#De vierde man

[letterboxd-loggd]

The 4th Man (De vierde man) (The Fourth Man) (1983) Paul Verhoeven

May 22nd 2024

[ohmelinoe]

De vierde man (1983), dir. Paul Verhoeven

[opsena]

[4otky-and-krotky]

[filmap]

De vierde man / The Fourth Man Paul Verhoeven. 1983

Station 1 Stationsplein, 1012 AB Amsterdam, Netherlands See in map

See in imdb

[randomrichards]

THE FOURTH MAN:

Closeted writer

Falls for femme fatale’s husband

Webbed visions of death

[frereamour]

my system to watch more movies this year:

focus on the directors i've watched and whose movies i liked and watch more from them instead of randomly picking from synopsis that sound interesting or titles i vaguely recognise

if a movie is based on a book read that first because now i'm emotionally invested in whether the movie lives up to the book/ supplants it and my analysis can be based on contrasting the two <- girl who loves an assignment

try to watch at least one movie per week. there are 52 weeks in a year that's still more movies than i would normally watch.

reblog a little gifset after i watch a movie because i do think that's fun and it can be a little treat for myself for watching the movie

if no gifset make a screenshot image post

[geschiedenisish]

#cancel Koos Speenhoff

Dit moet ik misschien even uitleggen.

Koos Speenhoff (1869-1945) was een van de allereerste Nederlandse kleinkunstartiesten/cabaretiers. Als we spreken over bekende Nederlandse comedians is het rijtje basically; Koos Speenhoff, Louis Davids, Wim Sonneveld.

De liederen van Koos Speenhoff zijn in sommige gevallen een paar van de oudste Nederlandse opnames die we hebben!

Anyway, als je op het internet naar deze man zoekt krijg je te horen dat hij razend populair was in zijn tijd (1900-1920 ongeveer) op dezelfde hoogte als Louis Davids een paar decennia later (1920-1940). Hij lijkt gewoon een lieve, schattige voorloper van Daniëls te zijn.

DIT IS NIET WAAR!!!!!!!!! Daniëls is ge-wel-dig, maar Koos Speenhoff hadden we TOEN moeten cancelen én nu! Beide zijn nog niet gebeurd, maar ik ga daar voor zorgen. (Ondanks dat de man al 79 jaar dood is, maar toch.)

Ik kwam de bewuste man op het spoor in mijn zoektocht naar de Nederlandse reactie op de eerste feministische golf. Ik kwam toen uit bij "Spotlied op de vrij vrouwen" uit 1903. We zien hier vrij snel wat voor soort 'feminist' Speenhoff is (ingekort);

"Wat men voor een eeuw niet kende waar men toen nog niet aan dacht 't Is de vrije vrouwenbende 't Is de derde soort geslacht 't Zijn geen mannen, 't zijn geen vrouwen 't Is geen vlees en 't is geen vis Wie met zo'n model gaat trouwen [trouwt met zijn begrafenis (2x)] Een vrije vrouw draagt korte rokken dat je haast haar knieën ziet [.....] Nergens is ze fris en mollig Alles knokig vlees en been Welke man gevoelt zich lollig [Naast zo'n lopend stuk rookvlees 2x] Vrije vrouwen vinden vrijen ouwerwetse flauwigheid Voor verliefde zoenpartijen heeft de vrije vrouw geen tijd [....] Stakkers zijn die vrije vrouwen Waar een man geen steek aan vindt Kijk ze met pakkies boeken sjouwen Liever dan een wollig kind Als men hoort wat zij zich wensen Wat zo'n meubelhout zo zeid' Vragen alle nuchtere mensen [Is 't een bokkie of een geit] 2x[....] Weg met al die houten lijven Waar een man geen greep aan heid Al die halve vrije wijven Zijn de kanker van de tijd Want een vrouw is hier op aarde Het mooiste wat men denken kan Zij geeft aan ons leven waarde [Zij is alles voor een man 2x]"

De overige teksten, ook voor de andere liedjes, moet je online opzoeken want anders wordt deze post wel heel lang. Maar de liederen zijn makkelijk te vinden!

Maar ja, Speenhoff is dus vooral bezig met hoe dom vrije vrouwen zijn in hun absurde wensen voor vrouwenrechten. Daarnaast vindt hij het VOOR MANNEN enorm jammer dat deze vrouwen geen goede/geschikte partners zijn. Dat de vrouwen niet willen trouwen vindt hij maar dom en raar.....

In dat jaar schreef hij trouwens ook nog twee Spotliederen op de vegetariërs, die nog meer bad faith kritiek zijn dan een "Atheist debunks feminist with facts and logic" video uit 2015. "Ja maar als we geen leer meer mogen gebruiken, moeten we dan maar zonder schoenen gaan rondlopen????????" Shut up, loser met het brein van een 15-jarige puberjongen.

MAAR HET KAN NOG ERGER. Als je namelijk dacht dat het bovenstaande vrouwonvriendelijk was, moet je eens horen wat Speenhoff tegen de gewone vrouw te zeggen heeft. Ik citeer "de zeven plichten van de vrouw" uit 1916. Die, voor de duidelijkheid, geen mannelijke tegenhanger kent voor zover ik weet. Mannen hebben volgens Koos geen plichten, maar dit zijn de zeven plichten van een vrouw. (Zoek het lied op, dit is een verkorte, iet wat gestrawmanned versie. Dus zoek het origineel op!)

1 "De eerste plicht van elke vrouw is nooit geleerd te doen." 2 De tweede plicht van elke vrouw is houden van haar man." 3 "De derde plicht van elke vrouw is goed gekleed te zijn." 4 "De vierde plicht van elke vrouw is steeds gehoorzaam zijn." 5 "De vijfde plicht van elke vrouw is manlief toe te staan om zonder haar van tijd tot tijd alleen eens uit te gaan." 6 "De zesde plicht van elke vrouw is zwijgen op haar tijd omdat ze juist ‘t meeste zegt met haar stilzwijgendheid" 7 "De zevende en mooiste plicht is dat ze koken kan."

Ik kan me goed voorstellen dat het lied in die tijd aangeslagen heeft, zo zit er de zin in "Omdat een man die ouwer wordt en jaren is getrouwd, toch veel meer dan zijn eigen buik dan van een oma houdt." Wat grappig hoort te zijn, maar nog steeds de schuld voor een slecht huwelijk bij de vrouw neerlegt, en niet bij de man. Dit narratief van "men are stupid, am I right ladies? now be submissive!" kom je tegenwoordig nog maar op één plek tegen. Namelijk bij conservatieve (Amerikaanse) christenen die vinden dat er maar een recht voor vrouwen moet zijn; namelijk het aanrecht.

MAAR HET KAN NOG VEEEEEEL ERGER!!!!!!!!!

In 1915 schreef Speenhoff "loflied op Professor Bolland". De Nederlandse Jordan Peterson van die tijd, in de zin dat hij een populair professor was die volgens Speenhoff zelfs populair was buiten de collegezalen bij het gehele volk!

Weet je waar Bolland ook om bekend staat...... De teekenen des tijds, zijn laatste college uit 1921 (voor zijn overlijden in 1922). Ik quote voor het gemak even Wikipedia;

"Bolland kan tevens als grondlegger van de fascistische beweging in Nederland worden beschouwd. In zijn laatste academische les De teekenen des tijds (1921) hield hij een fel betoog tegen de democratie (de "gepeupelregeering", p. 12), tegen het jodendom[3], tegen de "tot heerschappij gekomen goddelooze arbeidersklasse" (p. 9), tegen democratisch onderwijs: "de liberaal bedoelde, maar democratisch ontwikkelde, dat is ontaarde, volksschool" (p. 34) en tegen vrouwenemancipatie."

Voor context, in 1914 was het algemeen stemrecht voor mannen ingevoerd in Nederland en in 1918 voor vrouwen! Bolland wilde terug naar de tijd voor 1914 toen alleen rijke mannen in Nederland stemrecht hadden! In 1915 was Bolland misschien nog niet zoooo radicaal als in 1921, maar ik vraag me af waarom Speenhoff het nodig vond om SPECIFIEK voor deze man een loflied te schrijven!

Ik wil deze rant eindigen met een positief voorbeeld; Louis Davids. Toen Speenhoff in de vergetelheid raakte, kwam Louis Davids juist net op. Daniëls was ook niet de meest progressieve man, maar hij gaf de vrouwen in zijn liedjes veeeeeel meer agency (zoals de vrouw in De Voetbalmatch uit 1932 die de gehele voetbalsport belachelijk maakt en de mannen die ernaar gaat kijken als vermaak! of de moeder in "Moeder is dansen" waarin moeder belachelijk wordt gemaakt, maar vader haar drang naar jazz ook heel goed begrijpt in een enge interbellum-wereld). Hij was uitdrukkelijk kritisch op het kapitalisme en de regering (zoals in zijn bekende "De Kleine Man" uit 1929 en natuurlijk "Als je voor een dubbeltje geboren bent" uit 1935 wat nog steeds veel door antikapitalisten als logan wordt gebruikt, verwijzend naar Louis), ook de "welfare queen" helaas komt bij Louis negatief ter sprake (ook in De Kleine Man).

Maar waar Louis Davids vooral goed in was, vooral in vergelijking met Speenhoff, was dat bij Speenhoff de grap altijd was "Kijk naar deze domme nieuwe mensen" terwijl bij Davids de grap altijd was "Lach om hoe WIJ, arme lieden, allemaal proberen te integreren in een snel veranderde wereld." Er werd gelachen met het publiek, niet met een soort derde vreemde groep die wij met z'n alleen kunnen gaan lopen uitlachen....

Davids liedjes zijn dan ook alleen politiek wanneer ze zeer menselijke gevoelens uitten; het idee dat iemand er met jouw belastingcenten vandoor gaat zonder te werken, dat de rijken heer met alles wegkomen en jij niet. Dat soort sentimenten zullen er altijd blijven. Als je naar Davids luistert, merk je ook dat dat maakt waarom zijn liedjes nog steeds bekend zijn en die van Speenhoff niet. Davids is universeel, Speenhoff niet.

DAAROM vind ik dat we Speenhoff moeten cancelen! Ik ben nog enkel negatief artikel over deze man tegengekomen. Alleen maar hoe hij "een pionier was in de Nederlandse kleinkunst" maar NIKS over hoe hij de vrouw weer terug het huis in wilde hebben of het stemrecht weer achter een paywall wilde neerzetten!

Dus. Cancel. Koos. Speenhoff. !.

[jogjadays]

De laatste anderhalve week zijn we weer volledig terug in werkmodus. Naast de 'reguliere' werkzaamheden moesten we ook ons visum verlengen. Het visum dat we hadden was twee maanden geldig, en in principe kun je dit verlengen met nogmaals twee maanden.

Nu is het niet superduidelijk hoe dit moet. De lokale 'immigrasi' heeft wel een website, maar die werkte niet supergoed. Cemeti zou Sam uiteraard sowieso al helpen met haar visum, maar gelukkig wilde ze mij ook helpen.

Uiteindelijk kostte het ons vier trips naar het immigrasi-gebouw om een nieuwe sticker in ons paspoort te krijgen. De eerste keer was voor niets, gezien er iets in de documenten niet helemaal consistent was (wat het was weet ik nog steeds niet), de tweede keer had Ana van Cemeti wat wijzigingen doorgevoerd en was het daarmee 'ok'.

De derde keer moesten we foto's maken en vingerafdrukken inleveren, maar kregen we ook nog ineens wat vragen waarom we wilde verlengen, en de vierde keer konden we dus uiteindelijk onze paspoorten ophalen.

Nu is het immigrasi-gebouw niet echt om de hoek. Het is ongeveer een half uur rijden, of veertig minuten als het druk is. De laatste keer gingen Sam en ik met z'n tweeën, en hadden we een Grab (taxi) besteld vanuit huis. In de auto kwamen we er alleen achter dat Sam's internet niet meer werkte. Ik had ook geen internet op m'n telefoon dus realiseerden we ineens dat we geen manier hadden om een taxi terug te regelen.

Gezien tegenwoordig alles met apps gaat zoals Grab en Gojek rijden er niet echt zomaar taxi's rond. We moesten dus maar hopen er ergens wifi was bij het immigrasi-gebouw, want bellen kon ook niet.

Gelukkig was de Grab-driver op de heenweg erg praatzaam en aardig, alleen sprak hij geen Engels. Dus na een tijdje vroeg ik of hij wilde wachten bij immigrasi en ons dan 'offline, zonder app' terug wilden rijden, als het goed is zou het toch niet al te lang duren om onze paspoorten op te halen. Hij leek het prima te vinden, en was nog bezig met z'n koffie toen we alweer voor z'n neus stonden. Zo hadden we in ieder geval onze terugrit geregeld, en dus onze verlenging van ons visum.

Ondertussen was vooral Sam erg druk met het regelen van andere zaken voor haar werk. Zo was ze samen met Nuril van Cemeti naar een timmerman geweest om een tafel van teak te maken voor haar installatie. Sam had de tafel zelf ontworpen op de iPad en als het goed is zou de tafel komende week klaar moeten zijn.

Daarnaast was onderdeel van haar installatie een apparaatje dat aangesloten moest worden op een telefoon. Hiermee kon ze stemmen laten spelen wanneer er een elektronisch circuit werd gesloten. Deze oplossing was echter niet superstabiel en vereiste een telefoon. Dus zaten we al langer te kijken naar een minicomputer (Arduino) om dit voor elkaar te krijgen.

Een Arduino is echter geen 'ready-made' computer, maar het zijn letterlijk losse componenten zoals capacitors, resistors en allerlei andere elektronica die nodig is om een computer te laten werken. En hoewel er veel tutorials zijn, vereist het kennis en kunde (solderen, programmeren) om iets werkend te krijgen. Gelukkig had Sam via Cemeti iemand gevonden om te helpen.

Dit was Ragil, een grappige man met twee kinderen en een technische achtergrond die ooit eerder een (inmiddels grote) artiest in Indonesië had geholpen met een project. Hoewel hij meestal niet echt projecten aanneemt wilde hij wel luisteren wat Sam nodig had. En na dat Sam alles had uitgelegd en laten zien vroeg hij of hij er een paar dagen over kon nadenken en dan laten weten of hij zou helpen.

Vervolgens kwam Ragil langs met een eerste prototype. En niet alleen bleek hij super kundig, maar hij vond het vooral heel leuk en gezellig om langs te komen bij Cemeti en lekker te kletsen. En na nog twee meetings om wat dingen te testen kwam hij met de 'Samduino', een klein apparaatje dat nog beter werkt dan we hadden kunnen denken.

Ragil zelf vertelde dat hij het heel leuk vond om aan te werken en voelt zich ook echt betrokken bij Sam's installatie. Bovendien wilde hij de 'schematics' en de code delen, zodat wij thuis in Nederland er ook eentje kunnen bouwen mocht het nodig zijn.

Sam moest daarnaast nog verder aan een ander deel van het werk. Toen Julia en Justin er waren was ze in contact gekomen met een artiest die ijzer/metaal bewerkt. Met technieken die ze bij hem geleerd had moest ze nu aan de slag om een stuk metaal van bijna 1,5 x 1 meter te 'graveren'. Hoewel graveren niet echt de juiste term is. Ze moest 7 zinnen in het Cambodjaans buigen in dikke staaldraden, om die vervolgens te plakken tegen het metaal, om vervolgens met een rubberen hamer deze in een ander stuk metaal te slaan.

Dus na 3,5 dag non-stop ijzer buigen was ook dit project weer bijna afgerond. Waarmee steeds meer onderdelen van de installatie samenkomen.

Ondertussen namen we ook nog afscheid van de Australische artiest die ook onderdeel van de Cemeti residency was. Zij vertrok ietsje eerder naar huis dan gepland. Gelukkig hebben we op een leuke manier afscheid kunnen nemen.

En nu is het weer maandag en zit ik bij onze vaste stek Tujuan met een Tujuan latte en een ayam kecap bowl. Sam is nog aan het bijkomen van Waisak, een belangrijke Boeddhistische dag die gisteren plaatsvond in Indonesië en bij de Borobodur uitgebreid gevierd werd.

Yoga, onze vriend en tour guide, had geregeld dat Sam mee kon doen met de activiteiten, maar dat betekende dat ze al om 5 uur 's ochtends op weg was, een uur later met een stoet monniken 3km aan het lopen was naar de Borobodur, om vervolgens in de hitte het hele programma te volgen en na het aansteken van de lampionnen pas om 12 uur 's nachts thuis was.

Het was uiteindelijk wel een heel mooie dag, waarbij het voor Sam bijzonder was om mee te maken hoe het Boeddhisme beleefd wordt in een land als Indonesië, dat wel een Boeddhistische geschiedenis heeft, maar hier al honderden jaren niet meer mee bezig is.

Voor komende week staan er ongetwijfeld weer allerlei dingen op de stapel, maar voor nu ga ik weer verder met mijn werk en proberen we wat uit te rusten.

[roodwitblauw]

Zelfs de politieke carrière van overlevingskunstenaar Mark Rutte blijkt eindig: de VVD-leider stapt van het toneel.

Met de val van zijn vierde kabinet komt ook de politieke loopbaan van Mark Rutte tot een einde. Weg is die ‘gewone man’, die jongensachtige premier met de eeuwige lach, de kerel met dat appeltje op zijn fiets die alles ‘gaaf’ vindt, die energie wil uitstralen (‘hé!, hoi! Leuk! Jajaja!’) alsof hij een Duracell-konijntje is.

[manonfontaine]

Opdracht: Draai de rollen om

Toen Saskia haar grootvader bij haar huis zag aankomen, wist ze dat haar een slechte tijd te wachten stond. Saskia's grootvader was een gewelddadige man en toen Saskia bij hem woonde, behandelde hij haar als een slavin. Toen ze zijn Mercedes zag, wist ze al wat er ging gebeuren en wat hij haar ging vertellen. Haar grootvader klopte op de deur van haar appartement, Zeppos naast haar blafte. Even dacht ze dat ze de deur niet moest openen, maar ze wist dat hij er op de een of andere manier in geslaagd zou zijn de deur open te breken. Saskia opende de deur en had niet eens tijd om gedag te zeggen, toen hij haar bij haar nek greep. Saskia kreeg geen lucht en begon het bewustzijn te verliezen, maar had genoeg tijd om te horen dat ze misgelukt kind was en dat ze net als haar moeder was. Enkele seconden later ging Saskia's grootvader weg en liet haar alleen achter in haar appartement en de nek zo rood als bloed. Saskia huilde en wist niet wat ze met zichzelf aanmoest. Ze ging op haar bank zitten met Zeppos naast haar. Zeppos legde zijn hoofd op haar benen en Saskia knuffelde hem, in de hoop dat ze ooit een gelukkig leven zou leiden. Het goede was dat ze al een baan had gevonden bij dierenarts Jan Lietaer. Maar voor de rest was haar leven ellendig.

Op hetzelfde moment was Jan op weg naar huis van de supermarkt en dacht dat hij blij was een nieuwe secretaresse te hebben gevonden. Hij dacht dat Catherine snel spijt zou krijgen van haar vertrek en haar bedroog met een asielzoeker.

Saskia zei tegen zichzelf dat ze zich moest beheersen en dat als haar grootvader ooit terug zou komen ze tenminste moest weten hoe ze zich moest verdedigen. Ze ging naar haar kamer en nam een van haar vaders pistolen, die ze altijd bewaarde in geval van uiterste nood (ze had het duidelijk eerder moeten gebruiken). Saskia woonde tegenover de molens van de stad en vond dit de perfecte plek om te oefenen. Ze begon met één keer te schieten, toen een tweede keer, een derde keer en een vierde keer. Alleen besefte ze niet dat bij de tweede keer dat ze iemand raakte zonder het te weten. Het was Jan.

Jan liep naar huis en plotseling hoorde hij een schot, maar hij dacht dat hij hallucineerde. Zijn vreugde had het overgenomen en dus vervolgde hij zijn weg. Bij het tweede schot had hij geen tijd om te beseffen wat er gebeurde toen hij werd geraakt. Daarna lag hij midden op de weg dood te bloeden.

Toen Saskia uit haar huis kwam zag ze de politieagenten aankomen, maar helaas of gelukkig voor haar zag ze haar grootvader met een pistool die zijn buurman, Bienevenue had vermoord. Toen zag ze dat Jan ook dood was. Ze dacht dat zij het niet kon zijn die Jan had vermoord, maar haar grootvader. Maar het was niet zo en ze zou het nooit weten en Jan ook niet.

[ohmelinoe]

De vierde man (1983), dir. Paul Verhoeven

[4otky-and-krotky]

[bestetruiwinkel]

Kane, Bayern's vierde man!

De nieuwe Champions League is officieel geopend en ik had niet verwacht dat er op de eerste dag een ongelooflijke scène zou verschijnen. Kane, met nummer 9 voetbalshirt FC Bayern München, scoorde vier doelpunten in een uur! Volgens de statistieken werd Kane de vierde speler in de geschiedenis van Bayern die 4 doelpunten scoorde in één Champions League-wedstrijd.

In deze wedstrijd droeg het hele Bayern München-team comfortabel wit goedkope voetbalshirts en speelde thuis tegen Dinamo Zagreb. Naast Kane's vier doelpunten scoorde Olise twee keer en scoorden Guerreiro, Sané en Goretzka elk een doelpunt. Uiteindelijk begon Bayern goed aan de Champions League met een ongelooflijke score van 9-2! Als ik de spelers de ene na de andere doelpunt zie maken, kan ik me niet voorstellen hoe opgewonden de thuisfans zullen zijn.

In deze wedstrijd verdient Kane het ook om de beste speler te zijn. Tegelijkertijd heeft hij 33 doelpunten in de Champions League gemaakt, waarmee hij zijn Engelse landgenoot Rooney overtreft. Op dit moment heeft Kane 53 doelpunten voor Bayern gescoord en 5 hattricks, wat hem een waardige superschutter maakt.

[backpackerwithtrustissues]

De vloek van Siargao

Eén maand en één dag alweer. Ik zocht even een rustig plekje om te schrijven. Want ik heb weer zoveel meegemaakt. Niet jaloers worden, maar ik lig nu in een hangmat onder palmbomen. Ikzeitochdatikeenrustigplekjezocht. Ikzegtochsorry. 

Ik ben nu op m’n vierde eiland. Van Manilla naar Palawan met een groot vliegtuig. Van Palawan naar Coron met de speed ferry. En van Coron via Cebu naar Siargao met hele kleine propellor vliegtuigen. Dat was best wel spannend. Want het regende kei- en keihard. Waardoor de vliegtuigen niet konden landen. Vertraging dus op een heel klein vliegveld.

Een groepje jonge Spaanse mannen klaagden volgens mij bij de grondstewardess. Alsof zij iets aan de vertraging konden doen. Het leek of ze maar bleven zeiken. Ik had medelijden met de stewardess. Maar toen deed het vliegtuig een poging om te landen. 

De groep Spanjaarden keek naar de landingsbaan en begonnen in koor ‘oooeeee’ te roepen. Ze deden de vleugels van het vliegtuig na met hun armen. En toen begonnen ze keihard te juichen! De landing was gelukt! Dat was zo ontzettend grappig. Er hing meteen een super goede sfeer op het mini vliegveldje. 

Ik vloog in ruim een uur naar Cebu. Daar had ik toegang tot de VIP lounge gekregen van de ticket office. Ze hadden bananencake en Filipijnse Ube gebakjes. Die heb ik allemaal opgegeten. Zo lekker. 

Use is een typisch Filipijnse aardappel-achtige. Fel paars van kleur. Met een soort vannootachtige-vanille smaak. Erg lekker. 

Na zo’n 4 uur vloog ik door naar Siargao. Het eiland met de vloek. Men zegt dat als je eenmaal in Siargao bent, je niet meer weg kunt. Beetje zoals Hotel California, stel ik me voor. 

Ik had op aanraden van wat vrienden gekozen voor hostel Three Little Birds. Geen idee wat ik moest verwachten. Ik kwam van een super-de-luxe groot hostel met zwembad in Coron. Dit was eerder het tegenovergestelde. Het is klein, eenvoudig en informeel. Er hing een groep locals rond. Stoere, gespierde, getatoeëerde donkere jonge mannen met lang haar. Leek op een ‘gang’. Maar het bleek het personeel te zijn. Althans, er is een manager en een chefkok. De andere mannen weet ik eigenlijk niet wat ze doen. Althans, eentje is surf-instructor. 

En er waren een paar stoere gespierde mannen die niet Filipijns waren. Maar ze leken er wel thuis te horen ofzo. Eentje leek op Floki uit de Netflix serie Vikings. Gespierde man met millimeter haar en punt baard. Ik stelde me voor. Hij was Frans en heette dus echt Floki. Althans dat was z’n bijnaam. Super stoere en aardige vent. 

Die avond kookte Italiaanse Francesca een heerlijke vegetarische pasta. Floki deelde brood uit dat hij bij de Franse bakker had gehaald. Dat brood was zo ontzettend lekker! Niet normaal. Een fantastische en super gezellige maaltijd. De Filipijnen aten als een grote familie rijst met kip. 

Ik had 3 nachten geboekt. Om daarna te zien of ik bij zou boeken of dat ik naar een nieuw hostel zou gaan. Ik was er nog niet helemaal uit. Maar op de tweede avond kookten de Filipijnen een family dinner. Je kon je er voor opgeven voor 300 pesos. Da’s ongeveer 5 euro. En dat was zo super gezellig! Heerlijk gegeten. Pasta soep vooraf. En rijst met malse kip als hoofdgerecht. Ik had in een kleine locale supermarkt Kitkat puur gevonden. Die heb ik uitgedeeld als toetje. Feestje compleet.

Stroomstoringen zijn hier dus elke dag. Op zaterdag was deze zelfs aangekondigd. Een hele dag geen stroom. Niet in het hostel maar ook niet in de restaurants en winkels. Dus ook nergens wifi. Bijzondere ervaring. ’S Avonds om 18:00 uur deed alles het weer. Gelukkig. 

Ik heb een dag surfles genomen. Super tof! Maar ook super vermoeiend. M'n ribbenkast voelt helemaal gekneusd van het peddelen voor de golf uit en het zo snel mogelijk opstaan. En ik heb medelijden met m'n schouders. Dat roeien terwijl je op je plank ligt... pfffff zo zwaar. Maar wel super tof! Als ik weer herstelt ben wil ik zelf proberen of ik het kan.

Ik heb 2 nachten bij geboekt. Ik twijfel nog of ik in de kamer zonder airco blijf. In zo’n tropisch en vochtig klimaat als hier heb je binnen echt wel airco nodig. Maar het is nog uit te houden, zolang de ventilator het doet. 

Mijn visum is nog 1 maand geldig. Dan moet ik de Filipijnen weer verlaten. Ik denk dat ik de hele maand hier blijf. Dan kan ik tenminste wat structuur in m’n dagen brengen. Want dat mis ik wel. Nu is het nog best veel uitzoeken. De afstanden zijn te groot om te wandelen. Je hebt echt een scooter nodig. Want elke keer tuktuks wordt te duur. Telkens onderhandelen over de prijs is trouwens ook vermoeiend. Want de eilandbewoners voeren altijd de prijs op als je toerist bent. 

Ik zal ondertussen moeten uitzoeken welk land m’n volgende bestelling wordt. Vietnam? Thailand? Indonesië? Cambodja? Laos? Of zal ik last hebben van de Siargao vloek en nooit meer weg kunnen??

[jurjenkvanderhoek]

IN HET LANDSCHAP VAN FRITS BEN IK EEN STOMME KONING

Er zijn kunstenaars muzikant. Beperken zich niet slechts tot een enkele kunstuiting, maar wenden meer instrumenten aan om zich te manifesteren. Er zijn muzikanten kunstenaar. Acteurs ontdekken op latere leeftijd dat ze redelijk verdienstelijk schilderen. Dat wisten ze hun hele werkbare leven al, maar lieten het ene het andere verdringen of juist niet. Iedere artiest kan van meerdere markten thuis zijn om een rechtgeaarde kunstenaar te heten. Zich niet richten op één vaardigheid, maar zich geïnspireerd toeleggen op meerdere kunstzinnige vlakken. Niet iedereen met dezelfde kwaliteit, er is nu eenmaal kaf onder het koren. De meest vruchtbare korrels worden op natuurlijke wijze geschift van de grote gemene deler. De echte Kunstenaar die muzikant of acteur is, of schrijver, staat zich daar niet op voor. Het is een gave die gedeeld wordt om niet, gewoon omdat het moet. Een heilig moeten.

En is een kunstenaar dan muzikant of andersom, want wat is er eerder de kip of het ei, dan zoek ik in beide uitingen een overeenkomst. Is de klank te vinden in het beeld, het beeld in de klank. Of staat de klank lijnrecht tegenover het beeld. Laat de kunstenaar als muzikant andere inspiraties toe. Is de klank een uitvlucht op het beeld. Hoor ik het beeld terug in de muziek, zijn de noten tonen voor de klankkleur van het schilderij, de tekening of het beeldhouwwerk. Vind ik de sfeer van de muziek terug in het gevoel bij het beeld. Is de muzikale compositie een echo van de kunstige creatie. Spiegelen beide uitingen zich of staan deze juist als tegenpolen van elkaar.

In de nummers op de cd van FRITS, Mute King, verbeeld ik mij het aanschouwelijk vermogen van de muzikale kunstenaars te horen. De songs zijn zodanig gearrangeerd dat ik in de orkestratie van de diverse instrumenten beeltenissen voor ogen krijg. In het landschap van geluiden doemen beelden op, zoals uit de mist figuren verschijnen. Je moet er moeite voor doen, de ogen scherp stellen om door de lage wolken te kijken. Het gehoor aanscherpen om beelden voor ogen te krijgen. De muziek van FRITS is geen behang, het is luistermuziek. Je gaat er voor zitten, niet om het als achtergrond weg te wuiven. Het omgeeft je, het is alsof ik in de studio bij de opnames aanwezig ben. Of dat de band bij mij in de kamer staat te spelen. Zo vriendelijk eigen en herkenbaar persoonlijk is de muziek. Het neemt me op in het landschap van klanken. Over de velden klinkt een gezongen tekst die aandacht verdient om te begrijpen, te vatten en te ervaren.

Iedere song is een genot om naar te luisteren, door de eenvoud die uit de klanken spreekt. Het heeft een gedragen karakter, een welhaast plechtstatige aard. Na meerdere keren beluisteren beklijft het en kan ik de woorden welhaast meezingen. Hoewel de instrumentatie beperkt is weten de heren daar toch een doorwrocht werk uit te arrangeren. Met hulp van de vierde man bij het oorspronkelijke trio komen andere klanken naar voren, als uit een harmonica of een voorgeprogrammeerd toetsenbord. En weet de toetsenman een aardige staal aan diverse sounds uit zijn keyboard te toveren. Gesteund door een creatieve slagwerker, die niet enkel knap het ritme vasthoudt maar ook virtuoze loops voortbrengt, kabbelt het gitaarspel voort om zo nu en dan in een solo uit te barsten. Maar nergens pakt iemand of iets de boventoon, neemt meer de aandacht dan de rest. Niet dat het klankveld daardoor een stroperige brij wordt, een ondoordringbare kost, de muzikanten weten het geluid namelijk open te houden. Open zoals de kunst van de heren dat aan de oppervlakte is, duiken zij met de muziek de diepte in. En ik laat me met plezier onderdompelen.

In handen van toetsenist René Korten is zijn afgebeelde compositie onderweg. De compositie als in een schilderij. In de stilstand van het gekaderde linnen of het vel papier is beweging op te merken, een spanning te voelen in de verf. De composities laten zich niet eenvoudig omschrijven. Korten’s schilderijen spreken in hun veelkleurigheid en vormentaal voor zich. Behoeven geen uitleg. Het zijn zelfstandige afbeeldingen, autonome vormen, die buiten de werkelijkheid staan en daardoor zo wonderlijk echt lijken. Uit de verf laat Korten een valse realiteit ontstaan. Het is er niet, want het is natuurlijk alleen maar modder op een doek. Maar het lijkt toch te bestaan, als afbeelding van een onderbewustzijn dat verbanden legt met onbestaanbare elementen en realistische details.

Daarnaast zijn de geschilderde landschappen van gitarist en bassist Frank Anderson realistisch, geven meer de werkelijkheid weer. Althans een gedachte realiteit, een gedroomde werkelijkheid. Die wel handvaten geeft alsof deze ergens waarheid zijn en op een moment beleefd kunnen worden. Uitgaande van het zijn abstraheert Anderson zijn beelden gaande langs de weg van de kunst. Hij groeit als het ware uit de werkelijkheid in zijn eigen waarheid. De fotorealistische vogelvrienden kunnen zo op hun vlerken vervliegen en verdwijnen in het niets van het kleurenspel. Zo lost mijn gedachte op in het klanklandschap van FRITS, want vocalist, gitarist en slagwerker Paul François weet er in zijn studio een enerverende mix van de afzonderlijke delen van te maken. Op zijn manier is hij ook landschappelijk beeldend, niet in de ruimte van het vlak maar in het vlak van de ruimte. In dat geschapen landschap ben ik graag.

Waarom haal ik de beeldende kunst van Korten en Anderson bij deze muzikale uiting? Welnu, om te schetsen dat beide richtingen in sound samenvallen. De muziek van FRITS is beeldend, zoals een kunstenaar dat enkel kan laten beleven. Want diep in zijn hart is François ook nog telkens de beeldenaar die hij was toen de heren elkaar op de Tilburgse kunstacademie troffen en besloten ook in de muziek tot figuratie te komen. Past die muziek in een hokje? Is kunst sowieso op de plek in een vak? Voor de beschouwer is het daarmee meer eenvoudig te verstaan en te begrijpen, wanneer de kunstzinnige uiting ergens onder geschaard kan worden. Dat je kunt zeggen het is expressionisme of kubisme, het is rock of jazz. In dit geval behoudt ik me het recht voor zowel de kunst van de heren als de muziek van de groep buiten grenzen te plaatsen. Het verdient een eigenzinnig adres in het landschap van het uiten.

Bij de figuratieve muziek is de beeldende kunst terug te vinden op de cd-hoes van Mute King. Niet een werk van Korten of Anderson zelf, hoewel dat best stemmig op de plek zou zijn geweest. De groep heeft kunstenaar Arno Kramer verzocht zijn gedachten over de muziek te laten gaan en met een passende illustratie te komen. De beeltenis is niet de vlag waaronder het werk gaat. De tekening is een autonome vertaling van de inhoud. Het behoeft geen uitleg, zoals geen enkel kunstbeeld op zichzelf toelichting nodig heeft. Je moet het ondergaan, woordloos ervaren, stil luisteren en genieten. De stomme koning zijn in het landschap van FRITS.

FRITS, mute king. Frank Anderson, Paul François, René Korten (& Ruud Verploegen). Hoestekening Arno Kramer. Eigen uitgave, 2023.