#δοκιμές | Explore Tumblr posts and blogs

justforbooks · 15 days ago

Text

Το πρώτο βιβλίο μαγειρικής που αγόρασα ποτέ στη ζωή μου όντας φοιτητής, είχε το τίτλο «Μαγειρεύοντας με κρασί» στα Αγγλικά. Και από τότε ως σήμερα, θεωρώ το κρασί ως ένα μοναδικό και σχεδόν απαραίτητο υλικό μαγειρικής, στη πλειοψηφία των συνταγών.

Η έκφραση «σβήνω με κρασί» είναι χαρακτηριστική της μαγειρικής γλώσσας στη χώρα μας. Επί της ουσίας σημαίνει πως σε ένα πιάτο που έχει αναπτυχθεί υψηλή θερμοκρασία, συνήθως στο τέλος του τσιγαρίσματος ενός κρέατος, ρίχνουμε κρασί προκειμένου, να πέσει η θερμοκρασία για να αρχίσει το πιο αργό μαγείρεμα, κατεβάζοντας παράλληλα και την ένταση της εστίας. Και βέβαια στη διαδικασία αυτή, το αλκοόλ που έχει το κρασί εξατμίζεται στη μεγαλύτερη ποσότητά του τα πρώτα λεπτά, για να μείνουν τα αρώματα και η γεύση του κρασιού, κάπου ακαθόριστα μέσα στη σάλτσα.

Το κρασί νοστιμίζει και εμπλουτίζει τα αρώματα σε όλα τα μαγειρευτά φαγητά που έχουν κρέας, κοτόπουλο ή και ψάρι. Το ελάχιστο αλκοόλ που μένει μετά τη μαγειρική βοηθά στη μεταφορά των αρωμάτων στον ουρανίσκο μας, αλλά σίγουρα δεν είναι αρκετό για να μας προκαλέσει μέθη ή να βλάψει κάποιο παιδί, όπως ακούω σε υπερβολικές αντιδράσεις.

Επίσης προσφέρει οξύτητα, στοιχείο που είναι ζητούμενο γευστικά σε πλείστες συνταγές αλλά και τεχνικά σε ορισμένες περιπτώσεις. Όπως για παράδειγμα στην εκδοχή του μπριάμ, όπου επίτηδες δεν μπαίνει ίχνος νερού (που είναι αλκαλικό) αλλά κρασί που είναι όξινο, προκειμένου τα λαχανικά που ψήνονται να μη λιώσουν, να παραμείνουν σφριγηλά και να κρατήσουν τις γεύσεις μέσα τους.

Μάλλον δεν είναι ευρέως γνωστό το ότι η διαφορά μεταξύ της χρήσης λευκού, ροζέ ή κόκκινου κρασιού στη μαγειρική, έχει να κάνει κυρίως με το χρώμα που θα πάρει το φαγητό αντίστοιχα με το κρασί, και λιγότερο με τη γεύση. Είναι γνωστό ότι σε τυφλές γευστικές δοκιμές πολλοί μπερδεύουν το αν δοκίμασαν λευκό ή κόκκινο κρασί, αν και τα δύο είναι φρέσκα και χωρίς να έχουν περάσει από βαρέλι.

Στη καθημερινή μαγειρική αντίστοιχα, αν χρησιμοποιείτε ένα απλό φρέσκο κρασί, η διαφορά γεύσης που θα πάρετε από λευκό ή κόκκινο είναι ελάχιστη. Όμως το ταίριασμα γίνεται βάσει χρώματος σάλτσας. Προφανώς εξαιρούνται κάποιες περιπτώσεις που η ένταση γευστικού πλούτου (π.χ. Barolo) ή η ιδιοτυπία ενός κρασιού (π.χ. Sherry) κάνει ουσιαστική διαφορά στη συνταγή.

Η Γαλλική μαγειρική κουλτούρα είχε ιστορικά επιβάλλει ως κανόνα, ότι το κρασί που θα συνοδέψει το φαγητό πρέπει να είναι και αυτό που θα μπει στο φαγητό. Θεωρώ τη λογική αυτή ξεπερασμένη, «δήθεν» και απευθυνόμενη σε ματαιόδοξους πλούσιους, προκειμένου να αγοράζουν περισσότερο καλό Γαλλικό κρασί. Σε μια καθημερινή σύγχρονη κουζίνα έχει νόημα να χρησιμοποιούμε ένα φρέσκο κρασί , που μπορούμε να το πιούμε, αλλά δεν είναι ακριβό.

Εγώ έχω πάντα στη κουζίνα μου ένα ασκό λευκού και ένα κόκκινου, που είναι μονοποικιλιακά. Στα λευκά συνήθως βρίσκω Sauvignon Blanc ή Μαλαγουζιά ή Μοσχοφίλερο. Στα κόκκινα, βρίσκω Αγιωργίτικο, Cabernet Sauvignon ή Merlot. Το γεγονός ότι είναι από μια γνωστή ποικιλία σημαίνει πως το κρασί έχει κάποια αναγνωρισμένα γευστικά χαρακτηριστικά που θα συμβάλλουν στη γεύση του φαγητού, γιατί αν είναι κάποιο blend από μέτριες ποικιλίες, τις περισσότερες φορές δεν είναι καλό το αποτέλεσμα.

Ο λόγος που επιλέγω ασκό, δεν είναι μόνο το κόστος. Είναι κυρίως το γεγονός ότι το κρασί μαγειρικής θα μείνει στο ντουλάπι της κουζίνας μου επί αρκετές εβδομάδες. Αν επέλεγα φιάλη, νομοτελειακά θα οξειδωνόταν. Ο ασκός, μη επιτρέποντας στο οξυγόνο να έρθει σε επαφή με το κρασί, διασφαλίζει πως δε θα χαλάσει.

Υπάρχουν πολλές συνταγές που το κρασί είναι το βασικό υγρό όπου μέσα θα βράσει το κρέας. Ακόμη και σ’ αυτές όμως, όπως στο Μπουργκινιόν, στο κόκορα κρασάτο ή στο στιφάδο, ας μη κάνουμε υπερβολή στη ποσότητα που θα χρησιμοποιήσουμε, γιατί μετά χάνεται η γευστική ισορροπία. Προτείνω, πέραν της μίας φιάλης (750ml) κρασιού, να συμπληρώνουμε με ζωμό, για να ισορροπούμε τη τελική γεύση.

Μια πολύ χρήσιμη μέθοδος στη χρήση κρασιού σε σοταρίσματα πιάτων είναι το deglazing. Εδώ, ας φανταστούμε πως στο τηγάνι μας έχουμε κάποιο κρεατικό ή πουλερικό, αλευρωμένο ή όχι, και έχουν κολλήσει στο πάτο του σκεύους κάποια κομμάτια κρέατος, γεμάτα γεύση. Αφαιρώντας τα βασικά υλικά απ’ το τηγάνι, ρίχνουμε κρασί και ξύνουμε με τη σπάτουλα όλα αυτά τα κομματάκια που σφύζουν από γεύση, ενσωματώνοντάς τα στη σάλτσα. Συνήθως με τη πρόσθηκη βούτυρου και καθώς το κρασί εξατμίζεται, πετυχαίνουμε μια βελούδινη σάλτσα γεμάτη νοστιμιά, αλλά και όμορφη υφή, ειδικά αν είχε προηγηθεί αλεύρωμα στο κρέας.

Εμπλουτίστε λοιπόν τις καθημερινές σας γεύσεις με λίγο κρασί στη κατσαρόλα, στο τηγάνι ή στο φούρνο και δε θα χάσετε!

Daily inspiration. Discover more photos at Just for Books…?

#just for books #foodie

2 notes · View notes

proplasmata · 27 days ago

Text

καλή δουλειά! ευχόμαστε να το ευχαριστηθείτε και περιμένουμε με ανυπομονησία να δούμε τις ωραίες σας δοκιμές!

Η διδακτική ομάδα

3 notes · View notes

baby-mag · 1 month ago

Text

Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Scientific Reports ρίχνει φως στις μακροπρόθεσμες νευρολογικές συνέπειες του COVID-19.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα που είχαν ανοσμία (απώλεια της όσφρησης) κατά τη διάρκεια του COVID-19 παρουσίασαν μεταβολές στη λειτουργικότητα του εγκεφάλου, καθώς και στη σωματική δομή κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης. Η μελέτη αυτή είναι από τις πρώτες που συνδέουν την απώλεια της όσφρησης που σχετίζεται με το COVID-19 με σημαντικές αλλαγές στον εγκέφαλο.

Η COVID-19, που προκαλείται από τον ιό SARS-CoV-2, είναι γνωστή κυρίως για τις επιπτώσεις της στο αναπνευστικό σύστημα. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, πολλοί ασθενείς, ακόμη και εκείνοι με ήπιες περιπτώσεις, ανέφεραν γνωστικά προβλήματα, όπως προβλήματα μνήμης, σύγχυση και δυσκολίες συγκέντρωσης, γεγονός που προκάλεσε ανησυχίες σχετικά με τις επιπτώσεις του ιού στον εγκέφαλο. Νευρολογικά συμπτώματα όπως πονοκέφαλοι, εγκεφαλική ομίχλη και απώλεια όσφρησης αναδείχθηκαν ως κοινά προβλήματα για τους επιζώντες του COVID-19.

Η ανοσμία, η απώλεια της όσφρησης, έγινε ένα από τα πρώτα και πιο αναγνωρίσιμα συμπτώματα του COVID-19, που συχνά εμφανιζόταν ξαφνικά. Ενώ οι περισσότεροι ασθενείς ανέκτησαν την αίσθηση της όσφρησης μετά από μερικές εβδομάδες, ορισμένοι παρουσίασαν μακροχρόνιες οσφρητικές δυσλειτουργίες. Προηγούμενες έρευνες έδειξαν επίσης ότι η απώλεια της όσφρησης θα μπορούσε να σηματοδοτήσει ευρύτερη νευρολογική εμφάνιση σε ασθένειες όπως το Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον. Λαμβάνοντας υπόψη την κοινοτυπία της ανοσμίας στο COVID-19 και τις πιθανές επιπτώσεις της στην υγεία του εγκεφάλου, οι ερευνητές επιδίωξαν να διερευνήσουν αν η απώλεια της όσφρησης κατά τη διάρκεια του COVID-19 σχετίζεται με μετρήσιμες εγκεφαλικές αλλαγές στους ασθενείς που αναρρώνουν.

«Το εργαστήριό μας μελετά τους νευροβιολογικούς μηχανισμούς που διέπουν την πολύπλοκη κοινωνική συμπεριφορά και τη λήψη αποφάσεων. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ήταν μεγάλη πρόκληση να σταματήσουμε τις πειραματικές μας δραστηριότητες λόγω των υγειονομικών περιορισμών», δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης Πάμπλο Μπιλέκε του Κέντρου Έρευνας της Κοινωνικής Πολυπλοκότητας στο Πανεπιστήμιο Ανάπτυξης της Χιλής.

«Σε αυτό το πλαίσιο και δεδομένων των πρώτων αναφορών νευρολογικών συμπτωμάτων σε ασθενείς που προσβλήθηκαν από το COVID-19, θελήσαμε να συμβάλουμε από τη μοναδική μας οπτική γωνία στην κατανόηση της πιθανής βλάβης που προκαλεί η λοίμωξη από τον SARS-CoV-2 στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Αυτό μας οδήγησε στην έναρξη αυτής της μελέτης, στην οποία αξιολογήσαμε ασθενείς που ανάρρωσαν από το COVID-19 χρησιμοποιώντας δομική και λειτουργική μαγνητική τομογραφία, ενώ εκτελούσαν εργασίες λήψης αποφάσεων και γνωστικού ελέγχου, καθώς και παρακολουθώντας την εξέλιξή τους με ηλεκτροεγκεφαλογράφημα».

Για τη διερεύνηση αυτών των πιθανών εγκεφαλικών αλλαγών, η ερευνητική ομάδα συγκέντρωσε 100 ενήλικες στο Σαντιάγο της Χιλής, οι οποίοι είχαν αναρρώσει από αναπνευστικές λοιμώξεις μεταξύ Φεβρουαρίου 2020 και Μαΐου 2023. Το τελικό δείγμα περιελάμβανε 73 συμμετέχοντες που είχαν επιβεβαιωμένα κρούσματα COVID-19 (οι υπόλοιποι συμμετέχοντες είχαν αναπνευστικές λοιμώξεις που προκλήθηκαν από άλλους παράγοντες, όπως επιβεβαιώθηκε από πολλαπλές αρνητικές δοκιμές PCR). Η ομάδα χρησιμοποίησε έναν συνδυασμό εξετάσεων και εγκεφαλικών σαρώσεων σε δύο συνεδρίες για να αξιολογήσει τη λειτουργία και τη δομή του εγκεφάλου αυτών των συμμετεχόντων.

Η ηλικία των συμμετεχόντων κυμαινόταν από 19 έως 65 ετών και κανένας δεν είχε σοβαρή επίπτωση του COVID-19 που να απαιτεί αναπνευστήρα ή εντατική φροντίδα. Η μελέτη απέκλεισε ειδικά οποιονδήποτε με νευροψυχιατρικές διαταραχές ή σοβαρές εγκεφαλικές κακώσεις, διασφαλίζοντας ότι οι παρατηρούμενες επιδράσεις θα μπορούσαν να συνδεθούν με τη λοίμωξή τους και όχι με προηγούμενες καταστάσεις.

Σε τεστ συμπεριφοράς, οι συμμετέχοντες με ιστορικό ανοσμίας εμφάνισαν πιο παρορμητική λήψη αποφάσεων σε σύγκριση με εκείνους που δεν έχασαν την αίσθηση της όσφρησης. Τα άτομα αυτά είχαν την τάση να αλλάζουν τις επιλογές τους ταχύτερα μετά τη λήψη αρνητικής ανατροφοδότησης, ιδίως σε εργασίες που απαιτούσαν να μάθουν και να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες πιθανότητες επιβράβευσης. Ενώ αυτή η παρορμητικότητ�� οδήγησε σε υψηλότερα οφέλη σε καθήκοντα λήψης αποφάσεων που περιλάμβαναν ταχέως μεταβαλλόμενες συνθήκες, ανέδειξε επίσης μια μεταβολή στον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλός τους επεξεργάζεται τις επιβραβεύσεις και τους κινδύνους.

Λειτουργικά, οι ασθενείς με ιστορικό ανοσμίας εμφάνισαν μειωμένη εγκεφαλική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια των εργασιών λήψης αποφάσεων σε περιοχές που σχετίζονται με την αξιολόγηση των επιλογών, συμπεριλαμβανομένου του πλευρικού προμετωπιαίου φλοιού και των κροταφοβρεγματικών περιοχών.

Όσον αφορά τη δομική πλευρά, οι εγκεφαλικές τομογραφίες έδειξαν αραίωση σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου σε συμμετέχοντες με ιστορικό ανοσμίας. Πιο συγκεκριμένα, οι αλλαγές αυτές παρατηρήθηκαν στις παρειακές περιοχές του εγκεφάλου, οι οποίες είναι υπεύθυνες για την επεξεργασία των αισθητηριακών πληροφοριών και τη διαχείριση της χωρικής επίγνωσης. Η αραίωση σε αυτές τις περιοχές θα μπορούσε να υποδηλώνει μακροπρόθεσμες δομικές αλλαγές στον εγκέφαλο που προκλήθηκαν από τον ιό σε άτομα που βίωσαν απώλεια της όσφρησης.

Επιπλέον, οι συμμετέχοντες αυτοί παρουσίασαν μειωμένη συνοχή της λευκής ουσίας, ιδίως στις οδούς της λευκής ουσίας που συνδέουν σημαντικές περιοχές του εγκεφάλου. Η λευκή ουσία διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη διευκόλυνση της επικοινωνίας μεταξύ διαφορετικών τμημάτων του εγκεφάλου και οι διαταραχές σε αυτές τις συνδέσεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια σειρά γνωστικών διαταραχών.

«Στο σημερινό πλαίσιο, όπου γνωρίζουμε ότι ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού έχει προσβληθεί κάποια στιγμή από το COVID-19, είναι ζωτικής σημασίας να εντοπιστούν οι παράγοντες που μπορεί να κάνουν ορισμένα άτομα πιο ευάλωτα στην ανάπτυξη εγκεφαλικών αλλοιώσεων μετά τη μόλυνση», δήλωσε ο Μπιλέκε στο περιοδικό PsyPost. «Η μελέτη μας διαπίστωσε ότι τα άτομα που έχασαν την αίσθηση της όσφρησης κατά τη διάρκεια της οξείας λοίμωξης παρουσίασαν ανιχνεύσιμες αλλαγές στη δομή του εγκεφάλου και εμφάνισαν ένα ιδιαίτερο μοτίβο σε εργασίες λήψης αποφάσεων που αφορούν τη μάθηση».

«Συγκεκριμένα, έπαιρναν πιο παρορμητικές αποφάσεις όταν άλλαζε το περιβαλλοντικό πλαίσιο. Αν και αυτό μπορεί να μην έχει απαραίτητα μακροπρόθεσμες συνέπειες, θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως πρώιμος δείκτης για την παρακολούθηση των ατόμων που βίωσαν την απώλεια της όσφρησης, βοηθώντας να προσδιοριστεί εάν είναι πιο επιρρεπείς στην ανάπτυξη νευροεκφυλιστικών αλλοιώσεων. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν υπάρχουν άλλοι παράγοντες κινδύνου, όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, διαβήτης και γενετική προδιάθεση, οι οποίοι συνδέονται με την ανάπτυξη νευροεκφυλιστικών ασθενειών».

Είναι ενδιαφέρον ότι αυτές οι αλλαγές στον εγκέφαλο ήταν λιγότερο έντονες σε ασθενείς με πιο σοβαρά αναπνευστικά συμπτώματα, όπως εκείνοι που απαιτούσαν νοσηλεία, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ανοσμία μπορεί να είναι πιο αξιόπιστος δείκτης νευρολογικής συμμετοχής από ό,τι η σοβαρότητα των αναπνευστικών συμπτωμάτων.

«Αυτό που μας εξέπληξε περισσότερο ήταν το πόσο συνεπή ήταν τα ευρήματα σε ασθενείς με ανοσμία σε σύγκριση με άλλους ασθενείς, ανεξάρτητα από τη σοβαρότητα των αναπνευστικών συμπτωμάτων τους», δήλωσε ο Μπιλέκε. «Τα άτομα αυτά παρουσίαζαν ανιχνεύσιμες μεταβολές σε επίπεδο συμπεριφοράς και στη λειτουργία και τη δομή του εγκεφάλου, επηρεάζοντας τη λευκή και τη φαιά ουσία».

Αν και η μελέτη παρέχει πολύτιμες πληροφορίες, έχει περιορισμούς. Πρώτον, βασίστηκε σε αυτοαναφερόμενα συμπτώματα ανοσμίας και χρησιμοποίησε το τεστ KOR, ένα επικυρωμένο εργαλείο διαλογής για οσφρητικά ελλείμματα που σχετίζονται με την COVID-19, για να επιβεβαιώσει την παρουσία οσφρητικής δυσλειτουργίας. Πιο αντικειμενικές και ολοκληρωμένες κλινικές αξιολογήσεις θα παρείχαν ισχυρότερα στοιχεία.

Επιπλέον, από τη μελέτη απουσίαζαν βασικές εγκεφαλικές σαρώσεις από την περίοδο πριν οι ��υμμετέχοντες προσβληθούν από το COVID-19. Αυτό καθιστά «δύσκολη τη διαπίστωση μιας άμεσης αιτιώδους σχέσης μεταξύ της λοίμωξης και των ευρημάτων μας», εξήγησε ο Μπιλέκε. «Ωστόσο, όταν λαμβάνεται υπόψη μαζί με τον τρέχοντα όγκο στοιχείων από άλλες μελέτες που χρησιμοποίησαν βάσεις δεδομένων ή παρακολούθησαν άτομα για διαφορετικούς λόγους, μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι ο ιός προκαλεί πράγματι μεταβολές σε νευρικό επίπεδο».

«Έτσι, οι συσχετίσεις που βρήκαμε μπορούν να θεωρηθούν στην υπάρχουσα βιβλιογραφία ως πιθανή απόδειξη αιτιώδους σχέσης μεταξύ του ιού και των παρατηρούμενων επιδράσεων. Ωστόσο, ο ακριβής μηχανισμός με τον οποίο ο ιός προκαλεί αυτές τις βλάβες στο επίπεδο του εγκεφάλου βρίσκεται ακόμη υπό διερεύνηση».

Στο μέλλον, οι ερευνητές σκοπεύουν να παρακολουθήσουν τους συμμετέχοντες με την πάροδο του χρόνου για να δουν αν οι παρατηρούμενες αλλαγές στον εγκέφαλο επιμένουν ή αν επηρεάζουν την καθημερινή ζωή. Στόχος τους είναι επίσης να διερευνήσουν πιθανές θεραπείες, όπως τεχνικές διέγερσης του εγκεφάλου, για να βοηθήσουν όσους αντιμετωπίζουν παρατεταμένες γνωστικές και νευρολογικές επιπτώσεις μετά τη μελέτη COVID-19.

«Στόχος μας είναι να εντοπίσουμε τα ταλαντωτικά μοτίβα που σχετίζονται με αυτές τις μεταβολές, γεγονός που αποτελεί το επίκεντρο των εν εξελίξει μελετών μας για το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (EEG)», δήλωσε ο Μπιλέκε. «Τα δεδομένα αναλύονται επί του παρόντος. Εντοπίζοντας αυτά τα τροποποιημένα μοτίβα ταλάντωσης, ελπίζουμε να αναπτύξουμε θεραπείες εγκεφαλικής διέγερσης που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην ανακούφιση αυτών των συμπτωμάτων, όπως η διακρανιακή ηλεκτρική ή μαγνητική διέγερση».

«Θα ήθελα να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου σε όλους τους συμμετέχοντες που προσήλθαν εθελοντικά στη μελέτη για όλες τις συνεδρίες τους και σε όλους τους ερευνητές που εργάστηκαν ακούραστα, ιδίως κατά τη διάρκεια των πιο δύσκολων περιόδων του πανδημικού αποκλεισμού», πρόσθεσε ο Μπιλέκε.

Η μελέτη με τίτλο «Ασθενείς που αναρρώνουν από COVID-19 και παρουσίασαν ανοσμία κατά τη διάρκεια του οξέος επεισοδίου τους έχουν συμπεριφορικές, λειτουργικές και δομικές εγκεφαλικές μεταβολές» συντάχθηκε από τους Leonie Kausel, Alejandra Figueroa-Vargas, Francisco Zamorano, Ximena Stecher, Mauricio Aspé-Sánchez, Patricio Carvajal-Paredes, Victor Márquez-Rodríguez, María Paz Martínez-Molina, Claudio Román, Patricio Soto-Fernández, Gabriela Valdebenito-Oyarzo, Carla Manterola, Reinaldo Uribe-San-Martín, Claudio Silva, Rodrigo Henríquez-Ch, Francisco Aboitiz, Rafael Polania, Pamela Guevara, Paula Muñoz-Venturelli, Patricia Soto-Icaza και Pablo Billeke.

από τον Έρικ Γ. Ντόλαν Σεπτέμβριος 25, 2024 – psypost.org

#COVID-19 #Ανοσμία #Όσφρηση #Ιατρική #Υγεία

2 notes · View notes

silezukuk · 6 months ago

Text

[επαναλήψεις και κοιλιές σε αφηγηματικά κείμενα] // Γιώργος Σεφέρης - Δοκιμές, τόμος Α, Ίκαρος / Ερωτόκριτος (αποσπάσματα) —————— «Ο Ερωτόκριτος είναι ένα πολύ μακρύ ποίημα. Έχει δέκα χιλιάδες πενήντα δύο στίχους. Και όμως είναι ποίημα χωρίς ρητορεία. Κάποτε, πραγματικά τραβάει του μάκρους. Αλλά το μάκρος δεν οφείλεται στην επισώρευση λέξεων ή φράσεων χωρίς περιεχόμενο, πού είναι μονάχα θόρυβος, μήτε σε ρηματικές υπερβασίες του αντικειμένου που έχει να εκφράσει ο ποιητής. Οφείλεται στις επαναλήψεις που, καθώς νομίζω, αισθάνεται τον εαυτό του υποχρεωμένο να κάνει. Λέω, αισθάνεται τον εαυτό του υποχρεωμένο να κάνει, γιατί έχω την εντύπωση ότι αυτές οι επαναλήψεις γίνουνται «κατ’ απαίτησιν του κοινού». Είναι με κάποιον τρόπο «μπιζαρίσματα». Στο κονταροχτύπημα λ.χ. παρουσιάζει δεκατέσσερεις αρχοντόπουλους που χτυπιούνται και το κονταροχτύπημα του καθενός με τον αντίπαλό του περιγράφεται πάντα με την ίδια φροντίδα της λεπτομέρειας. Αν οί αρχοντόπουλοι ήταν οι μισοί, δε θα πάθαινε τίποτε το ποίημα. Το ίδιο μπορεί να πει κανείς για τους διαλόγους της Αρετούσας με τη νένα Φροσύνη· το ίδιο και για άλλα. Όλα αυτά θα ήταν καλύτερα νά περιοριστούν. [σημ Σεφέρη: «Αυτά χωρίς να λογαριάζω τις επαναλήψεις που είναι φυσικό να προέρχουνται από την προφορική μετάδοση του κειμένου ως τον καιρό που πρωτοτυπώθηκε.»]

»Τέτοιες κρίσεις είναι αυτονόητες για τον σημερινό αναγνώστη, πού διαβάζει γρήγορα ένα βιβλίο κι ύστερα το πετά. Αλλά για τους πρώτους αναγνώστες, το διάβασμα ή το άκουσμα ενός ποιήματος σαν τον Ερωτόκριτο ήτανε μια γοητεία· καί ή γοητεία αρέσκεται στην επανάληψη· είναι ή ίδια φύση με τη μαγική επωδό. Μια γοητεία πού έπρεπε να κρατήσει πολλές βραδιές, ίσως τις βραδιές ενός ολόκληρου χειμώνα. Όταν τέλειωνε το ποίημα, το ξανάπαιρναν από την αρχή στο τέλος το μάθαιναν απέξω. Η επανάληψη, κοιταγμένη από αυτή την πλευρά, μοιάζει να είναι μέσα στη φύση των πραγμάτων. Ήτανε μέσα στην ψυχή του ακροατή ή του αναγνώστη, που την περίμεναν, προτού μιλήσει ο ποιητής. Και ο ποιητής την εποχή εκείνη δεν ήταν, όπως οι σημερινοί, χωρισμένος από το κοινό του, ήτανε σύμφωνος με τους άλλους ανθρώπους.

»Ο ποιητής του Ερωτόκριτου ξέρει να αφηγηθεί και, όταν χρειάζεται, ξέρει να ξεδιπλώσει τη δύναμη του πάθους. Αλλά ο χαρακτήρας του είναι να μιλά «με γνώση και με τρόπο» δεν έχει συμπάθεια για τα «μεγάλα φτερουγίσματα», όπως συνηθίσαμε να λέμε από την εποχή του ρομαντισμού:

Απ’ ό,τι κάλλη έχει άθρωπος, τα λόγια ’χουν τη χάρη να κάνουσι κάθε καρδιά παρηγοριά να πάρει, κι όπου κατέχει να μιλεί με γνώση και με τρόπο, κάνει και κλαίσιν και γελού τα μάτια των αθρώπω.

(A 887-90) [σημ. με αυτή την αρίθμηση μόνο στην έκδοση Στ. Αλεξίου]

»Όταν δε χρειάζεται να ξεσπάσει, προτιμά να βηματίζει, και ο βηματισμός του αυτός, όπως κάθε βηματισμός, είναι ένας τρόπος αλυσιδωτός, ο ένας κρίκος βαστιέται από τον άλλον και τον επαναλαμβάνει.

»Γι’ αύτό, φαντάζομαι, παρατηρούμε ένα είδος εμπειρισμό [ ; ] στην πρόοδο τού ποιήματος. Δέν εννοώ μέ τούτο πώς ο ποιητής γίνεται κάποτε πεζός. Υπάρχει ένας ποιητικός βηματισμός, ένας ίσος και χαμηλός τόνος πού είναι από τα πιο χαριτωμένα πράγματα πού μας προσφέρει η ποίηση. Είναι αυτό που θα λέγαμε στη μουσική το ρεσιτατίβο. Ο Κορνάρος μου δίνει τό αίσθημα ότι έχει βρει το ποιητικό ρεσιτατίβο της γλώσσας του.

[…]

»Αυτό το είδος του ρεσιτατίβου, αυτός ο μέσος λόγος είναι, και στον Ερωτόκριτο, μια από τις πολλές του χάρες. Δε φωνάζει, δεν πέφτει σε μισούς τόνους. Μιλά αυτό είναι όλο. Και ένας άνθρωπος που μιλά σωστά είναι μεγάλη ανακούφιση.» —————— —Γιώργος Σεφέρης - Δοκιμές, τόμος Α, Ίκαρος / Ερωτόκριτος (αποσπάσματα) // εικόνα: Νέος Ερωτόκριτος, Δ. Φωτεινού, Βιέννη 1818 > https://bit.ly/3wCoKHV

#σεφέρης #ερωτόκριτος #κοιλιές #επαναλήψεις #διονύσιος φωτεινός

3 notes · View notes