#μεσοπόλεμος

[justforbooks]

Ποιος θυμάται το βιβλιοπωλείο του Κάουφμαν?

Όταν στις 14 Αυγούστου 2012 το βιβλιοπωλείο Κάουφμαν (Librairie Kauffmann) στην οδό Σταδίου 28 πήρε φωτιά, πολλοί θεώρησαν ότι αυτή ήταν η τελευταία πράξη «ενός προαναγγελθέντος θανάτου». Η φωτιά στο ισόγειο επεκτάθηκε και στο πατάρι, όπως γράφουν τα δελτία της πυροσβεστικής της εποχής, και το βιβλιοπωλείο δεν άνοιξε ποτέ ξανά για το κοινό. Τα αίτια της φωτιάς δεν έγιναν γνωστά, εικασίες γράφτηκαν, ότι επρόκειτο για βραχυκύκλωμα.

Στις 25 Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς μια νέα φωτιά, στο υπόγειο αυτήν τη φορά, από αποτσίγαρο ίσως απρόσεκτου περαστικού, έφερε ξανά, και για τελευταία φορά, το βιβλιοπωλείο στο φως της δημοσιότητας.

Οι βιαστικοί περαστικοί της υποβαθμισμένης εδώ και χρόνια Σταδίου, γενιές ολόκληρες που ήταν πελάτες στου Κάουφμαν, στρέφουν σχεδόν μηχανικά το βλέμμα τους στο μέρος όπου υπήρχε και στην ξεθωριασμένη από χρόνια κοκκινωπή επιγραφή του που σήμερα έχει καλυφθεί, και θυμούνται αυτό το ανεπανάληπτο «μικρό» βιβλιοπωλείο που θύμιζε τη σπηλιά των θησαυρών του Αλί Μπαμπά.

Δημοσιογράφοι και συγγραφείς μιλάνε για τον Κάουφμαν ‒ αυτό το ίχνος της πολιτιστικής Αθήνας είναι σχεδόν βέβαιο ότι σε μερικά χρόνια θα αναφέρεται όλο και σπανιότερα, μέχρι να εξαφανιστεί εντελώς, όπως συμβαίνει σε κάθε πόλη που υφίσταται πολλές και οδυνηρές μεταμορφώσεις και η γοητεία των παλιών εμπορικών της και ίσως και ένα κομμάτι της ιστορίας της χάνονται για πάντα.

Ωστόσο, ο Κάουφμαν, το πιο λαμπρό ξενόγλωσσο βιβλιοπωλείο της Αθήνας για περισσότερο από ογδόντα χρόνια, παραμένει και σήμερα μια ανάμνηση που ερεθίζει τις αισθήσεις των παλιών του πελατών.

Όποιος πέρασε το κατώφλι του θυμάται τη μυρωδιά του μελανιού από τις εφημερίδες και τα περιοδικά στο ισόγειο, την ελαφρώς ξινή μυρωδιά του ξύλου, την αφόρητη ζέστη στο πατάρι, οι παλιότεροι και τη βαριά μυρωδιά των τσιγάρων Gitanes που κάπνιζε πίσω από το ταμείο η κ. Κάουφμαν, την όψη των χιλιάδων βιβλίων στα ράφια, και τους βιβλιοπώλες του, αληθινούς «φωτεινούς παντογνώστες», σε μια εποχή που δεν υπήρχε ηλεκτρονικό εμπόριο και ίντερνετ, να βρίσκουν σχεδόν με κλειστά μάτια το βιβλίο που ζητούσες στα ράφια και να γνωρίζουν τα πάντα γι’ αυτό που έψαχνες. Μαγικά πράγματα συνέβαιναν εκεί.

Το πατάρι του Κάουφμαν, ο κυρίως χώρος του βιβλιοπωλείου αρχικά, ήταν μια αληθινή εμπειρία για τους βιβλιόφιλους που περνούσαν την πολύ στενή είσοδο και ανέβαιναν την ξύλινη σκάλα που έτριζε. Εκεί βρίσκονταν μπροστά σε θησαυρούς, βιβλία που δεν υπήρχαν πουθενά αλλού στην ελληνική αγορά, από λευκώματα τέχνης και βιβλία ξένης λογοτεχνίας μέχρι βιβλία τσέπης που έκαναν πρώτη φορά την εμφάνισή τους.

Ο Κάουφμαν συνδέθηκε όλα τα χρόνια της λειτουργίας του όχι μόνο με τη διάδοση της γαλλικής γλώσσας αλλά και με την επαφή μας γενικότερα με το δυσεύρετο σύγχρονο ξενόγλωσσο βιβλίο το οποίο, σε αντίθεση με σήμερα, που τα έργα μεταφράζονται και κυκλοφορούν σχεδόν συγχρόνως με το εξωτερικό σε πολύ αξιόλογες εκδόσεις, δεν ήταν εύκολο να βρεθεί σε ελληνικά βιβλιοπωλεία.

Λογοτέχνες, καλλιτέχνες, καθηγητές, δημοσιογράφοι, μαθητές και φοιτητές, συνδρομητές του γαλλικού Τύπου, δημοσιογράφοι, μηχανικοί, νομικοί, μελετητές, όλοι ανεξαιρέτως πέρασαν το κατώφλι αυτού του ιστορικού βιβλιοπωλείου. Η ιστορία του Κάουφμαν συνδέθηκε με την «πρώτη φορά» του αναγνωστικού κοινού. Εκεί αγοράσαμε το πρώτο βιβλίο γαλλικών, το πρώτο βιβλίο τσέπης, το πρώτο βιβλίο τέχνης και τα πρώτα ξενόγλωσσα περιοδικά μας.

«… Εδώ και πολλά χρόνια, ο Κάουφμαν δεν υπάρχει πια –στη Σταδίου δεν έχει απομείνει παρά το ίχνος της επιγραφής του‒, αλλά έχω πάντα στο μυαλό μου εκείνη την παλιά φωτογραφία που εικονίζει τον Κωστή Παλαμά (Μεσοπόλεμος;) με κολλημένο το πρόσωπό του στη βιτρίνα του ιστορικού βιβλιοπωλείου…» γράφει ο Νίκος Μπακουνάκης στο βιβλίο του «Όταν έπεσα στο μελανοδοχείο» (εκδόσεις Πόλις).

Ψάχνοντας τις ιστορίες του βιβλιοπωλείου, ανάμεσα σε αυτές που μεταφέρονται σαν παραμύθια υπάρχει και μια που αφορά τον Παλαμά. Λένε ότι ήταν γοητευμένος από την κ. Κάουφμαν και της είχε αφιερώσει και ��να ποίημα από αυτά που υπάρχουν στη συλλογή «Δειλοί και σκληροί στίχοι».

Ο Ν. Μπακουνάκης στο βιβλίο του γράφει ότι του άρεσε πάντα να βλέπει τον Χέρμαν Κάουφμαν σαν τον Γιούγκερμαν των βιβλιοπωλείων, και όχι άδικα. Η ιστορία του θυμίζει μυθιστορηματικό ήρωα και τρεις βιβλιοπώλες του, που τους γνωρίσαμε όλοι όσοι περνούσαμε την πόρτα του, που πέρασαν όλο τον εργασιακό τους βίο ανάμεσα στα γεμάτα βιβλία ράφια του και τη μαγική του αύρα, η Ραλλία Φαράκλα, η Ευανθία Καφετζέλη και ο Φιλίπ Μινιόν, συνδέουν με τις αφηγήσεις τους πολλά κομμάτια του παζλ της ιστορίας του βιβλιοπωλείου και της οικογένειας Κάουφμαν.

Η οικογένεια καταγόταν από το Χόλσταϊν της Γερμανίας, αλλά είχε εγκατασταθεί στη Ρωσία από τα μέσα του 19ου αιώνα. Ο Ρωσογερμανός Χέρμαν Κάουφμαν έφτασε στην Αθήνα μετά την επανάσταση των μπολσεβίκων, αφού είχε περάσει από την Κωνσταντινούπολη και την Οδησσό, μία από τις πιο διάσημες για τον κοσμοπολιτισμό τους πόλεις τον 19ο αιώνα, όπου παντρεύτηκε τη Μερόπη, γόνο της πλούσιας οικογένειας Βουρνάζου από τη Μυτιλήνη, που έκανε εμπόριο ξυλείας.

«Τα πρώτα χρόνια στην Αθήνα ήταν εξαιρετικά δύσκολα. Ο Κάουφμαν, που διέθετε καλή μόρφωση, επικεντρώνεται στη διακίνηση μεταχειρισμένων γαλλικών βιβλίων», γράφει ο Κώστας Χατζιώτης στο βιβλίο «Οι εκδόσεις Κασταλία στην Ελλάδα της δεκαετίας του 1930» (εκδόσεις ΜΙΕΤ), επισημαίνοντας ότι μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η γαλλική ήταν περίπου η δεύτερη γλώσσα όλων των καλλιεργημένων Ελλήνων. Αντίθετα, η αγγλική ήταν άγνωστη.

Το πρώτο κατάστημα του Κάουφμαν ήταν κινητό, ένα καροτσάκι με μεταχειρισμένα βιβλία και γραμματόσημα. Σύντομα, ο κύκλος των εργασιών του μεγαλώνει, έτσι το 1930, σύμφωνα με τις πληροφορίες που υπάρχουν, στεγάζει τη βιβλιεμπορική δραστηριότητά του στο Μέγαρο Εφεσίου, στην οδό Σταδίου 28, στο μαγαζί με τη στενή είσοδο και το μεσοπάτωμα που παρέμεινε έτσι μέχρι το τέλος της λειτουργίας του.

Χρειάστηκαν λίγα χρόνια για να γίνει ο Κάουφμαν το κέντρο του ξενόγλωσσου βιβλίου στην Ελλάδα. Μια εντυπωσιακή δραστηριότητά του ήταν η ίδρυση το 1934 ενός εκδοτικού οίκου που ονόμασε «Κασταλία», εμπνεόμενος από τη συνεργασία του με την Εύα Σικελιανού στις Δελφικές Γιορτές, όπου οι εκδόσεις είχαν δικό τους περίπτερο.

Η Κασταλία υπήρξε για την εποχή της εκδοτικό κατόρθωμα. Στους συνεργάτες της συγκαταλέγεται και ο Κ.Θ. Δημαράς που, σύμφωνα με μαρτυρίες, δούλεψε και ένα διάστημα στο βιβλιοπωλείο ως υπάλληλος, στ�� τμήμα της λογοτεχνίας.

Γύρω από αυτόν συγκεντρώνεται η λογοτεχνική πρωτοπορία της εποχής. Τερζάκης, Θεοτοκάς, Σεφέρης, Εμπειρίκος, Μυριβήλης, Βενέζης και άλλοι της γενιάς του ’30 εκδίδουν τα έργα τους στην Κασταλία που, όπως αναφέρει ο Κ. Χατζιώτης, εκδίδει τα περισσότερα από αυτά σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων ‒ αρκετά κοσμούνταν από χαρακτικά ή ζωγραφικούς πίνακες γνωστών καλλιτεχνών. Η Κασταλία αναβάθμισε την ποιότητα του βιβλίου, που είχε περιέλθει σε θλιβερή κατάσταση, μια εποχή που οι περισσότεροι εκδότες δεν ενδιαφέρονταν για την αισθητική πλευρά της παραγωγής τους. Κάθε νέα κυκλοφορία της αποτελούσε γεγονός, «επανάσταση» στον χώρο.

«Η περίοδος ακμής της Κασταλίας περιορίστηκε μόλις σε δύο-τρία χρόνια, συγκεκριμένα από την ίδρυσή της, το 1934, μέχρι τα μέσα περίπου του 1936. Στο διάστημα αυτό εξέδωσε περίπου 28 τίτλους, αναβαθμίζοντας σημαντικά την ποιότητα των βιβλίων με καλό χαρτί, σχέδια γνωστών καλλιτεχνών, αριθμημένα αντίτυπα κ.λπ. Η επιβολή της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου 1936 υπήρξε καθοριστική, καθώς τότε η Κασταλία υποχρεώθηκε να περιορίσει σημαντικά τις εκδοτικές της δραστηριότητες.

Το τελειωτικό χτύπημα ήρθε με τη ναζιστική εισβολή. Ο βίος της ήταν βραχύτατος, υπήρξε όμως καθοριστικός για τη διαμόρφωση της μελλοντικής πορείας του ελληνικού λογοτεχνικού βιβλίου. Άνοιξε τον δρόμο στους νέους λογοτέχνες, των οποίων η δυναμική παρουσία ευθύς μετά τον πόλεμο θα καθόριζε την πνευματική πορεία του έθνους», συνεχίζει ο Κ. Χατζιώτης. Το τελευταίο βιβλίο που εξέδωσε η Κασταλία του Κάουφμαν ήταν η «Μαντάμ Σουσού» του Δημήτρη Ψαθά, το 1941.

«Δεν είχα φτάσει ακόμη στην τελευταία τάξη του γυμνασίου όταν, σπρωγμένος έν’ απόγεμα από την απροσανατόλιστη βιβλιοφιλία μου, είχα χωθεί στο παλιό και σκοτεινό μαγαζάκι του Κάουφμαν, ξεφυλλίζοντας λογής περιοδικά και βιβλία, όμως αποφεύγοντας μ’ επιδειχτική περιφρόνηση τα ποιητικά, που ‒το θυμάμαι σα σήμερα‒ τα σφιγμένα στις ρίμες των τετραστίχων τους περιεχόμενα μου ’διναν την εντύπωση μιας δεσμευτικής, κι ομοιόμορφα επαναλαμβανόμενης, αισθηματολογίας, ασυμβίβαστης ολότελα με τις τότε αντάρτικες διαθέσεις μου. Ο πειρασμός, παρ’ όλα αυτά, της πολυτέλειας, κι ακόμη η παράξενη γοητεία που έπνεε πίσω από τα μαύρα και κόκκινα κεφαλαία μερικών εξωφύλλων κατανικήσανε τους στερνούς μου δισταγμούς: “Capitale de la douleur”, “Défense de savoir”, “Les Noces”… ναι, άρχισα να τα φυλλομετρώ ένα-ένα… και…», γράφει ο Οδυσσέας Ελύτης που πέρασε το κατώφλι του Κάουφμαν το 1935.

Ο Κάουφμαν, αν και δεν είχε σχέση με τη λογοτεχνία, ήταν διορατικός και τολμηρός έμπορος με μεγάλη αντίληψη. Tαξίδευε στην Ευρώπη, έπαιρνε ιδέες από το Παρίσι, τους εκδοτικούς οίκους και τα βιβλιοπωλεία, και δεν δίστασε να έχει στο βιβλιοπωλείο του τις πιο ριζοσπαστικές τάσεις των λογοτεχνικών κύκλων της Ευρώπης, κάτι που τον καθιστούσε μοναδικό επί πολλά χρόνια.

Άλλη μια εκδοτική απόπειρα πραγματοποιείται από το βιβλιοπωλείο στις αρχές της δεκαετίας του 1990 με τη σειρά «Confluences», της οποίας την επιμέλεια είχε ο Marcel Durant. Στο πλαίσιό της μεταφράζονται στα γαλλικά βιβλία νεοελληνικής πεζογραφίας, της Μάρως Δούκα, της Διδώς Σωτηρίου, του Γιάννη Ξανθούλη, του Πέτρου Αμπατζόγλου, του Βασίλη Βασιλικού, του Αντώνη Σουρούνη, του Μένη Κουμανταρέα, του Ν.Γ. Πεντζίκη κ.ά., όπως και γαλλικά έργα στα ελληνικά.

Την ίδια δεκαετία, το 1995, το γαλλοελληνικό λεξικό Κάουφμαν, προϊόν της μακράς συνεργασίας δυο ακαδημαϊκών, του Δημήτρη Παντελοδήμου και της Colette Lust, σημειώνει εντυπωσιακή επιτυχία. Με τη μεθοδολογία του χάραξε νέους δρόμους στη λεξικογραφία και κατά γενική ομολογία κάλυψε ένα μεγάλο κενό στη σχετική βιβλιογραφία, γιατί μέχρι τότε τα περισσότερα γαλλοελληνικά λεξικά που υπήρχαν στη διάθεση του κοινού ήταν απαρχαιωμένα.

Πίσω στο 1939, ο Κάουφμαν αναγκάστηκε να κλείσει το βιβλιοπωλείο του λόγω έλλειψης χαρτιού, όπως μου επισημαίνει ο κ. Φιλίπ Μινιόν, που εδώ και χρόνια συγκεντρώνει στοιχεία για την ιστορία του βιβλιοπωλείου με σκοπό μια μελλοντική έκδοση σε συνεργασία με την Odile Bréhier και τον Γιάννη Σκούφη του Λεξικοπωλείου. Ο Κάουφμαν άνοιξε ξανά, λίγο αργότερα, στα χρόνια της γερμανικής κατοχής.

Τότε, σύμφωνα με το βιβλίο του Δημοσθένη Κούκουνα «Η ελληνική οικονομία κατά την Κατοχή και η αλήθεια για τα κατοχικά δάνεια», ο Κάουφμαν ήταν μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ανώνυμης εταιρείας «Βίβλος» που ίδρυσαν στην Αθήνα οι Γερμανοί εκπρόσωποι του Γκέμπελς και του Ρίμπεντροπ, εταίροι της ημικρατικής εταιρείας Mundus που είχαν συστήσει τα γερμανικά υπουργεία Εξωτερικών και Προπαγάνδας, με συμμετοχή 50% το καθένα. Η εταιρεία αυτή είχε ως στόχο τη διάδοση της γερμανικής προπαγάνδας στις κατεχόμενες χώρες. Ο Κάουφμαν ήταν μέτοχος ως ένας από τους δύο μεγαλύτερους βιβλιοπώλες της Αθήνας ε��είνη την εποχή.

Στο βιβλίο σημειώνεται ότι «περί των κινήσεων του Χέρμαν Κάουφμαν (1897-1965), όταν του προτάθηκε η συνεργασία με τους Γερμανούς, έχουμε πληροφορίες από τον τότε δικηγόρο του που χειριζόταν τις υποθέσεις του» (Χρ. Χρηστίδη, «Χρόνια Κατοχής 1941-1944: Μαρτυρίες Ημερολογίου», Αθήνα 1971, σελ. 28, 46 κ.α.). Εξ αυτών προκύπτει ότι ο Κάουφμαν δεν ενδιαφερόταν απλώς να συμμετάσχει αλλά ανησυχούσε μήπως αποκλειόταν από τη συμφωνία με τη Mundus.

Στο ίδιο βιβλίο αναφέρεται «ότι ήταν Ρώσος πρόσφυγας γερμανικής καταγωγής και όχι Εβραίος, όπως νομιζόταν μέχρι τότε στην Αθήνα, από το 1917 εγκαταστημένος στην Ελλάδα», πληροφορία που λύνει μια «παρεξήγηση» γύρω από την καταγωγή του Κάουφμαν, καθώς πολλοί πίστευαν ότι ήταν Εβραίος.

Για την ιστορία, η εταιρεία Mundus απασχόλησε μεταπολεμικά τη δίκη της Νυρεμβέργης, αλλά ελάχιστες αναφορές έγιναν για τη δράση της στην Ελλάδα. Ωστόσο, ο κ. Μινιόν μου λέει ότι ο Κάουφμαν, όπως είχε ακούσει, αρνήθηκε να πουλά γερμανικές εφημερίδες την περίοδο της Κατοχής.

Μεταπολεμικά, το βιβλιοπωλείο γνωρίζει μέρες δόξας. Εκτός από τα λογοτεχνικά, τα σχολικά βιβλία αποτελούσαν μεγάλο κομμάτι των πωλήσεων, καθώς εκείνη την εποχή το Γαλλικό Ινστιτούτο και τα παραρτήματά του βρίσκονταν σε άνθηση και όλοι ανεξαιρέτως προμηθεύονταν τα βιβλία τους από τον Κάουφμαν. Περίπου από τα μέσα της δεκαετίας του ’50 και για είκοσι χρόνια ήταν αποκλειστικός πράκτορας και των μεγάλων αμερικανικών περιοδικών και εφημερίδων που φιγουράριζαν δίπλα στις ευρωπαϊκές.

Οι περισσότεροι πελάτες του θυμούνται την επί σειρά ετών υπεύθυνη του βιβλιοπωλείου Ευανθία Καφετζέλη, την οποία συναντώ για να μου μιλήσει για την «καρδιά του βιβλιοπωλείου» και έναν τρόπο λειτουργίας που σήμερα φαντάζει σαν να βγήκε από σενάριο ταινίας.

Γαλλόφωνη, με σπουδές Γαλλικής Φιλολογίας, προσελήφθη στο βιβλιοπωλείο όταν ήταν 26 ετών. Ήταν πελάτισσα από τα μαθητικά της χρόνια ‒πήγαινε στις Καλόγριες‒ και η κ. Κάουφμαν, που πήρε τα ηνία του βιβλιοπωλείου μετά τον θάνατο του συζύγου της το 1965, ήταν εκείνη που της έκανε συνέντευξη.

Διάφορες ιστορίες κυκλοφορούν για την οικογένεια Κάουφμαν, μία από αυτές είναι ότι η Μερόπη Κάουφμαν είχε εγκαταλείψει για ένα διάστημα τον σύζυγό της, «δραπετεύοντας» με έναν ζωγράφο στο Παρίσι. Ο Κάουφμαν είχε συνάψει σχέση και ζούσε με την κ. Σβορώνου και όταν η κ. Κάουφμαν τελικά επέστρεψε στη συζυγική εστία ζούσαν και οι τρεις στο ίδιο σπίτι, μαζί και με τον γιο των Κάουφμαν, Μπούμπη (που αντιπαθούσε πολύ την κ. Σβορώνου).

«Όταν άρχισα να εργάζομαι στον Κάουφμαν, αρχές της δεκαετίας του 1970, ήταν ένα λαμπρό βιβλιοπωλείο αλλά και ένα περιβάλλον κάπως αλαλούμ. Υπεύθυνη του βιβλιοπωλείου ήταν η πριγκίπισσα Μίρσκι που έφυγε λίγο αργότερα ‒ τη θυμόμουν από μικρή, όταν αγοράζαμε τα γαλλικά βιβλία, ήταν μια πολύ αυστηρή γυναίκα.

Η κ. Κάουφμαν και ο γιος της ήταν μεγάλοι σε ηλικία άνθρωποι. Μιλούσαν μεταξύ τους ρωσικά και η μητέρα όλη μέρα έκανε παρατηρήσεις στον γιο, δεν τον άφηνε σε ησυχία. Κάθε μέρα ερχόταν στο βιβλιοπωλείο και μια φίλη της κ. Κάουφμαν, Ρωσίδα. Τις θυμάμαι να κάθονται στο βάθος, στο παράθυρο, και να μιλούν, όπως θυμάμαι και τον Μπούμπη να αφηγείται τον χωρισμό των γονιών του, που προφανώς τον είχε τραυματίσει πολύ.

Η κ. Κάουφμαν ήταν μια γυναίκα μορφωμένη, έξυπνη και είχε χάρη, αν και αυτό δεν το φανέρωνε το παρουσιαστικό της, καθώς δεν ήταν καλοβαλμένη. Η μόνη κοκεταρία που θυμάμαι από αυτήν είναι να πηγαίνει στου Ζορζ για να βάψει και να κόψει τα μαλλιά της», λέει η κ. Καφετζέλη.

«Οι Κάουφμαν προσλάμβαναν κορίτσια που ήταν απλώς γαλλόφωνα. Υπήρχαν συνάδελφοι από τον Λίβανο, από την Αφρική, που δεν είχαν σχέση με το αντικείμενο, έτσι το βιβλιοπωλείο είχε κάπως “φτωχύνει”, δεν υπήρχε ένας άνθρωπος να γνωρίζει τα βιβλία, να έχει μια πολιτική στις παραγγελίες ή τη λειτουργία του. Όταν πήγα, σιγά σιγά αρχίσαμε να φέρνουμε κι άλλα βιβλία. Συμφωνούσε η κ. Κάουφμαν, καταλάβαινε, έβλεπε τι συνέβαινε, και υπήρχαν και εξαιρετικές συνάδελφοι· η Βίκυ Περδικομάτη στις παραγγελίες πελατών, ένα τμήμα πολύ νέο, στο οποίο παράγγελναν οι ιδιώτες, τα πανεπιστήμια και οι βιβλιοθήκες· η Μαρτίν Χατζή στο σχολικό τμήμα, που ήταν κι αυτό μεγάλο και δυνατό οικονομικά. Το βιβλιοπωλείο πήγαινε καλά, αλλά οι Κάουφμαν δεν είχαν όραμα για το μέλλον, δεν επένδυαν το κέρδος τους σε αυτό, τα τραβούσαν τα χρήματα. ��ταν λίγο μεροδούλι - μεροφάι», αφηγείται.

Έτσι, στις αρχές της δεκαετίας του ’80, μετά τον θάνατο της μητέρας του, ο Μπούμπης Κάουφμαν πουλά το βιβλιοπωλείο στον γαλλικό οίκο Hatier-Didier, διάσημο για τα σχολικά βιβλία του, και φτάνει στην Αθήνα ως διευθυντής ο Ιταλογάλλος Ρόμολο Λιβεράνι. Όσοι τον γνώρισαν μιλούν για έναν άνθρωπο που ήξερε τον χώρο του βιβλίου ‒ είχε προηγουμένως βιβλιοπωλείο στη Γαλλία, ήξερε ανθρώπους από τον χώρο του βιβλίου, ήταν φίλος με τον τότε πολύ δραστήριο διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου, Ζαν Μαρί Ντρο.

Ο Λιβεράνι έριξε χρήματα στο βιβλιοπωλείο και διπλασίασε σχεδόν τους χώρους του. Νοίκιασε στο ίδιο κτίριο γραφεία σε όροφο, στα οποία μεταφέρθηκαν το τμήμα παραγγελιών και το λογιστήριο. Έτσι το μαγαζί στο ισόγειο επεκτάθηκε, πήρε μια ανάσα και μπορούσε πια να υποδεχτεί περισσότερο κόσμο, να έχει καλύτερα ταξινομημένα τα βιβλία και πιο οργανωμένα τμήματα, όπως το παιδικό που τ��ποθετήθηκε στο παλιό μικρό δωμάτιο του λογιστηρίου.

“Άλλαξε ο χώρος, παραγγείλαμε νέες βιβλιοθήκες, κάναμε τα νέα σχέδια και το βιβλιοπωλείο για αρκετά χρόνια πήγανε αρκετά καλά. Άνοιξε ένα και στη Σίνα, απέναντι από το Γαλλικό Ινστιτούτο, και ένα άλλο που είχε κυρίως τα σχολικά, στην Κιάφας. Ενώ το βιβλιοπωλείο έκανε ένα pick με τον διπλασιασμό του χώρου, είχαμε περισσότερα βιβλία, περισσότερο κόσμο, γύρω στα μέσα της δεκαετίας του ’90 πήρε την κατιούσα. Δεν ξέρω τι δεν πήγε καλά, ίσως κάτι στη διαχείριση”.

Εκείνη τη δεκαετία οι γαλλομαθείς άρχισαν να λιγοστεύουν, ενώ οι διαδηλώσεις ήταν καθημερινές κι αυτό σήμαινε χαμένες μέρες δουλειάς για τις επιχειρήσεις του κέντρου. Δεν έφτανε που έκαναν τη δουλειά τους καλά η Ευανθία, η Ραλλία ή ο Φιλίπ. Οι βιβλιοπώλες ήταν άψογοι, αλλά αυτό που έλειπε ήταν η ηθική υποστήριξη, οι «πλάτες», η επένδυση. Αν οι συνθήκες που επικρατούσαν στο βιβλιοπωλείο ήταν διαφορετικές, ίσως θα ήταν διαφορετικό και το μέλλον του.

Όταν έγινε αντιληπτό από τους νέους ιδιοκτήτες ότι ένα βιβλιοπωλείο δεν βγάζει εκατομμύρια, βγάζει απλώς τα έξοδά του και ένα κέρδος όχι πολύ μεγάλο, ή ότι υπάρχουν περίοδοι που μπορεί να «μπει μέσα», ο Hatier αποφάσισε ότι δεν το ήθελε και το πούλησε στον οίκο Hachette, που στην ουσία δεν ενδιαφερόταν να έχει ένα μικρό βιβλιοπωλείο αλλά την αποκλειστικότητα του γαλλόφωνου βιβλίου.

«Πήγα να δουλέψω στον Κάουφμαν το 1987», μου λέει η κ. Ραλλία Φαράκλα που από μικρό παιδί ήθελε να πουλάει βιβλία. «Είχα σπουδάσει Γαλλική Φιλολογία, αλλά οι σπουδές μου ήταν πολύ “μικρές” μπροστά στη γενική κουλτούρα και τις γνώσεις που μπορούσες να αποκτήσεις δουλεύοντας εκεί. Δούλεψα σε ένα βιβλιοπωλείο μοναδικό στο είδος του, επιπέδου ευρωπαϊκού, που έδωσε τη δυνατότητα σε ανθρώπους που είχαν γνώση και μεράκι να δουλέψουν, να εμπνευστούν για να στηθεί αυτή η συνθήκη που θυμούνται πολλοί ακόμα και σήμερα.

Όταν προσλήφθηκα, με προόριζαν για το βιβλιοπωλείο της Σίνα, ευτυχώς όμως έμεινα στη Σταδίου γιατί εκεί έμαθα πραγματικά τη δουλειά, εκεί ήταν η “καρδιά” της επιχείρησης. Το βιβλιοπωλείο το είχε ακόμα ο Hatier, ήταν στα καλά του και με πολύ δυνατά τμήματα ‒ αυτή ήταν, πιστεύω, η τελευταία περίοδος ακμής του. Έμαθα δίπλα στην Ευανθία. Σκέφτομαι ακόμα και σήμερα, “αυτή είναι βιβλιοπώλης, όχι αστεία”. Ήταν μια περίπτωση καταπληκτική, κι εμένα μου άρεσε να μαθαίνω, διψούσα, το έψαχνα και έμαθα πολλά».

«Πήγα στον Κάουφμαν το 1988, ήταν το τέλος της χρυσής εποχής. Σχηματίζονταν ουρές για τα σχολικά βιβλία, θυμάμαι, και ένας αστυνομικός στη Σταδίου έκανε τον “τροχονόμο”. Ήταν και η χρυσή εποχή του Γαλλικού Ινστιτούτου και αυτές οι ιστορίες πήγαν κάπως παράλληλα», λέει ο Φιλίπ Μινιόν. «Όταν ��ουλήθηκε το βιβλιοπωλείο στον Hachette το 1989-90 άλλαξε εντελώς η πολιτική, τους ενδιέφεραν μόνο οι πωλήσεις. Όσα βιβλιοπωλεία αγόρασε και στο εξωτερικό ο Hachette στη συνέχεια τα έκλεισε. Ο Κάουφμαν ήταν πολύ “μικρός” για μια πολυεθνική. Έδιωξαν τον Λιβεράνι και από τότε άρχισαν τα προβλήματα».  

«Τι έκανε τον Κάουφμαν μοναδικό; Δεν υπήρχε άλλο γαλλικό βιβλιοπωλείο τέτοιας γκάμας, δεν ήταν σούπερ-μάρκετ, ήταν ένα βιβλιοπωλείο με άποψη και επιλογές», λέει η κ. Φαράκλα. «Υπήρχε και ένα ρίσκο στις επιλογές, που το παίρναμε. Παραγγέλναμε βιβλία που δεν τα ήξερε κανένας, είχαμε κάποια που τα έψαχνες ακόμα και στο εξωτερικό. Όλο αυτό συνέβαινε γιατί ο καθένας μας έβαζε σοβαρή προσωπική δουλειά. Ήταν ένα πολύ διαφορετικό βιβλιοπωλείο, ακόμα και οι βιτρίνες μας ήταν θεματικές και ο ημιώροφος, το πατάρι, ήταν ένα γενικό βιβλιοπωλείο που δεν είχε να ζηλέψει τίποτα από άλλα μεγάλα βιβλιοπωλεία, κι ας φαινόταν μικρό».

Ως υπεύθυνη και στο πολύ καλό και οργανωμένο τμήμα με βιβλία τέχνης, αισθητικής, αρχιτεκτονικής, κινηματογράφου και ντιζάιν, μου υπενθυμίζει ότι εκείνη την εποχή τα βιβλία που είχαν σχέση με την τέχνη ήταν σπάνια και δυσεύρετα. Η Σχολή Καλών Τεχνών ήταν πελάτης, κάτι που έφερνε στο πατάρι πολλούς καλλιτέχνες, ενώ υπήρχαν και μεγάλοι σημαντικοί κατάλογοι εκθέσεων του εξωτερικού που δεν κυκλοφορούσαν στην Ελλάδα, και οι αντιπρόσωποι από την Tate, το Guggenheim και άλλα μουσεία έφταναν στον Κάουφμαν για να τους πουλήσουν. «Αν η δημοφιλία συνδέεται με την εμπορικότητα, σίγουρα πολύ δημοφιλή ήταν τα βιβλία τσέπης, αφού το ξενόγλωσσο βιβλίο ήταν πολύ ακριβό».

«Κάποια στιγμή άρχισα να παραγγέλνω και αγγλικά βιβλία, όχι πολλά, επειδή δεν έβγαιναν όλα στα γαλλικά. Στη συνέχεια τα αγγλικά βιβλία τσέπης πήγαν καλά. Οι βιβλιοπώλες στον Κάουφμαν ξέραμε το βιβλίο, τι συμβαίνει στην Ευρώπη, ποιες ήταν οι τάσεις. Περνούσα άπειρο χρόνο διαβάζοντας ξένο Τύπο, πέρα από τη “Monde” της Παρασκευής που είχε λογοτεχνία. Διάβαζα δεκάδες ξένα περιοδικά για να ενημερώνομαι για όσα συνέβαιναν στο σινεμά, την τέχνη, τη φιλοσοφία», λέει η κ. Καφετζέλη.

«Το σύστημα του Κάουφμαν, που ήταν βιβλιοπωλείο πολύ αγαπητό, ήταν τρομερά ενημερωμένο», λέει ο κ. Μινιόν. «Εκτός από τη Γαλλία και την Ευρώπη, είχαμε πολύ καλές σχέσεις με όλους τους αντιπροσώπους των διεθνών οίκων που ερχόντουσαν και δύο φορές τον χρόνο στην Ελλάδα ‒ αυτό έπαιζε μεγάλο ρόλο στην ενημέρωση του βιβλιοπωλείου. Ξέραμε ποια βιβλία θα κυκλοφορούσαν δυο-τρεις μήνες πριν από την κυκλοφορία τους. Δεν υπήρχε ίντερνετ αλλά είχαμε το “Livres Hebdo” που το διαβάζαμε όλοι, από την πρώτη μέχρι την τελευταία σελίδα, για να δούμε τι κυκλοφορεί.

Ήμουν υπεύθυνος για τα λογοτεχνικά, τα παιδικά, τα κόμικς, ό,τι έβγαινε στη Γαλλία με επιτυχία έπρε��ε να το έχουμε κι εμείς. Αν και δεν ήμασταν βιβλιοπωλείο “τουριστικό”, είχαμε και αρκετούς τουρίστες πελάτες που έπαιρναν οδηγούς και ελληνική λογοτεχνία στα γαλλικά, ακόμα και βιβλία μαγειρικής. Νομίζω η μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία ήταν το λεξικό του Κάουφμαν. Aπ’ όλες τις εκδόσεις του έχει κάνει τις μεγαλύτερες πωλήσεις γιατί, όταν βγήκε, δεν υπήρχε λεξικό γαλλικό καλό, ήταν όλα άθλια».

«Υπήρξε μια εποχή που είχαμε αναπτύξει δραστηριότητα και εκτός του βιβλιοπωλείου. Βγάζαμε ένα φυλλάδιο με τις εκδόσεις που φιλοξενούσαμε, διοργανώσαμε έκθεση παιδικού βιβλίου, ωστόσο πιστεύω ότι ήταν η αγάπη για τη μάθηση ‒που δεν έχει τέλος, αν αγαπάς αυτήν τη δουλειά‒ και η δημιουργική σχέση μας με την πελατεία που κούρδιζαν τον τρόπο που λειτουργούσε ένα βιβλιοπωλείο όπως ο Κάουφμαν. Αυτά τα συστατικά τον έκαναν “μεγάλο βιβλιοπωλείο”», λέει η κ. Καφετζέλη. «Νιώθαμε ότι ήμασταν σε διαδικασία διαρκούς μάθησης, το πάρε-δώσε με τους πελάτες και τα βιβλία, οι συζητήσεις, ήταν μια κατάσταση ανεπανάληπτη».

«Υπήρχαν άνθρωποι με τους οποίους συνδεθήκαμε και μας έδειχναν τον θαυμασμό τους, μερικές φορές και για τυχαίους λόγους, ας πούμε επειδή ήθελαν δέκα βιβλία και τα γνωρίζαμε όλα. Μερικά πράγματα είναι λιγότερο τυχαία, βέβαια, αναπτύξαμε μια φιλαναγνωσία, ένα ταλέντο, την ικανότητα να πουλάμε αυτό που πιστεύαμε. Πιστέψαμε στο βιβλίο καλής ποιότητας, αυτό που μάθαμε κι εμείς βήμα-βήμα, δουλεύοντας ως βιβλιοπώλες. Τέλειωσε ο Κάουφμαν και τέλειωσαν και όλα αυτά. Συγκινούμαι όταν βλέπω ανθρώπους με τους οποίους δεν είχα στενή σχέση ή ήταν πελάτες άλλων τμημάτων να χαίρονται όταν με βλέπουν ‒η χαρά είναι αμοιβαία φυσικά», λέει η κ. Φαράκλα.

«Ξέραμε τα γούστα πολλών πελατών μας και μόλις τους βλέπαμε ετοιμάζαμε μια ντάνα με βιβλία που μπορεί να τους ενδιέφεραν. Κάθε τμήμα είχε διαφορετική πελατεία. Θυμάμαι, ερχόταν ο κ. Χατζόπουλος, ο σύζυγος της Έλγκας Καββαδία, της ανιψιάς του Νίκου Καββαδία, που διάβαζε πολλά γαλλικά και αγγλικά βιβλία, και του τα έβαζα σε ένα καροτσάκι λαϊκής που είχε μαζί του, να μη βλέπει η γυναίκα του πόσα αγόραζε και τον μαλώνει», θυμάται ο κ. Μινιόν.

«Σε βιβλιοπωλεία αυτού του στυλ, προκειμένου να επιβιώσουν, χρειάζεται ένας διάδοχος ή μια διεύθυνση που να έχει ταλέντο, πίστη και “μάτι”. Το “μάτι” του βιβλιοπωλείου για πολλά χρόνια ήμασταν οι υπάλληλοί του, βλέπαμε αυτά που έρχονταν και μπορούσαν να δουλέψουν, που είχαν σχέση με την Ελλάδα, ξέραμε κάθε βιβλίο που υπήρχε στα ράφια μας, τίποτα δεν έμενε αδιάβαστο. Σκέφτομαι σήμερα ότι ήξερα κάθε βιβλίο και πού β��ισκόταν. Είχαμε ένα σύστημα με μικρές καρτέλες όπου αναγράφονταν όλα τα στ��ιχεία του βιβλίου, αυτό για τη μνήμη ήταν ό,τι καλύτερο. Παλέψαμε με τη Ραλλία να το κρατ��σουμε αυτό το σύστημα όταν πουλήθηκε η επιχείρηση στους τελευταίους ιδιοκτήτες, αλλά δεν τα καταφέραμε».

Το βιβλιοπωλείο πουλήθηκε από τον Hachette το 1999 στην εταιρεία «Γιαννίκος, Σταυρόπουλος, Καλδής» που ήταν χονδρέμποροι βιβλίου. Με τα ξενόγλωσσα βιβλία είχαν πολύ μικρή σχέση.

Εκτός από την αλλαγή στο καθεστώς ιδιοκτησίας, άλλαξε και η πελατεία. Άνθρωποι που ψώνιζαν τα βιβλία σε ντάνες και επισκέπτονταν το βιβλιοπωλείο συχνά, άρχισαν να ψωνίζουν από την Amazon, ενώ υποχώρησε και η αγορά του γαλλόφωνου βιβλίου. Ο Κάουφμαν έπρεπε να εκσυγχρονιστεί. Με επιστολή τους το 1996 οι υπάλληλοι ζητούν από τον διευθυντή της επιχείρησης την εγκατάσταση κλιματιστικής μονάδας: «Έχει περάσει μία και πλέον δεκαετία από τότε που οι πελάτες δεν είναι πάντα ικανοποιημένοι όταν στριμώχνονται στους στενούς χώρους του και δεν παραμένουν πολύ στο κατάστημα, γινόμαστε δέκτες παραπόνων γιατί η θερμοκρασία στο κατάστημα είναι πολύ υψηλή».

«Η φθορά ξεκίνησε όταν άρχισαν να μειώνονται πολύ οι παραγγελίες. Τότε καταλάβαμε ότι κάτι δεν πάει καλά, αν και μας καθησύχαζαν. Έφτανε καλοκαίρι, ας πούμε, και δεν είχαμε τα στάνταρ βιβλία που πουλούσαμε, και κάποιοι πελάτες ήταν αδύνατο να καταλάβουν γιατί δεν έρχονταν τα βιβλία τους. Πολλοί έστελναν επιστολές και το συζητούσαν, αλλά κανένας δεν καταλάβαινε τι συνέβαινε ακριβώς», λέει η κ. Φαράκλα.

Το 2008, ο καθηγητής πανεπιστημίου Τ. Μ. αποστέλλει επιστολή προς τη διεύθυνση του βιβλιοπωλείου Κάουφμαν Α.Ε. «ως γαλλοτραφές μέλος της πανεπιστημιακής κοινότητας της χώρας και επικαλούμενος την προνομιακή σχέση που διατηρεί επί σειρά ετών με το βιβλιοπωλείο», ζητώντας «να δώσετε καινούργια δυναμική στον μοναδικό αυτό φάρο της γαλλικής κουλτούρας….. Εμπλουτίστε ακόμα πιο πολύ την παρουσίαση της γαλλικής πνευματικής παραγωγής», γράφει, «και περιορίστε σε ανεκτά όρια τα χρονικά περιθώρια των αιτημάτων των πελατών σας». Ο καθηγητής επισημαίνει ακόμα τη συνεχώς διογκούμενη μετατόπιση των πνευματικών ενδιαφερόντων των νεότερων κυρίως γενεών προς τον αγγλοσαξονικό χώρο.

«Στα τέλη του 2008, όμως, το βιβλιοπωλείο προκαλούσε πλέον μελαγχολία στους επίμονους επισκέπτες του», γράφει στο βιβλίο του ο Ν. Μπακουνάκης. «Τα ράφια του άδειαζαν, καινούργια βιβλία δεν έρχονταν, οι παραγγελίες δεν εκτελούνταν και κάποιες ανεπιβεβαίωτες φήμες εμφάνιζαν τους τελευταίους ιδιοκτήτες του να αναζητούν διάδοχη κατάσταση. Ένα από τα ωραιότερα σαλόνια της πόλης με τη στανταλική έννοια, ένας χώρος μητροπολιτικής ή urban κουλτούρας, πλησίαζε στο τέλος του».  

Το 2009, η επιχείρηση, μέσα σε μια παρατεταμένη παραφιλολογία περί ύπαρξης προβλημάτων, κάνει αίτηση υπαγωγής στο καθεστώς του άρθρου 99 του Πτωχευτικού Κώδικα ώστε να αποφύγει τις πιέσεις των πιστωτών της και μέσω δικαστικών αποφάσεων να κερδίσει χρόνο, να αναδιαπραγματευτεί τα χρέη της και ετοιμάσει σχέδιο διάσωσης της εταιρείας, χωρίς να θιγούν οι θέσεις των περίπου τριάντα εργαζομένων.

Ο Σύλλογος Βιβλίου-Χάρτου, την ίδια χρονιά, με ανακοίνωσή του, επισημαίνει ότι ο Κάουφμαν, με τρία βιβλιοπωλεία σε Σταδίου, Σίνα και Κιάφας, αποθήκη στον Κολωνό, τμήματα προώθησης και προμηθειών δημοσίου «πωλείται και δεν πωλείται». Είναι το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου. Οι εργαζόμενοι έχουν κάθε λόγο να ανησυχούν με τις εξελίξεις που προμηνύονται.

«Οι εργαζόμενοι, οι περισσότεροι επί χρόνια στη δουλειά, με αγάπη, γνώση και ειδίκευση στο αντικείμενό τους κινήθηκαν όταν κατάλαβαν ότι η εταιρεία “αποφεύγει” να δώσει εξηγήσεις και παράλληλα ετοιμάζει “κόλπα απομάκρυνσης” των εργαζομένων», γράφει η «Ελευθεροτυπία» τον Ιούλιο του 2010.

Την ίδια χρονιά, τον Φεβρουάριο, δεκατέσσερις εργαζόμενοι, ανάμεσά τους η κ. Φαράκλα και ο κ. Μινιόν, έκαναν επίσχεση εργασίας, με την εταιρεία να ερμηνεύει την κίνηση ως καταχρηστική, αδικαιολόγητη και λύση της εργασιακής σχέσης. Τότε το Πρωτοδικείο όρισε ημερομηνία συζήτησης της υπόθεσης των εργαζομένων την 21η Φεβρουαρίου 2012 (η συζήτηση θα αποζημίωνε με κάποιον τρόπο ουσιαστικά, αλλά όχι τυπικά, τους άνεργους εργαζόμενους του Κάουφμαν).

Η οικονομική κρίση, ο αδυσώπητος ανταγωνισμός και η καταστροφή του κέντρου της Αθήνας οδήγησαν σε ασφυξία την κατάσταση του βιβλιοπωλείου, η φθορά του δεν ήταν πλέον αναστρέψιμη κι έτσι έκλεισε οριστικά και άδοξα τις πόρτες του τον Αύγουστο του 2012. Η ιστορία του δεν πρόκειται να επαναληφθεί.

Η κ. Ευανθία Καφετζέλη συνταξιοδοτήθηκε το 2011, όταν οι υπάλληλοι είχαν αρχίσει να λιγοστεύουν, η πόλη είχε αλλάξει και η οικονομική κρίση είχε γίνει ορατή. Η κ. Ραλλία Φαράκλα συνταξιοδοτήθηκε όταν έκλεισε το βιβλιοπωλείο και ο κ. Φιλίπ Μινιόν ακολούθησε τον Λιβεράνι ‒που σήμερα ζει στη Γαλλία‒ για μια δεκαετία στο Ανοιχτό Βιβλίο, στην οδό Σόλωνος, όπου και παρέμεινε μέχρι τη συνταξιοδότησή του. Τα αρχεία του Κάουφμαν χάθηκαν, όταν οι υπάλληλοι, καθαρίζοντας κάποιες αποθήκες, τα πέταξαν στα σκουπίδια, μη αναγνωρίζοντας την αξία τους.

Daily inspiration. Discover more photos at http://justforbooks.tumblr.com

[awesomehappystudentmagazine-blog]

Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος (Μέρος 43ο) - Η περίοδος του Μεσοπολέμου

Έχουμε προσεγγίσει χρονικά στην περίοδο του Μεσοπολέμου. Αλλά πως οριοθετείται χρονικά ο μεσοπόλεμος; Είναι το διάστημα που παρεμβάλλεται μεταξύ των δυο παγκοσμίων πολέμων. Του Α΄ που τερματίζει το 1918 και του Β΄ που ξεκινάει το 1939. Κεντρικό χαρακτηριστικό αυτής της περιόδου σε όλο το φάσμα της Ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής είναι η πολιτική αστάθεια με εξαίρεση βεβαίως τις χώρες του Βελγίου, της…

[crisismonitor]

Πολιτικές δολοφονίες στην Ευρώπη και την Ελλάδα

Οι πολιτικές δολοφονίες και απόπειρες στην Ευρώπη έχουν μακρά ιστορία, με σημαντικές επιπτώσεις τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Ακολουθεί μια αναλυτική επισκόπηση, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών περιπτώσεων πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και της δολοφονίας που οδήγησε στο ξέσπασμα του πολέμου. Οι πολιτικές δολοφονίες και οι απόπειρες στην Ευρώπη έχουν συχνά αποδοθεί στη δράση μυστικών υπηρεσιών, ενώ μεγάλο μέρος των ερευνών ήταν ατελέσφορο, επιτρέποντας τη δημιουργία σεναρίων. Οι πολιτικές δολοφονίες είναι συχνά αποτέλεσμα σύνθετων συνδυασμών παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των δράσεων μυστικών υπηρεσιών, της επιρροής ξένων δυνάμεων και των τυχαίων περιστατικών. Αυτοί οι παράγοντες συμβάλλουν στη διαμόρφωση των πολιτικών εξελίξεων και την αποσταθεροποίηση των πολιτικών συστημάτων, δημιουργώντας έναν περιβάλλον αβεβαιότητας και ανασφάλειας. Είναι κρίσιμο να ενισχυθούν οι δημοκρατικοί θεσμοί και να προωθηθεί �� πολιτικός διάλογος, ενώ ταυτόχρονα να αντιμετωπιστούν οι υποκείμενες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες που τροφοδοτούν τις εξτρεμιστικές ιδεολογίες. Πολιτικές Δολοφονίες προ του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου Πρώιμος 20ός Αιώνας - Βασιλιάς Ουμβέρτος Α' της Ιταλίας (1900) - Πλαίσιο: Ο βασιλιάς Ουμβέρτος Α' δολοφονήθηκε από τον αναρχικό Γκαετάνο Μπρέσι. Ο Μπρέσι ζητούσε εκδίκηση για την βίαιη καταστολή μιας εργατικής διαμαρτυρίας. - Επιπτώσεις: Αυτή η δολοφονία ανέδειξε τις αναρχικές κινήσεις και την αυξανόμενη δυσαρέσκεια με την μοναρχική διακυβέρνηση στην Ευρώπη. - Βασιλιάς Αλέξανδρος Α' της Σερβίας και Βασίλισσα Ντράγκα (1903) - Πλαίσιο: Το βασιλικό ζεύγος δολοφονήθηκε σε πραξικόπημα από στρατιωτικούς αξιωματικούς που αντιτίθεντο στη διακυβέρνησή τους. - Επιπτώσεις: Αυτό το γεγονός αποσταθεροποίησε τη Σερβία και είχε επιπτώσεις στην πολιτική των Βαλκανίων, συμβάλλοντας στις εντάσεις που τελικά οδήγησαν στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. - Πρωθυπουργός Δημήτριος Ράλλης της Ελλάδας (1920) - Πλαίσιο: Ο Ράλλης δολοφονήθηκε από πολιτικό αντίπαλο. - Επιπτώσεις: Αυτό το γεγονός τόνισε τις βαθιές πολιτικές διαιρέσεις στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια μιας περιόδου εθνικής κρίσης και σύγκρουσης με την Τουρκία. Δολοφονία που Οδήγησε στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο Αρχιδούκας Φραγκίσκος Φερδινάνδος (1914) - Πλαίσιο: Ο αρχιδούκας Φραγκίσκος Φερδινάνδος της Αυστροουγγαρίας και η σύζυγός του, Σοφία, δολοφονήθηκαν από τον Γαβρίλο Πρίντσιπ, έναν Βοσνιοσέρβο εθνικιστή, στο Σεράγεβο. - Επιπτώσεις: Αυτή η δολοφονία θεωρείται ευρέως ως ο άμεσος καταλύτης για τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, προκαλώντας μια σειρά από πολιτικές και στρατιωτικές συμμαχίες που οδήγησαν στην έκρηξη του πολέμου​ (POLITICO)​​ (Al Jazeera)​. Μεσοπόλεμος Πολιτική Βία μεταξύ των Πολέμων - Βάλτερ Ράτεναου, Γερμανός Υπουργός Εξωτερικών (1922) - Πλαίσιο: Ο Ράτεναου δολοφονήθηκε από δεξιούς εξτρεμιστές. - Επιπτώσεις: Η δολοφονία του ενέτεινε την πολιτική αστάθεια στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης και ανέδειξε τους κινδύνους που προκαλούσαν οι ριζοσπαστικές εθνικιστικές ομάδες. - Βασιλιάς Αλέξανδρος Α' της Γιουγκοσλαβίας (1934) - Πλαίσιο: Δολοφονήθηκε στη Μασσαλία από έναν Βούλγαρο επαναστάτη. - Επιπτώσεις: Αυτή η δολοφονία διέκοψε την εύθραυστη πολιτική ισορροπία στα Βαλκάνια και είχε σημαντικές επιπτώσεις για την περιφερειακή σταθερότητα. Μεταπολεμική Περίοδος και Ψυχρός Πόλεμος - Άλντο Μόρο, Ιταλός Πρωθυπουργός (1978) - Πλαίσιο: Ο Μόρο απήχθη και δολοφονήθηκε από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες, μια ακροαριστερή τρομοκρατική οργάνωση. - Επιπτώσεις: Η δολοφονία του σόκαρε την Ιταλία και ανέδειξε την έντονη πολιτική βία κατά τη διάρκεια των Χρόνων του ��ολυβιού. - Όλοφ Πάλμε, Σουηδός Πρωθυπουργός (1986) - Πλαίσιο: Ο Πάλμε πυροβολήθηκε θανάσιμα ενώ περπατούσε προς το σπίτι από τον κινηματογράφο. Η υπόθεση παραμένει άλυτη. - Επιπτώσεις: Αυτή η δολοφονία είχε βαθιά επίδραση στην σουηδική κοινωνία και την αντίληψή της για την ασφάλεια και την πολιτική βία. Πρόσφατες Πολιτικές Δολοφονίες και Απόπειρες - Σωκράτης Γκιόλιας, Ελλάδα (2010) - Πλαίσιο: Ο δημοσιογράφος Σωκράτης Γκιόλιας δολοφονήθηκε έξω από το σπίτι του στην Αθήνα από αγνώστους, οι οποίοι τον πυροβόλησαν πολλαπλές φορές. Ο Γκιόλιας ερευνούσε θέματα διαφθοράς και οικονομικών σκανδάλων. - Επιπτώσεις: Η δολοφονία του προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στην Ελλάδα και ανανέωσε τις ανησυχίες για την ασφάλεια των δημοσιογράφων και την ελευθερία του τύπου. - Δάφνη Καρουάνα Γκαλιζία, Μάλτα (2017) - Πλαίσιο: Η δημοσιογράφος Δάφνη Καρουάνα Γκαλιζία δολοφονήθηκε από βόμβα στο αυτοκίνητό της. Η Γκαλιζία ερευνούσε την κυβερνητική διαφθορά και τις σχέσεις με το οργανωμένο έγκλημα. - Επιπτώσεις: Η δολοφονία της προκάλεσε παγκόσμια καταδίκη και έφερε στο προσκήνιο την ανάγκη προστασίας των δημοσιογράφων και την καταπολέμηση της διαφθοράς. - Βικτώρια Μαρίνοβα, Βουλγαρία (2018) - Πλαίσιο: Η Βουλγάρα δημοσιογράφος Βικτώρια Μαρίνοβα βρέθηκε δολοφονημένη σε πάρκο. Η Μαρίνοβα ασχολούνταν με ερευνητική δημοσιογραφία για κυβερνητική διαφθορά και κακοδιαχείριση ευρωπαϊκών κονδυλίων. - Επιπτώσεις: Η δολοφονία της προκάλεσε έντονες αντιδράσεις και ανησυχίες για την ασφάλεια των δημοσιογράφων στη Βουλγαρία και την ελευθερία του τύ### Πολιτικές Δολοφονίες και Απόπειρες στην Ευρώπη. - Γιώργος Καραϊβάζ, Ελλάδα (2021) - Πλαίσιο: Ο δημοσιογράφος Γιώργος Καραϊβάζ δολοφονήθηκε έξω από το σπίτι του στην Αθήνα. Ο Καραϊβάζ ήταν γνωστός για τις έρευνές του σχετικά με την αστυνομία και το οργανωμένο έγκλημα. - Επιπτώσεις: Η δολοφονία του προκάλεσε σοκ στην Ελλάδα και ανανέωσε τις ανησυχίες για την ασφάλεια των δημοσιογράφων. - Πρόσφατη Απόπειρα κατά του Σλοβάκου Πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο (2024) - Πλαίσιο: Ο Ρόμπερτ Φίτσο δέχτηκε πυροβολισμούς σε μια απόπειρα δολοφονίας εν μέσω αυξημένης πολιτικής έντασης. Ο δράστης ήταν ένας ηλικιωμένος επικριτής της κυβέρνησης, ο οποίος πυροβόλησε τον Φίτσο πολλές φορές. - Επιπτώσεις: Το περιστατικό αυτό αντανακλά την συνεχιζόμενη πολιτική αστάθεια και διχασμό στη Σλοβακία, επιδεινώνοντας τις εντάσεις μεταξύ των πολιτικών παρατάξεων Πρότυπα και Επιπτώσεις - Πρότυπα: Τα επαναλαμβανόμενα θέματα στις πολιτικές δολοφονίες και απόπειρες στην Ευρώπη περιλαμβάνουν την άνοδο του πολιτικού εξτρεμισμού, την οικονομική και κοινωνική δυσαρέσκεια και τη χρήση βίας από ακροδεξιούς και ακροαριστερούς ριζοσπάστες. - Επιπτώσεις: Τέτοια βία αποσταθεροποιεί τα πολιτικά συστήματα, υπονομεύει τους δημοκρατικούς θεσμούς και συχνά οδηγεί σε αυξημένη πόλωση και κοινωνική αναταραχή. Ιστορικά πρότυπα δείχνουν ότι περίοδοι οικονομικών δυσχερειών και κοινωνικής ανισότητας συχνά συσχετίζονται με την αύξηση της πολιτικής βίας.   Read the full article

[silezukuk]

Φωτογραφίες εξαρτημένων του Μεσοπολέμου III

Φωτογραφίες εξαρτημένων του Μεσοπολέμου, που νοσηλεύτηκαν στο Δημόσιο Ψυχιατρείο (Δαφνί). Η αλλοίωσή των φωτογραφιών οφείλεται στην υγρασία και στη σκουριά από τις καρφίτσες συρραφής τους σε αιτήσεις, βεβαιώσεις και πιστοποιητικά. // Δημήτρη Υφαντή, «Τοξικομανία δι' ηρωίνης – η χρήση ουσιών στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου», εκδόσεις Άγρα, 2017

Όνομα. Φαίδων Τ., ηλικία: 29, επάγγελμα: ιδιωτικός ύπάλληλος, πατρίς: Σμύρνη, τόπος κατοικίας: Βύρωνας, ημερομηνία εισαγωγής: 16.7.1934, διάγνωση: τοξικομανία (ηρωίνη)

Όνομα: Αθανασία Μ. ή Γ., ήλικία: 35, επάγγελμα: οικιακά, πατρίς: Σμύρνη, τόπος κατοικίας: Αθήναι, ημερομηνία εισαγωγής· 28.6.1940, διάγνωση: τοξικομανία (ηρωίνη)

Όνομα: Ευάγγελος Π., ηλικία: 42, επάγγελμα: αμμοκονιαστής, πατρίς: Σπάρτη, τόπος κατοικίας: Αθήναι, ημερομηνία εισαγωγής: 20.12.1943, διάγνωση τοξικομανία (ήρωίνη)

Όνομα: Ιωάννης Σ., ήλικία: 20, επάγγελμα: πλαστογοποιός [πλαστιγγοποιός], πατρίς: Πύργος Ηλείας, τόπος κατοικίας: Αθήναι, ημερομηνία εισαγωγής: 6.5.1946, διάγνωση: τοξικομανία (ήρωίνη)

***

II: https://bit.ly/2Ye09F7 // I: https://bit.ly/3haXQtY

[epestrefe]

Αρχαία Ολυμπία, περίοδος Μεσοπολέμου, πιθανόν μια εκδρομή ή εκδήλωση.

[the-sun-the-green]

Αυτό το αστέρι είναι για όλους μας | IV

Τώρα θα πέφτει απότομα το βράδυ. Θα βιάζονται οι άνθρωποι στους δρόμους. Οι γυναίκες θα κλείνουν τρομαγμένες την πόρτα τους και θ’ αγκαλιάζουν    τα παιδιά τους. Μα τα πεινασμένα πρόσωπα των παιδιών ρίχνουν στον τοίχο    έναν ίσκιο μαύρο σαν τον ίσκιο ενός ψωμιού. Εσύ θα κάθεσαι στο ίδιο εκείνο χαμηλό σκαμνί μας η στέγη ολοένα θα στάζει από ένα παλιό σεντόνι θα ράβεις τα ρουχαλάκια του παιδιού μας θα μπαλώνεις με την πίκρα σου το κενό του χωρισμού. Άραγε φέγγει ακόμα ο ουρανός που βλέπαμε απ’ το παράθυρο ανθίζει πάντα στην αυλή η μικρή ροδακινιά; Ένας-ένας θα χάνονται οι εργάτες απ’ τ’ αντικρινό μηχανουργείο. Μα όταν χτυπάει η πόρτα μας τη νύχτα  η μητέρα σου δε θα φοβάται πια. Θ’ ανάβει μονάχα τη λάμπα για να μη χάνουνε το δρόμο    οι μελλοθάνατοι ύστερα θα φυσάει τη φωτιά για νάχουν ζεστασιά οι σκοτωμένοι κ’ εσύ θ’ ανοίγεις με χέρια σίγουρα και θ’ αφουγκράζεσαι στη    νύχτα εκείνον το μεγάλο θόρυβο εκείνο το ασίγαστο και μακρινό ποδοβολητό. Γιατί τώρα, αγαπημένη, ξέρεις γιατί ξέρουμε. Χιλιάδες άνθρωποι υπερασπίζονται τον κόσμο  και την αγάπη μας.

Ναι, αγαπημένη μου, εμείς γι’ αυτά τα λίγα κι απλά πράματα πολεμάμε για να μπορούμε νάχουμε μια πόρτα, έν’ άστρο, ένα σκαμνί έναν χαρούμενο δρόμο το πρωί ένα ήρεμο όνειρο το βράδυ. Για νάχουμε έναν έρωτα που να μη μας τον λερώνουν ένα τραγούδι που να μπορούμε να το τραγουδάμε. Όμως αυτοί σπάνε τις πόρτες μας πατάνε πάνω στον έρωτα μας. Πριν πούμε το τραγούδι μας μάς σκοτώνουν. Μας φοβούνται και μας σκοτώνουν. Φοβούνται τον ουρανό που κοιτάζουμε φοβούνται το πεζούλι που ακουμπάμε φοβούνται το αδράχτι της μητέρας μας και το αλφαβητάρι του     παιδιού μας φοβούνται τα χέρια σου που ξέρουν να αγκαλιάζουν τόσο τρυφερά και να μοχτούνε τόσο αντρίκεια φοβούνται τα λόγια που λέμε οι δυο μας με φωνή χαμηλωμένη φοβούνται τα λόγια που θα λέμε αύριο όλοι μαζί μάς φοβούνται, αγάπη μου, κι όταν μάς σκοτώνουν νεκρούς μάς φοβούνται πιο πολύ. Σ’ αγαπώ όσο δεν μπορώ να σου πω με λόγια. Όλη η χαρά είναι στα μάτια σου, ολάκερη η ζωή στα χέρια σου όλος ο κόσμος σ’ έναν τοίχο που πέφτει ο ίσκιος σου το βράδυ. Όχι, δεν θα μπορούσα να ζήσω μακριά σου αγαπημένη μου. Όμως εμείς μπορούμε ν’ αγαπάμε και να χωρίζουμε αυτό θα μείνει πάντοτε δικό μας αυτό δεν μπορεί κανείς να μάς το πάρει Αυτήν την αγάπη, αυτόν τον πόλεμο, αυτήν την πίστη μας στη    ζωή. Αντίο, λοιπόν, αντίο.  Για νάναι πάντοτε τα μάτια σου γελαστά αντίο για να μην χαθούν οι όμορφες στιγμές που ζήσαμε αντίο για να μη μας τρομάζει η νύχτα, να μη μας κλέβουνε τον ουρανό αντίο. Για να πάρει τέλος πια η αδικία στον κόσμο αντίο. Μπορεί κιόλας να σκοτωθούμε, αγάπη μου. Μα ποιος το λογαριάζει. Χιλιάδες άνθρωποι πεθαίνουν κάθε μέρα δίχως όνομα χιλιάδες γυναίκες ξύπνησαν ξαφνικά το πρωί και βρέθηκαν για πάντοτε μονάχες. Τα παιδιά δεν έχουν ούτε χάδι, ούτε ψωμί. Αντίο. Ίσως να μην ξαναγυρίσω. Ένας άλλος θα κλειδώσει τα χέρια του γύρω απ’ το ζεστό     κορμί σου.  Μη με ξεχάσεις. Μα όχι, όχι, αγάπη μου, πρέπει να με ξεχάσεις. Θα πρέπει ολάκερη να του δοθείς όπως κάποτε δόθηκες και σε μένα  Μονάχα όταν κάποτε ακούσετε ζητωκραυγές και σταθείτε στη    μέση του δρόμου κοιτάζοντας τις σημαίες μας να ξεδιπλώνονται στον ήλιο  τότε ω, τότε, θυμήσου με -θυμήσου με μια στιγμή- μια στιγμή μόνο. Κ’ ύστερα σφίξε το χέρι του κι ανοίξτε το βήμα σας βαδίζοντας προς το μέλλον. Έλα, λοιπόν, σκούπισε τα μάτια σου, μην κλαις. Θέ μου, τι όμορφα     μάτια! Θυμάσαι, αλήθεια, ένα βράδυ που καθόμαστε στο παράθυρο μακριά ένα γραμμόφωνο κι ακούγαμε δίχως να μιλάμε. Είπες: Ας μην έχουμε γραμμόφωνο, κι ας μη βάλανε αυτή την    πλάκα του για μας. ��μως αυτό το σιγαλό τραγούδι είναι δικό μας. Κι αυτό   το βράδυ είναι δικό μας. Κ’ εκείνο τ’ άστρο, εκεί είναι καταδικό μας. Έτσι είχες πει. Μιλάς σαν ποιητής, αγάπη μου, έκανα ξαφνιασμένος. Πέρασες τα όμορφα μπράτσα σου γύρω απ’ το λαιμό μου και με φίλησες. Όπως εσύ μονάχα ξέρεις να φιλάς. Έλα, λοιπόν, μην κλαις. Έτσι μπράβο, έτσι μ’ αρέσεις - να χαμογελάς. Εμείς θα ζήσουμε, αγαπημένη μου, και θα νικήσουμε. Ό, τι     κι αν κάνουν θα νικήσουμε. Μια μέρα θα ξαναβρεθούμε. Θ’ αγοράσουμε τότε κ’ εμείς ένα δικό μας γραμμόφωνο και θα το βάζουμε να παίζει όλη την ώρα. Ναι, αγάπη μου, θα κάτσουμε κιόλας στο παράθυρο, κοντά-κοντά. Θα ξαναβρεθούμε μια μέρα. Και τότε όλα τα βράδια κι όλα τ’ άστρα κι όλα τα τραγούδια θάναι δικά μας.

[balkanturbo]

για να  βρείτε τα   τρία πρώτα κεφάλαια  κάντε  κλικ   εδώ ​ και  συγκεντρωτικά τα κεφάλαια 1-6  εδώ

[maxmaggreece]

Η Δίκη των έξι: Τα εξιλαστήρια θύματα του Εθνικού Διχασμού

Πηγή εικόνας: newsbreak.gr | Η Δίκη των έξι. Ως Δίκη των έξι, έμεινε στην ελληνική ιστορία, η δίκη στην οποία δικάστηκαν και καταδικάστηκαν οι θεωρούμενοι ως υπεύθυνοι για τις συνέπειες της Μικρασιατικής εκστρατείας. Κοινώς, ήταν η τιμωρία των φερόμενων ως υπευθύνων της Μικρασιατικής καταστροφής. Η δίκη πραγματοποιήθηκε από έκτακτο στρατοδικείο, το οποίο συγκάλεσε η ηγεσία της Ελλάδας, η οποία είχε αναλάβει την εξουσία μετά την Μικρασιατική Καταστροφή τον Σεπτέμβριο του 1922. Αν και οι κατηγορούμενοι ήταν οκτώ, η υπόθεση έμεινε στην ιστορία ως Δίκη των έξι, επειδή καταδικάστηκαν σε θάνατο οι έξι από τους οκτώ κατηγορουμένους. Ποια ήταν, όμως, τα γεγονότα που οδήγησαν στη δίκη των έξι; Μικρασιατική Εκστρατεία και Καταστροφή Η Ελλάδα από το καλοκαίρι του 1919 διεξήγαγε επιθετικό πόλεμο στη Μικρά Ασία. Στόχος της Μικρασιατικής εκστρατείας ήταν η γενική νίκη κατά του τουρκικού (τακτικού και άτακτου) στρατού και η κατάκτηση όσο το δυνατόν περισσότερων εδαφών της τουρκικής ενδοχώρας με σκοπό την πλήρη πραγματοποίηση της Μεγάλης Ιδέας. Οι κυβερνήσεις του Ελευθερίου Βενιζέλου είχαν πετύχει ουσιαστικά την υλοποίηση της Μεγάλης Ιδέας και τον διπλασιασμό της Ελλάδος. Η Ελλάδα από το 1912 βρισκόταν σε διαρκή στρατιωτική κινητοποίηση λόγω των συνεχών συγκρούσεων (Βαλκανικοί Πόλεμοι, Α' Παγκόσμιος Πόλεμος, Εθνικός Διχασμός, Μικρασιατική Εκστρατεία, Εκστρατεία της Κριμαίας). Αποτέλεσμα αυτού, ήταν οι Έλληνες να είναι μετά από χρόνια εξαντλημένοι από τους πολέμους. Έτσι, απροσδόκητα μεν, αλλά δικαιολογημένα δε, η Ηνωμένη Αντιπολίτευσις, ο συνασπισμός των φιλοβασιλικών αντιβενιζελικών κομμάτων, κέρδισε τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920. Η Ηνωμένη Αντιπολίτευση βάσιζε την προεκλογική της εκστρατεία στον τερματισμό των χρόνιων εχθροπραξιών. Έτσι, ο Βενιζέλος έχασε τις εκλογές, παρόλο που είχε οδηγήσει την Ελλάδα ως τότε σε επιτυχίες σε όλα τα επίπεδα. Οι αντιβενιζελικές κυβερνήσεις, όμως, δεν ήταν συνεπείς στις δεσμεύσεις τους. Αφού επανέφεραν στην εξουσία τον έκπτωτο βασιλιά Κωνσταντίνο Α', συνέχισαν τη Μικρασιατική Εκστρατεία. Η συνέχεια τρομερή. Ο ελληνικός στρατός κατάφερε να φτάσει ως τον ποταμό Σαγγάριο, στην Αλμυρά Έρημο, λίγο πιο έξω από την Άγκυρα. Όμως, ο ενισχυμένος διπλωματικά, αλλά και στρατιωτικά, Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, πραγματοποίησε τη μεγάλη τουρκική αντεπίθεση. Ο ελληνικός στρατός υποχώρησε κατά μήκος του μικρασιατικού μετώπου προς το Αιγαίο και εγκατέλειψε τη Μικρά Ασία από θαλάσσης για τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Ο τουρκικός στρατός, κυρίως ο άτακτος, εισέβαλε στις πόλεις της Μικράς Ασίας και αφάνισε τους ελληνικούς πληθυσμούς και τις περιουσίες τους. Η Μικρασιατική Καταστροφή και ο διωγμός των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από τις πατρογονικές τους εστίες ήταν γεγονός, την περίοδο Αυγούστου - Οκτωβρίου 1922. Το πιο τραγικό γεγονός στάθηκε η πυρπόληση της Σμύρνης.

Πηγή εικόνας: iart.gr | Η καταστροφή της Σμύρνης, 1922. Δίκη των έξι: Το κίνημα της 11ης Σεπτεμβρίου 1922 Κι ενώ λαμβάνει χώρα η Μικρασιατική καταστροφή, στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου (κυρίως στη Χίο και στη Λέσβο) υπάρχει δυσαρέσκεια αξιωματικών του ελληνικού στρατού (κυρίως βενιζελικών) για την φιλοβασιλική κυβέρνηση και τη διαχείρισή της στον Μικρασιατικό πόλεμο. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, στις 11 Σεπτεμβρίου 1922, ξέσπασε κίνημα του στρατού και του ναυτικού στη Χίο και στη Λέσβο. Οι κινηματίες κήρυξαν επανάσταση και σχημάτισαν Επαναστατική Επιτροπή. Η επιτροπή αποτελούνταν από τον συνταγματάρχη Νικόλαο Πλαστήρα, εκπρόσωπο του στρατού της Χίου, τον συνταγματάρχη Στυλιανό Γονατά, εκπρόσωπο του στρατού της Λέσβου και τον αντιπλοίαρχο Δημήτριο Φωκά, εκπρόσωπο του Ναυτικού. Πολιτικός σύμβουλος της επαναστάσεως ήταν ο Γεώργιος Παπανδρέου. Την επόμενη μέρα του κινήματος, τα επαναστατημένα στρατεύματα επιβιβάστηκαν σε πολεμικά και εμπορικά πλοία με προορισμό την Αθήνα, για την κατάληψη της εξουσίας. Πριν φτάσει ο ελληνικός στρατός στην Αττική, στρατιωτικό αεροπλάνο έριξε προκηρύξεις της Επαναστατικής Επιτροπής στην ελληνική πρωτεύουσα. Οι προκηρύξεις ανέφεραν τις θέσεις και τα αιτήματα των επαναστατών: παραίτηση του βασιλιά Κωνσταντίνου Α', αναγόρευση του διαδόχου Γεωργίου σε βασιλιά, διάλυση της Γ' Εθνοσυνέλευσης, σχηματισμός πολιτικά αχρωμάτιστης κυβέρνησης που θα είχε τη στήριξη των δυνάμεων της Αντάντ, άμεση ενίσχυση του Θρακικού μετώπου, τιμωρία υπευθύνων Μικρασιατικής Καταστροφής. Στις 13 Σεπτεμβρίου 1922 ο στρατός της επανάστασης αποβιβάστηκε στο Λαύριο. Ο Κωνσταντίνος Α' παραιτήθηκε και τη θέση του πήρε ο γιος του, Γεώργιος Β'. Την επόμενη ημέρα, οι επαναστάτες εισήλθαν στην Αθήνα και πρόλαβαν τον υποστράτηγο Θεόδωρο Πάγκαλο που πήγαινε να καταλάβει την εξουσία, εκμεταλλευόμενος τις έκρυθμες συνθήκες. Στις 16 Σεπτεμβρίου 1922 διορίστηκε πολιτική κυβέρνηση με πρόεδρο τον Σωτήριο Κροκιδά, μα μόνο στα χαρτιά. Στην ουσία, έλεγχος της κατάστασης ήταν η Επαναστατική Επιτροπή και ο Πλαστήρα�� ως επικεφαλής της. Ο τελευταίος όρισε τον Ελευθέριο Βενιζέλο ως διεθνή εκπρόσωπο της Ελλάδας στο εξωτερικό.

Πηγή εικόνας: el.wikipedia.org | Η ηγεσία της Επαναστάσεως του 1922 (από αριστερά προς τα δεξιά), Γ.Παπανδρέου, Σ.Γονατάς, Ν.Πλαστήρας. Η σύλληψη των αντιβενιζελικών Με την επιβολή της Επανάστασης, στις 14 Σεπτεμβρίου, τα περισσότερα στελέχη των φιλοβασιλικών κυβερνήσεων της περιόδου 1920-1922 συνελήφθησαν από τον στρατό και συγκεντρώθηκαν στην Αστυνομική Διεύθυνση Αθηνών. Γενικά, υπήρχαν δύο στάσεις για την ενδεχόμενη δικαιοσύνη των κρατουμένων. Από τη μια υπήρχε η σκληροπυρηνική στάση των επαναστατών και του απλού κόσμου που υποστήριζε την άμεση εκτέλεση των ενόχων και με συνοπτικές διαδικασίες. Είχε προταθεί ο τουφεκισμός των ενόχων πάνω στο θωρηκτό «Λήμνος». Από την άλλη, όμως, υπήρχαν οι μετριοπαθείς και ο ξένος παράγοντας (κυρίως οι πρέσβεις Αγγλίας και Γαλλίας) που ζητούσαν καταδίκη μεν των ενόχων, αλλά ύστερα από δίκη με όλες τις νόμιμες διαδικασίες, όσος χρόνος και να χρειαζόταν. Η Επανάσταση διακήρυττε στον λαό πως στον Μικρασιατικό πόλεμο «Η Ελλάδα δεν ηττήθηκε, αλλά προδόθηκε». Έτσι, στις 9 Οκτωβρίου, 100.000 άτομα διαδήλωσαν στην πλατεία Συντάγματος με αίτημα την εκτέλεση των ενόχων. Στις 13 Οκτωβρίου ορίστηκε ανακριτική επιτροπή και έκτακτο στρατοδικείο, πρόεδροι των οποίων ήταν ο υποστράτηγος Θεόδωρος Πάγκαλος και ο υποστράτηγος Αλέξανδρος Οθωναίος αντίστοιχα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ανακριτικής επιτροπής, παραπέμφθηκαν σε δίκη με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας οι εξής: •Δημήτριος Γούναρης, αρχηγός του Λαϊκού Κόμματος, πρωθυπουργός την περίοδο 1921-1922 •Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης, υπουργός οικονομικών των κυβερνήσεων Γούναρη και πρωθυπουργός το 1922 •Νικόλαος Στράτος, πρωθυπουργός για λίγες ημέρες το 1922, υπουργός των Εσωτερικών το 1922 •Γεώργιος Μπαλτατζής, υπουργός εξωτερικών των κυβερνήσεων Γούναρη και Πρωτοπαπαδάκη •Νικόλαος Θεοτόκης, υπουργός στρατιωτικών των κυβερνήσεων Γούναρη και Πρωτοπαπαδάκη •Γεώργιος Χατζανέστης, αρχηγός της Στρατιάς της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης •Μιχαήλ Γούδας, υποναύαρχος απόστρατος, υπουργός κυβερνήσεων Γούναρη και Πρωτοπαπαδάκη •Ξενοφών Στρατηγός, υποστράτηγος απόστρατος, υπουργός κυβερνήσεων Γούναρη και Πρωτοπαπαδάκη Η δίκη των έξι Οι οκτώ αυτοί άνδρες κατηγορούνταν για την επαναφορά του Κωνσταντίνου Α' προς δυσαρέσκεια των δυνάμεων της Αντάντ, καθώς και για όλες εκείνες τις πολιτικές, οικονομικές, διπλωματικές, στρατιωτικές ενέργειες που οδήγησαν στην Μικρασιατική ήττα και καταστροφή, στη δεινή θέση της ελληνικής διπλωματίας έναντι αυτής των Τούρκων που ήταν σε θέση ισχύος. Οι κατηγορούμενοι χρεώνονταν ακόμα και την αμέλεια του ελληνικού κράτους να διεκδικήσει την προσάρτηση της Βορείου Ηπείρου, όπου ο ελληνικός στρατός είχε πραγματοποιήσει επιχειρήσεις κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Η δίκη πραγματοποιήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 1922, υπό την προεδρία του υποστρατήγου Οθωναίου στο κτίριο της Παλαιάς Βουλής. Αρχικά, κατέθεσαν δώδεκα μάρτυρες κατηγορίας, πολιτικο��, διπλωμάτες και στρατιωτικοί. Δεν επετράπη, όμως, στους κατηγορουμένους να χρησιμοποιήσουν έγγραφα για την υπεράσπισή τους, με αποτέλεσμα ό,τι παρουσίαζαν στο δικαστήριο προς υπεράσπισή τους ήταν απλά από καταθέσεις μαρτύρων και από ό,τι προέκυπτε από τη μνήμη τους, όπως σχολίασε δηκτικά ο κατηγορούμενος Νικόλαος Στράτος. Ο Δημήτριος Γούναρης δεν είχε καν ευκαιρία ολοκληρωμένης υπεράσπισης, καθώς ταλαιπωρούνταν από τύφο και αναγκάστηκε να λείπει...

Πηγή εικόνας: www.lifo.gr | 1.Χατζηανέστης, 2.Πρωτοπαπαδάκης, 3.Στράτος, 4.Γούναρης, 5.Θεοτόκης, 6.Μπαλτατζής. Δίκη των έξι: Η ετυμηγορία Η ετυμηγορία ήταν η αναμενόμενη, αυτή που απαιτούσε και το πλήθος. Υπήρξαν όμως και μετριοπαθείς φωνές κατά των εκτελέσεων. Η Μεγάλη Βρετανία απείλησε με κυρώσεις αν πραγματοποιούνταν εκτελέσεις. Άλλωστε, ένας απ'τους ενόχους, ο Γεώργιος Χατζανέστης, είχε συγγένεια με άτομα της Βρετανικής πολιτικής ηγεσίας. Ο Ιωάννης Μεταξάς ζήτησε το δικαίωμα έφεσης των κατηγορουμένων. Η κυβέρνηση Κροκιδά παραιτήθηκε προς αντίδραση της ετυμηγορίας, ενώ αντικαταστάθηκε από την κυβέρνηση του Στυλιανού Γονατά. Ο βασιλιάς Γεώργιος από την άλλη αδιαφόρησε για τους κατηγορούμενους, δημιουργώντας χάσμα στη φιλοβασιλική παράταξη. Έτσι, στις 15 Νοεμβρίου 1922, περίπου την 7η πρωινή, ο Αλέξανδρος Οθωναίος εκφωνεί την ετυμηγορία της δίκης των έξι: «Εν ονόματι του Βασιλέως των Ελλήνων Γεωργίου Β' το Έκτακτον Στρατοδικείον συσκεφθέν κατα νόμον, κηρύσσει παμψηφεί τους μεν Γεώργιον Χατζανέστην, Δημήτριον Γούναρην, Νικόλαον Στράτον, Πέτρον Πρωτοπαπαδάκην, Γεώργιον Μπαλτατζήν και Νικόλαον Θεοτόκην εις την ποινήν του Θανάτου. Τους δε Μιχαήλ Γούδαν και Ξενοφώντα Στρατηγόν εις την ποινήν των ισοβίων δεσμών. Διατάσσει την στρατιωτικήν καθαίρεσιν των Γεωργίου Χατζανέστη, αρχιστρατήγου, Ξενοφώντος Στρατηγού, υποστρατήγου και Μιχαήλ Γούδα, υποναυάρχου και επιβάλλει αυτούς τα έξοδα και τέλη. Επιδικάζει παμψηφεί χρηματικήν αποζημίωσιν υπέρ του Δημοσίου κατά του Δ. Γούναρη δραχμών 200 χιλιάδων, Ν. Στράτου δραχμών 335 χιλιάδων, Γ. Μπαλτατζή και Ν. Θεοτόκη δραχμών 1 εκατομμυρίου και Μ. Γούδα δραχμών 200 χιλιάδων. Εγκρίθη, απεφασίσθη και εδημοσιεύθη εν Αθήναις τη 15η Νοεμβρίου 1922». Η εκτέλεση των έξι Το επόμενο πρωί, στις 9:00 π.μ. στις φυλακές Αβέρωφ, ανακοινώθηκε η ετυμηγορία στους κατηγορουμένους. Κανείς δεν αιφνιδιάστηκε, εκτός του στρατηγού Χατζανέστη. Τους δόθηκε προθεσμία δύο ωρών να αποχαιρετίσουν συγγενείς, γνωστούς και φίλους. Στις 10:30 οδηγήθηκαν στο Γουδή για να εκτελεστούν. Προηγήθηκε η καθαίρεση του Χατζανέστη από κατώτερους αξιωματικούς. Στις 11:27, οι κατηγορούμενοι εκτελέστηκαν. Κανείς δεν ήθελε να του δέσουν τα μάτια. Τα πτώματά τους μεταφέρθηκαν στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών, κάτω από δρακόντια μέτρα ασφαλείας για να ταφούν με συνοπτικές διαδικασίες. Διεθνής αντίκτυπος και εντυπώσεις για τη δίκη των έξι Η διεθνής κοινότητα δεν είδε με καθόλου καλό μάτι την εκτέλεση. Χώρες, όπως η Βρετανία, οι ΗΠΑ, η Σουηδία και το Βέλγιο καταδίκασαν την εκτέλεση και αυτό είχε αντίκτυπο στις διμερείς σχέσεις της Ελλάδος με την αντίστοιχη χώρα, στις οικονομικές χρηματοπιστωτικές συναλλαγές των χωρών, αλλά και στη διπλωματική θέση της Ελλάδος στη διάσκεψη για τη συνθήκη της Λωζάνης. Για τους περισσότερους ιστορικούς, η δίκη των έξι ήταν αναγκαία πολιτική πράξη. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος αναφέρει αργότερα «Δεν δύναται να κατηγορηθούν δια πράξιν προδοσίας της Πατρίδος». Ο Θεόδωρος Πάγκαλος είπε με τη σειρά του «Υπήρξαν μοιραία και αναγκαία θύματα εις τον βωμόν της Πατρίδος». Από την άλλη, ο Νικόλαος Πλαστήρας, φαίνεται να μετάνιωσε για την καταδίκη αργότερα σύμφωνα με μαρτυρία φίλου του. Το 1933 κατασκευάστηκε μαρμάρινη πλάκα στην είσοδο του υπουργείου δικαιοσύνης με τα ονόματα των έξι, ενώ στο Γουδή ανεγέρθη ο ναός της Αναστάσεως προς τιμήν των, στο σημείο της εκτέλεσης. Ήταν άραγε οι έξι πράγματι υπεύθυνοι ή απλά ήταν εξιλαστήρια θύματα - μάρτυρες του Εθνικού Διχασμού;

Πηγή εικόνας: www.lifo.gr | Ο ναός της Αναστάσεως, το παρεκκλήσι των έξι. Αν και πολύ αργά, 88 χρόνια μετά την καταδίκη, το δικαστήριο του Αρείου Πάγου, ερεύνησε ξανά την υπόθεση και αποφάσισε την μετά θάνατον αθώωση και αποκατάσταση της μνήμης των έξι εκτελεσθέντων. Παρακάτω ακολουθεί σύντομο βίντεο, με την είδηση της απόφασης αθώωσης. Πηγές mixanitouxronou.gr el.wikipedia.org lifo.gr Read the full article

[maxmaggr]

By order of the Peaky Blinders... ο 5ος κύκλος είναι εδώ!

  Σε όσους δεν το έχουν μάθει ακόμα, αλλά και σε όσους το έμαθαν, έχουμε να πούμε πως … ο 5ος κύκλος του ανατρεπτικού Peaky Blinders είναι εδώ! Μετά από αρκετούς μήνες αναμονής λοιπόν, ο Tommy Shelby και η παρέα του έχουν επιστρέψει δριμύτεροι από ποτέ. Έχοντας αποκτήσει πλέον και πολιτική εξουσία, η οικογένεια Shelby επεκτείνεται και ακμάζει σε μια εποχή αφθονίας για τον κόσμο, λίγο πριν το μεγάλο οικονομικό Κραχ του 1929. Η εποχή του Μεσοπολέμου βρίσκει την (γκανγστερική) επιχείρηση των Shelby σε άνοδο μετά από πολλές επιτυχίες αλλά και τραγωδίες. Όλα δείχνουν πως ο Tommy και η οικογένειά του είναι έτοιμοι για μια νέα αρχή. Τι τους περιμένει όμως στην πορεία;

Πηγή: bbci.co.uk 5ος κύκλος Peaky Blinders: Σύντομες πληροφορίες Ο 5ος κύκλος του Peaky Blinders έκανε πρεμιέρα στις 26 Αυγούστου 2019 και θα ολοκληρωθεί στο τέλος του Σεπτεμβρίου 2019. Η 5η σεζόν αποτελείται από 6 επεισόδια, οπότε ο αριθμός των επεισοδίων είναι ίδιος με τις προηγούμενες σεζόν. Οι δημιουργοί της σειράς και σεναριογράφοι έχουν δηλώσει πως η σειρά θα ολοκληρωθεί στον 7ο κύκλο της, άρα έχουμε 2 κύκλους Peaky Blinders ακόμα. Εκτός απροόπτου πάντα. Το τέλος της σειράς θα βρει τον Tommy και την οικογένειά του στο ξεκίνημα του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, κλείνοντας τον κύκλο του Μεσοπολέμου. Ανακεφαλαίωση 4ου κύκλου Τι έγινε όμως στον 4ο κύκλο του Peaky Blinders; Ρίχνοντας μια γρήγορη ματιά στο παρελθόν, είδαμε τον Tommy και τη συμμορία του (οπότε και την οικογένειά του), να εμπλέκονται σε πόλεμο συμμοριών.  Συγκεκριμένα, η οικογένεια Ιταλών μαφιόζων με το όνομα Changretta ξεκίνησε βεντέτα εναντίον των Shelby, μετά τη δολοφονία του πατριάρχη Vicente Changretta και του γιου του, Angel Changretta. Οι δολοφονίες αυτές ήρθαν ως αντίποινα για τη δολοφονία της Grace Shelby, συζύγου του Tommy, όταν αυτή μπήκε μπροστά για να τον γλιτώσει από πληρωμένο δολοφόνο των Changretta. Βέβαια, αν πάμε ακόμη πιο πίσω στο παρελθόν θα δούμε πως το όλο θέμα δημιουργήθηκε από έναν καυγά του John Shelby για το δεσμό που είχε αναπτύξει η πρώην αγαπημένη του, Lizzie, με τον Angel Changretta. Με την κήρυξη της βεντέτας λοιπόν, καταφτάνει στο Birmingham ο μεγαλύτερος γιος του Vicente Changretta, ο Luca Changretta (Adrien Brody). Συνέπεια των εχθροπραξιών είναι ο χαμός του John Shelby. Μετά όμως από πολλές επικίνδυνες καταστάσεις ο Tommy και οι Peaky Blinders αναδεικνύονται νικητές, με τον Luca Changretta να πεθαίνει και τη βεντέτα να τελειώνει. Μέσα σε όλα αυτά βέβαια ο Tommy Shelby αναπτύσσει πολιτικά ενδιαφέροντα. Προσεγγίζει ερωτικά την Jessie Eden, μια συνδικαλίστρια του κομμουνιστικού κόμματος, αποσπώντας της σημαντικές πληροφορίες για το Στέμμα. Με αυτόν τον τρόπο, ο 4ος κύκλος δείχνει τον Tommy να έχει εξασφαλίσει την απαραίτητη στήριξη και χρηματοδότηση στον προεκλογικό του αγώνα και να κερδίζει μια θέση ��το Κοινοβούλιο.   5ος κύκλος Peaky Blinders: Τα καινούρια πρόσωπα Ένα καινούριο κεφάλαιο δείχνει να ανοίγει στη ζωή του Tommy και των Shelby, όμως οι ανατροπές δε δείχνουν να έχουν τελειώσει. Καινούρια πρόσωπα εμφανίζονται στο προσκήνιο και μαζί νέες καταστάσεις. Μερικά από τα πιο σημαντικά πρόσωπα που ενισχύουν το καστ του Peaky Blinders είναι οι:   Sam Claflin

Πηγή: immediate.co.uk Ο γοητευτικός και ταλαντούχος Sam Claflin είναι ο χαρακτήρας-έκπληξη της 5ης σεζόν του Peaky Blinders. Ο γνωστός ηθοποιός υποδύεται τον Oswald Mosley, ηγέτη της Βρετανικής Ένωσης Φασιστών κατά τα χρόνια του Μεσοπολέμου. Η σχέση που θα αναπτύξει με τον καιροσκόπο Tommy είναι εκρηκτική και απρόβλεπτη.   Ana Taylor-Joy

Πηγή: express.co.uk Η πρωταγωνίστρια του The Witch εισχωρεί στον κόσμο του Peaky Blinders ως Gina Grey, σύζυγος του Michael Grey. Ο γιος της Polly την γνωρίζει και την ερωτεύεται στην Αμερική λίγο πριν ξεσπάσει το Μεγάλο Κραχ του 1929.    Neil Maskell

Πηγή: twimg.com Τον πολυτάλαντο και εξέχοντα Άγγλο πολιτικό Winston Churchill υποδύεται στον 5ο κύκλο του Peaky Blinders ο Neil Maskell. Με τον Tommy Shelby να παίζει το παιχνίδι της πολιτικής, λογικό κι επόμενο να δούμε τον γνωστό πολιτικό. Το μόνο που μένει είναι να δούμε τι σχέση θα καταλήξουν να έχουν οι 2 άντρες σε μια ταραχώδη εποχή.   Katie Dickie

Πηγή: metro.co.uk Την γνωρίσαμε ως Lysa Arryn στο Game of Thrones, όμως τώρα η Katie Dickie έρχεται σ’ έναν τελείως διαφορετικό ρόλο. Στον 5ο κύκλο του Peaky Blinders λοιπόν την βλέπουμε να υποδύεται την Mother Superior (Ανώτατη Μητέρα), σ’ ένα από τα ιδρύματα που ίδρυσε ο Tommy. Τα ιδρύματα αυτά ιδρύθηκαν στη μνήμη της Grace Shelby, οπότε όταν ακούγονται φήμες για ξυλοδαρμό και κακοποίηση παιδιών σε ένα από τα ορφανοτροφεία, ο Tommy με την Polly καλούνται να αντιμετωπίσουν την «αγία» αυτή γυναίκα. Trailer https://youtu.be/SRE5pZwNyrw   Read the full article

[justforbooks]

Η «Διαγώνιος» του Ντίνου Χριστιανόπουλου και η τζαζ

Τα κείμενα και τα βιβλία του Σάκη Παπαδημητρίου για την τζαζ στη «Διαγώνιο» ήταν πολύτιμη συμβολή στη γνωριμία των αναγνωστών με την τζαζ.

Η σχέση του Ντίνου Χριστιανόπουλου (20 Μαρτίου 1931 – 11 Αυγούστου 2020) με τη μουσική, έτσι όπως αυτή αποκαλύπτεται, μέσα από τα κείμενα, τα ποιήματα και τις εκδόσεις του, δεν ήταν επιφανειακή. Μπορεί ο ίδιος ο ποιητής και εκδότης να είχε πει πως ήταν «αφιερωμένος στην ποίηση» (1994) και πως δεν αγαπούσε ιδιαίτερα τη μουσική, όμως στην πράξη η σχέση αυτή υπήρξε στενή για πάρα πολλά χρόνια. Και δεν αναφερόμαστε μόνον στη ρεμπέτικη και λαϊκή μουσική, στα τραγούδια του Τσιτσάνη και των άλλων, τα οποία ο Χριστιανόπουλος υπεραγαπούσε, μα και σε άλλου είδους μουσικές, που έμοιαζαν ή και ήταν αποκομμένες από την καθημερινότητα.

Γενικά, ο Ντίνος Χριστιανόπουλος αγαπούσε και αναδείκνυε ό,τι ήταν εξορισμένο, ό,τι ήταν περιθωριοποιημένο στην καθημερινότητα (συγκεκριμένα πρόσωπα, εθνικές ή κοινωνικές ομάδες, καλλιτεχνικές όψεις και δημιουργήματα). Και μέσα σ' αυτό το σκηνικό έτρεφε καλή άποψη και για την τζαζ ή και για άλλες μουσικές, στις οποίες αναγνώριζε λαϊκές, αυθεντικές καταβολές και ταυτόχρονα ένα κυνήγι από τις πάσης φύσεως εξουσίες.

Η σχέση του Ντίνου Χριστιανόπουλου με τη μουσική φαίνεται, αν θέλετε, και από δύο π��λύ μικρά ποιήματά του, τα οποία είχαν δημοσιευθεί το 1966.

Τα τζουκ-μποξ ή ηλεκτρόφωνα ή και τζιου-μποξ (κατά πώς προφέρονται στα εγγλέζικα) έχουν γεμίσει όχι μόνο τις λαϊκές ταβέρνες, μα και τα σφαιριστήρια, τα «ποδοσφαιράκια», τα στέκια τέλος πάντων της νεολαίας. Τα παιδιά στέκονται μπροστά από τα μηχανήματα, ρίχνουν το κέρμα στη σχισμή, «πατάνε» (επιλέγουν) τα τραγούδια και ακούνε ή κάνουν πως ακούνε. Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος παρατηρεί...

ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΦΩΝΟ 

μπροστά στο ηλεκτρόφωνο δυο λαϊκά παιδιά ακούνε με κατάνυξη ποιος ξέρει τι να γίνεται μέσα τους το πέτσινο μοντγκόμερυ τα κρύβει όλα

ΤΖΙΟΥ-ΜΠΟΞ 

λογιώ λογιώ κουμάσια γύρω απ' το τζιου-μποξ άλλος μπανίζει άλλος διπλαρώνει κανείς δε νοιάζεται για μουσική

Στο πρώτο ποίημα πρωταγωνιστούν δύο λαϊκά παιδιά, που στέκονται μπροστά από το τζουκ-μποξ, ακούν με προσοχή, με κατάνυξη, ενώ φοράνε δερμάτι��α μοντγκόμερι, που κρύβουν, κατά τον ποιητή, τον εσωτερικό τους κόσμο, τα συναισθήματά τους. Τι μουσική να ακούνε άραγε; Αν κρίνουμε από το ντύσιμό τους, πιθανώς «αμερικάνικα». Κάποιο ερωτικό τραγούδι της εποχής. Ή κάποια μπαλάντα, κάποιο μπλουζ. Η νεολαία του '66 τέτοια άκουγε κυρίως, «αμερικάνικα». Μπλουζ και σέικ.

Στο δεύτερο ποίημα, που είναι της ίδιας εποχής, τα λαϊκά παιδιά, έχουν δώσει τη θέση τους σε μια παρέα από... κουμάσια. Τεντιμπόηδες να τα πούμε, γιεγιέδες, «μπήτληδες»... τέλος πάντων κάτι τέτοιο. Η μουσική που ακούνε –και πάλι μπορούμε να υποθέσουμε πως αυτή θα ήταν μοντέρνα– είναι απλώς το προκάλυμμα για να κάνουν διάφορα. Τους δίνει θάρρος, πατάνε πάνω σ' αυτήν, προκειμένου να δείξουν τις ατίθασες συμπεριφορές τους. Ο ποιητής ενοχλείται, ενώ εμφανίζεται σκεπτικός σε σχέση με τη μουσική, που παραμένει στο background και ακούγεται ερήμην τους.

Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος φαίνεται πως υπεράσπισε την τζαζ πριν ακόμη και από το ρεμπέτικο τραγούδι, στο πρώτο μισό της δεκαετίας του '50. Είναι γνωστή η διάλεξή του «Η μορφή της μάνας στα ρεμπέτικα τραγούδια» (13 Μαΐου 1954), η εισαγωγή της οποίας είχε δημοσιευθεί στην εφημερίδα της Θεσσαλονίκης Ελληνικός Βορράς, την επόμενη μέρα (14 Μαΐου 1954). Από μιαν αφήγηση του ποιητή στο περιοδικό Θεσσαλονικέων Πόλις (#13/36, Ιούνιος 2011), αναφορικά με τα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια, διαβάζουμε τα εξής σε σχέση με την τζαζ:

«Από την άλλη μεριά, εμείς λίγο-πολύ είχαμε αυτό που θα λέγαμε εχέγγυα εθνικοφροσύνης. Δεν ήμασταν ύποπτοι για αριστερές αποκλίσεις. Άλλωστε, δεν είχε ξεφύγει πια ρουθούνι. Όσοι δεν είχαν σκοτωθεί στα βουνά είχαν πάει στις εξορίες. Εμείς πια ήμασταν τα αγγελούδια της αστικής κοινωνίας, καλά παιδιά από καλές οικογένειες, από καλά σωματεία, κατηχητικά και τέτοια. Δεν υπήρχε υποψία. Και όμως από αυτά τα καλά παιδιά άρχισε σιγά σιγά να ξεφυτρώνει το αίτημα ενός συνδικαλισμού. Ως τότε κάτι μικροκινήματα ήταν καπελωμένα, δεν μπορείτε να φανταστείτε από ποιόν: από την Αμερικανική Υπηρεσία Πληροφοριών. Υπήρχε και αυτό το φρούτο. Μια Υπηρεσία εντεταλμένη να κάνει κάτι σποραδικές πνευματικές εκδηλώσεις· θυμούμαι, ας πούμε, ότι το 1953, στα εντευκτήρια αυτής της Υπηρεσίας εγώ έκανα μια διάλεξη, από τις πρώτες μου, με τίτλο 'Μια υπεράσπιση της τζαζ'. Για πρώτη φορά είχε γίνει κάτι τέτοιο πράγμα, να υπερασπιστώ την τζαζ, η οποία ήταν πανούκλα – το λιγότερο. Πανούκλα για τους πάντες».

Δεν έχουμε στοιχεία για το τι μπορεί να είπε, τότε, το 1953, για την τζαζ, ο Ντίνος Χριστιανόπουλος, ενώ επίσης δεν γνωρίζουμε γιατί ακριβώς την αποκαλούσε «πανούκλα για τους πάντες». Ότι, δηλαδή, την απέφευγαν οι πάντες, σαν κάτι κολλητικό και επικίνδυνο.

Σίγουρα τζαζ μουσική ανιχνευόταν και με το παραπάνω στο μουσικό θέατρο (οπερέτα, επιθεώρηση), στο ελαφρό ελληνικό τραγούδι κ.λπ. ήδη από την δεκαετία του 1920, ενώ στην Θεσσαλονίκη, ακόμη και επί Κατοχής, υπήρχαν η Ορχήστρα Συμφωνικής Τζαζ του Γερμανικού Ραδιοφωνικού Σταθμού (1941-1944), η τζαζ ορχήστρα του Αλέκου Σπάθη, καθώς και άλλη δραστηριότητα.

Βεβαίως τα πράγματα άλλαζαν πολύ γρήγορα, γιατί άλλαζαν οι κοινωνικοπολιτικές συνθήκες. Άλλο Μεσοπόλεμος, άλλο Κατοχή, άλλο τα πρώτα μετακατοχικά χρόνια, άλλο Εμφύλιος και άλλο μετεμφυλιακή εποχή.

Στις αρχές της δεκαετίας του '50, ακόμη και στην Αθήνα η τζαζ μοιάζει να εγκαταλείπεται από τους φίλους της καθώς κλείνει η Ρυθμική Λέσχη, τον Ιούλιο του '51, οι ραδιοφωνικές μεταδόσεις περιορίζονται, και γενικώς η τζαζ (ή τουλάχιστον ένα κομμάτι της) συνδέεται με τα καταγώγια, τα κακόφημα νυχτερινά κέντρα κ.λπ.

Πιθανώς αυτό να εννοούσε ο Ντίνος Χριστιανόπουλος, όταν έγραφε για «πανούκλα». Πως για την «καλή κοινωνία» η τζαζ, στα πρώτα χρόνια του '50, ήταν συνυφασμένη με την «αμαρτία», και πως άξιζε, γι' αυτόν ακριβώς το λόγο, να βγει και να την υπερασπίσει. Το ίδιο θα έπραττε εξάλλου για το κυνηγημένο ρεμπέτικο, τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης, τους παραγνωρισμένους και περιθωριοποιημένους ποιητές, λογοτέχνες, εικαστικούς κ.λπ.

Στις αρχές του 1958 ο Ντίνος Χριστιανόπουλος οργανώνει και κυκλοφορεί το πρώτο τεύχος του λογοτεχνικού περιοδικού Διαγώνιος, με την καλλιτεχνική επιμέλεια του Καρόλου Τσίζεκ. Έχει αξία να μεταφέρουμε ένα μικρό σημείωμά του από εκείνο το πρώτο τεύχος.

«Η μικρή αυτή έκδοση βγαίνει σα μια διαμαρτυρία ενός νέου (σ.σ. ο Χριστιανόπουλος ήταν τότε 27 ετών), που, επιμένοντας στην πνευματική του ακεραιότητα, κινδυνεύει να μείνει στο περιθώριο. Είναι λυπηρό και αποκαρδιωτικό να βλέπει κανείς ως πιο σημείο φτάνει η συναλλαγή ανάμεσα στους "πνευματικούς" ανθρώπους. Εκδότες, διευθυντές περιοδικών, καθιερωμένοι λογοτέχνες, ακόμα και δημοσιογράφοι, γυρεύουν και απαιτούν ανταλλάγματα. Κάθε δημοσίευση σε περιοδικό προϋποθέτει πολλές κολακείες, πολλές υποχωρήσεις σε πρόσωπα και ιδεολογίες. Και μέσα σ' αυτή την αποπνιχτική ατμόσφαιρα, όσοι αρνούνται κάθε συμβιβασμό, παραμερίζονται από τους φαύλους με τις ελαστικές συνειδήσεις. Βέβαια, εκείνο που τελικά δικαιώνει το έργο μας, είναι μονάχα η ποιότητά του – αλλά πώς να βρει απήχηση η δουλειά μας, αν μένει διαρκώς στο συρτάρι; Γι' αυτό αποφασίστηκε η έκδοση της Διαγωνίου, με την ελπίδα πως η ατομική αυτή προσπάθεια γρήγορα θα βρει ανταπόκριση, ώστε σιγά-σιγά να αποτελέσει τον πυρήνα ενός περιοδικού νέων».

Φαίνεται λοιπόν πως ο Ν. Χριστιανόπουλος δημιουργεί ένα περιοδικό, μέσω του οποίου θέλει να πάει κόντρα σε ποικίλα κατεστημένα (ένα ήταν, οπωσδήποτε, το αθηναϊκό εκδοτικό κατεστημένο, ένα άλλο το τοπικό κοινωνικό κ.ο.κ). Επιλέγει λοιπόν τη θεματολογία και τους συνεργάτες του μ' ένα τέτοιο σκεπτικό. Βρέθηκε, σίγουρα, πολύ κοντά, με ανθρώπους που θα μπορούσε να στηρίξουν απόψεις σαν και τις δικές του, αλλά χωρίς την ειδικότερη δική του διάθεση, για μικρές ή μεγαλύτερες ανατροπές, τίποτα δεν θα μπορούσε να συμβεί.

Η Διαγώνιος τον δικαίωσε. Το περιοδικό ήταν στις επάλξεις, με κάποια κενά, από το 1958 έως το 1983, για ένα διάστημα 25 χρόνων δηλαδή (δεν το λες λίγο), με τις Εκδόσεις Διαγωνίου (ξεκίνησαν το 1962) να βρίσκονται στις προθήκες των βιβλιοπωλείων πολύ περισσότερα χρόνια.

Το 1960, στο πρώτο τεύχος εκείνης της χρονιάς, ένα νέο παιδί, ένας νέος άνθρωπος, ο 20χρονος τότε Σάκης Παπαδημητρίου, δίνει το πρώτο κείμενό του για την τζαζ στο περιοδικό. Είχε τίτλο «Μικρή Εισαγωγή στην Τζαζ» και στην αρχή του διαβάζουμε:

«Η τζαζ πρωτοεμφανίστηκε στο Στόρυβιλλ της Νέας Ορλεάνης. Δημιουργήθηκε ύστερα από βαθμιαία ανάμειξη διαφόρων μορφών μουσικής, με κύριο συντελεστή τα τραγούδια των νέγρων και την επίδραση πολλών προσωπικοτήτων. Είναι γνωστό ότι οι νέγροι έφεραν στην Αμερική την πρωτόγονη αφρικανική μουσική τους. Στη Νέα Ορλεάνη όμως, όπου γίνονταν το μεγαλύτερο σκλαβοπάζαρο, οι επιδράσεις ήταν πολλές και ποικίλες. Χρονολογικά προηγούνται οι προτεσταντικοί ύμνοι των άγγλων και σκώτων αποίκων του 17ου και 18ου αιώνα. Κατά το 19ο αιώνα αποίκησαν οι Ιρλανδοί και οι Γερμανοί και έφεραν τη δική τους λαϊκή μουσική και τους δικούς τους λαϊκούς χορούς. Οι νέγροι δούλοι έφεραν το ρυθμό τού ταμ-ταμ και τον αυθόρμητο αυτοσχεδιασμό, οι πουριτανοί τις μεταφράσεις θρησκευτικών ποιημάτων και οι Ισπανοί τους ιδιότυπους λαϊκούς χορούς τους.(...)».

Αυτά και άλλα πολλά γράφει ο Σάκης Παπαδημητρίου, ενώ στη συνέχεια εξετάζει «Τα μπλουζ» και την σημασία τους στην διαμόρφωση της τζαζ.

Ένα παιδί 20 ετών να γράφει για την τζαζ, το 1960, δεν ήταν κάτι σύνηθες. Ήταν ακριβώς το αντίθετο. Ακόμη και σήμερα, εξάλλου, δεν είναι αυτονόητο κάτι τέτοιο (για τους τωρινούς 20χρονους), παρά το γεγονός πως η πληροφορία είναι απείρως πιο εύκολο να εντοπιστεί.

Ο Παπαδημητρίου γνωρίζοντας ξένες γλώσσες και έχοντας τον τρόπο να βρίσκει κάποια βασικά βιβλία από το εξωτερικό, ακούγοντας συγχρόνως δίσκους (που ούτε αυτοί ήταν εύκολο να εντοπιστούν) και σκεπτόμενος πάνω σ' αυτά που διάβαζε και άκουγε, μπορούσε να συντάξει ορισμένα κείμενα για την τζαζ, που σε γενικές γραμμές έχουν νόημα να διαβαστούν, από κάποιον, ακόμη και σήμερα, μετά από 60 χρόνια!

Όπως είχε γράψει και ο ίδιος σ' ένα αυτοβιογραφικό άρθρο του, που είχε δημοσιευθεί στο περιοδικό Jazz & Τζαζ (#86, Μάιος 2000):

«Το πρώτον της ζωής μου ταξίδιον εις το εξωτερικόν επραγματοποιήθη το καλοκαίρι του 1959 στην Βιέννη. Λόγος ταξιδίου: εκμάθηση της γερμανικής γλώσσας. Έξι εβδομάδες σε τμήμα εντατικής εκπαίδευσης με ωράριο πλήρους απασχολήσεως.(...) Στην τάξη σπουδαστές από διάφορες χώρες και ένας Αμερικανός με τον οποίο έκανα παρέα, στην αρχή κυρίως γιατί μπορούσα να συνεννοηθώ αγγλικά. Αμέσως βρίσκουμε το κοινό μας ενδιαφέρον για την τζαζ και τα βράδια επισκεπτόμασταν τα τζαζ κλαμπ της Βιέννης. Τότε πρωτάκουσα το Moanin' του Bobby Timmons και το μουρμούριζα στις βραδινές βόλτες. Όταν φτιάξαμε με φίλους ένα ερασιτεχνικό συγκρότημα το Moanin' έγινε το σήμα μας. Στην Βιέννη αγόρασα ορισμένες γερμανικές εκδόσεις, όπως το Knaurs Jazz Lexikon και το βιβλίο Jazz του Sidney Finkelstein. Προσπαθώντας να τα διαβάσω έμαθα τσατ-πατ γερμανικά. Το κίνητρο ήταν απείρως ισχυρότερο από το πρόγραμμα της σχολής».

Εκτός από το Knaurs Jazz Lexikon [München, 1957] και το Jazz [Stuttgart, 1951] του Sidney Finkelstein, μερικά ακόμη βιβλία, που είχαν βοηθήσει τον Σ. Παπαδημητρίου εκεί στο ξεκίνημά του ήταν τα: Barry Ulanov, A History of Jazz in America [New York, 1957], Rex Harris, Jazz [Penguin Books, 1957] και Keepnews-Grauer, A Pictorial History of Jazz [New York, 1955].

Ο Sidney Finkelstein ήταν ο μόνος που ήταν γνωστός τότε στην Ελλάδα, καθώς το βιβλίο του Εισαγωγή στο Νόημα της Μουσικής κυκλοφορούσε στη χώρα (εκδόσεις Άτλας) από τον Δεκέμβριο του 1956. Σ' αυτό το πολύ καλό βιβλίο υπήρχαν και κάποια στοιχεία για την μαύρη μουσική (ή μουσική των νέγρων, όπως την έλεγαν τότε), αλλά το ειδικό βιβλίο του Finkelstein για την τζαζ, που είχε πρωτοβγεί στην Αμερική το 1948 (Jazz, a People's Music) δεν κυκλοφόρησε ποτέ στην Ελλάδα.

Η «Μικρή Εισαγωγή στην Τζαζ» όμως, του Σάκη Παπαδημητρίου, είχε και συνέχεια.

Στο δεύτερο τεύχος του περιοδικού Διαγώνιος εκείνης της χρονιάς (Καλοκαίρι 1960) θα ακολουθήσουν τα κεφάλαια «Ραγκτάιμ (Ragtime)», «Ντίξιλαντ (Dixieland)», «Νέα Ορλεάνη – Εξάπλωση», «Μπίμποπ (Βebop)» και «Προοδευτική τζαζ (Progressive jazz)». ��ι' αυτό το τελευταίο διαβάζουμε:

«Χαρακτηριστικό στο στυλ αυτό είναι ότι προστέθηκαν όργανα κλασικής ορχήστρας –φλάουτο, όμποε, μέλοφον, φρεντς-χορν κ.ά.–, με σκοπό να δημιουργηθεί ένας πρωτότυπος και εντελώς καινούργιος ήχος και να διερευνηθούν οι δυνατότητες των οργάνων αυτών που δεν χρησιμοποιούνταν έως τότε στην τζαζ».

H «μικρή εισαγωγή στην τζαζ» θα ολοκληρωθεί στο πρώτο τεύχος της Διαγωνίου της επόμενης χρονιάς (Πρωτοχρονιά 1961) με τα κεφάλαια «"Ψυχρή" τζαζ (Cool jazz)», «Σύγχρονη τζαζ», «Πορεία της τζαζ». Διαβάζουμε:

«Το μέλλον της σύγχρονης μουσικής σ' όλο τον κόσμο ανήκει σ' ένα μεγάλο βαθμό στην τζαζ. Η τζαζ, πάλι, προχωρεί όλο και περισσότερο σε συνθετώτερες μορφές μουσικής και η πορεία ενός μέρους αυτής ενδέχεται να οδηγήσει σε μια συγχώνευσή της με τις νέες μορφές της κλασικής μουσικής. Ένα μεγάλο μέρος όμως θα μείνει κολλημένο στα διαμορφωμένα καλούπια, με τα οποία και επικοινωνεί πια ένα ευρύ κοινό, ενώ οι πρωτοπόροι μουσικοί, προσπαθώντας να πρωτοτυπήσουν, θα φτάνουν πάντα στις ακρότητες και θα επικοινωνούν όλο και περισσότερο με πιο λίγους ανθρώπους».

Με απλές, αλλά ουσιαστικές σκέψεις και παρατηρήσεις ο 20χρονος Παπαδημητρίου δίνει μια σειρά γόνιμων προβληματισμών σε σχέση με την πορεία της τζαζ, που ήδη (στις αρχές του '60) έχει διαγράψει ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της, για να επανέλθει (ο συγγραφέας) με νέα κείμενα στα επόμενα τεύχη της Διαγωνίου.

Στο 9ον κατά σειρά τεύχος του περιοδικού, που κυκλοφορεί πάντα στην Θεσσαλονίκη, την Πρωτοχρονιά του 1962, ο Σάκης Παπαδημητρίου γράφει για τα «Βασικά Κριτήρια για την Αξιολόγηση της Τζαζ» (κατά τον Barry Ulanov είναι η πρωτοτυπία, το βάθος και η δεξιοτεχνία), για να παρατηρήσει στην πορεία ο αρθρογράφος:

«Αυτό που πρέπει να ειπωθεί τελικά είναι ότι τα κριτήρια αυτά δεν είναι ανεξάρτητα, αλλά αλληλένδετα. Δίχως την ανάλογη δεξιοτεχνία ο μουσικός δε μπορεί να εκφραστεί στην εντέλεια, επομένως δε μπορεί και να πρωτοτυπήσει ή να εμβαθύνει σε μια σύνθεση. Δίχως πρωτοτυπία πάλι η δεξιοτεχνία καταντά επίδειξη που δεν προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον μια και δεν έχει ουσιαστικά να πει τίποτα. Δίχως βάθος η δημιουργία δεν μπορεί να πλησιάσει την τελειότητα και να ολοκληρωθεί, ενώ ο καλλιτέχνης κατατρίβεται σε δεξιοτεχνικές υπεκφυγές και πρωτοτυπεί επιφανειακά».

Αυτό ήταν και το τελευταίο κείμενο του Σάκη Παπαδημητρίου για την τζαζ (το περιοδικό φιλοξενούσε και διηγήματά του, αλλά αυτό είναι μια άλλη άξια λόγου ιστορία) στην πρώτη φάση της Διαγωνίου (1958-1962), η οποία θα ολοκληρωθεί με τον καλύτερο τρόπο.

Με το πρώτο βιβλίο για την τζαζ που θα τυπωθεί ποτέ στη χώρα μας από Έλληνα συγγραφέα ή και γενικότερα. Λέμε για το Εισαγωγή στην Τζαζ [Εκδόσεις Διαγωνίου, 1963], ένα βιβλίο (το έκτο στη σειρά για την μικρή εταιρεία του Ντίνου Χριστιανόπουλου), για το οποίον ο ίδιος ο Σάκης Παπαδημητρίου είχε γράψει, χρόνια αργότερα:

«Πρόκειται για το πρώτο βιβλίο για την τζαζ γραμμένο από έλληνα συγγραφέα και μάλιστα σε μια εποχή που ακόμα και η διεθνής βιβλιογραφία της τζαζ δεν ήταν ιδιαίτερα μεγάλη. Αναλύονται τα στυλ της εξέλιξης της τζαζ από τη γέννησή της μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '50, η διάδοσή της, οι επαφές της με άλλα είδη μουσικής, καθώς και τα κυριότερα όργανα. Το βιβλίο συμπληρώνεται με ευρετήριο μουσικών όρων και εκφράσεων». (από το booklet Τριήμερο Σύγχρονης Τζαζ, Δήμος Πατρέων / Πέμπτο Διεθνές Φεστιβάλ Πάτρας, 1990)

Ας προσθέσουμε εδώ πως το επόμενο αμιγώς τζαζ βιβλίο, που θα τυπωνόταν στη χώρα μας, θα ερχόταν μετά από δέκα χρόνια. Λέμε για το ΤΖΑΖ / το φαινόμενο του 20ου αιώνος / Η τζαζ και η μαγική δύναμή της του Ιταλού Arrigo Polillo, που θα κυκλοφορούσε τον Ιούνιο του 1973, από τις εκδόσεις του Άρη Γκρίτζαλη.

Η δεύτερη φάση της Διαγωνίου (1965-1969), από το πρώτο κιόλας τεύχος της (Ιανουάριος-Μάρτιος 1965), δίνει την ευκαιρία στον Σάκη Παπαδημητρίου να συνεχίσει την τζαζ-αρθρογραφία του μ' ένα μεταφρασμένο κείμενο αυτή τη φορά του σπουδαίου Λέοναρντ Μπερνστάιν (1918-1990), υπό τον τίτλο «Ο μέσος όρος».

Ο Μπερνστάιν γράφει και για την τζαζ, επιχειρώντας να βρει τρόπους διδακτικής παρουσίασής της προς τον «μέσο» άνθρωπο, μέσα από τα μίντια της εποχής. Επιχειρούσε, δηλαδή, να μιλήσει για τη μουσική μέσα από την τηλεόραση, τους δίσκους, αλλά και τις δημόσιες διαλέξεις του, εφευρίσκοντας απλούς τρόπους, για να κερδίσει την εμπιστοσύνη και το ενδιαφέρον του κόσμου. Λέει κάπου:

«Εξηγώντας την τζαζ π.χ., απέφυγα τις συνηθισμένες ψευτοϊστορικές ερμηνείες και συγκεντρώθηκα σε κείνα τα στοιχεία της μελωδίας, της αρμονίας, του ρυθμού κ.λπ. που κάνουν την τζαζ διαφορετική από όλη την άλλη μουσική».

Σ' ένα επόμενο τεύχος, το τρίτο εκείνης της χρονιάς (Ιούλιος-Σεπτέμβριος 1965), ο Παπαδημητρίου επανέρχεται με το άρθρο «Ο Λέοναρντ Μπερνστάιν ως συνθέτης», εξετάζοντας, φυσικά, και τα έργα του Μπερνστάιν με τις προφανείς τζαζ αναφορές, όπως τα Seven Anniversaries (1942-43), Fancy Free (1944), On the Town (1944), Trouble in Tahiti (1952) και West Side Story (1957).

Το 1956 είχε κυκλοφορήσει στην Αμερική το άλμπουμ τού Leonard Bernstein "What is Jazz" [Columbia], στο οποίο ο διάσημος συνθέτης, πιανίστας, συγγραφέας κ.λπ. εξηγούσε με απλά λόγια «τι είναι η τζαζ». Αυτό το LP τυπώθηκε και στην Ελλάδα πολλά χρόνια αργότερα, το 1977, από την CBS (σε παραγωγή του Στέλιου Ελληνιάδη και με εξώφυλλο του Μίλτου Καρατζά). O Σάκης Παπαδημητρίου προσαρμόζει το κείμενο του Μπερνστάιν στα ελληνικά και με τα σχετικά μουσικά παραδείγματα, που επεξηγούνται με spoken word, δημιουργεί το άλμπουμ «Τι Είναι η Τζαζ».

Περαιτέρω, το 1994 θα τυπωθεί και το βιβλίο του (βιβλίο τού Σ. Παπαδημητρίου) Leonard Bernstein / τζαζ και κλασική "δυτικές συνοικίες" παραπομπές και συνειρμοί [University Studio Press], ολοκληρώνοντας ο συγγραφέας με αυτό τη «γνωριμία» του με τον Αμερικανό δημιουργό, η οποία ξεκινούσε από 'κείνα τα τεύχη της Διαγωνίου, του '65.

Η τζαζ ή και περί την τζαζ αρθρογραφία του Σάκη Παπαδημητρίου στην Διαγώνιο του Ντίνου Χριστιανόπουλου θα συνεχιστεί με τα κείμενα:

1. «Σκέψεις για τη σύγχρονη μουσική» (Το πείραμα, Το πράγμα, Οι μηχανές, Η εκτέλεση, Ο ήχος), στο οποίο υπάρχουν κάποιες αναφορές σε μουσικούς της τζαζ, όπως στον πιανίστα Bill Evans (τεύχος 4, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 1965)

2. «Το "Τρίτο Ρεύμα" της Σύγχρονης Αμερικάνικης Μουσικής», που δεν είναι άλλο από το Third Stream του συνθέτη Gunther Schuller, μια επικοινωνία, για να το πούμε έτσι, ανάμεσα στην τζαζ και τη λεγόμενη «σοβαρή μουσική» (Τόμος 2, τεύχος 8, Οκτώβριος Δεκέμβριος 1966)

3. «Παρατηρήσεις», γενικότερο κείμενο με κάποιες αναφορές σε τζαζ μουσικούς (Τόμος 5, τεύχος 20, Οκτώβριος – Δεκέμβριος 1969)

Τούτη η περίοδος ουσιαστικά ολοκληρώνεται με το επόμενο μουσικό βιβλίο του Σάκη Παπαδημητρίου, το Σκέψεις για τη Σύγχρονη Μουσική [Εκδόσεις Διαγωνίου, 1968], που ουσιαστικά αποτελεί την συγκέντρωση των κειμένων του αυτής της εποχής.

Η νέα περίοδος της Διαγωνίου, η τρίτη στη σειρά, θα ξεκινήσει το 1972 και θα διαρκέσει έως και το 1976. Σ' αυτή τη φάση ο Ντίνος Χριστιανόπουλος θα κατορθώσει να τυπώσει 15 ακόμη τεύχη (φθάνοντας συνολικά τα 45, από το ξεκίνημα τού 1958).

Και σ' αυτή τη φάση ο Σάκης Παπαδημητρίου, μόνιμος και σταθερός συνεργάτης του περιοδικού, θα συνεχίσει με νέα πιο ενδιαφέροντα τζαζ άρθρα. Ας τα δούμε:

1. «Ονομασίες του ροκ. Παλιό και νέο ροκ». Εδώ κατά βάση μας ενδιαφέρει το τζαζ-ροκ, η επικοινωνία δηλαδή της τζαζ με το ροκ, που αρχίζει να αποκτά μεγάλο ενδιαφέρον στα τέλη του '60. Ο συγγραφέας αναφέρεται στα συγκροτήματα Blood Sweat and Tears, Chicago, Ten Wheel Drive, Dreams, Chase, Cold Blood, Rock Workshop και If, που αντιπροσωπεύουν επάξια αυτό το στυλ. (τεύχος 1, Ιανουάριος – Απρίλιος 1972)

2. «Θέματα και Πρόσωπα της Σύγχρονης Τζαζ (1950-1970). Τα κεφάλαια: Εισαγωγικά, Ο Μάιλς Ντέιβις και η Κουλ Τζαζ, Επιστροφή στις Ρίζες: Hard Bop, Funky, Soul, Τσάρλι Μίγκους, "Κουαρτέτο Μοντέρνας Τζαζ", Η Δεκαετία 1960-1970: Απολογισμός, Κοντσέρτα με Τζαζ και Ποίηση, Ινδο-Τζαζ, Ο Μάιλς Ντέιβις το 1969-70 (τεύχος 3, Σεπτέμβριος – Δεκέμβριος 1972)

3. «Θέματα και πρόσωπα της σύγχρονης τζαζ (1950-1970) Β» (Τζων Κολτρέιν, Μπιλ Έβανς, Ηλεκτρονική και Τζαζ, Soft Machine) (Τόμος 2, τεύχος 6, Σεπτέμβριος – Δεκέμβριος 1973)

4. «Αυτοσχεδιασμός: σκέψεις και βιώματα» (Τόμος 3, τεύχος 9, Σεπτέμβριος – Δεκέμβριος 1974, τεύχος 9)

Και αυτή η φάση θα συνοψιστεί σ' ένα ακόμη μουσικό βιβλίο του Σάκη Παπαδημητρίου, στο τρίτο και σημαντικότερο όλων, που είχε τίτλο Θέματα και Πρόσωπα της Σύγχρονης Τζαζ (1950-1970) [Εκδόσεις Διαγωνίου, 1974]. Περιλάμβανε φυσικά τα κείμενα που ήδη είχαν δημοσιευθεί στην Διαγώνιο, στα σχετικά άρθρα, όπως και άλλα (για τον Herbie Hancock), ή πιο αναπτυγμένα (π.χ. για την indo-jazz του σαξοφωνίστα Joe Harriott κ.λπ.). Το βιβλίο θα κάνει και μια δεύτερη έκδοση, το 1979, παραμένοντας, ακόμη και σήμερα, το καλύτερο βιβλίο που γράφτηκε ποτέ για την τζαζ στην Ελλάδα, από Έλληνα συγγραφέα.

Στην τέταρτη και τελευταία περίοδο της Διαγωνίου (1979-1983), στην οποίαν ο Ντίνος Χριστιανόπουλος θα τυπώσει ακόμη 15 τεύχη (60 συνολικά από το ξεκίνημα), ο Σάκης Παπαδημητρίου θα είναι πάντα μεταξύ των συνεργατών, θα γράψει κάποια μουσικά κείμενα (βασικά μερικές βιβλιοκριτικές), αλλά όχι κάτι που να έχει άμεσο και στενό τζαζ ενδιαφέρον.

Δεν είχε όμως σημασία. Ο σπόρος είχε ήδη φυτευτεί, είχε βλαστήσει, και από 'κει και πέρα ήταν στην ευχέρεια και στη διάθεση του καθενός να εντοπίσει το χωράφι και να αρχίσει να θερίζει.

Η Διαγώνιος υπήρξε ένα «σχολείο». Το έχουν πει ή υπονοήσει πολλοί αυτό. Πολλοί από τους κατά καιρούς συνεργάτες της. Η προσωπικότητα του Ντίνου Χριστιανόπουλου ήταν καθοριστική όχι μόνο για τον τύπο και την ύλη του περιοδικού, αλλά και για το ύφος του – που είχε τη σφραγίδα τού εκδότη του.

Κάθε κείμενο περνούσε από πάνω του. Και αν στα ποιήματα που φιλοξενούσε δεν μπορούσε να παρέμβει άμεσα στην προσωδία τους, στον τρόπο που κυλούσαν (σίγουρα όμως οι απόψεις του επηρέαζαν και τους ποιητές, στις μελλοντικές συνεργασίες τους), στα κείμενα, στα άρθρα, έβαζε πάντοτε το χέρι του ως άξιος και επαγγελματίας επιμελητής.

Διαμόρφωσε, σε κάθε περίπτωση, μια γλώσσα ο Ντίνος Χριστιανόπουλος, έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο γραφής, επιστημονικό θα τον λέγαμε, καθώς τα κύρια γνωρίσματά του ήταν η λιτότητα, η σαφήνεια, η πειθαρχία, η κυριολεξία, η ακρίβεια, η καθαρή ροή και εν τέλει το κύρος και το πάθος. Εξάλλου και ο ίδιος έκανε επιστημονική δουλειά ως ερευνητής αρχείων, καταγραφέας πηγών κ.λπ., έχοντας μεγάλη προσωπική εμπειρία στο πώς ένα επιστημονικό, ένα «βαρύ» κείμενο θα μπορούσε να εκλαϊκευτεί, ώστε να γίνει προσιτό στους πάντες.

Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος επηρέασε με τις απόψεις του κάθε «πένα» που φιλοξένησε στην Διαγώνιο και στις Εκδόσεις Διαγωνίου, και φυσικά και τον Σάκη Παπαδημητρίου.

Ο γραπτός λόγος για την τζαζ στην Ελλάδα τού χρωστάει πολλά.

Daily inspiration. Discover more photos at http://justforbooks.tumblr.com

[dimartblog]

Η ελληνική άνοιξη των εκπαιδευτηρίων της δεκαετίας του 1930

Η ελληνική άνοιξη των εκπαιδευτηρίων της δεκαετίας του 1930

—του Νίκου Βατόπουλου—

Ένα από τα εντυπωσιακά φαινόμενα του ελληνικού εκσυγχρονισμού στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, σε επίπεδο κρατικής πολιτικής, ήταν και το πρόγραμμα ανέγερσης άνω των 3.000 νέων σχολείων στην επικράτεια. Ήταν ένα πρόγραμμα, μοναδικό στα χρονικά, που εμπνεύστηκε και υλοποίησε η τελευταία κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου (1928-1932) και ταυτίστηκε με τον Γεώργιο Παπανδρέου, που…

[anthokosmos]

Είναι από τα πιο όμορφα που μπορεί να συμβούν. Κάποιοι το λένε τέχνη. Άλλοι φτάνουν να πουν ότι έχει κάτι το ερωτικό. Και πώς αλλιώς να μιλήσει κάποιος για εκείνες τις στιγμές που κάτι αρχίζει να αλλάζει για εμάς; Όταν κάτι που ��ως τώρα ήταν γνωστό αρχίζει να παρουσιάζεται σαν κάτι καινούργιο ή όταν κάτι άγνωστο αρχίζει να έχει μια παράξενη οικειότητα;

Όπως όταν ένα κάδρο παύει να είναι απλά μια παράξενη εικόνα που συναντήσαμε στον τοίχο ενός μουσείου ή όταν το βλέμμα του/της παύει να είναι άγνωστο ή όπως όταν εκείνη η φευγαλέα πρώτη ματιά επιτρέπει σταδιακά να την κοιτάς όλο και πιο κοντά, όλο και πιο «μέσα στα μάτια».

Κάπως η επίσκεψη στο συν-οικισμό μιας μικρής πόλη, που νόμιζα ότι γνώριζα, μου αποκάλυψε μια άλλη της πλευρά. Σε μια γειτονιά μακρυά από τα μάτια του κόσμου, σε μια άκρη της Ελλάδας. Εχθές το απόγευμα όταν η Δώρα Κουρκούλη μας κάλεσε να γνωρίσουμε «το συνοικισμό αλλιώς» δεν περίμενα να βρω εκτός των άλλων έναν τρόπο ζωής ξεχασμένο ακόμα ίσως και για τα χωριά της ελληνικής υπαίθρου.

Το κτίσμα διευκολύνει ή όχι έναν τρόπο ζωής. Είχα νομίζω ξεχάσει την πίστη στο πως κάποιες δομές και τρόποι κτίσματος επηρεάζουν τις σχέσεις μας, το κατοικείν μας. Ή πιο σωστά νομίζω πως από τα πολλά διαμερίσματα, τις πόρτες ασφαλείας, τους πολλούς φράχτες, τις ψηλές μάντρες και τους συναγερμούς, τις αποστάσεις εντός και εκτός εισαγωγικών είχα ξεχάσει.

This slideshow requires JavaScript.

Έτσι ήταν παράξενο όταν είδα μια κυρία να τεντώνει τα πόδια της για να τα ξεκουράσει από μια κοπιαστική μέρα με την καρέκλα της όχι μπροστά στην τηλεόραση αλλά εκεί στο πεζοδρόμιο μπροστά στη γειτονιά Έκανε τη δική της γιόγκα, ήταν η δική της στιγμή προσωπικής γαλήνης, αυτό το «πάρε το χρόνο σου» ή εκείνο το «δεν κάνω τίποτα».

Σίγουρα οι τρεις γείτονες με τις καρέκλες τους στο δρόμο δεν είχαν χάσει εκείνο το «άρωμα του χρόνου» που τόσο, ίσως μάταια, ψάχνει ο Κορεάτης φιλόσοφος Μπιούνγκ-Τσουλ Χαν (Byung-Chul Han) ζώντας στην Ευρώπη. «Μύριζε» κάτι από την στοχαστική ανατολή αυτή η γειτονιά και, γιατί όχι, κάτι πιο κοντά το κάλεσμα της Άννα Αρεντ (Hannah Arendt) για περισσότερη στοχαστική ζωή.

Είχαν κάτι οι αποστάσεις ανάμεσα στα σπίτια. Δεν ήταν τόσο μεγάλες μα ούτε τόσο μικρές Ήταν ωστόσο αρκετές για να αφήσουν τα απαραίτητα «περάσματα». Εκείνο το «ανάμεσα» που ερευνά η φίλη Έφη, το απαραίτητο «ανάμεσα» σε δύο, αυτό που επιτρέπει μια στοιχειώδη σχέση.

Ο προσφυγικός συνοικισμός στο Γύθειο, τα μοντερνιστικά σπιτάκια ανά δύο με μια κοινή αυλή που αρχικά, τώρα μόνο σε πολύ λίγες περιπτώσεις, ένωνε 2 δρόμους, ένα δίκτυο γεμάτο «ανάμεσα», εκείνους τους in between χώρους που αν και σχετικά κλειστοί πια σήμερα, πόσο θα τους ζήλευε ο Ολλανδός αρχιτέκτονας Aldo Van Eyck.

  κάτοψη κατοικία-τύπος Προσφυγικός Συνοικισμός Γυθειο

  Ο συνοικισμός ανήκει στους Προσφυγικούς Συνοικισμούς που κατασκευάστηκαν μετά την καταστροφή της Σμύρνης εγκαινίασαν την κοινωνική κατοικία στην Ελλάδα. Πρόκειται για περιοχές που ενώ έχουν αδιαμφισβήτητη ιστορική αξία και αποτελούν νησίδες που διαφοροποιούνται έντονα στον υπόλοιπο πυκνοδομημένο και ομογενοποιημένο ιστό των ελληνικών πόλεων είναι στις περισσότερες περιπτώσεις εγκαταλελειμμένες.

Προσφυγικός Συνοικισμός Γύθειο (αρχείο)

  Συχνά ως τώρα φοβόμουν πως τέτοιες γειτονιές κινδυνεύουν από φαινόμενα όπως το  centrification, εκτοπισμό δηλαδή ενός πληθυσμού από αναπλάσεις και εξωραΐσεις.  Όμως εχθές, μαζί με τα παιδιά που επισκεφτήκαμε το συνοικισμό, ήταν πασιφανές κάτι άλλο.

Θα φταίνε και τα τελευταία χρόνια της κρίσης που μας έκαναν να δούμε αυτή τη γειτονιά διαφορετικά. Να τη ζηλέψουμε. Όπως είπε η φιλόλογος της παρέας αυτό το συν (+) του συνοικισμού, αυτό το πρόσημο του ζω μαζί, δίπλα με τους άλλους, έτσι που να χωρίζουν τα σπίτια μας μόνο δυο γλάστρες, τα αρώματα τους ή και τίποτα έμοιαζε με μια απάντηση στα Σενάρια εκτοπισμού.

Αυτό το συν (+) λοιπόν αναζητείται.

Έτσι όταν το βρίσκουμε σε κάποια γωνιά της χώρας και της «καρδίας» μας νομίζω πως δεν το κοιτάμε πια σαν τουρίστες, ούτε προς αξιοποίηση ή τουριστική ανώφελη ανάπτυξη αλλά περισσότερο σαν προϊόν ενός πολιτισμού, μιας αρχιτεκτονικής και πολύ παραπάνω μιας κατοίκησης τόσο σπάνιας και τόσο απαραίτητης.

Και, όπως αναρωτήθηκε ο αγαπημένος Αντώνης: «Η κυρία με τη σκούπα για ποιον ασπρίζει; Για  τον εαυτό της ή για τους γείτονες;»

____________ Η επίσκεψη για τη χαρτογράφηση με τίτλο «Ο Συνοικισμός αλλιώς» πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της διπλωματικής εργασίας της Δώρας Κουρκούλη για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα «ΜΑ Σχεδιασμός Φωτισμού» στο τμήμα Σχεδιασμού Φωτισμού του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου με τίτλο ‘Η εικόνα της πόλης. Πως ο κατάλληλος φωτισμός μπορεί να ενισχύσει τη νυχτερινή εμπειρία των κατοίκων και των επισκεπτών της’.

Στον συνοικισμό το Σάββατο 22 Ιουλίου θα πραγματοποιηθεί μια εικαστική εγκατάσταση.  Η Φωτεινή διαδρομή «Ο Συνοικισμός αλλιώς» είναι μια εικαστική εγκατάσταση που επιχειρεί να προσφέρει μια καινούργια ματιά στην περιοχή του Προσφυγικού Συνοικισμού του Γυθείου. Με το φωτογραφικό υλικό που συλλέχτηκε από τους κατοίκους της περιοχής προβάλλονται φωτογραφίες στα ανοίγματα σπιτιών του Συνοικισμού που έχουν κρατήσει τον αρχικό χαρακτήρα τους θα γίνουν προβολές. Με την εγκατάσταση αυτή αναγνωρίζεται η αρχιτεκτονική και ιστορική αξία του Συνοικισμού ενεργοποιώντας τη μνήμη των κατοίκων και οδηγώντας κατοίκους και επισκέπτες  να ακολουθήσουν μια φωτεινή διαδρομή μέσα στην πόλη και να ξανανακαλύψουν αυτή την ιστορική γειτονιά.

Περισσότερες πληροφορίες για τη Δώρα Κουρκούλη και την έρευνά της στο dorakourkouli@gmail.com    και στο γκρουπ Προσφυγικός Συνοικισμός Γυθείου

Συνεργαζόμενοι φορείς για τη χαρτογράφηση: Γενικό Λύκειο Γυθείου, 3ο Λύκειο Σπάρτης

Συνεργαζόμενη ομάδα για τη χαρτογράφηση και την εγκατάσταση: Activate Now

κείμενο, Ανθή Κοσμά

Ο συν (+) οικισμός Είναι από τα πιο όμορφα που μπορεί να συμβούν. Κάποιοι το λένε τέχνη. Άλλοι φτάνουν να πουν ότι έχει κάτι το ερωτικό. 

[crisismonitor]

Πολιτικές δολοφονίες στην Ευρώπη και την Ελλάδα

Οι πολιτικές δολοφονίες και απόπειρες στην Ευρώπη έχουν μακρά ιστορία, με σημαντικές επιπτώσεις τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Ακολουθεί μια αναλυτική επισκόπηση, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών περιπτώσεων πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και της δολοφονίας που οδήγησε στο ξέσπασμα του πολέμου. Οι πολιτικές δολοφονίες και οι απόπειρες στην Ευρώπη έχουν συχνά αποδοθεί στη δράση μυστικών υπηρεσιών, ενώ μεγάλο μέρος των ερευνών ήταν ατελέσφορο, επιτρέποντας τη δημιουργία σεναρίων. Οι πολιτικές δολοφονίες είναι συχνά αποτέλεσμα σύνθετων συνδυασμών παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των δράσεων μυστικών υπηρεσιών, της επιρροής ξένων δυνάμεων και των τυχαίων περιστατικών. Αυτοί οι παράγοντες συμβάλλουν στη διαμόρφωση των πολιτικών εξελίξεων και την αποσταθεροποίηση των πολιτικών συστημάτων, δημιουργώντας έναν περιβάλλον αβεβαιότητας και ανασφάλειας. Είναι κρίσιμο να ενισχυθούν οι δημοκρατικοί θεσμοί και να προωθηθεί ο πολιτικός διάλογος, ενώ ταυτόχρονα να αντιμετωπιστούν οι υποκείμενες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες που τροφοδοτούν τις εξτρεμιστικές ιδεολογίες. Πολιτικές Δολοφονίες προ του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου Πρώιμος 20ός Αιώνας - Βασιλιάς Ουμβέρτος Α' της Ιταλίας (1900) - Πλαίσιο: Ο βασιλιάς Ουμβέρτος Α' δολοφονήθηκε από τον αναρχικό Γκαετάνο Μπρέσι. Ο Μπρέσι ζητούσε εκδίκηση για την βίαιη καταστολή μιας εργατικής διαμαρτυρίας. - Επιπτώσεις: Αυτή η δολοφονία ανέδειξε τις αναρχικές κινήσεις και την αυξανόμενη δυσαρέσκεια με την μοναρχική διακυβέρνηση στην Ευρώπη. - Βασιλιάς Αλέξανδρος Α' της Σερβίας και Βασίλισσα Ντράγκα (1903) - Πλαίσιο: Το βασιλικό ζεύγος δολοφονήθηκε σε πραξικόπημα από στρατιωτικούς αξιωματικούς που αντιτίθεντο στη διακυβέρνησή τους. - Επιπτώσεις: Αυτό το γεγονός αποσταθεροποίησε τη Σερβία και είχε επιπτώσεις στην πολιτική των Βαλκανίων, συμβάλλοντας στις εντάσεις που τελικά οδήγησαν στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. - Πρωθυπουργός Δημήτριος Ράλλης της Ελλάδας (1920) - Πλαίσιο: Ο Ράλλης δολοφονήθηκε από πολιτικό αντίπαλο. - Επιπτώσεις: Αυτό το γεγονός τόνισε τις βαθιές πολιτικές διαιρέσεις στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια μιας περιόδου εθνικής κρίσης και σύγκρουσης με την Τουρκία. Δολοφονία που Οδήγησε στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο Αρχιδούκας Φραγκίσκος Φερδινάνδος (1914) - Πλαίσιο: Ο αρχιδούκας Φραγκίσκος Φερδινάνδος της Αυστροουγγαρίας και η σύζυγός του, Σοφία, δολοφονήθηκαν από τον Γαβρίλο Πρίντσιπ, έναν Βοσνιοσέρβο εθνικιστή, στο Σεράγεβο. - Επιπτώσεις: Αυτή η δολοφονία θεωρείται ευρέως ως ο άμεσος καταλύτης για τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, προκαλώντας μια σειρά από πολιτικές και στρατιωτικές συμμαχίες που οδήγησαν στην έκρηξη του πολέμου​ (POLITICO)​​ (Al Jazeera)​. Μεσοπόλεμος Πολιτική Βία μεταξύ των Πολέμων - Βάλτερ Ράτεναου, Γερμανός Υπουργός Εξωτερικών (1922) - Πλαίσιο: Ο Ράτεναου δολοφονήθηκε από δεξιούς εξτρεμιστές. - Επιπτώσεις: Η δολοφονία του ενέτεινε την πολιτική αστάθεια στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης και ανέδειξε τους κινδύνους που προκαλούσαν οι ριζοσπαστικές εθνικιστικές ομάδες. - Βασιλιάς Αλέξανδρος Α' της Γιουγκοσλαβίας (1934) - Πλαίσιο: Δολοφονήθηκε στη Μασσαλία από έναν Βούλγαρο επαναστάτη. - Επιπτώσεις: Αυτή η δολοφονία διέκοψε την εύθραυστη πολιτική ισορροπία στα Βαλκάνια και είχε σημαντικές επιπτώσεις για την περιφερειακή σταθερότητα. Μεταπολεμική Περίοδος και Ψυχρός Πόλεμος - Άλντο Μόρο, Ιταλός Πρωθυπουργός (1978) - Πλαίσιο: Ο Μόρο απήχθη και δολοφονήθηκε από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες, μια ακροαριστερή τρομοκρατική οργάνωση. - Επιπτώσεις: Η δολοφονία του σόκαρε την Ιταλία και ανέδειξε την έντονη πολιτική βία κατά τη διάρκεια των Χρόνων του Μολυβιού. - Όλοφ Πάλμε, Σουηδός Πρωθυπουργός (1986) - Πλαίσιο: Ο Πάλμε πυροβολήθηκε θανάσιμα ενώ περπατούσε προς το σπίτι από τον κινηματογράφο. Η υπόθεση παραμένει άλυτη. - Επιπτώσεις: Αυτή η δολοφονία είχε βαθιά επίδραση στην σουηδική κοινωνία και την αντίληψή της για την ασφάλεια και την πολιτική βία. Πρόσφατες Πολιτικές Δολοφονίες και Απόπειρες - Σωκράτης Γκιόλιας, Ελλάδα (2010) - Πλαίσιο: Ο δημοσιογράφος Σωκράτης Γκιόλιας δολοφονήθηκε έξω από το σπίτι του στην Αθήνα από αγνώστους, οι οποίοι τον πυροβόλησαν πολλαπλές φορές. Ο Γκιόλιας ερευνούσε θέματα διαφθοράς και οικονομικών σκανδάλων. - Επιπτώσεις: Η δολοφονία του προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στην Ελλάδα και ανανέωσε τις ανησυχίες για την ασφάλεια των δημοσιογράφων και την ελευθερία του τύπου. - Δάφνη Καρουάνα Γκαλιζία, Μάλτα (2017) - Πλαίσιο: Η δημοσιογράφος Δάφνη Καρουάνα Γκαλιζία δολοφονήθηκε από βόμβα στο αυτοκίνητό της. Η Γκαλιζία ερευνούσε την κυβερνητική διαφθορά και τις σχέσεις με το οργανωμένο έγκλημα. - Επιπτώσεις: Η δολοφονία της προκάλεσε παγκόσμια καταδίκη και έφερε στο προσκήνιο την ανάγκη προστασίας των δημοσιογράφων και την καταπολέμηση της διαφθοράς. - Βικτώρια Μαρίνοβα, Βουλγαρία (2018) - Πλαίσιο: Η Βουλγάρα δημοσιογράφος Βικτώρια Μαρίνοβα βρέθηκε δολοφονημένη σε πάρκο. Η Μαρίνοβα ασχολούνταν με ερευνητική δημοσιογραφία για κυβερνητική διαφθορά και κακοδιαχείριση ευρωπαϊκών κονδυλίων. - Επιπτώσεις: Η δολοφονία της προκάλεσε έντονες αντιδράσεις και ανησυχίες για την ασφάλεια των δημοσιογράφων στη Βουλγαρία και την ελευθερία του τύ### Πολιτικές Δολοφονίες και Απόπειρες στην Ευρώπη. - Γιώργος Καραϊβάζ, Ελλάδα (2021) - Πλαίσιο: Ο δημοσιογράφος Γιώργος Καραϊβάζ δολοφονήθηκε έξω από το σπίτι του στην Αθήνα. Ο Καραϊβάζ ήταν γνωστός για τις έρευνές του σχετικά με την αστυνομία και το οργανωμένο έγκλημα. - Επιπτώσεις: Η δολοφονία του προκάλεσε σοκ στην Ελλάδα και ανανέωσε τις ανησυχίες για την ασφάλεια των δημοσιογράφων. - Πρόσφατη Απόπειρα κατά του Σλοβάκου Πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο (2024) - Πλαίσιο: Ο Ρόμπερτ Φίτσο δέχτηκε πυροβολισμούς σε μια απόπειρα δολοφονίας εν μέσω αυξημένης πολιτικής έντασης. Ο δράστης ήταν ένας ηλικιωμένος επικριτής της κυβέρνησης, ο οποίος πυροβόλησε τον Φίτσο πολλές φορές. - Επιπτώσεις: Το περιστατικό αυτό αντανακλά την συνεχιζόμενη πολιτική αστάθεια και διχασμό στη Σλοβακία, επιδεινώνοντας τις εντάσεις μεταξύ των πολιτικών παρατάξεων Πρότυπα και Επιπτώσεις - Πρότυπα: Τα επαναλαμβανόμενα θέματα στις πολιτικές δολοφονίες και απόπειρες στην Ευρώπη περιλαμβάνουν την άνοδο του πολιτικού εξτρεμισμού, την οικονομική και κοινωνική δυσαρέσκεια και τη χρήση βίας από ακροδεξιούς και ακροαριστερούς ριζοσπάστες. - Επιπτώσεις: Τέτοια βία αποσταθεροποιεί τα πολιτικά συστήματα, υπονομεύει τους δημοκρατικούς θεσμούς και συχνά οδηγεί σε αυξημένη πόλωση και κοινωνική αναταραχή. Ιστορικά πρότυπα δείχνουν ότι περίοδοι οικονομικών δυσχερειών και κοινωνικής ανισότητας συχνά συσχετίζονται με την αύξηση της πολιτικής βίας.   Read the full article

[silezukuk]

Φωτογραφίες εξαρτημένων του Μεσοπολέμου II

Φωτογραφίες εξαρτημένων του Μεσοπολέμου, που νοσηλεύτηκαν στο Δημόσιο Ψυχιατρείο (Δαφνί). Η αλλοίωσή των φωτογραφιών οφείλεται στην υγρασία και στη σκουριά από τις καρφίτσες συρραφής τους σε αιτήσεις, βεβαιώσεις και πιστοποιητικά. // Δημήτρη Υφαντή, «Τοξικομανία δι' ηρωίνης – η χρήση ουσιών στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου», εκδόσεις Άγρα, 2017

Όνομα: Γεώργιος Γ., ήλικία: 29, επάγγελμα: δικηγόρος, πατρίς: Αθήναι, τόπος κατοικίας: Αθήναι, ήμερομηνία εισαγωγής: 31.12.1943, διάγνωση: τοξικομανία (ήρωίνη)

Όνομα: Ελένη Τ., ηλικία 26, επάγγελμα: οικιακά, πατρίς: Κωνσταντινούπολις, τόπος κατοικίας: Καλλιθέα, ημερομηνία εισαγωγής 21.5.1943, διάγνωση: τοξικομανία (ηρωίνη)

Όνομα: Ιωάννης Λ., ηλικία: 35, επάγγελμα: εργάτης, πατρίς: Σπέτσαι, τόπος κατοικίας: Πειραιεύς, ημερομηνία εισαγωγής: 29.12.1942, διάγνωση:τοξικομανία (ηρωίνη)

Όνομα: Σταύρος Β., ηλικία: 40, επάγγελμα: ράπτης, πατρίς: Κωνσταντινούπολις, τόπος κατοικίας. Αθήναι, ημερομηνία εισαγωγής: 7.6.1945, διάγνωση: τοξικομανία (ηρωίνη)

***

III: https://bit.ly/3kTGYKk // I: https://bit.ly/3haXQtY

[astratv]

"Σπορ και Κοινωνικές Αντιστάσεις": Δυνατή ομάδα το πάνελ της βιβλιοπαρουσίασης

“Σπορ και Κοινωνικές Αντιστάσεις”: Δυνατή ομάδα το πάνελ της βιβλιοπαρουσίασης

Νέο βιβλίο με περιεχόμενο την κοινωνική και ιστορική πλευρά του αθλητισμού στη χώρα μας, βγαίνει στην κυκλοφορία. Πρόκειται για το βιβλίο με τίτλο «Σπορ και Κοινωνικές Αντιστάσεις» και υπότιτλο «Μεσοπόλεμος-Κατοχή-Δικτατορία-Μεταπολίτευση» (ISBN 9789609511704), που θα παρουσιαστεί την Παρασκευή 24 Ιανουαρίου 2020 στην ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20) στις 7μμ.

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Νότιος Άνεμος»και…

[i-selana-call-me]

Διασκεδάζει κανείς;

Διασκεδάζει κανείς;

http://stratigos-anemos.blogspot.com/2019/05/blog-post.html#more

Είμαστε μεσοπόλεμος, σου λέω, ανίατα μεσοπόλεμος… Ας πάμε λοιπόν κι απόψε, ας πάμε πάλι κάπου να χορέψουμε ή να σκοτωθούμε. Βύρων Λεοντάρης Oh, my soul. Let me be in you now. Look out through my eyes. Look out at the things you made. All things shining. Terrence Malick (The Thin Red Line) Τα κινήματα και οι…