#معرفت_شناسی

[sahbaykherad]

‏‎در پست های قبلی گفته شد که روش #علم_کلام، #روش_عقلی هم هست. اما وقتی از روش عقلی سخن به میان می آید اولین پرسش این است که #عقل چیست و چه کاربردی دارد و وقتی در حوزه #دین به کار می رود چه نقش و چه قلمرو��ی دارد. در این پست ضمن اشاره به دیدگاه مکاتب مهم کلامی، به دیدگاه #اهل_بیت علیهم السلام می پردازیم. واژه عقل در اصل به معنای حبس، منع و امساک است و در مورد انسان، عاقل به معنای کسی است که هوای نفس خودش را حبس و مهار کرده است. (#حسن_مصطفوی، التحقيق في کلمات القرآن الکريم، ج۸، ص۱۹۶). عقل همچنین به معنای نيروی ادراکی انسان هم به کار می رود. نيرويی که با آن #کلیات ادراک می شود و انسان به کمک آن #استدلال می کند و یا به واسطه آن به حقايقی مانند #بديهيات_اوليه و اصول #رياضيات و #منطق دست می یابد. عقل در حوزه دين و #گزاره های_دينی چندین نقش مهم ایفا می کند: الف. فهم گزاره ها؛ بدین معنا که اگر ما فاقد عقل باشیم نمی توانیم با خواندن #قرآن، آن را فهم کنیم. ب. #استنباط گزاره ها؛ به کمک عقل از مطالعه قرآن، #عقايد و گزاره های جديدی را استنباط مي کنیم. ج. انتظام بخشيدن به گزاره های دينی و ايجاد هماهنگی میان آنها دـ تعليم گزاره ها؛ ه ـ اثبات گزاره های دینی و ـ دفاع در برابر #شبهات. باید توجه داشت که وقتی در علم کلام برای تبیین و اثبات آموزه های اعتقادی و دفاع از آنها از #تفکر_عقلی بهره گرفته می شود پیش فرض آن، این است که متکلمان استدلال عقلی را، به منزله ابزاری مستقل برای کسب #معرفت پذیرفته اند؛ یعنی از نظر #معرفت_شناسی، توانایی آن و از جنبه شرعی، #حجیت آن را باور دارند. بیشتر #فرقه_های_اسلامی به جز کسانی همچون #اهل_حدیث که صرفا بر #ظواهر تکیه کرده اند، عقل را به رسمیت شناخته اند. هرچند در قلمرو عقل با هم‌ اختلافات جدی دارند. برای مثال معتزله در به کار گیری عقل، راه افراط را برگزیده و اشاعره نیز آن را صرفا در بحث های ذات و صفات معتبر دانسته اند ولی در بحث افعال، #حسن_و_قبح_عقلی را انکار کرده اند و #شیعه نیز به تبعیت از #امامان معصوم راه میانه ای در پیش گرفته است. در مکتب اهل‌بیت(ع) درباره عقل هیچ‌گونه افراط و تفریطی یافت نمی‌شود. بر این اساس، نه عقل به منزله یگانه طریق معرفت_دینی شناخته شده است و نه به طور کلی فاقد اعتبار است. عقل در معرفت‌هایی چون اثبات وجود خدا و برخی صفات جمال و جلال و اثبات ضرورت شریعت و نبوت، مبنای معرفت دینی به شمار آمده است؛ چنان که در باب مستقلات و ملازمات عقلی نیز حجت شرعی بوده نقش معرفتی ویژه‌ای دارد. #مدرسه_کلام_اسلامی #علیرضااسعدی ادامه در کامنت اول‎‏ https://www.instagram.com/p/CCqdEHynT7i/?utm_medium=tumblr

[amirfarkhad]

«نوری بیلگه جیلان» در فیلم «درخت گلابی وحشی» به خویشتن خود بازگشته؛ او کوشیده قرابت یک زندگیِ شرقیِ اسلامی در مجاورت فلسفه غرب و جدالی سخت میان این دو را تقریر کند، مواجه‌ای سراسر تنش و تقابل! چقدر این مواجهه آشناست، برای منِ شرقیِ مسلمان، برای منی که فرقی نمی‌کند اهل کجا هستم؛ یک اقلیم، شرایطی یکسان با تعلقاتی مشابه... بیلگه جیلان بار دیگر به مخاطب خود یادآوری می‌کند که اساس زیستن و زندگی رنج است، و آنچنان که آرتور شوپنهاور جایگاه انسانی را تخفیف و تنزل می‌دهد و از انسان به عنوان حیوانی دو پا یاد می‌کند، می‌کوشد جای خالی ناکامی‌ها و فقدان‌ها را با تمسک به همزیستی با حیوانات و گاهی تلاش برای جلب توجه و حسادت دیگران پر کند. «درخت گلابی وحشی» درام نیست، بلکه خود زندگی است، زندگی‌ای بدون اغراق و سانسور؛ هنر بیلگه جیلان در روایت، صرفا صداقت است و نه چیزی بیشتر. دروغگو نیست، کم و زیاد نمی‌گوید، اغراق نمی‌کند و غرض‌ورزی ندارد. هر کس به اندازه معرفت خود از این درخت برداشت می‌کند. درخت گلابی وحشی، با همه پیچیدگی‌هایی که دارد، در اقلیمی سردسیر و گاهی صعب‌العبور قد می‌کشد و برای رسیدن به میوه این درخت، لاجرم دچار انزوا و تندی در مسیر خواهیم شد. . #درخت_گلابی_وحشی #نوری_بیلگه_جیلان #فلسفه #اسلام #امیرفرخاد #سینمای_ترکیه #نقدفیلم #تقریر #حیوان_خانگی #شوپنهاور #نخل_طلا #معرفت_شناسی #جهانبینی https://www.instagram.com/p/BsMI2-CHhGg/?utm_source=ig_tumblr_share&igshid=1dan3i5zfg9c9