậu, lương thiện luôn có bến đỗ bình yên trong tâm

Trong cuộc sống, hẳn mỗi người sẽ đứng trước rất nhiều con đường, nhiều ngã rẽ và nhiều sự lựa chọn khác nhau. Nếu cuộc sống bắt ta phải lựa chọn thì bạn đừng do dự khi chọn mình trở thành người lương thiện.

Người xưa cũng từng nói con người sống thiện thì được phúc báo, người làm ác ắt gặp tai ương. Vậy nên làm người nên kính trời, tu thiện tích đức, vì người khác làm việc tốt chính để tạo phúc cho chính mình. Xưa nay nhân quả báo ứng không đâu là không linh nghiệm, có chăng chỉ là chúng ta chưa thực sự chứng nghiệm mà thôi.

Trên đời này, ai sinh ra cũng có một sứ mệnh riêng. Trong phút giây nào đó, có người đang tiến, kẻ đang lùi, nhưng đó đều là những con đường riêng của mỗi người.

Thế gian này rộng lớn vô cùng và không có gì là hoàn hảo. Bởi thế, có người thì độ lượng bao dung, nhưng có kẻ lại quanh co, so đo tính toán.

Là người khôn, muốn được bình yên hãy nhớ rằng thiện lương sẽ được hạnh phúc. Khi bị ấm ức, cứ lặng lẽ bỏ qua, bị hiểu lầm, cứ mỉm cười cho xong chuyện, hơn thua chỉ mệt thêm. Nếu ở nơi này không có niềm vui, cứ tìm sang chốn khác.

Cuộc sống là vậy, buồn có, vui cũng chẳng thiếu. Việc của chúng ta đó là hãy biết tự lựa chọn thưởng thức màu sắc trên cuộc đời. Chẳng hạn như gặp ngày trời âm u thì nghe gió thổi ngắm mưa rơi, không có hương hoa thì thưởng thức mùi thơm cây cỏ, mùi đất, không có tiếng nhạc thì nghe tiếng côn trùng, không có,… Chỉ cần lòng luôn ghi nhớ “Tâm tĩnh vạn sự bình – Tâm vui vạn sự thuận”.

Hay như trong việc kết giao những mối liên hệ, bạn bè tri kỷ, quý trọng nhau ở cái sự chân thành. Cuộc đời này đầy rẫy sự biến đổi, yêu và hận cũng dần dần theo thời gian mà đổi thay, cái chính là phải chân thành, bao dung.

Càng bao dung, càng yêu thương và nhân hậu thì lòng càng dễ tha thứ, hiển nhiên hạnh phúc càng đong đầy. Cũng như biển, biển trở nên vĩ đại là nhờ dung nạp trăm sông không phân biệt sống đục, sông trong. Người có thể thành vĩ nhân là nhờ vui cái vui của thiên hạ, buồn cái buồn của thế nhân.

Trong đời sống bình thường, người làm thiện lành thì được mọi người quý mến, xã hội tôn vinh. Sống trong một môi trường có nhiều người quý mến ủng hộ thì đó là một môi trường hạnh phúc. Sự làm điều tốt lành của chúng ta lại có ảnh hưởng đến người khác, có người bắt chước làm theo, thì một nhân tốt không chỉ cho ra một quả tốt, mà nhiều quả tốt.

Vậy nên, đừng nên bận lòng oán hận thiệt hơn, hạnh phúc chỉ có ở người biết nghĩ cho kẻ khác trước khi nghĩ cho bản thân. Và người thiện lương tự khắc sẽ hạnh phúc.

Lan Hòa biên tập/Vandieuhay.

[hdiep2888]

ÚP MẶT VÀO VỚI TRANG KINH

Câu đúng văn phạm phải là “úp mặt vào trang kinh”, sao vẫn nghe thiếu thiếu gì đó! Thêm chữ “với” có vẻ thừa, thôi kệ. Cần gì đúng văn phạm. Đúng cho người, nhưng lại chẳng đúng với ta, thế thì tại sao không viết đúng cái điều mình nghĩ: Úp mặt vào với trang kinh!

Chợt nhớ một giai thoại Thiền, lâu rồi, tra mãi chẳng ra, đại loại:

Tăng hỏi Hoà Thượng:

Hoà Thượng sao vẫn còn tụng Kinh để làm gì?

Hoà Thượng đáp:

- Ta tụng kinh để che mắt.

Tăng hỏi:

- Con bắt chước Hoà Thượng được chăng?

Hoà Thượng đáp:

- Ta tụng kinh để che mắt. Còn mắt ông dùi vào kinh thì đến da trâu cũng lủng!

Trong Đại Huệ Phổ Giác Thiền Sư Ngữ Lục quyển 27 (Đại 47, 928 trung) ghi: Đóng cửa ngồi nhìn vách, đây chính là thuốc hay để dừng tâm; nếu chỉ dùi giấy cũ (Toản cố chỉ) thì nhất định sinh ra mầm mống sinh tử từ vô thủy đến nay trong tạng thức.”

Ôi! Tụng đọc kinh sách mà không tỏ ngộ thì chỉ là “dùi giấy cũ”. Đúng là với con mắt phàm phu đầy tư biện của chúng ta mà tụng đọc kinh sách thì da trâu cũng lủng chứ nói gì đến giấy mỏng của trang kinh!

Nhưng không! “Dùi giấy cũ” chỉ là sự phê phán của mấy ông Thiền sư, chỉ trích những kẻ chỉ biết tầm chương trích cú. Trong Thiền lâm chẳng đã từng dạy: “Y kinh giải nghĩa tam thế Phật oan. Ly kinh nhất tự tức đồng ma thuyết”. Làm sao để chẳng đồng với thuyết của tà ma ngoại đạo? Chỉ còn biết quay về úp mặt vào với trang kinh!

Ngoài kia người ta ác quá, lôi cả ông Phật của 26 thế kỷ trước ra nguỵ biện để phê phán cuộc đời thói hư tật xấu, nhân danh lý trí, trí thức, nhân danh cao thượng, khôn ngoan, cưỡng từ đoạt lý, phán không chừa chút sỉ diện tối thiểu còn sót lại, kiêu căng, đắc thắng, trong khi một chút hơi thở chánh niệm để bảo toàn nhân cách còn không có, thì nói chi đến hay dở đúng sai. Điều quý báu nhất của người con Phật, nhất là trong mùa an cư kiết hạ của chư tăng, chẳng cần phân bua tranh biện, lặng lẽ quay về úp mặt vào với trang kinh.

Úp mặt vào với Hoa Nghiêm, thấy mười cánh huyền môn mở ra phơi phới, cùng Thiện Tài Đồng Tử đi vào pháp giới, gặp Đức Mạn Thù Thất Lợi dắt đi gặp Phổ Hiền, lạy từng hạt bụi trong mười phương cõi nước để thâm tạ duyên sanh trùng trùng vô tận, để thương mình, để yêu người, nào có còn kẻ oán với người thân.

Úp mặt vào với Tứ A-hàm, thấy cùng với ngàn vị tỳ-kheo theo chân Phật, ôm bình bát đi vào tụ lạc khất thực. Thấy mỗi nhánh lá, cành hoa, vầng nhật nguyệt đầu non, ánh tinh cầu đáy nước, tất cả đều thơ mộng, hiền hoà, và nhiệm mầu như thể, như thế, như nhiên.

Úp mặt vào với Bát-nhã, thấy ta với người là một, thấy ta và cảnh không hai. Thấy nỗi tức giận đêm qua thành chất liệu thanh lương sáng sớm. Nghe những lời mắng chửi bữa nọ như bản giao hưởng tuyệt vời. Giọt lệ của ngày hôm qua biến thành mưa của ngày hôm nay. Ai còn lưỡng lự đâu nơi, nhờ gươm báu chặt đứt rời sắc không. Bao nhiêu phiền muộn viễn vông, chợt rơi rụng hết như không một chiều.

Úp mặt vào với Pháp Hoa, thấy giọt sương mai chiếu diệu lung linh nghìn pháp giới. Thấy mình bỗng dưng giàu sang cao cả, trí thức lên nhiều. Thấy lại tuổi thơ cùng bạn bè nắn viên đất sét thành ông Phật rồi sụp lạy nam mô, rồi được Phật cho lên ngắm toà Đa Bảo, hạnh phúc khi biết mình rồi cũng sẽ được dự hội A-nậu-đa-la.

Úp mặt vào với Niết-bàn, thấy mỗi phút giây đều hàm tàng bí mật, mỗi sự việc đều tổng nhiếp an nhiên. Từ bữa nọ tới bữa nay, từ mỗi phút giây hay từ vô lượng kiếp giữa thiên thu vời vợi, có gì để nói, có gì để bàn. Cố gắng lập bày chân nguỵ để tranh biện hơn thua, chẳng bằng hớp một ngụm trà thơm nơi đầu lưỡi rồi hít thở an nhiên.

Vâng! úp mặt vào với trang kinh, để về thương mẹ kính cha, thờ thầy mến bạn. Úp mặt vào với trang kinh, để thương quý người hành khất bên đường giống như thương kẻ rong rêu đầu đường xó chợ, bãi rác gầm cầu. Bạn đang bị mắc nợ ư? Bạn đang bị tấn công ư? Bạn đang được xưng tụng ư? Bạn đang bị tình phụ ư? Bạn ơi! Tôi chẳng thể trả nợ giùm cho bạn. Tôi chẳng thể bảo hộ được cho bạn. Tôi chẳng dìm bạn xuống, tôi cũng chẳng kéo được bạn lên. Nhưng tôi muốn nói, bạn hãy tin tôi đi, quay về úp mặt vào với trang kinh, ngay trong mùa hè này nhé. Bạn nhìn thấy không? Quý thầy, tăng ni khắp chốn, với chiếc y vàng, khuôn mặt an nhiên và nụ nụ cười ý nhị, đang phủ phục dưới chân Phật, và nhẹ nhàng tụng đọc tôn kinh.

Tôi xin mượn một câu thơ của Phạm Thiên Thư trong Đưa Em Tìm Động Hoa Vàng, bối cảnh có thể khác nhau, nhưng lối về chỉ một, để kết thúc bài viết vu vơ này bạn nhé:

“Tiếng em hát giữa giáo đường

Chúa về trong những thánh chương bàng hoàng”

Thuỳ Ngữ Thất, bồ lựu nguyệt năm Giáp Thìn

Nhất Thanh T.NH.

Từ Bùn Sen Nở

[decemberwind]

25 LỜI PHẬT DẠY LÀM THAY ĐỔI CUỘC ĐỜI

🌱1. Yêu quý hết thảy muôn loài

"Hận thù không thể hóa giải bởi hận thù mà bằng tình yêu; đây là chân lý muôn đời."

🌱2. Con không là những gì con nói mà là những gì con làm.

"Một người không thể gọi là khôn ngoan vì anh ta biết nói hay; nhưng nếu anh ta có bình an, tình yêu thương, và sự dũng cảm thì anh ta mới thật sự được gọi là khôn ngoan."

"Một con chó tốt không phải bởi vì nó sủa giỏi. Một người tốt không phải bởi vì anh ta nói hay."

🌱3. Bí quyết để có sức khỏe tốt chính là an trú trong hiện tại

"Bí quyết để có sức khỏe cho cả tinh thần lẫn thể xác không phải là hờn trách quá khứ hay lo sợ về tương lai, mà là sống trong giây phút hiện tại một cách khôn ngoan và nghiêm túc."

🌱4. Ai biết nhìn vào trong tự thân mình thì người đó tỉnh thức

"Đạo không nằm trên bầu trời. Đạo nằm trong tim."

🌱5. Lời nói có sức mạnh vừa có thể gây tổn thương, vừa có thể trị lành

"Lời nói có sức mạnh vừa phá hủy, vừa hàn gắn. Khi lời nói vừa chân thành, vừa hòa ái, chúng có thể thay đổi cả thế giới."

🌱6. Hãy cho đi và con sẽ còn mãi

"Con chỉ mất khi con còn nắm giữ."

🌱7. Không ai có thể đi giúp ta

"Không ai có thể cứu ta ngoại trừ chính ta. Không ai có thể và không ai sẽ làm thế. Chúng ta phải đi trên con đường của chính mình."

🌱8. Niềm hạnh phúc không bao giờ cạn kiệt khi ta biết sẻ chia

"Hàng ngàn ngọn nến có thể được thắp sáng bởi một ngọn nến và cuộc đời của ngọn nến ấy không hề bị tàn lụi. Hạnh phúc không bao giờ cạn đi khi ta biết sẻ chia."

🌱9. Hòa nhã với tất cả

“Hãy kiên trì nhường nhịn người trẻ, từ ái với người già, khuyến khích những ai đang cố gắng, khoan dung độ lượng với những kẻ làm sai và nhu nhược. Có khi trong đời, con sẽ lâm vào những hoàn cảnh ấy.”

“Từ bi với mọi chúng sinh, không phân biệt giàu nghèo; mỗi chúng sinh có những nỗi khổ riêng. Một số chịu khổ quá nhiều, số còn lại chịu khổ quá ít.”

“Hãy chỉ dạy ba sự thật này cho chúng sinh: một trái tim nồng hậu, lời nói hòa ái, một cuộc đời phụng sự và từ bi là những thứ sẽ làm nhân loại đổi mới.’

🌱10. Đừng tin vào mọi thứ con được dạy phải tin

"Đừng dễ dàng tin vào bất kì điều gì bởi vì con đã nghe thấy. Đừng dễ dàng tin vào bất kì điều gì bởi vì nó đã được nhiều người truyền miệng. Đừng dễ dàng tin vào điều gì bởi vì nó được ghi chép trong những cuốn sách giáo điều. Đừng dễ dàng tin tưởng điều gì vì chúng là lời của những bậc tiền bối và của Thầy con. Đừng dễ dàng tin vào truyền thống bởi vì nó đã được trao truyền trong rất nhiều thế hệ. Nhưng sau những gì quan sát và phân tích, khi con thấy chúng phù hợp với lí lẽ, đưa đến điều tốt lành, đem lợi ích cho chúng sinh, thì hãy chấp nhận và sống vì nó."

🌱11. Con nghĩ cái gì, con là cái đó

"Cái chúng ta đang là là kết quả của những gì ta nghĩ. Cái chúng ta nghĩ nằm trong niệm và chính cái ta nghĩ làm nên niệm. Nếu một người nói và hành động bởi một niệm ác thì nỗi khổ bám theo anh ấy như cái bánh xe bị con thú kéo đi. Nếu một người nói và hành động với một niệm lành thì hạnh phúc sẽ đến với anh ấy như bóng với hình, chẳng bao giờ tách rời."

🌱12. Thả cho nó bay

"Bí quyết của toàn bộ đời sống là không có gì để sợ. Đừng bao giờ lo sợ con sẽ trở thành ai trong tương lai, con không lệ thuộc vào ai cả. Chỉ có khoảnh khắc con rũ bỏ mọi thứ con mới được tự do."

🌱13. Cây kim trong bọc có ngày lòi ra

"Có ba thứ không thể nào che giấu được, đó là mặt trời, mặt trăng, và sự thật."

🌱14. Hãy làm chủ suy nghĩ nếu không nó sẽ làm chủ con.

“Để có được một sức khỏe tốt, để có thể đem hạnh phúc cho gia đình nào đó, để đem bình an cho tất cả, thì người đó đầu tiên phải có nghị lực và phải làm chủ được suy nghĩ của mình. Nếu một người có thể làm chủ suy nghĩ, người đó có thể tìm thấy con đường giác ngộ; trí tuệ và đức hạnh sẽ tự nhiên hiển lộ nơi người ấy.”

“Chính suy nghĩ của con người chiêu cảm ra nghiệp xấu, chứ không phải kẻ thù hay oan gia của họ.”

🌱15. Đoàn kết là sống; chia rẽ là chết

"Không gì ghê gớm hơn thói quen hay nghi hoặc. Nghi hoặc chia rẽ con người. Nó là chất độc làm gãy đổ tình bạn và làm tan vỡ những mối quan hệ tốt lành. Nó là cái gai gây phiền toái và gây đau nhức; nó là lưỡi gươm gây chết người."

🌱16. Không ai xứng đáng nhận được tình thương của con hơn là chính con

"Con hãy tìm trong vũ trụ những ai xứng đáng nhận được tình yêu và lòng thương mến của con hơn là bản thân con? Người đó không thể tìm được ở đâu cả. Con, chính con, cũng như mọi chúng sanh trên thế gian này, xứng đáng với tình yêu và lòng thương mến ấy."

🌱17. Hiểu được người là khôn ngoan, hiểu được mình là giác ngộ

"Chiến thắng bản thân mình còn hay hơn là đánh thắng một ngàn trận đấu. Chiến thắng ấy là của con; nó không thể bị lấy đi khỏi con bởi thiên thần hay ác quỷ, bởi thiên đàng hay địa ngục."

🌱18. Đời sống tâm linh không phải là cái gì sang trọng mà là một nhu yếu

"Như cây nến không thể cháy mà không có lửa; người không thể sống nếu không có đời sống tâm linh."

🌱19. Chuyển hóa nỗi ghen ghét thành sự khâm phục

"Đừng ganh tỵ với những phẩm chất tốt của người, nhưng hãy chấp nhận chúng bằng sự khâm phục của con."

🌱20. Tìm về suối nguồn bình yên bên trong con

"Bình yên đến từ bên trong. Đừng tìm nó bên ngoài."

🌱21. Cho đi những gì tích trữ được

"Để sống đúng một cuộc sống vô vị lợi, ta không cần phải xem ta tích trữ được những gì gi���a cuộc sống vật chất phồn hoa."

🌱22. Chọn bạn mà chơi

"Một người bạn gian trá và xấu tính thì đáng sợ hơn cả một con thú hoang; con thú hoang chỉ có thể làm tổn thương thân thể con, nhưng một người bạn như vậy sẽ làm tổn thương cả tâm trí của con."

🌱23. Không có đường đến hạnh phúc. Hạnh phúc là con đường.

"Không có đường đến hạnh phúc: hạnh phúc là con đường."

🌱24. Bỏ đi những hư danh giả tạm

"Trên bầu trời thì không thể phân biệt được đâu là hướng Tây, đâu là hướng Đông. Con người tạo ra những sự chia chẻ trong tâm trí của mình và tin rằng những điều ấy là đúng."

🌱25. Yêu. Sống. Thả cho bay.

"Sau cùng, đây là những vấn đề quan trọng: Con đã yêu chân thành như thế nào? Con đã sống trọn vẹn ra làm sao? Con đã thả cho bay nhiều đến chừng nào?"

---

Nguồn: https://linhquyphapan.vn/

Ảnh: The Buddha #Tarot by Robert M. Place

[chuyen-cua-gio]

Chúng con nguyện đời đời kiếp kiếp Tôn Kính Phật tuyệt đối. Từ bi thương yêu tất cả chúng sinh vô hạn. Giữ tâm khiêm hạ tột cùng, luôn tôn trọng muôn vạn loài chúng sinh, thấy mình chỉ là tầm thường thấp kém, là cỏ rác cát bụi. Chúng con nguyện tin nhân quả là công bằng tuyệt đối. Dù trong khổ đau nghịch cảnh luôn biết nhận lỗi về mình. Ứng dụng và đối chiếu với nhân quả mỗi ngày. Suy tư chiêm nghiệm nhiều về nhân quả để dừng tay tạo nghiệp khi nghiệp đến với chúng con. Nguyện trên Phật gia hộ cho chúng con luôn biết rõ bản chất cuộc đời này là đau khổ, ái dục ở thế gian thì vui ít, khổ nhiều. Thân xác này là vô thường. Tâm này là vô ngã. Sống ở thế gian nhưng tâm thường lìa thế gian, để khi phước đến chúng con không đắm say hưởng thụ, nghiệp đến không nản chí ngã lòng. Nguyện trên Phật gia hộ cho chúng con định hướng mục tiêu tu hành là Vô Ngã . Là giải quyết vấn đề khổ và chấm dứt đau khổ, không chạy theo một mục tiêu nào khác. Nguyện trên Phật gia hộ cho chúng con đời đời kiếp kiếp sinh ra đều gặp được Phật Pháp. Gặp được Thầy lành, bạn tốt, Thiện Minh Sư dẫn dắt chúng con trên bước đường tu tập giải thoát giác ngộ. Khi có chuyện không hay xảy ra, chúng con nguyện luôn nhận lỗi về mình, không kết tội ai. Tự hứa nghiêm khắc với lầm lỗi của chính mình và quyết tâm không phạm lại.Về phần lỗi của người thì độ lượng, tha thứ, khéo léo tế nhị, chỉ lỗi trong tình thương yêu khi có cơ hội hoặc hoàn cảnh thuận tiện.

Nguồn: Via-coitaba.net

[xxxx-1001]

Điềm mật mật (Comrades: Almost A Love Story): Mật ngọt tình yêu giữa mật đắng cuộc đời. 

Nụ cười của người sao thật ngọt ngào Ngọt tựa nụ hoa chớm nở trong gió xuân (Bài hát Điềm mật mật - Đặng Lệ Quân)

Hồng Kông, ngày 1, tháng 3, năm 1986.

Lý Tiểu Quân (Lê Minh) từ vùng quê Vô Tích theo chuyến tàu Trung Quốc Đại Lục đã đặt chân đến Hương Cảng  để lập nghiệp. Giữa chốn hối hả và nhộn nhịp bật nhất, anh tình cờ gặp được Lý Kiều (Trương Mạn Ngọc) tại quán thức ăn nhanh McDonald’s. Cùng là dân mới nhập cư nhưng trái ngược với một Tiểu Quân hiền lành, ngờ nghệch như “nhà quê lên tỉnh” thì Lý Kiều lại có phần lanh lợi và sành sỏi hơn trong việc hòa nhập với cuộc sống Hồng Kông. Hai tâm hồn trái ngược, cật lực theo đuổi những hoài bão của riêng mình. Thế nhưng định mệnh lại sắp đặt cho họ bước vào đời nhau. Để rồi từ đó, hai trái tim tuy xa lạ nhưng cùng chung nhịp đập “nỗi nhớ quê”, và cảm giác bơ vơ và lạc lõng nơi xứ người khiến Tiểu Quân và Lý Kiều dần dần tựa vào nhau suốt những năm tháng họ lăn lộn ở Hồng Kông hoa lệ. 

Lang thang trên chiếc xe đạp cọc cạch giữa đường phố Nathan sầm uất, họ vô tư ngân nga bản tình ca bất hủ “Điềm mật mật” của nữ danh ca Đặng Lệ Quân. 

“Thật ngọt ngào, … Đã gặp người ở nơi đâu Mà nụ cười người sao quá đỗi thân quen.”

Họ trở thành “những người bạn thân duy nhất” của nhau, đồng hành trong mọi cột mốc cuộc đời của đối phương: từ lúc hai bàn tay trắng, rồi họ làm thuê, bán băng nhạc Đặng Lệ Quân,...Hai trái tim xa lạ ấy, ngày qua ngày sưởi ấm cho nhau để xua đi nỗi cô đơn, lạc lõng của tuổi trẻ nơi đất khách quê người. Ngọn lửa tình cứ thế âm ỉ cháy cho đến một ngày khi con tim vượt qua lý trí, họ cuốn vào tình yêu dành cho nhau. Nhưng suốt bốn năm bên nhau, họ chỉ đóng khuông tình cảm của mình trong hai chữ “đồng chí”.

Tiểu Quân và Lý Kiều vốn dĩ “yêu” nhưng không dám thốt ra lời “yêu”. Họ trốn chạy khỏi tình yêu của chính mình. Tình yêu và hoài bão tuổi trẻ khiến họ ngập ngừng không dám bước sang trang mới của một mối quan hệ. Bởi một lẽ cả hai đến Hồng Kông với những mục tiêu riêng: Tiểu Quân kiếm tiền để cưới vị hôn thê ở quê nhà, còn Lý Kiều lại muốn kiếm thật nhiều tiền. Duyên phận khiến họ tình cờ bước qua đời nhau, và những cuộc vui ghé ngang ấy biết đâu chỉ kéo dài được một ngày, một tháng hoặc một năm. Thế nên họ sợ phải gọi tên một mối quan hệ định trước là không có kết quả và sợ phải đối diện nhau dưới những danh xưng chính thức của cuộc tình, trong khi cả hai rồi cũng sẽ đi về hai ngả ở cuối chân trời. Sự lênh xuống của dòng đời vô định, cùng nỗi bất an về tâm tư nửa kia khiến cả Lý Kiều lẫn Tiểu Quân hoài nghi liệu đối phương có muốn cùng mình đi đến cuối cùng trên con đường đời vô tận, hay lại chọn quay về với những mục tiêu ban đầu - vốn dĩ không có nhau. Có lẽ tình yêu khi ấy chưa đủ lớn bằng những lo toan đầu đời. Nên rồi họ lựa chọn đánh mất nhau. 

“Goodbye my love Xin từ biệt tình yêu của em” (Goodbye mye love, Đặng Lệ Quân)

Hồng Kông, năm 1990

Tiếng ca ấy của Đặng Lệ Quân cất lên cũng là thời khắc Lý Tiểu Quân và Lý Kiều quay trở về quỹ đạo vốn có của đời mình. Họ bình thản sống một cuộc đời không có nhau. Tiểu Quân kết hôn cùng vị hôn thê ở quê và Lý Kiều chọn đi bên người yêu mới để thoát cảnh nợ nần từ chứng khoán. Vẫn cùng một bầu trời Hồng Kông đó, vẫn trên con phố Nathan, và âm nhạc Đặng Lệ Quân nhưng mỗi người giờ đã sánh vai bên một người khác.

Qua hết rồi những mật ngọt, tưởng chừng duyên phận giữa hai người đã khép lại từ đây. Thế nhưng đó lại chỉ là khởi đầu cho sự trở lại của những cuộc hạnh ngộ éo le, những cảnh tình trớ trêu giữa các nhân vật. Khi mà chuyện tình giờ đây không còn chỉ có hai người. 

“Điềm mật mật” là bản tình ca kinh điển về tình yêu. Duyên phận một lần nữa đưa Tiểu Quân và Lý Kiều đối diện với nhau sau nhiều năm xa cách. Sự dằn xé trong nội tâm, những nuối tiếc về lời yêu chưa dám tỏ buộc họ phải đưa ra sự lựa chọn quyết đoán về tình cảm ngang trái này. Bởi cả hai giờ đã không còn là những cô cậu thanh niên tay trắng, có thể vịn vào lí do phải theo đuổi “kế hoạch cuộc đời” mà chối bỏ tình cảm trong lòng mình. Liệu tình yêu giữa họ có đủ lớn để vượt qua cuộc chiến nội tâm và viết tiếp câu chuyện tình đang dang dở?

Sau tất cả, họ đều đã có đáp án trong lòng mình. Tình yêu của thế giới trưởng thành chịu nhiều ràng buộc của hoàn cảnh. Lý Tiểu Quân cũng dũng cảm nói ra sự thật với người vợ mới cưới để giải thoát cho cả ba người. Thế nhưng cuộc đời chát chúa lại buộc Lý Kiều từ bỏ Tiểu Quân để làm tròn tình nghĩa với người yêu cũng là người năm xưa cưu mang cô. Lý Kiều cùng người yêu trốn sang New York vì không thể vô tình nhìn người mình mang ơn bị truy nã. Còn Tiểu Quân cũng không ngừng ân hận và tìm cách bù đắp cho người vợ cũ. Anh rời đi và để lại cho Tiểu Đình tất cả gia sản của đời mình. Tình yêu giữa Lý Tiểu Quân và Lý Kiều là những lần hạnh ngộ ngọt ngào của hai chữ “duyên phận” nhưng cũng lắm đắng cay vì nỗi trớ trêu của sự đời. 

New York, 1993

Người yêu của Lý Kiều đã qua đời cách đây hai năm trong một cuộc ẩu đả. Những nghịch cảnh ngăn cách tình yêu giữa họ giờ đã được gỡ bỏ. Năm năm tháng tháng và một vòng trái đất, người có tình liệu có về được bên nhau?

New York, 1995

Biểu tượng thanh xuân một thời của họ - nữ danh ca Đặng Lệ Quân qua đời tại Thái Lan. Tiếng ca đằm thắm, ngọt ngào của Đặng Lệ Quân gắn liền với từng cột mốc trong cuộc đời Lý Kiều và Tiểu Quân: từ bi hoan cho đến ly hợp. Đến khi giọng ca đằm thắm, ngọt ngào ấy lìa xa cuộc đời, qua chiếc vô tuyến của cửa tiệm ven đường đang phát lại ca khúc của nữ danh ca vắn số, một lần nữa họ lại gặp nhau.

Trải qua sau bao nhiêu mật đắng cuộc đời, lần tương phùng này liệu mật ngọt tình yêu có còn đó? Đáp án được Trần Khải Tân bỏ ngỏ bởi câu chuyện tình yêu của họ không chỉ còn là chuyện phim ảnh. Mà đó còn là câu chuyện đời để khán giả tự viết tiếp bằng sự từng trải của mỗi người. 

#wong kar wai#chungking express#tình yêu#tích cực#nghienrose#quotevn#quotes#sưu tầm#faye wong#weibo dịch#tumblr vietnam#thanh xuân#tâm trạng#tâm sự#trích dẫn hay#phim#trùng khánh sâm lâm

[windaroma]

CÂU CHUYỆN CON CUA ( Nỗ lực+mơ hồ= Vô Nghĩa)

Nếu ta bỏ một con cua vào một cái xô nhỏ, nó có thể dễ dàng leo lên và bò ra. Nhưng nếu ta bỏ nhiều con cua vô chính cái xô đó, thì không con nào bò ra khỏi được!

Các bạn có biết tại sao không?

Một buổi chiều lang thang trên bờ biển, tôi thấy một bác ngư dân để một cái xô rất nhiều cua trên bên cạnh ông. Thấy thế tôi mới thắc mắc hỏi: Tại sao cái xô không có nắp đậy? Bác không sợ cua nó bò ra hết à? Và cũng nhờ vậy tôi mới có được câu giải thích: “Ngốc quá, một con cua thì có thể leo ra ngoài dễ dàng nhưng với một đàn cua thì không. Bởi khi bất kỳ con cua nào cố gắng trèo ra sẽ bị những con cua khác nắm chân lôi xuống. Cứ như thế, chẳng con cua nào ra khỏi cái xô được, vậy cần gì đậy nắp”.

Không tin bữa nào rảnh bạn thử làm một cuộc thí nghiệm và ngồi quan sát hiện tượng này bạn sẽ thấy rất thú vị đấy. Nhưng có điều, bọn cua nó làm vậy không phải do suy nghĩ, mà do bản năng.

Sau cái lần đó, tôi cũng chẳng nghĩ ngợi gì nhiều. Bẵng đi một thời gian, tôi vô tình đọc được một định luật, trong cuốn sách “30 định luật thần kỳ của cuộc sống”. Định luật này dựa trên hiện tượng đàn cua trên, và tôi ngộ ra nhiều điều từ đó.

Có bao giờ bạn muốn làm một điều gì đó mà bị bạn bè, gia đình, người thân ngăn cản chưa?

Có bao giờ bạn cho đó là đúng nhưng hầu như tất cả mọi người đều bảo là sai chưa?

Có bao giờ bạn hành động theo trái tim mình nhưng bị ném đá tơi tả chưa?

Chắc chắn, ít nhất một đôi lần bạn gặp trường hợp tương tự. Đây là định luật xã hội, nhưng gắn chặt với định luật của tự nhiên.

Khi bạn cố gắng bắt đầu đi trên một con đường mới, hướng đi mà những người khác rất thận trọng. Thì họ sẽ làm tất cả những gì có thể để kéo bạn trở lại. Những gì họ đang thực sự làm là chiếu nỗi sợ hãi của chính mình vào tình huống của bạn. Họ thậm chí có thể cảm thấy rằng họ đang giúp đỡ bạn-rằng họ đang hướng bạn khỏi thất vọng và thất bại. Nhưng không, họ đang giữ bạn ở chính vị trí mà họ đang ở mà thôi.

Vì vậy, khi bạn thật sự muốn làm một điều gì thì khó khăn lớn nhất chính là vượt ra khỏi đám đông còn lại. Nếu không học cách vượt qua, thì bạn cứ ở lại trong chính “cái xô” đó mãi thôi.

Ai thận trọng quan sát và kiên quyết vững vàng sẽ tự nhiên dần trở thành bậc anh tài. Những lúc cảm giác rằng mình đang bị lôi kéo và chi phối bởi cách nghĩ của người khác quá nhiều, bạn hãy bình tâm lại, suy xét mọi thứ cho thật sáng rõ, rồi đưa ra quyết định mạnh mẽ nhất của mình và thực hiện đến cùng. Đó là cách để bạn ngày càng tự tin và bản lĩnh hơn trong mỗi hành động của mình.

Chúc bạn luôn vững vàng tiến về phía trước!

#vudieuthuy

[cuonglightning]

Ai chẳng muốn mình hạnh phúc, vấn đề ở chỗ chúng ta có tìm nó hay không, tìm như thế nào và tìm đúng cách hay là sai mà thôi. Đấy nghịch lý hơn ở chỗ con người ta vì mong cầu hạnh phúc mà quẩn quanh trong những mớ lộn xộn trong đầu tự tạo ra, cuối cùng dẫn đến bế tắc, chán nản, tuyệt vọng rồi tự đau lòng, khoa học gọi đó là bệnh tâm lý, sang mồm thì gọi là trầm cảm. Cái từ nghe rõ chán đời

Kẻ chịu đựng được thì thoi thóp gắng gượng sống mà đúng ra là tồn tại, như cái xác không hồn, vất va vất vưởng, ngày này sang ngày khác, kẻ ý chỉ mỏng manh hơn thì tự tàn nhẫn với mình ngửa cổ nuốt một vốc thuốc, nhảy một cú từ trên cao xuống hoặc vẽ một đường ngang giữa cổ tay sơn đỏ đổ vương vãi tùm lum, họ định nghĩa đó là cách giải thoát, chấm dứt nỗi đau hay phương pháp duy nhất để kết thúc bi kịch cuộc đời mình. Cuối cùng đâu ai biết có phải là kết thúc hay không hay rồi lại phải quay lại tiếp tục học lại bài học còn dang dở đó, và rồi lại tiếp tục buồn bã, tiếp tục chán nản, tiếp tục tuyệt vọng, tiếp tục chủ động tắt nguồn rồi lại tiếp tục quay lại để học cho xong bài học của mình còn dang dở… một vòng luẩn quẩn không có điểm dừng, mịt mù và tàn nhẫn. Trong khoa học tâm linh người ta gọi là trải nghiệm linh hồn, hành trình giác ngộ, ai cũng thế, không thoát được dù bạn có chọn tự kết thúc hay mặc kệ để đó tới hết cuộc đời.

Bạn có tin rằng những gì bạn đang trải qua chính là những điều bạn tự sắp xếp để học được những bài học của mình. Có thể bạn cho rằng điên rồ vì đếch ai lại tự dưng đi chọn cái khổ sở đau đớn hay thấp hèn để mà học cả, nhưng để ý mà xem chúng ta sẽ học được nhiều hơn từ gian khó, từ khổ đau thay vì từ vui sướng hay hạnh phúc, có phải con nhà nghèo đa phần thường học giỏi hơn con nhà giàu không? Có phải đòn roi của cha mẹ thường giúp bạn nhận ra đúng sai tốt hơn là sự chiều chuộng? Hay khi đau ốm trong bệnh viện bạn mới biết để tâm tới ăn uống sinh hoạt và thói quen xấu của mình. Đấy tiếp tục là một nghịch lý khác. Thuyết luân hồi chính là giải đáp rõ ràng nhất cho điều này, theo thuyết này, mỗi chúng ta sau khi chết đi sẽ đầu thai với một hình hài khác, trải nghiệm những bài học khác cho đến khi học đủ rồi thì sẽ được tốt nghiệp, không phải hùng hục đi làm kiếm tiền đến khi ngỏm củ tỏi hoặc đau đớn khổ sở khi mất hết người tình này cho đến tình nhân nọ nữa… điều đó có thể diễn ra ở hàng vạn kiếp và hạnh phúc, khổ đau, nghèo khổ, giàu sang, lạnh lặn, què quặt bạn sẽ trải qua đủ đầy để có thể có cái nhìn đúng đắn nhất về cuộc sống, để yêu thương nhiều hơn, tha thứ nhiều hơn và hạnh phúc đúng nghĩa hơn. Đấy chính là lý do đừng vội nản khi những điều không may mắn tìm đến bạn, chỉ đơn giản bạn đã tự đặt ra cho số phận mình phải học bài học đó bằng trải nghiệm đó và để hoàn thành bài học bạn cần có cái nhìn đúng đắn bằng sự tích cực và lạc quan vốn luôn có sẵn trong linh hồn của mình

Mọi thứ đều là năng lượng, tiêu cực là năng lượng thấp, tích cực là năng lượng cao, thật khó để chúng ta lúc nào cũng tích cực nhưng hãy cố gắng giữ sự tin tưởng và có cái nhìn đúng đắn đầy minh triết trong lòng, bạn sẽ dễ dàng hơn trên hành trình tìm tới hạnh phúc.

Chia sẻ chút nhé bài học của mình vừa nhận ra trong thời gian này chính là lòng dũng cảm và tính quyết đoán trong mỗi lựa chọn của cuộc đời. Thiền chính là phương pháp đơn giản nhất để bạn nhìn được vào bên trong và giải quyết vấn đề cần khắc phục của mình. Nếu bạn đau lòng vì cuộc đời đang vả bạn những cú rõ đau, hãy ngồi xuống, khoanh chân, đan các ngón tay vào nhau và dành chút thời gian để ý tới hơi thở của mình. Tin mình đi, chỉ cần chịu khó dàmh chút thời gian ngồi xuống hàng ngày, bạn sẽ thấy cuộc sống và chính bạn tuyệt vời hơn những gì bạn biết…

Và cuối cùng là hãy cố lên, mọi thứ chỉ là trải nghiệm và bài học mà thôi, đừng từ bỏ, đừng để mình bị đúp lại trong lớp học cuộc đời mình, hãy dành lần này và quyết tâm giải quyết nó, chỉ cần bạn giữ cho mình sự tin tưởng và lòng tích cực bạn sẽ hạnh phúc, không phải từ ai khác ban cho mà chính bạn cũng có thể tự hạnh phúc. Cố lênnnnn

[lcthbao]

[Pulitzer 2023] Hua Hsu, "Stay True" (trích)

Stay True - cuốn sách vừa được trao giải Pulitzer 2023 - là cuốn hồi ký coming-of-age được viết bởi Hua Hsu, một người con trong gia đình nhập cư Đài Loan, để tưởng nhớ Ken bạn anh, một người Mỹ gốc Nhật đã thiệt mạng trong một vụ cướp xe ô tô. Với những ví dụ minh họa phong phú về âm nhạc, thời trang, điện ảnh cùng các dẫn chứng văn hóa chi tiết, tác giả đã dựng lại một câu chuyện tuyệt đẹp của ký ức, tình bạn, nỗi tiếc thương cùng bản sắc (cụ thể là sự trăn trở của anh về danh tính người Mỹ gốc Á, cuộc sống nhập cư và ý niệm về giấc mơ Mỹ của riêng mình).

đoạn trích dưới đây thuộc phần đầu của cuốn sách do mình chuyển ngữ, chỉ thuần xuất phát từ lòng yêu mến ngay tắp lự vào khoảnh khắc đâm bổ vào đoạn văn này:

"vào tuổi đó, thời gian trôi thật chậm. bạn nóng lòng trông chờ một điều gì đó xảy đến, giết thì giờ trong những bãi đỗ xe, tay đút sâu trong túi, gắng nghĩ xem tiếp đến sẽ đi đâu. cuộc sống đã diễn ra ở đâu đó, vấn đề chỉ là phải tìm cho ra tấm bản đồ dẫn đến nơi đó mà thôi. hoặc có lẽ, vào tuổi đó, thời gian trôi rất nhanh, bạn điên cuồng hành động mà quên không ghi nhớ kỹ càng những điều diễn ra. một ngày như dài vô tận, một năm là một kỷ nguyên địa chất. (...) thời đó, cảm xúc của bạn lúc nào cũng hoặc là leo thang hoặc là trượt dốc, trừ khi bạn buồn chán, và không một ai trước đây trong lịch sử nhân loại từng buồn chán đến thế. chúng tôi cười ngặt nghẽo tưởng chết đi. chúng tôi nốc rượu nhiều đến mức phát giác ra một thứ được gọi là ngộ độc cồn. tôi luôn sợ mình vướng phải ngộ độc cồn. chúng tôi thức rất khuya, mê sảng đề ra đủ thứ lý thuyết, chỉ là quên béng phải ghi chép lại. chúng tôi kinh qua hết những cuồng si lẫy lừng mà rồi đây chắc chắn sẽ hủy hoại chúng tôi suốt phần đời còn lại. trong thoáng chốc, bạn xuôi theo ý nghĩ rằng đến một ngày mình sẽ viết ra câu chuyện rầu rĩ nhất từ trước đến nay."

mong sao phiên bản "Thành Thật" này sẽ tìm được cơ hội xuất bản ở xứ mình.

[...]

Khi cha tôi chuyển về Đài Loan, gia đình tôi đã sắm một cặp máy fax. Trên lý thuyết, hai chiếc máy này là để ông có thể giúp tôi làm bài tập toán. Tôi lúc ấy vừa vào trung học, nơi tất cả mọi thứ, từ nhạc cụ tôi chơi cho tới sự hoàn chỉnh trong bản xướng âm của mình, bỗng dưng đều có vẻ liên hệ mật thiết. Vài năm trước đó, hồi lớp Bảy, tôi đã làm bài kiểm tra tốt đến mức có thể học toán vượt hai năm, và lúc này đây tôi đang phải trả giá cho chuyện đó. Tôi đã đạt đến đỉnh cao quá sớm. Thực tế thì tôi siêu dở môn toán. Như rất nhiều dân nhập cư tôn vinh nền giáo dục, cha mẹ tôi một mực tin vào ưu thế của các lĩnh vực công nghệ, cũng giống như khoa học, nơi các đáp án không cần biện giải. Bạn không thể phân biệt đối xử với câu trả lời đúng. Thế nhưng tôi thích dành thời giờ mày mò nhiều thứ hơn.

Gửi fax thì rẻ hơn gọi điện thoại đường dài và cũng đỡ áp lực hơn nhiều. Không có ngắc ngứ, không có những khoảng lặng im phí phạm. Bạn chỉ cần quay số người nhận, cho một tờ giấy qua máy, thế là một bản sao sẽ được in ra ở đầu kia thế giới. M��i giờ giữa Cupertino và Tân Trúc lệch nhau đến mức tôi có thể gửi fax cho cha một câu hỏi vào buổi tối và mong chờ câu trả lời khi tôi thức dậy vào sáng hôm sau. Các yêu cầu bài tập về nhà của tôi luôn được đánh dấu là khẩn cấp. 

Cha cẩn thận giải thích các nguyên tắc hình học trên lề giấy, xin lỗi nếu lỡ có chỗ nào lướt nhanh hay chưa rõ bởi ông đang rất bận khẳng định bản thân trong công việc mới. Tôi đọc lướt qua phần diễn giải rồi chép lại các phương trình cũng như dẫn chứng. Thảng hoặc, tôi thưởng cho các phản hồi nhanh chóng và kỹ càng của cha bằng một bản tóm tắt tin tức của Mỹ xen kẽ vào loạt bài tập toán tiếp theo: tôi kể cho cha nghe thông báo của Magic Johnson về việc ông ta dương tính với HIV, tường thuật lại các sự kiện dẫn đến những cuộc bạo loạn Los Angeles, cập nhật cho ông số phận của những Gã khổng lồ. Tôi nói với cha về việc giải bài xuyên quốc gia, thành thật cam kết sẽ học hành chăm chỉ hơn ở trường. Tôi liệt kê ra những bài hát mới mà tôi thích, và ông sẽ tìm nghe trong các hiệu băng cát-xét ở Đài Bắc rồi nhắn lại cho tôi những bài ông thích:

Cha thích bài November Rain của Guns N’ Roses. Nhóm Metallica cũng hay nữa. Cha không nghe nổi nhạc của Red Hot Chili Peppers và Pearl Jam. Mấy bài cũ được làm lại của Mariah Carey (I’ll be there) và Michael Bolton (To love somebody) thật tuyệt. Chương trình “unplug” của MTV hay đó!

Ở tuổi thiếu niên, căn bản mà nói tôi có nhiều thứ hay ho hơn để làm thay vì gửi fax cho cha. Ông vớ lấy ngay bất kỳ điều gì tôi nhắc tới và bủa vây tôi bằng hàng tá câu hỏi. Tôi mô tả một trong những lớp học của mình là tẻ nhạt, và ông cật vấn tôi về cách dùng từ cũng như việc quan sát “nhiều ‘thử thách’ mang cảm giác ‘tẻ nhạt’ nhưng lại ‘hữu ích’ một cách hợp lẽ.” Tôi đề cập đến chuyện chúng tôi sẽ khái quát lại thập niên 1960 trong lớp lịch sử và cha hỏi ngay, “Con tin là chỉ có mỗi Oswald giết JFK thôi sao?”

Cha luôn hỏi ý kiến của tôi về mọi sự. Có lẽ đó là nỗ lực của ông trong việc nối dài cuộc chuyện trò qua lại giữa hai cha con. Cha nhắc đến thể thao, thứ mà tôi nghĩ chẳng hấp dẫn gì với ông. Chúng tôi như hai anh chàng chuyện vãn trong một cửa hàng kim khí. 

Redskin thật quá sức với Bill!?

Còn Nicks thì sao? [Knicks]

Là trận giữa Jordan với Buckley! [Barkley]

World Series kỳ này thật ngoạn mục.

Tranh thủ những dịp được nghỉ học nguyên tuần, mẹ và tôi bay về Đài Loan thăm cha. Lắm khi tôi cố làm bộ bù đầu bù cổ với bài tập ở trường để cha có thêm cớ sang thăm mẹ con tôi ở Bay Area, thay vì hai mẹ con tôi phải vượt đường xa đến chỗ cha, song việc này chẳng bao giờ có tác dụng. Chúng tôi dành tất cả các mùa hè và mùa đông ở Tân Trúc. Nhiều tuần lễ sẽ trôi qua trong khi những người duy nhất mà tôi trò chuyện cùng là cha mẹ và những người bạn trung niên của họ.

Tôi luôn khiếp hãi những chuyến đi này. Tôi không thể hiểu được vì sao cha mẹ tôi lại muốn quay về một nơi mà họ đã chọn rời bỏ.

-

Cha tôi rời Đài Loan sang Mỹ năm 1965, khi đó ông hai mươi mốt tuổi, và trước khi đặt chân trở về thì ông gần như đã già gấp đôi tuổi ấy. Trong những ngày đó, bạn sẽ rời đi ngay khi có thể, nhất là khi bạn là một sinh viên sáng giá. Một tá sinh viên chuyên ngành vật lý đã tốt nghiệp cùng thời với cha tôi từ trường Đại học Đông Hải, mười người trong số đó rốt cuộc đã theo đuổi sự nghiệp ở hải ngoại. Cha tôi đã bay từ Đài Bắc đến Tokyo, đến Seattle rồi mới đến Boston. Ông dáo dác tìm trong đám đông người bạn đã vượt đường sá xa xôi từ tận Providence đến sân bay để đón và đưa ông về Amherst.

Song le, người bạn này lại không biết lái xe nên đã hứa đãi bữa trưa cho một anh chàng khác, người mà cha tôi không hề quen biết, đổi lại người kia sẽ lái xe đến sân bay Boston rồi đến Amherst và cuối cùng là về lại Providence. Hai chàng trai trẻ đón chào cha tôi ở cổng, trao nhau những cái vỗ vai rồi hối cha tôi lên xe, nơi họ cất tất cả của nả đời mình - hầu hết là mớ sổ ghi chép và áo len - trong cốp. Ba người khởi hành từ phố người Hoa (Chinatown) của Boston - cánh cổng trở về với một thế giới mà họ đã bỏ lại sau lưng. Tình bạn và thiện chí là hai lý do chính đáng cho hàng giờ đồng hồ lái xe đến sân bay rước một người. Điều quan trọng không kém là sân bay nằm gần nơi có những món ăn mà bạn vô phương có được trong những khu phố đại học nhỏ bé mạn đông bắc.

Trong những năm sau đó, cha tôi - một kẻ xa xứ lạc bầy tự nguyện - đã gom nhặt được kha khá đặc điểm đủ để khoác lên mình một danh tính Mỹ. Ông sống ở New York, chứng kiến, tham gia vào các phong trào phản kháng của sinh viên và, dựa theo bằng chứng ảnh chụp lại, từng có thời nuôi tóc dài và mặc quần thời thượng. Thời điểm vừa đặt chân vào đất Mỹ, cha là một người say mê nhạc cổ điển, vậy mà chỉ trong vỏn vẹn vài năm, bài bát yêu thích nhất của ông đã trở thành “House of the rising sun” của nhóm The Animals. Cha đăng ký đặt báo The New Yorker định kỳ trong chớp nhoáng, trước khi nhận ra nó không dành cho những kẻ mới đến như ông và yêu cầu được hoàn tiền. Ông khám phá ra sự hấp dẫn của bánh pizza và kem rượu rum nho khô. Hễ có sinh viên mới tốt nghiệp đến từ Đài Loan, ông và cánh bạn mình sẽ nhồi nhét vào một chiếc xe trống chỗ đang đậu gần nhất để phi đến đón. Đó là một nghi thức và là một dạng thức của tự do không thể nào bỏ lỡ: lên đường và ăn uống cho thật ra trò.

Họa hoằn lắm người Mỹ thời đó mới biết đến Đài Loan, song chỉ như một hòn đảo hẻo lánh nằm cận Trung Quốc và Nhật Bản, nơi sản xuất và xuất khẩu những thứ đồ nhựa rẻ tiền. Hồi mẹ tôi còn nhỏ, ông ngoại đã dựng một tấm bảng viết phấn trong gian bếp của gia đình để mỗi ngày viết lên đó một từ vựng tiếng Anh mới. Thế Chiến II đã làm gián đoạn con đường học y của ông, biến ông thành một cán bộ công chức. Ông muốn tương lai xán lạn hơn cho con cái mình. Ông bà ngoại đã bảo mẹ tôi và các anh chị em của bà chọn những cái tên Mỹ như Henry hoặc Carol. Đám trẻ nắm được căn bản tiếng Anh, có thể dùng thứ ngôn ngữ kỳ dị và mới mẻ này gọi mời một tương lai mới trở thành hiện thực. Họ tìm hiểu về phần còn lại của thế giới nói tiếng Anh thông qua đặt định kỳ tạp chí Life. Cũng từ những trang tạp chí ấy mà mẹ tôi đã lần đầu tiên phát hiện ra sự tồn tại của một thứ ở Mỹ được gọi là Chinatown.

Khi mẹ tôi đến Mỹ vào năm 1971 (từ Đài Bắc đến Tokyo rồi mới đến San Francisco), gia đình tiếp đón đã tinh ý chờ thêm một ngày cho bà khỏe lại sau chuyến đi dài trước khi đưa bà đi ăn đồ Hoa. Mẹ đang trên đường đi học y tế cộng đồng tại bang Michigan. Ngay sau khi đặt chân tới East Lansing, ký hợp đồng thuê nhà, đăng ký các lớp học và mua một chồng sách giáo khoa không hoàn trả thì bà nhận được tin nhắn từ cha mình. Hóa ra trong lúc mẹ đang trên đường tới Michigan, một lá thư đã được gửi về nhà ở Đài Bắc, thông báo bà đã đậu trường Đại học Illinois tại Urbana-Champaign - lựa chọn hàng đầu của bà. Vậy nên, mẹ tôi tranh thủ thu hồi được bao nhiêu hay bấy nhiêu phần học phí từ bang Michigan và nhanh chóng khởi hành đến Illinois.

Trong thập niên 1960, cộng đồng sinh viên từ khắp các vùng nói tiếng Trung đã tìm ra thêm một thành viên mới trong những khu phố đại học nhỏ bé và xa xôi này. Đa số đều thích nghi với các chuyển mùa, với một cung cách chuyện trò thú vị khác lạ, với những cánh đồng ngút ngàn và những con đường cao tốc trải dài vô tận. Trường học đã neo mẹ tôi xuống mạn Trung Tây song bà vẫn tự do rong ruổi khắp: một công việc tại một trung tâm cộng đồng ở Kankakee nơi chỉ có mỗi mình mẹ không phải người da đen - cái nhìn cận cảnh đầu tiên của bà vào sự phân chia chủng tộc của Mỹ, một mùa hè làm chân chạy bàn ở nơi bà đã ăn kem vào mỗi bữa trưa. Song le, vài người bạn cùng lớp của mẹ lại không thể đương đầu với bối cảnh hoàn toàn mới này, hoặc cũng có khi không ai thích nghi được. Bà còn nhớ một cô gái đã cúp học tất cả các lớp và đi loanh quanh khắp trường. Ngay cả lúc mùa hè bước vào đỉnh điểm, cô gái vẫn lang thang trong chiếc áo lạnh dày nhất của mình. Tất cả sinh viên Đài Loan đều giữ khoảng cách với cô. 

Đã có những bữa góp gạo thổi cơm chung với chúng bạn mà mẹ tôi sẽ làm món thịt băm viên, rồi những chuyến đi đến các địa danh nổi tiếng hay các cửa hàng bách hóa có bán cải thìa, đời sống ký túc giao thoa nhộn nhịp. Bạn có thể nhận ra ngay một sinh viên Đài Loan bởi chiếc nồi cơm điện hiệu Tatung của họ. Mẹ tôi say mê hội họa, phần lớn tranh của bà đều trừu tượng và siêu thực, cách dụng màu không tiết lộ tâm trạng rõ ràng nào. Sau này, khi tôi hỏi có phải bà đang phê thuốc trong lúc vẽ chúng hay không, mẹ đã cam đoan thời đó bà chưa bao giờ hút cần dù vẫn nhớ rõ mùi hương của nó. 

Sau hai năm theo học tại trường Đại học Massachusetts Amherst, cha tôi chuyển đến Đại học Columbia. Từ đó ông đã theo giáo sư hướng dẫn của mình đến trường Đại học Illinois - nơi cha mẹ gặp nhau. Họ tổ chức đám cưới tại một trung tâm sinh viên trong khuôn viên trường. Phải mà phố người Hoa gần nhất không cách nơi họ sống đến ba giờ đồng hồ, cha mẹ tôi hẳn đã có thể tổ chức một bữa tiệc trong nhà hàng. Cậu tôi, anh trai của mẹ, một thương nhân hàng hải đã rời Đài Loan đến Virginia, là người duy nhất trong hai bên gia đình có thể đến dự. Ít ra cha mẹ tôi vẫn có các bạn mình. Một trong số đó là họa sĩ, người đã họa những bức vẽ Snoopy và Woodstock trên giấy cạc-tông rồi bày lên thảm cỏ bên ngoài trung tâm. Ai nấy đều mang món ăn yêu thích của mình đến chung vui. 

-

Dân nhập cư thường được luận bàn như một tương tác đẩy-và-kéo: một điều gì đó từ quê nhà thúc đẩy bạn, rồi một điều gì đó khác lại kéo bạn đi xa. Cơ hội cạn kiệt ở nơi này và nảy sinh ở nơi khác, bạn cứ đi theo lời hứa hẹn hướng đến một tương lai tốt đẹp hơn. Các phiên bản của những cuộc hành trình này kéo dài hàng trăm năm, tỏa ra theo mọi hướng. 

Vào thế kỷ 19, Anh và Trung Quốc là hai đối tác thương mại thân tình. Người Anh đổi bạc lấy trà, lụa và đồ sứ của người Trung Quốc. Thế nhưng, dân Anh đang tìm kiếm một lợi thế. Họ bắt đầu trồng thuốc phiện ở Ấn Độ và vận chuyển sang Trung Quốc, sau đó chuyển lại cho những kẻ buôn lậu phân phối khắp đất nước. Rốt cuộc, người Trung Quốc đã phải cất công loại bỏ chất này, làm dấy lên lo ngại của người Anh về một ngày các cửa cảng Trung Quốc sẽ đóng lại với họ. Chiến tranh Nha phiến đã tàn phá miền đông nam Trung Quốc, đúng vào thời điểm miền tây nước Mỹ đang cần nguồn lao động giá rẻ. Trong các thập niên 1840 và 1850, bị thu hút bởi những lời hứa hẹn về việc làm, cánh đàn ông Trung Quốc đã thoát ly tỉnh Quảng Đông - lúc này đang bị giày xéo trong cuộc can qua - trên những chuyến thuyền dong đến xứ cờ hoa. Họ lắp đường ray, khai thác vàng, đi đến bất kỳ đâu cần mình. Tuy nhiên, đó cũng là giới hạn trong phạm vi di chuyển của họ. Bị cô lập trong những quận tồi tàn nhất của thành phố bởi những bộ luật phức tạp và áp lực xã hội, cùng việc không có phương tiện (đôi khi cả khao khát) hồi hương, họ bắt đầu dựng nên những phố người Hoa tự cung tự cấp ngõ hầu nuôi sống, bảo vệ và chăm sóc lẫn nhau. Đến thập niên 1880, nền kinh tế Mỹ không cần nhân công nước ngoài giá rẻ nữa, dẫn đến các chính sách loại trừ nhằm hạn chế dân Trung Quốc nhập cư trong nhiều thập kỷ. 

Những tương tác đẩy và kéo này vẫn tiếp diễn khi Đạo luật Nhập cư năm 1965 nới lỏng các hạn chế nhập cảnh từ châu Á, ít nhất là với những người có thể đóng góp cụ thể cho xã hội Mỹ. Các nhà hoạch định chính sách ý thức được nước Mỹ đang mất dần khía cạnh khoa học và sáng chế của mình sau Chiến tranh lạnh, cho nên nhà nước chào đón các sinh viên cao học giống cha mẹ tôi. Ai biết được tương lai Đài Loan sẽ ra sao? Ở Tân thế giới, mọi thứ dường như không ngừng đi lên. Cha mẹ tôi không bị cuốn đến Mỹ bởi bất kỳ một giấc mơ nào cụ thể, chỉ bấu víu vào một cơ may thay đổi, dù ngay lúc đó họ đã ngộ ra cuộc sống ở Mỹ là lời hứa hẹn và sự giả tạo khôn cùng, là niềm tin và tham vọng, là những trường phổ mới của niềm vui và ngờ vực bản thân, là sự phóng thích bởi chính cảnh nô lệ. Là cùng lúc tất cả những điều này. 

- 

Cha mẹ tôi đã bon bon một chuyến dài từ Illinois đến bờ Tây hưởng tuần trăng mật, họ chụp ảnh suốt dọc đường. Bản mô tả chân thực duy nhất của chuyến đi này chỉ xuất hiện trong thoáng chốc, bởi chưng những cuộn phim còn chưa kịp tráng ấy đã bị thó mất khi có kẻ đột nhập vào xe họ ở Manhattan giữa thanh thiên bạch nhật.

Tôi được sinh ra vào năm 1977 ở Urbana-Champaign. Cha tôi muốn trở thành giáo sư, song sau khi ông không thể tìm được một công việc chuyên môn học thuật, chúng tôi đã chuyển đến Texas nơi ông làm việc như một kỹ sư. Vùng ngoại ô Dallas cho chúng tôi rất nhiều không gian. Người ta có thể đi lạc trong sự thênh thang đó. Mấy năm trước, tôi tìm thấy một tờ giấy ngả vàng mỏng tang từ đầu thập niên 1980 - mẩu quảng cáo mà mẹ tôi đã cắt ra từ trang rao vặt địa phương: 

DẠY NẤU MÓN HOA - học cách nấu những món ăn mới lạ chỉ bằng những nguyên liệu và dụng cụ làm bếp sẵn có. $12 một lớp. Để biết thêm thông tin xin liên hệ bà Hsu theo số máy: 867-0712     

Không một ai gọi đến. Khi tôi bắt đầu lè nhè nài xin đôi bốt cao bồi và một cái tên Mỹ, cũng như sau khi bị nói rằng nhà hàng bít-tết địa phương không dành cho “những người như họ”, cha mẹ tôi đã quyết định thử vận ở một nơi khác.

Các địa chỉ trước đây của cha mẹ tôi có thể tập hợp lại thành một trang sử của tình bạn và những người quen: một buồng ngủ trong căn gác xép của ai đó, những cuộc viếng thăm các gia đình bạn bè mà họ chỉ mới nghe qua chứ chưa bao giờ gặp mặt, một công việc mùa hè tại một thị trấn nhỏ cách mấy giờ đồng hồ, một cơ hội việc làm trong một lĩnh vực mới nổi lạ lẫm. Họ không mơ nhiều đến thành phố lớn mà chỉ vạch ra những địa điểm gần bạn bè, gần đồ ăn Trung Quốc, gần một học khu chất lượng, gần một nhà dưỡng lão. Vậy nên, xếp sau Tesax chỉ có Delaware hoặc California, và họ đã chọn California. 

Khi chúng tôi đặt chân đến Cupertino vào năm 1986, xứ này vẫn đang trong quá trình chuyển đổi. Có một xí nghiệp khổng lồ ngay khu trung tâm, lác đác các trang trại cùng mấy tòa Apple trông như một trò đùa. Không một ai dùng máy tính của hãng. 

Vùng ngoại ô là một cuộc chinh phạt không gian nhàn hạ, thay thế cho cảnh ngột ngạt chốn thị thành. Những vùng này chừng như đã tự thân thoát ly lịch sử, mang lại cảm giác vẫn hoang sơ tự thuở nào. Thế nhưng, ảo giác bình yên ấy lại sớm lợt lạt bởi nỗi loạn thần khi phải duy trì một bãi cỏ được xén tỉa gọn gàng, những lối đi nguyên sơ chưa in dấu chân người, những cuộc thánh chiến nhằm giữ cho các đô thị tự trị không tràn lấn lên nhau. Vùng ngoại ô gợi lên sự ổn định và tuân thủ, nhưng hiếm khi nào giữ được truyền thống. Hay nói đúng hơn, đó là những phiến đá có thể lau sạch ngõ hầu đáp ứng cho những khát vọng mới.

Khi Thung lũng Silicon nở rộ vào cuối thập niên 1980 đầu thập niên 1990, ngày càng nhiều dân nhập cư châu Á chuyển đến những nơi như Cupertino. Thế hệ ông bà tôi đều chuyển từ Đài Loan đến South Bay, hầu hết các anh chị em của cha mẹ tôi cũng định cư ở đó. Đài Loan chỉ còn đại diện cho một quê hương xa xôi trong trí tưởng tượng. Vùng ngoại ô Thung lũng Silicon nương theo một lối chuyển đổi dần dà và quanh co. Các doanh nghiệp đang trên đà suy sụp được làm lại bởi những làn sóng dân nhập cư mới, cùng lúc các thương xá bắt đầu chuyển mình, từng cửa hàng một, thành những ốc đảo ngập tràn món ăn Trung Quốc và những mốt tóc so le tân thời. Quán cà phê trà sữa cùng những hiệu sách Trung Quốc cạnh tranh mọc lên, bãi đỗ xe hổ lốn với những chiếc Honda “độ” lại và những bà mẹ hy vọng giữ được làn da tái nhợt của mình sau lớp mũ khẩu trang che kín mặt và bao tay dài.        

Dấu tích của một thời đã qua vẫn còn đó trong những chu trình sử dụng và tái sử dụng: một khu đất trống của Cherry Tree Lane được tận dụng triệt để thành một vườn cây ăn trái thực thụ, chái nhà cao nhất của nhà hàng Sizzler khi xưa biến thành điểm bán dimsum, toa ăn sang trọng trên xe lửa trở thành tiệm mì. Các đầu bếp từ Hồng Kông và Đài Loan đã hòa vào làn sóng kỹ sư di thân đến California. Áp lực phải thu hút thực khách và khách mua hàng không phải người Trung Quốc dần biến mất. Khái niệm “chính thống” không còn trụ vững. Xương cổ và chân gà và vô vàn những thứ sền sệt, băng VHS thâu phim bộ Đài Loan lồng tiếng mới nhất cùng sách báo tiếng Trung, tất cả đều có thể kiếm ra tiền trước khi dần dà rơi rụng.

Tôi không nhận ra cha mẹ mình đã xa Đài Loan lâu đến thế nào, cho đến khi mẹ tôi bắt đầu phàn nàn về những người nhập cư mới đến từ Trung Quốc để xe đẩy hàng lung tung khắp bãi đỗ xe của cửa hàng bách hóa châu Á. Ngoài cộng đồng Hoa Kiều ở hải ngoại, chắc khó có ai khác nhận ra được sự khác biệt giữa một người nhập cư Đài Loan đến vào thập niên 1970 và một người đến từ Trung Quốc vào những năm 1990. Họ trông chẳng khác gì nhau, ngữ điệu chắc cũng giống nhau. Song le, mối liên hệ giữa những người này với nền văn hóa Mỹ và sự tương thích của họ bên trong nó thì khác nhau. Những người nhập cư mới đến, tính khí thiếu hòa nhã này chắc còn không biết đến sự tồn tại xưa kia của một tiệm bách hóa châu Á duy nhất trong vùng, xập xệ hơn và xa đến nửa giờ đồng hồ lái xe.

-

Trong mớ đồ còn sót lại từ những năm đầu sống tằn tiện của cha mẹ tôi có hai cuốn sách bìa mềm cũ rích mà thời đó bán rất chạy là Cú sốc tương lai và Hồ sơ Lầu Năm Góc, tập tiểu luận mỏng “Cuộc đấu tranh giai cấp và nguồn gốc của chế độ nô lệ chủng tộc: Sự ra đời của chủng người da trắng” của Theodore Allen với chữ “C. HSU” được viết trên bìa, một cuốn sách về chuyến thăm Trung Quốc của Nixon cùng một cuốn khác về lịch sử người Mỹ gốc Phi. Trong một thời gian ngắn, cha tôi đã hớn hở Anh hóa tên mình và bảo mọi người gọi ông là Eric, dù đã sớm nhận ra tính đồng hóa của yêu cầu này chẳng hề phù hợp với ông. 

Có lẽ đây chính là ý nghĩa của việc sống ở Mỹ. Bạn có thể mặc sức di chuyển. Bạn được trao cho những cơ hội không có ở quê nhà. Bạn có thể tự biến mình thành một con chiên ngoan đạo, một thực khách sành pizza, một kẻ say mê nhạc cổ điển hoặc Bob Dylan, một người hâm mộ Dallas Cowboys vì mọi người xung quanh có vẻ đều như thế. Bạn được tự do đặt cho con mình theo tên các tổng thống Mỹ. Hoặc bạn có thể đặt cho chúng cái tên không thể nào phát âm được, dù gì chúng cũng sẽ không bao giờ trở thành tổng thống.

Từ Amherst đến Manhattan đến Urbana-Champaign đến Plano đến Richardson đến Mission Viejo đến Cupertino bao giờ cũng có những đĩa nhạc, một chiếc máy phát đĩa cha tôi luôn cuốn gói theo mình, cùng một cặp loa Dynatone. Ông bắt đầu gầy dựng bộ sưu tập âm nhạc của mình ngay khi đến Mỹ. Thoạt tiên, cha đặt đĩa qua thư với một câu lạc bộ đĩa than. Với kiểu này bạn phải trả cao hơn một chút, sau đó sẽ mua được thêm cả tá đĩa chỉ với giá một xu. Thời đó chủ yếu là nhạc cổ điển. Rồi ông dần quen với chất giọng the thé khiên cưỡng của Bob Dylan phát ra từ căn hộ láng giềng vào khoảng những năm 1960. Cha bắt đầu mua đĩa Dylan, học cách chiêm ngưỡng giọng ca mỏng tang và lạ lùng đó, có lẽ còn hơn cả việc hiểu được ca từ.

Nếu có thể, các đĩa nhạc của cha sẽ được giữ kỹ trong màng bọc gốc để tránh làm mòn lớp bìa áo cứng bên ngoài. Ông sẽ bóc một góc màng kính để dán tên mình lên - Hsu Chung-Shih. Sau nhiều năm, vài đĩa nhạc của ông đã được đem tặng, còn lại phần lớn vẫn được giữ nguyên: Dylan, The Beatles và Stones, Neil Young, Aretha Franklin, Ray Charles. Có mấy đĩa của Who, Jimi Hendrix, Pink Floyd, vài bộ của Motown. Rất nhiều nhạc cổ điển. Có đĩa của Blind Faith vì hồi cha mẹ tôi mới tốt nghiệp, một đàn anh khóa trên từ West Indies đã lôi cây vĩ cầm của mình ra chơi bản độc tấu trong “Sea of Joy” suốt bữa tiệc tối. Có cả các album hát đơn của John Lennon và George Harrison nhưng không có đĩa nào của Paul Mccartney, nên tôi đồ rằng sự nghiệp hậu-Beatles của ông không mấy nổi bật. Tương tự, không có đĩa nào của Beach Boys cũng đồng nghĩa với việc nhạc của họ chắc là tệ lắm. Không có nhạc jazz, trừ một album của Sonny & Linda Sharrock vẫn còn phong kín. Cha mẹ tôi nghe Thriller nhiều đến nỗi tôi ngờ rằng Michael Jackson là một người bạn thân thiết của gia đình. 

Bộ sưu tập đĩa nhạc của cha chỉ khiến tôi thấy âm nhạc có vẻ thật tẻ nhạt, là một thứ mà người lớn cứ làm quá lên. Cha nghe nhạc của Guns N’ Roses trong khi tôi chỉ nghe tường thuật bóng chày trên radio. Ông là người thâu lại mấy tiếng đồng hồ chương trình MTV trên một đầu máy VCR và cắt gọt những gì ông tìm được vào cuốn băng tổng hợp các bản hit tuyệt nhất trên một đầu máy VCR khác. Ông là người luôn muốn đến Tower Records và dạo khắp các lối đi, chọn mua tất cả dạng thức mới được làm lại của những đĩa nhạc mà ông đã yêu thích từ lâu. Ông mua tờ Rolling Stone và Spin, tỉ mẩn chép lại các danh sách nhạc của năm hoặc album hay nhất của thập kỷ, sau đó sẽ đi lùng những bản mà ông nghĩ là mình sẽ thích. 

Khi bắt đầu học cấp hai, tôi nhận ra việc mua đĩa nhạc của cha đã lót đường cho tôi bước vào các hệ thống phân cấp xã hội của giờ nghỉ. Tôi bắt đầu xem MTV và nghe nhạc trên radio, tiếp thu thật mau lẹ để không có vẻ như một kẻ đang làm màu - điều mà tôi sợ nhất. Tôi nắm được bí kíp bảng xếp hạng nhạc pop, vốn là tài sản chắc chắn nhất của tuổi thiếu niên có được nhờ nghiền ngẫm các tạp chí của cha, ghi nhớ tên các nhóm nhạc, các điểm tham chiếu cùng những câu chuyện bên lề. Lúc này, tôi đã theo cha trong những chuyến đi sau bữa tối đến hiệu băng đĩa. Hình như chúng tôi đã dành nhiều giờ đồng hồ riêng lẻ ai làm chuyện nấy, chỉ thảng hoặc đụng nhau trong một lối đi bất chợt. Mọi thứ đều có vẻ tiềm năng, đều là một manh mối, một lời mời gọi bước vào các thực tại xúc cảm mới mẻ chưa từng có. Hai cha con tôi say mê cùng một thể loại nhạc, song nó lại cho chúng tôi thấy những điều khác nhau. Tôi nghe ra trong màn độc tấu guitar vừa cường điệu vừa tinh tế của Slash ở “November rain” sự khai phóng, nghe ra trong đó một gợi ý rằng tầm nhìn cuồng nhiệt và đầy cam kết có thể đưa ta đi xa, đến một nơi khác. Còn với cha mẹ tôi, sự kiệt xuất của Slash là minh chứng cho kỹ năng điêu luyện, là kết quả của hàng ngàn giờ học tập và thực hành.

Đầu thập niên 1990, khi Thung lũng Silicon bùng nổ thì ngành công nghiệp bán dẫn của Đài Loan cũng phất lên. Chẳng bao lâu sau, bạn bè của cha mẹ tôi bắt đầu quay về sau mấy thập kỷ xa xứ, gắng giữ nhà ở cả hai đất nước cho con cái mình có thể học hết trung học và vào đại học ở Mỹ. Khoảng cuối thập niên 1980, cha tôi lên chức quản lý cấp trung tại Mỹ, song ông đã quá mỏi mòn với những nấc thang thăng tiến của công ty, để lên được vị trí cao nhất chừng như lại phụ thuộc vào những yếu tố hết sức ngẫu nhiên như màu da và độ run rẩy trong giọng nói. Rốt cuộc, cha mẹ tôi cũng quyết định cha sẽ trở về Đài Loan. Một ghế quản trị đang chờ ông. Sẽ không bao giờ ông nhuộm tóc hay động đến bộ golf của mình nữa. Chúng tôi mua hai chiếc máy fax.

Thỉnh thoảng tôi lại gặp các bạn cùng lớp ở sân bay và nhận ra chúng tôi đều đến đó đưa cha mình đi làm. Sự sắp đặt này cũng là điều dễ hiểu ở thành phố mà chúng tôi đang sống. Nó hơi giống với “Núi vàng” - một câu chuyện dân gian Trung Quốc về cơ hội Mỹ vốn đã được truyền miệng từ thời cơn sốt vàng, ngoại trừ chi tiết trong những ngày đó, cánh đàn ông trai tráng sẽ vượt Thái Bình Dương đi tìm việc làm ở Mỹ, hoàn toàn không có chiều ngược lại.  

-

Thế hệ đầu tiên trăn trở chuyện sinh tồn, còn các thế hệ tiếp theo thì kể lại những câu chuyện đó. Tôi thường đảo các chi tiết và hiệu ứng nhỏ trong chuyện đời cha mẹ tôi thành một màn tự sự. Làm sao họ có được cảm nhận hay quyết định về những bộ phim mà mình sẽ xem? Họ có nhìn ra chính bản thân mình trong cuốn Cú sốc tương lai hay không? Người có tầm ảnh hưởng mang tên Eric kia là ai trong cuộc đời cha tôi? Mọi sự chung quanh họ đều như những chất liệu thô cấu thành các danh tính Mỹ mới xuất hiện, họ đã đi xa hết mức mà chiếc ô tô của mình hoặc đường tàu điện ngầm có thể đưa tới. Thời đó, phải có chút may mắn và nhiều tháng liền cẩn trọng lên kế hoạch thì mới có thể hồi hương. Mất nhiều tuần liền chỉ để xếp lịch một cuộc gọi đường dài và đảm bảo bên kia đầu dây sẽ có người nhà nghe máy.

Họ đã đi học tại những ngôi trường Mỹ, vượt xa các đồng môn châu Á khác dù phần thưởng cho cuộc đeo đuổi điên cuồng đó vẫn chưa được chú trọng. Họ đã chọn nỗi cô đơn thường trực, lối sống tha phương và rào cản ngôn ngữ. Thứ mà họ không chọn là danh tính người Mỹ gốc Á, một khái niệm chỉ mới xuất hiện cuối thập niên 1960. Họ ít có điểm chung với những sinh viên Trung Quốc được sinh trên đất Mỹ, những sinh viên Nhật Bản tập trung ở phía bên kia khuôn viên trường đấu tranh cho nhân quyền hoặc quyền tự do ngôn luận, họ gần như không biết gì về Đạo luật loại trừ người Trung Quốc, về Charlie Chan, hay lý do tại sao người ta nên kịch liệt phản đối những từ tục tĩu như “Oriental” hay “Chink”. Cha mẹ tôi cùng nhóm người của họ đại điện cho một “tộc người thiểu số kiểu mẫu”. Trên thực tế, họ chưa bao giờ có ý định trở thành người Mỹ. Họ chỉ đơn thuần không biết những danh tính đó đã sẵn chờ mình. Lòng trung thành của họ vẫn hướng về thế giới mà họ đã bỏ lại sau lưng. 

Những cuộc gọi kia hẳn phải du dương và ngọt ngào lắm. Cảm giác của họ ra sao khi rời quê hương, băng qua Thái Bình Dương mà không biết ngày trở lại? Trong cảnh thiếu vắng kết nối đó, họ đã bấu víu vào một Đài Loan trong trí tưởng tượng, hay nói đúng hơn là một khái niệm trừu tượng, một đốm sáng soi đường, một bến bờ ma mị, hơn là một hòn đảo thực thụ. Công nghệ sẵn có chỉ đưa họ đến đó vào những dịp đặc biệt. Vì thế cho nên, họ đã lần tìm dấu vết quê hương trên gương mặt các bạn cùng lớp, nghe nó vang vọng trong lao xao những khi bước vào các tiệm bách hóa. 

Giờ đây, cha mẹ tôi đã được mặc sức đến và đi tùy ý. Mẹ tôi dành phần lớn những năm 1990 trên các chuyến bay. Họ đã tìm hiểu Đài Loan lại từ đầu. Chúng tôi sống ở Tân Trúc, một thị tứ ven biển cách sân bay Đào Viên chừng sáu mươi phút về phía bắc. Tân Trúc được biết đến chủ yếu bởi những cơn gió giật và thịt viên hải sản. Xứ này vẫn mang dáng vẻ rề rà và ngái ngủ, bấy giờ chỉ có một khu công nghệ cao phía trên đường cao tốc, nơi đặt trụ sở tất cả công ty bán dẫn. Các thương xá khổng lồ đã bắt đầu mọc lên trong khu trung tâm. 

Cuối tuần, cha mẹ tôi lại đánh xe đến Đài Bắc tìm lại các trà quán và rạp chiếu bóng mà họ còn nhớ từ những năm 1950, 1960. Họ không cần dùng đến bản đồ. Mấy thập kỷ bãi bể nương dâu không làm lu mờ khỏi tâm trí họ những hàng bánh bao ngon nhất. Cha mẹ tôi như hồi xuân ở Đài Loan, độ ẩm và thức ăn ở đây biến họ thành những con người khác. Có đôi khi, tôi thấy mình như một kẻ ngoại cuộc khi cùng cha mẹ ngồi trên những chiếc ghế đẩu gỗ liêu xiêu, lặng lẽ ăn những tô mì bò khổng lồ mà nếu đang ngồi ở Mỹ thì hẳn sẽ gợi lên một màn độc thoại về ký ức tuổi thơ của hai người.   Mỗi năm tôi ở Đài Loan chừng hai ba tháng. Tôi luôn khăng khăng đòi bật ICRT, một đài radio tiếng Anh, để nghe chương trình American Top 40 của Casey Kasem, được phát đi hàng tuần từ một thực tế gần gũi với tôi hơn. Cha mẹ tôi có những ký ức trìu mến với việc nghe đài khi còn ở tuổi thiếu niên, thời nó còn là một phần của Mạng lưới Lực lượng Vũ trang. Theo thời gian, cha tôi đã mất dần hứng thú với tân nhạc, và việc nghe chương trình đếm ngược chào năm mới một phần là nỗ lực của tôi ngõ hầu gắn kết với ông, nhắc cho ông nhớ về sự huy hoàng của nước Mỹ mà một ngày nào đó ông có thể sẽ quay về. Mất một khoảng thời gian tôi mới hiểu ra đây mới chính là cuộc sống thực tại của chúng tôi, rằng cha mẹ tôi đã làm việc cật lực để có được nơi chốn trong cả hai thế giới. Trở thành người Mỹ vẫn sẽ là một dự án dở dang, và bộ sưu tập đĩa nhạc của cha tôi bắt đầu giống như tàn tích của một con đường không còn ai theo nữa.

[...]

[yukidaro]

TMNT - Công pháp tu luyện trong phòng kín của kẻ mạnh

Cách người tầng lớp thấp bị săn đuổi

Bất cứ thứ gì khiến bạn thỏa mãn lúc đầu, cuối cùng đều sẽ khiến bạn đau khổ. Tương tự, bất cứ điều gì khiến bạn đau khổ lúc đầu, cuối cùng cũng sẽ khiến bạn thành công vẻ vang.

Những người thực sự hiểu thấu thế giới này, đều dùng đau khổ để tu luyện!

Những điều càng khiến bạn cảm thấy đau khổ lúc này, như tập thể dục buổi sáng, chạy bộ, đọc sách, tập gym, yoga, v.v… đều sẽ giúp bạn có được tiến bộ dài lâu.

Nhưng tất cả những điều đó đòi hỏi con người phải có sự tự kỷ luật, khát vọng tiến lên và sức kiềm chế mạnh mẽ. Thuốc đắng giã tật, sự thật mất lòng. Đời người, trước hãy chịu đắng để về sau được ngọt, nếu ngọt trước thì sau sẽ đắng, đó cũng là quy luật cân bằng của thế giới.

Khi bạn tập luyện thì rất mệt mỏi, 

Khi bạn thức dậy sớm thì rất khó chịu,

Khi bạn cố gắng thì rất đau đớn,

Khi bạn nghe lời thật thì rất khó chịu,

Nhưng đúng là những điều khiến bạn đau khổ mới giúp bạn vượt lên trên mọi người!

Trên mạng có một câu hỏi đang hot: “Năng lực nào rất quan trọng nhưng đa số người lại không có?” Trong nhiều câu trả lời nổi bật, đều đề cập đến một từ: “tự kỷ luật!”

Tự kỷ luật, triết gia Hy Lạp Plato đã từng nói: “Tự kỷ luật là một hình thức kiềm chế những niềm vui và ham muốn.” Theo cách nhìn của tôi, thế giới này đâu có gì là tự kỷ luật, tất cả đều là nhảm nhí.

Tự kỷ luật để kiếm tiền, chỉ là một phản ứng tự làm khổ mình khi bị cuộc sống đẩy vào đường cùng.

Tự kỷ luật để giảm cân, chỉ là một phản ứng tự làm khổ mình khi bị sức nặng của cơ thể đẩy vào đường cùng!

Tự kỷ luật để tập thể dục, chỉ là một phản ứng tự làm khổ mình khi bị bệnh tật đẩy vào đường cùng!

Tự kỷ luật, chỉ là một phản ứng tự làm khổ mình khi bị sự cạnh tranh đẩy vào đường cùng!

Còn bạn, đang sống quá thoải mái, dĩ nhiên những sự thoải mái ấy chỉ là ảo giác trước mắt!

Dịch COVID xảy ra, trên mạng có một câu chuyện đùa rất nổi: “Sau khi nghỉ dài 1 tháng, ngày đầu đi làm trở lại, khi ngồi trước máy tính, tôi không nhớ được mật khẩu khởi động, hoàn toàn quên mất mình làm công việc gì…”

Lúc đầu, khi nghe câu chuyện này, tôi chỉ thấy nó hài hước.

Nhưng sau đó suy nghĩ kỹ, thứ có thể “phá hủy” một con người nhanh nhất thực ra chính là hai chữ “thoải mái”.

Mấy ngày trước, một người hâm mộ nhắn tin cho tôi, anh ta nói về nỗi lo lắng và bấn loạn của mình. Giai đoạn trước đó, công ty của anh ta đã chính thức đi làm trở lại, nhưng tình trạng công việc của anh ta rất tồi tệ, liên tục mắc sai lầm, vì thế bị sếp của mình chỉ trích. Hóa ra trong khoảng thời gian dịch bệnh, anh ta chơi game thâu đêm, ban ngày vào chế độ ngủ đông, sinh hoạt hoàn toàn không theo quy củ gì, khiến tình trạng của anh ta rất tệ, nên sau khi đi làm cũng khó có thể phục hồi trạng thái bình thường. Khi đến phần cuối, anh ta tỉnh ngộ mà nói: “Quả thực, ham mê khoái lạc cuối cùng sẽ phải trả một cái giá lớn hơn để đền bù.” 

Lời nói của anh ta khiến tôi suy nghĩ rất lâu, khiến tôi liên tưởng đến một người bạn khác của mình. Ban đầu của kỳ nghỉ, cô ấy xem tin tức, xem phim, chơi game. Về sau cô ấy nhận ra mình không thể tiếp tục buông xuôi như vậy, nên bắt đầu đọc sách, viết lách, học những kỹ năng mới. Cô ấy nhận thức được rằng: Thà rằng chịu khó khi tự cải thiện bản thân còn hơn là nằm đó phí phạm với cảm giác thoải mái cả ngày. Tôi rất đồng tình với một câu nói của cô ấy: Phim sẽ chẳng bao giờ xem hết, game vẫn luôn có phiên bản mới, nhưng việc lãng phí thời gian ngày hôm nay, tương lai sẽ nghiêm khắc trừng phạt bạn.

Có người nói, một kỳ nghỉ dài đã thay đổi tất cả, ngày nào cũng ở nhà thực sự “tự hủy hoại bản thân”, điều làm ô nhiễm tâm hồn thường là “ăn chơi vô độ”. Hầu hết mọi người đều có tấm lòng muốn đi tìm kiếm chân lý kinh Phật, nhưng cuối cùng thường bỏ lại thân xác ở Cao Lão Trang.

Trạng thái bình thường của đa số người là giai đoạn tràn đầy khí thế nhưng chỉ là nhất thời, đa phần thời gian chỉ biết ăn nhờ ở đậu. Họ không thể chịu đựng được hiện trạng của mình, nhưng cũng không có khả năng thay đổi tất cả, lười biếng như lợn nhưng lại không thể thản nhiên chấp nhận như lợn được…

Hãy nhớ rằng, nếu bạn không bắt đầu ngay từ bây giờ, thì sự thay đổi mà bạn muốn sẽ không bao giờ xảy ra.

Nhà văn Stephen Guise đã kể về trải nghiệm của chính mình, ban đầu ông lên kế hoạch làm 30 phút gập bụng, nhưng ông hoàn toàn không thể hoàn thành được. Sau đó ông thay đổi kế hoạch, chỉ làm 1 cái gập bụng để thử xem, không ngạc nhiên là ông đã hoàn thành được. Nhưng bởi vì gánh nặng về mặt tâm lý đã giảm bớt, trên thực tế ông không chỉ làm 1 cái mà còn nhiều hơn thế. Sau một thời gian, thói quen đã được hình thành, ngay cả khi chưa đến giờ tập thì ông vẫn kiên trì làm gập bụng.

Trên thực tế, nhiều việc trong cuộc sống cũng giống như vậy, hãy bắt đầu bằng cách làm trong 3 phút, rồi sau đó tự nhận xét xem liệu mình có thể làm được điều đó hay không. Nếu bạn vẫn không thể làm được, tôi chỉ có thể nói rằng, cuộc sống vả vào mặt bạn vẫn chưa đủ nhiều, chưa đủ đau đớn, nói cách khác, lúc bạn thực sự đau đớn thì vẫn chưa đến.

Còn những cao thủ, họ đều có khả năng dự đoán trước tương lai, nhìn thấy sự đau khổ có thể xảy đến trong tương lai, vì vậy họ hành động ngay từ hiện tại. Còn đa số mọi người, chỉ có thể nhìn thấy trước mắt!

Họ quen dùng mắt để quan sát thế giới này! Chỉ có thể nhìn thấy hiện tại bằng mắt, phải dùng tư duy mới có thể nhìn thấy tương lai.

Tất cả những người thành công mà tôi biết, họ mỗi ngày đều sống trong tình trạng tự hành hạ bản thân bằng công việc. Điều tốt là họ m���i ngày đều tràn đầy tự tin về tương lai, có đau khổ nào lớn hơn sự mê muội về tương lai của một người? Loại tự hành hạ này cuối cùng sẽ trở thành một thói quen tự giác, rồi trở thành sự tự tin ăn sâu vào xương tủy, cuối cùng đạt được tự do về tài chính.

Nhà văn Hemingway có một câu nói nổi tiếng: “Chẳng có gì cao quý trong việc ưu việt hơn người khác, sự cao quý thực sự nằm ở việc vượt lên chính bản thân mình.”

Hãy tin tôi, bạn càng nghiêm khắc với chính mình, cuộc sống sẽ càng tốt đẹp với bạn!

Thiên đường của nền văn hóa mạnh mẽ VS Địa ngục của nền văn hóa yếu kém

Lý do những người mạnh mẽ trở thành mạnh mẽ, là bởi họ tin vào nguyên lý của thế giới này, chỉ có một nguyên lý duy nhất, đó là luật rừng. Những ai không hiểu luật rừng có thể xem vài tập phim về thế giới động vật, tôi tin rằng bạn sẽ hiểu.

Thế giới loài người và thế giới động vật có cùng một đặc tính, đó là kẻ mạnh nuốt kẻ yếu. Ở đây không có chuyện tình cảm, không có lý lẽ, thậm chí không có đúng sai…

Khi sói muốn ăn cừu, cừu có giải thích với sói về đạo lý, về đúng sai, về tình cảm thì có ích gì không? Phải chăng sói sẽ bị trừng phạt vì đã ăn cừu? Sói ăn cừu, đó là quy luật, đó là sự công bằng!

Bạn là cừu, thì bạn phải bị sói ăn, đây mới là điều hợp tình hợp lý! Những người thuộc nền văn hóa mạnh mẽ tuân theo nguyên lý khách quan này, vì vậy không bị bất kỳ ánh mắt thế tục hay đạo đức ràng buộc, cũng không bị tình cảm con cái, tình yêu thương ràng buộc. Họ phi nước đại trên con đường màu xám, tận lực biến mình thành sói, bởi vì họ hiểu rõ, nếu họ sống như một con cừu, thì những người thân, bạn bè, người yêu xung quanh có thể cũng sẽ trở thành sói.

Trong khi đó, nền văn hóa yếu kém là một nền văn hóa phụ thuộc, sẽ hợp lý hóa mọi kết quả của bản thân bằng cách đổ lỗi cho nguyên nhân bên ngoài. Văn hóa dân gian cổ xưa theo đạo “thiên tử”, là nền văn hóa đợi chờ một vị cứu thế đến cứu mình, nói cách khác, là đợi bánh vẫn từ trên trời rơi xuống.

Tử huyệt của quan niệm truyền thống nằm ở chữ “dựa”. Ở nhà dựa vào cha mẹ, ra ngoài dựa vào bạn bè, dựa vào Thượng đế, dựa vào Phật Tổ, dựa vào vua chúa. Tóm lại, chỉ cần có thể dựa dẫm thì đâu cũng được, miễn là không nhận ra rằng thực ra bạn chỉ có thể dựa vào chính mình.

Còn những người mạnh mẽ thì luôn cô đơn, họ không tin tưởng bất cứ ai! Điều gọi là xã giao không tồn tại trong mắt người thực sự mạnh mẽ, giao tiếp của họ chỉ nhằm mục đích thu được lợi ích.

Có lợi ích thì mới có tình cảm, không có lợi ích thì không nên có tình cảm. Bạn có cảm thấy điều này rất khó chấp nhận không?

Đây là đặc tính văn hóa bẩm sinh trong bạn đang kiểm soát nhận thức và phán đoán của bạn.

Nếu khi đọc đến đây, bạn cảm thấy không thể chấp nhận được trong lòng, điều đó có nghĩa đặc tính văn hóa của bạn thuộc về nền văn hóa yếu kém. Đừng vội, tôi sẽ bàn đến đặc tính văn hóa là gì và tại sao nó kiểm soát bạn. Quay lại với câu nói có lợi ích mới có tình cảm ấy, đây là quy luật, quy luật là sự thật khách quan, cho dù bạn chấp nhận hay không, nó vẫn tồn tại ở đó.

Tôi biết bạn sẽ nói rằng bạn rất tốt với cha mẹ mình, không vì bất kỳ lợi ích nào. Nhưng nếu cha mẹ bạn có tài sản mười tỷ đồng, và họ sẽ để lại tất cả cho bạn nếu bạn chăm sóc họ hằng ngày, liệu bạn có đối xử tốt với họ gấp 10 lần so với hiện tại không?

Hỏi bạn thêm, hiện tại bạn đối xử tốt hơn với con cái hay với cha mẹ mình? Tại sao bạn lại đối xử tốt hơn với con cái? Hỏi bạn thêm: Bạn sinh con để chính bạn vui hay để con bạn vui? Khi con lớn lên, bạn sẽ nói với chúng rằng cha mẹ đã sinh ra và vất vả nuôi nấng con, vì vậy con phải biết hiếu thảo với cha mẹ. Nghe có vẻ rất vĩ đại, nhưng sự thật là gì?

Bạn sinh chúng ra là để chính bạn vui! Bạn nuôi dạy chúng cũng là để chính bạn vui! Cho dù bạn có công nhận hay không, thì khi bạn đưa chúng đến thế giới này, có ai hỏi ý kiến của chúng đâu?

Rồi bạn bắt chúng phải hiếu thảo với mình khi về già, lại cũng là vì chính bạn được vui! Phải không? Bạn sinh chúng để chính mình vui, bạn muốn chúng hiếu thảo cũng để chính mình vui. Ngoài sự ích kỷ vì niềm vui của riêng mình khi sinh ra chúng và bắt chúng phải hiếu thảo, thì ở đó còn có bao nhiêu tình cảm thực sự?

Có lẽ khi đọc đến đây, bạn đã không thể chấp nhận được nữa rồi, và cảm thấy tôi là một kẻ tàn nhẫn vô tình phải không? Vậy thì tôi nói cho bạn hay…

Những người thuộc nền văn hóa mạnh mẽ đều có tư duy như vậy, bởi vì họ chấp nhận quy luật! Quy luật tự nó đã rất tàn khốc, tất cả những tình cảm lâu bền đều là vì có lợi ích lâu bền phía sau!

Chỉ có điều tôi dám thừa nhận điều đó, còn bạn thì không dám!

Hầu hết mọi người xung quanh bạn sẽ không thừa nhận điều này, thậm chí sẽ giận dữ phản bác… Điều này là đúng, nền văn hóa yếu kém và nền văn hóa mạnh mẽ hoàn toàn đối lập nhau. Nền văn hóa yếu kém tin rằng tình cảm lớn hơn lợi ích, ngày ngày nghiên cứu tình cảm, xem trọng lời chào hỏi. Nhưng cuối cùng khi không có lợi ích, tình cảm cũng kết thúc. Lúc đó họ lại bắt đầu khóc lóc than trời, nói gặp phải người ác độc, gặp phải “sói” xấu xa… rồi lại đổ lỗi cho trời đất, đổ lỗi cho bạn bè… nhưng không bao giờ đổ lỗi cho chính mình.

Trong một gia đình, ai trở thành nạn nhân thì đại diện cho người vô dụng, hay nói cách khác là đồ phế vật.

Người mạnh mẽ sẽ không cho đối phương cơ hội làm tổn thương mình. Đa số mọi người không thể chấp nhận nền văn hóa mạnh mẽ, bởi vì họ tin vào quan niệm giá trị phổ quát, tin vào bản chất con người vốn lương thiện, tin vào câu “làm người tốt gặp phước báo”.

Nhưng tất cả những điều đó chỉ là suy nghĩ lý tưởng hóa, sự thật của hiện thực thường là tàn khốc vô tình, giống như một con thỏ nhỏ đang ở trong khu rừng đầy rắn độc và thú dữ, nhìn thấy một đám hoa nở rồi tưởng tượng đây là một khu vườn đẹp.

Thiên đường ở đâu?

Người yếu đuối sẽ không bao giờ có cơ hội đến được nơi đó, trong khi những người mạnh mẽ thì mỗi ngày đều sống trong thiên đường.

[justyourlily]

Anh của em,

Khi em viết những dòng này. Em thấy Trời Phật đã ban cho em quá nhiều ưu ái. Và món quà hôm nay em nhận được từ vũ trụ, là gặp được một thầy tu. Đúng như với câu "Nhất kỳ, nhất hội" được viết trên nền cát mịn qua ngón tay trỏ mà thầy di xuống, đời người có những nhân duyên chỉ gặp một lần và có lẽ sẽ không bao giờ gặp lại. Cuộc đàm thoại và tương ngộ bất ngờ giữa thầy và em, em đã gỡ được rất nhiều những nút thắt trong lòng. Sau rất nhiều năm cuối cùng em cũng đã dành thời gian để tự vấn bản thân mình, để đối diện với những nhu cầu, những nỗi sợ của bản thân.

- Con đi tìm kiếm điều gì?

- Con đi tìm một bản ngã tĩnh tại. Một nội tâm mạnh mẽ.

- Con nghĩ thế nào là mạnh mẽ?

- Dạ, mạnh mẽ là kiểm soát được cảm xúc của bản thân mình.

Thầy cười hiền.

- Tại sao dạo gần đây con đi tìm những điều đó?

- Con thấy mình có rất nhiều nhu cầu về mặt tinh thần. Những nhu cầu cần được đáp ứng bởi một thực thể khác, một linh hồn khác. Và khi không tìm được thực thể đó, con cảm thấy rất cô đơn. Con thấy tủi hờn ngay cả sống trong sự sung túc. Ngay cả khi gia đình, bạn bè và người thương đều rất yêu con. Nên con nghĩ vấn đề đó là do bản thân mình.

- Con cần đối diện, khi nào con cảm thấy cô đơn?

- Con cần sự đồng điệu. Sự đồng điệu trong cách suy nghĩ và cả cách tận hưởng cuộc sống. Con cần một thực thể chia sẻ với con những cảm xúc thường nhật, như khi nghe một bản nhạc hay, khi xem một bức tranh đẹp, khi nếm thử một món ngon, khi rơi tự do cùng con khi chơi bungee . Con gặp vấn đề nghiêm tr���ng về giấc ngủ. Con thường xuyên lặp lại những ác mộng giữa đêm. Con cần một người ôm con ngủ. Con cần một người nằm kế con trong những đêm mưa. Con cảm thấy sứ mệnh của bản thân mình là phải cống hiến bằng những sáng tạo và truyền cảm hứng. Con cảm thấy con cần tất cả những điều đó để tạo ra dopamine để thúc đẩy con làm việc. Nhưng con cũng đồng thời cảm thấy những mong muốn đó là quá nhiều.

- Văn hoá Đông Phương luôn dạy chúng ta khiêm tốn và "biết đủ". Ở đây, con có thể thấy tất cả người dân đều sống hạnh phúc với những gì họ có, ăn thanh đạm, không công nghệ, và rất nhiều những điều khác đều không. Và con biết đấy, Bhutan là quốc gia hạnh phúc nhất thế giới. Khi tâm ta trở về với "Không", mới là lúc chúng ta tự do và hạnh phúc nhất. Hạnh phúc không phải là vì có được, mà là vì buông được. Tuy nhiên con cũng đừng vì vậy mà gạt đi những mong muốn ấy, nó không có gì là xấu. Con cũng đừng chối bỏ nó vì bài học đầu tiên là phải thành thật, phải thành thật với cảm xúc của bản thân. Con hãy cố gắng thiền, để tách mình ra khỏi bản ngã, để quan sát tất cả những cảm xúc: cô đơn, tủi hờn, mỏi mệt,... chúng đến và đi. Hãy kiểm soát hơi thở của mình. Để những cảm xúc đó được chảy trong con, và để nó tự đi. Đừng chạy đuổi theo những cảm giác đó. Hãy chỉ lặng lẽ quan sát nó như cách con quan sát dòng xe chạy trên đường. Hãy nhớ đây là cõi tạm. Hình hài này, xác thân này không mãi là của con, đến lúc nào đó con sẽ chuyển hoá, những cảm xúc xảy đến trong một thời điểm đều là những bài học mà con cần học trong kiếp này. Vậy nên hãy chấp nhận bài học đó, tách biệt linh hồn của mình để quan sát những dòng biến động và những bài tập trong kiếp này. Tuy là khó, nhưng đừng nao núng.

- Dạ, con nhận ra rồi.

- Thực hành luôn là một điều khó hơn hiểu rất nhiều. Tại sao con cảm thấy con cần kiểm soát những nhu cầu của chính mình? Hãy hỏi bản thân con là tại sao?

- Vì những mong cầu về mặt tinh thần của con ở thời điểm hiện tại, không phù hợp với những lựa chọn của con.

- Đức Phật nói khi chúng ta buông bỏ được những cái muốn dù là cần thiết, nhưng chưa phù hợp thì con thuyền của chúng ta sẽ trồi lên trên mặt biển và lao tới phía trước. Hãy để thuyền của con rỗng đi, rồi biển cả sẽ là của con. Vì mỗi điều muốn là một thùng hàng nặng trĩu đè con thuyền chúng ta xuống. Dù cái muốn đó có thực hiện hay không nhưng nó cứ âm ỉ trong lòng, làm chúng ta cứ bứt rứt, bực bội, khó chịu. Những điều chúng ta muốn không bao giờ đến khi chúng ta cứ lầm rầm cầu xin hay điên cuồng kiếm tìm. "Không tìm thì mới gặp". Một ngày nào đó khi con ngưng kiếm tìm, thì những gì con mong muốn ngày hôm nay khi hội tụ đủ duyên sẽ tìm đến với con, chỉ là chưa chắc ở thời điểm đó liệu đó còn có phải là điều con muốn - cũng như chúng ta hội ngộ với nhau ở đây ngày hôm nay, không tìm thì mới gặp.

Lòng em bỗng trở nên tĩnh lặng như mặt hồ nước. Em đã nhìn thấu cả bản thân mình. Em thấy hai vai nhẹ bẫng. Dường như em bắt đầu thở những hơi thở chánh niệm và tĩnh tại nhất trong suốt 5 năm gần đây.

- Ta có thể cảm nhận được năng lượng của con- Con ắt hẳn phải sinh vào ngày trăng tròn, vì năng lượng của con hội tụ đủ yếu tố đó- thầy cười và tiếp lời. Con phản chiếu toàn diện sự ấm áp và năng lượng của mặt trời, cũng nắm giữ một nguồn năng lượng rất lớn của mặt trăng- năng lượng thậm chí có khả năng điều khiển thuỷ triều, điều khiển cả sức khoẻ tinh thần và đồng thời cũng bị chịu tác động nhiều nhất của dòng chảy năng lượng này. Nên cảm xúc của con luôn tuôn chảy và đòi hỏi sự chuyển động. Con có biết tại sao các bậc chân tu nhiều nam giới hơn nữ giới không? Vì trong vũ trụ quan, phụ nữ thường bị chi phối bời cảm xúc nhiều hơn, nên việc tu tập ít nhiều bị ảnh hưởng. Và thầy biết con còn là người chịu nhiều chi phối hơn, nhưng trong con có năng lượng chữa lành những người khác. Ta hiểu bước ra khỏi mảnh đất này, rất nhiều điều ngoài kia làm nhịp sống trở nên nhanh hơn, nhưng tính nữ bên trong con mát lành, con sẽ ấp ôm, nhẫn nại và xoa dịu được cả những người mà con ban yêu thương. Con sẽ là nơi an trú cho họ mỗi khi họ cần nghỉ ngơi. Nhưng trước hết, hãy giữ lại một mảnh bình yên cho chính tâm hồn mình. Để chính con được an trú ở trong con.

- Con thật sự rất cảm động trước những chia sẻ của thầy. Chưa bao giờ con được chữa lành đến thế. Sau khi con rời khỏi Bhutan, liệu có cách nào để con có thể gặp lại thầy?

Thầy di những ngón tay lên lớp cát dưới chân những viên gạch, vài dòng chữ "Nhất kỳ nhất hội" bằng tiếng Hán được hiện ra . Thầy cười nói câu này xuất phát từ Nhật Bản, thầy không viết được chữ của xứ phù tang. Nhưng thầy rât thích câu này. Đó là mỗi thời điểm, mỗi cuộc tương phùng hay gặp gỡ đều là duy nhất. Có thể vĩnh viễn không có lại. Nên hãy trân trọng những phút giây hiện tại. Cũng như trân trọng những gì mà mình đang có.

- Vậy là không còn cách nào để gặp lại thầy? Vậy xin thầy cho con được biết tên thầy?

- Từ sau hôm nay ta sẽ luôn tồn tại trong tâm thức của con. Ta với con đã được kết nối. Chỉ cần con thực hành như những gì ta đã chỉ dạy, và đối diện với chính bản thân mình như cách ta đối diện với con ngày hôm nay, con sẽ tìm thấy ta. Một ngày nào đó, có thể trong tương lai xa, có thể ngay ngày mai, con sẽ biết ta là ai.

[hanh1903]

24.9.2023

Làm sao để duy trì mối quan hệ bạn bè, tình cảm, tri kỷ?

Nhiều người luôn đối mặt với độ tàn nhanh chóng trong chuyện tình cảm, rõ ràng cảm giác mãnh liệt ấy có thật, nồng nàn cháy rực đến như thế, ấy vậy mà chẳng đi được đến đâu. Thật ra vấn đề nằm ngay tại đấy. Chúng ta đều biết rằng, cảm xúc là hiện tượng, mà hiện tượng thì luôn luôn thay đổi, như nắng mưa, như thời tiết thất thường. Bạn không thể nhoẻn miệng cười 24/7 trong một tháng hay khóc lóc liên tục trong một năm. Trong đạo Phật, cảm xúc được cho là vô thường, nghĩa là luôn biến đổi linh hoạt từng phút, thậm chí là từng giây. Vì thế, việc duy trì một mối quan hệ bằng nền móng cảm xúc là điều không bao giờ bền vững. Chúng ta có thể bắt đầu bằng sự thăng hoa, nhưng để lâu dài, không có nền tảng nào vững chắc hơn bằng sự tin tưởng, bao dung và thấu hiểu. Thấu hiểu ở đây bao gồm cả thế giới nội tâm lẫn cách thức tư duy, vận hành, những đau khổ, khó khăn mà người kia đang, và đã gánh chịu. Là mong muốn hiểu rõ con người của họ hơn chính họ. Là quyết tâm ở lại, cùng nhau sửa chữa và thay đổi dù chuyện gì xảy ra. Là đồng hành. Bởi chỉ có hiểu là con đường duy nhất dẫn đến đồng cảm, cao cả hơn, là thương. Bởi biết rằng, không thể mong cầu mọi thứ hoàn hảo vì bản chất cuộc sống là tổ hợp của sự nhị nguyên. Như đồng xu hai mặt, trong hạnh phúc có khổ đau, trong bình yên có giông bão, trong sinh là diệt... Mối quan hệ dù thân thiết ruột thịt đến đâu, dù âu yếm đến mức nào, khó tránh khỏi giây phút bốc đồng, giận hờn ghét bỏ. Điều quan trọng là bạn chọn cùng ai.

Mình chưa từng trải qua mối quan hệ tình cảm lâu năm nào, nhưng mình có tình bạn lâu năm. Chúng mình không thường xuyên tiếp xúc, không trực tiếp có mặt xử lí khó khăn nhưng lại là chỗ dựa tinh thần vững chắc. Bất kì dự định nào quan trọng hay những lần bế tắc, chúng mình tìm đến nhau để giải quyết vấn đề, dù thời điểm câu chuyện trước đó ước chừng tầm hơn ba tháng.

Mình tự hỏi, nếu phần lớn tình yêu đều kết thúc bằng sự hờ hững vô tâm của vài dòng tin nhắn, phải chăng là họ không đủ hiểu và tin nhau? Phải chăng cái nền nghĩa tình của họ chưa sâu? Hay quá mong cầu về mặt tình cảm?

Mình và bạn mình chọn ở lại cùng nhau, thậm chí yên tâm trong những khoảng im lặng, vì chúng mình biết rằng đối phương luôn sẵn sàng đón nhận bất cứ thời điểm nào, kể cả giai đoạn rối ren, tiêu cực và tệ hại nhất. Như một cam kết ngầm thầm lặng. Vì biết quay đầu lại là có người mở lòng lắng nghe, xoa dịu.

Nền tảng cho mối quan hệ lâu dài, kể cả tình bạn, tri kỷ hay tình yêu, chung quy xoay quanh một chữ TIN. Mà để chạm được đến chữ tin ấy là cả một hành trình kiên trì bền bỉ, là sự tận tụy trong muôn vàn thấu hiểu. Chừng nào niềm tin còn bị giới hạn trong không gian và thời gian hoặc chưa "chín muồi", thì chừng ấy chúng ta vẫn luôn hoang mang, sợ hãi được mất trong mối quan hệ. Khi ấy một cơn giông nhỏ cũng đủ xoáy nát vụn "tin" mong manh.

Gặp nhau là duyên, duy trì cùng nhau là sự chọn lựa. Ông trời cho chúng ta hội ngộ, việc còn lại là tự thân vận động. Vẫn là lần gặp nhau đó, ta chọn vẫy tay chào nhau hay lướt qua như cơn gió thoảng, là do chính mình, đừng đổ lỗi cho số phận. Với mình, trên đời này chỉ có cái chết mới có thể chia cắt cơ duyên, còn những lí do khác, vấn đề đích thị là do con người! Muốn thì tìm cách, không muốn thì tìm lý do.

#Hanh19_03

[hiiammsunieee]

Cô vô dục vô cầu, bình lặng nhưng chắc chắn nhưng không phải là người không cả xúc. Cô có nhiều tình thương với vạn vật xung quanh mình, những người bất hạnh. Khi cần thiết hay giả chăng có người khẩn cầu giúp đỡ, cô không ngại giúp đỡ hết lòng. Nhưng phần lớn thời gian, cô đứng đó, trước những bất công tham sân hận của đời người, lẳng lặng quan sát. Phật chỉ độ người có lòng giác ngộ, khi họ chưa giác ngộ, giúp cũng thành thừa. Con đường đó để đi đến giác ngọ họ phải tự đi, không ai có thể giúp, cũng không thể giúp.

[theshy93]

05.11.23

Một vài ngày gần đây, mình đã bị mắc kẹt trong chính những dục vọng của chính bản thân. Mình đã cố gắng thoát khỏi nó nhưng không tày nào kiểm soát được bản thân tránh khỏi chúng, một vòng lặp - bị những cám dỗ dục vọng, không thể kiểm soát hành vi và lao vào những dục vọng ấy, hối hận, dằn vặn và rồi lại lao vào những cám dỗ ấy như một thói quen.

Thật tình mà nói mình đã tốn quá nhiều thời gian cho việc suy nghĩ kháng cự lại chúng. Và rồi mình nhận ra một vài điều, đến từ việc kiểm soát tâm trí được sáng suốt. Nhưng như vậy cũng chưa đủ, mình còn nhận ra ngoài công việc và dục vọng nhất thời thì mình chẳng có gì cả. Thời gian của bản thân mình hầu như chỉ giành cho chúng, loay hoay mãi cũng đã hết ngày. Nhưng cuộc sống đâu chỉ có thế, ta còn có những người yêu thương xung quanh ta, còn có những điều thú vị đang chờ ta khám phá, một khoảng trời cao xanh vun vút với biết bao tiếng chim lạ.

Mỗi khi mình cảm giác mất phương hướng vào một cái gì đó, mình xem một vài clip về tuổi thơ, về tuổi học trò. Không phải mình nhận ra nữa mà là mình nhớ lại những gì đã quên vì cuộc sống kim tiền ngoài kia. Đó chính là ngoài cuộc sống về vật chất ta còn có cuộc sống về tinh thần nữa. Ta luôn bị dằn vặt bởi những gì đã làm, và đau đáu suy từ vì những gì ta chưa làm được. Tại sao ta lại bị chi phối nhiều đến như vậy?! Thật sự mình không còn muốn sống một cuộc sống bị chính những thói quen thời đại quyết định. Sự tập trung vốn có cũng cần phải mất nhiều công sức hơn.

Tóm lại, chính mình đã không thể kiểm soát được bản thân, thay vì làm những điều đúng đắn, hoàn thành tốt công việc và những task đề ra, thì mình lại lao vào dục vọng để rồi đáng nhẽ thời gian để làm việc thì mình lại dùng chúng để dằn vặt và tự trách bản thân. Và rồi, mình chẳng còn mấy thời gian cho tinh thần, cho gia đình, cho những gì được cho là chữa lành phần sâu thẩm trong nội tâm của chính bản thân. Giờ thì mình đã hiểu tại sao khi ở một mình ở SG mình lại cảm giác trống rỗng và cạn kiện năng lượng như thế, và rồi khi về quê với gia đình mình dường như sạc đầy pin trở lại. Ôi, mình thật sự muốn sống một cuộc sống khác. Nhưng trước tiên, viêc mình cần làm là tu tập, để bản thân tránh xa những dục vọng, mình ngộ ra chân lý, mà từ rất lâu rồi mình đáng lẽ phải ngộ đc, đó là kỷ luật. Kỷ luật mới chính là hạnh phúc. Kỷ luật tự thân sẽ cho ta con đường đến đích đến của hạnh phúc, tránh xa mọi cám dỗ trần thế.

[diracsea]

Lời người dịch

(Trịnh Lữ trong bản dịch tiểu thuyết Biển của John Banville)

-----

Đã bao nhiêu lần bạn tự nhủ, hoặc khuyên người khác, rằng thôi, ta hãy quên quá khứ đi, hãy đào sâu chôn chặt những chuyện đã qua để sống với hiện tại và hướng tới tương lai? Nhưng rồi kết quả ra sao? Bạn cứ nghĩ thật lòng mà xem.

Lần đầu đọc The Sea, nguyên tác của bản dịch bạn đang cầm trên tay đây, tôi bỗng nhớ lại một con sâu nho. Nó to bằng một ngón tay dài mập mạp, xanh mọng, trong veo dưới nắng sớm, bệ vệ nằm giữa những tay nho xoăn tít cũng xanh mọng như thế và uốn lượn khắp xung quanh. Cái giàn nho ấy mẹ tôi trồng hồi Hà Nội còn đang bị Mỹ ném bom, ngay trên khu hầm trú ẩn công cộng mà chúng tôi đã nương náu mấy tháng trời sau khi thoát chết lúc một quả tên lửa chệch mục tiêu phá sập hết ngôi nhà của gia đình.

Tại sao lại con sâu nho? Nó có liên quan gì đến The Sea và John Banville?

Vì những con chữ của cuốn sách này đã ngấm vào tôi như một dị bản văn chương của giây phút phát ngộ đã đến với tôi nhiều năm trước đây trong dịp sinh nhật lần thứ 50 khi tôi còn ở nơi đất khách quê người. Cái phát ngộ ấy là thế này: cuộc đời cũng như con sâu nho, cái đầu là tương lai, khúc giữa là hiện tại, và phần đuôi là quá khứ, có đủ cả ba phần thì mới có con sâu nho ấy, cắt rời từng phần thì chẳng còn là nó nữa. Ngộ ra điều này, tôi mới đủ sức chấp nhận quá khứ, không còn hoảng sợ tương lai, và như nhân vật Max Morden, đã thấy “trong tôi, quá khứ đập như một quả tim thứ hai.”

Khi quyết định dịch cái đầu đề thành một chữ Biển duy nhất như trong nguyên tác, tôi cũng vẫn bị con sâu nho thuở thiếu thời ấy ám ảnh. Trên những tay nho xoắn xuýt kia, nó dịch chuyển thật đường bệ. Toàn bộ tấm thân nó trở thành những đợt sóng có nhịp điệu hẳn hoi, và cái lung linh của nắng sáng trước gi��� báo động đã cộng hưởng cái nhịp điệu ấy trong tâm trí tôi thành âm thanh rào rạt mênh mông của sóng biển, cái vùng biển Quảng Ninh mà hồi ấy năm nào tôi cũng xách đèn đất đi ủng vác gỗ vào chống hầm lò vài ba tháng. Thấy biển trong bước đi của con sâu nho, tôi mới hiểu tại sao ta có thể thấy toàn bộ thế giới trong một mảy bụi và ngược lại. Hệt như khi đọc cuốn sách này, vì mỗi một chi tiết tưởng chừng rất nhỏ nhặt của nó cũng làm tôi rung động tận tâm can với những suy niệm về toàn bộ cuộc nhân sinh. Mà John Banville có cái phép riêng của ông để làm ta phải rung động một cách thật đường bệ, im ắng, giản dị, tất yếu, trong vắt, xanh mướt, căng mọng, xa lạ mà thật gần gụi, như con sâu nho đang đi trong nắng trước giờ báo động ấy của tôi vậy. Chỉ có cái Đẹp mới làm ta rung động kiểu như thế, lúc đầu nó lan tỏa như những vòng sóng khi ta ném một hòn sỏi xuống mặt hồ phẳng lặng, nhưng sau này, ta mới giật mình khi thấy đáy hồ đã hằn sâu những nếp rung động ấy, và cho dù ngàn vạn lớp bùn sẽ trùm lấp lên chúng theo năm tháng, chúng sẽ mãi mãi ở đó, thành một tầng hóa thạch ghi dấu cái rung động ban đầu ấy của ta. Cái giật gân tân kì không thể làm được chuyện này.

Nói đến cái Đẹp. Hơn một thế kỷ qua người ta đã không còn đi tìm cái Đẹp nữa. Văn nghệ sỹ thấy xấu hổ nếu tác phẩm của mình bị gọi là đẹp. Người ta chỉ tôn vinh những gì mạnh mẽ khủng khiếp làm cho người xem người đọc phải choáng váng, thậm chí nôn ọe. Tôi thích John Banville, vì một lần trả lời phỏng vấn ông có bảo ông không xấu hổ khi nói đến cái Đẹp. Nhưng cái phép văn chương của ông để mang cái Đẹp đến với người đọc là gì vậy? Tôi đã tự nhủ thế mỗi khi đọc xong một vài trang, và rất buồn thấy mình không đủ kiến văn để tìm ra một câu trả lời xác đáng. Nhưng cái cảm giác được tiếp xúc với cái Đẹp khi đọc văn ông thì là đích xác, không thể lầm lẫn được.

Cái Đẹp của cuốn tiểu thuyết này không giống cái Đẹp của văn chương theo nghĩa quan phương trong giới phê bình đương đại. Nó không hiện hình ở chủ đề, ở câu chuyện, ở vấn đề và cách giải quyết vấn đề. Nhiều nhà phê bình phương tây đã gọi The Sea là một tiểu thuyết không có chuyện. Hai trong số bốn thành viên của ban giám khảo giải ManBooker 2005 đã nhất định không bỏ phiếu cho nó. Nhưng Giáo sư Sutherland, chánh chủ khảo, đã bỏ lá phiếu quyết định khi ông nói rằng đây là một tác phẩm văn chương đích thực, một cuốn sách mà toàn bộ giá trị và vẻ đẹp của nó hầu như hoàn toàn nằm trong những con chữ của chính mình. Văn chương phải là chữ nghĩa. Thật là một nhận xét cổ điển và can đảm. Mà hoàn toàn không phải là hình thức chủ nghĩa, vì chữ lúc nào cũng đi liền với nghĩa, nếu không thì đâu còn là văn chương.

Tiếng Anh của John Banville trong The Sea đã làm cho tôi phải lao tâm khổ tứ rất nhiều trong khi dịch. Để diễn tả một cảm xúc chẳng hạn, ông không ngại dùng một từ đã thông dụng cách đây hàng bốn năm trăm năm, bây giờ không ai còn nhớ đến nữa, mà câu văn vẫn tươi mới như thường. Mà cái từ rất xưa ông chọn ra ấy đúng là khác hẳn những từ đồng nghĩa bây giờ, vì nó không nhiễm những hàm ý đương đại mà ông không muốn có khi mô tả cái cảm xúc ban sơ tự nhiên kia. Umberto Ecco có viết rằng chức năng đầu tiên của văn chương là nuôi dưỡng và phát triển ngôn ngữ, đúng lắm thay! Nhưng đây lại là một thách thức lớn lao nhất cho người dịch. Tôi đã thử làm như tác giả, chọn những từ Việt cổ tương đương với từ tiếng Anh ấy, và cố làm cho câu văn Việt cũng tươi mới như thế; nhưng không phải lúc nào cũng thành công. Không phải lúc nào tôi cũng có thể tìm được một từ Việt cổ mang cái ý nghĩa ban sơ độc đáo cần phải được truyền đạt tương đương với cái từ tiếng Anh xưa cũ ấy. Và tôi vỡ ra rằng không thể câu nệ hình thức như vậy được. Cái quan trọng là phải truyền đạt được cái ý nghĩa ban sơ độc đáo kia, chứ không phải là tìm một từ cổ để giữ cái hình thức ngôn ngữ của nguyên tác. John Banville không có ý làm dáng với lối dùng chữ của ông, mà chỉ muốn mỗi con chữ phải nói được nhiều nhất cái mà ông muốn nói. Vậy thì tôi cũng nên như vậy, hiểu và cảm câu văn của ông thế nào, tôi hãy cứ cố diễn đạt cho hết bằng những từ Việt mà tôi tin rằng có hiệu quả nhất. Trong dịch thuật cũng như hội họa, hồn vía quyết định hình thức, ‘khí vận sinh động’ là phép tắc đầu tiên.

Nói đến hội họa, quả là khi đọc The Sea, tôi có cảm giác như đang xem một bức tranh cổ điển phương Tây, hoặc chính xác hơn, như đang lang thang trong những gian sảnh giành cho hội họa tây phương thế kỷ 19 của bảo tàng Louvre ở Paris hoặc MET ở New York vậy. Trong Biển, John Banville chỉ đưa ra những cảnh trí cụ thể, như những bức tranh, và hầu như không có những đoạn văn tóm tắt để kết nối những cảnh trí ấy. Người đọc cảm thấy như được hoàn toàn một mình lang thang từ bức tranh này sang bức tranh kia, không cần ai giảng dải, dẫn dắt, mà tự mình đắm chìm trong vẻ đẹp tự thân của những bức tranh ấy, chẳng thắc mắc đến chuyện chúng có ý nghĩa gì hay không nữa. Thử tưởng tượng mà xem, khi ta ngắm một bức tĩnh vật, hoặc phong cảnh, hoặc chân dung, cái hớp hồn ta đầu tiên và cuối cùng là sự sống rất thuyết phục của bức tranh ấy và tất cả những chi tiết của nó, ta đâu có đặt câu hỏi nó có ý nghĩa gì không khi ngây ngất trước vẻ đẹp của nó. Cũng như khi ta ngồi một mình trước cảnh hoàng hôn lộng lẫy trên hồ nước mênh mông, ta có bắt hoàng hôn phải có ý nghĩa gì đâu, ngay lúc ấy. Với một người đàn bà đẹp cũng vậy thôi. Ý nghĩa là do ta gán cho mọi vật, kể cả bản thân mình, nếu ta trống rỗng thì chẳng có gì có ý nghĩa hết. Bạn cứ đọc cuốn sách này đi đã, rồi bạn sẽ hiểu tôi đang nói gì.

Đọc The Sea, cái giọng văn đầy tiết tấu, trau chuốt mà vẫn mộc mạc tự nhiên của tác giả còn khiến tôi có cảm giác như mình đang được nghe một bản hòa tấu viết cho vĩ cầm và dàn nhạc của một bậc thầy như Brahm hoặc Barber. Có những đoạn vĩ cầm một mình đi giai điệu chính tưởng chừng thật giản dị mà rung động tận đáy lòng, rất nhiều đoạn trầm lắng và dồn nén sâu thẳm khi dàn nhạc giao đãi thật kiệm lời với nhạc cụ độc đấu kia, mà hình như cả bản nhạc chỉ là một chương chậm mênh mang, nhưng chẳng có một nốt nào không có lí do, không một câu nào không đúng chỗ, và làn sóng âm thanh ấy cuốn hút tôi như một hải lưu ngầm, đưa tôi đi mà không biết sẽ tới đâu, mà không thể cưỡng lại được.

Chắc bạn đang tự hỏi vậy rốt cuộc thì cuốn tiểu thuyết này sẽ kể cho bạn chuyện gì? Không, nó không kể, mà phô bày cho bạn thấy và lôi cuốn bạn vào những mảnh đời rất xa lạ mà đầy rẫy những điều thật quen thuộc. Lối viết của John Banville đưa bạn thẳng vào tâm can của tất cả mọi thứ, từ lớp lông măng trên môi một bé gái đến một cái vỏ trứng chim vỡ vụn dưới gốc một bụi kim tước. Khi dịch xong đoạn cuối cùng, tôi có cảm giác hệt như Max ở đoạn kết, thấy mình như đang bước thẳng vào biển cả cuộc đời, và bỗng nhận ra rằng Biển là câu chuyện của mọi câu chuyện, vừa là chuyện thơ ấu lớn lên, chuyện vợ chồng con cái bạn bè, vừa là chuyện già đi, chuyện bệnh tật, và chuyện chết, trong những hoàn cảnh thật bình thường và xác thực mà mình vẫn thấy hàng ngày. Đúng thế, sinh lão bệnh tử là biển đời của chúng sinh, và cuốn tiểu thuyết này đã cho tôi chiêm nghiệm tất cả bốn thứ đó, cái tứ khổ mà Phật đã vạch ra, một cách đường bệ, im ắng, giản dị, tất yếu, trong vắt, xanh mướt, căng mọng, xa lạ mà thật gần gụi, như con sâu nho đang đi trong nắng trước giờ báo động ngày nào.

Vâng, Biển không phải chỉ là chuyện một người đàn ông cô đơn lẩn thẩn tìm về quá vãng của mình như nhiều bài điểm sách đã viết sau khi The Sea nhận được giải ManBooker 2005. Với tôi, Biển là một áng văn chương xác thực về thân phận làm người, và nếu bạn hư tâm chậm rãi đọc nó ở một nơi yên tĩnh, chắc bạn cũng sẽ như tôi, ngỡ ngàng thấy mình gặp nhiều tri kỉ ở những nơi tưởng như hoàn toàn xa lạ.

Dịch xong The Sea, tôi càng tin rằng loài người chúng ta chỉ có một ngôn ngữ, và Việt, Anh, Nga, Pháp... chỉ là những thổ ngơi tạm thời sau ngày tháp Babel sụp đổ mà thôi. Nhưng dù sao, Biển cũng vẫn chỉ là phiên bản của The Sea qua cảm nhận và cách diễn đạt của tôi, xin bạn đọc rộng lượng thể tất.

Trịnh Lữ

Hà Nội, đầu Thu 2006