#precolumbiaans

[joostjongepier]

Wat?   Gebouw MAS, Masker en maanvormig gezichtssieraad (Sican-cultuur, noordkust Peru, 900-1100), Beeldje in de vorm van een hond (Colima-cultuur, west-Mexico, 300 v.C.-300 n.C.), Beeldje van een liggende vrouw (Olmeken-cultuur, centraal-Mexico, 900-600 v.C.), Smiling face-figuur (Veracruz-cultuur, noordelijke Golfkust Mexico, 400-900), Sterk gestileerde figuur (Mezcala-cultuur, westelijk Mexico, 300 v.C.-300 n.C.)

Waar?   Tentoonstelling Kunst uit precolumbiaans Amerika – Collectie Paul & Dora Janssen-Arts in MAS, Antwerpen

Wanneer?   23 maart 2023

“Het MAS wil een internationaal en grensverleggend museum zijn over wereldwijde verbondenheid tussen mensen en collecties vanuit uiteenlopende denk- en leefwerelden. Met een stroom aan verhalen, bekeken vanuit meerder perspectieven, betrekken wij iedereen die nieuwsgierig is naar het heden, verleden en de toekomst van Antwerpen en de wereld.”

Met deze tekst van de website van het Museum aan de Stroom (MAS) in het achterhoofd, heb ik geen heel concreet beeld van hetgeen ik in het museum te zien zal krijgen. Nu is dat ook niet zo belangrijk want ik ga in eerste instantie het iconische gebouw bekijken. Alles wat ik daarin zal aantreffen, is meegenomen.

Met roltrappen ga je omhoog in het gebouw en komt langs museumzalen met op elke verdieping een andere tentoonstelling. Tot je uiteindelijk het dakterras bereikt, dat een adembenemend uitzicht over de stad Antwerpen biedt.

De tentoonstelling op de achtste verdieping is: Kunst uit Precolumbiaans Amerika. Een onderwerp waar ik niets van af weet. Alles wat ik over kunstgeschiedenis heb geleerd had betrekking op de kunst van Europa en Noord-Amerika. Dat ook andere werelddelen, in dit geval Zuid-Amerika, kunst van hoog niveau te bieden hebben, blijkt wel als ik onbevangen deze tentoonstellingszalen inloop.

De tentoongestelde stukken zijn afkomstig uit de verzameling Janssen-Arts, een van de belangrijkste collecties precolumbiaanse kunst in Europa. Aanvankelijk werd de verzamelwoede van het echtpaar hoofdzakelijk ingegeven door schoonheid, later speelde cultuurwetenschappelijke interesse een hoofdrol. Dora Jansssen volgde colleges aan de Universiteit van Texas in Austin, een van de belangrijkste centra voor de studie van de klassieke Mayacultuur.

Er zijn op deze tentoonstelling heel wat gouden sieraden te zien. Die zijn stuk voor stuk de moeite waard, maar mijn belangstelling gaat meer uit naar de beelden. Die zijn op deze expositie in allerlei vormen aanwezig, van heel realistisch (zoals het beeldje in de vorm van een hond) tot zeer gestileerd (zoals het beeldje uit de Mezcala-cultuur).

Na Columbus kwamen Europeanen voor het eerst in aanraking met precolumbiaanse voorwerpen. Alles uit het nieuwe continent was exotisch en werd gretig verzameld. Daarbij werd niet vastgelegd waar en onder welke omstandigheden de voorwerpen waren gevonden. Dat levert problemen op voor wetenschappers die dit soort artefacten vooral zien als bron van informatie over de gewoontes en ideeën van de volkeren die de voorwerpen produceerden. Ik loop hier echter niet rond als wetenschapper maar als kunstliefhebber. Veel van de voorwerpen zijn, los van de context waaruit ze voortkomen, voor mij dan ook uit puur esthetisch oogpunt zeer de moeite waard.

Toen de Duitse kunstenaar Albrecht Dürer in 1520 precolumbiaanse voorwerpen zag aan het hof van Karel V in Brussel, schreef hij: “Ik heb de dingen gezien die ze voor de koning hebben meegebracht uit het nieuwe gouden land. Ik heb van mijn levensdagen niet iets aanschouwd dat mij zoveel plezier heeft gedaan als dit. Want ik heb er wonderbare kunstzinnige voorwerpen bij gezien en me verbaasd over het subtiele vernuft van mensen in vreemde landen.” (Masters of Art – Albrecht Dürer. Delphi Classics, Hastings, 2016).

Europese kunstenaars uit later tijd lieten zich inspireren door voorwerpen uit niet-westerse gebieden. Pablo Picasso verwerkte onder andere Afrikaanse maskers in zijn schilderijen. Beeldhouwer Henry Moore en architect Frank Lloyd Wright lieten zich inspireren door de abstracte vormentaal van precolumbiaanse voorwerpen. Maya-aardewerk en Moche-vazen uit Peru vormden een inspiratiebron voor Paul Gauguin. En Frida Kahlo en Diego Rivera bewonderden met name beeldjes uit West-Mexico.

[toosvanholstein]

De Demonische Goden en De Kakkerlakken-Snelweg van Teotihuacan: een ReisKunst-verhaal

Een snelweg voor kakkerlakken. Best een speciale ervaring, Zeker als die dwars door je hotelkamer loopt. Zoals in Teotihuacan in Mexico. Maar dat legendarische Teotihuacan zelf maakte veel goed en leidde tot dit ReisKunst-verhaal.Huiver,lees en kijk maar.

Toos van Holstein, Teotihuacan I (marouflé) Heb je wel eens een tweebaansweg gezien met aan weerszijden voortsnellende kakkerlakken? Mexicaanse kakkerlakken? En dat dan ook nog in een hotelkamer? ’t Overkwam levensgezel en mij tijdens onze rugzakreis door Mexico toen we waren aangeland in de buurt van Teotihuacan. Voor een luttel aantal peso’s verkregen we een kamer als een balzaal met daarin…

[radiomortale]

PLAYLIST DONDERDAG 17 AUGUSTUS (HENK, Wisse, Wilco)

TreeHook - Animal Kitchenette - Upon The Shoulders (MORTALEHIT VAN DE WEEK) Stippenlift & Faberyayo - Trein Naar De Maan City Lights - Fat Loud GOSTO, ZES - Tell Me What You're Made Of (Zes Remix) Feiertag - Introspective Electropoëzie - Symmetrie Meeka Kates - Caught Up Knarsetand - Fuckup Rico & Sticks - Je Denkt Te Veel Killer Kamal - Saaf Slaaf Stoma - Fulano Weval - Metazoa

Wat in het vat zit verzuurt niet: terugluisteren kan! http://www.salto.nl/programma/radio-mortale/