#ξένη γλώσσα

[statherhsunarthsh]

Ερωτήσεις

1. Τι θα ήθελες οπωσδήποτε να ξέρω για σένα;

2. Ποιο είναι το πιο ενδιαφέρον πράγμα που έκανες πρόσφατα;

3. Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που σου έχουν δώσει ποτέ;

4. Ποιο ταξίδι σου έχει μείνει αξέχαστο;

5. Ποιο είναι το καλύτερο κοπλιμέντο που σου έχουν κάνει;

6. Ποιο άτομο πιστεύεις ότι έχει επηρεάσει βαθιά τη ζωή σου;

7. Ακολουθείς κάποια ρουτίνα όταν ξυπνάς ή πριν κοιμηθείς;

8. Έχεις συνδεθεί ποτέ τόσο στενά με κάποιο κατοικίδιο που είχες ώστε να πονέσεις πολύ όταν το έχασες;

9. Αν έχεις χρόνο θέλεις να μάθεις μία ακόμη ξένη γλώσσα; Και ποια είναι αυτή;

10. Ποιο είναι το αγαπημένο σου ρητό;

11. Ποιος είναι ο μεγαλύτερός σου φόβος;

12. Πώς θα ήθελες να ζεις σε δέκα χρόνια από τώρα;

13. Τα χρήματα φέρνουν την ευτυχία;

14. Πώς ξεπερνάς την αποτυχία;

15. Ποιο είναι το πιο τρομακτικό πράγμα που σου έχει συμβεί;

16. Υπάρχει ένα μέρος στον κόσμο που θα ήθελες να ζήσεις το υπόλοιπο της ζωής σου;

17. Ποιο λάθος σου σού έχει δώσει το καλύτερο μάθημα ζωής;

18. Για ποιο πράγμα που έχεις καταφέρει νιώθεις πραγματικά περήφανος/περήφανη;

19. Πόσο έχουν αλλάξει οι στόχοι σου από παλιότερα;

20. Ποιος είναι ο αγαπημένος σου τρόπος για να περάσεις το ρεπό;

21. Τι είδους μουσική σου αρέσει;

22. Ποιο είναι το επόμενο μέρος στη λίστα των ταξιδιών σου και γιατί;

23. Ποια είναι τα χόμπι σου και πώς ασχολήθηκες με αυτά;

24. Ποια ήταν η αγαπημένη σου ηλικία όταν μεγάλωνες;

25. Ποιο ήταν το τελευταίο πράγμα που διάβασες;

26. Θα έλεγες ότι είσαι περισσότερο εξωστρεφής ή εσωστρεφής;

27. Ποια ήταν η τελευταία τηλεοπτική σειρά που παρακολούθησες;

28. Σου αρέσουν τα podcasts ή ακούς μόνο μουσική;

29. Έχεις κάποια αγαπημένη γιορτή;

30. Αν μπορούσες να τρως μόνο ένα φαγητό για το υπόλοιπο της ζωής σου, ποιο θα ήταν αυτό;

31.Σου αρέσει να πηγαίνεις στον κινηματογράφο ή προτιμάς να τον βλέπεις ταινίες στο σπίτι;

32. Ποια είναι η ένοχη απόλαυσή σου;

33. Πόσο χρονών ήσουν όταν ερωτεύτηκες για πρώτη φορά κάποιον διάσημο και ποιον;

34. Ποιο είναι ένα πράγμα που μπορεί να κάνει τη μέρα σου αμέσως καλύτερη;

35. Έχεις κάποιο απωθημένο;

36. Ποιο γεύμα είναι το αγαπημένο σου: το πρωινό, το μεσημεριανό ή το βραδινό;

37. Ποιο τραγούδι σε ξεσηκώνει πάντα;

38. Ποια δραστηριότητα σε ηρεμεί αμέσως;

39. Ιδανικά, πώς θα περνούσες τα γενέθλιά σου;

40. Τι κάνεις κατά τη διάρκεια της διαδρομής σου προς/από τη δουλειά;

41. Ποια είναι η αγαπημένη σου εποχή και γιατί;

42. Ποια είναι η εφαρμογή του τηλεφώνου που χρησιμοποιείς περισσότερο;

43. Προτιμάς να μαγειρεύεις ή να παραγγέλνεις;

44. Ποιο είναι το αγαπημένο σου επιτραπέζιο παιχνίδι;

45. Πώς πίνεις τον καφέ σου;

46. Ποιο είναι το πιο πολύτιμο αγαθό σου και γιατί;

47. Ποιο θα ήταν το πρώτο πράγμα που θα έκανες αν κέρδιζες πολλά λεφτά;

48. Πώς σου αρέσει να περνάς τον χρόνο σου μόνος σου;

49. Ποια είναι η καλύτερη συναυλία στην οποία έχεις πάει;

50. Έχεις κάποιο αγαπημένο είδος άσκησης;

51. Για ποια πράγματα είσαι παθιασμένος;

52. Ποιο είναι το αγαπημένο σου είδος ταινιών

53. Ποιο είναι το χειρότερο δώρο που έχεις λάβει και τι έκανες γι’ αυτό;

54. Ποιος ή τι δεν παραλείπει ποτέ να σε κάνει να γελάς;

55. Σου αρέσουν οι ομαδικές δραστηριότητες ή προτιμάς να κάνεις πράγματα μόνος σου;

56. Ποιο είναι το ιδανικό σου πρώτο ραντεβού;

57. Κάνεις συλλογή από κάτι;

58. Ποιο είναι το καλύτερο δώρο που έχεις λάβει και γιατί;

59. Ποιο είναι το αγαπημένο σου podcast;

60. Είσαι ερωτευμένος/η;

[justforbooks]

Ελισάβετ Κοτζιά

Γεννήθηκε μέσα στα βιβλία· κάποια στιγμή, τα έβαλε στην άκρη, για να ξανασυναντήσει τη λογοτεχνία μέσα από μια αναπάντεχη εμπειρία. Άφησε το οικονομικό ρεπορτάζ για την κριτική βιβλίου.

Γεννήθηκα στην Αθήνα το 1954, στην περιοχή της πλατείας Αμερικής. Ανήκω στις ηλικίες που πέρασαν πολλές ώρες παίζοντας μήλα, κρυφτό και γκαζάκια σε δρόμους και οικόπεδα μιας πόλης που ανοικοδομούνταν ταχύτατα. Εκτός από τo παιχνίδι, διάβαζα πολύ. Με πατέρα συγγραφέα κα�� δημοσιογράφο-κριτικό βιβλίου, είχα στα χέρια μου σε αφθονία όλα τα παιδικά της εποχής. Βυθιζόμουν στον Τρελαντώνη, στον Τομ Σόγιερ, στο Χωρίς οικογένεια και στους Αθλίους. Καθόμουν στη σκιά της πίσω βεράντας του σπιτιού μας, τσιμπώντας βερίκοκα, κεράσια ή σταφύλια, ανάλογα με την εποχή, και διάβαζα. Γύρω στα 10 ορκίστηκα στον εαυτό μου, με τον απόλυτο τρόπο που το κάνουν τα παιδιά, πως θα περάσω τη ζωή μου διαβάζοντας ιστορίες.

✔ Κι έπειτα το ξέχασα. Με τις πρώτες ερωτικές ανησυχίες έβαλα στην άκρη τα βιβλία, για να τα ξαναβρώ λίγα χρόνια αργότερα. Πέρασα στο Οικονομικό Τμήμα της Νομικής το 1972 και ανήκω στη γενιά του Πολυτεχνείου. Μέσα στη χούντα άρχισα έτσι να διαβάζω βιβλία των εκδόσεων Θεμέλιο: Μαρξ, Λένιν, Ένγκελς, Μπακούνιν. Αλλά κι αυτό δεν ήταν παρά μια φάση. Με την πτώση της χούντας πήρε ο καθένας τον δρόμο του. Κατά τη γνώμη μου, είναι λάθος να μιλάμε για τη γενιά του Πολυτεχνείου όταν αναφερόμαστε στην περίοδο μετά το 1974, αν και αυτό είναι μια άλλη μεγάλη συζήτηση.

✔ Πώς ξανασυνάντησα τη λογοτεχνία; Στα είκοσι τρία μου είχα μια αναπάντεχη εμπειρία, για την οποία δεν ήμουν καθόλου προετοιμασμένη. Εντελώς ξαφνικά, μια βραδιά –τη θυμάμαι πολύ καλά, σε μια παραθαλάσσια ταβέρνα με μια μεγάλη παρέα συντρόφων από το ΚΚΕ εσωτερικού–, «δι’ ασήμαντον αφορμήν» κάποιος που με ενδιέφερε μου έριξε μια παγωμένη ματιά – γνώρισα την κατάθλιψη. Από τη μια στιγμή στην άλλη όλα μαύρισαν, έχασα τον μπούσουλα, δεν ήξερα πού βρίσκομαι και που πατώ, έχασα την ικανότητα επαφής με τους γύρω μου, σαν να άρχισαν ξαφνικά όλοι να μιλούν μια ξένη γλώσσα.

✔ Κατόρθωσα να ξαναπιάσω το νήμα σιγά σιγά, με πολλούς τρόπους, και η λογοτεχνία στάθηκε ανεπανάληπτος βοηθός, ανοίγοντάς μου ξανά τις πόρτες προς τον κόσμο. Ο Μάνος Σιμωνίδης, ο πρίγκιπας Αντρέι, ο μικρός Πιπ, ο Μαρσέλ, η κυρία Ράμσεϊ, ο Ρατσινιάκ, ο Ζιλιέν Σορέλ, η Μπέτι Σαρπ, η Ίζαμπελ Άρτσερ, ο πρίγκιπας Μίσκιν, ο Αρκάντι Δολγορούκι, δηλαδή οι Ακυβέρνητες Πολιτείες, ο Πόλεμος και Ειρήνη, οι Χαμένες Προσδοκίες, το Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο, το Στον φάρο, ο Μπαρμπα-Γκοριό, το Κόκκινο και το μαύρο, το Πανηγύρι της ματαιοδοξίας, το Πορτρέτο μιας κυρίας, ο Ηλίθιος, ο Έφηβος, με άλλα λόγια ο Στρατής Τσίρκας, ο Λέων Τολστόι, ο Ντίκενς, ο Μαρσέλ Προυστ, η Βιρτζίνια Γουλφ, ο Μπαλζάκ, ο Σταντάλ, ο Γουίλιαμ Θάκερεϊ, ο Χένρι Τζέιμς, ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι.

✔ Κατόρθωσα να ξαναπιάσω το νήμα σιγά σιγά, με πολλούς τρόπους, και η λογοτεχνία στάθηκε ανεπανάληπτος βοηθός, ανοίγοντάς μου ξανά τις πόρτες προς τον κόσμο. Ο Μάνος Σιμωνίδης, ο πρίγκιπας Αντρέι, ο μικρός Πιπ, ο Μαρσέλ, η κυρία Ράμσεϊ, ο Ρατσινιάκ, ο Ζιλιέν Σορέλ, η Μπέτι Σαρπ, η Ίζαμπελ Άρτσερ, ο πρίγκιπας Μίσκιν, ο Αρκάντι Δολγορούκι, δηλαδή οι Ακυβέρνητες Πολιτείες, ο Πόλεμος και Ειρήνη, οι Χαμένες Προσδοκίες, το Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο, το Στον φάρο, ο Μπαρμπα-Γκοριό, το Κόκκινο και το μαύρο, το Πανηγύρι της ματαιοδοξίας, το Πορτρέτο μιας κυρίας, ο Ηλίθιος, ο Έφηβος, με άλλα λόγια ο Στρατής Τσίρκας, ο Λέων Τολστόι, ο Ντίκενς, ο Μαρσέλ Προυστ, η Βιρτζίνια Γουλφ, ο Μπαλζάκ, ο Σταντάλ, ο Γουίλιαμ Θάκερεϊ, ο Χένρι Τζέιμς, ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι.

✔ Ξανάρχισα έτσι να διαβάζω με πάθος, προσπαθώντας ταυτόχρονα να καταλάβω τι ήταν αυτό που με τραβάει, τι είναι αυτό που μας ελκύει στη λογοτεχνία, να κατανοήσω τα κλειδιά της απόλαυσης. Γιατί η κριτική, μαζί με όλα τα άλλα, είναι μια ανεξάντλητη περιέργεια και η περιέργεια αυτή με έσωσε. Πώς το κείμενο παίρνει ζωή; Πώς πρόσωπα που είναι φτιαγμένα από λέξεις καταλήγουν να αποκτήσουν υπόσταση, να μετατραπούν σε ανθρώπους οι οποίοι μας διδάσκουν και συγχρόνως μάς κρατούν συντροφιά; Πώς γίνεται και ένα κείμενο κατορθώνει να αναπλάσει τον κόσμο που μας περιβάλλει και ένα άλλο αποτυγχάνει; Συνεπώς, κριτική είναι ταυτόχρονα κατανόηση, αξιολόγηση και ιεράρχηση της καλλιτεχνικής αξίας των κειμένων.

✔ Την κριτική δεν τη σπουδάζεις στο πανεπιστήμιο ούτε τη διδάσκεσαι σε κάποια ομάδα εργασίας, τη μαθαίνεις μόνος σου γράφοντας και διαβάζοντας. Ο κριτικός είναι στην πραγματικότητα αυτοδίδακτος, όπως είναι και ο μυθιστοριογράφος. Την κριτική τη μαθαίνεις αναλύοντας τα λογοτεχνικά έργα της εποχής σου, διαβάζοντας φιλολογικές μελέτες και κριτικά δοκίμια, μελετώντας λογοτεχνική θεωρία και ιστορία της λογοτεχνίας. Όλα αυτά μαζί σου είναι απαραίτητα προκειμένου να γίνεις κριτικός, υπό δύο βασικές προϋποθέσεις: η πρώτη είναι να διαβάζεις έργα μεγάλων κλασικών γιατί αυτά είναι που σου δίνουν ένα μέτρο για το πόσο μακριά και πόσο ψηλά μπορεί να φτάσει η λογοτεχνία, τι μπορεί να πετύχει. Η δεύτερη προϋπόθεση είναι να επεξεργάζεσαι τα συναισθήματα και τις συγκινήσεις που σου προξενούν τα έργα γιατί αυτά τα συναισθήματα και οι συγκινήσεις είναι που σε καθοδηγούν για το πώς θα τα κρίνεις, θα τα αξιολογήσεις· πάνω τους στηρίζεσαι, είναι τα εργαλεία με τα οποία τα προσεγγίζεις ώστε να μπορέσεις να καταλήξεις σε συμπεράσματα για την αξία τους. Κάνεις σταθμίσεις, αντιπαραβολές, συγκρίσεις, διαβαθμίσεις εν μέσω ενθουσιασμών, εξάρσεων, παραφορών, ενοχλήσεων, απορρίψεων, επιφυλάξεων, αμφιταλαντεύσεων και ενδοιασμών. Αυτή θεωρώ πως είναι η εργασία της κριτικής.

✔ Δάσκαλοί μου στην κριτική υπήρξαν με το έργο τους ο Τέλλος Άγρας, ο Δημήτριος Καπετανάκης και ο ξεχασμένος κριτικός των Αλεξανδρινών γραμμάτων Δ. Ζαχαριάδης, ο Αλέξανδρος Κοτζιάς, ο Σπύρος Τσακνιάς, ο Αλέξανδρος Αργυρίου, ο Μανόλης και η Νόρα Αναγνωστάκη, ο Γιώργος Αράγης, ο Νίκος Φωκάς, ο Δ.Ν. Μαρωνίτης, και οι δύο μεγάλοι ποιητές μας με τα γραπτά τους, τα Ανοιχτά χαρτιά και τις Δοκιμές.

✔ Η ψυχανάλυση με βοήθησε επίσης να σταθώ στα πόδια μου. Κι αυτή είναι μια καταβύθιση στον εαυτό και επεξεργασία συναισθημάτων, μια πολύχρονη διαδικασία προκειμένου να μπορέσει κανείς να απαντήσει σε θεμελιώδη ερωτήματα: τι μεσολάβησε, τι μου συνέβη ξαφνικά, γιατί έχασα την ισορροπία μου, την ικανότητα που είχα να ζω χωρίς αγωνία μέσα στην καθημερινότητα; Και είναι πολύ ενδιαφέρον να αντιλαμβάνεσαι κάποια στιγμή μέσα από αυτήν τη μακρά μαθητεία ότι ψυχανάλυση και λογοτεχνία, η μεγάλη τουλάχιστον λογοτεχνία, και οι δυο τους χρησιμοποιούν κάποιους κοινούς τρόπους, κάποια κοινά εργαλεία όπως είναι η ανοικείωση, η μετατροπή του γνωστού και συνηθισμένου σε ασυνήθιστο, άγνωστο και ανοίκειο, προκειμένου να σε βγάλουν έξω απ’ τις συνήθειές σου και να σε κάνουν να αντικρίσεις τη ζωή και τον κόσμο με μια άλλη, πολύ πιο σύνθετη, διεισδυτική ματιά.

✔ Δουλεύοντας σε μια εφημερίδα όπως η «Καθημερινή», είχα την τύχη και τη δυνατότητα να κάνω τη μετάβαση από το οικονομικό ρεπορτάζ, για το οποίο, λόγω σπουδών είχα προσληφθεί, και να περάσω στον χώρο της κριτικής βιβλίου, τον οποίο μοιράστηκα για δυο δεκαετίες με τον καλό συνάδελφο, ποιητή και κριτικό Παντελή Μπουκάλα. Η κριτική βιβλίου υπήρξε τομέας με πολύ μακρά παράδοση στις σελίδες της εφημερίδας –Αιμίλιος Χουρμούζιος, Κλέων Παράσχος, Ανδρέας Καραντώνης, Αλέξανδρος Κοτζιάς μεταξύ άλλων– κι έτσι. παρότι οι καιροί άλλαξαν και η κριτική μετά το 1974 έχασε τη σημασία που είχε πριν και μετά τον πόλεμο, διατήρησε τη θέση της στο φύλλο.

✔ Γεννήθηκα στην οικογένεια δυο συγγραφέων. Ο πατέρας μου Αλέξανδρος Κοτζιάς και ο θείος μου Κώστας Κοτζιάς είχαν δημιουργήσει τη δεκαετία του ’50 τον εκδοτικό οίκο Κόσμος που κυκλοφόρησε μερικές καλές μεταφράσεις κλασικών. Διαπίστωσαν όμως ότι δεν έκαναν για τις επιχειρήσεις κι έτσι εγκατέλειψαν τις εκδόσεις για να αφιερωθούν στη μυθιστοριογραφία και τη μετάφραση. Το γεγονός πως μεγάλωσα μέσα στον κόσμο του βιβλίου έπαιξε ασφαλώς τον ρόλο του στην τελική μου επιλογή. Δεν μπορώ ακόμα να πω γιατί δεν στράφηκα σε αυτόν εξαρχής, γιατί σπούδασα οικονομικά, γιατί έκανα οικονομικές μεταπτυχιακές σπουδές στο Λονδίνο, στο LSE, και συνέχισα δουλεύοντας στο οικονομικό ρεπορτάζ για δέκα χρόνια – τα τέσσερα εξ αυτών ανταποκρίτρια στις Βρυξέλλες της εφημερίδας «Μεσημβρινή». Όλα, βέβαια, σπουδές, ρεπορτάζ, ανταποκρίσεις, σε βοηθούν να γίνεις μια καλή κριτικός. Διότι σε οποιονδήποτε τομέα κι αν δουλεύεις, η δημοσιογραφία σε μαθαίνει να αναζητάς τα ουσιαστικά κάθε θέματος. Δεν υπάρχει άλλωστε περίπτωση να εντρυφήσεις στον «Economist» και να μη διδαχθείς την πυκνότητα και τη σαφήνεια, την υποχρέωση να μη γράφεις ούτε μια λέξη παραπάνω απ’ όσες χρειάζεται, να μη φλυαρείς.

✔ Μάλλον με βοήθησε στη δουλειά μου το ότι προερχόμουν από μια οικογένεια λογοτεχνών, καθώς μου άνοιξε διάφορους δρόμους χωρίς κόπο. Από την άλλη, βέβαια, το βάρος της σύγκρισης δημιουργεί κι αυτό δυσκολίες. Τα π��ώτα χρόνια έφταναν στ’ αυτιά μου κακεντρεχείς ψίθυροι, όπως ότι τις κριτικές μου τις έγραφε ο πατέρας μου, ο οποίος βεβαίως με βοήθησε στα πρώτα μου βήματα. Σταθήκαμε μπροστά στη βιβλιοθήκη του και μου υπέδειξε ποιους σύγχρονους Έλληνες συγγραφείς άξιζε να διαβάσω. Ήταν πάντα πρόθυμος να συνδράμει οποιονδήποτε του ζητούσε βοήθεια στη λογοτεχνία, θεωρώντας επίσης πως είναι πολύ σημαντική κατάκτηση «το σκαλί το πρώτο». Ήταν καλός οικογενειάρχης, φρόντιζε πάντα να τα έχουμε όλα, χωρίς ωστόσο να ασχολείται με τα παιδιά του, τον αδελφό μου κι εμένα.

✔ Ένα πρόβλημα με την κριτική είναι το εξής: πώς γίνεται μια προσωπική έκφραση για την καλλιτεχνική αξία ενός μυθιστορήματος, δηλαδή μια έκφραση προσωπικού γούστου, να έχει ευρύτερο ενδιαφέρον; Από πού αντλούν ο κριτικός και η κριτικός το δικαίωμα να προβάλλουν τις ατομικές τους γνώμες ως απόψεις με καθολικότερη σημασία; Η απάντηση βρίσκεται, πιστεύω, στο γεγονός πως ο κριτικός δεν περιορίζεται στο να βγάζει αυθαίρετα φιρμάνια, λέγοντας τι είναι καλό και τι δεν είναι, αλλά αναπτύσσει και αιτιολογεί τη γνώμη του. Οι αιτιολογίες αυτές, βέβαια, δεν έχουν αντικειμενική ισχύ, πάλι προϊόν προσωπικού γούστου είναι, φανερώνουν όμως το πώς σκέφτεται – δείχνουν την προσωπική του θεωρία για τη λογοτεχνία. Ανοίγει έτσι με τα χρόνια μια συζήτηση, ένας νοητός διάλογος μεταξύ του κριτικού και του αναγνωστικού κοινού, ο οποίος το βοηθάει να αποκτήσει και αυτό μια συνθετότερη αναγνωστική μάτια.

✔ Συχνά κατηγορούν τους κριτικούς ότι είναι αποτυχημένοι λογοτέχνες ή άνθρωποι που θα ήθελαν να είναι λογοτέχνες. Θέτω το ερώτημα στον εαυτό μου: θα με ενδιέφερε να γράφω μυθιστορήματ��; Η απάντηση είναι: «ναι, θα με ενδιέφερε». Όμως δεν μπορείς να γίνεις τραγουδιστής αν δεν έχεις φωνή, δεν μπορείς να γίνεις χορευτής αν δεν έχεις ρυθμό, δεν μπορείς να γίνεις γλύπτης αν δεν έχεις την κατάλληλη σωματική διάπλαση. Ανάμεσα σε πολλά άλλα η λογοτεχνία απαιτεί μια γλώσσα που δεν καταφεύγει στη χρήση των γενικών κατηγοριών της νόησης αλλά απαιτεί την ανάπτυξη της συγκεκριμένης έκφρασης των αισθήσεων. Η δική μου έκφραση τείνει προς το αφηρημένο, είναι λογοκρατούμενη, επομένως ακατάλληλη για την λογοτεχνία. Το κατάλαβα αρκετά νωρίς. Αγαπάω τη λογοτεχνία και αισθάνομαι πως συνδέομαι ουσιαστικά μαζί της με τον τρόπο που μου επιτρέπουν τα μέσα που διαθέτω. No hard feelings.

✔ Όπως και σε όλους τους άλλους τομείς, στη διάρκεια των δεκαετιών της Μεταπολίτευσης τα πάντα ήρθαν πάνω κάτω στον χώρο του βιβλίου. Μέσα σε είκοσι χρόνια, μεταξύ 1985 και 2005 οι τίτλοι των βιβλίων τετραπλασιάστηκαν, πολλαπλασιάστηκε ο τζίρος της αγοράς βιβλίου, δαπανήθηκαν μεγάλα διαφημιστικά κεφάλαια, προσφέρθηκαν υπολογίσιμα πνευματικά δικαιώματα, υπερδιπλασιάστηκε ο αριθμός των μυθιστορημάτων και των διηγηματογραφικών συλλογών, αποθεώθηκε η γυναικεία λογοτεχνία και η πεζογραφία των νέων, καθιερώθηκαν καινούργιοι θεσμοί βράβευσης.

✔ Ωστόσο, παρά το γεγονός πως πολλές εφημερίδες εγκαινίασαν την ίδια εποχή ένθετα βιβλίου, η κριτική συρρικνώθηκε, χάνοντας το κοινωνικό κύρος που είχε στα μέσα του προηγούμενου αιώνα, καθώς οι νεότεροι μυθιστοριογράφοι άρχισαν να έρχονταν σε επαφή με το αναγνωστικό κοινό όχι με τη διαμεσολάβηση των κριτικών σημειωμάτων αλλά με τη βοήθεια του δημοσιογραφικού ρεπορτάζ και των αναρίθμητων βιβλιοπαρουσιάσεων. Ήταν, μπορούμε να πούμε, μια αναμενόμενη εξέλιξη σε μια εποχή υποχώρησης των ιεραρχιών και των διακρίσεων. Γιατί ποιος θα το φανταζόταν ποτέ πως το αστυνομικό μυθιστόρημα αλλά και το ρομάντζο θα θεωρούνταν σήμερα εκλεκτά τμήματα της λογοτεχνίας;

✔ Ένα ερώτημα που συχνά απασχολεί συγγραφείς, φιλολόγους και κριτικούς είναι γιατί το ελληνικό μυθιστόρημα δεν έχει, με μια-δυο εξαιρέσεις, ιδιαίτερη απήχηση στις ξένες χώρες. Φταίει που η γλώσσα μας είναι μικρή; Φταίει πως ποτέ δεν κατορθώσαμε να αποκτήσουμε μια φερέγγυα κρατική πολιτική στήριξης της ελληνικής πεζογραφίας στο εξωτερικό; Ευθύνεται μήπως η ποιότητα του ελληνικού μυθιστορήματος, εξακολουθούμε δηλαδή να είμαστε η χώρα της ποίησης και του διηγήματος; Το ζήτημα είναι σύνθετο και δεν υπάρχουν απλές απαντήσεις.

✔ Κατά τη γνώμη μου, η ελληνική πεζογραφία ανθεί. Βγαίνουν κάθε χρόνο αρκετά καλά μυθιστορήματα και διηγηματογραφικές συλλογές. Ο πολλαπλασιασμός των τίτλων των μυθιστορημάτων που σημειώθηκε στη Μεταπολίτευση δεν σήμανε βέβαια την απογείωση της ελληνικής πεζογραφίας. Διατήρησε όμως το ίδιο καλό επίπεδο που είχε τις προηγούμενες δεκαετίες, μετά τον πόλεμο. Ωστόσο, ένας από τους λόγους που δυσκολεύεται να κάνει αισθητή την παρουσία της στο εξωτερικό είναι, πιστεύω, ο εξής: καίρια προϋπόθεση για να μπορέσει ένας συγγραφέας του οποίου η γλώσσα είναι μικρή να διεισδύσει στις ξένες αγορές είναι το να έχει το μυθιστόρημά του ελκυστική πλοκή. Ελληνικά μυθιστορήματα με συναρπαστικές περιπέτειες ασφαλώς υπάρχουν. Είναι όμως λίγα, όχι τόσα ώστε να κατορθώσουν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους στις ξένες αγορές ως ενδιαφέρουσα, ελληνικής προέλευσης λογοτεχνία κι έτσι να κινητοποιηθεί η επιθυμία των ξένων για το ελληνικό βιβλίο. Οι καλοί Έλληνες λογοτέχνες είναι από καλοί ως εξαιρετικοί τεχνίτες, όχι όμως θελκτικοί «παραμυθάδες». Το έργο τους δεν στηρίζεται στη γοητευτική πλοκή αλλά σε διάφορα αφηγηματικά τεχνάσματα – στην τεχνική της υποβολής, στο αποσπασματικό μοντάζ, στις αποσιωπήσεις. Επίσης, έχουμε καλούς διηγηματογράφους, αλλά ούτε το διήγημα αποτελεί ευπρόσδεκτο είδος στις διεθνείς αγορές. Τέλος, έχουμε καλούς στυλίστες των οποίων τα πεζά παραπέμπουν στην ποίηση – ακόμα πιο δύσκολο να γίνει αισθητή η πρόζα τους στις ξένες αγορές.

✔ Είναι πολλά τα μυθιστορήματα των συγγραφέων της Μεταπολίτευσης που αγαπώ. Δεν γίνεται βέβαια να τα απαριθμήσω όλα, δεν θα διστάσω όμως να αναφέρω μερικά. Οι Βραδιές μπαλέτου του Αλέξη Πανσέληνου, το Εις τον πάτο της εικόνας της Μάρως Δούκα, ο Άχρηστος Δημήτρης του Γιώργου Συμπάρδη, η Ιστορία του Γιώργη Γιατρομανωλάκη, το Και με το φως του λύκου επανέρχονται της Ζυράννας Ζατέλη, το Ζιγκ ζαγκ στις νεραντζιές της Έρσης Σωτηροπούλου, το Μυθιστόρημα του Ξενοφώντα του Τάκη Θεοδωρόπουλου, τα Σπασμένα ελληνικά του Θανάση Χειμωνά, η Ιδιαίτερα της Ελιάνας Χουρμουζιάδου, το Τι είδε η γυναίκα του Λωτ της Ιωάννας Μπουραζοπούλου, το Απόψε δεν έχουμε φίλους της Σοφίας Νικολαΐδου, η Δεξιά τσέπη του ράσου του Γιάννη Μακριδάκη, ολόκληρος ο Δημήτρης Νόλλας και ο Θανάσης Βαλτινός. Και από τους διηγηματογράφους ή τους στυλίστες των μικρών πεζών θα αναφέρω τον Γιώργο Σκαμπαρδώνη, τον Τάσο Καλούτσα, τον Αργύρη Χιόνη, τον Κώστα Παπαγεωργίου, τον Κώστα Μαυρουδή, τον Αριστείδη Αντωνά.

✔ Τι άλλο χρειάζεται για να γίνει κανείς κριτικός; Χρειάζεται πολύ διάβασμα προκειμένου να πλάσεις τα κριτήρια σου και την εντελώς προσωπική ��ου θεωρία. Ταυτόχρονα, όμως, χρειάζεται να μπορείς να σβήνεις και να ξεχνάς όλα όσα γνωρίζεις έτσι ώστε να είσαι δεκτικός απέναντι στο καινούργιο, διότι καλή λογοτεχνία είναι αυτή που μπορεί να ανανεώνει τα αφηγηματικά εργαλεία της παράδοσης. Ο κριτικός χρειάζεται, λοιπόν, να μπορεί να αποκτά τη δίψα και την αθωότητα που είχε όταν διάβαζε σαν ήταν παιδί. Κι ακόμα, χρειάζεται να έχει τέτοια εσωτερική συγκρότηση ώστε να μην παρασύρεται ούτε απ’ τις πιέσεις των ενδιαφερομένων –αυτό έτσι κι αλλιώς– ούτε από τις δικές του ψυχικές μεταπτώσεις ή εξωτερικούς παράγοντες, όπως οι πιέσεις των βιοτικών αναγκών. Ο κριτικός χρειάζεται να είναι ενθουσιώδης και μαζί στοχαστικός.

✔ Με τι ασχολούμαι αυτή την εποχή; Για έναν επαγγελματία αναγνώστη συνταξιοδότηση δεν σημαίνει παύση. Μετά τις δυο μελέτες μου, Ιδέες και αισθητική – Μεσοπολεμικοί και μεταπολεμικοί πεζογράφοι 1930-1974 και Ελληνική πεζογραφία 1974-2010 – Το μέτρο και τα σταθμά, θα κυκλοφορήσει σε λίγο καιρό ένα δοκίμιο για το πώς γράφεται η λογοτεχνία, και από τις εκδόσεις Κίχλη ένας τόμος με επιλογή από τα κριτικά σημειώματα της περιόδου 1984-2024. Και, υγεία να έχουμε, κάνουμε πολλά ταξίδια με τον άντρα μου Γιάννη Δρόσο, με τον οποίο κλείνουμε φέτος πενήντα χρόνια μαζί. Επισκεπτόμαστε τον γιο μας Αλέξανδρο στο Βερολίνο και προγραμματίζουμε μακρινές εκδρομές, αφήνοντας τις πιο κοντινές της Ευρώπης για το απώτερο μέλλον και τα βαθιά γηρατειά μας.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Daily inspiration. Discover more photos at Just for Books…?

[mousmoula]

Αποικιοκρατία-Χρυσάνθη 1-0: Μια Σύνοψη

μετά από 4 μήνες στο εξωτερικό, πλέον:

• μετράω στα αγγλικά

• σκέφτομαι στα αγγλικά

• ο γραφικός μου χαρακτήρας στα ελληνικά ΔΕΝ ΔΙΑΒΑΖΕΤΑΙ

• άμα κάποιος μου μιλήσει ελληνικά ενώ δεν το περιμένω δεν,,, καταλαβαίνω,,,, τι μου είπε,,,,,,, (έχει συμβεί ήδη 2 φορές αυτή την εβδομάδα ��οΗΘΕΙΑ)

• κάνω τα χειρότερα γραμματικά λάθη που έχετε ακούσει

συμπέρασμα: βοήθεια

θέλω να βάλω τον εγκέφαλό μου κάτω από ένα μικροσκόπιο και να τον μελετήσω μέχρι να καταλάβω τι σκατά έγινε στο γλωσσικό κομμάτι τους τελευταίους 4 μήνες και μιλάω πιο άνετα αγγλικά από ελληνικά πλέον

[xionisgr]

ISBN: 978-960-422-990-1 Συγγραφέας: Κατσούδα Γεωργία Εκδότης: Άγκυρα Σελίδες: 264 Ημερομηνία Έκδοσης: 2011-09-01 Διαστάσεις: 24 x 17 Εξώφυλλο: Χαρτόδετο

[kwstasattgr]

ISBN: 978-960-422-990-1 Συγγραφέας: Κατσούδα Γεωργία Εκδότης: Άγκυρα Σελίδες: 264 Ημερομηνία Έκδοσης: 2011-09-01 Διαστάσεις: 24 x 17 Εξώφυλλο: Χαρτόδετο

[a078740849aposts]

ISBN: 978-960-422-990-1 Συγγραφέας: Κατσούδα Γεωργία Εκδότης: Άγκυρα Σελίδες: 264 Ημερομηνία Έκδοσης: 2011-09-01 Διαστάσεις: 24 x 17 Εξώφυλλο: Χαρτόδετο

[takovios]

THE QUICK-TALK-ALL - Download: Μιλάω γρήγορα Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ισπανικά.

Είναι ο πιο φυσικός και γρήγορος τρόπος να μάθετε να μιλάτε μια ξένη γλώσσα, ΒΛΕΠΩ-ΑΚΟΥΩ-ΜΙΛΑΩ-ΓΡΑΦΩ. 

 Δείτε ακριβώς πως είναι, δοκιμάστε τα demo για όλες τις γλώσσες ONLINE.   Ιδιαίτερα χρήσιμο για τους μαθητές, σπουδαστές και τα τουριστικά επαγγέλματα   https://agglikanow.gr/quick-talk-all/   

 Είναι χρήσιμο  για όλα τα μέλη της οικογένειας, γονείς και παιδιά. για να μιλάτε και να επικοινωνείτε με ανθρώπους απ' όλο τον κόσμο. Είναι σημαντικό βοήθημα για τα τουριστικά επαγγέλματα.   

 Δεν έχει ημερομηνία λήξης, το αγοράζετε μια φορά, το κατεβάζετε και το έχετε για πάντα. Μεγάλη έκπτωση, από 69 ευρώ ανά γλώσσα, τώρα 39 ευρώ για κάθε γλώσσα. Δείτε το πρόγραμμα.   https://agglikanow.gr/quick-talk-all/  

[kentro-xenon-glwsson-tzanetos]

👋 5 μυστικά που πρέπει να γνωρίζεις για να μάθεις άνετα μια ξένη γλώσσα! 👀 εδώ: https://tzanetos.eu/5-mistika-gia-na-matheis-xenh-glossa.../ 🗣 Ότι πρέπει να γνωρίζεις μπαίνοντας σε μια #online αίθουσα εκμάθησης ξένων γλωσσών για #ενήλικες! . . . . . . . . . #StayTuned #Τζανέτος #ΑγγλικαOnline #ΓαλλικαOnline #ΓερμανικαOnline #ΙσπανικαOnline #ΙταλικαOnline #ΞενεςΓλωσσες

[orgismenh]

Έχεις κάποιο χόμπι φίλη οργισμένη; Ψάχνω να βρω πράγματα που μπορεί να μου αρέσουν αλλά δεν ξέρω με τι θα μπορούσα να ασχοληθώ. Προτείνετε κάτι παιδιά γιατί το tumblr δεν είναι χόμπι. 🥲

Αυτή την περίοδο δυστυχώς δεν ασχολούμαι αρκετά με όσα μου αρέσουν ή όσα μου φαίνονται ενδιαφέροντα, ωστόσο έχω πράγματα που θα ήθελα να κάνω. Κοίτα μπορείς να ασχοληθείς με ένα άθλημα ή ακόμη και γυμναστήριο, διαφορετικά μπορείς να πας σε μια θεατρική ομάδα, να κάνεις μαθήματα φωνητικής, ένα όργανο, να μάθεις μια ξένη γλώσσα, να ξεκινήσεις να διαβάζεις βιβλία, να γράφεις, να ασχοληθείς με την φωτογραφία ή το ��χέδιο, να βλέπεις περι��σότερο κινηματογράφο, να κάνεις χειροτεχνίες, να πας για εθελοντισμό, υπάρχουν άπειρα πραγματάκια μαγειρική - ζαχαροπλαστική, ταξίδια, μακιγιάζ εννοώ πχ και body painting, επισκέψεις σε μουσεία, βιβλιοθήκες κλπ ποδηλατοοο εγώ πχ δεν ξέρω 😢 αυτά δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι άλλοο τώρα.

[impishminded]

Αν πράγματι ήταν γραφτό μας, δεν θα καθόμασταν πλευρικά για ακόμα μια φορά;

Αναρωτήθηκα, όσο παρακολουθούσα την οθόνη του κινητού μου να φωτίζει δυναμικά σαν προβολέας το δωμάτιο μου, με τα νούμερά σου να αναγράφονται πάνω. Γνώριζα πως θα τα έβλεπα τελευταία φορά και ξαφνικά κάτι μέσα μου, λειτούργησε με χαρά.

Αναρωτήθηκα, μήπως κάθε φορά που καλείς το όνομά μου θαρρείς πως μεταβολή θα κάνω, αναστροφή και πίσω στην αγκαλιά σου με δάκρυα μέχρι τα μάγουλα, θα πλαντάξω και θα σε αγκαλιάσω.

Αναρωτήθηκα, μήπως ποτέ συνειδητοποιήσεις πως ήσουν μονάχα στη ζωή μου ένα αντίβαρο- να διψάω να περπατήσω μπροστά, να με γραπώνεις ξαφνικά και για έναν δυσεξήγητο λόγο να επιλέγω τον ενοφθλαμισμό. Επέμενα, ξεπερνούσα όρια -ίσως μονάχα τα δικά μου- μέχρι που αντιλήφθηκα πως κάπου εδώ θα λυγίσω, θα γονατίσω και ίσως τη ψυχή μου χαραμίσω.

Αναρωτήθηκα, μήπως ήσουν αληθινά, ειλικρινά, γνήσια και έντιμα, αγαθός απέναντι μου ενώ εις βάθος κατείχες τη δεξιότητα να παρέχεις κάποιο αβέβαιο κενό συναισθηματικά, εγκεφαλικά, ψυχικά και σωματικά -παρουσιάζοντάς το ως μία πολλά υποσχόμενα σταθερά.

Αναρωτήθηκα γιατί στεκόμουν απέναντί σου τελευταία φορά; Θαρρώ αναζητούσες πως θα ψελλίσω λόγια διαφορετικά, σχετικά με την αγάπη, τον έρωτα και ιδεώδη όπου θα καταλήγαν πως εσύ είσαι τα δικά μου «ιδανικά». Ειδικά για να γράφω κάθε μέρα σε χαρτάκια μικρά, πως ο κόσμος μου δημιουργήθηκε γύρω από τα μάτια σου τα κάστανα. Στο είπα, σε κοίταξα τελευταία φορά, έτη φωτός ταξίδεψα μακρυά, αναζητώντας ξένη αγκαλιά.

Εκεί γνωρίζω πως συνειδητοποιήσεις, ποσά χιλιόμετρα βρίσκονταν ανάμεσα σε αυτά τα εκατοστά! Πόσο λιλιπούτεια ενδέχεται να μετατραπεί μια γλώσσα, όταν λούζεις το χώρο με λέξεις χωρίς πρώτα να ζυγίσεις το βάρος ή το βάθος. Πόσο μέσα σε έναν σώμα αρκετό για να χωρέσει, συναίσθημα για δυο ή τρεις, βρέθηκες πιο γυμνός, κενός, ��ίζερος και ανυπόστατος από όλους.

Εκεί γνωρίζω πως συνειδητοποιήσεις, πόσα χιλιόμετρα βρίσκονταν ανάμεσα σε αυτά τα εκατοστά της καρδιάς μου, τόσα πολλά ωστόσο δεν περπάτησες ούτε ένα και δεν είχες την ευκαιρία, την πιθανότητα, τη δυνατότητα ή την ικανότητα να το πραγματοποιήσεις ποτέ ξανά!

Εκεί συνειδητοποίησα εγώ, με τα χέρια ανοιχτά, το κεφάλι ψηλά, τον πιο κοντινό άνθρωπό μου να οδηγάει κάπου στα βουνά με τα παράθυρα ανοιχτά, πόσο τραυματισμένη δεν θα κατέληγα εάν εκείνη τη μέρα πρότεινα οτιδήποτε, ανάποδο του « Ας το προσπαθήσουμε ξανά! ».

Αμέτρητες κραυγές ακούστηκαν μετά και δάκρυα φάνηκε να κυλούσαν μονάχα από τα αριστερά!

« Το τελείωσες, άστο να φύγει » ψυθίρισε στο αυτί μου κοντά, κρατώντας με λίγο πιο θερμά, πιο κοντά, πιο σφιχτά. Ελπίζω να διδάχτηκες πως τυλίγεις τα χέρια σου γύρω από ένα σώμα, αληθινά!

Εκεί συνειδητοποίησα ποσά χιλιόμετρα υπήρχαν μέσα σε αυτά τα εκατοστά της καρδιάς, απέραντα, αμέτρητα, άπιαστα, αψεγάδιαστα, τόσα χιλιόμετρα που αναζητούσα να διανύσεις ωστόσο μπέρδεψες τις λέξεις, θεώρησες πως ήταν ορθώ για τον επόμενο να τα διαλύσεις.

[statherhsunarthsh]

9,12,15

9. Αν έχεις χρόνο θέλεις να μάθεις μία ακόμη ξένη γλώσσα; Και ποια είναι αυτή;

Θα ήθελα παρα πολύ να συνεχίσω τα Γαλλικά που ξεκίνησα στο γυμνάσιο 🥲

12. Πώς θα ήθελες να ζεις σε δέκα χρόνια από τώρα;

Αρχικά ζωντανή. Κατά προτίμηση υγιής και με άτομα που αγαπώ και μ’ αγαπάνε δίπλα μου. Bonus points αν κάνω κάτι που αγαπώ.

15. Ποιο είναι το πιο τρομακτικό πράγμα που σου έχει συμβεί;

Έχασα τον εαυτό μου

Ευχαριστω πολύ για τις ερωτήσεις<3

[hardobjectperson]

Διδάσκουμε την Ξένη Γλώσσα σε Μαθητές με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες  μαθήματα αγγλικών για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες

[molitsa]

Ρώτησε! Τι θέλεις να μάθεις;🦋

1. Πότε γεννήθηκες;

2. Καλοκαίρι η χειμώνας;

3. Ποια είναι η καλύτερη ώρα μέσα στην μέρα; Γιατί;

4. Ξοδεύεις πολύ χρόνο στα social media;

5. Βουνό η θάλασσα;

6. Θέατρο η σινεμά;

7. Πες μου τρία πράγματα που αγαπάς.

8. Πόσο ύψος έχεις;

9. Τι ώρα γεννήθηκες;

10. Ποιο είναι το αγαπημένο σου χρώμα;

11. Ποιο είναι το αγαπημένο σου φαγητό;

12. Ποιο είναι το αγαπημένο σου τραγούδι;

13. Τι νούμερο παπούτσι φοράς;

14. Ποια είναι η αγαπημένη σου ταινία;

15. Ποια είναι η αγαπημένη σου σειρά;

16. Ποια είναι η αγαπημένη σου μπάντα η τραγουδιστής;

17.  Πες μου την αγαπημένη σου λέξη η έκφραση.

18. Έχεις κατοικίδιο; Αν ναι, τι; Πως το λένε;

19. Έχεις κάποιο παρατσούκλι;

20. Καπνίζεις; Πολύ η λίγο;

21. Πίνεις; Πολύ η λίγο;

22. Κανείς ναρκωτικά; Έχεις κάνει ποτέ;

23. Είσαι vegan - vegeterian;

24. Έχεις ταξιδέψει στο εξωτερικό; Αν ναι, που;

25. Πους έχεις ταξιδέψει στην Ελλάδα;

26. Ποιο ήταν το αγαπημένο σου ταξίδι;

27. Έχεις κάνει κάποια εγχείρηση;

28. Φοβάσαι το σκοτάδι;

29. Φοβάσαι τα ύψη;

30. Παίζεις κάποιο μουσικό όργανο;

31. Σε τι ρίσκα καλός /καλή;

32. Σε τι είσαι κακός /κακή;

32. Έχεις κάποιο χόμπι;

34. Πίτσα η σουβλάκι;

35. Έχεις κάποιο τατουάζ; Θα ήθελες να κάνεις κάποιο;

36. Έχεις κάποιο piercing; Θα ήθελες να κάνεις κάπου;

37. Ταράτσα η αυλή με κήπο;

38. Πόσες ώρες κοιμάσαι συνήθως;

39. Μουσική στα ηχεία η με ακουστικά;

40. Σου αρέσει να βγάζεις φωτογραφίες;

41. Σπουδάζεις κάτι; και αν ναι τι;

42. Ποιο είναι το αγαπημένο σου ζώο;

43. Πόλη ή χωριό;

44. Πες μου ένα μεγάλο όνειρο της ζωής σου.

45. Προτιμάς τσάι, καφέ η χυμό;

46. Γλυκό η αλμυρό;

47. Σου αρέσουν τα ταξίδια;

48. Προτιμάς πλοίο η αεροπλάνο;

40. Είσαι σε κάτι αλλεργικός;

50. Είσαι θετικός η αρνητικός άνθρωπος;

51. Σου αρέσει να μοιράζεσαι;

52. Πες μου το αγαπημένο σου έθιμο η γιορτή.

53. Είσαι σπιτογατα/ος η προτιμάς το έξω;

54. Πόση ώρα κανείς μπάνιο;

55. Πιστεύεις ότι τα όνειρα σημαίνουν κάτι;

56. Είσαι κοινωνικό άτομο;

57. Προτιμάς αγάπη η λεφτά;

58. Σου άρεσε να ακολουθείς την μόδα;

59. Πότε ήταν η καλύτερη χρονιά σου; Τι είχε γίνει;

60. Πότε ήταν η χειρότερη χρόνια σου; Τι είχε συμβεί;

61. Ποια είναι η αγαπημένη σου σοκολάτα;

62. Ποια είναι η αγαπημένη σου γεύση παγωτό;

63. Ποια είναι τα αγαπημένα σου πατατάκια - γαριδάκια;

64. Έχεις σημάδια;

65. Έχεις καλύτερο φίλο /φίλη;

66. Υπάρχει κάποιος που να μισείς;

67. Έχεις μεθύσι;

68. Ποιο είναι το αγαπημένο σου φρούτο;

69. Ποια είναι η δουλειά τον ονείρων σου;

70. Τι αγαπάς περισσότερο;

71. Προτιμάς μια αγκαλιά η ενα φιλί;

72. Το χειρότερο πράγμα που έχεις πάθει...;

73. Σε αγαπάς;

74. Τι σου αρέσει πάνω σου;

75. Τι θα άλλαζες πάνω σου και στον χαρακτήρα σου;

76. Ποια ήταν η καλύτερη μέρα της ζωης σου;

77. Έχεις χάσει ποτέ κάποιον που αγαπάς;

78. Έχεις κάποιας κακή συνήθεια;

79. Ποιο είναι το αγαπημένο σου μότο;

80. Έχεις αυτοκαταστροφικές τάσεις;

81. Έχεις πληγώσει τον εαυτό σου ποτέ;

82. Έχεις περάσει κατάθλιψει;

83. Πως νιώθεις τωρα.

84. Έχεις πληγωθεί ποτέ από σχέση;

85. Έχεις σχέση;

86. Να είσαι μόνος η να έχεις σχέση;

87. Σχέση η φάση;

88. Έχεις φίλους; πολλούς η λίγους;

89. Διαβάζεις βιβλίο; Ποιο είναι το αγαπημένο σου;

90. Σχολιάζεις συχνά αρνητικά κάποιον;

91. Εμπιστεύεσαι εύκολα ανθρώπους;

92. Ποια ήταν η τελευταία φορά που έκλαψες ; Ποιος ήταν ο λόγος;

93. Τι έλεγε το τελευταίο μήνυμα που έλαβες;

94. Τι σε τρομάζει στην ζωή;

95. Ποιο είναι το αγαπημένο σου μαγαζί;

96. Θυμάσαι την τελευταία φορά που σου είπε κάποιος κάτι θετικό;

97. Σου λείπει κάνεις;.

98. Αγαπάς κάποιον αυτόν τον καιρό;

99. Πιστεύεις στον Θεό;

100. Χορός η τραγούδι;

101. Έχεις αδέρφια;

102. Που θα ήθελες να ταξιδέψεις;

103. Ποιο είναι το αγαπημένο σου μπλουζάκι;

104. Έχεις κάποιο αγαπημένο αντικείμενο;

105. Πως κοιμάσαι;

106. Βόλτα με τα πόδια ή με το αυτοκίνητο;

109. Αν είχες 10.000 ευρώ τι θα έκανες;.

107. Ζηλεύει καθόλου;

108. Τι κοιτάς πρώτα εξωτερικά στον άλλον;

109. Πότε ήταν η τελευταία φορά που γελασες πραγματικά;

110. Γκρινιάζεις πολύ λίγο;

111. Εχεις κάποια όμορφή παιδική ανάμνηση;

112. Τα σαββατόβραδα προτιμάς να βγαίνεις έξω η να μένεις μέσα;

113. Πιστεύεις στην τύχη;

114. Τα καλύτερα έρχονται.. Συμφωνείς ή διαφωνείς;

115. Μετράει πολύ η εξωτερική εμφάνιση;

116. Ποιο είναι το πρώτο που κοιτάς στο χαρακτήρα κάποιου;

117. Είσαι χαρούμενος /χαρούμενη για αυτό που είσαι;

118. Ματιά η χαμόγελο;

119. Πως φαντάζεσαι το μέλλον σου;

120. Αν είχες πολύ ελεύθερο χρόνο τι θα έκανες;

121. Υπάρχει κάτι που αναπολείς αυτή την στιγμή;

122.  Έχεις πάει σε συναυλία; πως πέρασες;

123. Πες μου κάποια πράγματα που σε ανάβουν.

124. Πες μου κάποια πράγματα που σε ξενερώνουν.

125. Ποιο είναι το αγαπημένο σου μέρος χαλαρώσεις;

126. Πως είναι η σχέση με τους γονείς σου;

127. Λαμβάνεις καθημερινά μηνύματα "καλημέρα" και "καληνύχτα";

128. Σου αρέσει να κρατάς από το χέρι το άλλο άτομο;

129. Πόση ώρα σου παίρνει για να ετοιμαστείς

130. Ζεις με τους γονείς σου;

131. Πόσο συχνά φορά ψεύτικο χαμόγελο;

132. Είσαι ευαίσθητο /ευαίσθητη;

133. Τι σκέφτεσαι περισσότεροι αυτόν τον καιρό;

134. Ποιο ήταν το τελευταίο ψέμα που είπες;

135. Ποια είναι η ερώτηση που θα φοβοσουν να πεις την αλήθεια;

136. Σου έχουν ράγισε την καρδιά;

137. Σου άρεσε κάποιος του ίδιου φίλου;

138. Έχεις δεχτεί απόρριψη από κάποιο άτομο που σου άρεσε;

139. Ποιο θα ήταν το καλύτερο δώρο για εσένα;

140. Τι ρούχα φοράς συνήθως; αθλητικά, σπορ επίσημα, χύμα;

141. Προτιμάς την φυσική ομορφιά η με make up;

142. Έρωτας η σεξ;

143. Σου αρέσουν τα αρωματικά καιριά;

144. Φοράς κάποιος συγκεκριμένο κόσμημα συνέχεια; Αν ναι, γιατί;

145. Τι ώρα κοιμάσαι;

146. Προτιμάς να ζεις την στιγμή η να κάνεις στην άκρη για κάποιο λόγο;

147. Είσαι ρομαντικός/ρομαντική;

148. Ένα ρομαντικό κατά την γνώμη σου μέρος;

149. Πιστεύεις στον έρωτα με την πρώτη ματιά;

150. Έχεις ποτέ κάποια εμπειρία κοντά στο θάνατο;

151. Ποιο είναι το χειρότερο λάθος που έχεις κάνει;

152. Πιστεύεις στη αγάπη;

153. Τι παίζει αυτή την περίοδο;

154. Στέλνεις πρώτος /πρώτη;

155. Περιέγραψε τον ιδανικό/η σύντροφο για εσένα.

156. Φλερτάρει ακόμη και αν είσαι σε σχέση;

157. Υπάρχει φιλιά μεταξύ πρώην;

158. Βγάζεις συχνά φωτογραφίες τον εαυτό;

159. Περιέγραψε την/τον κολλητη /κολλητό σου

160. Ποια είναι η εμπειρία σου με τον έρωτα;

161. Περιέγραψε τον εαυτό σου με τρία επίθετα.

162. Ποιο είναι το mood σου τις περισσότερες μέρες;

163. Θα έστελνες nudes σε κάποιον;

164. Ποιο είναι το αγαπημένο σου ποτό - κοκτέιλ;

165. Θα ήθελες να παντρευτείς κάποια μέρα;

166. Σου αρέσουν τα παιδιά; Θα ήθελες να αποκτήσεις;

167. Ποια είναι η αγαπημένη σου ξένη γλώσσα;

168. Έχεις αγαπημένο χαρακτήρα από σειρά - ταινία - βιβλίο;

169. Περπάτημα η τρέξιμο;

170. Αγαπημένο τραγούδι που σε χαλαρώνει;

171. Αγαπημένο τραγούδι που σε ξεσηκώνει;

172. Αγαπημένω σεξουλιάρικο τραγούδι;

173. Ποιο ήταν το τελευταίο πράγμα που μετάνιωσες;

174. Πρότεινε μου κάποια συμβουλή για την ζωή.

175. Αγαπημένα κοινούμενα σχέδια;

176. Μαύρη, γάλακτος η λευκή σοκολάτα;

177. Συγχωρείς εύκολα;

178. Ζωή σε μεγάλη η μικρή πολη;

179. Τι googlaρεις πιο συχνά;

180. Ποιον θες να βλέπεις κάθε πρωί που ξυπνάς;

181. Ποια είναι η αγαπημένη σ αίσθηση;

182. Αν μπορούσες να αλλάξεις κάτι στον κόσμο τι θα ήταν αυτό;

183. Πως αντιμετωπίζεις τα άτομα που δεν συμπαθείς;

184. Δίνεις ευκαιρίες;

185. Τι δεν συγχωρείς;

186. Μυαλό η καρδια;

187. Ποιον/ποια έχεις αδυναμία;

188. Προτιμάς σεξ σε δημόσιο ή ιδιωτικό χώρο;

189. Ποια είναι η αγαπημένη σου στάση στο σεξ;

190. Τι σε κάνει να χαμογελάς;

191. Αν μπορούσες να πας κάπου τώρα που θα πήγαινες;

192. Για αγκαλιά η για φιλί θα πάγωνες τον χρόνο;

193. Πες μου την γνώμη σου για την φιλία;

194. Θεωρείς πως είσαι δυνατός /δυνατή;.

195. Εχεις χάσει ποτέ τον εαυτός σου; Αν ναι, πως τον βρήκες;

196. Πιστευεις ότι κάπου εκεί έξω υπάρχει το άλλο σου μισώ;

197. Πως λένε την μαμά και τον μπαμπά σου;

198. Ποιο είναι το χειρότερο πράγμα που έχει πάθει;

199. Ποιο είναι το καλύτερο πράγμα που σου έχει συμβεί;

200. Είχες κάποια εμπειρία κοντά στον θάνατο;

201. Τι κουβαλάς συνέχεια μαζί σου; (εκτός από το κινητό)

202. Θα βοηθούσες εθελοντικά για κάποιο σκοπό;

203. Σπαταλάμε λεφτά η τα μαζεύεις;

204. Έχεις πάθει ποτέ κρίση πανικού;

205. Πιστεύεις στις σχέσεις εξ αποστάσεως;

206. Μαθαίνεις από τα λάθη σου;

207. Πιστεύει ότι είναι καλύτερα να έχεις λίγους φίλους και καλούς η πολλά άτομα που θα μπορείς να συναναστρεφεσαι, αλλά να μην είσαι και τόσο κοντά τους;

208. Σου αρέσει να γυμνάζεσαι;

209. Σου αρέσει να σε φίλους δημόσια;

210. Σε έχουν απατήσει ποτέ;

211. Έχεις πάει ποτέ μι πιτζάμες στο σχολείο-σχολή - πανεπιστήμιο;

212. Αγαπημένο γυναικείο - ανδρικό άρωμα;

213. Ηλιος η βροχή;

214. Αγαπημένο χρώμα για τα νύχια;

215. Κοιμασαι με ανοιχτεί η κλειστεί την πόρτας

216. Ζαλίζεσαι εύκολα;

217. Ένα άτομο που αντιπαθείς;

218. Κοιμάσαι με αγκαλιάζει κάτι;

219. Ποίος είναι ο κολλητός /κολλητη σου;

220. Αγαπημένο είδος μουσικής;

221. Facebook ή instagram;

222. Αγαπημένη μάρκα παπουτσιών - ρουχον;.

223. Τι νούμερο φοράς στα ρούχα;

224. Τι λες κατά την διάρκεια αμήχανων συζητήσεων;

225. Τι άρωμα φοράς;

226. Όταν μιλάς για σεξ σε κάνει να νιώθεις άβολα;

[mplenefelwma]

Όταν έμαθα ότι πέρασα στην Κομοτηνή, έκλαιγα τρεις ημέρες συνεχόμενα. Δεν ήθελα να έρθω εδώ, δεν ήταν στα σχέδια μου. Όλη την χρονιά του πρώτου έτους, συνεχώς ήμουν δυσαρεστημένη ενώ τα είχα όλα εδώ. Μόλις τελείωσε το πρώτο έτος, εκείνο το καλοκαίρι περνούσα μια πολύ δύσκολη φάση και σκεφτόμουν την Κομοτηνή, πόσο καλά τελικά ήμουν εκεί. Σκεφτόμουν διαρκώς όλες τις στιγμές που έζησα με τους φίλους μου και όλες τις εξόδους. Όσο περνούσε ο καιρός συνειδητοποίησα πόσο αχάριστη ήμουν, διότι δεν το απόλαυσα. Και ερχόμενη τώρα στο δεύτερο έτος, όλα είναι τελείως διαφορετικά. Η πρώτη μου φίλη εδώ, που δεθηκαμε τόσο πολύ, πήρε μεταγραφή. Φέτος δεν είναι εδώ και η απουσία της είναι αισθητή. Η άλλη μου φίλη, έλειπε από την αρχή του εξαμήνου και γύρισε μέσα στον Νοέμβριο και οι άλλοι δύο φίλοι μου, ο ένας έδινε μια ξένη γλώσσα και διάβαζε- έτρεχε συνεχώς στα μαθήματα και ο άλλος τον στήριζε σε όλο αυτό. Τους πρώτους μήνες εδώ φέτος ήμουν μόνη, μεταξύ μας δεν με χαλάει η μοναξιά, ίσα ίσα την απολαμβάνω. Αλλά ποιος μπορεί να μείνει με τον εαυτό του τόσο πολύ; Τέτοιες στιγμές σκέφτομαι πόσο όμορφα ήταν πέρυσι, το σπίτι μου ήταν γεμάτο με άτομα, σχεδόν κάθε μέρα. Μαζευόμασταν σε σπίτια, όλο λέγαμε θα παίξουμε επιτραπέζια και εν τέλει μας έπαιρνε η συζήτηση. Βγαίναμε έξω, παρόλο το κρύο, δοκιμάζαμε καινούργια μαγαζιά κάθε φορά. Μέναμε ο ένας στο σπίτι του άλλου, πηγαίναμε όλοι μαζί στην σχολή, κάθε μέρα υπήρχε κάτι διαφορετικό. Τώρα η ρουτίνα μου είναι σπίτι- σχολή- ψυχολόγος- λέιζερ- καλλιτεχνική ομάδα- σπίτι, καμιά φορά έξοδο, περισσότερο σε σπίτι. Όμως πλέον είμαι καλύτερα, η Κομοτηνή μου έχει δώσει πολλές ευκαιρίες να ανθισω, σιγά σιγά αυτή η πόλη από άγνωστη έγινε κάτι οικείο, μπορεί να ήρθανε έτσι τα πράγματα απρόσμενα, αλλά δεν ��ειράζει. Έχουμε κάποιους μήνες ακόμα να τελειώσει το δεύτερο έτος και άλλα δύο χρόνια για να έρθει η δεύτερη στιγμή να κλάψω που θα φεύγω από εδώ, ελπίζω μέχρι τότε να γεμίσω με όμορφες αναμνήσεις. Γιατί στο τέλος της ημέρας, κομοτηνουλα ζαχαρη κομοτηνουλα μελι. 🤍

Κομοτηνή 2017-2021

 Τελευταίες μέρες του Αυγούστου, ο ερχομός του Σεπτέμβρη δυστυχώς είναι μη αναστρέψιμος. Μαζί με τον Σεπτέμβρη έρχεται και η μετακόμισή μου, σε λιγότερο από μία εβδομάδα το σπίτι μου, δεν θα είναι πλέον σπίτι μου. Οι τέσσερις πιο αγαπημένοι τοίχοι μου θα φαντάζουν άγνωστοι.

 Κομοτηνή. Αχ Κομοτηνούλα μου, έχουν δίκιο για σένα. Βλέπετε στην Κομοτηνή κλαις δύο φορές, μία όταν πηγαίνεις και μία όταν φεύγεις. Σε σένα ερωτεύτηκα, αγάπησα παράφορα, έκανα έρωτα όλο το βράδυ, έζησα στιγμές απερίγραπτου πάθους και ηδονής, πληγώθηκα, φοβήθηκα, ένιωσα την καρδιά μου να σπάει και την ψυχή μου να κλαίει· σε σένα γνώρισα αμέτρητους ανθρώπους, μερικοί ήταν περαστικοί, άλλοι επιπόλαιοι επισκέπτες ή εφήμεροι πρωταγωνιστές, αδιάφορες συμφοιτήτριες που με το πέρασμα του χρόνου μετατράπηκαν σε φίλες, έπειτα κολλητές και τώρα οικογένεια. Το σ ’αγαπώ για αυτές είναι λίγο.

 Μόνο όσοι έχουν σπουδάσει σε αυτήν μπορούν να νιώσουν την ζεστασιά της. Είναι μία πόλη μικρή, όλοι γνωριζόμαστε με όλους, γεγονός που την κάνει οικεία. Δεν δύναται να φοβηθείς σε αυτήν, καθώς οι φοιτητές περιπλανιούνται σε κάθε της σοκάκι και στενό. Δεν είσαι ποτέ μόνη, πάντα έχεις μια άγνωστη παρέα να σε συνοδεύει στον δρόμο για το σπίτι.

  Οι εξορμήσεις στην Ξάνθη και στην Αλεξανδρούπολη επιβάλλονται. Την Ξάνθη την προτιμάς για την νυχτερινή ζωή, τα ξέφρενα πάρτι του Πολυτεχνείου και βεβαίως τα Καρναβάλια. Από την άλλη, η Αλεξανδρούπολη είναι ιδανική για καλοκαιρινές εξορμήσεις (Δίκελλα, thank me later).

 Ήταν τα ομορφότερα τέσσερα φοιτητικά χρόνια που θα μπορούσα να ζήσω. Θα μου λείψουν τα πρωινά μαθήματα στο αμφιθέατρο, το άγχος να προλάβεις το λεωφορείο για την σχολή, οι ατελείωτες ώρες διαβάσματος, τα ξενύχτια της εξεταστικής, τα πάρτι της Πέμπτης στο Οχτώ, τα εξαίσια pancakes με Nutella στο Bakkal, οι καφέδες στην Βενιζέλου, ακόμα και τα χειμερινά κλαμπάκια που τόσο απεχθανόμουν, το Κλουβί πριν την ανακαίνιση, οι βότκες και οι τεκίλες τόσο στο La Corte όσο και στο Bel Air, τα αμέτρητα μεθύσια με ούζο βύσσινο  στο Μασάλι, το Παντοπωλείο, το Θέατρο, οι συζητήσεις μέχρι το ξημέρωμα, η Μαρμελάδα που τόσο αγαπώ, τα γέλια, το ηλιοβασίλεμα από την ταράτσα της πολυκατοικίας, η ζωή μου, οι φίλες μου, η ανεξαρτησία μου, το σπιτάκι μου.

 Όλα, θα μου λείψουν όλα.

 Έφτασε λοιπόν ο επίλογος του κεφαλαίου Κομοτηνή.

 Ανυπομονώ για τον πρόλογο της Θεσσαλονίκης.  

Υ.Γ. Είσαι τυχερή αν πέρασες στην Κομοτηνή. Θυμήσου θα κλάψεις δύο φορές.

[xionisgr]

ISBN: 978-960-422-764-8 Συγγραφέας: Κατσούδα Γεωργία Εκδότης: Άγκυρα Σελίδες: 222 Ημερομηνία Έκδοσης: 2009-09-01 Διαστάσεις: 24 x 17 Εξώφυλλο: Σπιράλ

[kwstasattgr]

ISBN: 978-960-422-764-8 Συγγραφέας: Κατσούδα Γεωργία Εκδότης: Άγκυρα Σελίδες: 222 Ημερομηνία Έκδοσης: 2009-09-01 Διαστάσεις: 24 x 17 Εξώφυλλο: Σπιράλ