#thomas orde lees | Explore Tumblr posts and blogs

xtruss · 3 years ago

Text

Shackleton Ship Found 10,000 Feet Below Polar Ice

— Wednesday, March 9, 2022

For more than a century, the famed exploration vessel Endurance lay trapped in the Antarctic, entombed in the depths of one of world's most remote seas. For the first time, explorers have discovered Ernest Shackleton's sunken ship, less than five miles from its last reported location in 1915, they announced today.

When the world's first watery images of the ship (pictured above) emerged on Saturday, "it was like my whole life funneled down to an instant," says Mensun Bound, a leader of the expedition. A day later, a remote undersea camera showed the stern of the remarkably preserved British polar vessel, the brass letters of the word "Endurance" clearly visible. "I could feel the breath of Shackleton on my back," he tells National Geographic. Shackleton won the National Geographic Society's highest award for his Antarctic work.

Pictured above, the icebreaker Agulhas II pushed through huge slabs of ice to get to the site where the Endurance sank in the Weddell Sea. The discovery will be the subject of a documentary airing globally on National Geographic Channels and streaming on Disney+.

Lost and Found: The Extraordinary Story of Shackleton’s Endurance Epic

Vessel located more than a century after it sank on voyage of exploration in the Antarctic

The Endurance photographed in 1915, shortly before it sank. Photograph: Royal Geographic Society/PA

The Endurance left South Georgia for Antarctica on 5 December 1914. Onboard were 27 crew members plus a stowaway, 69 dogs and one cat. Sir Ernest Shackleton, the expedition leader, was aiming to establish a base on Antarctica’s Weddell Sea coast and then keep going to the Ross Sea on the other side of the continent.

Within two days, the ship encountered the barrier of thick sea ice around the Antarctic continent. For several weeks, the Endurance made painstaking progress, but in mid-January a gale pushed the ice floes hard against one another and the ship was stuck – “frozen like an almond in the middle of a chocolate bar”, according to a crew member, Thomas Orde-Lees.

Team members (from left) Shears, Bound, Nico Vincent the expedition subsea manager, and JC Caillens, the offshore manager, proudly display the first scan of Endurance wreckage. Photograph: Esther Horvath/Falklands Maritime Heritage Trust/PA

The men could do nothing but wait. After nine months of being beset in ice, they abandoned the badly damaged ship, decamping on to the ice. From the ship they took food, bibles, books, clothing, tools, keepsakes and – crucially – three open lifeboats. The cat and some of the dogs were shot.

The SA Agulhas II, a South African polar research and logistics vessel, breaks through ice on an expedition to find the wreck of Ernest Shackleton’s ship Endurance, undisturbed since it sank in the Weddell sea in 1915. Photograph: James Blake/Falklands Maritime Heritage Trust/PA

A few weeks later, on 21 November 1915, almost a year after they had set out, the Endurance finally sank. Using basic navigational tools, Frank Worsley, the ship’s captain and navigator, recorded its location. Without that information, it would almost certainly never have been found.

The men formed a plan to march across the ice towards land. But after travelling just seven and a half miles (12km) in seven days, they gave up. “There was no alternative but to camp once more on the floe and to possess our souls with what patience we could till conditions should appear more favourable for a renewal of the attempt to escape,” wrote Shackleton.

When the ice broke up the following April, the crew took to the lifeboats, rowing to Elephant Island, a remote and uninhabited outcrop. The men were exhausted, some afflicted by sea sickness, others convulsed with dysentery. “At least half the party were insane,” wrote Frank Wild, Shackleton’s second in command.

But they made it. On 15 April they clambered ashore on Elephant Island. It was the first time the men had stood on solid ground in almost 500 days.

Marc de Vos (left), a senior meteorologist and oceanographer from the South African weather service, examines the weather data with fellow team members during the expedition. Photograph: Esther Horvath/Falklands Maritime Heritage Trust/PA

Officers and crew of the Endurance posing under the bow of the ship during the Imperial Trans-Antarctic expedition (1914-17) led by Shackleton. Photograph: Scott Polar Research Institute, University of Cambridge/Getty Images

After nine days of recuperation, Shackleton, Worsley and four others took one of the boats another 8oo miles (1,300km) across rough seas and in biting winds to South Georgia. “The boat tossed interminably on the big waves under grey, threatening skies. Every surge of the sea was an enemy to be watched and circumvented,” wrote Shackleton. It took 16 days to reach their destination.

The Endurance trapped in ice in 1915 before it sank. Photograph: Bettmann Archive

It was an extraordinary feat of survival, but their epic journey was not yet over. Three of the men, including Shackleton, then crossed South Georgia’s peaks and glaciers to reach a whaling station on the other side of the island. In August, after several failed attempts, a rescue party set out for Elephant Island, where the remaining 22 crewmen were waiting.

Shackleton on board Endurance in London before the fateful trip to the Antarctic. Photograph: Paul Popper/Popperfoto/Getty Images

In early 1922, Shackleton launched a new expedition to the Antarctic. On 5 January, while his ship was docked at South Georgia, he died of a heart attack, aged 47.

— The Guardian USA | March 08, 2022 | By Harriet Sherwood

2 notes · View notes

styletraveler · 4 years ago

Text

Expeditionskreuzfahrt:

Mythos Antarktis

Im Kielwasser von Sir Ernest Shackleton

Eine Reise auf den Weißen Kontinent umweht noch immer ein Hauch von Abenteuer.

Von Marc Vorsatz

Der Schreck sitzt. Wie aus dem Nichts taucht der Seeleopard direkt neben dem Zodiac auf und präsentiert alsdann sein komplettes Waffenarsenal: Zwei Reihen messerscharfer Zähne, verankert in den respekteinflößenden Fängen eines stromlinienförmigen Schädels. Nein, dieser Bursche ist mit Sicherheit kein Veganer, jeder Schäferhund würde vor Neid erblassen. Mit seinen großen dunklen Augen fixiert er aufmerksam diese merkwürdigen Eindringlinge in seinem Revier.

„Bösewicht der Antarktis“

Nach einer zweisekündigen Schockstarre startet die unvermeidliche Fotoorgie im Gummiboot. Eine Handvoll euphorisierter Hobbyfotografen stürzt sich mit Kamera und Handy auf ihr geschmeidiges Sechs-Zentner-Model. Von Angesicht zu Angesicht, nur eine Armlänge entfernt. Der „Bösewicht der Antarktis“, wie der Seeleopard oft auch scherhaft genannt wird, spielt bereitwillig mit und versucht sogleich, das Schlauchboot zu perforieren. „Keine Angst. Zu rund die Angriffsflächen, zu flexibel und stark das Material“, versucht Expeditionsleiter Lars Maltha Rasmussen zu beruhigen. „Normalerweise jedenfalls“, lacht der dänische Biologe, der für den australischen Veranstalter Chimu Adventures Gäste aus aller Welt durch die frostige Traumwelt führt. „Außerdem will der Seeleopard eh nur spielen, ist neugierig. Die Kraft spart sich der Topräuber lieber für die Jagd auf andere Robben oder Pinguine auf.“ Wo immer der notorische Einzelgänger seine Bahnen zieht, geht so ziemlich jeder auf Distanz. Und zwar seit eh und je.

Shackletons Endurance-Expedition

So auch der gebürtige Aachener Thomas Hans Orde-Lees, Mitglied von Ernest Shackletons legendärer Endurance Expedition von 1914 bis 1917, als bei einer Meereiserkundung eine Leopardenrobbe vor ihm auftauchte. Auf Skiern konnte er den Angreifer mit den schlangenartigen Bewegungen auf dem Eis auf Abstand halten. Plötzlich jedoch tauchte die Robbe zwischen zwei Schollen ab und vor Orde-Lees wieder auf. Es wurde bedenklich eng, sein Begleiter Frank Wild musste das Raubtier erschießen. Für die Expeditionshunde gab es abends eine Extraportion Fleisch.

Begegnungen dieser Art seien heute, gut 100 Jahre später, praktisch unmöglich, erklärt Rasmusen die strengen internationalen Umwelt- und Sicherheitsstandards für den 7. Kontinent. Zum einem dürfen keine Touristen irgendwelche Eisschollen auf Skiern erkunden, zum anderen checken Guides vor Landgängen die Lage. Im Zweifelsfall wird einfach eine andere Bucht angefahren.

Ganz ohne Schreck und Überraschungen ging es ein paar Tage zuvor im argentinischen Ushuaia an Bord. Nichtsdestotrotz mit gehörigem Respekt. Nicht unbedingt vor dem Ziel selbst. Nein, aber vor der 800 Kilometer langen Drake-Passage, der gefürchteten Meeresstraße zwischen Kap Hoorn in Südamerika und der Antarktischen Halbinsel, wo die eiskalten Wassermassen des Südatlantiks mit denen des Südpazifiks tosend um die Vorherrschaft ringen.

Sie gilt als das raueste und gefährlichste Gewässer weltweit, ist Grab von 15.000 Seeleuten. Tosende Stürme mit haushohen, grauschwarzen Brechern lehrten selbst kühnste Seefahrer das Fürchten. Und gutbetuchte Touristen auf den großen modernen Expeditionsschiffen von heute die Seekrankheit.

Rausch an Farbe und Form

In den ersten 24 Stunden zeigt sich die Drake-Passage jedoch ziemlich moderat. Nur sechs, sieben Meter hohe Wellenberge bringen das Schiff in ein behäbiges Rollen, welches jedoch immer noch etwa ein Viertel der Gäste ans Bett fesselt. Im Bordrestaurant bleiben jedenfalls auffallend viele Stühle leer.

Aber dann – wie von Zauberhand – legen sich Wind und Wellen und der Horizont verwandelt sich in eine Bühne. Wird ein Rausch an Farbe und Form, wie es ihn so wohl nur in den polaren Regionen unserer Erde zu bestaunen gibt. Zwischen schwarzblauen Regenwolken und dem stahlgrauen Meer brennt der Himmel lichterloh. Gottesfürchtige Seefahrer glaubten von je her, dort den Eingang zur Hölle ausgemacht zu haben. Andere sahen Terra incognita, das unbekannte Reich, in dem Riesenkraken ganze Boote mit Mann und Maus in finstere Tiefen rissen.

Auf dem südlichstem Postamt der Welt

Am nächsten Morgen ziehen die ersten gewaltigen Eisberge links und rechts der Reling vorbei. Mit welch einer Urkraft der Elemente! Wie winzig doch das Schiff jetzt wirkt… Die kalten Riesen schimmern majestätisch in einem geheimnisvollen Weißblau unter einer tiefen bedrückenden Wolkendecke, die sich wie ein schweres Tuch auf sie gelegt zu haben scheint. Eine Schule Buckelwale zieht derweil unbekümmert gen Süden und die ersten Eselspinguine eskortieren freudig synchron das Schiff. Dann endlich die ersehnte Durchsage: Land in Sicht!

Die erste Anlandung auf dem Kontinent der Extreme ist selbst für weitgereiste Weltenbürger ein erhabener Moment. Nicht nur, weil neugierige Pinguine herangewatschelt kommen und sogar manchmal kuscheln wollen. Angst haben sie keine vor dem Menschen. Gefahr droht ihnen nämlich lediglich im Wasser und Wärme bedeutet Überleben auf dem kältesten und stürmischsten Erdteil. Besonders an der ehemaligen britischen Forschungsstation Port Lockroy, die heute das südlichste Museum, den südlichsten Shop und das südlichste Postamt der Welt beherbergt, haben es die Pinguine auf wärmespendende Besucher abgesehen. Zur Freude der Touristen, zum Ärger der Guides, die das vergeblich zu verhindern suchen.

Minus 98,6 Grad

Obwohl die Antarktis selbst im Sommer zu 99 Prozent von Eis bedeckt wird, das stellenweise bis zu 5000 Meter misst, ist sie die mit Abstand größte Wüste der Welt - mit einer Fläche fast 40 mal so groß wie Deutschland. Das Klima ist arid, sprich knochentrocken, lebensfeindlich. Die Temperaturen fielen im Sommer 2018 auf minus 98,6 Grad, ein neuer Kälterekord weltweit.

Umso erstaunlicher mag es auf den ersten Blick scheinen, dass es in den küstennahen Gefilden des Südpolarmeeres von Leben nur so wimmelt: von winzigen Algen, Plankton und wenige Zentimeter großem Krill über Antarktisfische, Albatrosse, Pinguine, Delfine, Robben, Orcas bis hin zu den Riesen der Meere, den Blauwalen.

Auf ein paar Schwimmstöße darf sich auch der Mensch zu ihnen gesellen. Sicherheitshalber fest angeleint beim sogenannten Polar Plunge. Wassertemperatur frostige 1,2 Grad – unter null. Kostet Überwindung, bleibt im Gedächtnis.

INFOS

Auskünfte:

Umfangreiche und sehr fundierte Informationen liefert das Umweltbundesamt, inkl. „Leitfaden für Besucher der Antarktis“: www.umweltbundesamt.de

Angebote:

Rustikal: „Entdecke die Antarktis“ heißt die 10-tägige englischspr. Cruise mit der Ocean Endeavour ab Ushuaia. Inkl. VP, Exkursionen, Vorträgen, Guides, fensterlose Zweier-Innenkabine ab 7.065 Euro pro Person, zzgl. Flüge/Anreisepaket, www.chimuadventures.de

Komfortabel: Mit der Hanseatic nature, Außenkabine, 5 Sterne, von Ushuaia über Falklandinseln und South Georgia zur Antarktis. Mit Gourmet-Verpflegung, Exkursionen, Programm, deutschsprachige Reiseleitung, Flügen, Vorprogramm Buenos Aires, 22 Tage ab 18.890 Euro bei Geoplan Privatreisen, www.geoplan-reisen.de

Diverse Antarktis-Expeditionskreuzfahrten auch bei Hapag-Lloyd Cruises, www.hl-cruises.de

Literatur:

Sir Ernest Henry Shackleton: Südwärts, Die Endurance Expedition; Erstausgabe 1919, mitreißend auch nach über 100 Jahren, Edition Erdmann, Wiesbaden, November 2020, 24 Euro, www.verlagshaus-roemerweg.de

Christian Walther: Antarktis. Anschauliches Reise-, Lese- und Informationsbuch. 11. Auflage 2021, Conrad Stein Verlag, 32,90 Euro, www.conrad-stein-verlag.de

Landkarte Antarktis aus reißfestem Material mit den historischen Routen der bedeutenden Expeditionen, Reise-Know-How Verlag, 8,90 Euro, www.reise-know-how.de

#antartica

3 notes · View notes

havenpoort · 4 years ago

Photo

Klooster (deel 2)

In deze aflevering ga in op de volgende kloosters in Duin- en Bollenstreek:

Abdij van Rijnsburg (1133 - 1574) gesticht Petronilla van Saksen, de weduwe van graaf Floris II,

Abdij van Leeuwenhorst (1261 – 1573) gesticht door Aarnout en Waalwijn van Alkemade,

St. Katharina en Barbera (1456 - 1572) gesticht door Frank van Boekhorst

Marienhaven (1386 - 1575) gesticht door hertog Aelbrecht van Beyeren,

St. Ursula (1410 - 1575) gesticht door heer Jan van den Woude.

De Abdij van Rijnsburg

De Abdij van Rijnsburg (1133 - 1574) werd in 1133 gesticht door Petronilla van Saksen, de weduwe van graaf Floris II, tijdens haar regentschap voor haar zoon Dirk VI. Het was een benedictinessenabdij voor uitsluitend adellijke vrouwen.

Op grond van de overgeleverde liturgische handschriften kan worden vastgesteld dat men de Germaanse liturgische gebruiken volgde, waarvan de liturgische gebruiken sterke overeenkomsten vertonen met die van de zogenaamde Germaanse liturgie ('groupe Germanique', Rheinau 28).

Er is zo goed als geen reden aan te nemen dat de abdij Rijnsburg of haar moederhuis Stötterlingenburg in de Noordelijke Harz ooit tot de orde van Cluny hebben behoord.

Onder bescherming van de graven en gravinnen van Holland werd het de belangrijkste vrouwenabdij van Holland, met zeer veel bezittingen, waaronder Aalsmeer en Boskoop.

Een van de abdissen van de Abdij was Maria Schenck van Toutenburg.

In 1574 werden de gebouwen van de abdij verwoest, waarbij de nonnen naar Leiden verhuisden.

In het centrum van Rijnsburg, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland, resteert, als deel van de huidige kerk, alleen nog een van de twee torens van de romaanse abdijkerk.

Begraven in de abdij van Rijnsburg

Ada van Holland van Rijnsburg, abdis

gravin Petronilla van Saksen

graaf Floris de Zwarte

graaf Dirk VI

graaf Willem I

graaf Floris IV

graaf Floris V

graaf Jan I

Abdij Leeuwenhorst of Oud Leeuwenhorst

Het gebied oostelijk van de N206 en de Leeweg draagt de naam Oud Leeuwenhorst. Hier bevond zich vroeger de Cisterciënzer vrouwenabdij, ook genoemd klooster Ter Lee. Deze abdij werd in 1261 gesticht door Aarnout en Waalwijn van Alkamade de abdij. In 1262 werd op St. Thomas-avond de eerste steen gelegd. Clarissa van Noordwijk was de eerste abdis. De abdij Leeuwenhorst had in het begin geen kerk. In 1287 kreeg de abdij een middenkoor en in 1350 een kapel ter ere van St. Michaël.

“Het ontginnen van woeste gronden was een specialiteit van de Cisterziënzer kloosters en in de dertiende eeuw was een aanzienlijk deel van Zuid-Holland nog één grote wildernis”, vertelt historisch geograaf Jan Beenakker van de Universiteit van Amsterdam.

In het veen achter de strandwallen werden waterlopen gegraven om het drassige land te ontwateren en te ontginnen. Leeuwenhorst lag langs het riviertje de Lee en werd daarom ook wel Klooster ter Lee genoemd. Stichters waren ridder Walewijn van Alkemade, heer van de ridderburcht Ter Leede bij Sassenheim, en zijn broer Aarnout. Na de dood van Walewijn trok zijn weduwe Clara van Noordwijk zich achter de kloostermuren terug, zij werd er de eerste abdis.

Wil je nog meer weten lees dan mijn eerdere blog Abdij Leeuwenhorst of Oud Leeuwenhorst.

Het Klooster St. Katharina en Barbera

Dit klooster van Augustinessen werd in 1456 door Frank van de Boekhorst gesticht op een terrein ten noorden van de kerk van Noordwijk. Daarop had reeds eerder een geestelijke stichting gestaan, die de regel van de Derde Orde volgde, maar in 1450 was verbrand.

De nieuwe stichting werd gesteld onder het toezicht van het klooster St. Hieronymus, genaamd Roma, aan het Rapenburg te Leiden en in 1465 bovendien nog onder het klooster Syon. In 1492 werd het klooster onder de hoede van het kapittel van Windesheim geplaatst.

In 1572 werd het klooster opgeheven en werden de goederen voortaan beheerd door het Geestelijk kantoor. Bij die gelegenheid wist men zich in het bezit te stellen van het archief. Dit was aanzienlijk omvangrijker dan thans, te schatten naar de charters, die Romeins genummerd zijn. Het hoogste nog aanwezige nummer 8720 maakt aannemelijk, dat ruim zeventig charters verloren gingen of omstreeks 1572 door de zusters werden meegenomen.

In de eerste helft van de zeventiende eeuw wisten de heren van Noordwijk zich in het bezit van de goederen te stellen, die zij voor de bekostiging van de eredienst gebruikten. Zij konden dat doen omdat zij nazaten van de stichter waren.

Kerkruïne van Warmond (de ruïne bij de Oude Toren).

In 1410 en 1413 werden in Warmond twee kloosters gebouwd. Het eerste, mannenklooster Mariënhaven, stond op de plek waar in Warmond nu de woonwijk De Kloosterwei is gelegen. Het tweede klooster, vrouwenklooster St. Ursula, stond aan de noordzijde van de Oude Toren. Die plek is nu weiland.

De twee kloosters waren groot en indrukwekkend. Alles wat de monniken en de nonnen nodig hadden om te leven was er te vinden. Er waren woongebouwen en eetzalen. Er waren brouwerijen, want iedereen dronk toen bijna een liter bier per dag (bier was veiliger dan water). En beide kloosters hadden een eigen kloosterkerk. In het middeleeuwse dorp stonden dus al drie kerken.

Op de kloosters stonden ook gebouwen waar gewerkt werd, want het leven van monniken en nonnen speelden zich bijna alleen op het klooster af. De nonnen hadden bijvoorbeeld een weverij, waar zij vele uren aan het weefgetouw doorbrachten. De kloosters hadden beide een eigen boerderij, een melkhuis, een molen en stallen voor de dieren. Daar werden kippen, koeien, varkens en paarden gefokt. Ook werd er boter, kaas en zelfs honing geproduceerd. Een deel gebruikten de monniken en nonnen zelf, maar een deel werd ook verkocht aan koopmannen en op de markten in steden. Helemaal tot in Antwerpen werden Warmondse kloosterkazen verkocht.

Van de Warmondse nonnen is bekend dat ze het niet altijd nauw namen met hun belofte van kuisheid en armoede. In of buiten het klooster werd soms feest gevierd met veel eten en wijn. Tenminste eenmaal had een non een nachtelijk samenzijn met een manspersoon in de kloosterboerderij.

Marienhaven

In 1386 werd door hertog Aelbrecht van Beyeren de hofstede Oud-Teylingen met 10 morgen land te Warmond aan de abt van Camp bij Rheinberg geschonken, om aldaar een klooster te stichten van de Cisterciënser orde. De schenking bleek echter onvoldoende en de stichting van het klooster werd daarom aangehouden.

De inkomsten uit de geschonken goederen werden in 1391 voorlopig toegekend aan de Cisterciënser-kloosters Onzer Vrouwenberg te IJsselstein en Onzer Vrouwenkroon te Heusden. De stichting van het klooster te Warmond werd mogelijk door een belangrijke schenking door heer Jan van den Woude, heer van Warmond, in 1412, die daarbij ook beloofde om zelf kloostergebouwen te stichten, 200 nobel te geven voor de bouw van de kerk, hierin een kapelrie te stichten en hieraan het vrije gebruik te verlenen van zijn molen.

Deze schenking werd in hetzelfde jaar bekrachtigd door hertog Willem van Beyeren, die hierbij het klooster onder zijn bescherming nam en het vrijstelling verleende van morgengeld. Het kapittel van Camp machtigde daarop de abt om de plaats te inspecteren, waarna het klooster bij de Cisterciënser orde werd ingelijfd en de verhouding werd bepaald tot het klooster te IJsselstein, dat 6 monniken zond als eerste bewoners (1413).

De bekrachtiging door de bisschop volgde in hetzelfde jaar, en hierbij werd ook de vicarie te Delft bij het klooster geïncorporeerd. Met de pastoor van Warmond werd een overeenkomst gesloten over de kerk, begraafplaats, enz. (1413). De broeders worden in 1413 genoemd fratres monasterii Portus beate Marie en later de broeders van de Sint Bernardus orde (1416), de heren en monniken van de Sint Bernardus orde (1468) en de broeders van Warmond (1470).

Het klooster wordt gewoonlijk vermeld als Mariënhaven of als het convent van de Bernardieten (1468). Naast de geestelijke broeders vond men in het klooster ook conversen, donaten, lekenbroeders en kostgangers (prebendarii). Het stond onder een prior (o.a. vermeld 1415), bijgestaan door een supprior en een procurator (o.a. 1463).

Bij het doen van de rekening van de kelder of cellarius worden ook de seniores genoemd, welk college in 1418 wordt omschreven als gevormd door supprior, kelder en 2 biechtvaders. Voor het huishoudelijk bedrijf zorgden de lekebroeders.

De bewoners stonden gunstig aangeschreven. Meermalen wordt de boekerij vermeld en in 1511 schreven de broeders voor Leiden een keurboek af. De kerk was vóór de brand van 1545 versierd met 13 gebrandschilderde ramen, waaronder een zeer mooi raam ter waarde van 100 £, geschonken door heer Jacob van den Woude, en van beelden en paramenten en kostbaar vaatwerk, waaronder een gouden altaartafel. Het klooster mocht zich in vele begunstigers verheugen en ontving belangrijke schenkingen, o.a. van hertog Jan van Beyeren in 1422 en van verschillende leden van het geslacht Van den Woude van wie het o.a. vrijdom van veergeld verkreeg.

De vrijdom van schot werd erkend bij arrest van het Hof in 1517 en tiendvrijdom werd verkregen volgens de bul van paus Innocentius IV van 1244. De stad Leiden kende aan het klooster wekelijks twee snoekbaarzen toe uit de Vroonvisserij.

In 1415 werd de abt van IJsselstein als visitator aangewezen en in 1423 werd een colligatie gevormd met de kloosters te IJsselstein en te Sibculo of Zibekelo, waarbij zich later nog enige kloosters aansloten (1489).

Het klooster werd besloten verklaard in 1462, nader geregeld in 1488. Het verkreeg verschillende aflaten in 1434 en 1469 en bezat relieken van Sint Basilla virgo, Sint Victor en het Thebaanse legioen.

Onder de kerksieraden worden genoemd 8 kelken, waaronder een met de passie en de twaalf apostelen, en een verguld-zilveren ciborie. Het door Symon Uten Hove gestichte klooster te Waerschot werd door broeders uit Warmond bevolkt, waardoor Warmond de paternitas van dit klooster verkreeg (1449).

De visitatie van het klooster Hemelspoort te Heemstede werd in 1455 aan de prior van Warmond opgedragen en deze had ook het toezicht op de Minrebroeders bij Leiden.

Volgens de kaart van Rijnland uit 1746 lag het klooster aan de wetering, die van de kerk te Warmond ongeveer evenwijdig loopt met de Warmonder Lee tot tegenover Abtspoel, op het punt, waar het Broerenpad naar de Postbrug loopt, ongeveer tegenover den Monnikenweg, die de Buurweg en de Warmonderweg verbindt.

De gebouwen brandden in 1545 af en werden, na de herbouw, tijdens het beleg van Leiden verwoest; de inkomsten werden in 1575 door de Staten aan de Hogeschool toegewezen onder toekenning van een alimentatie aan de kloosterlingen, die naar Leiden waren gevlucht. Er waren toen nog een prior, met 6 monniken en 2 lekebroeders; het inkomen van het klooster werd op 2500 Carolusgulden geschat.

Van het archief zijn de charters tot het jaar 1505 nagenoeg volledig in originali bewaard gebleven [de aflaatbrief van 1434 kwam later in het archief van het Sint Pancras-kapittel terecht]. Die van latere datum zijn slechts in afschrift in inv. nr. 1469 bewaard. Verschillende van de charters, die vóór de tijd van Jan van Hout aan liassen waren geregen, hebben sterk geleden door vocht enz., zodat zelfs enkele bescheiden niet meer te ontcijferen zijn.

Uit de aantekeningen van Jan van Hout blijkt, dat deze reeds in zijn tijd zich in zeer slechte toestand bevonden. Het door Jan van Hout vervaardigde register van brieven werd in bruikleen verkregen van de Curatoren van de Rijksuniversiteit te Leiden en het necrologium van het Kapittel van de Oud-Bisschoppelijke Clerezy te Utrecht.

St. Ursula

Het vrouwenklooster werd in 1410 gesticht door heer Jan van den Woude, ridder, die aan Katherine Woutersdochter, ministra van het Sint Margaretha-klooster te Leiden, een huis bij de kerk te Warmond en 1½ morgen land en renten schonken om een nieuw klooster te stichten als die van Sint Caecilia te Utrecht en van Sint Agatha te Delft.

Hij beloofde zelf een overdekte gang naar de kerk te bouwen en schonk verschillende voorrechten, waaronder dat om een kloostervoogd te hebben, en sloot een overeenkomst met de pastoor van Warmond, waarbij aan het klooster het recht werd toegekend om een of twee biechtvaders te kiezen, te laten prediken en missen te doen opdragen, enz.

De bisschop bekrachtigde de stichting in 1412 en verleende daarbij aan het klooster alle rechten van de derde orde van Sint Franciscus, waartoe het toetrad. Het klooster wordt gewoonlijk genoemd dat van de besloten zusters van de Elfduizend Maagden en eenmaal: van de orde van de Elfduizend Maagden (1431).

Het stond onder een ministra of mater en een pater, bijgestaan door een procuratrix, waarnaast ook de seniore zusters voor het convent optraden (1490). Het klooster was gesticht voor arme adellijke vrouwen en behoorde onder de rijke kloosters. Het stond in vriendschappelijke betrekking met Rodenburg en ter Lee (Leeuwenhorst), waarmee o.a. in 1526, 1533 en 1535 bezoeken gewisseld werden.

Het klooster schonk in 1529/30 en in 1538 een glas aan de buurkerk te Warmond en ontving zelf in 1547 een glas met de historie van de verloren zoon. De cellen op de grote dormter werden in 1526 vergroot en in 1529 werd de kerk opnieuw met riet gedekt. Alleen het hoofdgebouw van het klooster had een hard dak. De toren werd in 1551 vernieuwd. Bij het kerkhof was een huisje met een beeld van Christus aan de voet van het Kruis, dat in 1531 werd vernieuwd. In het klooster werd in 1543 een vergadering gehouden van de Grote Kalander-broederschap. De gebouwen, gelegen ten N.O. van de nog aanwezige ruïne van de buurkerk, werden tijdens het beleg verwoest.

De kloosters zijn zelfs helemaal verdwenen, omdat de bakstenen werden gebruikt om het Huys te Warmond te herbouwen. Want ook het kasteel was een ruïne geworden.

Maar het leven kwam weer op gang. Nieuwe boerderijen werden gebouwd. En in de ruïne van de kerk bij de Oude Toren werd het koor hersteld. Voortaan hielden de protestanten daar hun eredienst. 25-12-2020

#rijnsburg #noordwijk #leeuwenhorst #kloosters #warmond #cisterciensers

2 notes · View notes

lurkeresq · 5 years ago

Text

The nineteenth century was wild! I can't imagine what it must have been like, living before modern sanitation and health care.

An Example:

This rakish mf'er is General Charles Ferguson Smith (1807-1862). He graduated from West Point in 1825, and thirteen years later came back to serve as Commandant of Cadets, a post he held from 1838-1843. Officers he taught at West Point included:

Three Generals in Chief of all Union armies (U. S. Grant, W. T. Sherman, and Henry W. Halleck), two Union Chiefs of Artillery (William F. Barry and Henry Hunt), and the Union's Chief Engineer (Joh Newton)

The commanding generals on both sides of the First Battle of Bull Run (PGT Beauregard and Irvin Mcdowell), five other Union army commanders (George Thomas, Don Carlos Buell, John Pope, William Rosecrans, and Edward Canby), and one Confederate army commander (Earl Van Dorn)

The Confederacy's Chief Engineer (Jeremy Gilmer), Quartermaster General (Alexander Lawton), and Chief of Ordnance (Josiah Gorgas)

Eight Confederate corps commanders (James Longstreet, Richard S. Ewell, Gustavus W. Smith, A. P. Stewart, "Fighting Dick" Anderson, William Hardee, who also wrote the book on infantry tactics that both armies used to train during the first few years of the war, Edward "Allegheny" Johnson, and Carter L. Stevenson)

Seven Union corps commanders (Horatio Wright, James Ricketts, William B. Franklin, John Reynolds, George Sykes, Nathaniel Lyons, and the mathematical prodigy EOC Ord who, before the War also surveyed Los Angeles and Sacramento)

Eleven Union division commanders (Isaac Stevens, William Hays, Albion P. Howe, Israel "Fighting Dick" Richardson [yes, there were two "fighting Dicks" in the Civil war and one wasn't even named Dick] Abner Doubleday, Christopher Augur, Isaac Quinby, William T. H. Brooks, John Peck, George Getty, and the amazingly named Zealous B. Tower)

Eight Confederate division commanders (Lafayette McLaws, Franklin Gardner, John P. McCown, D. H. Hill, James Martin, Abraham Buford, Mansfield Lovell, and Bushrod Johnson)

He then served in the Mexican-American war as commander of an artillery battalion, and was placed in charge of policing Mexico City during the occupation.

When the Civil War came around, he was one of the four officers who Winfield Scott suggested would be suitable to command all Union Armies - and the only one who stayed loyal to the flag. The other three were Albert Sidney Johnston (who died commanding the Confederate Army at Shiloh), Joseph E. Johnston (who commanded several armies for the Confederacy) and a dude named Robert E. Lee.

He wasn't offered overall command, but instead was sent out west to command a division in the army of his former student, U.S. Grant. During the battle of Fort Donelson, Smith led a countercharge against a Confederate attack, screaming at his troops: "Come on, you damned volunteers, come on. You volunteered to be killed for love of country, and now you can be. You are only damned volunteers. I'm a soldier, and so don't want to be killed, but you all came to be killed and now you can be!"

All of that to say: this was a serious badass. So it was extra ridiculous when he died shortly before the battle of Shiloh: two weeks earlier he had skinned his shin jumping out of a boat. The scratch got infected and killed him. Nothing anyone could do.

Meanwhile several of his students got shot multiple times and lived. James Longstreet got shot in the fucking throat and lived. Richard Ewell lost a leg and then returned to duty and got shot again! James Ricketts got shot twice and had his horse fall on him.

Absolutely fucking wild.

8 notes · View notes

maximvandaele · 6 years ago

Text

Recensie: 12 Regels voor het Leven

Ik heb Jordan Petersons 427 bladzijden tellende 12 Regels voor het Leven gelezen zodat jij het niet meer hoeft te doen. Wees dankbaar voor mij.

Dat Jordan Bernt Peterson een cultfiguur is hoeft al geen betoog meer. Zijn YouTube-video’s worden wereldwijd door miljoenen mensen bekeken, hij staat bijna continu onder aandacht van de media en hij heeft een bijzonder trouwe schare volgers vergaard die niet aarzelen om hem als ‘Dr. Peterson’ of zelfs ‘Mr. Peterson’ aan te spreken.

Het was dan ook grotendeels deze waanzinnige populariteit die mij ertoe aan zette het boek zelf eens onder handen te nemen. Zowat al mijn vrienden kennen Peterson inmiddels - of ze nu fan, tegenstander of onverschillig zijn. Want ik weet dat Peterson al even controversieel is als hij populair is. Te veel mensen bekritiseren hem echter zonder eigenlijk echt te weten waarvoor hij staat. Nog een reden voor mij om het gelezen te hebben. Alvorens ik mijn eigenlijke opinie geef over het boek, zal ik de twaalf regels in een vijftiental zinnen proberen te samenvatten. Zo bespaar ik je ook weer heel wat leeswerk.

12 Regels in een notendop

De intellectuele invloeden in het boek zijn Fjodor Dostojevski, Sigmund Freud, Friedrich Nietzsche, Carl Jung, Martin Heidegger, Alexander Solzjenetsyn, Steven Pinker, John Milton en de Bijbel. Het boek opent met een voorwoord (niet door Peterson geschreven) dat enerzijds een verheerlijking van Petersons persoon is en anderzijds een voorspelbare, oubollige klaagzang over de teloorgang van waarden en het vermeende cultuurrelativisme dat de jeugd in zijn greep heeft. Gaap. Overslaan die boel. Gelukkig is de rest van het boek niet zo slecht.

De ‘twaalf regels’ samengevat:

Onderneem kleine stapjes waardoor je hersenen gaan geloven dat je een hogere sociale status hebt, waardoor je meer serotonine aanmaakt en dus gelukkiger en gezonder wordt.

Neem je lichaam en jezelf serieus - zelfzorg is een daad van zelfwaardering.

Het is belangrijk om jezelf te omringen met positieve vrienden en vriendschappen waarin ruimte bestaat voor wederzijds respect en ontwikkeling. Besef dat je niet iedereen kan redden, zeker niet mensen die eigenlijk niet willen gered worden.

Het heeft geen zin jezelf te vergelijken met mensen die helemaal de top hebben bereikt (en de meeste mensen weten dit eigenlijk al: volgens de sociale vergelijkingstheorie van Leon Festinger hebben mensen spontaan de neiging zichzelf te vergelijken met mensen die op zichzelf lijken).

Het is ontzettend belangrijk om binnen de opvoeding van je kind grenzen te stellen, zodat het weet wat aanvaardbaar is en wat niet.

Het is gemakkelijk om andere mensen of dingen te schuld te geven, maar steek eerst de hand in eigen boezem.

Denk op de lange termijn, herstel wat je kan herstellen en vind zo meer betekenis in je leven.

Leugentjes voor bestwil zijn slecht, beter confronteer je mensen gewoon eens met de naakte waarheid.

Door te luisteren naar iemand, help je die persoon denken, en door samen te vatten met je eigen woorden wat die persoon zegt, help je hem of haar helderheid in zijn gedachten en gevoelens te krijgen.

Wees specifiek wanneer je een probleem aanpakt of iets zegt, want ‘alles’ is wel een beetje heel vaag.

Ouders zijn tegenwoordig veel te beschermend terwijl jongens worden vervrouwelijkt, wat zowel voor mannen als vrouwen negatieve gevolgen heeft.

Het leven is hard en slechte dingen overkomen goede mensen, dus wees dankbaar voor wat je hebt en trek je op aan de kleine dingen, zoals het aaien van een kat of hand.

Wees niet bang van het Bestaan: een pluspunt

We zien dat 12 Regels voor het Leven een boek is dat met alle goede bedoelingen van de wereld geschreven is. Jordan Peterson wil oprecht mensen helpen, en lijkt daar vaak nog in te slagen ook. De meeste van Petersons ‘regels’ houden steek en worden door wetenschappelijk onderzoek ondersteund, al worden de regels vaak omslachtig geformuleerd (zie verder).

Ik ben het eens met Peterson dat je boos maken op het ‘Bestaan’ niets oplost en de dingen alleen maar erger maakt. Je richt in de plaats daarvan beter op hoe je de wereld, ondanks al het lijden en onrecht, een mooie plek kan maken.

Ook mooi vond ik een bepaalde passage in de twaalfde regel, waarin Peterson, verwijzend naar een joods verhaal, stelt dat een perfect, volmaakt en almachtig wezen één iets zou missen: beperking. Wij zijn slechts mooi en begeerlijk omdat wij onze beperkingen hebben, onze scheve kantjes, die ons juist uniek maken. Ik vind dit echt wel een wijze manier om naar menselijke gebreken te kijken en zal het onthouden. Peterson vestigt op gepaste wijze aandacht op het belang van zin hebben in je/het leven. Tenslotte is de tweedeling orde-chaos een interessante manier om naar het leven te kijken.

Helaas geef ik toe veel meer kritiek dan lof voor dit boek te hebben. Tijdens het lezen nam ik geregeld notities en ik heb ze gegroepeerd per thema. Elk punt van kritiek is een punt in deze lijst; te beginnen met de belangrijkste en dan de minder belangrijke.

1. ‘t Leven is ginne crèmekarre!: Jordan Peterson eenzijdig pessimistisch visie op de mens

Een rode draad (bijwijlen een vervelende, beklemmende rode draad) doorheen het boek is de overtuiging dat, hoewel het goede zeker ook bestaat, het leven toch vooral lijden is, en een belangrijke oorzaak is de andere mens. (Anderzijds wil Peterson paradoxaal genoeg ook heel hard benadrukken dat we het nog nooit zo goed hadden)

Oké, misschien is het wel begrijpelijk nadat je in het laatste hoofdstuk leest over de lijdensweg van Jordans dochter, Mikhaila Peterson, die een pijnlijke, zeldzame botziekte heeft moeten overwinnen. Maar Jordan Peterson benadrukt de idee dat leven lijden is met zo’n grote regelmaat dat ik me hem tijdens het lezen geregeld zo voorstelde:

Hij schrijft:

Elk mens heeft een ongelooflijke neiging in zich tot het kwaad. Elk mens begrijpt, a priori, misschien niet zozeer wat goed, maar beslist wel wat niet goed is. (p. 247)

Peterson geeft verschillende voorbeelden die deze overtuiging bijna tot dogma zouden verheffen. De belangrijkste zijn wellicht de beruchte statistieken (ook door Steven Pinker aangehaald) waaruit zou blijken dat niet-westerse, 'primitieve' culturen significant gewelddadiger waren dan de huidige samenleving (p. 166).

Daaruit zou je kunnen concluderen dat de prehistorische mens uiterst gewelddadig is, zeker als je weet dat we verwant zijn aan de al even gewelddadige chimpansees. Het gevolg is dat wij, afstammelingen van prehistorische mensen en van chimpansees, evenveel kwaadaardig potentieel bezitten. Peterson maakt op p. 164 al brandhout van de (vaak misbegrepen) idee van de nobele wilde, nl. dat de mens in zijn primitieve toestand op zich niet bijzonder gewelddadig was en dat het juist de moderne industriële samenleving is die veel van het geweld en kwaad in de mens naar buiten haalt.

De nobele wilde-idee wordt echter vaak karikaturaal voorgesteld als 'kinderen zijn perfect en onschuldig en het is de schuld van de maatschappij dat ze stoute dingen doen' - als Peterson het zo voorstelt, wordt het hem natuurlijk wel makkelijk dat te weerleggen.

1.1 Is het glas half vol of half leeg? : de aard van de mens

In de eeuwige Rousseau-Hobbes-discussie (is de mens goed [Rousseau] of slecht [Hobbes] van aard?) kiest Peterson resoluut voor de kant van Thomas Hobbes. Hobbes geloofde dat mensen van nature geneigd waren tot geweld en impulsiviteit, en een sterke, gestructureerde samenleving en staat (de Leviathan) nodig waren om dat geweld te beperken. Op blz. 226 schrijft Peterson:

'Het leven is inderdaad 'naar, beestachtig en kort', waren de gedenkwaardige woorden van de Engelse filosoof Thomas Hobbes. Maar de mens is in staat om het kwaad nog erger te maken.'

Dit alles is echter maar één manier om naar de mens te kijken. Er bestaat ook nog een andere, optimistischere kant. De kant van Jean-Jacques Rousseau. Die verdient ook wel wat erkenning. Zo zouden structureel ultrageweld en oorlog pas begonnen zijn met de uitvinding van landbouw, het idee van grondbezit, en daarmee samenhangend de mogelijkheid tot (extreme) sociale ongelijkheid en machtsconcentratie. Ik ben persoonlijk enorme voorstander van deze theorie.

Maar waarom ben ik voorstander? Wie dat wilt weten, leest best deze twee formidabele artikelen op De Correspondent:

Dit is de vraag waar bijna al onze politieke debatten om draaien (en het antwoord geeft hoop)

De vergeten les van duizenden jaren oorlog: de mens is veel minder gewelddadig dan je denkt

Het punt is dat het hele jager-verzamelaarsbestaan lang niet zo gewelddadig, oorlogszuchtig of hard was als wat algemeen wordt gedacht, voor een deel gewoon omdat rondtrekkende nomaden conflicten liever uitpraatten of naar een andere plek trokken.

1.2 De banaliteit van Jordan Petersons kwaad: kan ieder mens een schurk of nazi worden? Het is echt een cliché aan het worden: de idee dat er in elke mens, zelfs de ogenschijnlijk zuiverste persoon, een moordenaar, verkrachter, nazi en pedofiel verstopt zit - als je het dunne laagje beschaving maar weghaalt. Men verwijst hiervoor vaak naar Hannah Arendt en haar werk De banaliteit van het kwaad, maar de zaken zijn nog iets genuanceerder dan dat. Ook het shockexperiment van Milgram wordt soms aangehaald als 'bewijs', maar dat experiment bewijst eerder dat mensen soms blindelings bevelen opvolgen, dan dat ze anderen doelbewust willen pijnigen.

Eigenlijk zijn het niet mensen (en al zeker geen individuen) die kwaadaardig zijn, maar juist autoritaire en gedachteloze machtsstructuren. Die machtsstructuren kunnen inderdaad anderszins goede mensen tot wrede daden brengen, maar ook in zo'n structuren zijn het vooral de meest sadistische en antisociale persoonlijkheden die de meeste wreedheden begaan (lees maar bv. wat over Hermann Göring of Jozef Mengele). Onder de nazi's koos men als concentratiekampbewakers niet zomaar de eerste beste jan met de pet, maar de wreedste, meest fanatieke aanhangers van het regime - zo wist men dat er geen opstand zou komen. De idee dat gelijk wie dus een wreedaardige Auschwitz-kampbewaker had kunnen zijn, houdt geen steek.

Pas toen de landbouw werd uitgevonden en de mens sedentair wordt, zijn oorlogen en slavernij ontstaan, samen met economische ongelijkheid die deze zaken versterken. Ook veel infectieziektes zouden vooral kenmerkend voor 'grote beschavingen' (Grieken en Romeinen) geweest zijn, en minder voor kleinschalige groepen nomaden. De implicaties hiervan zijn enorm: we zijn lang niet zo kwaadaardig als Jordan Peterson denkt, en neen, er huist geen potentiële seriemoordenaar in het hart van elke goede mens.

1.3 Onwetendheid of juist al te goed weten: de aard van het kwaad

Peterson verwijst een paar keer naar Socrates, op treffende wijze. De twee verschillen echter duidelijk als het gaat om hun filosofie over het kwaad. Wanneer Jordan Peterson het Genesis-verhaal nogmaals interpreteert, schrijft hij:

Je begrijpt wat pijn betekent. En als je dergelijke gevoelens in jezelf eenmaal goed begrijpt en weet hoe ze veroorzaakt worden, dan begrijp je ook hoe je ze bij anderen kunt veroorzaken.

JP suggereert dat juist omdat we zo goed weten wat het is om pijn te ervaren, we het maar al te gewillig inzetten tegen anderen wanneer we ons kwaad voelen op hen.

Socrates vertegenwoordigde echter de tegenovergestelde visie: kwaad gebeurt juist nooit met opzet, want als je werkelijk beseft wat pijn en wat slecht is, dan doe je het niet. Als je echter toch slechte dingen doet, dan is het omdat je dan toch niet volledig begrepen hebt wat goed en wat slecht is. Dit lijkt tegenovergesteld aan de gedachte dat we juist vanuit het besef wat pijn en lijden is, zelf anderen zullen pijn doen. Persoonlijk ben ik eerder aanhanger van Socrates dan van Jordan Peterson op dit vlak.

2. Jordan Peterson aanvaardt de huidige sociaal-economische situatie (te) kritiekloos

In het eerste hoofdstuk legt Jordan Peterson de wet van Price uit: deze stelt dat het merendeel van de productie van iets het resultaat is van een kleine groep individuen. Bijvoorbeeld: het grootste deel van de klassieke muziek die opgevoerd is zou van een kleine groep componisten (Beethoven, Bach, Mozart, ...) afkomstig zijn, en op zijn beurt wordt slechts een klein deel van hun gigantische oeuvres nog regelmatig gespeeld. Dan merkt JBP op:

In de wereld van de kreeft is het alles of niets, net als in samenlevingen van mensen, waar de 1 procent aan de top evenveel bezit als de helft van de mensen aan de onderkant van de samenleving - en waar de rijkste vijfentachtig mensen op aarde evenveel bezitten als de drieënhalf miljard mensen aan de onderkant van de maatschappij. (p. 45)

Mij viel tijdens het lezen vooral op hoe kritiekloos deze feiten de revue passeren. Peterson vermeldt ze zonder verdere commentaar - alsof dit een perfect aanvaardbare, want ""natuurlijke"" situatie is (dat is die trouwens niet, maar het feit dat ze onnatuurlijk is, is zelfs niet de reden waarom het een slechte situatie is).

Toegegeven, op p. 367 erkent Peterson wel:

Ik vind bijvoorbeeld dat de tendens dat waardevolle goederen op uitgesproken ongelijke wijze verdeeld worden een voortdurende bedreiging voor de stabiliteit van de samenleving vormt.

Twee zinnen later merkt hij fatalistisch echter op:

We weten niet hoe we rijkdom moeten herverdelen zonder een hele berg andere problemen te scheppen. (p. 368)

Moderne, democratische West-Europese landen bewijzen echter het tegendeel (nog nooit was de ongelijkheid er zo laag), al kan het nog veel beter. Doen alsof we niet weten hoe het nog beter moet gaat ons echter ook niet vooruit helpen.

3. Het boek is langdradig, leest moeilijk en mist focus

In tegenstelling tot Richard Dawkins’ God als Misvatting (dat even dik was, maar als een sneltrein las), was het uitlezen van 12 Regels voor het Leven soms een ware beproeving - al heb ik bij beide boeken evenveel kritiek.

3.1 Jordan Peterson gebruikt te veel woorden voor te weinig ideeën en feiten

Over het algemeen is het hele boek is opgebouwd rondom deze zes ideeën:

Leven is lijden. Het Bestaan is verschrikkelijk hard, tragisch en onrechtvaardig.

Mensen zijn in staat elkaar de gruwelijkste dingen aan te doen. Sterker nog, iedereen draagt het kwaad in zich, we zouden allemaal beul in een concentratiekamp of seriemoordenaar kunnen zijn onder bepaalde omstandigheden.

Wie deze feiten ontkent is naïef en argeloos, eigenlijk gewoon dom. Wie ze daarentegen volledig beseft, kan pas echt een goed, moreel mens worden.

Alles in het leven is orde of chaos. De boodschap is om een goed evenwicht te vinden tussen orde en chaos, want uit chaos kan groei voortkomen, terwijl orde helpt het resultaat van je groei te handhaven.

Je moet je verantwoordelijkheid opnemen.

Wees toch verdorie gewoon een goed mens!

Nog los van het waarheidsgehalte van bovenstaande uitspraken, begin je je op den duur af te vragen waarom Peterson toch meer dan 400 bladzijden nodig heeft om ze uiteen te leggen. Want eens je ongeveer in het midden van het boek zit, pakweg bij regel zes, begint Petersons herhaling van deze viertal ideeën in honderden verschillende vormen toch een beetje slaapwekkend aan te doen.

Zeker wanneer je daarbij moet ploeteren door hoogdraverige, langdradige zinnen zoals:

Betekenis is de lotus die opwaarts groeit vanuit de donkere diepten van het meer door het altijd heldere water, bloeit aan de oppervlakte en vanuit zichzelf de volmaakt geïntegreerde Gouden Boeddha toont, zodanig dat de openbaring van de Goddellijke Wil zichzelf kan openbaren in woord en gebaar (pp. 250-251)

Aadempauze - oef. Of noch bonter:

Met zorgvuldige taal en gedachten kan het unieke, schitterende lot dat het bestaan rechtvaardigt worden afgeleid uit de vele duistere, nare toekomsten die zich veel waarschijnlijker uit eigen beweging zullen manifesteren. (p. 334)

Eigenlijk best ironisch taalgebruik voor een man die een boek schrijft met twaalf regels waarvan de tiende luidt: ‘Wees precies in wat je zegt’. In het Dankwoord lijkt Peterson zich tot zekere hoogte bewust van zijn neiging tot uitputtende, lege zinnen:

Gregg [...] heeft me geholpen om (in elk geval voor een deel) mijn onnodige beeldsprakigheid de kop in te drukken en bij het verhaal te blijven. (p. 454)

Was het maar meer dan ‘voor een deel’ geweest. Let op, ik heb zeker niets tegen dikke boeken, moeilijke, lange zinnen of ingewikkelde beeldtaal. Soms kan die juist heel mooi zijn. In de filosofie is ze in ieder geval de norm (met interessante uitzonderingen zoals Ludwig Wittgenstein, die uiterst bondig schreef). Alleen hoort er dan wel echt betekenis achter te zitten, en liefst niet driehonderd keer dezelfde betekenis na elkaar - dat begint te vervelen.

De persoonlijke anekdoten houden het boek nog fris, maar die zijn helaas te schaars om de saaie hoofdstukken te compenseren. Het algehele gebrek aan humor of (zelf)relativering in het boek helpt in ieder geval niet. Peterson neemt zichzelf en het leven bloedserieus - misschien iets té. Ik heb 'meneer Peterson', zoals sommigen van zijn fans hem beginnen te noemen, in ieder geval bijna nog nooit zien lachen. Misschien is dat nog goed als dertiende regel: ‘Neem het leven niet te serieus en lachen is gezond’.

3.2 Het boek weet niet wat het wil zijn

12 Regels voor het Leven (niet een leven, niet iemands leven, maar het Leven) is té ambitieus: het wil én zelfhulpboek én politieke analyse én filosofisch traktaat over de aard van de mens zijn, maar het blinkt in geen enkel van die zaken uit wegens hoogmoed. Peterson had wellicht beter verschillende kleinere boeken geschreven. Het is in het boek nergens echt duidelijk wat Peterson wil bereiken met 12 Regels voor het Leven.

4. Peterson doet aan slechte filosofie

Ik kan niet zeggen of dit het geval is voor Nietzsche, Jung of Heidegger, maar in ieder geval doet Peterson de grote moderne Franse filosofen onrecht aan om zijn eigen doelen te bereiken.

Jordan Peterson trapt regelrecht in de complottheorie van het cultuurmarxisme. Deze complottheorie gaat ervan uit dat, eens in de jaren ‘70 het communisme definitief onwerkbaar bleek, westerse intellectuelen (die grotendeels marxistisch waren), hun ideeën zodanig aanpasten dat ‘onderdrukking van de armen door de rijken’ veranderde in ‘onderdrukking van iedereen door de machtigen’.

Tegenwoordig zouden intellectuelen deze visie als een dogma verspreiden aan met name de menswetenschappelijke faculteiten van universiteiten. Het enige verschil met Jordan Peterson en conventionele aanhangers van deze extreemrechtse complottheorie, is dat Peterson de term ‘postmodernisme’ (mis)bruikt in plaats van cultuurmarxisme - maar de (faliekant onjuiste) inhoud blijft hetzelfde. Wikipedia:

Peterson's perspective on the influence of postmodernism on North American humanities departments has been compared to Cultural Marxist conspiracy theories.[46][82][83][84]

Volgens Peterson is een van de grote boemannen van het postmodernisme de Franse filosoof Jacques Derrida (foto hierboven, midden), grondlegger van de literaire deconstructie. Je moet Petersons uitspraak dat Derrida zijn filosofie als ‘een geradicaliseerde vorm van het marxisme’ ziet in de context zien. Zo liet Derrida zich kritisch uit over de Chinese Culturele Revolutie en het maoïsme in een tijd waar dat onder Franse intellectuelen niet zo evident was. (bron: Wikipedia)

Zijn ideeën zijn door marxisten bewonderd, maar ook bekritiseerd (bron: Wikipedia). Voor de rest verwijt hij Derrida overtuigingen die hij helemaal nergens gesteund heeft, bijvoorbeeld de belachelijke idee dat hiërarchieën bestaan ‘omdat ze baat hebben bij de onderdrukking van de uitgesloten’. Natuurlijk gaat Peterson geen enkel degelijk werk van of over Derrida citeren om zijn uitspraak over Derrida te staven. Volgens een wakkere Quora-gebruiker haalt Peterson zijn ideeën over moderne Franse filosofie volledig uit het boek Explaining Postmodernism van de reactionaire filosoof Stephen Hicks (die ook in 12 Regels een paar keer geciteerd wordt). Dat zou al veel van de slechte filosofie in 12 Regels voor het Leven verklaren.

Per slot van rekening waren het de postmoderne filosofen die voor het eerst het gevaar van ideologie (communisme, fascisme) grondig inzagen (vooral J-F. Lyotard). Gezien ook Peterson zeer kritisch is over grote ideologieën, is zijn verdachtmaking van postmoderne filosofen absoluut absurd. Norman Doidge schrijft in zijn (erbarmelijk geschreven) voorwoord voor het boek uiteindelijk:

In Maps of Meaning (Jordan Petersons vorige boek, dat nog slechter geschreven was, nvdr), en wederom in dit boek, is ideologie een van de zaken waarvoor hij de lezers waarschuwt, maakt niet uit wie haar aan de man brengt of met wel[sic] doel.

Van paradoxen gesproken: Petersons bewondering voor Friedrich Nietzsche is extra absurd als je weet dat Michel Foucault (foto hierboven, rechts), die eveneens door Nietzsche beïnvloed werd, een frequent mikpunt is van Petersons kritiek op ‘het postmodernisme’.

5. Peterson legt nooit uit waarom zijn boeken en lezingen vrijwel geen vrouwen aanspreken

Hoewel het niet erg is dat het in het boek zelf niet aan bod komt, is er één kritiek op Jordan Peterson die hij mijns inziens nog steeds niet op een goeie manier heeft beantwoord. Namelijk het simpele feit dat veruit de meeste fans en volgers van Jordan Peterson (jonge) mannen zijn. Waarom spreekt zijn boodschap toch vooral mannen aan?

Misschien zijn vrouwen gewoonweg minder geïnteresseerd in psychologie, filosofie en moraal (hoewel het percentage vrouwen aan faculteiten psychologie het tegendeel suggereert). Daar zou ook niets mis mee zijn.

Maar dat is niet genoeg om het nagenoeg volledige gebrek aan vrouwelijke Peterson-enthousiastelingen te verklaren. Wellicht is het omdat Peterson slechts de helft van de waarheid, de helft van het verhaal vertelt. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat alles wat hij schrijft nonsens is, maar wel dat het een onvolledig plaatje is. Als je over totale zaken zoals 'het Bestaan' of 'het leven' schrijft, en alleen mannen luisteren naar je, dan klopt er wellicht iets niet 100%.

Zoals gezegd heb ik Jordan Petersons 427 bladzijden dikke turf gelezen zodat jij het niet meer hoeft te doen. Wees maar blij.

Rating: 5/10

#jordan peterson #jbp #12 rules for life #12 regels voor het leven #filosofie #postmodernisme #kwaad #jung

0 notes

cockroachesunite · 2 months ago

Text

I’m so glad you asked :)

First, South’s captions (and this one in particular) were very helpful:

guy on the left look familiar?

he might be the only one who wears his naval jacket instead of slops usually, and he also has a very distinctive way of moving once you notice it

Orde-Lees cruising around in the fuck ass car!!!!

(feat. one of the first ever Oop I'm in front of the camera*awkward run out of frame*)

#once you start trying to draw someone it becomes a lot easier to spot them in a lineup #I’ve reached the limit of pictures i can add #reblogging with more #stay tuned #frank worsley #reginald james #thomas orde lees #photos #endurance expedition #south

212 notes · View notes

thepastisalreadywritten · 4 years ago

Text

The men on the British expedition to Antarctica endured entrapment, hunger, frigid weather, angry seas—and near madness.

All year, the ship had been trapped, the ice pushing and pinching the hull, the wood howling in protest.

Finally, on 27 October 1915, a new wave of pressure rippled across the ice, lifting the ship’s stern and tearing off its rudder and its keel.

Freezing water began to rush in.

“She’s going, boys,” came the cry. “It’s time to get off.”

From the moment Ernest Shackleton and his crew aboard the British expedition ship, HMS Endurance had become immobilized 10 months earlier, they had been preparing for this moment.

Now, those on board removed their last remaining belongings from the ship and set up camp on the ice.

Twenty-five days later, what remained of the wreck convulsed once more, and the Endurance disappeared beneath the ice forever.

Endurance had left South Georgia for Antarctica on 5 December 1914, carrying 27 men (plus one stowaway, who became ship’s steward), 69 dogs, and a tomcat erroneously dubbed Mrs. Chippy.

The goal of expedition leader Shackleton, who had twice fallen short—once agonizingly so—of reaching the South Pole, was to establish a base on Antarctica’s Weddell Sea coast.

From there, a small party, including himself, would set out on the first crossing of the continent, ultimately arriving at the Ross Sea, south of New Zealand, where another group would be waiting for them, having laid depots of food and fuel along the way.

Two days after leaving South Georgia, Endurance entered the pack ice—the barrier of thick sea ice that stands guard around the Antarctic continent.

For several weeks, the ship poked and prodded its way through leads in the ice, gingerly making its way south.

But on January 18, a northerly gale pressed the pack hard against the land and pushed the floes tight against each other.

Suddenly, there was no way forward, nor any way back.

Endurance was beset—in the words of one of the crew, Thomas Orde-Lees:

“frozen like an almond in the middle of a chocolate bar.”

They had been within a day’s sailing of their landing place; now the drift of the ice was slowly pushing them farther away with each passing day.

There was nothing else to do, but to establish a routine and wait out the winter.

Shackleton, wrote Alexander Macklin, one of the ship’s surgeons:

“did not rage at all, or show outwardly the slightest sign of disappointment; he told us simply and calmly that we must winter in the Pack; explained its dangers and possibilities; never lost his optimism and prepared for winter.”

In private, however, he revealed greater foreboding, quietly expressing to the ship’s captain, Frank Worsley, one winter’s night that:

“The ship can’t live in this, Skipper … It may be a few months, and it may be only a question of weeks, or even days … but what the ice gets, the ice keeps.”

In the time that passed between abandoning Endurance and watching the ice swallow it up completely, the crew salvaged as many provisions as they could, while sacrificing anything and everything that added weight or would consume valuable resources— including bibles, books, clothing, tools and keepsakes.

Some of the younger dogs, too small to pull their weight, were shot, as was, to the chagrin of many, the unfortunate Mrs. Chippy.

The initial plan was to march across the ice toward land but that was abandoned after the men managed just seven and a half miles in seven days.

“There was no alternative,” wrote Shackleton, “but to camp once more on the floe and to possess our souls with what patience we could till conditions should appear more favourable for a renewal of the attempt to escape.”

Slowly and steadily, the ice drifted farther to the north.

On 7 April 1916, the snow-capped peaks of Clarence and Elephant Islands came into view, flooding them with hope.

“The floe has been a good friend to us,” wrote Shackleton in his diary, “but it is reaching the end of its journey, and is liable at any time now to break up.”

On April 9, it did just that, splitting beneath them with an almighty crack.

Shackleton gave the order to break camp and launch the boats, and all at once, they were finally free of the ice that had alternately bedeviled and supported them.

Now they had a new foe to contend with: the open ocean.

It threw freezing spray in their faces and tossed frigid water over them.

It batted the boats from side to side and brought brave men to the fetal position as they battled the elements and seasickness.

Through it all, Captain Worsley navigated through the spray and the squalls, until after six days at sea, Clarence and Elephant Islands appeared just 30 miles ahead.

The men were exhausted. Worsley had by that stage not slept for 80 hours.

And while some were crippled by seasickness, others were wracked with dysentery.

Frank Wild, Shackleton’s second-in-command, wrote:

“at least half the party were insane.”

Yet they rowed resolutely toward their goal, and on April 15, they clambered ashore on Elephant Island.

Marooned on Elephant Island

It was the first time they had been on dry land since leaving South Georgia 497 days previously.

But their ordeal was far from over.

The likelihood of anybody coming across them was vanishingly small, and so after nine days of recuperation and preparation, Shackleton, Worsley and four others set out in one of the lifeboats, the James Caird, to seek help from a whaling station on South Georgia, more than 800 miles away.

For 16 days, they battled monstrous swells and angry winds, baling water out of the boat and beating ice off the sails.

“The boat tossed interminably on the big waves under grey, threatening skies,” recorded Shackleton. Every surge of the sea was an enemy to be watched and circumvented.”

Even as they were within touching distance of their goal, the elements hurled their worst at them:

“The wind simply shrieked as it tore the tops off the waves,” Shackleton wrote. “Down into valleys, up to tossing heights, straining until her seams opened, swung our little boat.”

The next day, the wind eased off and they made it ashore.

Help was almost at hand; but this, too, was not the end.

The storms had pushed the James Caird off course, and they had landed on the other side of the island from the whaling station.

And so Shackleton, Worsley and Tom Crean set off to reach it by foot—climbing over mountains and sliding down glaciers, forging a path that no human being had ever forged before, until, after 36 hours of desperate hiking, they staggered into the station at Stromness.

'My Name Is Shackleton'

There was no conceivable circumstance under which three strangers could possibly appear from nowhere at the whaling station and certainly not from the direction of the mountains.

And yet here they were:

their hair and beards stringy and matted, their faces blackened with soot from blubber stoves and creased from nearly two years of stress and privation.

And old Norwegian whaler recorded the scene when the three men stood before the station manager Thoralf Sørlle:

“Manager say: ‘Who the hell are you?’

And the terrible bearded man in the center of the three say very quietly:

‘My name is Shackleton.’ Me – I turn away and weep.”

Once the other three members of the James Caird had been retrieved, attention turned to rescuing the 22 men remaining on Elephant Island.

Yet, after all that had gone before, this final task in many ways proved to be the most trying and time-consuming of all.

The first ship on which Shackleton set out ran dangerously low on fuel while trying to navigate the pack ice.

It was forced to turn back to the Falkland Islands.

The government of Uruguay proffered a vessel that came within 100 miles of Elephant Island before being beaten back by the ice.

Each morning on Elephant Island, Frank Wild, whom Shackleton had left in charge, issued the call for everyone to “Lash up and stow” their belongings.

“The Boss may come today!” he declared daily.

His companions grew increasingly dispirited and doubtful.

“Eagerly on the lookout for the relief ship,” recorded Macklin on 16 August 1916. Some of the party have quite given up hope of her coming.”

Orde-Lees was clearly one of them.

“There is no good in deceiving ourselves any longer,” he wrote.

But Shackleton procured a third ship, the Yelcho, from Chile.

And finally, on 30 August 1916, the saga of the Endurance and its crew came to an end.

The men on the island were settling down to a lunch of boiled seal’s backbone when they spied the Yelcho just off the coast.

It had been 128 days since the James Caird had left.

Within an hour of the Yelcho appearing, all ashore had broken camp and left Elephant Island behind.

Twenty months after setting out for the Antarctic, every one of the Endurance crew was alive and safe.

Ernest Shackleton never did reach the South Pole or cross Antarctica.

He launched one more expedition to the Antarctic, but the Endurance veterans who rejoined him noticed he appeared weaker, more diffident, drained of the spirit that had kept them alive.

On 5 January 1922, with the ship at South Georgia, he had a heart attack in his bunk and died. He was just 47.

With his death, Wild took the ship to Antarctica, but it proved unequal to the task.

After a month spent futilely attempting to penetrate the pack, he set a course for Elephant Island.

From the safety of the deck, he and his comrades peered through binoculars at the beach where so many of them had lived in fear and hope.

“Once more I see the old faces & hear the old voices—old friends scattered everywhere,” wrote Macklin. “But to express all I feel is impossible.”

And with that, they turned north one last time and went home.

https://www.history.com/news/shackleton-endurance-survival

#HMS Endurance #Ernest Shackleton #Thomas Orde-Lees #Alexander Macklin #Frank Worsley #Frank Wild #Tom Crean #Yelcho

0 notes

pangeanews · 5 years ago

Text

“Tu non hai idea di quanto duri la lotta fra il buio e la luce”. Beppe Fenoglio, il Capitano Achab della letteratura italiana

La linea la tracciò Cesare Pavese: la letteratura italiana andò a risciacquarsi tra Tamigi e Mississippi, nel mondo anglosassone. Non tanto in quello – vagamente imperialista – d’Albione, in realtà, ma sulle coste statunitensi. Pavese è stato un po’ un Cristoforo Colombo, scoprendo il “nuovo mondo” della letteratura di laggiù. Pur stralunato da una opzione politica: «Per molta gente l’incontro con Caldwell, Steinbeck, Saroyan, e perfino col vecchio Lewis, aperse il primo spiraglio di libertà, il primo sospetto che non tutto nella cultura del mondo finisse coi fasci» (3 agosto 1947, “l’Unità”). La prova del nove la offrono i testi: le poesie di Lavorare stanca imitano stancamente le atmosfere di Walt Whitman (su cui Pavese piglia la laurea nel 1930) o di Edgar Lee Masters (l’Antologia di Spoon River fu pubblicata da Einaudi nel 1943, ma la mano dell’amata Fernanda Pivano, la traduttrice, fu impugnata da Pavese); i romanzi non hanno il passo linguistico di William Faulkner o di John Steinbeck né di John Dos Passos, tutti autori tradotti e frequentati da Pavese.

Diamo a Cesare quel che è di Cesare, cioè l’arguzia dei pionieri, l’atletismo dei visionari, ma l’idea, ripeto, è che la frequentazione statunitense di Pavese sia per lo più una chimera politica (la vecchia Europa ha partorito i nazionalsocialismi, gli States sono, comunque, “liberatori”, in tutti i sensi). Tant’è che alla fine degli scrittori cowboy non ne può più: nello stesso articolo del 1947 Pavese conclude che «a esser sinceri insomma ci pare che la cultura americana abbia perduto il magistero, quel suo ingenuo e sagace furore che la metteva all’avanguardia del nostro mondo intellettuale. Né si può non notare che ciò coincide con la tine, o sospensione, della sua lotta antifascista». Discorso che coincide, tra l’altro, con l’intrusione di Pavese nella grecità classica, marmorea, quella dei Dialoghi con Leucò, delle ultime scaglie liriche, delle traduzioni (da lui fortemente volute) dell’Iliade e dell’Odissea compiute per Einaudi da Rosa Calzecchi Onesti.

L’altra faccia di Pavese è Beppe Fenoglio. Uno di Santo Stefano Belbo, l’altro di Alba, Pavese ci ha insegnato che Middle West e Piemonte sono la stessa cosa, apprestandosi ad essere lo Sherwood Anderson delle Langhe; Fenoglio, invece, negli stessi luoghi linguistici vedeva un’amletica Danimarca, la landa scabra dove Re Lear parla coi topi cercando Dio, e lui è una specie di Beda, «l’ardente spiro», che narra di riti ancestrali e memorabili rese. Eppure, sorta di sinistro gemellaggio, Pavese traduce Moby Dick di Melville (senza che rimanga traccia di Achab nella sua testa) e Il partigiano Johnny di Fenoglio, secondo l’ultracelebre definizione di Dante Isella, «è come il Moby Dick nella letteratura marinara». Fenoglio, però, devia dalla rotta oceanica, non si mette la bandana da pistolero, preferisce le bianche scogliere di Dover, dove s’incaglia una lingua allo stesso tempo ancestrale e postatomica, impregnata della “King James” e dell’eroismo di un Oliver Cromwell. La scelta della lingua del Bardo è una fede, un marchio di purezza, fin da subito, dagli anni del ginnasio “Giuseppe Govone” di Alba, perché, insomma, l’Europa non si cede né decade, e il piemontese, per natura aristocratico, trova agio tra le nude, scarne, plumbee colline inglesi. Alba come Albione.

La strategia delle scelte è decisiva. Intanto, Beppe vuole come maestri di lingua i poeti. Perciò, Il partigiano Johnny ha il ritmo dell’epica, la sinfonia del poema celeste, possiamo giocare a spezzarlo in versi, reggerebbe benissimo. Gli esperimenti di traduzione sono dentro il corpo di Thomas S. Eliot, di Coleridge, di Robert Browning. La sua predilezione, comunque, è per i “sinistri”, i reietti, gli incompiuti, le torsioni di Christopher Marlowe, i grovigli linguistici di John Donne, anche quando opta per il romanzo, a vent’anni, sceglie il capolavoro torbido, Wuthering Heigths di Emily Brönte, che diventa La voce nella tempesta, una riduzione teatrale. Che è poi illuminato alla versione cinematografica del romanzo, firmata da William Wyler nel 1939, con un Heathcliff/Laurence Olivier dalla presenza scenica formidabile, sembra un eroe di Fenoglio. Il quale non è un archivista del tempo che fu, ma fa precipitare l’arcano anglosassone nell’epopea pop hollywoodiana, nel suo Diario del 1954 Fenoglio cita Giungla d’asfalto, il film di John Huston (del 1950), un genio nel trapiantare i grandi libri sul grande schermo (in questo caso, è ispirato al romanzo di William Riley Burnett), il quale, nel 1956, siamo sempre lì, manda in orbita il suo Moby Dick, con micidiale Achab/Gregory Peck, un altro che va bene in un libro di Fenoglio.

L’affinità linguisticamente più proficua, comunque, è con il poeta inglese e anglicano Gerard Manley Hopkins (1844-1889), autore del poemetto The Wreck of Deutschland (incipit: «Tu mi domini/ Dio! che dai pneuma e pane;/ riva del mondo, ritmo del mare;/ signore dei vivi e dei morti»), in cui «sottopone un linguaggio, in prevalenza di monosillabi sassoni, quasi a una serie di choc elettrici», scrive Mario Praz, secondo il quale il poeta mescola l’altezza di Pindaro all’arte di Van Gogh. Un po’ come Fenoglio, l’idea è quella di descrivere con il linguaggio un mondo in frantumi, riparandolo, dicendone l’ambiguo e il glorioso. Detto della tavolozza linguistica, resta comunque la struttura, l’ispirazione fondante. Alle spalle dello sforzo di Fenoglio traluce fosforico il Paradise Lost di John Milton (1608-1674), l’esilio da un mondo di bene a cui nessun esodo potrà più ricondurci. Riecheggia in alcuni brani di Fenoglio la guerra tra le falangi angeliche contro le orde di Satana, ad esempio in Atto unico, per voce di Bob: «E tu? Tu vedi il mondo allo stato di caos. Tu non hai idea di quanto duri la lotta fra il buio e la luce, nel cuore dell’inverno. E che cosa sia! Un groviglio di enormi serpenti mi pare, gli uni chiari e gli altri neri. Una cosa da dar raccapriccio e… nausea! Sì! Tutto mi fa nausea, tutto si muove, il cielo e la terra, capisci, si muove… come un feto!».

La nausea di Fenoglio non è né quella colta di Leopardi né quella “di parte” di Moravia, il suo Bob parla come un angelo ai confini della galassia, come Cratos e Bia, nel Prometeo incatenato di Eschilo, sopra uno sperone roccioso, nella gelida Scizia. Sono parole plumbee e assolute. Proprie di un combattente, Fenoglio come John Milton, militante per Oliver Cromwell, uno dei miti, tra l’altro, di Beppe da ragazzo. Ma il centro della lotta è – sempre – con il proprio cuore, afferrare il male che lì divampa e dargli un senso, una ragione, una redenzione. Tanto che l’opera di Fenoglio, in fondo, è una sorta di teodicea, soprattutto il libro del partigiano, Johnny, Giovanni, il “Dio ha misericordia”, l’uomo che scava gloria dalla guerra, che si ostina, nel cuore dell’orrore, a tracciare pietà.

A differenza di Pavese, ecco, l’intrusione di Fenoglio nella lingua inglese non è formale ma sostanziale. E non lo esilia in un paradiso perduto degli intellettuali, piuttosto, è ciò che lo incolla alla terra, alla stirpe: «Io sento tremendamente i vecchi Fenoglio, pendo per loro (chissà se un postero Fenoglio mi sentirà come io sento loro)». Davvero, l’anglosassone, purissimo e puritano, è il Muro del Pianto su cui Fenoglio redige la sua genealogia, un mezzo per compiere la propria opera biblica (d’altronde, anche il decantato Melville diceva di aver letto nella sua vita marinara soltanto Shakespeare e la Bibbia, il resto erano leviatani velocissimi, il libro di Giobbe dispiegato lungo l’oceano), Londra come Gerusalemme, Alba si staglia come le albine muraglie della Sion celeste.

Tento di forzare i limiti del caso. Nello stesso anno, il 1954, escono due libri capitali, opposti: Il Signore degli Anelli di J.R.R. Tolkien e Il Signore delle Mosche di William Golding. Agli inizi di agosto nei “Gettoni” Einaudi, sotto lo scettro di Elio Vittorini, un altro, come Pavese, che esplorava gli americani facendo dire a costoro pressoché soltanto ciò che gli era utile, viene pubblicata La malora di Beppe Fenoglio. Una storia dura, semenza di capolavori futuri, che squarcia il velo di pizzo della letteratura italiana, s’immerge nel covo del male, senza l’ansia di uscirne vincitore (la battaglia è ancora lunga). Come nei grandi autori d’Albione, Fenoglio intaglia il male, il tema centrale e definitivo. Così, in Italia, terra di scrittori “minori”, anzi, di scrittori troppo snob per accettare il giudizio di altri oltre la loro stretta cerchia, abbiamo un gigante. Più del declamato Petrolio di Pasolini, dei Fratelli d’Italia di Arbasino, dell’impossibile Horcynus Orca di D’Arrigo, perfino della Cognizione del dolore di Gadda, il vero Romanzo Italiano del Novecento è Il partigiano Johnny. Pigliatelo così, il mio assunto, come un assioma che non necessita sperimentazioni. (d.b.)

L'articolo “Tu non hai idea di quanto duri la lotta fra il buio e la luce”. Beppe Fenoglio, il Capitano Achab della letteratura italiana proviene da Pangea.

from pangea.news https://ift.tt/2xUea0q

#Letteratura #main #Beppe Fenoglio #Cesare Pavese #Libri #Moby Dick #Partigiano Johnny #Romanzo

0 notes

bcstukforall-blog · 6 years ago

Text

King George VII lovies right now:

https://fr.wikipedia.org/wiki/7e_arm%C3%A9e_(%C3%89tats-Unis)

George Patton, Mark Wayne Clark, Alexander Patch

https://fr.wikipedia.org/wiki/8e_arm%C3%A9e_(%C3%89tats-Unis)

Robert L. Elchelberger, Walton Walker, Matthew Ridgway, James Van Fleet, Lt Gen Walton Walker, Lt Gen Frank W. Milburn, GEN Maxwell D. Taylor, GEN Lyman Lemnitzer, Isaac D. White, Carter B. Magudan,

GEN Charles H. Bonesteel, III 1966 1969

GEN John H. Michaelis 1969 1972

GEN John W. Vessey, Jr. 1976 6 novembre 1978

General John Wickham, official military photo 1988.JPEG GEN John A. Wickham, Jr. 1979 1982

GEN Robert W. Sennewald 1982 1984

GEN William J. Livsey 1 juin 1984 25 juin 1987

GEN Louis C. Menetrey, Jr. 25 juin 1987 26 juin 1990

GEN Robert W. RisCassi 26 juin 1990 1992

Edwin Burba.jpg GEN Edwin H. Burba, Jr. 1992 1993

Lt Gen Charles C. Campbell 6 décembre 2002 10 avril 2006

Lt Gen David P. Valcourt 11 avril 2006 17 février 2008

Lt Gen Joseph F. Fil Jr. 18 février 2008 19 novembre 2010

Lt Gen John D.Johnson 9 novembre 2010 26 juin 2013

Lt Gen Bernard S. Champoux 27 juin 2013 Présent

https://fr.wikipedia.org/wiki/1re_division_d%27infanterie_(%C3%89tats-Unis)

Carter Ham

https://fr.wikipedia.org/wiki/82e_division_a%C3%A9roport%C3%A9e_(%C3%89tats-Unis)

David Rodriguez, Mathew Ridgway, James M. Gavin

https://fr.wikipedia.org/wiki/3e_arm%C3%A9e_(%C3%89tats-Unis)

LTG James L. Terry, Walter Krueger, Courtney Hodges, George S. Patton

Lucian Truscott, Thomas J. H. Trapnell, Tommy Franks, David McKiernan, Vincent K. Brooks

https://fr.wikipedia.org/wiki/25e_division_d%27infanterie_(%C3%89tats-Unis)

Major General Bernard S. Champoux,J. Lawton Collins, William E. Ward

https://fr.wikipedia.org/wiki/25e_division_d%27infanterie_(%C3%89tats-Unis)

MG Maxwell Murray 1941-1942

MG J. Lawton Collins 1942-1943

MG Charles L. Mullins 1943-1948

MG William B. Kean 1948-1948

MG Joseph S. Bradley 1948-1951

MG Ira P. Swift 1951-1952

MG Samuel T. Williams 1952-1953

MG Halley G. Maddox 1953-1954

MG Leslie D. Carter 1954-1954

MG Herbert B. Powell 1954-1956

MG Edwin J. Messinger 1956-1957

MG Archibald W. Stuart 1957-1958

MG John E. Theimer 1958-1960

MG J. O. Seaman 1960

MG James L. Richardson 1960-1962

MG Ernest F. Easterbrook 1962- 1963

MG Andrew J. Boyle 1963-1964

MG Frederick C. Weyand 1964-1967

MG John C.F. Tillison, III 1967

MG F.K. Mearns 1967-1968

MG Ellis W. Williamson 1968-1969

MG Harris W. Hollis 1969-1970

MG Edward Bautz, Jr. 1970-1971

MG Ben Sternberg 1971

MG Thomas W. Mellen 1971-1972

MG Robert N. Mackinnon 1972-1974

MG Harry W. Brooks, Jr. 1974-1976

MG Williard W. Scott, Jr. 1976-1978

MG Otis C. Lynn 1978-1980

MG Alexander Weyand 1980-1982

MG William H. Schneider 1982-1984

MG Claude M. Kicklighter 1984-1986

MG James W. Crysel 1986-1988

MG Charles P. Otstott 1988-1990

MG Fred. A. Gorden 1990-1992

MG Robert L. Ord, III 1992-1993

MG George A. Fisher 1993-1995

MG John J. Maher 1995-1997

MG James T. Hill 1997-1999

MG William E. Ward 1999-2000

MG James M. Dubik 2000-2002

MG Eric T. Olson 2002-2005

MG Benjamin R. Mixon 2005-2008

BG Mick Bednarek 2008 (de février à mai)

MG Robert L. Caslen Jr. 2008-2009

MG Bernard S. Champoux 2010-A présent

https://fr.wikipedia.org/wiki/24e_division_d%27infanterie_m%C3%A9canis%C3%A9e_(%C3%89tats-Unis)

https://fr.wikipedia.org/wiki/6e_groupe_d%27arm%C3%A9es_des_%C3%89tats-Unis

Jacob Devers

https://fr.wikipedia.org/wiki/101e_division_a%C3%A9roport%C3%A9e_(%C3%89tats-Unis)

Major général William C. Lee

(Août 1942 – Février 1944)

Major Général Maxwell Davenport Taylor

(mars 1944 – Août 1945) +*

Adjoint : Brigadier General Don F. Pratt (mort au combat le 6 juin 1944)

Adjoint : Brigadier General Anthony McAuliffe (commandant a.i. déc. 44 Bastogne)

Général de Brigade William N. Gillmore

(Août 1945 – Septembre 1945)

Général de Brigade Gerald St. C. Mickle

(Septembre 1945 – Octobre 1945)

Général de Brigade Stuart Cutler

(Octobre 1945 – Novembre 1945)

Major Général William R. Schmidt

(Juillet 1948 – Mai 1949)

Major Général Cornelius E. Ryan

(Août 1950 – Mai 1951)

Major Général Roy E. Porter

(Mai 1951 – Mai 1953)

Major-Général Paul DeWitt Adams

(Mai 1953 – Décembre 1953)

10.

Major Général Riley F. Ennis

(Mai 1954 – Octobre 1955)

11.

Major Général F. S. Bowen

(Octobre 1955 – mars 1956)

12.

Major Général Thomas L. Sherburne mlajši

(Mai 1956 – mars 1956)

13.

Major Général William C. Westmoreland

(Avril 1958 – Juillet 1960) +

14.

Major Général Ben Harrell

(Juillet 1960 – Juillet 1961)

15.

Major Général C.W.G. Rich

(Juillet 1961 – Février 1963)

16.

Major Général Harry H. Critz

(Février 1963 – mars 1964)

17.

Major Général Beverly E. Powell

(mars 1964 – mars 1966)

18.

Major Général Ben Sternberg

(mars 1966 – Juillet 1967)

19.

Major Général Olinto M. Barsanti

(Juillet 1967 – Juillet 1968) *

20.

Major Général Melvin Zais

(Juillet 1968 – Mai 1969) *

21.

Major Général John M. Wright

(Mai 1969 – Mai 1970) *

22.

Major Général John J. Hennessey

(Mai 1970 – Février 1971) *

23.

Major Général Thomas M. Tarpley

(Février 1971 – Avril 1972) *

24.

Major Général John H. Cushman

(Avril 1972 – Août 1973)

25.

Major Général Sidney B. Berry

(Août 1973 – Juillet 1974)

26.

Major-Général John W. McEnery

(Août 1974 – Février 1976)

27.

Major Général John A. Wickham mlajši

(mars 1976 – mars 1978) +

28.

Major Général John N. Brandenburg

(mars 1978 – Juillet 1980)

29.

Major Général Jack V. Mackmull

(Juillet 1980 – Août 1981)

30.

Major Général Charles W. Bagnal

(Août 1981 – Août 1983)

31.

Major Général James E. Thompson

(Août 1983 – Juillet 1985)

32.

Major Général Burton D. Patrick

(Juillet 1985 – Mai 1987)

33.

Major Général Teddy G. Allen

(Mai 1987 – Août 1989)

34.

Major Général J.H. Binford Peay III.

(Août 1989 – Juillet 1991) *

34.

Major Général John H. Miller

(Juillet 1991 – Juillet 1993)

35.

Major Général John M. Keane

(Juillet 1993 – Février 1996)

36.

Major Général William F. Kernan

(Février 1996 – Février 1998)

37.

Major Général Robert T. Clark

(Février 1998 – Juin 2000)

38.

Major Général Richard A. Cody

(Juillet 2000 – Juillet 2002)

39.

Major Général David H. Petraeus

(Juillet 2002 – Mai 2004)

40.

Major Général Thomas R. Turner

(Mai 2004 – …)

Do it with the English loyals of King George VII, that are only English of ancestries and roots, that are of only English blood and nationality, that have only English wife and children, that only love heterosexual, that are only Anglican, that loves Brexit as principle and demand it applied even without a deal, that are English monarchists, that only work in King George VII's military campaign all their careers, that are only from King George VII's military camps, that are only loyal and obey to King George VII, that loves the monarchical nature of our Kingdom, that see a human being as a person with honour and dignity not as individual. Anyone who does not gathered any of those conditions is not invited, are inviting all those who are during long years knowing espousing all those points.

Read more the other messages of King George VII : https://www.facebook.com/pipole.maned/posts/415810435912353

2. Always put someone only loyal to King George VII.

3. Each country or Kingdom, enters in contact with the King on land as well online, on land with men with specefic signs, there are endless links for that.…

Read the same message here to see if it has not been reedited : https://www.facebook.com/pipole.maned/posts/420621585431238

0 notes

dedebattenbe-blog · 7 years ago

Text

Wel en wee van het burkeaanse vooroordeel (Debat Edmund Burke: zin en onzin van het vooroordeel, 20 april 2017 - deB uren - VUB/De Debatten) door Anton Jaeger

1794 was een slecht jaar voor Edmund Burke. In juni had hij, na de faliekante afloop van het zogenaamde ‘Hastings-‘schandaal’, afstand genomen van zijn zitje in het Engelse Lagerhuis. Dit in de hoop het uiteindelijk permanent te kunnen doorgeven aan zijn oudste zoon – de begaafde jongeman Richard Burke. Aan de overzijde van het kanaal spreidde de revolutionaire oorlog zich uit, terwijl de Jacobijnse Terreur ondertussen ook in de Franse Vendée duizenden slachtoffers begon te maken – de Engelse burgerklasse kon, in 1794, hoegenaamd niet op haar beide oren slapen. Burke hoopte dat zijn zoon, ondanks zijn slechte gezondheid, zijn mandaat in het parlement toch zou kunnen behouden om deze nieuwe politieke omstandigheden te baas te kunnen. Het mocht niet baten, echter: midden augustus 1794 stierf zijn enige nakomeling aan een longontsteking, op zesendertigjarige leeftijd. De Engelse koning George III stelde Burke hierop prompt een uitgestelde adeltitel voor; hij weigerde, echter: de emotionele schade veroorzaakt door de dood van zijn zoon bleek te zwaar om te verduren. Uiteindelijk besloot de Iers-Engelse filosoof zich terug te trekken op zijn Engelse landgoed, waar hij voortaan enkel nog aan traktaten over de politieke economie zou schrijven. Drie jaren later zou hij op hetzelfde landgoed zijn laatste adem uitblazen.

Misschien geven weinig anekdotes een betere aanduiding van de paradoxale karaktertrekken van het personage Burke. Als parlementair vertegenwoordiger in het Britse parlement vervulde hij een functie die door en door modern was. Het parlementair systeem dat in Engeland in 1688 opgericht was -in de nasleep van de zogenaamde Glorious Revolution- werd door vooruitstrevende geesten over het hele continent gevierd als het meest innovatieve staaltje in de Europese staatkunde. Bovenal had het Engelse systeem, in de ogen van voorstanders zoals Montesquieu, het principe der ‘representatie’ verfijnd: in een samenleving waarin een doorgedreven arbeidsverdeling heerste, en het merendeel van de mensen het te druk had om zich met politiek bezig te houden, was een representatief systeem met een professionele klasse van politici de uitgekozen optie: deze konden zich wijden aan de complexe vraagstukken van een moderne administratieve staat, en hadden meer tijd en aandacht over voor het afhandelen van dergelijke kwesties. In tegenstelling tot het oude Griekenland, waar een groot deel van de polis deelnam aan het politieke leven, verving Engeland dergelijk participatief systeem met een gesloten cirkel aan ‘doelmatigheden’ (expediency), waar een selecte groep aan individuen aan politiek zou doen – een uitvinding die, zoals Burkes tegenstander Rousseau steeds opmerkte, uiterst modern was.

Toch bleven ook nog in 1794, het jaar dat Burkes zoon kwam te sterven, enkele minder moderne aspecten van deze Britse samenleving overeind. Het feit dat Burke zijn parlementair zitje kon doorgeven aan zijn zoon op basis van erfrechtelijke status, en niet op grond van een electoraal mandaat, wees op een vreemde mengeling van moderne en archaïsche aspecten in het toenmalige Verenigd Koninkrijk. Een modern kiessysteem ging hand in hand met een erfenisrecht dat in wezen eigenlijk feodaal was, en niet open stond voor populaire inspraak.

De anekdote is hiermee ook de beste samenvatting van de Burkeaanse ideologie. Gevierd door conservatieven over de gehele wereld als de stem van het Engels ‘gezond verstand’; gekastijd door progressieven als de heraut van de ‘anti-Verlichting’: er zijn weinig denkers die een controversiëlere erfenis achterlieten. Hoewel Burke in de twintigste eeuw vooral als profeet van het ‘nieuwe’ conservatisme werd afgeschilderd, hebben historici er doorgaans op gewezen dat de filosoof zelf moeilijk in dat plaatje past. Burke was een Engelse Whig (de voorlopers van de negentiende-eeuwse liberalen), en zijn opvattingen over parlementaire soevereiniteit waren radicaal verschillend van achttiende-eeuwse ‘conservatieven’, die in 1790 nog steeds de voorrechten van de Engelse kroon trachtten te verdedigden. De hedendaagse historicus David Bromwich -één van de voornaamste Burke-specialisten ter wereld- stelde recentelijk ook dat het compleet onzinnig is om Burke als stichter van de zogenaamde ‘conservatieve’ traditie te beschouwen (dit geldt eveneens voor zogenaamd linkse stemmen die Burke graag als de doemprofeet voor de zogenaamde ‘anti-Verlichting’ willen zien -lees, als proto-fascist- daarmee Burkes eigen schuld aan deze traditie compleet verwaarlozend. Dergelijke opvatting is voornamelijk het resultaat, zo stelt hij, van een bepaalde retrospectieve lezing van de Franse Revolutie, die die als fundamenteel een strijd tussen de krachten der Vooruitgang en die der Reactie zag; een oordeel dat maar halfslachtig opgaat voor de Revolutie, aangezien beide kampen -Jacobijnen en Legitimisten, Girondijnen en Reactionairen- allen met bepaalde afbeeldingen van het verleden pronkten).

De wereld die Burke, daarentegen, probeerde te conserveren -om nu toch het woord aan te wenden- was een wereld die in vele opzichten verregaand hedendaags was. Engeland had, zoals vermeld, in 1688 als een van de eerste Europese staten een volgroeid parlementair stelsel ingevoerd, en was in 1750 -na een fusie met Schotland in 1707- goed op weg om de eerste kapitalistische staat in de geschiedenis te worden. Dit Engeland -dat een bizarre mengeling van ‘archaïsche’ en ‘moderne’ elementen vormde, tussen middeleeuwse aristocratie en moderne burgerij- was het Burkeaanse universum bij uitstek. Het was een wereld waar respect voor privaateigendom en een hiërarchische maatschappijordening hand in hand gingen met een grote commerciële ambitie, die ook tijdens Burkes tijd tot imperiale excessen zou leiden. Het waren de ‘vooroordelen’ van deze wereld -mercantiel maar aristocratisch, koningsgezind maar parlementair- die Burke als het fundament voor een solide samenleving zag, gekenmerkt door respect voor het eigendomsrecht, dociliteit tegenover oversten, en een aversie tegenover plotse omwentelingen – Burkes teerbeminde immemorial custom.

Geen wonder dat linkse schrijvers Burke altijd als een klassencollaborateur par excellence hebben afgetekend. In zijn Kapitaal kon Marx nog een vlijmscherp verdict geven over Burke als ‘revolutionaire huurling’, die weliswaar de Amerikaanse Revolutie had ondersteund, maar geen zelfde sympathie kon opbrengen voor de Fransen die de Bastille bestormden. Zoals hij met venijnige pen schreef: ‘Deze hielenlikker -die in betaalde dienst van de Engelse oligarchie de laudator temporis acti tegen de Franse Revolutie speelde, zoals hij in betaalde dienst van de Noord-Amerikaanse koloniën de liberale laudator had gespeeld tegen de Engelse oligarchie- was een door-en-door vulgaire bourgeois.’

Marx was natuurlijk niet de enige die dergelijk oordeel over de antirevolutionaire Burke velde. Burkes vroegere vriend Thomas Jefferson, die Burke nog had bijgestaan in zijn laatste oproepen tot de Engelse koning George III, schreef in de nasleep van diens wending het volgende: ‘De Franse Revolutie verbaast me minder dan de revolutie van meneer Burke. Ik zou willen dat ik kon geloven dat de laatste plaatsvond uit even zuivere motieven als de eerste. (…) Hoe krenkend is eigenlijk de gedachte dat deze gebleken aantasting van zijn geest ons verplicht om achteraf lage beweegredenen toe te schrijven aan die acties in zijn leven die het teken van deugd en patriotisme droegen?’

Beide uitspraken geven een indicatie van de dubieuze positie die Burke binnen linkse kringen genoot. Wegens zijn Ierse afkomst was Burke wat wij nu misschien met enige wansmaak de ‘excuusallochtoon’ zouden noemen, die zich eerst had moeten assimileren in de hoogste kringen van de Engelse metropool. Zoals één historicus het stelde, was het geen toeval dat ‘de gevestigde Engelse orde van de achttiende eeuw zijn meest effectieve retorische voorvechter vond in een Ierse afvallige. Want Burke kon enkel de innerlijke waarden van de gevestigde Engelse sociale orde uitdrukken en onderschrijven omdat hij in deze orde was ingetreden, en zich ermee identificeerde, als één van diens bezittende participanten; tegelijkertijd had hij ook het voordeel van deze orde eerst van buiten uit te zien, daarmee hem een blik op het geheel gunnend die andere leden altijd ontzegd bleef.’

De boodschap was duidelijk. Net zoals in het verhaal van Jonathan Swift, waarbij Gulliver als man van normale hoogte in het land Brobdingnag opeens geconfronteerd werd met reuzen, had de Engelse heersende klasse iemand uit de periferie nodig om hun inheemse heersers toch te verzekeren dat het huidige systeem wel degelijk het beste was. Voor Engelse conservatieven geeft Burke het bewijs dat uiteindelijk ook de slachtoffers van het imperialisme hen graag zien, dat ze uiteindelijk toch gelijk hadden wanneer ze ‘s werelds volkeren mishandelden, als een vorm van misplaatste, verknechtende vergiffenis. Burke vierde de uit macht voortkomende codes van de Engelse standensamenleving als eeuwige postulaten; in de zogenaamde common law traditie vierde hij het immemorial custom van de Engelsen, die, in tegenstelling tot de Fransen, ‘geen ontdekkingen te doen hadden inzake de moreel’, en ‘zeker geen discipelen waren van Voltaire of Rousseau.’

Het probleem was dat vele van Burkes vooroordelen geenszins eeuwenoud waren. Amper een kleine eeuw voor Burkes leven, in 1640, had het Britse eiland waarschijnlijk één van de meest bloedige revoluties in de moderne geschiedenis gekend -de Parlementaire coup- waarin een hele resem aan gevestigde vooroordelen (het koningsrecht, het privaat eigendom, het partiële stemrecht) op intense wijze bekampt en bediscussieerd werden. Groepen als de Levellers en de Diggers, en het Parlementaire leger rondom Oliver Cromwell, stelden dat Engeland sedert 1066 door despotische Noormannen was bestierd die het volk zijn originele aangeboren vrijheden hadden ontzegd. De remedie was een terugkeer naar de Angelsaksische waarden, die het land weer als gemeenschappelijke bezit zouden beheren. Enkel met bruut geweld en samenzweringen slaagde men erin om in 1660 deze ‘populaire’ revolutie de kop in te drukken, toen de Stuart-monarchie haar plek op de Engelse troon weer opeiste.

De vraag blijft dus hoe accuraat het woord ‘conservatief’ blijft ter beschrijving van Burke’s gedachtegoed. Schrijvers die in de achttiende eeuw ook gehecht waren aan een zekere romantische visie van het Engelse verleden -dichter William Blake, essayist William Cobbett, schrijver Oliver Goldsmith- waren in vele opzichten veel ‘conservatiever’ in hun denken dan de Ierse afvallige, en trachtten een wereld te bewaren die langzaamaan dreigde te verdwijnen onder de druk van de Engelse modernisering. Herinneringen aan een merry old England waren nog springlevend bij deze denkers, die in de ‘oligarchische’ revolutie van 1688 vooral een usurpatie zagen van de gevestigde klasse, die populaire Engelse gebruiken -het beheren van gemeenschappelijke meenten, de onafhankelijkheid van parochies- al snel zouden criminaliseren. Deze schrijvers rekenden zich vaak onder de noemer van het zogenaamde Old Dissent: denkers die nog steeds de strijd van een eeuw geleden trachtten te winnen, tegen het Monsterverbond tussen gevestigde landadel en de opkomende handelaarsklasse.

Ook zij vierden dus een hele reeks aan ‘vooroordelen’ die dreigden verloren te gaan in de wedloop naar de moderniteit – lokale dialecten, heidense gebruiken, gezamenlijk landbezit. In tegenstelling tot Burke, echter, schilderden ze de Engelse samenleving niet af als een ‘organisch’ geheel, een voltooid portret, maar eerder als een wandelende tegenspraak, doorvlochten met contradicties en interne spanningen. Ze verweten Burke net dat hij enkel voor één specifieke klasse het verleden wilde bewaren, terwijl het volkse Engeland het recht op haar eigen verleden werd ontzegd. Terwijl de aristocratie haar middeleeuwse privileges behield, werd little England de ‘satanische molens’ van de industrie in geduwd. Het contrast was wrang.

Het was dan ook waar dat Burke bezwaarlijk een vriend van de populaire soevereiniteit genoemd kon worden. In zijn geschriften schreef hij de Franse Revolutie toe aan een ‘Joodse’ samenzwering, en refereerde aan handenarbeiders als ‘tweebenige machines’. Hij zag de Franse Revolutie boven alles als een revolte van het ‘grauw’ tegen de feodale heersers; oftewel ‘van de armen tegen de rijken, van het gewone volk tegen de bourgeoisie, van het crapuul tegen het respectabele volk (les honnêtes gens, om Burkes Franse uitdrukking te bezigen)’.

Dat net Burke -en niet zo zeer Goldsmith, Paine, Blake, of Cobbett- vandaag als een peetvader van het ‘conservatisme’ wordt aanzien vertelt ons meer over het hedendaagse conservatisme dan over Burke. Hedendaagse conservatieven vieren Burkes notie van het vooroordeel, en zijn bijbehorende politieke theorie, als het summum van het politieke gezond verstand. Vaak, echter, weigeren ze hun held op een ware wijze te historiseren. Het gevolg is een vorm van politieke schizofrenie. Net zoals Burke viert men een cultureel conservatisme -gekenmerkt door hiërarchieën en privileges- en een economisch liberalisme, zonder ooit te beseffen dat het ene het andere de facto opheft. Aan de hand van een historische lezing van Burke kan die hedendaagse paradox misschien wat beter opgeklaard worden – als historische erkentenis, als activistische les, maar, bovenal, als een onderscheid tussen ‘goede’ en ‘slechte’ vooroordelen.

Ten eerste zou deze historische les ons ervoor moeten waarschuwen dat een gemakkelijke tweespalt tussen ‘progressieven’ en ‘conservatieven’, geen al te nauwkeurig instrument is om ons verleden te begrijpen. Denkers aan beide zijden van de politieke spectrum beriepen zich vaak op gelijkaardige idealen; pas in de late negentiende eeuw werden die idealen als onvermijdelijk tijdsgebonden gezien. Dat betekent ook dat het moeilijk is om, in het geval van dergelijke debatten, een onderscheid te maken tussen ‘rede’ en ‘vooroordelen’, ‘rationaliteit’ en ‘bijgeloof’. De vooroordelen die Burke vierde, zoals ik heb proberen aan te tonen, waren geenszins eeuwenoud, en bestonden vaak uit zogenaamde uitgevonden tradities (invented traditions). Vaak waren het simpelweg gesedimenteerde machtsrelaties, die nu op heilige gebruiken waren gaan lijken.

Daarmee wil ik niet beweren dat ‘vooroordelen’ zogenaamd geen plaats zouden hebben binnen het mentale wel en wee van het mensenras. Integendeel, zo zou ik stellen, de mens is een door-en-door ideologisch dier, en ik zou zelfs durven beargumenteren dat elke vorm van menselijk gedrag ondenkbaar is zonder enige notie van ‘vooroordelen’. Zoals de Engelse filosoof Theodore Dalrymple stelt, is het onwaarschijnlijk dat iemand ’s ochtends zijn voordeur zou uitwandelen in de veronderstelling dat er 5 minuten later een boom op zijn hoofd zou vallen bij het wandelen. Dit voorval is mathematisch en statistisch natuurlijk niet uit te sluiten. Het is dus een compleet ‘vooroordeel’ te noemen dat iemand ’s ochtends zorgeloos zijn huis zou uitkomen, aangezien de gevaren voor zijn materiële welzijn in de moderne samenleving soms tamelijk groot zijn.

Er bestaan dus, zoals Dalrymple aangeeft, ‘redelijke vooroordelen’, net zoals er ‘bevooroordeelde redelijkheden’ bestaan. Het is een redelijk vooroordeel dat ik op mijn hoede ben wanneer een man in een in mij onbekende taal met bijl in de straat langsloopt terwijl hij leuzen scandeert. Het zou natuurlijk kunnen zijn dat die man niets dan goede bedoelingen heeft -misschien wil hij de bijl gebruiken om een anderstalige buurvrouw te helpen een boom om te hakken waarin haar kat gevangen zit?- maar het is ook waarschijnlijk dat zijn actie veel lugubere doelen dient. Het is tevens een voorbeeld van bevooroordeelde redelijkheid dat ik als buschauffeur weiger, zonder ooit naar een reden te vragen, een student te vervoeren die 5 eurocent te kort komt om de bus naar zijn eindexamen te halen. Natuurlijk is het economisch correct, en misschien ook redelijk, om dergelijke inspanning niet te leveren; een prijs is een prijs, en men dient geen concessies te maken. Toch kunnen we het redelijkerwijs ‘bevooroordeeld’ noemen dat deze man weigert de arme student bij te staan in zijn monetaire ontreddering. Ook hier blijkt het verschil tussen ‘rede’ en ‘vooroordeel’ weer redelijk flou te zijn.

Het is dan ook extreem moeilijk -soms zelfs onmogelijk- om in Burke een sluitend criterium te vinden voor wat ‘goede’ van ‘slechte’ vooroordelen onderscheidt. Deze vraag kan met betrekking tot banalere kwesties gesteld worden – is Sinterklaas een waardige traditie die dient te worden gepreserveerd, ondanks zijn koloniale wortels? Ze kan echter ook tot extremere gevallen geëxtrapoleerd. In de negentiende eeuw, bijvoorbeeld, werd Burke expliciet gevierd als de patroonheilige van de slaveneigenaarskaste in het Amerikaanse Zuiden. Theoretici zoals de slaveneigenaar en vice-president John C. Calhoun verwezen naar Burke in hun geschriften om het voortbestaan van de slavernij te legitimeren als een ‘bijgelovige’ maar ‘waardige’ praktijk – het zou de morele integriteit van zowel zwarten als blanken behouden. Calhoun maakte zich zelfs de taal van het zogenaamde ‘minderhedendiscours’ eigen, stellend dat slaveneigenaars een bedreigde minoriteit vormden in de steeds ‘modern’ en ‘majoritaristisch’ wordende Verenigde Staten. Calhouns politieke theorie was expliciet op Burkeaanse leest geschoeid, en hij weigerde een totale afschaffing van de slavernij te overwegen aangezien dit een gevaarlijke revolutionaire omwenteling zou inhouden, die een organische sociale orde zou destabiliseren.

De vraag blijft echter hoe een overtuigde Burkeaan vandaag op dergelijke argumenten kan antwoorden. Ongetwijfeld stelde Calhouns ‘argument from tradition’ enkele door-en-door Burkeaanse gedachten voor. Toch is het ook onmiskenbaar dat dit argument from tradition -het slavernijsysteem is een oud instituut en is daarom het behouden waard- moreel verwerpelijk is. De Amerikaanse slavernij was een georganiseerde misdaad van ongekende proporties, gruwelijker dan zijn antieke variant ooit had kunnen zijn. Burkeanen hebben echter de grootste moeite om de verachtelijkheid van dergelijk argument te bewijzen. Wat maakt een vooroordeel prijzenswaardig en wat maakt het verachtelijk? Wat onderscheidt ‘goede’ van ‘slechte’ vooroordelen?

Geen wonder dat vele tegenstanders van de slavernij in de negentiende eeuw expliciet het traditionele argument op hun hoofd draaiden. Welaan, stelden ze, de slavernij is een oud instituut, en geniet dus een zeker historisch aanzien. Maar de slavernij is niet de enige waarde die de Amerikanen van hun Stichtersgeneratie hebben geërfd. Ze erfden ook een andere, republikeinse theorie van de vrijheid, die stelde dat elke mens vrij geboren was en dat geen persoon zijn leven moest doorbrengen al werkend voor een ander. Beide ‘vooroordelen’ vormen een legitiem onderdeel van de Amerikaanse erfenis, zo stelden deze critici – op een bepaald moment diende men echter te accepteren dat één onderdeel van de traditie het andere zou moeten opheffen. De Amerikaanse erfenis vormde dus geen organisch geheel, maar kon zich eerder innerlijk contradictoir tonen: soms komen bepaalde overgeërfde idealen in tegenspraak te staan met andere, en dan diende men een radicale keuze te maken.

De gevluchte slaaf Frederick Douglass, bijvoorbeeld, beriep zich op de erfenis van de stichter Thomas Jefferson wanneer hij zijn geschriften tegen de slavernij componeerde. Jefferson, hoewel zelf een slaveneigenaar, had in verscheidene geschriften gewag gemaakt van de ‘onvermijdelijkheid’ van de zwarte emancipatie: ‘het staat in de sterren geschreven, duidelijker dan in eender welk boek, dat dit volk ertoe bestemd is om vrij te worden.’ Tegen het midden van de negentiende eeuw, zo stelde Douglass, was het tijd geworden om beide delen van de Amerikaanse erfenis met elkaar te verzoenen. Dat kon niet op een ‘organische’ manier, zoals men een plant verzorgt: de ene plant zou onvermijdelijk altijd de andere plant overschaduwen, en wilde diens beloftes teniet doen. Op die momenten diende men inderdaad een ‘revolutionaire’ keuze te maken tussen twee verledens, en niet tussen het ‘verleden’ en de ‘toekomst’, zoals conservatieven het vaak laten uitschijnen. Het resultaat was een radicale ingreep -een burgeroorlog waarin 600.000 soldaten stierven- die het einde van de slavernij betekende.

Het voorbeeld kan ook naar onze contreien worden getransponeerd. Priester Daens en fabrieksbaas Charles Woeste waren ongetwijfeld allebei overtuigde christenen en katholieken. Beiden vertaalden een onderdeel van de christelijke erfenis naar hun hedendaagse omstandigheden; in hun geval, het negentiende-eeuwse, industriële Aalst. Het was echter ook onmiskenbaar dat Daens dacht dat de doctrinaire aanspraken van Woeste onverenigbaar waren met zijn eigen doelstellingen: uiteindelijk zou het christendom van de arbeider het moeten halen van het christendom van het patronaat; Jezus zou sterker wezen dan de farizeeën.

‘Revolutionairen’, zoals de Engels historicus Quentin Skinner het ooit stelde ‘zijn altijd verplicht om achterwaarts de strijd in te wandelen.’ Hij doelde hiermee op het onvermijdelijk ‘terugblikkende’ aspect van elke politieke omwenteling: politieke actoren handelen nooit in naam van een onbepaalde toekomst, maar handelen altijd op instigatie van een bepaald verleden, een bepaalde erfenis die zij een bestaan waardig achtten in het heden. Dat ging nooit, zoals Burke het stelde, over een vorm van ‘wisdom without reflection’, die hij met de notie van het vooroordeel vereenzelvigde. Integendeel: zonder het verleden zouden we geen basis hebben om hedendaagse politiek te voeren of argumenten te construeren; elke vorm van politieke discussie vereist een voorafgaande consensus over enkele ‘traditionele’ maatstaven (een taal, een jargon, een conceptueel denkraam, enkele ethische standaarden et cetera). ‘Wat ons ervan weerhoudt vooruit te gaan’ stelde de Italiaanse Marxist Pier Paolo Pasolini ooit, ‘is even belangrijk als wat ons vooruit stuwt’. De Russische schrijver Vladimir Nabokov vatte deze gedachte misschien het beste samen: ‘Als de toekomst zou bestaan, concreet en individueel, als iets dat zou kunnen onderscheiden worden door een beter brein, zou het verleden niet zo verleidelijk zijn: diens eisen zouden uitgebalanceerd worden door die van de toekomst. (…) Maar de toekomst heeft geen realiteit zoals het uitgebeelde verleden en het waargenomen heden die bezitten. De toekomst is niets dan een stijlfiguur – een schim van het denken.’

Dergelijke gedachten werpen een ander licht op de typisch Burkeaanse noties van ‘traditie’ en ‘vernieuwing’. Van één zaak kunnen we echter zeker zijn, zoals de Engelse filosoof Alasdair MacIntyre het ooit stelde: vanaf dat een traditie Burkeaans wordt, bevindt ze zich op haar sterfbed. Enkel wanneer tradities klaar zijn voor het museum worden ze voor conservatieven een object van folkloristische fascinatie: ze stellen geen geleefde ervaringen meer voor, maar eerder een antiquarische hebbelijkheid. Het verleden wordt door hen opgeroepen om het dan weer op staande voet levend te begraven – de nostalgische kunstgreep par excellence.

Hetzelfde geldt voor het veel gebezigde concept der ‘traditie’. Het is echter ook onmiskenbaar dat concepten als ‘links’ en ‘rechts’ zich slecht laten samenvatten in gemakzuchtige tegenstellingen tussen ‘traditionalisten’ en ‘vooruitstrevenden’. In feite is het moeilijk zich een politieke beweging voor te stellen die een rijkere traditie heeft dan links. Van Thomas Paine tot Leon Trotski, van Adolf Daens tot Tijl Uylenspiegel: het linkse pantheon kent een rijke verscheidenheid aan figuren en ideeën, zowel in Vlaanderen als in de rest van de wereld. Voor links gaat deze claim op de traditie echter niet om de taak een terugkeer naar het verleden te bewerkstelligen. Eerder gaat het om de beloftes van dat verleden niet verloren te laten gaan. De wereld waar de Engelse Levellers, de Amerikaanse en Franse Revolutionairen, de Russische boerenopstanden en de Vlaamse Beweging van droomden -een wereld ontdaan van uitbuiting en andere vormen van onrecht- kan niet intact opgeroepen worden, als een vorm van historische hekserij. Ze kan echter wel herdacht worden in een hedendaagse omgeving. Ook links moet zich verantwoorden tegenover een erfenis; een erfenis die voor sommigen ongetwijfeld veel zwaarder weegt dan die van rechts. Misschien is de beste illustratie van deze these nog te vinden in een gedicht van de Amerikaanse poëet Walt Whitman, die het menselijke vooruitgangsdenken tussen ‘heden’ en ‘verleden’ ooit perfect samenvatte in zijn ‘Facing West from California’s Shores’:

Long having wander’d since, round the earth having wander’d,

Now I face home again, very pleas’d and joyous,

(But where is what I started for so long ago?

And why is it yet – unfound?)

Over de auteur

Anton Jaeger is als filosoof verbonden aan de Universiteit van Cambridge. Hij is gespecialiseerd in de geschiedenis van het populisme in de Verenigde Staten van Amerika. Hij schreef deze tekst naar aanleiding van het debat Edmund Burke: Zin en onzin van het vooroordeel bij het Vlaams-Nederlands huis deBuren op 20 april 2017.

0 notes