#Zerdüştlük

[inancdunyasi]

(Zerdüştlük: Işık ve Karanlığın Sonsuz Mücadelesinde İyiliğin Zaferine İnanç gönderdi)

Zerdüştlük nedir? Zerdüştlük de temel inançlar, Zerdüştlükte Ritüeller, Zerdüştlüğün Günümüzdeki Durumu konulu makale

[cogitokurdu]

Ezidiler

Bu yazımızda tarih boyunca pek çok farklı millete yuva olmuş topraklarımızın belki de en sıradışı ve az bilinen halklarından biri olan Ezidiler ve onların eşsiz kültürlerine göz atacağız, keyifli okumalar! Ezidilerin Kökeni Şeytana tapanlar olarak kötü bir şöhretleri olan Ezidiler aslen Kürt olup günümüzde Batman’ın Beşiri, Mardin’in Midyat, Şanlıurfa’nın Viranşehir ilçelerinde yaşamaktadırlar.…

[altiaralikbindokuzyuzdoksan]

Avesta'nın Gatha bölümünde belirtildiğine göre dînî inanç alanında şarkı ve şiirlerin önemli bir yeri olduğu görülür. Zerdüşt'ün Cennet'i şarkılı bir yer olarak değerlendirdiği dikkate alınırsa bunun önemi daha iyi kavranır.

Zerdüştlük

[hetesiya]

Dünyanın En Eski Tek Tanrılı Dinlerinden Biri: Zerdüştlük - Ekşi Şeyler

[dipnotski]

Töre Sivrioğlu – Zerdüşt ve Avesta’nın İzinde (2023)

Zerdüşt kimdi? Avesta ne zaman derlendi? Persler, Parthlar ve Sasaniler Zerdüşti miydi? Avesta hangi dilde yazılmıştı? Bu dilin yaşayan akrabaları var mı? Zerdüştilik, Mecusilik, Mazdaizm gibi terimler ne anlama geliyor? Aralarındaki farklar nelerdir? İslam dini ile Zerdüştlük arasında nasıl bir bağ var? Mazda dininin kutsal simgeleri, nesneleri nelerdir? Bu kitapta bu sorulara cevap…

[fiyatinedir]

Azerbaycan Ülke Rehberi

Azerbaycan, Güney Kafkasya'da bulunan ve büyük bir yüz ölçümüne sahip olan bir ülkedir. Resmi adı Azerbaycan Cumhuriyeti olan bu ülke, zengin sosyal ve ekonomik gelişmişliği ile dikkat çekmektedir. Türkiye ile yaklaşık 17 kilometrelik bir ortak sınırı bulunan Azerbaycan, anayasal bir demokrasi ile yönetilen laik bir devlettir. Ülke nüfusunun büyük bir kısmı Şii Müslümanlardan oluşmaktadır. Ayrıca, Sovyet döneminin izlerini taşıyan Ortodoks azınlıklar da bulunmaktadır. Azerbaycan'ın adının Farsça "Azar Payegan"dan geldiği düşünülmektedir, bu da dilimize "Ateş Muhafızları" olarak çevrilebilir. Ayrıca, ülkenin adının kökeninin Zerdüştlük dönemine dayandığına inanılır. Başka bir görüş ise ülkenin adının Atropat'tan geldiğini öne sürmektedir. Tarih boyunca Türkçülük hareketine öncülük eden başkent Bakü, Azerbaycan'ın nüfusunun yaklaşık 2.1 milyonunu barındırmaktadır. Sumqayıt, Mingechevir ve Gence gibi diğer büyük şehirler de ülkenin önemli yerleşim bölgeleridir. Ülke Künyesi - Ülke: Azerbaycan - Bilinen İsimleri: Azerbaycan Cumhuriyeti - Vize: Azerbaycan Vizesi - Dil: Azerice - Nüfus: 10,13 Milyon - Tel Kodu: +994 - Zaman Dilimi: UTC +4 - Konsolosluk: Bakü Büyükelçiliği, Gence Başkonsolosluğu, Nahçıvan Başkonsolosluğu - Para Birimi: Yeni Azerbaycan Manatı - Din: İslam

Ne Zaman Gidilir?

Azerbaycan'a Ne Zaman Gidilir Azerbaycan, Kafkas Dağları'nın varlığı sayesinde İskandinavya ve Sibirya'dan gelen soğuk hava koşullarından korunmaktadır. Bu nedenle Azerbaycan'ın büyük bir kısmı yıl boyunca ılıman karasal iklim etkisi altındadır. Bu nedenle çoğu gezgin, seyahatlerini Mayıs ile Eylül arasındaki döneme denk getirmeyi tercih eder. Eğer Azerbaycan'ın doğal güzelliklerini keşfetmek istiyorsanız, hava koşullarının gözlem yapmaya ve uzun yürüyüşlere uygun olduğu Nisan ve Mayıs aylarını tercih edebilirsiniz. Bu dönemde, özellikle Karabağ atı gibi bölgeye özgü türleri daha rahat bir ortamda gözlemleme fırsatınız olacaktır.

Nasıl Gidilir?

Azerbaycan'a ulaşmak için hava yolu seçeneğini tercih edebilirsiniz. İstanbul, Trabzon, Antalya ve Ankara gibi Türk şehirlerinden haftanın her günü doğrudan veya aktarmalı uçuşlar bulunmaktadır. Başkent Bakü ve Gence'ye bu uçuşlar genellikle 2.5 ila 3 saat arasında sürmektedir. Nahçıvan'a gitmek isterseniz, kara yoluyla gitme seçeneğiniz de bulunmaktadır. Türkiye ile Nahçıvan arasındaki bağlantı, Iğdır'a bağlı Dilucu Sınır Kapısı aracılığıyla sağlanır.

Ne Yenir, İçilir?

Azerbaycan mutfağı zengin ve lezzetlidir. Bazı popüler yemekler ve içecekler şunlardır: - Havyar: Azerbaycan'da havyar oldukça yaygın bir yiyecektir. - Yaprak Dolması: Üzüm yaprakları ile yapılan bu dolma türü, lezzetli bir seçenektir. - Mersin Balığı: Hazar Denizi'nde yakalanan mersin balığı, Azerbaycan mutfağının önemli bir parçasıdır. - Duşbara: Mantar dolgulu hamur işi olan duşbara, geleneksel bir tatdır. ŞehirYemekAçıklamaBaküHavyarDünyaca ünlü Hazar Denizi havyarı.BaküYaprak DolmasıEtli yaprak sarması kişnişle lezzetlendirilir.BaküMersin BalığıHazar Denizi'nden gelen Mersin balığı şişte pişirilir.BaküDuşbaraAzerbaycan böreği, içinde kıyma bulunur.BaküAzeri PlovuTavuk ve kuzu eti ile kayısı, üzüm, kestane ile yapılan pilav.BaküLepeli DolmaPatlıcan, kavrulmuş et ve zerdeçal içeren bir yemek.BaküAzeri YahnisiEt, kuru üzüm, kuru kayısı, ısırgan otu, kuru erik ve tarçın ile pişirilen bir yahni.BaküTike KebabıKoyun eti şişte mangalda pişirilir, sumakla servis edilir.BaküBakü BaklavasıBadem ve safranlı baklava.GenceBakla PilavıPirinç, bakla ve dereotu ile yapılan bir pilav.GenceBiber DolmasıTürk mutfağından biber dolması, farklı otlarla hazırlanabilir.GenceGürzeBüyük mantı türü, genellikle yoğurtla servis edilir.GenceKutabAzerbaycan gözlemesi, sabah kahvaltılarında tercih edilir.NahçıvanYeşil OmletYumurta ve yeşil sebzelerle yapılan omlet.NahçıvanDüşbereAzerbaycan mantısı, büyük ve iri mantarlar.NahçıvanŞubaSebzeler ve yumurtadan yapılan Azerbaycan salatası.NahçıvanHamur AşıBuğday unu, yumurta ve soğanla yapılan bir çorba.NahçıvanTavuk KebabıTavuklar mangalda ızgara sebzelerle servis edilir.NahçıvanPelmeniBuğday unu, yumurta ve soğanla yapılan etli mantar.NahçıvanTavuklu PilavTavuklu pilav, Nahçıvan'da popüler bir yemektir.Azerbaycan'da ne yenir ne içilir listesi

Gezilecek Yerler

Azerbaycan'da gezilmesi gereken bazı önemli yerler: - Ateşgah: Ateş tapınakları olarak da bilinen bu tarihi kompleks, ateşe adanmış eski bir tapınak alanını içerir. - Kristal Salon: Bakü'deki bu göz alıcı mekan, lüks alışveriş ve yemek deneyimleri sunar. - Şişe Ev: Şişelerden inşa edilen bu ilginç ev, Bakü'nün simgelerinden biridir. - Nahçıvan Açıkhava Müzesi: Nahçıvan şehrinde bulunan bu açık hava müzesi, antik tarihe ve sanata adanmış bir alandır. ŞehirYerAçıklamaBaküAteşgahTarihi Ateşgah Tapınağı, ateşe tapma geleneğiyle ilgili önemli bir yer.BaküKristal SalonEurovision Şarkı Yarışması'nın yapıldığı görkemli salon.GenceŞişe Ev50.000 cam şişe kullanılarak inşa edilen benzersiz bir ev.NahçıvanNahçıvan Açıkhava MüzesiNahçıvan ve çevresinin tarihi eserlerini sergileyen açık hava müzesi.BaküŞirvan Şahlar Sarayı15. yüzyılda inşa edilen tarihi bir saray.BaküKız KalesiBakü sembolü olan tarihi bir kale.BaküApseron YarımadasıTatil plajları ve parklarla ünlü bir yarımada.BaküBulvar ParkDeniz kenarındaki geniş bir cadde, kafeler ve mağazalarla dolu.BaküIşık GösterisiBakü'nün gece ışıklandırması, Alev Kuleleri'nde görülebilir.BaküHaydar Aliyev Kültür MerkeziModern mimariye sahip önemli bir kültür merkezi.BaküÇeşme MeydanıTuristik bir meydan, heykeller ve tarihi yapılarla çevrili.BaküTeze Pir CamisiŞeyh Said Abdal dervişinin tekkesi olarak kullanılan tarihi bir cami.BaküTelevizyon KulesiAzerbaycan'ın en yüksek binası, muhteşem bir manzara sunuyor.BaküBakü Filarmoni BinasıÇarlık Rusya döneminden kalma önemli bir yapı.BaküTürk ŞehitliğiTürk Bağımsızlık Savaşı'nı anmak için yapılan bir anıt.GenceNizami Gencevi MozolesiÜnlü Azerbaycan şairi Nizami Gencevi'nin mezarı.GenceŞah Abbas CamiiŞah Abbas adına inşa edilen tarihi bir cami.GenceGoygol GölüŞehirden kısa bir mesafede güzel bir göl ve çevresi.GenceKhan Bagy ParkıKentin güzel bir yeşil parkı, çocuklar için ideal.GenceŞah Abbas KervansarayıTarihi bir kervansaray binası.GenceGence Rus Ortodoks KilisesiTarihi Rus Ortodoks Kilisesi.NahçıvanAvtovağzal MeydanıŞehri keşfetmek için iyi bir başlangıç noktası, saat kulesi var.NahçıvanBayrak MeydanıBüyük bir bayrakla ünlü meydan, yerel halkın buluşma noktası.NahçıvanHeydar Aliyev MeydanıŞehrin başka bir buluşma noktası, restoranlar ve kafeler bulunuyor.Azerbaycan'da gezilecek yerler listesi

Yapılacaklar Listesi

Azerbaycan'ı ziyaret ederken aşağıdaki aktiviteleri yapmayı düşünebilirsiniz: - Şirvanşahlar Sarayı'nı Gezin: Bu tarihi saray, Azerbaycan'ın zengin tarihini keşfetmek için harika bir yerdir. - Şişe Ev'i Fotoğraflayın: Bakü'deki bu benzersiz yapıyı ziyaret ederek ilginç fotoğraflar çekebilirsiniz. - Lankaran'ın Doğasını Keşfedin: Lankaran bölgesi, doğal güzellikleri ve plajlarıyla ünlüdür. - Hz. Nuh'un Mezarını Ziyaret Edin: Nuh'un mezarının bulunduğu yer olan Nuh Dağı'nı ziyaret ederek tarihi bir deneyim yaşayabilirsiniz. ŞehirAktivite / YerAçıklamaBaküAteşgah'ı ziyaret edin17. ve 18. yüzyılda doğalgazın ateş olarak kabul edildiği tarihi bir tapınak.BaküNizami Sokağı'nda yürüyüşe çıkınBakü'nün İstiklal Caddesi benzeri trafiğe kapalı caddesinde dükkanlar ve kafeler.NahçıvanNahçıvan mutfağını deneyimleyinZengin Azerbaycan mutfağını ve misafirperverliği deneyimleyin.BaküŞirvanşahlar Sarayı'nı gezin15. yüzyılda inşa edilen UNESCO Dünya Mirası listesindeki saray.BaküKız Kulesi'nin gizemini keşfedinGizemli tarihi ve mimarisi ile ünlü olan Kız Kulesi.Baküİçeri Şehir'de bir gün geçirinTarihi İçeri Şehir'de Şirvanşahlar Sarayı ve diğer eserleri keşfedin.BaküBibi Heybet Camisi'ni fotoğraflayınTarihi ve güzel mimarili bir cami.BaküAzerbaycan Ulusal Tarih Müzesi'ndeki eserleri inceleyinZengin arkeolojik koleksiyonlar sunan büyük bir müze.BaküDünyanın en uzun bayrağını görünGuinness Rekorlar Kitabı'na giren dünyanın en büyük bayrağı.BaküAzadlık Meydanı'ndan Hazar Denizi'ni seyredinAzerbaycan'ın bağımsızlık mücadelesinin önemli anılarının yaşandığı meydan.BaküAzerbaycan Devlet Filarmoni Orkestrası’nı DinleyinDünyaca ünlü bir orkestranın konserini dinleyin.GenceŞişe Ev’i fotoğraflayınCam şişelerden yapılmış ilginç bir ev.GenceCuma Camisi’ni ziyaret edin12. yüzyılda inşa edilen tarihi bir cami.GenceKervansarayın içini gezinŞehirdeki tarihi bir kervansaray.GenceGöygöl Köyü ve Hacıkend’de harika bir gün geçirinDoğal güzellikleri ile ünlü bir köy ve çevresi.Azerbaycan'da yapılacaklar listesi

Gece Hayatı

Azerbaycan, gece hayatı konusunda da cazip bir destinasyondur. Başkent Bakü özellikle canlı bir gece hayatına sahiptir. Fıskiye Meydanı çevresindeki barlar ve kafeler, Azeri gençlerinin ve gezginlerin buluşma noktalarıdır. Modern eğlence mekanlarında fiyatlar genellikle uygun seviyededir. Azerbaycan aynı zamanda kültürel etkinliklerle de dikkat çeker. Azerbaycan, İslam coğrafyasında modern sahne sanatlarına önem veren ilk ülkelerden biridir. Tiyatro, bale ve opera performansları gibi etkinliklerle akşamınızı renklendirebilirsiniz. Ayrıca, yerel halkın kültürel zenginliğini yansıtan halk oyunları gösterilerini izlemek de harika bir deneyim olabilir.

Alışveriş / Ne Alınır?

Azerbaycan, alışveriş yapmak isteyenler için çeşitli seçenekler sunar. Azerbaycan'daki büyük şehirlerde Türk markalarının mağazalarını bulabilirsiniz. Ancak yerel pazarları ve tarihi çarşıları ziyaret ederek otantik ürünler bulma şansınızı artırabilirsiniz. El yapımı kilimler, işlemeli bakır kaplar ve dekoratif amaçlı kullanabileceğiniz ibrikler gibi ürünler bu pazarlarda bulunabilir. Ayrıca, pazarlık yaparak daha uygun fiyatlar elde edebilirsiniz.

Festivaller ve Fuarlar

Azerbaycan'da son yıllarda düzenlenen festivallerin ve fuarların sayısı artmaktadır. Bazı önemli etkinlikler şunlardır: - Azerbaycan Uluslararası Otomobil Fuarı (Mayıs): Bakü'de düzenlenen bu fuar, uluslararası otomobil endüstrisinin en son gelişmelerini sergiler. - Caspian Agro (Mayıs): Tarımsal ürünler ve tarım teknolojileri fuarı, ülkenin tarımsal zenginliğini tanıtmayı amaçlar. - Uluslararası Caz Festivali (Nisan): Dünyaca ünlü caz gruplarının Bakü'de performans sergilediği bir etkinliktir. - Muğam Dünyası Uluslararası Müzik Festivali (Mart): Bu festivalde geleneksel Azerbaycan müziği olan muğamın önemi vurgulanır.

Tatiller / Önemli Günler

Azerbaycan'da kutlanan bazı önemli tatiller ve günler şunlardır: - Yeni Yıl - 1 Ocak - Şehitler Günü - 20 Ocak - Nevruz Bayramı - 20/24 Mart - Zafer Günü - 9 Mayıs - Cumhuriyet Bayramı - 28 Mayıs - Milli Kurtuluş Günü - 15 Haziran - Silahlı Kuvvetler Günü - 26 Haziran - Ramazan Bayramı - Kurban Bayramı - Bağımsızlık Günü - 18 Ekim - Bayrak Günü - 9 Kasım - Anayasa Günü - 12 Kasım - Dünya Azerbaycanlılar Dayanışma Günü - 31 Aralık

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Azerbaycan'ı ziyaret ederken aşağıdaki hususlara dikkat etmek önemlidir: - Bankalar, para bozdurmak için en ideal yerlerdir, çünkü kanunlar gereği hepsinde aynı döviz kuru kullanılır. - Bazı satıcılar, banknotları tanımlamak için farklı terimler kullanabilir, bu yüzden yerel terimlere aşina olmak faydalı olabilir. - Başkent Bakü'de polis kontrolleri yaygındır, bu nedenle kimlik veya pasaportunuzu her zaman yanınızda bulundurmanız gerekebilir. - Azerbaycan'daki taksilerde taksimetre bulunmaz, bu nedenle taksi şoförü ile ücreti önce pazarlıkla belirlemeniz önemlidir. - Pazarlık, yerel pazarlarda ve dükkânlarda alışverişin bir parçasıdır ve ürünleri daha uygun fiyata almanıza yardımcı olabilir. - Başkent Bakü'de şiddetli rüzgarlar sık sık görülür, bu yüzden hava koşullarına uygun giysiler getirmeniz önemlidir.

Ulaşım

Azerbaycan'a gelişinizde hangi havalimanına indiğinize bağlı olarak farklı ulaşım seçeneklerini değerlendirebilirsiniz. Toplu taşıma veya araç kiralama gibi seçenekler mevcuttur.

Kültür

Azerbaycan'ın kültürü, Türkiye ile birçok benzerliğe sahiptir. Alışveriş yaparken veya kültürel etkinliklere katıldığınızda bu benzerlikleri kolayca fark edebilirsiniz. Azerbaycan mutfağı, müzik, edebiyat ve el sanatları gibi temel kültürel ögelerle zengindir. Azerbaycan mutfağının özgün bir özelliği, farklı ulusların etkisinin görüldüğü bir mutfak olmasıdır. İran ve Rus mutfağı gibi kültürlerin etkisi olsa da yerel tariflerde Ermeni kökenli lezzetler önemli bir rol oynar. Azerbaycanlılar ayrıca aile yapısına büyük önem verirler.

Ekonomi

Azerbaycan, bağımsızlığını kazandığı 1991 yılından bu yana önemli ekonomik gelişmeler kaydetmiştir. Ülke ekonomisi hala petrol gelirlerine dayanmaktadır ve 2018 verilerine göre gayri safi yurt içi hasılası 45 milyar dolar olarak kaydedilmiştir. Petrol dışındaki diğer önemli gelir kaynakları arasında çeşitli gıda ürünleri, alüminyum ve tekstil bulunur. Enerji dışı yatırımların gelişememesinin nedenlerinden biri, Ermenistan ve Dağlık Karabağ sorununun etkisi altında olmasıdır. Azerbaycan'da 2002-2018 yılları arasında gerçekleştirilen Türk yatırımları 11 milyar dolar değerindedir. Ülke, Rusya, İtalya, Hindistan, İsrail ve Romanya gibi çeşitli ülkelerle güçlü ticari ilişkilere sahiptir.

Vize Nasıl Alınır?

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için Azerbaycan'a vizesiz seyahat imkanı bulunmaktadır. Bordo pasaport sahipleri, hava yoluyla Azerbaycan'a seyahat edebilirler, ancak seyahat süresi 30 günden az olmalıdır. Ayrıca pasaportun minimum altı ay süreyle geçerli olması gerekmektedir. Pasaport kontrolü sırasında verilen formları doldurarak Azerbaycan'a giriş yapabilirsiniz. Kara yoluyla gelen gezginlerin ise vizeyi Azerbaycan'ın Türkiye'deki dış temsilciliklerinden alması gerekmektedir.

Türkiye Temsilcilikleri

Azerbaycan'da Türkiye'nin temsilcilikleri şunlardır: - Bakü Büyükelçiliği - Adres: Samed Vurgun Küçesi 134, Bakü / Azerbaycan - Telefon: +994 12 444 73 20 / +994 12 444 73 43 - Faks: +994 12 444 73 55 - E-posta: embassy.baku@mfa.gov.tr - Gence Başkonsolosluğu - Adres: M.A Abbaszade Küçesi 6 Gence/Azerbaycan - Telefon: +994 22 266 29 23 / +994 22 266 29 24 / +994 22 266 29 25 - Faks: +994-222 66 29 30 - E-posta: consulate.ganja@mfa.gov.tr - Nahçıvan Başkonsolosluğu - Adres: Nahçıvan Şeher, Heydar Aliyev Prospekti No: 17, Nahçıvan. AZ-7000 Nahçıvan Muhtar Respublikası - Telefon: +994 36 545 26 60 - Faks: +90-312-309 87 29 - +994 36 550 68 75 - E-posta: consulate.nakhchivan@mfa.gov.tr https://www.youtube.com/watch?v=2_6JjUnwwIo Azerbaycan Ülke Rehberi Ülke Rehberi Kategorimizden diğer ülkelerin rehberlerini inceleyebilirsiniz. Ayrıca ilginizi çekebilecek diğer yazılarımız; Azerbaycan Telefon Fiyatları Japonya Ülke Rehberi Hollanda Ülke Rehberi Fransa Ülke Rehberi Read the full article

[volta-volta]

Zerdüştlüğün ‘kutsal bakire’ ve ‘su üzerinde yürüme’ motifleri[10] Hristiyanlık içerisinde yer alan öyküler ile az da olsa benzerlik gösterir, miraca çıkma, tanrı ile yüz yüze görüşme, ölmeden cennet ve cehennemi görme, Kansava gölü ve Çinvat köprüsü[10] motifleri İslamiyet tarafından benimsenmiştir. Zerdüştlük inancına göre bütün insanlar bakire bir kız ve köpek eşliğinde eğlenceli, şarkılı türkülü bir yer olan cennete gideceklerdir. Ancak günahkarların cehennemde üç gün kalarak temizlenmeleri gerekecektir.[11]

[ozel-buro]

DİN & DİYANET DOSYASI : Zerdüşt kimdir ? Zerdüştlük nedir ?

Zerdüşt kimdir ? Zerdüştlük nedir ? Zerdüştlük, İranlı Zerdüşt tarafından kurulan tek tanrılı bir inanç sistemi olarak geçiyor. Ahura Mazda isimli kitaplarında geçen ateşe tapma esaslarından dolayı Mecusilik yani ateşe tapanlar olarak da bilinirler. Zerdüşt, Zerdüştlük’ün kurucusudur. Zerdüşt, Avesta dilince Zarathusta, Farsça Zaroşt olarak adlandırılır. Bazı akademisyenlere göre asıl adı…

[bibilenol-com]

ZERDÜŞT: BİLGELİK TANRISININ PEYGAMBERİ

ZERDÜŞT: BİLGELİK TANRISININ PEYGAMBERİ

  Zerdüşt ve Zerdüştlük Zerdüştlük, günümüzde İran’ı, Hindistan’ı ve Çin’i kapsayan geniş bir bölgede yaklaşık 2 bin yıl boyunca hakim olan bir dindir. Aynı zamanda bu inancın kurucusu bir şair olan Zerdüşt’tür. MÖ 7. yy’da Pers ülkesinde yaşadığına inanılmaktadır. Öğretisi Asya kültürü ve dünya dinleri üzerinde büyük bir etki yapmışsa da Zerdüşt’ün yaşamı hakkında pek az tarihi bilgi…

[panoptik]

Yaratılış Mitleri-2: Zerdüşt

Zerdüştlüğün kutsal kitaı olan Avesta, bugünkü halini II. Şapur’un saltanatı sırasında (MS 309-380) almış olsa da, içeriğinin büyük bir kısmı çok daha eskidir. Gatalar adı verilen on yedi ilahilik bir derlemeyi, Zerdüşt’ün kendisinin yazdığı sanılıyor (Doğumu MÖ 590).

Avesta 21 kitaptan oluşmakta iken, İskender'in işgali sırasında yok olan kitaplardan yalnızca Yasna, Visperad ve Vendidad (veya Videvdat) kalmıştır.

Buradaki yaratılış mitinin Zerdüşt’ün ölümünden sonra farklılaştırıldığını ve sistematikleştirildiğini okuyoruz. Bunda yine her zaman karşılaştığımız gibi tarihi, coğrafi bir takım gelişmelerin payı var. Bu değişime birazdan tekrar değineceğim ancak mitin çıkş noktasına bakacak olduğumuzda yaratılış soyut ve fiziksel terimlerle, maddeyi sanki saf “biçimden” doğmuş gibi anlatır.

Başlangıçta sadece sonsuz ışık vardır. Dışsal sınırları olmadan, o saf ve başka şeysiz olan Tek’tir.

Fakat o kendi içinde ise iki yönlüdür: İdeal ve maddi oluşum. Tam değinmek gerekirse Sözün Gücünün Ruhu ile ideal oluşum, Doğa Gücünün Ruhu ile ise maddi oluşum. Bu iki ruh yaratıcının iradesiyle birleşir. Yaratıcıya Avesta dilinde “Sonsuz Biçim” denir.

Zerdüşt’ün ölümüden sonra inanışın, inancı sonradan kabul ettiği düşünülen Med’li Mag rahipleri tarafından değiştirildiğine inanılır.

Burada konudan biraz sapıp tarihsel ek bilgilere değinip kendimi ve yazıyı derinleştirmek istiyorum.

“Medler ve Persler iki eski İranî halktır. Bunlar akraba kabile gruplarıdır. Med kabilelerin anayurdu Mada veya Mad kuzeydedir; bugünkü Azerbaycan’ı, İran Kürdistanı’nı ve batı Taberistan’ı kapsar. Pers kabilelerin anayurdu Persis, bugünkü İran’ın güneybatısında, Basra körfezi kıyısındadır.”  Bu yazı açısından önemli olan, Zerdüşt öncesi bir Mazdekîlik diye tarif edilebilecek dinlerinin rahiplerine Magus veya Mag denmesidir. (Hıristiyanlıkta, İsa doğduğunda kutlamaya gelip hediyeler getiren üç Magus [çoğ. Magi] inancı buradan türer.) Perslerin dini, büyü ve cenazevi işlerine bakan ateş rahipleri. Farsçadan sırasıyla Yunancaya ve Latinceye geçmiş olan magus sözcüğü batı dillerinde büyü anlamına gelen magic vb. sözcüklerin kökenini oluşturur. Persler Med tahtını gasp ettiklerinde toplumu önemli ölçüde etkileyen Maglar ciddi bir direnç gösteriyorlar Perslere. Kambyses Mısır seferindeyken Pers başkentinde Med iktidarını geri getirmek isteyen bir Mag tahtı ele geçiriyor.”

Kültürlerin bu denli güçlü birleşimi sonrası Zerdüştlük inancı da farklılaşma gösteriri. Dine astralizmin ve bununla birlikte Hint-İran güneş tanrısı Mitra ve üretkenlik tanrıçası Anahitam gibi belli tanrıların katıldığı görülür. Benim için bu yazıyı derlerken en önemli farklılık ise yukarıda değindiğim ikili ruh yapısının biraz daha nesnel bir hale getirilerek isimlendirilmesidir. İyiliğin ruhu Hürmüz (yani Ahura Mazda), kötülüğün ruhu ise Ehrimen ismine dönüştürülür.

Zerdüştçü kozmolojinin bu İslami yorumunda, zaman sınırsız ve ebedi yaratıcı olarak ele alınır.

(8) Zaman hariç her şey yaratılmıştır. Zaman yaratıcıdır ve zamanın sınırı yoktur.

Zaman ateşi ve suyu yaratır ve bu ikisinin karıştırarak Hürmüz’ü (iyiliği) meydana getirir. Ehrimen(kötülük) burada açıklanmaz fakat Hürmüz onu ne zaman görse iki tanrı, yaratıcılık yoluyla birbirleriyle savaşmaya başlar. Bu iyi-kötü,ateş-su, gök-yeraltı zıtlıkları veya bir başka değişle dualizm daha sonra derlemeye çalışacağım birçok farklı metinde de karşımıza çıkıyor. Yine buradaki gibi zamanın sınırsızlığı başka mitlerde de farklı anlamlarla farklı inançlarla karşımıza çıkıyor.

Hürmüz, Sınırsız Zaman’dan sınırlı zamanı (12 bin yıl) yaratır ve onı gökyüzüyle hatta yıldızlarla doldurarak zamanın geçişini işaretler. Ehrimen, Hürmüz’ün doğruluğundan korkup yaratılışın ilk 3000 yılında atıl kalır. Bı arada Hürmüz dünyayı şekillendirir, bitkileri, Boğa’yı, ilk insan Keyumers’i en sonunda da Adem ve Havva’yı yaratır. Fakat, yaratılışın amacı, kötünün kendini ifade etmesine izin verip onu iyinin yenmesini sağlamak olduğundan, Hürmüz zaman tanrısı Zurvan’dan hareketi yaratmasını ve dünyaya can vermesini ister. Söz konusu zaman tanrısı Zurvan’ın isim anlamı da bizzat "zaman" manasına gelmektedir. Ayrıca bu tanrının iyilik ile kötülüğün nihai kaynağı olduğuna inanılmıştır. Bu nedenle Arap kültüründeki dehr kavramındaki gibi, hem insanoğlunun saadetinin hem de sefilliğinin müsebbibi olarak görülmektedir.

Burada Adem ve Havva figürünü görmenin ötesinde kötülüğün tanrısal meşrulaştırılmasını, bu yanıyla da klasik dinlerdeki günah-sevap dualizminin öncülünü görüyoruz.

(8) Ve uğursuz Ehrimen, kendi vücuduyla sodomi yaptı ve “şeytanları yalanları ve diğer felaketleri” öyle dünyaya getirdi.

Zurvan’ın kutsamasıyla Hürmüz dünyayı nasıl kendi ışık özünden meydana getirmişse Ehrimen’in de aslında kötülüğü kendi vücuduyla sodomi yaparak getirdiğine inanılır. Böylece “şeytanların, yalanların ve diğer felaketlerin” kötülüğün özünden, yani  kendinden doğmasına sebep olur. Doğurma, mitlerde nasıl yoktan var edilen bir şeyin kaynağını anlatmanın bir yolu olarak tanırsal yaratıcılığın ortak benzetmesi ise, kendi kendine sodomi de, ben-merkezciliği ve Kötü’nün “yaratıcı” eyleminin özündeki yaratıcılık yoksunluğunu anlatmanın dikkat çekici bir yoludur.

Hürmüz-Zurvan işbirliğinde dünyanın nesnel yaratımları tamamlandıktan sonra nihayetinde kötülük Ehrimen ortaya çıkar ve dünyayı iğrençlik, karanlık ve kokuşmuşluk şeytanlarıyla kirletir. Birazdan değineceğimiz üzere iyinin güçleri sonunda Ehrimen’i yakalar ve bağlayarak cehennemde koruma altına alır.

Ehrimen Keyumers’e bin türlü işkence yaptı ve o öldü. Ondan kimi şeyler meydana geldi. Boğa’dan da kimi şeyler ve insanlar meydana geldi. Sonra Ehrimen’i yakaladılar ve onu, dünyaya girmek için açtığı delikten tekrar cehenneme götürdüler; görünmez iplerle bağladılar: İki melek, hatta başmelek Ardibihist ve Tanrı Behram, onun başında bekçi olarak durdu.

İyi Hürmüz, kötü ve günahkar Ehrimen’i yere serer: (12) Hürmüz gördü ki Ehrimen kuşatılmadıkça bu çatışmanın sonu gelmeyecektir.

Hürmüz Ahunvar duasını okumaya başladı ve Ahunvar (Ahona Veirya da deniyor) sırasında Hürmüz nihai iyileşme için üç şeye vurgu yapar.

Birincisi ortodoksidir. “Kelime anlamı “geçerli, sağlam, kabul gören öğreti” olan ortodoksi  bir dinsel inancın resmi olarak kabul edilen, dinsel otorite tarafından sahiplenilen ve topluma dikte edilen biçimidir. Bu deyişle Hürmüz’ün tümüyle iyi olıp kötüden uzak olduğu, onun iradesinin tümüyle kutsal olduğu ve Ehrimen’in tümüyle kötü olduğuna inanmak demektir.

İkincisi, erdemliler için karşılık ve ödül umudu, günahkarlar için karşılık ve ceza korkusudur, erdemliler için çalışmak ve kötülükten kaçınmaktır.

Üçüncüsü, yaratılanların birbirlerine yardım etme zorunluluğudur. Dayanışma zaferi getirir ve nihai iyileşmedir.

(24): Bu sözle Ehrimen yere serildi ve tekrar karanlıklara gömüldü.

 AYYILDIZ, E. KLASİK ARAP ŞİİRİNDE ZAMAN OLGUSU VE KÖKENİ. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 22(1), 67-97.

Sproul, B. C. (2018). Yaratılış Mitleri: İnsanın ve Evrenin Ortaya Çıkışına Dair Tüm Dünyadan Mitler (çev. Ali Bucak). İstanbul: Hil Yayın.

Zaehner, R. C. (1955). Zurvan: a Zoroastrian dilemma. Oxford, İngiltere: Clarendon Press, 1955, s. 341-411

[felsefebilim]

Zerdüştlerin Bilge Tanrısı Ahuramazda

En eski tek tanrılı din olan Pers İmparatorluğu’nun düalist dini Zerdüştçülüğün yüce, bilge tanrısının adı Ahuramazda’dır. Ahuramazda, kötülüğün temeli/tanrısı olarak bilinen Ehriman’la sürekli savaş halindedir. Zerdüştçülüğün inancına göre bu savaştan mutlak bir zaferle ayrılacak olan iyilik ve iyiliğin temsilcisi baştanrı Ahuramazda’dır.

Ahuramazda, bütün düzeni, canlıları, yeryüzünü ve iyi olan her şeyi meydana getirir; tanrısal düzenin bekçisidir. Dolayısıyla insanların davranışlarını, eylemlerindeki amacı da denetleyendir. Bedeni öldükten sonra canlılar Ahuramazda’nın karşısına çıkarak hesap verirler.

[kerimustacom]

Zerdüştlük, Zerdüştçülük, Zerdüştilik, Mecusilik, Mazdayasna, dünyanın eski tek tanrılı dinlerinden biridir. Bazı batılı bilim insanları Zerdüştlüğü dualist bir din olarak tanımlarlar. Bu dine inananlar beden öldükten sonra dirilip Ahura Mazda’nın huzuruna çıkacağına ve orada sorgulanacaklarına inanırlar.

[estellamila]

“Oysa insanın çelişkili şeylere aynı anda inanabilme kapasitesi muazzamdır.”

“Kaleydoskop: Çiçek dürbünü olarak da bilinen, bakıldığında renkli desenler görülen bir aygıt. Bu desenler, ışığın yansımasıyla elde edilir ve dürbün hareket ettirildikçe sürekli değişir.”

[siya-payizok]

Gundê Êzîdiyan Bacin'ê (Güven köyü)

Fotoğraf ta gözüken Güneş sembolü Êzîdîlerin kutsal saydıkları bir semboldür. Fotoğraf ta gözüktüğü gibi hem doğal olan güneşi hemde sembolik olanı aynı kareye koymaya çalıştım daha güzel anlam kazanır diye.

Êzîdîler günde iki kez güneşe dönüp ibadet ederler. Güneş ve ay Êzîdîlîkde kutsaldır. Şeh Şems güneşi, Şeh Assin ise ayı sembolize eder. Ezidiler bu iki doğal elementin tanrının ışığını oluşturduğuna inanırlar. Her ezidi, dünyanın yatarılışına minnettarlığı göstermek, tanrıyı ve Êzîdîlîk inancını anmak için yılda üç gün (Aralık ayında) oruç tutmalıdır. Ayrıca her ezidi yaşamında bir kere Güney Kürdistan’da bulunan kutsal yer olan “Laleş a Nuranî’yi ziyaret etmelidir.

İlk defa güneşin bu kadar güzel olduğunu bu köyde gördüm.Hem Doğuşu hemde batışı yeryüzünde görsel bir şölen oluşturuyor. Çektiğim bütün fotoğraflarda güneş hüzmelerine denk gelebilirsiniz. Ayrı ayrı fotoğraflar çektim merak eden arkadaşlar olursa gönderebilirim.

Daha önceden türkiye'de dağıtımı yasaklanan "Meleklerin Küllerinden" kitabını okurken Êzîdiler ve Zerdüştlük inancını ve tarihini anlattığı kısımları çok merakla ve şevkle okumuştum.

Ve daha sonra benim tarihimi, ırkımı, özümü içeren Zerdûştî ve Êzîdîliği geniş bir şekilde araştırmaya koyuldum.

Sadece şunu size söylemek isterim. Şu anda Hıristiyan, Yahudi ve Müslüman olan Kürtler hala 3500 yıl önceki Zerdüştlükten kalma adet ve inançları şu anda inandığı din altında gerçekleştiriyorlar.

Benim yaşadığım coğrafyada evlerin kapısına delikli taşlar asılır, bu nazardan korunmanın yollarından biri. Ve bu inanç Zerdüştlükten gelme dir.Yine benim yaşadığım coğrafyada kara yılanı öldürmek günahtır hala benim anne, teyze, baba ve amcamlardan duymaktayım. Kara yılan Zerdüştlük inancında bir melektir.Ve Êzîdîlerîn hac mekanı olarak bildiği 'Laleş' te avlunun hemen kapısında yine yılan figürü olmaktadır.

(Daha da yazmak ve anlatmak istiyorum ama ruhsal yorgunluğum her şeyden beni uzaklaştırıyor. Umarım okumadan beğenmiyorsunuzdur sevgili 1.2 beğenicilerim:))

[mantikutayr]

‘’zerdüştlük -dünyanın en eski vahiy dini- yaklaşık mö altıncı yüzyıldan ms yedinci yüzyıla kadar yakın ve ortadoğu'nun büyük bir kısmında kesintisiz hüküm sürmüş olan üç lran impaatorluğunun dini idi. dinlerini behdin (beh-dın-'en iyi din'; av. dal nii'. phl. dl n; fars. din 'din') olarak adlandıran zerdüştlüğün takipçileri mazdacılar olarak da bilinirler. iran'ın ms araplar. tarafından işgal edilip zerdüştilerin islamiyete geçmeye zorlanmalarından sonra, zimmi statüsüne sahip oldular. on-onbirinci yüzyıllarda kaçıp batı hindistan'a yerleşen zerdüşti grubuna parsiler (var. parseler) ve iran'da kalan küçük zerdüşti grubuna da gabarlar (iranlı zerdüştiler için kullanılan küçük düşürücü bir isim) denilmektedir.’’

‘’ahura-mazda ve angta mainyu. ahura-mazda ilkin şefkatli ve kusursuzdur; bütün kötülükler ondan kaynaklanamaz. zerdüşt'ün öğretisi 'düalistik' olarak adlandırılır. zerdüştilikte, iki ilksel başlangıcın -iyi ve kötü başlangıçlar kabul edilir- karşıtlığı vardır: gerek ruhani gerekse maddi bütün alemler iyi ve kötücül başlangıçlara bölünmüştür. iyi güçler ahura mazda'nın (phl. a11ura mazda) ve kötü güçler onun ikizinin -angra mainyu (kelime anlamı "düşman{yıkıcı ruh"; phl. ahreman) başkanlığındadır. ‘’

‘’zerdüştilikte şahsa son derece önemli bir rol verilir, çünkü şahıs, ahlaki seçim yapmaya ehil olan biricik varlık savaşta can alıcı bir rol oynar. her şahıs yaşamında iyi ve kötü arasında seçim yapmaya mecburdur. kötüye karşı mücadelede en esas araçlar iyi düşünce (humat), iyi söz (hiixt) ve iyi eylemdir (huwarst).’’

‘’kadim iran dininde soyut tanrıları doğa fenomenleriyle öylesine yakından bağdaştırma eğilimi vardı ki, karşılık gelen fenomenler tanrıların kişileştirilmesi olarak görülüyordu.’‘

'’tanrı tarafından yaratılan ve sonrasında dünyadan sorumlu olan kutsal varlıklar, bunların elementlerle ve doğa fenomenleriyle olan ilişkisi kadim kürt dini yezidilik ve ehl-i hak'ın da ayırt edici bir özelliğidir.’’

'’yazatalar, hem cinsiyetleri kapsayan ve hem doğanın somut nesneleri kadar soyut fikirleri ve erdemleri temsil eden insan şekli almış varlıklardır.’’

avesta alfabesi ile yazılmış bir metin.

avesta alfabesi ms 3. yüzyılda zerdüşt'ün öğretilerini yazmak için geliştirilmiştir. harflerin birçoğu süryani kaynaklı iran pehlevi yazısı kökenlidir. ayrıca ünlülerde yunan etkisi görülmektedir.

ms 7. yüzyılda iran müslüman olunca avesta alfabesi yerini arap alfabesine bırakmıştır. eski farsça ve sanskritçe ile akrabadır*

avestaca, zentçe veya zendce, iran'ın en eski dillerinden biri. zent yorum demektir. hintçeyle birlikte farsça, ari dilleri grubunu oluşturur ve hint-avrupa dil ailesinin hint kolunda yer alır* ayetleri dil bakımından ve yer yer içerik bakımından bhagavad gītā  ile o kadar fazla benziyor ki aynı kalemden çıkmış gibi.

[alkasaltun]

ROMANYA'DA YAŞAYAN SEKEL TÜRKÜ BİR ANA

Tarih boyunca bütün dinler, Türk'ten birer dal kopartıp ayırdılar...

Zerdüştlük, Musevîlik, Hıristiyanlık, İslam...

Aklına hangi din gelirse, hep gözleri Türkler'de olup ondan beslendiler!

Oysa Türk'ün inancı, töresi, bütün dinlerden 15 bin yıl önceye dayanan muhteşem kültürü idi...

Türkler binlerce yıl zaten doğanın dengesi olarak, yaratıcının adil eli gibi yaşadılar..

Atalarımız hiç bir dine ve peygambere ihtiyaç duymadığı gibi, Yaratıcı da Türk kavmine böyle birini gönderme gereğini duymadı!

Çünkü, bütün peygamber ve dinler yoldan çıkmış sapkın lanetli kavimlere, insan olmanın erdemine erememiş topluluklarda ortaya çıkmıştır!

İşte aşağıdaki resimde, Hıristiyanlık dininin Türk çınarından kopardığı Sekel Türk'ü bir ana. Dünya'nın bir çok yerinde olduğu gibi, Romanya'da yaşayan ananın, Anadolu'daki bağrı yanık çileli Türk anasından ne farkı var?

Gidip ellerini öpesi, boynuna sarılası geliyor insanın...

Bütün Mezopotamya çıkışlı; bedevi, emevi damgalı dinlere inat!

"Gel anacığım dinler bizi bizden koparsa da, biz aynı ağacın dallarıyız! " diyesin geliyor.

***

Türkçe Yaşam Sayfasından...

👍❤️🌹