#σπάνιες

[romios-gr]

O Νίκος Σταματόπουλος στο blog του γράφει: «Το τελευταίο διάστημα, το παραδέχομαι, το έχω κι εγώ το θεματάκι μου. Παρατηρώ πόσο φτωχό είναι το λεξιλόγιο που χρησιμοποιούμε καθημερινά, έναντι του λεξιλογικού πλούτου της ελληνικής γλώσσας. Σκέφτηκα λοιπόν να μαζέψω εδώ διάφορες ελληνικές λέξεις, τις λιγότερο χρησιμοποιούμενες, για να τις μοιραστώ μαζί σας, σε μια προσπάθεια να διευρύ... Περισσότερα εδώ: https://romios.gr/oi-pio-spanies-ellinikes-lexeis-tis-opoies-den-leme-oyte-akoyme-kathe-mera/

[babygirlificationn]

Αυτό το ποστ το έχω στα drafts μου από πέρυσι 👍 στην αρχή έλεγα ότι θ�� τελειώσω τη δεύτερη ζωγραφιά και ότι θα το ανέβαζα τότε αλλά αυτή η μέρα δεν πρόκειται να έρθει ποτέ οπότε απλά πάρτε το έτσι ig.

[christostsantis]

Βιβλιοπαρουσίαση: "Ιστορίες από τη λίμνη της φωτιάς. 23+1 Ιστορίες από τη Μεσόγειο" του Βασίλη Μπουντούρη, στη Θεσσαλονίκη

[loulouditouheimona]

Μελωδίες μπλεγμένες από ανοιχτά παράθυρα, μικρά καφέ και μουσικούς του δρόμου. Σε κάποιους θα δώσεις χρήματα, σε άλλους ένα χαμόγελο, σε κάθε περίπτωση θα στο ανταποδώσουν με μια αφιέρωση. Κόσμος περνά και χάνεται, μα δεν προσπερνά. Αγκαλιασμένα ζευγάρια, γονείς που κρατούν απ’ το χέρι τα παιδιά τους. Κάποιοι έχουν συγκεκριμένο προορισμό, άλλοι απλώς περιπλανιούνται.Κάπου στο Θησείο, κάποιοι θα χαζεύουν τον ηλεκτρικό, άλλοι την Ακρόπολη. Κάποιοι θα περιμένουν την παρέα τους κι άλλοι θα την βρουν εκεί. Κάποιοι μοιράζουν τα πρώτα τους φιλιά κι άλλοι χαχανίζουν με φίλους, τρώγοντα παγωτό χωνάκι.Κι ύστερα, παίζει εκείνη η λατέρνα κι όλα παγώνουν. Νοσταλγία κι αναμνήσεις, πάλι ταξίδι πίσω στο χρόνο. Να ξυπνάς το πρωί και να την ακούς, ή ακόμη καλύτερη να σε ξυπνάει εκείνη. Δύο κούπες καφέ κι αγνάντεμα απ’ το παράθυρο. Σαν παλιά ελληνική ταινία, τόσο ονειρικά. Αυτή η μελωδία διαχρονικά κουβαλά την ίδια αίσθηση, την ίδια νοσταλγική ομορφιά.Η Πλάκα και το Θησείο θυμίζουν ακόμα παλιούς καιρούς, ρομαντικούς, γνήσιους. Τουρίστες και ντόπιοι μπλέκονται καθημερινά κι έστω και για λίγο χαλαρώνουν ρυθμούς για να απολαύσουν τη μαγεία του σκηνικού. Ένας ερωτισμός που απογειώνεται, ειδικά τη νύχτα.Κι είναι και το πολυσύχναστο Μοναστηράκι, η καρδιά του κέντρου, το μέρος που αποτελεί την αρχή και το τέλος της βόλτας σου. Εκεί θα συναντήσεις από έφηβους που βγήκαν για το πρώτο τους ραντεβού μέχρι ηλικιωμένα ζευγάρια να περπατούν χέρι-χέρι, ο κύκλος της ζωής. Άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο κι όλες τις φυλές να συνυπάρχουν, να χαμογελούν, να τραγουδούν παρέα. Κανένα εμπόδιο η διαφορετικότητα, καμία διάκριση, ένα μεγάλο πολυπολιτισμικό πάρτι.Θα σεργιανίσεις στους πάγκους και τα τουριστικά μαγαζάκια, ρούχα, παπούτσια αξεσουάρ, μπουτίκ ομάδων, όλα θα τα βρεις εκεί γύρω. Στα παλαιοπωλεία στα στενά θα πετύχεις από σπάνιες εκδόσεις ως γραφομηχανές κι ό,τι άλλο μπορείς να φανταστείς,Κι αν πεινάσεις; Θα σε οδηγήσει η μυρωδιά. Λιχουδιές είτε κλασικές, είτε που είτε δεν είχες γευτεί ξανά, είτε έψαχνες καιρό κι έπαιζες σπαζοκεφαλιά στα δρομάκια μέχρι να τις βρεις. Αλμυρά, γλυκά, καφέδες, χυμοί κι εκείνες οι ταράτσες που σε περιμένουν για να χορτάσουν και τα μάτια σου πέρα απ’ το στομάχι σου.Παντού γύρω σου υπάρχει ομορφιά, αρκεί να ‘χεις τα μάτια σου ανοιχτά για να την δεις και να την νιώσεις. Καραδοκεί παντού, σε στενά, σε μελωδίες, σε ανθρώπους και κυρίως υπάρχει μέσα μας. 🫠♥️

[justforbooks]

��ΠΩΣ ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ ΤΕΤΟΙΑ ΕΠΟΧΗ, παρακολουθώ πού και πού διάφορους φίλους – γνωστούς και αγνώστους – στα social media να επιδεικνύουν με γνήσια προσμονή και ανυπόκριτο ενθουσιασμό τα βιβλία που θα πάρουν μαζί τους στις διακοπές. Μιλάμε για πολλά βιβλία κατά κανόνα και συχνά για «βαριά» βιβλία, τόσο σε όγκο όσο και σε περιεχόμενο.

Δεν το κρίνω, ίσα-ίσα το σέβομαι και το θαυμάζω – γνωρίζω ανθρώπους που διαβάζουν πολλά βιβλία έτσι κι αλλιώς και περιμένουν πώς και πώς να διαβάσουν ακόμα περισσότερο στην παραλία. Απλά αναρωτιέμαι κάθε φορά πώς –και κυρίως γιατί– το κάνουν. Πώς μπορεί κανείς να συγκεντρώνεται στο μικρό κάδρο του ανοιχτού βιβλίου, που είναι πάντα το ίδιο (δύο σελίδες γεμάτες γράμματα) οπουδήποτε, είτε στο διαμέρισμα είτε στην παραλία, όταν υπάρχει το μεγάλο κάδρο –ο ουρανός, η θάλασσα, τα βράχια, το πολύτιμο τοπίο, οι άνθρωποι στα καλύτερά τους– που μπορείς να το χαρείς μόνο για ένα δραματικά περιορισμένο διάστημα;

Όπως έλεγε και μια ψυχή, το διάβασμα –εννοώντας τη «συγκεντρωμένη» ανάγνωση– είναι για πολυθρόνες, για καναπέδες, για τέσσερις τοίχους.

Υπάρχουν και τα «ελαφρά» αναγνώσματα, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό, αν είναι όμως να διαβάζει κανείς ό,τι να ‘ναι –υποκινούμενος συχνά από ένα είδους ψυχαναγκασμού–, καλύτερα να μη διαβάζει τίποτα και να εκμεταλλεύεται στο έπακρο οτιδήποτε έχει να του προσφέρει ο περίγυρος και το περιβάλλον.

Σε κάθε περίπτωση, το βέβαιο –για μένα– είναι ότι η παραλία ειδικά, και οι διακοπές γενικότερα, είναι από τα πιο ακατάλληλα μέρη για διάβασμα. Εννοώ, για να διαβάσεις κάτι ωραίο και σημαντικό, κάτι που απαιτεί και λίγο στοχασμό και μια στοιχειώδη (αυτο)συγκέντρωση. Στοιχεία που είναι δύσκολο να συντελεστούν με τον ήλιο στα μάτια (δεν αντέχω να διαβάζω με γυαλιά ηλίου, αισθάνομαι σαν κατάσκοπος που παριστάνει τον αναγνώστη), και με τόσους αντιπερισπασμούς τριγύρω, ιδανικούς και μη. Μ’ εκνευρίζουν όσο και τον καθένα οι ρακέτες και οι πάσης φύσεως κακοφωνίες, αλλά εξίσου σχεδόν μ’ εκνευρίζει η απαίτηση να είναι η παραλία –παραδοσιακά ένας τόπος ψυχαγωγίας– κάτι σαν ησυχαστήριο ή σαν βιβλιοθήκη.

Μικρότερος κάτι παραπάνω διάβαζα στις διακοπές, αλλά κυρίως επειδή αυτές ήταν μεγαλύτερες. Όσο πιο σπάνιες και πολύτιμες γίνονταν με τα χρόνια, τόσο ελαττωνόταν και το διάβασμα. Είχα βαρεθεί και να βλέπω να παραμορφώνονται ή ακόμα και να αποσυντίθενται πριν τα τελειώσω, από τον ήλιο, το νερό και οτιδήποτε άλλο (αντηλιακά, αλκοόλ, φαγητό) τα βιβλία που κουβαλούσα από παραλία σε παραλία.

Πλέον παίρνω μαζί μου ένα βιβλίο (άντε δύο) ανεξαρτήτως είδους αλλά χαμηλού «ρίσκου». Αν τραβήξει, τράβηξε. Αν βραχεί, βράχηκε, κάτι όμως που σπανίως συμβαίνει αφού συνήθως ξεχνάω να το πάρω μαζί μου στην παραλία, κι αν το πάρω, μένει κατά κανόνα προστατευμένο και αδιάβαστο στο σακίδιο.

Νοσταλγώ όμως λίγο εκείνα τα βιβλία που επέστρεφαν ημιδιαλυμένα από τη σκληρή θητεία που τους είχα επιφυλάξει στα χαρακώματα των διακοπών και κατόπιν λειτουργούσαν ως κειμήλια μεγάλων και αξέχαστων καλοκαιριών 🌊🌞🍉🤿

Daily inspiration. Discover more photos at Just for Books…?

[se-thumamai]

[Otis] Δεν αφορούσε ποτέ την κλινική. Έκανα την κλινική για να είμαι κοντά σου. Και μετά με έκανες να συνειδητοποιήσω ότι είμαι καλός σε κάτι, και μου αρέσει να βοηθάω ανθρώπους. Και νόμιζα οτι αγνόησες το μήνυμά μου και συνέτριψε την καρδιά μου. Σταμάτησα να κάνω την κλινική γιατί μου θύμιζε εσένα. Ήταν χάλια. Γιατί θέλω να βοηθάω ανθρώπους. Ξέρω ότι αυτό είναι μόνο για τα λεφτά για εσένα, αλλά ας γίνουμε ομάδα ξανά, σε παρακαλώ. Αν δεν μπορώ να είμαι μαζί σου, θέλω να σε βλέπω κάθε μέρα. Τίποτα δεν είναι σωστό όταν δεν είσαι κοντά.

[Maeve] Δεν ήταν μόνο για τα λεφτά για εμένα. Ήθελα να είμαι κοντά σου κι εγώ.

Αυτή η σκηνή απεικονίζει πως μερικές φορές στην ζωή μας ένα άτομο μπορεί να κάνει την διαφορά. Όλοι οι άλλοι ξεθωριάζουν εκτός από αυτό το ένα άτομο. Χωρίς την παρουσία τους νιώθεις σαν να μην είσαι ο εαυτός σ��υ πια γιατί σε έκαναν να νιώθεις ολόκληρος και ζωντανός. Μερικές φορές, σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις, ίσως το άτομο αυτό να αισθάνεται το ίδιο και για εσένα. Και είναι το πιο απλό, όμορφο και ζωντανό συναίσθημα που μπορείς να νιώσεις σε όλη σου την ζωή.

[iliaskrousos]

Μικρή ελεγεία μέσα στη νύχτα

Μεσάνυχτα λοιπόν. Μεσάνυχτα, τότε που το σπίτι σωπαίνει και οι αγαπημένοι κοιμούνται τρυφερά αγαπώντας τους. Τέτοιες ώρες κάποιες φορές μονάχα, όχι πάντα, δακρύζω στις αναμνήσεις. Αφήνομαι στην αδυναμία, δίχως έγνοιες και ντροπή.

Πραγματικά σπάνιες οι στιγμές που το υγρό αυτό κύλησε από τα μάτια μου. Ο θάνατος των προσώπων, μετρημένες στιγμές. Κάποιες αρνητικές εμπειρίες, τεράστιες φαντάζουν, έως και τώρα τη στιγμή που αφήνω την πένα να οδηγεί στο πεταμένο φύλλο σαν βρέθηκε μπροστά μου μοιραία. Τόσο αρνητικές οι εμπειρίες αυτές, στενάχωρες, δυσνόητες, ακυβέρνητες, που αφού τις βιώσεις περνάς μια κάποια χρονική πύλη. Λες και χάνεις τη δύναμη της νεότητας. Κάπως έτσι πλέον παρατηρώ τις άσπρες τρίχες, τα κουρασμένα μου βλέφαρα καθώς προσθέτω διαρκώς ατέλειες στο κουρασμένο σώμα. Μέσα σε μια στιγμή χάθηκε ο μανδύας της αθανασίας. Χθες ήμουν νεαρός και σήμερα μεγάλωσα. Δεν είναι τα έτη, αλλά οι εμπειρίες. Κυρίως οι επιθανάτιες -διαφόρων μορφών, δεν θα διαφωνήσουμε εκεί- εκείνες που σε πλησιάζουν με πόνο και αίμα σαν μεστοί φίλοι από τα παλιά. Δεν το επιθυμώ, δεν το θέλω, αλλά πλέον κάποιες φορές μεσάνυχτα νικιέμαι.

Η. Κρούσος/ μικρές ελεγείες

[agxos-kai-neyra]

Εγώ στις σπάνιες στιγμές που είμαι affectionate

[rulinarulina]

Σπάνιες ελληνικές λέξεις που αξίζει να μάθουμε για να εμπλουτίσουμε το λεξιλόγιό μας

Η ελληνική γλώσσα, με την πλούσια ιστορία χιλιάδων ετών, διαθέτει μια πληθώρα σπάνιων λέξεων που σπάνια χρησιμοποιούνται στην καθημερινή μας ζωή. Παρακάτω παρατίθενται ορισμένες από αυτές τις λέξεις, με παραδείγματα χρήσης και εξηγήσεις, ώστε να αναγνωρίσουμε την αξία τους και να τις εντάξουμε στη γλωσσική μας καθημερινότητα. Α: Αβυσσαλέος: Κάτι εξαιρετικά βαθύ ή ανεξερεύνητο. Παράδειγμα: Η…

[raisefunding]

Η Σημασία της Ευχαριστήριας Επιστολής για Δωρεές και Συνεργασίες 

Η αποστολή μιας ευχαριστήριας επιστολής είναι μια πράξη που συχνά παραβλέπεται, αλλά είναι εξαιρετικά σημαντική σε πολλές περιπτώσεις. Μια καλογραμμένη ευχαριστήρια επιστολή μπορεί να ενισχύσει σχέσεις, να εκφράσει ευγνωμοσύνη και να αφήσει μια θετική εντύπωση. Είτε πρόκειται για μια ευχαριστήρια επιστολή για δωρεά, είτε για τη σύναψη μιας συνεργασίας, η σωστή έκφραση ευγνωμοσύνης παίζει καθοριστικό ρόλο. Ας δούμε λοιπόν πώς μπορείτε να συντάξετε την ιδανική επιστολή και ποια είναι τα σημαντικά στοιχεία που πρέπει να περιλα��βάνει.

Ευχαριστήρια Επιστολή για Δωρεά

Μια ευχαριστήρια επιστολή για δωρεά είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους τύπους επιστολών που αποστέλλονται από οργανισμούς και ιδιώτες. Μια τέτοια επιστολή πρέπει να είναι σύντομη, ευγενική και προσωπική, αναφέροντας συγκεκριμένα την προσφορά που έχει γίνει. Το να εκφράσετε την ευγνωμοσύνη σας με σαφήνεια και ειλικρίνεια μπορεί να ενισχύσει τη σχέση με τον δωρητή και να ενθαρρύνει μελλοντικές δωρεές. Μια προσεγμένη ευχαριστήρια επιστολή δωρεάς είναι ένας τρόπος να τιμήσετε την προσφορά και να δείξετε ότι αυτή η συνεισφορά έχει σημαντικό αντίκτυπο.

Υπόδειγμα Ευχαριστήριας Επιστολής Συνεργασίας

Όταν πρόκειται για τη σύναψη ή ολοκλήρωση μιας συνεργασίας, η αποστολή μιας ευχαριστήρια επιστολή συνεργασίας υποδειγμα είναι ένας τρόπος να επιδείξετε επαγγελματισμό και ευγένεια. Μια τέτοια επιστολή μπορεί να περιλαμβάνει την αναφορά στα κοινά επιτεύγματα της συνεργασίας και την ευγνωμοσύνη για την υποστήριξη και συνεισφορά του άλλου μέρους. Στόχος της επιστολής είναι να αφήσει ανοιχτή την πόρτα για μελλοντικές συνεργασίες και να ενισχύσει τη σχέση με τον συνεργάτη.

Το υπόδειγμα ευχαριστήριας επιστολής συνεργασίας μπορεί να περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία: την αναφορά στη συνεργασία, την ευχαριστία για τις υπηρεσίες που προσφέρθηκαν, καθώς και μια ευχή για μελλοντική συνεργασία. Μια καλοδιατυπωμένη επιστολή μπορεί να ενισχύσει τη φήμη σας ως αξιόπιστου συνεργάτη.

Γιατί είναι Σημαντική η Ευχαριστήρια Επιστολή;

Η ευχαριστήρια επιστολή προσθέτει έναν προσωπικό τόνο στην επικοινωνία με δωρητές ή συνεργάτες. Ενισχύει τη σχέση και δείχνει ότι εκτιμάτε την προσφορά τους. Επιπλέον, μια ευχαριστηρια επιστολη λειτουργεί ως ενθύμιο της συνεργασίας και μπορεί να βοηθήσει στο να χτιστεί μια σταθερή βάση για μελλοντικές δράσεις. Σε έναν κόσμο όπου οι προσωπικές χειρονομίες γίνονται όλο και πιο σπάνιες, η αποστολή μιας τέτοιας επιστολής κάνει τη διαφορά.

Συμπέρασμα

Η σύνταξη μιας ευχαριστήριας επιστολής, είτε αφορά δωρεές είτε συνεργασίες, αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο για να ενισχύσετε σχέσεις και να δείξετε ευγνωμοσύνη. Μια καλογραμμένη ευχαριστήρια επιστολή για δωρεά ή ένα υπόδειγμα ευχαριστήριας επιστολής συνεργασίας μπορεί να δημιουργήσει ένα θετικό κλίμα και να ενθαρρύνει μελλοντικές δράσεις και συνεργασίες. Το σημαντικότερο είναι να είστε ειλικρινείς, σαφείς και να εκφράζετε την εκτίμησή σας με τον κατάλληλο τρόπο.

[eclecticstarlightblogger]

Κάστανα: Μια σύντομη ιστορία και μοναδικές συνταγές για να τα απολαύσετε

Πώς ήρθαν στην Ευρώπη, οι πρώτες χρήσεις, τι κάστανα τρώμε στην Ελλάδα, σπάνιες λιχουδιές και 19 μοναδικές συνταγές με τον αγαπημένο μας χειμωνιάτικο καρπό. Οι Έλληνες έφεραν τα κάστανα στην Ευρώπη   Στην Ευρώπη η καστανιά ήρθε με τους Έλληνες και φαίνεται ότι της άρεσε, βρήκε βολικά τα ορεινά, καλά αποστραγγιζόμενα εδάφη και εγκλιματίστηκε άριστα.Η […] Κάστανα: Μια σύντομη ιστορία και μοναδικές…

[thoughtfullyblogger]

Κάστανα: Μια σύντομη ιστορία και μοναδικές συνταγές για να τα απολαύσετε

Πώς ήρθαν στην Ευρώπη, οι πρώτες χρήσεις, τι κάστανα τρώμε στην Ελλάδα, σπάνιες λιχουδιές και 19 μοναδικές συνταγές με τον αγαπημένο μας χειμωνιάτικο καρπό. Οι Έλληνες έφεραν τα κάστανα στην Ευρώπη   Στην Ευρώπη η καστανιά ήρθε με τους Έλληνες και φαίνεται ότι της άρεσε, βρήκε βολικά τα ορεινά, καλά αποστραγγιζόμενα εδάφη και εγκλιματίστηκε άριστα.Η […] Κάστανα: Μια σύντομη ιστορία και μοναδικές…

[greekblogs]

Κάστανα: Μια σύντομη ιστορία και μοναδικές συνταγές για να τα απολαύσετε

Πώς ήρθαν στην Ευρώπη, οι πρώτες χρήσεις, τι κάστανα τρώμε στην Ελλάδα, σπάνιες λιχουδιές και 19 μοναδικές συνταγές με τον αγαπημένο μας χειμωνιάτικο καρπό. Οι Έλληνες έφεραν τα κάστανα στην Ευρώπη   Στην Ευρώπη η καστανιά ήρθε με τους Έλληνες και φαίνεται ότι της άρεσε, βρήκε βολικά τα ορεινά, καλά αποστραγγιζόμενα εδάφη και εγκλιματίστηκε άριστα.Η […] Κάστανα: Μια σύντομη ιστορία και μοναδικές…

[skandaladiaplokidiafthora]

Κάστανα: Μια σύντομη ιστορία και μοναδικές συνταγές για να τα απολαύσετε

Πώς ήρθαν στην Ευρώπη, οι πρώτες χρήσεις, τι κάστανα τρώμε στην Ελλάδα, σπάνιες λιχουδιές και 19 μοναδικές συνταγές με τον αγαπημένο μας χειμωνιάτικο καρπό. Οι Έλληνες έφεραν τα κάστανα στην Ευρώπη   Στην Ευρώπη η καστανιά ήρθε με τους Έλληνες και φαίνεται ότι της άρεσε, βρήκε βολικά τα ορεινά, καλά αποστραγγιζόμενα εδάφη και εγκλιματίστηκε άριστα.Η […] Κάστανα: Μια σύντομη ιστορία και μοναδικές…

[awesomehappystudentmagazine-blog]

Εξαιρετική παρουσίαση των Αμερικανικών εκλογών από την ΕΡΤ

Από τις σπάνιες φορές που η ΕΡΤ κερδίζει σε δημοσιογραφική πληρότητα τα μεγάλα ιδιωτικά κανάλια. Η κάλυψη της κρατικής τηλεόρασης των Αμερικανικών εκλογών ήταν εξαιρετική, πιο άμεση και σίγουρα πιο ενημερωτική από τα υπόλοιπα κανάλια. Δεν αναφερόμαστε μόνο στις έκτακτες βραδινές εκπομπές της Τρίτης αλλά συνολικά στην κάλυψη των Αμερικανικών εκλογών στις ΗΠΑ τις τελευταίες τρεις ημέρες. Φαίνεται…

[justforbooks]

Το Νόμπελ Λογοτεχνίας και οι Έλληνες συγγραφείς

��αλοί συγγραφείς δεν είναι μόνο όσοι κερδίζουν Νόμπελ

Επειδή όλη αυτή η συζήτηση περί μιας «πολύ δυνατής» ελληνικής υποψηφιότητας για το φετινό βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας (το οποίο, όπως ανακοινώθηκε, πήρε τελικά η Νοτιοκορεάτισα πεζογράφος Χαν Κανγκ), ήταν μάλλον ατυχής και οπωσδήποτε ενδεικτική ενός πολιτισμικού επαρχιωτισμού, καλό είναι να διευκρινιστούν ορισμένα πράγματα. Διότι έτσι, εκτός των άλλων, εκτίθενται -δυστυχώς, ερήμην τους- και ορισμένοι κατά τα άλλα πολύ καλοί Έλληνες συγγραφείς (δεν είναι καλοί συγγραφείς μόνο όσοι κερδίζουν Νόμπελ…) των οποίων το όνομα κυκλοφορεί αυθαίρετα, με τέτοιες αφορμές.

Αν κοιτάξουμε, λοιπόν, ποιοι ήταν οι νικητές του βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας τουλάχιστον τα τελευταία 30 έτη (για να μην πάμε πιο παλιά) θα αντιληφθούμε πρώτα και κύρια ότι ποτέ κανείς (πόσο μάλλον μια στοιχηματική εταιρία…) δεν έχει καταφέρει να προβλέψει τον νικητή της εκάστοτε χρονιάς. Πρόκειται πάντοτε για μια μάλλον αναπάντεχη επιλογή και ενίοτε κόντρα στα γούστα της εποχής (π.χ. όπως σε έναν στιχουργό σαν τον Μπομπ Ντίλαν, το 2016 ή σε έναν εντελώς ξεχασμένο πεζογράφο σαν τον Le Clézio, το 2009). Άλλωστε, ουδείς γνωρίζει ποια είναι (και με ποια κριτήρια συγκροτείται) η short list με τα 5 ονόματα που επιλέγονται κάθε χρονιά ως οι τελικές υποψηφιότητες -και από τις οποίες προκύπτει ως νικητής ο έχων την απόλυτη πλειοψηφία των ψήφων των μελών της Επιτροπής. Εξ ου και κάθε χρόνο κυκλοφορούν, πάντα αυθαίρετα, τα ίδια και τα ίδια ονόματα σπουδαίων λογοτεχνών παγκοσμίως που δεν έχουν ακόμη γευτεί την χαρά του βραβείου αυτού, με το αποτέλεσμα να είναι πάντα το ίδιο: δεν παίρνουν το Νόμπελ τα δήθεν «φαβορί» αλλά κάποιος άλλος τον οποίο ουδείς είχε φανταστεί. Συνεπώς, θα έλεγα ότι ματαιοπονεί όποιος επιχειρεί τέτοιες προβλέψεις.

Αλλά δεν είναι μόνο διαδικαστικό το ζήτημα. Αν δει και πάλι κανείς τους νικητές αυτής της περιόδου (και ίσως, τις περασμένες δεκαετίες να ήταν ακόμη πιο ισχυρή η τάση αυτή), θα διαπιστώσει ότι σχεδόν χωρίς εξαίρεση επρόκειτο για διεθνώς αναγνωρισμένους συγγραφείς πριν το Νόμπελ, άσχετα αν είχαν γνωρίσει ή όχι ήδη παγκόσμια εκδοτική επιτυχία. Ήταν λογοτέχνες των οποίων το έργο είχε φυσικά μεταφραστεί στις κυρίαρχες γλώσσες αλλά όχι μόνο (π.χ. ο άγνωστος στο ευρύ κοινό Σουηδός ποιητής Τούμας Τράνστρεμερ, που κέρδισε το Νόμπελ το 2011, έχει μεταφραστεί σε πάνω από 60 γλώσσες) και που είχαν τιμηθεί με άλλα σημαντικά διεθνή βραβεία, παρότι μικρότερης αναγνωρισιμότητας (όχι πάντως και αξίας) σε σχέση με το Νόμπελ. Επαναλαμβάνω, μπορεί το ευρύ κοινό να μην τους γνώριζε αλλά ήταν ήδη καταξιωμένοι από πολύ μεγάλου κύρους διεθνείς λογοτεχνικούς θεσμούς όπως το Booker, και πάντως από το διεθνές "συνάφι" (άρα όχι μόνο στην χώρα τους) πριν έρθει η στιγμή του Νόμπελ -το οποίο είναι δεδομένο ότι χαρίζει παγκόσμια αναγνωρισιμότητα σε όποιον το κερδίσει.

Υπάρχει και κάτι ακόμη που καλό είναι να λάβουμε υπόψη. Η γλώσσα στην οποία γράφεται το πρωτότυπο παίζει και αυτή το ρόλο της, και δεν είναι μικρός. Από το 1901 που δίνεται το βραβείο, το έχουν κερδίσει 32 φορές τα αγγλικά, 16 τα γαλλικά, 15 τα γερμανικά, 11 τα ισπανικά και 6 τα ιταλικά. Δηλαδή, αυτές οι 5 παγκοσμίως κυρίαρχες γλώσσες το έχουν κερδίσει αθροιστικά 80 φορές -άρα, αρκετά πάνω από το μισές σε σύνολο 121 βραβεύσεων.

Φυσικά, η παγκοσμιοποίηση έχει επιδράσει θετικά και σε αυτό, υπό την έννοια ότι τις τελευταίες δεκαετίες το (άτυπο) γλωσσικό κριτήριο έχει υποχωρήσει και δεν είναι σπάνιες οι φορές που βραβεύονται -όπως και φέτος- λογοτέχνες μη κυρίαρχων γλωσσών (άλλωστε, τα ίδια τα ελληνικά έχουν δύο Νόμπελ). Αλλά και πάλι, αν μιλήσουμε με την γλώσσα των αριθμών, οι πιθανότητες βράβευσης μιας περιφερειακής γλώσσας είναι πολύ μικρές (μόνο τα σουηδικά είναι εδώ εξαίρεση με 7 βραβεύσεις συνολικά) καθώς εδώ πρέπει να έχουμε κατά νου και κάτι ακόμη, τεχνικής φύσης: ότι το έργο του υποψήφιου λογοτέχνη για Νόμπελ εξετάζεται και αξιολογείται από την αρμόδια Επιτροπή πάντοτε στο πρωτότυπο. Και όταν δεν υπάρχει μεταξύ της Επιτροπής κάποιος που να μπορεί να διαβάσει την πρωτότυπη γλώσσα, καταφεύγουν σε εξωτερικούς που την έχουν ως μητρική, παρέχοντας βοήθεια επ' αυτού. Ωστόσο, όπως γνωρίζουμε όλοι, καμία μετάφραση ή μεταφορά του πρωτότυπου δεν μπορεί να συγκριθεί με την εκφραστική δύναμη και το βάθος του ίδιου του πρωτότυπου, και έτσι μια “μικρή” γλώσσα είναι καταδικασμένη να ξεκινάει πάντα από μειονεκτική θέση έναντι των 4-5 κυρίαρχων που παρεμπιπτόντως εκφράζουν όλες τους τον δυτικό πολιτισμό και τις συναφείς αξίες του.

Ως προς τα στατιστικά του φύλου, καλύτερα να μην τα συζητάμε: από τους 121 νικητές, οι 103 είναι άνδρες και μόνο οι 18 γυναίκες -αν και αυτό έχει αλλάξει σημαντικά τούτη την τελευταία 30ετία, εφόσον έχουμε 10 γυναίκες μεταξύ των βραβευθέντων.

Γιατί λέγονται εντέλει όλα αυτά; Διότι το μείζον για να μπορέσει ένας λογοτέχνης που γράφει στα ελληνικά να φθάσει σε τέτοιες μεγάλες διακρίσεις, είναι προηγουμένως, όχι μόνο να έχει σπάσει τα στεγανά της μικρής χώρας μας και να έχει διεθνοποιηθεί μέσα από μεταφράσεις σε πολλές άλλες γλώσσες, αλλά θα πρέπει να έχει τιμηθεί και με πολύ ανταγωνιστικά, πρώτης γραμμής, διεθνή λογοτεχνικά βραβεία. Αυτό προφανώς δεν απαιτεί μόνο καλές δημόσιες σχέσεις κοσμοπολίτικης υφής από την πλευρά του συγγραφέα ούτε μόνο μια πολιτική διάδοσης της λογοτεχνίας μας από την πλευρά της ελληνικής πολιτείας. Κυρίως απαιτεί την πρωτότυπη και ουσιαστική συμβολή των Ελλήνων λογοτεχνών στα μεγάλα θέματα (όχι μόνο της εποχής και της εκάστοτε συγκυρίας), τα οποία μπορούν να κινήσουν και την προσοχή του διεθνούς κοινού αλλά κυρίως της σοβαρής διεθνούς κριτικής. Η οποία δεν πείθεται παρά μόνο από την αξία ενός έργου και διόλου από την (αυτο)προβολή του συγγραφέα.

Daily inspiration. Discover more photos at Just for Books…?