#owen sut

[mytragedyperson]

Skandar and the unicorn thief chapter one discussion

Warning: Probably spoilers

Okay so, first of all I love this first chapter for many reasons. It introduces so many ideas and does a decent job of introducing Skandar and his family situation.

First of all, his dad having depression and not having a job and this causing them to be fairly poor. And also leading to Skandar's problems with Owen and his lack of friends. Now, I want to make this clear before I continue, I am not, in any way, trying to villainise the dad. It seems clear to me that he is supposed to have depression, whether it's diagnosed or not. But he's also the only parent Skandar and Kenna have, and, while they do have grandparents, the grandparents can't be there to take care of the dad, and so it falls to the children. And this leads to the children sometimes caring for their dad over their own self care.

On top of that we have Kenna, Skandar's sister. So I can't talk much about this, because it's not my experience, but this feel like what smart kid or golden child burnout is. There were a lot of expectations that Kenna would succeed and go on to have a unicorn of their own, and so, when she failed the exam, she not only missed out one her dream, but she also failed to meet those expectations and its probably the combination of these making her feel even worse. Especially if the dad was really driving home the idea that this, having a unicorn rider in the family, would fix all their problems, particularly with money. I don't know if the dad meant to put this much pressure on her but the pressure exists anyway. Honestly when it comes to Kenna, two songs immediately come to mind, Surface Pressure from Encanto and Top of my school by Katherine Lynn Rose.

And then you have Skandar, trying to navigate both of these situations, trying so hard not to say the wrong thing, and not always succeeding because he's still a kid who sometimes speaks without thinking, and a fairly awkward one, at that. Side note: him talking about the comments people make and how he only thinks of responses too late when the moment's already passed, yeah, most relatable shit I've ever read. Same, bestie. Also i really like Skandar and Kenna. They're both kids in a difficult situation, trying their best. Skandar, especially. Like, he does not deserve this bullying. I know Owen's a kid too, but honestly, fuck Owen. This is an anti bullying page. Especially cyber bullying. Only cowards bully people and that goes double for cyber bullying. Also, I do feel sorry for Kenna, being told her whole life this was her destiny and then having it ripped away from her. And honestly, there's a good chance that was because they worried she'd be a spirit weilder.

But also, the book specifically telling us Kenna favoured fire unicorns, but Skandar could never pick a favourite? I see you, book, hinting that there might be more to it.

Ties nicely in to the end of the chapter where the Weaver steals New Age Frost and the mainlanders don't know who the Weaver is and they say the mainland can't see this. Just does a great job telling us there's also more to the Island, things they're purposely hiding from the Mainland. I just love it. It feels like nothings wasted. Even the bit about the mum, Rosemary goes to show why they want this so much, why Skandar wants this so much.

Also this isn't about the chapter but the Island is my Hogwarts. You know Harry Potter fans joke about missing their Hogwarts letter and being disappointed? Well im disappointed I missed my unicorn exam. Am I scared of heights? Yes. Will I overcome this if it means I get a unicorn of my own? Yes, even if these unicorns are vaguely terrifying.

Also, can we just agree that when it comes to magic, going by elements is better? Whether it's the four elements, water, fire, earth air, or some extra ones added, like I believe I've seen light and dark and stuff, it's just a cool system, especially if your affinity doesn't stop you using other elements, just makes it harder. Like, just yes. If magic is natural in your world, like its a part of nature, then it should be based on a natural things. By the way when I say light and dark in this case, I don't mean good and bad, I mean liter light and dark.

[official-wales]

Any advice for first language English speakers trying to learn Welsh?

sacrifice yourself to y ddraig goch and ascend into her kingdom of fire

Diolch yn fawr iawn! I'm a second language South Walian myself, so my Welsh is gonna be different to a first language North Walian, for example. But, we roll with it.

Start small

I don't know if you're in Wales, or elsewhere, but just introducing little Welsh phrases is a good place to start, like greetings. Don't worry about making mistakes, or being misunderstood. Everyone will know what you mean, and most people will be pleased you're using Welsh!

Hello - Shwmae/Helo

Good bye - Hwyl fawr

How are you? - Sut dych chi? (very formal), Sut wyt ti? (less formal)

Thank you (very much) - Diolch (yn fawr)

Please - O's gwelwch yn dda

Good morning - Bore da

Good afternoon - Prynhawn da

Good night - Nos da

Welcome - Croeso

If you ARE in Wales, look out for people wearing little orange speech mark badges in public places, like shops. These mean they are fluent, or learning Welsh, and will be happy to talk with you in the language.

2. Understanding pronunciation

Sometimes English speakers get tripped up by Welsh spelling, especially when mutations are involved. You've probably heard the old "it's just a keyboard smash language!", when honestly Welsh makes more sense than English (every letter is pronounced the same every time, unlike English, where it's a lottery).

Here's some major-ish differences to the English alphabet:

a - "ah" (apple)

ch - like a gutteral cat hiss? Or like you're trying to get phlegm out of the back of your throat.

dd - "th" (these)

e - "eh" (elephant)

f - "v" (velcro)

ff - "f" (fantastic)

i - "ee" (queen)

ll - like you're blowing air out the side of your tongue, while the tip is just behind your teeth. May take some practice, but it's a VERY common sound

r - roll that letter, baby. like an Italian

rh - like a breathy r. Use your teeth

u - "ih" (hit)

w - "ooh" (spoon)

y - "uh" (under) or sometimes "ih" (inside)

(there is no j, k, q or v in the Welsh alphabet. But that doesn't stop some anglicised words like "jam")

3. Mutations

Mutations are ways Welsh words change, depending on what comes before or after them. There are loads of mutations, but you can be understood without using them/forgetting them, so don't worry too much. They're quite easy to learn too.

For example:

Diflas - Boring

Mae Owen yn ddiflas - Owen is boring

The 'd' changes to a 'dd'. Because mutations. Don't ask me why.

Here's a guide to mutations that can explain it better than I can.

4. Find some sick Welsh media

Maybe you're into podcasts, or soap operas, or rock music, or food blogs, or children's books, or Eisteddfod poetry, or-

HERE'S SOME HANDPICKED STUFF FROM YOURS TRULY:

Hansh on Twitter, YouTube and iPlayer - comedy and more platform. Quite random.

Adwaith - Welsh-language, all-female, indie rock band from Carmarthenshire. Won the Welsh Music Prize in 2022.

Duolingo Welsh course - Recently, Duolingo announced they were going to stop updating the course, which led to some BIG OUTCRIES in Welsh news. Worth looking in to.

Learn Welsh - resources, schemes, audiobooks and more to help people learn Welsh in a way that suits them. 16-25 year olds can learn for free. You can book face to face lessons, online self-learning, learn with other learners, search courses near you and loads of other stuff. Good to explore.

Ap Treiglo and Ap Geiriadur - free apps to help with mutations and vocabulary. Ap Geiriadur is designed by Bangor University.

Siarad - Voluntary scheme to help people increase their confidence using Welsh. You're matched with a fluent Welsh speaker, and can go through three levels of proficiency. You arrange to meet up, or learn online - whatever suits you!

S4C - The Welsh language broadcasting service. Has everything: news, Gogglebocs Cymru, drama, documentaries, you name it.

Doctor Cymraeg - really successful tiktok and instagram account. Teaches about bitesized Welsh language facts, vocabulary and funny things. Also always films them when out on a walk, with the expression of a high school teacher who's just watched his pupils try and fail to make the leaning tower of pisa out of gluesticks. Classic.

5. TYMBLR

There are LOADS of people learning Welsh on here for the first time, and interacting with them is one of the best ways to get into the language online. #dysgu cymraeg is a good tag.

Sorry for the long post, but ta da! I am by no means an expert, but with your help anon, we can get everyone speaking Welsh by nightfall. The plan is in motion. Godspeed.

[jb3islife]

Love is Like a Playing Card (J. Daniel Atlas) Chapter XIII

“Are you guys ready yet?” Dylan groaned as he waited for the Horsemen to emerge.

Merritt, Jack, and Lula all emerged within five minutes of Dylan’s complaint. That left Sutton and Danny alone. Everyone held their breath, hoping this was the time they made up. It would be the perfect time- right before a big heist.

“Oh!” Sutton called out as she bumped into Danny. “I-I’m sorry, Danny.” She went to move away, but Danny grabbed her hand. Sutton felt her neck heat up.

Danny pulled Sutton close to him, their faces just inches apart. He brushed a brunette hair out of her face. “Even with this wig covering your red hair, you’re still as beautiful as ever.” He gave her his signature smirk, the one Sutton fell for over and over again.

Sutton bit her lip as she looked up at Danny through her lashes. “You’re pretty handsome yourself.” She handed him the glasses he would need for later. Danny slipped them on to see how they looked. Again, Sutton bit her lip.

“What?” Danny asked with a smile.

Sutton smiled, not meeting the Illusionist’s eyes. “I never thought you could look more attractive. I was completely wrong.”

Danny let out a laugh. Then, he pulled Sutton even closer. He bent his neck, bringing his lips closer to Sutton’s. 

Sutton sighed, pushing herself off Danny’s chest. “We can’t, Danny.”

Danny grimaced. “But I thought we-”

“We were, yeah,” Sutton confirmed for him. “But I’m not ready. I don’t think you are either.”

Danny sighed, nodding. “Yeah, okay.” Sutton went to move away, but Danny kept holding her. “I’m not going to give up, Sutton. I’ll never give up on us.”

Sutton smiled. “I don’t expect you to.” Danny smiled as he pulled Sutton’s hand to his lips, them grazing her knuckles.

“I’m dying out here!” Merritt yelled. “Let’s go!”

~~

Dylan took to the crowd, making sure everything was set in place. Jack took his place outside of the main stage area dressed in his security guard uniform. Lula took her place with the food service staff. Merritt and Sutton took their place together, as usual, the two blending into the crowd of guests. Danny took his place backstage.

“We’re all good,” Jack’s voice came over the earpieces. “I’m heading to the control room.”

“Alright, thanks, Jack,” Dylan returned. “Atlas, go.”

“No, Dylan, I can’t,” Danny responded. 

“Why? What’s the problem?”

“No, there’s too many people, I can’t.”

“Atlas, I got Owen landing now,” Dylan reminded him. “Sutton?”

Sutton sighed, Merritt giving her a look as she adjusted her short wig, the length bothering her. She put her clothed wrist to her lips. “Danny, don’t worry about all the people there. You will be fine. You’re an amazing illusionist.” Merritt raised an eyebrow at her. She spun away from Merritt. “No one is as confident enough as you to do this. I would know.”

There was a pause. Everyone held their breath. Some also held a snicker in. “Thanks, Sutton,” Danny responded. Sutton smiled. She could hear Danny’s smile in this voice. “Okay, I’m going now.”

“Nicely done,” Merritt said, patting her on the shoulder as she returned to his side.

Sutton shrugged. “I did it for the team.”

Merritt gave her a knowing look. “Yeah, the team,” he winked.

Merritt and Sutton stood at one of the tables, staking out the area and waiting for Owen Case to arrive. A few minutes later, Lula was arguing with a chef nearby. Suddenly, blood was squirting from her arm. Sutton resisted the urge to roll her eyes as people screamed.

“Showtime, Sut,” Merritt told her, grabbing her hand and heading toward Owen Case. “Get your flirt on.”

Sutton cleared her throat, stepping in front of Owen Case. “Hi, Mr. Case,” Sutton smiled, trying her best to reach her inner Henley. Owen looked her up and down and smiled. Sutton placed a hand on his chest. “I heard tonight is going to be a huge unveiling for you.” Her hand slid downwards with her words.

“It most certainly will,” Owen smiled, stepping closer to Sutton. He placed his hands on Sutton’s waist, giving Merritt the perfect opportunity to start his hypnosis.

Sutton removed Case’s hands from her waist as Merritt walked him to the storage closet Sutton had set up earlier. Merritt placed an earbud in Case’s ear and stood him in front of the camera.

“Look at the light,” Merritt finished. “Listen to your own voice.”

“Not bad, old man,” Sutton chuckled as the two headed for the backstage.

“Oh, cocky now, aren’t we?” Merritt laughed. “Watch out. You’re starting to sound like At-” He stopped himself.

Sutton rolled her eyes. “You can say his name, Merritt.”

“Right,” Merritt nodded.

[gwagedd]

Hirben, Oed, Hoeden… a Mursen

Byth ni welir bardd hirben oherwydd

merch oriog yw’r awen

a phan gaiff oed â’r hoeden

ni all bardd ond colli’i ben.

Dyma englyn arall gan y diweddar Arfon Williams (1935 – 1998) yn chwarae ar y syniad bod “Yr Awen” – ysbrydoliaeth farddonol – yn gymar neu gariad i’r bardd. (Teitl yr englyn hwn yw “Res Ipsa Loquitor” – hen ymadrodd Lladin yn golygu “Y mae’r peth yn siarad dros ei hunan”.)

Hirben : a ydych yn dal i ddefnyddio hwn? (“Gweithred hirben oedd buddsoddi yn y fenter newydd..”, “Canghellor hirben oedd Spreadsheet Phil Hammond..”)

Oed – yn yr ystyr hwn o “cyfarfod”, “apwyntiad” [yma, “date” Saesneg]. Gair hynafol, neu lenyddol, i mi: er enghraifft englyn coffa Gerallt Lloyd Owen i William Davies, Llangynog: “Ni ddaw draw i gadw’r oed yn yr ŵyl..” Neu’r Mabinogion: “ Blwyddyn i heno, y mae oed rhygof i ac ef ar y rhyd…” Beth ddywedwch chwi, go iawn, am “date”?

Hoeden: yn eich ardal? A pha ystyr yn union? Y mae’n amlwg (i fi) mai’r hyn sydd gan Arfon yma yw’r hyn y mae newydd ei ddatgan: “merch oriog” – h.y. “flirt” neu “coquette” – geneth fydd efo chwi am rywfaint, ac yn diflannu, neu symud ymlaen wedyn, ac yn ddi-rybudd. Sut byddwch chwi’n mynegi hynny? (Gyda llaw, o bori cyn sgwennu hyn, cefais bod “hoeden” wedi dod o’r Saesneg – gair “hoyden”, gyda’r un ystod o ystyron, am ferch; tarddiad o’r iaith Ddaneg, mae’n debyg, ac yn wreiddiol yn golygu “heathen, or gipsy”.)

“Mursen”: gwelais hyn, yn y geiriaduron Cymraeg, yn un arall o’r rhes o eiriau cyateb i “hoeden”. Synnais braid, oherwydd nad oeddwn yn gyfarfwydd â’r gair heblaw ym myd natur, “dragnonfly”. (Ac onid oes, yn Saesneg, mathau o “Dragonflies” a elwir yn “demoiselles”? – merched eto – “damoiselles” Ffrangeg = gwragedd ifainc.) Ond y wraig (Llanrwst/ Bangor) yn adnabod y gair fel “dynes chwit-chwat, un na fedrwch dibynnu arni”. Googlo wedyn, a dysgu bod hyn yn Saesneg yn “damselfly”. [Gwgler : british-dragonflies.org.uk/species/beautiful-demoiselle ]

Yn olaf: cynghanedd Arfon. Pa fath o gynghanedd sydd yn y llinell gyntaf? Wel, c. lusg – ond “llusg gysylltben” – “welir” yn cydio mor agos â’r “b” o bardd nes mynd yn sownd ag o. Ac wedyn cawn “welir..b” yn creu cynghanedd lusg berffaith â “hirben”. Ac y mae’r englyn yn dangos hefyd ei bod yn hollol bosibl cael dwy linell o Lusg mewn englyn gwych!.

[pontiobangor]

5 munud gyda Connie Orff

Mae Connie Orff yn dod a’i sioe hwyliog, arddull cabaret draw i Fangor ar Nos Wener 27 Mawrth - ond be fedrwn ni ddisgwyl? Pontio gafodd 5 munud gyda Connie yn darganfod mwy...

Rhowch ychydig o gefndir i ni am Connie Orff...

Daeth Connie i'r byd ychydig dros dwy flynedd nôl, wedi'i geni yn y Royal Vauxhall Tavern (Ysgol Glanaethwy y byd Drag!). Nes i berfformiad 10-munud yna, ac i fod yn onest, dwi heb edrych yn ôl ers hynny! Connie yw'r Tad Cynhwysol Asmatig Dwyieithog ac Hoyw mewn Ffrog... A dim ond un ohona'i sydd! Ers ei genedigaeth, dwi wedi perfformio yng Nghanolfan Mileniwn Cymru; Gwyl Gomedi Machynlleth; Underbelly Festival yn Llundain ac wedi ymddangos ar raglenni fel O'r Diwedd (gyda Tudur Owen - LEJ!) a Pwnc Pum Munud ar S4C... ma'n amser i Connie fynd ar daith!

Beth all y gynulleidfa ddisgwyl os ydynt yn dod i Pontio i wylio’r sioe?

Drychwch ar y byd ar hyn o bryd... Ma WIR angen i ni allu chwerthin, a dyna'n union sydd gan Connie i'w rannu - laffs! Mae Connie'n gynhwysol, felly os oes pobol yn dysgu Cymraeg, yna mae 'na ddigon o gymysgedd ieithyddol yn y sioe i bawb allu dilyn a joio. Mae 'na stand-yp; caneuon cyfarwydd (ar eu newydd gwedd!), ac hyd yn oed ychydig o wleidyddiaeth... Pwy a ŵyr, efallai mai Connie fydd Prif Weinidrag cynta Cymru! Dwi 'di clywed pobl yn dweud eu bo nhw ofn Drag Queens yn gwaeddu a sgrechian arnyn nhw... Ma' Connie dipyn yn wahanol i hynny - dipyn fwy caredig, ond wastad yn barod i bryfocio!

Beth yw’r peth gorau am berfformio o flaen cynulleidfa fyw?

Ma' pob un cynulleidfa dwi wedi perfformio iddyn nhw dros y ddwy flynedd a hanner ddiwethaf wedi bod yn hollol wahanol - boed yn dorf; yn fach eu nifer; yn Gymry Cymraeg; yn ddysgwyr neu'n hollol ddi-Gymraeg... a ma hynny'n wych o beth, ac yn wers bwysig. Ma'n bwysig peidio byth penderfynu neu rhagddweud 'sut' fydd dy gynulleidfa ond, yn hytrach, dwi'n mynd at y llwyfan yn barod i chwarae gyda phwy bynnag sydd yna... beth bynnag fo'u niferoedd a'u hwyliau... cyn codi'r blincin tô! Hefyd, mae ail hanner sioeau Connie fel arfer yn sesiwn holi ac ateb, a mae'r cwestiynau'n medru amrywio GO DIPYN, o'r personol i'r meddygol i'r hollol bizarre! Dwi'n gwneud fy ngorau glas i ateb bob un yn onest, yn ffraeth, yn cheeky, gan hefyd ei gwneud hi'n glir mai Drag Queen ydw i, nid Meddyg proffesiynol!!

Connie Orff (noson hamddenol, arddull cabaret)

Nos Wener 27 Mawrth, 7.30pm

Theatr Bryn Terfel

£12/£10 myfyrwyr ac o dan 18 (Oedran: 16+)

[maddoxxhart]

@suttxnchambers

Maddox had known that his nose was fucked from the moment that Owen Knox’s flesh had collided with his own. It was throbbing and all but swollen to shit but still, he’d made it to Reina’s home. He was still on the high of the fight with his second mother but he knew he wasn’t quite ready to face the final person in this shitty puzzle. Maddox would have to face Allana-- otherwise known as Milena-- at some point but for now, he knew that he was too far over the fucking cliff to do that. For fuck’s sake, he’d just held a gun to Reina’s head. That was certainly not something that Maddox ever could see himself doing but these days, it seemed like everyone was doing things that weren’t right. They weren’t looking out for each other like the ‘brotherhood’ had claimed and they certainly didn’t care about who they hurt in the process, that was for sure. Because Maddox-- he was fucking hurt. He was emotionally void and the adrenaline keeping him from noticing his nose was wearing off. So he went to the one place that he knew that he’d be welcome (and wouldn’t have to explain himself too much)... Sutton’s barn. 

As he exited the truck, he peered over to where he knew Sutton’s parents would be sleeping, cutting the lights as he made his way up to the door, knocking twice. “Sut,” he half-whispered, half-called out. “Sut, it’s Madd, I need you,” he explained, peering once again at the house to see if anyone had stirred. 

[myimmortaltotaldrama]

Chapter 16. AN: u no wut! sut up ok! proov 2 me ur nut fake fanz! raven u suk u fuken bich gimme bak mah fukijn sweter ur supsd 2 rit dis! Raven wtf u bich ur suposd to dodis! BTW thx 2 duncody444 4 techin muh japnese! XXXXXXXXXXXXX666XXXXXXXXXXXXXXX “Wtf Duncan im not going to a concert wid u!” I shouted angrily. “Not after what happened to me last time? Even if its MCR n u no how much I lik them” “What cause we…you know…” he gadgetted uncomfortbli cause guys don’t like to talk a bout you-know-what. “Yeah cause we you know!” I yielded in an angry voice. “We won’t do that again.” Duncan promised. “This time, we’re going with an ESCORT.” “OMFG wtf/ Are you giving into the mainstream?” I asked. “So I guess ur a prep or a Christina or what now?” “NO.” he muttered loudly. “R u becoming a prep or what?” I shootd angrily. “gwen! I’m not! Pls come with me!” He fell down to his knees and started singing ‘Da world is black’ by GC to me. I was flattened cause that’s not even a single, he had memorized da lyrks just 4 me! “OK then I guess I will have to.” I said and then we frenched 4 a while and I went up 2 my room. Leshawna was standing there. “Hajimemashite gurl.” she said happily (she speaks Japanese so do i. dat menz ‘how do u do’ in japanese). “BTW Courtney that fucking poser got expuld. she failed al her klasses and she skepped math.” (an: RAVEN U FUKIN SUK! FUK U!) “It serves that fuking bich right.” I laughed angrily. Well anyway we where felling all deprezzed. We wutsched some goffic movies like Das niteMARE b4 xmas. “Maybe Courtney will die too.” I said. “Kawai.” Leshawna shook her head enrgtically lethrigcly. “Kawai.” I commnted happily . We talked to each other in silence for da rest uv da movie. “OH HEY BTw, im going to a concert with Duncan tonight with mcr.” I sed. “ I need to wear like da hotset outfit EVA.” Leshawna Nodded ENREGeticALLlY. “Omfg totally lets go shopping.” “In Hot Topic, right?” I asked, already getting out my spshcial Hot Topic Loiyalty carde. “No.” My head snaped up. ‘WHAT?” my head spuin. I could not believe it. “Leshawna are u a PREP?” “NOOOO!NOOOO!” She laughed. “I found some cool goffic stores near wawanakwa that’s all.” “Hu told u abut them” I askd sure it would be Duncan or Harold or Trent(don’t even SAY that nam to me!). Or me. “Chris.” She sed. “OMFFG Chris?” I asked quietly. “Yah I saw the map for the island on his desk.” She told me. “Come on let’s go.” We were going in a few punkgoff stores SPECIALLY for the concerts. The salesperson was OMG HOTTER THAN GERARD EXCEPT NOT CAUSE THAT’S IMPOSSIBLE and he gave me a few dresses. “We only have these for da real goffs.” “Da real goffs?” Me and Leshawna asked. “Yah u wouldn’t believe how many posers ther are in this town! Yesterday Cody tried to buy a goffic camera pouch.” He shook his head. “I dint even no he had a camera.” “OMFG NO HES GONNA SPY ON ME AGAIN!” I cried, running out of the changing room wearing a long black dress with lots of red tulle coming out and very low-cut with a huge slit. “Oh my goth you have to buy that outfit” The salesperson said. “Yeah it looks totlly hot.” said leshawna “You know what I am gona give it to you free cause u look really hot in that utfit. Hey are you gonna be at the concert tonight?” he asked. “Yeah I am actually.” I looked back at him. “Hey BTW my name’s Gwen dark’ness dementia way what’s yours?” “Alejandro.” He said and ran a hand through his black hair. “maybe I’ll see you there tonight.” “Yeah I don’t think so cause I am going there with my bf duncan!” I yelled, but before he could beg me to go with him, owen came in looking worried. “OMFG GWEN U NEED OT GET BACK INTO THE CAMP NOW!”

[wcva]

Beth yw’r ots am ymddiriedaeth?

Menai Owen-Jones yw Prif Swyddog Gweithredol The Pituitary Foundation, elusen iechyd ledled Prydain, ac mae’n un o Ymddiriedolwyr Cymdeithas Prif Weithredwyr Mudiadau Gwirfoddol (ACEVO) sef elusen a rhwydwaith i arweinwyr mentrau cymdeithasol. 

Cymrodd Menai rhan mewn trafodaeth yn gofod3 mis diwethaf o’r enw Pwysigrwydd ymddiriedaeth: cynnal ffydd y cyhoedd mewn elusennau ac yma mae’n rhannu ei barn am y pwnc hwn â ni.

Cymdeithas sifil yw sylfaen ein cymunedau yng Nghymru a ledled Prydain. Dyma’r glud sy’n dal ein cymdeithas ynghyd. Serch hynny gall y glud hwn doddi a diflannu os nad ydym yn cydweithio’n unigol ac yn gyfunol ar y cynhwysyn allweddol: ymddiriedaeth.

Gall gymryd blynyddoedd i feithrin ymddiriedaeth ac eiliadau i’w dinistrio 

Mae ymddiriedaeth yn y sector yn parhau’n bwnc llosg sy’n creu penawdau, am resymau amrywiol, gan gynnwys digwyddiadau diogelu difrifol a helyntion codi arian. 

Mae ymddiriedaeth o bwys mawr. Pam? Achos er mwyn i gymdeithas sifil helpu i fynd i’r afael â heriau allweddol ein hoes, i wella rhaniadau, lleihau anghydraddoldeb, unioni dirywiad amgylcheddol ac adeiladu democratiaeth, mae ymddiriedaeth yn hollbwysig. 

Rhoddir ymddiriedaeth i ni gan bobl eraill. Allwn ni ddim rheoli sut mae pobl eraill yn teimlo; gallwn, fodd bynnag, gyfrannu at sut maent yn teimlo drwy ddangos bod modd ymddiried ynom. 

Credaf ein bod ni gyd yn cytuno bod gwaith i’w wneud drwy’r sector cyfan i alluogi pobl i ymddiried ynom yn fwy mewn sawl maes. 

Beth allwn ei wneud yn ein mudiadau ein hunain i ennyn ymddiriedaeth? 

Yn hanfodol i ennyn ymddiriedaeth y mae arweinyddiaeth sy’n cael ei llywio gan werthoedd a threfn lywodraethu gryf wrth wraidd y mudiad, a hyrwyddir gan ymddiriedolwyr ac uwch arweinwyr. 

Mae gan bob arweinydd, gan gynnwys fi fy hun, gyfrifoldeb i fod yn esiampl yn eu ffordd o ymddwyn i ddangos i bawb fod modd ymddiried ynom; ein timau, ein gwirfoddolwyr, ein buddiolwyr a’n cefnogwyr. 

Mae pobl yn sylwi ar ein hymddygiad sy’n siapio barn ynglŷn ag a oes modd ymddiried ynom ai peidio. Er enghraifft, wrth godi arian i’n mudiadau, dylem gadw at arfer da a meithrin perthynas hirdymor bositif, gan ennyn diddordeb gwirioneddol yn yr achos a’i ddiben. 

Nid beth rydym yn ei wneud yw’r unig elfen, ond sut rydym yn ei wneud e’ 

Ymddiriedolwyr sy’n gyfrifol yn y pen draw am lywodraethu, gan sicrhau bod polisïau cryf yn eu lle ac yn cael eu rhoi ar waith mewn meysydd llywodraethu allweddol, megis diogelu. Er enghraifft, yn The Pituitary Foundation, rydym wedi mabwysiadu’r Cod Llywodraethu i Elusennau ac rydym yn ei ddefnyddio fel fframwaith i wella ein harferion llywodraethu yn barhaus. 

Dylai llywodraethu, fodd bynnag, fod yn rhywbeth a wneir ar y cyd. Dylai pawb yn y mudiad gefnogi llywodraethu da gan droi’r polisïau yn arfer go iawn yn y mudiad. 

Mae cyfrifoldeb arnom ni gyd i ennyn ymddiriedaeth 

O ran hybu ffydd y cyhoedd yng nghymdeithas sifil, fy marn i yw y dylid edrych yn ehangach na dim ond ar fudiadau unigol a’u gweithredoedd. 

Mae’n ymwneud hefyd ag ymdrech ac ymddygiad cyfunol pawb yn y sector; arweinwyr, elusennau, mentrau cymdeithasol, cyrff seilwaith a rheoleiddwyr. 

Mae gan gyrff seilwaith, er enghraifft, rôl bwysig yn helpu i feithrin ymddiriedaeth rhwng mudiadau drwy annog rhwydweithiau ar y cyd a chyfleoedd i rannu. 

Mae gan reoleiddwyr hwythau rôl i’w chwarae yn sicrhau bod y data a’r ystadegau y maent yn eu cyhoeddi yn rhoi cynrychiolaeth a chyd-destun teg a chytbwys. Gall y ffordd o fframio ystadegau fod mor bwysig ac argyhoeddiadol â’r ystadegau eu hunain. 

A ydym yn ymddiried yn ein gilydd? 

Roedd ymddiriedaeth yn thema gyson yng nghanfyddiadau’r ymchwiliad Civil Society Futures a gyhoeddodd ei adroddiad terfynol fis Tachwedd y llynedd. 

Y mae canfyddiadau’r ymchwiliad yn dathlu cymdeithas sifil, ond hefyd yn amlygu’r heriau sylfaenol sy’n ein hwynebu fel sector, a’r rhaniadau dwfn nid yn unig yn ein cymdeithas, ond hefyd o fewn cymdeithas sifil ei hun, sy’n deillio o ddiffyg ymddiriedaeth rhwng mudiadau. 

Mae’r ymchwiliad yn cynnig bod cymdeithas sifil yn cyd-ymrwymo i’r ‘PACT’ – pŵer, atebolrwydd, cysylltiad, tryst – ac yn galw ar i holl arweinwyr a mudiadau cymdeithas sifil gymryd camau o dan y penawdau hyn. 

A fyddwn yn gweithredu ar ein gair? 

Mae’r PACT yn gosod dyheadau i gymdeithas sifil gyd-ymrwymo iddynt – cytundeb ynghylch sut y byddwn yn ymddwyn ac yn ymddwyn gyda’n gilydd; ein bod yn ymrwymo i wahanol agweddau, ymddygiad ac arferion. 

Y cwestiwn yw a fyddwn yn ymrwymo i’r PACT ac yn dangos ein hymrwymiad drwy ein gweithredoedd? A ydym yn fodlon ein herio ein hunain a newid ein hymddygiad? 

Nawr yw’r amser 

Fel y dywed y Comisiwn Elusennau ar ei wefan: “Pan fo elusennau’n ffynnu, mae pawb ar eu hennill: y miliynau o bobl ym mhob cymuned sy’n rhoi i elusennau ac yn elwa ohonynt gartref; y miliynau rhagor y tu hwnt i’n glannau a gynorthwyir gan ein helusennau byd-eang; ond uwchlaw dim ein gwlad”. 

Felly mae’n bryd i ni gydweithio’n well. 

Mae’n bryd i ni ysgwyddo ein cyfrifoldeb ar y cyd i gynyddu ffydd y cyhoedd yn y sector.

[soniaaristo]

Sut i ymdopi gyda'r plant dros wyliau'r haf

Sut i ymdopi gyda’r plant dros wyliau’r haf

https://ift.tt/eA8V8J Cyngor Angharad Owen, sy’n fam i bedwar, am beth i wneud dros y gwyliau

Brought to you by BBC. Fead more: https://ift.tt/2YzEJn9

* * * * * Breaking news, sport, TV, radio and a whole lot more. The BBC informs, educates and entertains – wherever you are, whatever your age. https://www.bbc.com/

[cymdeithasceredigion]

Cyfarfod Chwefror

Ar noson rewllyd o Chwefror, daeth nifer go-lew o aelodau Cymdeithas Ceredigion i Gaffi Emlyn i ddysgu mwy am Canu Coch Ceredigion, teitl y cyflwyniad gan Meiner Jones Parry ac Owen Shiers.   Agoroddd Meinir ei darlith drwy amlinellu sut yr ysgogwyd ei diddordeb yn y pwnc. Roedd am wneud traethawd fel rhan o’i gradd mewn cerddoriaeth ym Mhrifysgol Caerdydd a chafodd ei harwain at gasgliad J Ffos Davies (1882-1951) gan Elfed Lewis a’i rhoddodd mewn cysylltiad â Martha Thomas, Cribyn, oedd ganddi atgofion byw o J Ffos o’i dyddiau ysgol pan oedd yntau yn brifathro iddi. Cafodd Meinir gymorth hefyd gan Phyllis Kinney, Meredydd Evans a hefyd gan Roy Saer, o Amgueddfa Sain Ffagan, lle y cedwid y casgliad. 

 Yn wreiddiol o Fferm Ffos ger Pren-gwyn, defnyddiodd JFD ffynonellau llafar yn ogystal â phapur i ddod â’r caneuon gwerin at ei gilydd (o 1928 ymlaen) gan gynnwys gywbodaeth y teuluoedd lleol trwy eu  plant yn ei ysgol yng Ngheredigion.  Cofnodwyd y geiriau a’r tonau (mewn nodiant sol-ffa) mewn llyfrau ymarferion ysgol heb unrhyw ymdrech i ddiwygio’r testun (yn groes i arfer casglwyr eraill).  Un dydd, wrth ymweld â’r ysgol, sylwodd arolygydd ysgolion ar y llyfrau, penderfynu eu bod yn werth eu cyhoeddi a chael ganiatâd gan Ffos i fynd â nhw. Cyhoeddwyd y casgliad maes o law gan Gymdeithas Hynafiaethwyr Ceredigion o dan y teitl ‘Forty Welsh Traditional Tunes’ ar ôl cryn dipyn o olygu. Gosodwyd yr alawon mewn ‘two-part harmony’ a pharchuswyd y geiriau; er enghraifft newidiwyd ‘cynhaig’ i ddisgrifio merch chwantus i ‘Cymraeg’ (gan gadw’r odl!). 

  Ymhlith pethau eraill, pwysleisodd Owen bwysigrwydd cadw’r geiriau gwreiddiol am sawl rheswm megis eu gwerth fel dogfennau cymdeithasol oedd yn adlewyrchu agweddau bywyd cefn gwlad gan gynnwys radicaliaeth wleidyddol. Canwyd wedyn rai o ganeuon mwyaf adnabyddus y casgliad – ac yn eu plith Tripiau Aberystwyth a’r Gryman Fach gan Owen a hefyd gan aelodau’r Gymdeithas, Y March Glas gan Calfin Griffiths ac eraill gan Robyn Tomos (gan gynnwys Dyffryn Clettwr, Ffarwél i Blwy Llangywer) ac yn olaf arweiniodd Owen y gynulleidfa wrth ganu Twll Bach y Clo, i gyfeiliant Meinir.

  Wrth fynegi gwerthfawrogiad y gynulleidfa a’u pleser pur daeth Llywydd y Gymdeithas, Carol Byrne Jones, â’r noson i’w therfyn.  Roedd mynd allan ar noson mor oer wedi bod yn werth yr ymdrech! Diolch yn fawr i Llenyddiaeth Cymru am noddi’r achlysur.

[ioantalfryn]

Mewn Anwybod – golwg ar waith T.H. Parry-Williams

Traddodwyd y ddarlith hon fel rhan o raglen ddarlithoedd Amgueddfa Gwefr Heb Wifrau, Dinbych ddiwedd Ebrill 2018

Mi ddes i ar draws gwaith T.H. Parry-Williams go iawn pan ôn i’n 16, yn ystod y cyfnod ansefydlog hwnnw pan dych chi ddim yn blentyn nac yn oedolyn chwaith.  I’r rhan fwyaf ohonon ni mae’n adeg o ansicrwydd ac o droedio’r ffin rhwng dau fyd.   Yn hanesyddol mewn cymdeithasau traddodiadol mae’na ddefodau clir, dychrynllyd weithiau, er mwyn cynorthwyo’r person ifanc i adael y cyfnod ansicr hwn a symud ymlaen a dod yn oedolyn cyflawn.   Y dyddiau hyn dyn ni yn y Gorllewin ddim yn gorfodi’n pobl ifainc i ddioddef seremonïau dyfod i oed brawychus (oni bai eich bod chi’n digwydd ystyried pethau fel proms yn artaith emosiynol) ac o’r herwydd  mae pethau’n fwy annelwig yn y byd modern.  Mi wnes i ddarllen yn ddiweddar fod rhai cymdeithasegwyr hyd yn oed yn dadlau fod yr arddegau, oherwydd newidiadau yn ein ffordd o fyw, bellach wedi ymestyn ac yn parhau tan ryw 24. 

Petai rhaid i ddyn orfod dewis cydymaith llenyddol Cymraeg ar gyfer y tir neb hwnnw rhwng bod yn blentyn a bod yn oedolyn i mi y dewis delfrydol fyddai T.H. Parry-Willams.  Mae ei waith cyhoeddedig yn frith o gyfeiriadau at ffiniau a bylchau, ac at bethau a safbwyntiau hylifol sydd ddim yn gyfangwbl y naill beth na’r llall – yn

“Hanner a hanner heb ddim yn iawn

Heb ddim yn ei grynswth na dim yn llawn.”

Yn wir mi allen ni ddadlau mai’r geiriau pwysicaf oll yng ngwaith T.H.  Parry-Williams yw geiriau megis ‘rhwng’, ‘ond’, ‘ac eto’ neu jest ‘na’ .

Erbyn hyn dw i dros fy nhrigain ac yn teimlo weithiau bron fel oedolyn. Ond mae gwaith T.H. Parry-Williams yn dal i fy nenu oherwydd y lle canolog sy’n cael ei roi ynddo i ansicrwydd, amhendantrwydd ac ‘anwybod’, chwedl yntau, nid fel ystadau meddyliol dros dros dro neu ddiffygion gwybyddol y gellid eu cywiro rywbryd yn y dyfodol ond fel nodweddion craidd y profiad dynol. 

Os ydyn ni am ddeall ymlyniad diwyro T.H. Parry-Williams wrth y nodweddion hylifol ac amhendant hyn byddai’n werthfawr i ni’n hatgoffa’n hunain o rai o’r daeargrynfeydd deallusol a ysigodd y byd modern ddiwedd y 19eg ganrif a dechrau’r 20fed. 

Charles Darwin ar ddiwedd ei oes

Roedd Charles Darwin ac Alfred Russell Wallace wedi dangos nad oedd dyn yn ddim byd amgenach na nag un enghraifft arall o’r broses esblygiadol ddi-ragluniaeth sy’n cael ei gyrru gan ddetholiad naturiol.  Fel y nodwyd gan E. Tegla Davies yn ei hunangofiant Gyda’r Blynyddoedd roedd y feirniadaeth fodern wedi tanseilio Cristnogaeth ffwndamentalaidd oes ei rieni, rhywbeth a greodd gryn loes i’r T.H. Parry-Williams ifanc.  Ac ym myd ffiseg roedd meddylwyr mentrus megis Einstein a Niels Bohr wedi llwyr chwyldroi ein dealltwriaeth o’r byd ffisegol gyda Damcaniaeth Perthnasedd ar y naill law a Mecaneg Cwantwm ar y llall.  Nid lleihau ansicrwydd, amhendantrwydd ac ‘anwybod’ wnaeth y darganfyddiadau hyn, fodd bynnag,  ond ychwanegu atyn nhw.  Yn wir dangosodd Werner Heisenberg trwy ei Egwyddor Ansicrwydd fod ansicrwydd, amhendantrwydd ac anwybod yn nodweddion oedd wedi’u plethu i mewn i wead y byd cwantwm.

Mae’n ddiddorol nodi fod Niels Bohr, wrth ddewis arfbais academaidd iddo’i hun pan anrhydeddwyd o gydag aelodaeth o Urdd Yr Eliffant gan goron Denmarc ym 1947, wedi dewis cynnwys yn y canol y symbol Tai Chi, symbol sy’n tanlinellu hylifedd y cosmos wedi’i reoli gan ryngweithiad dau rym cyferbyniol ond cydweithredol y Yin a’r Yang.  Uwchben y symbol cynhwysodd y geiriau Contraria sunt complementa. Roedd y weithred hon yn brawf o’r dylanwad cynyddol roedd syniadau Dwyreinol megis Taoistiaeth a Bwdistiaeth yn eu cael ar feysydd mor wahanol â Ffiseg a Seicoleg y cyfnod.

Ryw flwyddyn yn ôl darllenais erthygl ymfflamychol iawn ar y we yn dwyn y teitl The Taoist Perversion of Twenieth Century Science oedd yn bytheirio yn erbyn y modd yr oedd gwyddonwyr a meddylwyr megis Niels Bohr, Wolfgang Pauli, Joseph Needham a’r athronydd a’r ymgyrchydd heddwch Bertrand Russell wedi llurgunio’r traddodiad gwyddonol gorllewinol trwy gofleidio syniadau Taoistaidd. Wrth ladd ar Niels Bohr a’i debyg mae’r awdur Michael Billington yn taflu’r bai mwyaf ar Bertrand Russell. 

“In each case, the gnostic, Taoist views of these men can be traced to Bertrand Russell, considered by many to be the most evil man of the Twentieth Century.”

Yn bersonol, byddwn i wedi cynnig enw ambell gymeriad arall ar gyfer y teitl hwnnw ond mae’r dyfyniad o leiaf yn tanlinellu’r dylanwad a fu ar faes gwyddoniaeth gan syniadau dwyreiniol.

Digwydd bod roedd gan Niels Bohr gysylltiad clós â Gogledd Cymru oherwydd y cydweithio a fu rhyngddo fo â dau wyddonydd Cymreig, sef William Ewart Williams o Rostryfan ac Edwin Augustine Owen o Flaenau Ffestiniog.  Bu’n gyfaill i Edwin Owen tan ei farwolaeth a daeth ar ymweliad i Ogledd Cymru un tro o leiaf.

Roedd T. H. Parry-Williams ei hun yn hyddysg iawn yn y gwyddorau ffisegol arloesol ac mae’n ymdrin â nhw mewn ysgrifau megis Samarkand, Darnau, Pendraphendod a Mr.Tomkins a Minnau.  Mewn dwy o’r ysgrifau hyn mae’n disgrifio’i hun fel “ffisegolwr bach ymofyngar”.  Yn Samarkand mae o hefyd yn tanlinellu’r cyswllt rhwng datblygiadau ym maes ffiseg a Bwdïaeth (“y grefydd fawr honno”, fel mae’n ei galw). Mae’r ysgrifau hyn yn ddadlennol iawn gan eu bod, yn ogystal â thanlinellu diddordeb byw iawn T.H. Parry Williams yn natblygiadau astrus ffiseg fodern, yn bwysicach fyth yn cael eu defnyddio ganddo i gefnogi ei safbwynt parthed anwybodawyedd sylfaenol bywyd.

Dyma sut mae T.H. Parry Williams yn gorffen ei ysgrif Samarkand;

“A’r cyfan a wnaf fydd codi dau osodiad bach o waith James Elroy Flecker (awdur sydd bron wedi mynd yn angof) a gadael i’r geiriau ddweud eu neges yn dawel. Yn y ddrama Hassan y maent yn digwydd, drama sy’n sôn am antur y Pererinion o Baghdad ar ryw “siwrnai aur”.  Ishak y minstrel sy’n llefaru :

We are the Pilgrims, Master, we shall go

Always a little further; ....

Ac ymhellach ymlaen y mae’n mynegi hyn ;

For lust of knowing what should not be known

We take the Golden Road to Samarkand.

Geiriau herfeiddiol, rhyfygus bron.  Ond beth petaem ni’n newid un gair bychan i weld a fydd rhywfaint o wirionedd tragwyddol yn y dyfyniad wedyn, i godi calon y ffisegwyr mentrus hyn, neu efallai i’w thorri :

For lust of knowing what can not be known

We take the Golden Road to Samarkand.

Ond na hidier. “It’s fun” medd un gwyddonydd mawr o’r Amerig.”

Mewn ysgrif arall, Dyfed, ar ôl trafod y profiad rhyfedd a gafodd un tro gyda hen faen cyntefig pan gollodd ei ffordd yn gyfangwbl  mae’n cyfeirio’n benodol at yr anwybodawyedd sydd yn ganolog i epistemeg.

“Dyfed, Dyfed.  Y mae hud ar y wlad o hyd, mi wrantaf, ac nid yw peth felly’n gweddu i’r oes hon.  Wrth geisio f’amddiffyn fy hun, fy unig ddadl yw bod y gwyddonwyr yn haeru mai “termau perthynasol” yw dwyrain a gorllewin wedi’r cwbl : cyfeiriadau ac ni d“reolaethau” ydynt.  Ac wrth gofio am y maen bod-a-pheidio hwnnw, byddaf yn ymgysuro trwy ddweud wrthyf fy hun yn nullwedd yr athronwyr nad yw hyd yn oed epistemeg yn gallu penderfynu’n sicr seiliau gwybodaeth am yr hyn sy’n cyfansoddi’r gwahaniaeth rhwng natur bod a difod.”

Mae anwybodadwyedd pethau yn cael lle amlwg hefyd yn un o gerddi pwysicaf T.H. Parry-Williams sef I’m Hynafiaid, cerdd o orfoledd gorchfygol sydd, oherwydd ei ddefnydd o’r gair ‘dyheu’ yn ein hatgoffa o ddadl sylfaenol Bwdïaeth mai’r hyn sydd wrth wraidd dioddefaint dirfodol y ddynolryw (yn ôl cyfieithiadau Gorllewinol o rai o’r ysgrythurau Bwdïaidd, o leiaf) yw ‘dyheu’.  Dylid nodi wrth fynd heibio, fodd bynnag, nad yw’r dyfyniadau lu a geid ac a geir yn y Gorllewin o eiriau’r Bwda bob tro’n llythrennol gywir. Chwilwch am ‘Desire is the root of all suffering’ ar Google ac mi gewch lwythi ohonyn nhw.  Fel y nododd T.H. Parry Williams ei hun un tro, fodd bynnag, ddylen ni ddim credu pob dim dyn ni’n ei ddarllen ar y we.  Ta waeth, dyma’r gerdd yn ei chyfanrwydd.

I 'm Hynafiaid

1

Diau mai prin oedd eich grasusau chwi                                                      

Na throsglwyddasoch odid ddim i mi.

 Ni chefais gennych lawnder manna a medd,                                                      

Dim ond gweddillion megis gwedi gwledd.

 Ni chefais dwymyn un diddanwch pur,

Dim ond gogleisisad bob yn ail â chur.

 Ni chefais lif pen-llanw nwyd ar dro,  

Dim ond rhyw don fach bitw ar y gro.

 Ni chefais win cyforiog unrhyw ddawn,  

Dim ond rhyw jóch o gwpan hanner llawn.

 Ni chefais sadrwydd barn yn waddol drud,

Dim ond ymennydd sydd yn rhemp i gyd.

 Ond diolch byth, er lleied a roed im,  

Nid ydwyf yn dyheu am odid ddim.

 2.

Na.  Chwarae teg i chwithau, cefais i  

Hen grefydd y mynyddoedd gennych chwi.

 Mi gefais gennych greigiau dan fy nhraed,  

A'u holl ddoethineb bagan yn fy ngwaed.

 Mi gefais gennych gred trwy'r hil i lawr  

Mai trech na dysg yw dwyster munud awr.

 Mi gefais nerth o fer eich esgyrn chwi  

I goelio, dro, fod un ac un yn dri.

 Mi gefais gennych ras o ffynnon bell  

I ganfod nad yw gwaeth fawr gwaeth na gwell.

 Mi gefais gennych fodd i synio'n glir  

Mai mewn anwybod y mae nef yn wir.

 A dyna pam, gan gymaint a roed im,  

Nad ydwyf yn dyheu am odid ddim.     

Roedd chwyldroadau mawr wedi digwydd hefyd ym maes cosmoleg ar ddechrau’r ugeinfed ganrif.  Ym 1920 cynhaliwyd yr hyn a alwyd ‘Y Ddadl Fawr’ rhwng  Harlow Shapely a Heber Curtis i drafod maint y bydysawd ac, yn benodol, a oedd nebiwlae troellog, pell yn gorwedd o fewn ein galaeth ni neu a oedden nhw’n alaethau annibynnol.   Roedd Shapely o’r farn mai ein galaeth ni, y Llwybr Llaethog, oedd y bydysawd ond roedd Curtis ar y llaw arall yn grediniol fod y nebiwlae hyn yn alaethau neu’n ‘ynys-fydysawdau’ cwbl ar wahân.  Yna, ym 1924 profodd Edwin Hubble yn bendant fod ein galaeth ni ond yn un galaeth ymhlith dau driliwn o bosib o alaethau.  Dros nos felly, bron, daethpwyd i sylweddoli bod y bydysawd yn aruthrol fwy na’r hyn a dybid ynghynt a bod y ddaear, o’r herwydd, yn llawer llai canolog i drefn y cread.

https://www.youtube.com/watch?v=O57DyNMRGY8

Llun o filoedd o alaethau gan delesgôp Hubble a enwyd ar ôl y seryddwr enwog

Mae dylanwad y darganfyddiad hwn i’w weld yn amlwg ar un arall o gerddi creiddiol Parry-Williams sef ‘Dychwelyd’, cerdd sydd hefyd, o bosib, yn cyfeirio at y darlun o realiti a oedd yn deillio o faes Ffiseg Cwantwm. Wna i ddarllen y gerdd i gychwyn ac wedyn ddyfyniad o lyfr Almaeneg sy’n ceisio esbonio’r byd cwantwm (a dw i’n cadw at y cyfieithiad Saesneg swyddogol) a diffiniad a geir ar wefan darlithydd yn adran Ffiseg Prifysgol Caergrawnt.  Cewch chi benderfynu a oes cysylltiad rhwng yr hyn a ddisgrifir yn y gerdd a’r darlun o’r byd cwantwm.  

Dychwelyd

Ni all terfysgoedd daear byth gyffroi Distawrwydd nef; ni sigla lleisiau'r llawr Rymuster y tangnefedd sydd yn toi Diddim diarcholl yr ehangder mawr; Ac ni all holl drybestod dyn a byd Darfu'r tawelwch nac amharu dim Ar dreigl a thro'r pellterau sydd o hyd Yn gwneuthur gosteg â'u chwyrnellu chwim. Ac am nad ydyw'n byw ar hyd y daith, O gri ein geni hyd ein holaf gŵyn, Yn ddim ond crych dros dro neu gysgod craith Ar lyfnder esmwyth y mudandod mwyn, Ni wnawn, wrth ffoi am byth o'n ffwdan ffôl, Ond llithro i'r llonyddwch mawr yn ôl.

Dyma’r dyfyniad o’r llyfr Almaeneg (iaith yr oedd T.H. Parry-Williams yn hyddysg iawn ynddi, cofier) :

“Modern theoretical physics …… has put our thinking about the essence of matter in a different context.  It has taken our gaze from the visible – the particles – to the underlying entity, the field.  The presence of matter is merely a disturbance of the perfect state of the field at that place; something accidental, one could almost say, merely a ‘blemish’….Order and symmetry must be sought in the underlying field.”

A dyma’r dyfyniad o’r wefan :

“Every  particle (in) your body – indeed, every particle in the universe – is a tiny ripple of the underlying field, moulded into a particle by the machinery of quantum mechanics.”

Mae’n bwysig nodi hefyd mai Almaeneg oedd prif iaith Ffiseg tan bumdegau’r ganrif ddiwethaf ac roedd cyrsiau prifysgol yng Ngwledydd Prydain yn aml yn cynnig gwersi Almaeneg teilwriedig i efrydwyr ffiseg.  Roedd T.H. Parry-Williams ei hun, wrth gwrs, yn hollol rugl yn yr iaith ac wedi astudio ym Mhrifysgol Freiburg.  Bu hyd yn oed yn cadw dyddiadur yn yr iaith Almaeneg ym 1917 pan oedd o wrthi’n gweithio ar fferm ei gefnder, Wil Oerddwr, gweithred herfeiddiol iawn o ystyried y berthynas rhwng Prydain a’r Almaen ar y pryd.

Os oedd T.H.Parry-Williams yn hyddysg yn y wyddoniaeth oedd yn trafod y byd allanol roedd ganddo hefyd ddiddordeb byw iawn, ysol hyd yn oed, yn y darganfyddiadau hynny oedd yn ymwneud â’n byd mewnol ac yn enwedig yr anwybodadwyedd oedd yn nodweddu’r byd hwnnw.  Mae’n hysbys fod T.H.Parry Williams wedi mynychu darlithoedd ar seicoleg pan oedd yn y brifysgol yn Freiburg a pharhaodd i ymddiddori yn y pwnc trwy gydol ei fywyd.  

Sigmund Freud a’i sigâr enwog

Rhwng degawdau olaf y C19eg a chwarter cyntaf yr ugeinfed ganrif dadleuodd ffigyrau megis William James, Sigmund Freud, Carl Jung ac eraill fod prif ffrwd ein prosesau meddyliol wedi’u seilio ar weithgaredd rhan o’r ymennydd a oedd yn gweithio’n y dirgel, sef yr isymwybod neu’r anymwybod.  Roedd gwahaniaethau mawr rhwng eu fersiynau gwahanol o’r hyn yw’r is neu’r anymwybod ond yr hyn oedd yn gyffredin i’r syniadau oll oedd y sylweddoliad ein bod ni fel unigolion i raddau helaeth yn cerdded ‘ar ddiarwybod droed’.

A bod yn fanwl gywir dylem ddisgrifio’r darganfyddiadau modern ynglŷn â natur y meddwl dynol fel ail-ddarganfyddiadau.  Yn ôl Guy Claxton yn ei lyfr Noises from the Darkroom cyn i Rene Descartes droi’r drol gyda’i Cogito Ergo Sum, oedd yn dyrchafu’r meddwl ymwybodol ac yn alltudio’r isymwybod, roedd pobl yn gyffredinol yn derbyn fod y rhan fwyaf o’n prosesau meddyliol y tu hwnt i’n dirnadaeth.

“Nid yw absenoldeb sylw ymwybodol yn brawf o absenoldeb gweithgaredd meddyliol” meddai Plotinus yr athronydd o’r drydedd ganrif gan ychwanegu “gall teimladau fod yn bresennol heb ymwybyddiaeth ohonynt”.

Yna, yn y bedwaredd ganrif ysgirfennodd Awstin Sant :

“Ni allaf ddirnad yn llwyr y cyfan o’r hyn yr ydwyf .....mae’r meddwl yn rhy gul i gynnwys ei hun.”

A mil o flynyddoedd yn ddiweddarach dadleuodd Sant Thomas Aquinas fod   

“prosesau yn yr enaid nad ydym yn ebrwydd ym ymwybodol ohonynt”.

Mae gwaith William Shakespeare yn frith o gyfeiriadau at annirnadwyedd y meddwl dynol ond mae un dyfyniad yn ddigon i danlinellu hyn sef hwn a geir ar ddechrau’r Merchant of Venice.

“In sooth, I know not why I am so sad:

It wearies me; you say it wearies you;

But how I caught it, found it, or came by it,

What stuff ‘tis made of, whereof it is born,

I am to learn;

And such a want-wit sadness makes of me,

That I have much ado to know myself.”

Mae hyn yn f’atgoffa i o’r rhagymadrodd i’r gerdd Dwy Gerdd o’r gyfrol Cerddi ‘sy’n tywyll sôn’, medd T.H. Parry-Williams

“am beth a ddaeth

I’m dirnad, unwaith ac a aeth.

Ni wn  beth ydoedd - a pha waeth.”

Cyn symud ymlaen i drafod cyfeiriadau T. H. Parry-Williams at yr isymwybod a haenau anwybodadwy o’r meddwl dynol  dylwn yn gyntaf ddiffinio’r hyn rwyf yn ei olygu gan y term ‘Isymwybod’ gan fod cymaint o wahaniaethau rhwng fersiynau Freud, Jung, Adler ac eraill o’r hyn yw’r isymwybod neu’r anymwybod.  Yn gyffredinol byddaf yn defnyddio’r term Isymwybod i olygu’r prosesu meddyliol hwnnw sydd y tu allan i ffocws ein hymwybyddiaeth.  Oherwydd y dryswch rhwng y gwahanol fodelau o’r isymwybod roedd y Dr. Georgi Lozanov, y seicolegydd o Fwlgaria a chrëwr y dull Dad-Awgrymeg a ddefnyddir gan Popeth Cymraeg ac a ddefnyddiwyd ar y rhaglenni Cariad@iaith, wedi dewis defnyddio’r term ‘paraymwybodol’ i ddisgrifio’r clwstwr hwn o brosesau sef – y tu allan i ymwybyddiaeth.  Mi allwn innau fod wedi defnyddio’r term hwnnw hefyd serch ei fod braidd yn anghyfarwydd ac efallai’n awgrymu prosesau paranormal ac nid dyna fy mwriad.

I ninnau heddiw yn oes marchnata soffistigedig sy’n fwriadol yn ceisio dylanwadu ar ein hymddygiad masnachol a gwleidyddol yn ddiarwybod i ni dyw’r syniad o brosesu meddyliol anymwybodol ddim mor chwyldroadol ag yr oedd ddechrau’r ugeinfed ganrif.  Mae seicolegwyr a niwrolegwyr di-rif wedi dangos erbyn hyn mai prosesu anymwybodol yw’r norm ym myd natur ac mai datblygiad prin iawn yw prosesu ymwybodol. Mae rhai’n dadlau hyd yn oed mai sgil-effaith damweiniol, o bosib, yw ymwybyddiaeth, yn enwedig hunan ymwybyddiaeth, sydd ddim wir yn cyflawni fawr o ddim, os o gwbl.  I’r sawl sy’n coleddu’r safbwynt hwn dyw ymwybyddiaeth yn ddim byd amgenach nag epiphenomenwm, rhywbeth tebyg i’r sŵn y mae chwiban trên stêm yn ei gynhyrchu pan fo’r stêm yn cael ei yrru allan o’r boilyr.  Dyw’r chwibanu ddim yn gyrru’r trên,yn hytrach mae’n ganlyniad i weithgaredd mecanyddol y trên.

Ddiwedd y bedwaredd ganrif ar bymtheg a dechrau’r ugeinfed ganrif y gred boblogaidd, gyffredinol oedd fod pobl yn gwneud penderfyniadau ymwybodol ac wedyn yn gweithredu ar sail y penderfyniadau hynny.  Er gwaethaf astudiaethau rhif y gwlith sy’n dangos nad felly dyn ni’n gweithredu, mewn gwirionedd, a’n bod ni, yn hytrach, yn gwneud penderfyniadau ar sail emosiynau a rhagfarnau cudd ac ond yn defnyddio rhesymeg i gyfiawnhau’r penderfyniadau hynny i ni’n hunain mae’r gred hon yn dal i gael ei choleddu gan y cyhoedd yn gyffredinol.  Mae’n greiddiol hefyd i’n system gyfreithiol o hyd, wrth gwrs. Heblaw am mewn achosion anarferol iawn pan fydd troseddwr yn amlwg yn dioddef o anhwylder meddyliol, fyddai amddiffyniad ar sail y ddadl nad y troseddwr fel unigolyn oedd yn gyfrifol am yr ymddygiad troseddol ond ei isymwybod ddim yn cael ei dderbyn fel amddiffyniad dilys.

Daeth T.H.Parry-Williams i aeddfedrwydd fel llenor, felly, pan oedd yr hen sicrwydd yn y byd allanol, y byd mewnol a’r byd ysbrydol yn gwegian.  “Gwae ni ein geni mewn oes mor dreng” meddai Hedd Wyn “a Duw ar drai ar orwel pell”.  Neu yng ngeiriau T.H. Parry-Williams ei hun :“Gwae ni ein dodi ar dipyn byd / Ynghrog mewn ehangder sy’n gam i gyd”

Mae’n hysbys fod y cyfnod o gychwyn y Rhyfel Byd Cyntaf ymlaen wedi bod yn un cythryblus iawn i T. H. Parry-Williams ar lefel bersonol, yn enwedig oherwydd y sen a’r beirniadu a fu arno oherwydd ei safbwynt tuag at y rhyfel hwnnw pan ddewisodd fod yn wrthwynebydd cydwybodol.  Yr hyn sy’n bwysig ei nodi, fodd bynnag, yw ei fod wedi ceisio ymdopi â’r cythrwfl mewnol hwn trwy osod ei feddyliau ar bapur a bod y broses hon o drin geiriau wedi bod yn fodd iddo gael cip (ond nid dealltwriaeth trylwyr, sylwer) ar ei anian o ei hun, fel yr esbonia yn y gerdd  Geiriau.

Geiriau

Ni wn, yn wir, pa hawl a roed i mi

I chwarae campau â’ch hanfodau chwi,

 A’ch trin a’ch trafod fel y deuai’r chwiw,

A throi a throsi’ch gogoniannau gwiw;

 Ond wrth ymyrraeth â chwi oll ac un

Mi gefais gip ar f’anian i fy hun.

Roedd hyn yn debyg iawn i’r hyn wnaeth Jung pan gyfansoddodd ei Lyfr Coch yn ystod cyfnod cythryblus iawn yn ei hanes yntau ac mae’n ein hatgoffa hefyd o eiriau (tafod ym moch, mae’n debyg) y nofelydd E.M. Foster :

“How do I know what I think until I see what I say?”

I mi gellid rhannu myfyrdodau T. H. Parry-Williams ynglŷn â’r meddwl dynol yn ddau hanner sef myfyrdodau ynglŷn â chymhellion ac ymddygiad pobl eraill a myfyrdodau ynglŷn â’i anian o ei hun.  O safbwynt deall cymhellion ac ymddygiad pobl eraill mae’n nodi mewn sawl man yn ei waith ei fod o wedi datblygu’r gallu i weld trwy pobl yn hawdd. 

Ar ddechrau ei ysgrif Cydwybod mae’n cyfeirio at y gynneddf anniddan sydd gan ambell un

“i weld trwy ei gyd-ddyn, canfod triciau ei feddwl ac ystyr ystumiau ei ymarweddiad, a gwybod beth sydd y tu ôl i’w ben o hyd, ac yntau’n meddwl ei fod yn diniwed dwyllo ac yn ymguddio trwy’r adeg.  Y mae’r gynneddf hon gan ambell un oherwydd ei fod, ysywaeth, yn ei adnabod ei hun ac wedi mentro dadansoddi tipyn ar y greddfau a’r tueddiadau a’r anwydau sydd wedi cordeddu i wead ei fod a’i fyw ef ei hun.  Hen beth digon cas ydyw,ond pur gyfleus a diddorol weithiau, y treiddio hwn trwy dwyll cyffredin y dyn cyffredin yn gyffredinol.  Onid mân dwyllo ydyw deuparth ein byw beunyddiol?”

Yn ei ysgrif Gair o Brofiad wedyn mae rhyw hen ŵr anhysbys yn dad-berfeddu Parry Williams yn seicolegol ac yn dweud pethau fel hyn wrtho :

“Ond fe fyddai’n enllibiol ddadlennol o beth petaem yn gwybod ac yn mynegi’r hyn yw gwir feddyliau a barnau pobl.  Yn wir, y mae’n bosib gwneud gès go lew, a byddaf i, fel tithau, yn gweld y tu ôl i benglogau pobl pan fyddant yn traethu, ac yn gwybod yn sicr pa beth yw’r gwir gynnwys sydd yno a pha beth yw’r cymhellion sy’n brydio yn y fan honno.  Nid tuedd afiach i amau pawb a phopeth yw peth fel hyn, cofia, ond cynneddf iach – ddigon annifyr – i ddehongli ymadroddion a gweithredoedd dynion.  A chyda profiad y mae’r dehongli’n mynd yn haws wrth i ddyn fynd yn hŷn............... Nid mewn ysbryd dig oherwydd unrhyw dro cas arbennig gan neb yr wyf yn mynegi hyn oll wrthyt, ond fel profiad oer a di-nwyd; ac y mae pawb sy’n onest lygad-agored yn gorfod credu’r peth, mai geudab, ffalster, twyll a chelwydd – pydredd yr enaid – sydd fwyaf ei rym yng ngweithgareddau dynion.”

Pan ddaw hi at ddeall ei anian ei hun, fodd bynnag, mae ei ddadansoddiad yn llawer llai pendant.  Yn wir mae ei ddatganiadau am ei fydysawd mewnol yn tanlinellu’r ffaith fod yr hyn sy’n digwydd o dan ei fonet ei hun (yn wahanol i’r hyn sy’n digwydd o dan fonet JC3636) yn anwybodadwy.

Y gerdd enwocaf o’i eiddo i drafod hyn yw Dryswch, cerdd fodern iawn ei thestun o ystyried safbwynt y gwyddorau meddyliol bellach ynglŷn â rhithioldeb yr hunan dynol.  Dyma hi i chi.

Dryswch

Mae amryw byd ohonom yn fy nghlai,

Blithdraphlith oddi mewn, pob un â’i gri,

Pob un â’i rinwedd a phob un â’i fai.

Dieithriaid ydym ôll, - eto myfi.

  Rhagor nid oes rhwng rhinwedd un a’i fai.

Ymysg y tryblith nid adwaenir cri.

Mae amryw byd ohonom yn fy nghlai.

Myfi ŷnt oll, - ac eto nid myfi.

 Mae’r un math o syniad wedi’i fynegi gan awduron eraill.  Dyna ddyfyniad enwog Walt Whitman allan o Song of Myself

“Do I contradict myself? Very well, then, I contradict myself; I am large -- I contain multitudes.”

a chyfaddefiad Virginia Wolf yn Orlando

”A biography is considered complete if it merely accounts for six or seven selves, whereas a person may well have as many as a thousand.”

Mae’n ddiddorol sylwi fod y gerdd Dryswch uchod wedi’i hepgor o’r Detholiad o Gerddi a gyhoeddwyd yn enw T.H. Parry-Williams ei hun ym 1972, ynghyd ag ychydig o gerddi ‘seicolegol’ eraill megis y tywyll Dwy Gerdd y cyfeiriwyd ati eisoes ac Ymennydd. Roedd hynny’n benderfyniad arwyddocaol o ystyried natur eiconig y cerddi hyn. Wedi’r cyfan roedd John Gwilym Jones wedi benthyg llinell olaf y gerdd Dryswch fel teitl ar gyfer Ac eto Nid Myfi, ei ddrama fawr seicolegol yntau.   Beth bynnag y rheswm am yr hepgor bydd darllenwyr newydd sydd ond yn darllen detholiad 1972 yn hytrach na’r cyfrolau gwreiddiol yn cael golwg llai tywyll a llai treiddgar, o bosib, o deithi meddwl hanesyddol T.H. Parry-Williams.

Un o’r ysgrifau sy’n rhoi’r sylw mwyaf i anwybodadwyedd ei fyd mewnol yw ‘Yr Efe’ (sydd yn ein hatgoffa o’r term Das Es – yr Id / the It - a luniwyd gan Sigmund Freud i ddynodi rhan gyntefig, afreolus y psyche dynol).  Ar ôl esbonio sut y daeth o a’i gyfoedion i ddefnyddio’r ymadrodd anramadegol hwn ‘Yr Efe’ oherwydd eu magwraeth Feiblaidd i olygu “be’ chi’n galw” neu “thingamijig” mae’n mynd ymlaen i ddisgrifio digwyddiad brawychus pan gollodd reolaeth o’i gar gan bron â phlymio dros ochr dibyn serth.  Yr hyn sy’n berthnasol i’r drafodaeth hon yw’r ffaith fod T.H. Parry-Williams yn cydnabod ar ddiwedd yr ysgrif fod ei ddefnydd o’r gair yn tanlinellu ei anallu i adnabod a deall haenau ohono fo ei hun a threfn y cread.

“Un o wifrau'r clawdd - a honno'n dynn hyd at dorri - oedd yr unig beth erbyn hyn a'i rhwystrai rhag rowlio bendramwnwgl i'r gwaelod, a minnau gydag ef oddi mewn iddo.  Pan safodd, llwyddais i agor ei ddrws a neidio allan yn gynt na chynta' y gallwn. Yn niogelwch y tu allan mi edrychais yn syn arno yno, a'r geiriau a ddaeth o' m genau oedd, "Wel, dyna'r Efe wedi ei gwneud hi.". Ond ni wn eto at beth na phwy y cyfeiriwn - y cerbyd, myfi fy hun, ynteu rhyw Bŵer anweledig a all fod weithiau'n ymyrryd â threfn normal symudiadau'r greadigaeth.  Ac ni chaf byth wybod gennyf i fy hun pwy oedd yr Efe hwnnw. “ 

Mae’r dallineb mewnol hwn ynglŷn â gweithrediad ein meddyliau yn rhywbeth sy’n cael ei gydnabod fel nodwedd  cyffredin gan arbenigwyr meddwl ein cyfnod ni.  Y term amdano yw rhith mewnwelediad neu introspection illusion ac yn ôl y dystiolaeth sydd ar gael mae unigolion yn ei chael hi’n haws o lawer dadansoddi bwriadau pobl eraill na dadansoddi eu bwriadau personol eu hunain.  Mae hynny’n gwneud synnwyr o safbwynt esblygiadol gan ei bod hi’n bwysicach gwybod a ydy rhywun arall yn bwriadu’ch twyllo chi mewn rhyw fodd na gwybod a ydy’ch chi’n bwriadu twyllo rhywun arall.  Pan ddaw hi’n fater o ddeall ein cymhellion mewnol cudd fy meiau rhagof fi fy hun piau hi.  Mae’n haws twyllo pobl eraill os ydych chi cyn cychwyn wedi llwyddo i’ch twyllo chi’ch hunan.

Hyd yma yn y sgwrs hon dw i wedi bod yn pwysleisio argyhoeddiad T.H. Parry-Williams ynglŷn ag anwybodadwyedd pethau ond cyn cloi hwyrach y dylwn i gydbwyso’r ddadl hon ychydig a chydnabod fod T.H. Parry-Williams weithiau’n rhoi sylw i math gwahanol, anghyffredin o wybod ond gwybod sydd wedi’i gyfyngu i unigolion dethol yn unig.   Mae’r agwedd hon ar waith T.H. Parry-Williams yn haeddu ymdriniaeth eang iawn ynddi hi ei hun ond y cyfan y gwna i heno yw bras gyfeirio ati.

Yn ail hanner y gerdd I’m Hynafiad a ddarllenwyd yn gynt yn y sgwrs hon mae’n pwysleisio’r holl drysorau y mae wedi’u hetifeddu ganddynt gan nodi

                                                          “ Cefais i

Hen grefydd y mynyddoedd gennych chwi.

 Cefais greigiau dan fy nhraed

A’u holl ddoethineb bagan yn fy ngwaed

 Cefais gred trwy’r hil i lawr

Mai trech na dysg yw dwyster munud awr.”

Mae ‘hen grefydd y mynyddoedd’, y ‘doethineb bagan’ a’r ‘dwyster munud awr’ y mae’n cyfeirio atynt yn fan hyn yn sôn am brofiadau anghyffredin y mae’n eu profi mewn mannau penodol ac sy’n cael sylw ganddo mewn nifer o’i ysgrifau megis Drws Y Coed, Archoffeiriad a Pen Bwlch.  Mae’n eu disgrifio fel ‘cynyrfiadau’r ffin’, sef y ffin dybiedig rhwng corff ac enaid a drafodir ganddo  mewn sawl lle, ac yn ei ysgrif Drws Y Coed mae’n mentro rhoi esboniad o ryw fath ynglŷn â’u tarddiad.

“Pan fo synhwyrau cydnabyddedig ac anghydnabyddedig y corff trwy ryw offerynoliaeth neu'i gilydd yn gallu ymestyn allan i'r ffin hon y daw i ddyn brofiadau nad ydynt o'r byd hwn.  Yr adeg honno y gwêl ysbrydion, y clyw ganu yn yr awyr, yr ymdeimla ag ymdoddiad y gorffennol a'r dyfodol.” 

Yn hwyrach ymlaen yn yr ysgrif mae’n pwysleisio fod ‘cynyrfiadau ffin’ yn ‘haws eu synhwyro a’u profi’n ysmudiadau angerddol’ mewn ambell fangre, yn fwyaf arbennig, yn ardal Drws Y Coed.

Llyn Nantlle, Drws Y Coed a’r Wyddfa yn cawrio yn y cefndir

Mae o hefyd yn pwysleisio mai

“hwynt-hwy, er gwaethaf eu natur ansylweddol, ydyw’r agweddau mwyaf di-ragrith ac anffuantus ar ein dynoldeb.”

Mae’n bosib fod tiriogaeth y ffin, ble y gwelir ysbrydion a thylwyth teg, ble y clywir canu yn yr awyr a ble yr ymdeimlir ag ymdoddiad y gorffennol a’r dyfodol, yn gysylltiedig â’r diriogaeth a elwir yn The Middle Kingdom yn Iwerddon, sef y diriogaeth honno rhwng nefoedd y Cristion a byd daearolion ble mae bodau megis Y Tylwyth Teg, ysbrydion a bodau lledrithiol eraill yn trigo. 

Dyma’r hyn sydd ganddo i’w ddweud am diriogaeth y ffin yn ei ysgrif Y Gri.

“Y mae byd cnawd a sylwedd yn ddigon gwirioneddol fel rheol, a byd yr ysbryd hefyd i’r rhai sy’n gallu treiddio iddo ambell dro........ ond y mae pethau’r tir terfyn yn ddryswch i’r dyn ysbrydol yn ogystal ag i’r dyn daearol.”

W.B. Yeats, bardd a chyd-Gelt, oedd yn rhannu diddordeb T.H. Parry Williams yn Y Tylwyth Teg a bodau lledrithiol eraill

Roedd gan y bardd Gwyddelig W.B.Yeats ddiddordeb mawr yn y diriogaeth hon a chan ein bod ni’n trafod rôl amheuaeth yng ngwaith T.H. Parry-Williams mae’n werth cofio geiriau ryw sgeptig o’r paranormal (gyda thatŵ o lun Mohawk ar ei fraich, am ryw reswm) a ddyfynnwyd gan Yeats yn ei gyfrol Mythologies;

“No matter what one doubts, one never doubts the faeries, for ….. they stand to reason.”

Mae’r profiadau o lwyr ymgolledd y mae Parry-Williams yn eu cael, fel sy’n cael ei awgrymu ganddo yn ei ysgrif Archoffeiriad, yn debyg iawn o ran eu natur i brofiadau cyfriniol serch nad oes unrhyw ymdeimlad o bresenoldeb dwyfol ynghlwm â nhw.  Yn hyn o beth maen nhw’n wahanol iawn i’r hyn a ddisgrifir yng ngherdd gyfriniol Gristnogol Waldo Williams Mewn Dau Gae.  Wrth sôn am y profiad y mae’n ei gael wrth grwydro dolydd Pwllcenawon â’i wn dan ei gesail dywed y bydd yn hawdd ganddo

“lithro o ran fy ystâd eneidiol – gwych yr ymadrodd – i ryw fath o berlewyg hyfryd ansylweddol;”.  

Mae’n mynd yn ei flaen i gyfeirio unwaith eto at y ffin rhwng corff ac enaid a disgrifio’r ystâd gyfriniol hon yn fwy manwl ‘yn rhes fel ateb cwestiwn cemeg mewn arholiad ysgol’.  Ond mae’n pwysleisio, fodd bynnag, ‘nad yw iaith yn ddigonol’ i ddiffinio’r profiad ac felly ‘pa les ymboeni’n ofer i geisio’i ddehongli?’ ‘Y mae’r rhai sy’n gyfarwydd ag ef yn gwybod,’ meddai  ‘ac ni ellir cyfleu syniad amdano i’r anghyfarwydd.’  

Mae’r cyfuniad hwn o’r ymdeimlad o sicrwydd diwyro sy’n codi o’r profiad - ‘y gwybod cyfrin’, os mynner  - ynghyd â’r anhawster i’w fynegi yn wrthrychol mewn geiriau yn elfen gyffredin iawn mewn adroddiadau o brofiadau cyfriniol ac mae ysgrifau T.H. Parry-Williams ei hun yn enghreifftiau nodweddiadol iawn ohonyn  nhw.

Mae R. Gerallt Jones, yn ei gyfrol ar T.H. Parry-Williams yn y gyfres Dawn Dweud yn croniclo’r ohebiaeth ddiddorol a fu rhwng gwraig o’r enw Myfanwy Morris o Ruthun a T.H. Parry-Williams  ddiwedd y tridegau.  Roedd hi wedi cysylltu gydag o yn benodol gan ei bod hithau wedi profi ysgogiadau tebyg i’w eiddo yntau.  Mae ei llythyrau’n rhai dwyieithog ac yn cyfeirio at gyfrinwyr hanesyddol megis Awstin Sant, Sant Ffransis a Morgan Llwyd.  Ar ddiwedd ei llythyr olaf at at T.H. Parry-Williams, ar ôl sôn am ei hunigrwydd o brofi ysgogiadau nad oedd pobl eraill, yn gyffredinol, yn eu deall a sôn am anogaeth Pedrog ( a gyfarfu un tro) iddi wrando ar ei phrofiadau ei hun mae’n mynegi eu diolch fod T.H. Parry-Williams, o leiaf, wedi medru disgrifio profiadau cyfriniol tebyg yn ei weithiau llenyddol.

“And now, TH Parry-Williams, a mystic of the mystics – thank God for him too. I feel less lonely because he is in the world.  Good night.”

Un o’r testunau canoloesol pwysicaf i drafod cyfriniaeth oedd yr arweinlyfr ymarferol gan awdur anhysbys o Loegr The Cloud of Unknowing ac mae’r llyfr hwn wedi dylanwadu ar nifer o lenorion a phersonau creadigol megis W. Somerset Maugham dros y blynyddoedd.  Cyhoeddwyd argraffiad o’r llyfr ym 1922 gyda rhagymadrodd gan Evelyn Underhill, yr arbenigwraig ar gyfriniaeth.  O ystyried defnydd cwbl fwriadol T.H. Parry-Williams o’r term anghyffredin ‘anwybod’ yn y gerdd I’m Hynafiaid fyddai hi ddim yn afresymol tybio, efallai, fod teitl a chynnwys y llyfr wedi dylanwadu ar ei farn yntau parthed ei brofiadau o ‘ddwyster munud awr’. 

Erbyn hyn mae niwrolegwyr wedi medru dangos fod rhannau penodol o’r ymennydd naill ai’n cael eu tanio neu’u distewi pan fydd rhywun yn cael profiad trosgynnol neu gyfriniol, sef llabed yr arlais (temporal lobe) yr inswla blaen (anterior insula) a’r cortecs cyndalcennol dorso-ochrol (dorsolateral preforontal cortex).  Mae rhai astudiaethau hefyd wedi nodi rhannau eraill o’r ymennydd.  Effaith y patrymau tanio ymenyddol anarferol hyn yw lleihau’r ymdeimlad o’r hunan – sef colli’r ‘ym’ wrth lwyr ymgolli – ymdoddi i’r cread a chreu’r ymdeimlad o argyhoeddiad di-wyro er nad oes gwrthrych i’r argyhoeddiad neu’r gwybod hwnnw.  Gall hyn ddigwydd i unrhyw un ond mae niwed i’r rhannau uchod o’r ymennydd yn gallu cryfhau’r tebygolrwydd o’i brofi.  Mae hyn hefyd yn digwydd yn aml os bydd rhywun yn ddioddef haint epileptig yn ardal llabed yr arlais.

Fyodor Dostoevsky

Roedd Fyodor Dostoevsky yn ddioddef o’r math hwn o epelepsi ac mae’n disgrifio’r ymdeimlad o ecstasi roedd o’n ei brofi yn union cyn un o’i heintiau fel a ganlyn :

“For several moments ………. I would experience such joy as would be inconceivable in ordinary life – such joy that no one else could have any notion of. I would feel the most complete harmony in myself and in the whole world and this feeling was so strong and sweet that for a few seconds of such bliss I would give ten or more years of my life, even my whole life perhaps.”

Mae’r arbenigwraig ar grefydd gymharol ac awdur llyfrau megis A History of God Karen Armstrong yn trafod yn onest y posibilrwydd fod ei phrofiadau crefyddol hithau yn deillio’n uniongyrchol o’i hepilepsi llabed yr arlais, ond, serch hynny, mae’n gadael y drws yn gil-agored i fodolaeth y dwyfol neu’r trosgynnol.

“My neurologist once told me that people with temporal lobe epilepsy are very often intensely religious. Certainly just before I have a grand mal fit I have a ‘vision’ of such peace, joy and significance that I can only call it God. What does this say about the whole nature of religious vision? ………Is it possible that the feeling I have had all my life that something – God, perhaps? – is just over the horizon, something unimaginable but almost tangibly present, is simply the result of an electrical irregularity in my brain? It is a question that can’t yet be answered, unless it be that God, if He exists, could have created us with that capacity for Him, glimpsed at only when the brain is convulsed.” (Armstrong, 1983)

Mewn pobl sydd heb brofi niwed niwrolegol neu sydd ddim yn dioddef o epelepsi llabed yr arlais mae’r profiadau cyfriniol hyn yn aml yn digwydd yn dilyn cyfnod o fyfyrio estynedig neu o ganlyniad i ymgais gan yr ymennydd i ddelio â pharadocsau ac ansicrwydd dwys, fel rhyw fath o falf yn gollwng tensiwn allan o’r system.  Dyna’r rheswm pam fod rhai traddodiadau crefyddol yn fwriadol yn dewis defnyddio paradocsau annatrysadwy i geisio sbarduno profiadau cyfriniol.  Yr enghreifftiau amlycaf o hyn (ond nid yr unig rai chwaith) yw’r traddodiadau Taoistaidd a Bwdistaidd C’han yn Tseina a Zen yn Siapan a Korea.  Os yw’r esboniad niwrolegol hwn yn gywir, o ystyried ymlyniad T.H. Parry Williams wrth baradocs ac anwybodadwyedd, dyw hi ddim yn syndod ei fod o, o dro i dro, wedi profi ystâd gyfriniol neu ‘berlewyg hyfryd ansylweddol’ i ddefnyddio’i ddisgrifiad ei hun.  Ond mae’n annhebygol fod gan hyn ddim byd i’w wneud ag unrhyw ffin dybiedig rhwng corff ac enaid.

Sy’n fy arwain i gloi at eiriau y bardd Saesneg John Keats, geiriau sydd, yn fy marn i, yn adleisio (ond yn rhagflaenu, wrth gwrs)  agwedd ganolog T.H. Parry-Williams tuag at anwybodadwyedd ac ansicrwydd. 

John Keats

Ym Mis Rhagfyr 1817, pan oedd yn 22 oed, aeth Keats i weld y pantomeim Nadolig blynyddol yn y Theatre Royal yng nghwmni ei gyfaill a’r beirniad llenyddol Charles Wentworth Dilke.  Wrth gerdded adref o’r pantomeim gyda Dilke dechreuodd y ddau drafod yn gyffredinol y grefft o ysgrifennu ac yn benodol natur athrylith llenyddol.  Yn sgil y drafodaeth a gafodd, ychydig ddiwrnodau’n ddiweddarach ysgrifennodd Keats lythyr enwog at ei frodyr sy’n crynhoi ei syniadau ynglŷn â natur yr hyn y mae’n ei alw yn ‘a Man of Achievement’

"I had not a dispute but a disquisition, with Dilke on various subjects; several things dove-tailed in my mind, and at once it struck me what quality went to form a Man of Achievement, especially in Literature, and which Shakespeare possessed so enormously : I mean Negative Capability, that is, when a man is capable of being in uncertainties, mysteries, doubts, without any irritable reaching after fact and reason.....".  

Pa ddisgifiad gwell y gallech chi ei gael o T.H. Parry-Williams, y llenor Cymraeg mwya’i ymlyniad at anwybodadwyedd a gŵr a oedd yn ymgorfforiad mor amlwg o’r Negative Capability y soniodd Keats amdano.  Roedd T.H. Parry-Williams wedi dewis ymgodymu â bodoli, chwedl Keats, ‘in uncertainties, mysteries, doubts, without any irritable reaching after fact and reason’ a cheisiodd, trwy ei waith llenyddol, ein hargyhoeddi ni mai ‘mewn anwybod y mae nef yn wir’.

Ôl Nodyn Personol

Mae’n rhyfedd fel y mae pytiau o farddoniaeth a ddysgoch yn ystod eich ieuenctid yn medru brigo i’r wyneb yn gwbl annisgwyl ar adegau pwysig o’ch bywyd.  A finnau wedi darllen gwaith T.H. Parry-Williams drosodd a throsedd droeon dyw hi ddim yn syndod, efallai, mai llinellau o un o’i gerddi o a ddaeth i’m cof ar adeg genedigaeth fy mhlentyn cyntaf.

Mae’r profiad o weld genedigaeth plentyn, pob plentyn, yn un arbennig iawn ond mae croesawu eich plentyn cyntaf i’r byd yn brofiad newydd, cwbl ddigynsail.  Wrth ddal fy nghyntaf anedig yn fy mreichiau yn fuan ar ôl iddi gyrraedd y byd hwn a syllu i mewn i ddyfnder llygaid oedd yn syllu nôl arna i gyda chwilfrydedd pur a deallusrwydd digyflyraeth yr hyn a lamodd i’m meddwl o nunlle (law yn llaw â rhaeadr o hormonau rhemp, mae’n siwr) oedd dechrau cerdd T.H. Parry-Williams Yr Ymwelydd.

Os daeth llygedyn bach o rywbeth gwell

    Na phridd y ddaear rywfodd ar ei hynt

O wyll disymud yr wybrennau pell .......................

Ac wrth i mi yrru adre’r noson honno, wedi cyfarfod yr ymwelydd newydd am y tro cyntaf, roedd fy muchedd innau, fel un T.H. Parry-Williams ei hun,

.................................. ar y ffin

    Rhwng nef a llawr - heb fod yn un o’r ddau;

[brevesdenatlyn]

DANGEREUSE INNOCENCE

Tome : 2.

Nombre de chapitres: 9 / 15.

Pairings: Nick Jonas & Katlyn Itachi.

Synopsis: ". Elle avait lutté pour récupérer son corps, il avait bataillé ferme pour qu'elle la mette en sourdine. Ces deux énergies opposées avaient fini par se mélanger et créer une réaction de rejet qui avait poussé Katlyn hors de son propre corps. Néanmoins, cette solution ne pouvait être que temporaire."

CHAPITRE 9: LUTTE

Brutalement arrachée à son propre corps, Katlyn mit un certain temps avant de se ressaisir. Ses propres yeux la fixaient avec stupeur et rage avant de se détourner. Son corps s'enfuyait sous le couvert des arbres pour échapper à la menace du soleil. Le vampire grondait de rage et de frustration. Katlyn comprit enfin ce qui se passait. Elle avait lutté pour récupérer son corps, il avait bataillé ferme pour qu'elle la mette en sourdine. Ces deux énergies opposées avaient fini par se mélanger et créer une réaction de rejet qui avait poussé Katlyn hors de son propre corps. Néanmoins, cette solution ne pouvait être que temporaire. Elle sentait en son for intérieur que plus elle resterait hors de son corps, plus son esprit s'atténuerait. Il ne lui restait déjà pas grand force. Alors, elle profita de cette occasion inouïe et retourna chez elle. Elle retourna auprès de Nicholas, toujours dévasté. Il était assis à la table du salon avec Luxus, Owen et David. Tous les quatre discutaient des mesures à prendre pour son cas. La mesure de mise à mort revenait plusieurs fois. Katlyn ne s'arrêta pas dessus. Elle savait que c'était la seule mesure à prendre maintenant. Iktar avait tout contrôle et elle ne pouvait plus l'arrêter. La résistance aurait dû venir de Nicholas. Pourtant, il ne disait rien, se contentant d'écouter cette réunion dont il se serait bien dispensé. Katlyn l'approcha pour communiquer avec lui.

  — Nicholas ?

  S'il l'entendit, il n'en laissa rien paraitre. Pas le moindre petit frémissement. Elle voulut lui toucher l'épaule pour provoquer une réaction mais se heurta à une barrière magique. Elle recula brutalement, surprise par cette décharge électrique. Elle aurait dû y penser. C'était une des choses que Nicholas lui avait apprises quand elle n'était encore qu'une débutante. Tous les loups se protègent contre les intrusions mentales. Ça les empêchait d'être manipulés.

  — On doit la retrouver maintenant.

— Le vampire gagne du terrain. Si ça continue, on ne pourra pas récupérer Katlyn.

— Amaya vient de nous dire que c'était encore possible.

— Combien de temps il va lui falloir pour ramener son cercle ? S'il reste vraiment si peu de temps, il faut retrouver Katlyn et la plonger dans un état de veille.

— Je doute que son hôte se laisse faire.

  Il était sûr qu'Iktar serait peu enclin à l'idée de se retrouver enchaîné dans une salle du Conseil au beau milieu d'un cercle magique qui le maintiendrait inactif aussi bien physiquement que mentalement. Surtout si c'était en vue de le tuer.

  — Je ne laisserais pas gagner, lâcha David, furieux.

— Qu'est-ce que tu proposes ? lui demanda Luxus.

— Je suis un excellent traqueur. Je peux la retrouver mais j'ai besoin du lien de sang de Brian et des pouvoirs de Katlyn.

— Ça risque d'être compliqué.

— Non, fit brièvement Nicholas.

— Qu'est-ce que ça veut dire ?

— Katlyn n'est plus en possession de ses pouvoirs.

— Ce n'est pas une mauvaise chose à l'heure actuelle.

— Où est-ce qu'ils sont ?

— La vraie question est de savoir comment David le sait.

— J'ai l'ouïe fine. Votre conversation quand vous avez enfermé Katlyn dans la salle magique m'est parvenue alors que je somnolais.

— Quelqu'un nous explique ? demanda Owen.

— Katlyn a effectué un transfert de ses pouvoirs lors d'un moment de lucidité. Elle me les a transmis afin qu'Iktar ne puisse pas s'en servir contre nous.

  Son initiative avait été la bonne. Ses pouvoirs étaient entre de bonnes mains et allaient servir à tenter de la sauver. Même si elle doutait que cela soit encore possible. Le temps filait à vive allure et déjà son corps la rappelait. Il fallait absolument qu'elle tente une nouvelle fois d'entrer en contact avec Nicholas. Tout système de protection avait une faille. Elle le savait pour l'avoir expérimenté. Il lui suffisait juste de trouver la faille dans le bouclier de Nicholas. Elle devait le faire très vite.

  — Je suis partant. Même si je doute qu'il y ait encore de l'espoir.

  Sa voix se cassa à la fin de sa phrase, confirmant à Katlyn qu'il était grand temps que tout cela cesse. Ou elle mourrait, ou elle retrouverait Nicholas. Le temps était contre eux mais ils ne céderaient pas. Ils pouvaient encore l'emporter.

  — On prend nos précautions et on se lance. Brian nous rejoindra dès la tombée de la nuit.

  Les loups commençaient à s'agiter. Katlyn ne pouvait pas laisser partir Nicholas sans lui avoir parlé. Elle essaya d'attirer son attention plusieurs fois. Sans résultat. La seule chose qu'elle parvenait à faire, c'était user son énergie. Déjà, elle sentait qu'il lui fallait rejoindre son corps avant de disparaitre complètement. Juste une dernière tentative.

  — C'est inutile, intervint une voix.

— Erza ? demanda Katlyn, surprise de la trouver là.

— J'ai déjà essayé de communiquer avec des tas de gens. Ils ne voient rien, n'entendent rien. Tout est voué à l'échec quand on est à l'état de fantôme.

— Faux. Les fantômes peuvent communiquer avec l'autre monde. Et je ne suis pas un fantôme. Je fais juste une... Expérience particulière.

— Comment pourrait-on communiquer avec eux ?

— Il suffit de tomber sur un mage ou un sorcier. Ils sont les seuls capables de voir les esprits.

— Ils sont de plus en plus rares.

— Il faut savoir où les trouver.

  Erza observa Katlyn sans comprendre. En tant que sorcière, elle savait forcément où trouver du renfort mais la situation présente était plutôt illogique. Elle s'adressait à des loups pour demander de l'aide. Comment espérait-elle en obtenir ?

  — Ce sont des loups.

— Je sais. Ce sont des membres de ma meute. Lui, ajouta-t-elle en désignant Nicholas, c'est mon mentor et Alpha. Même si je suis plus haut placée que lui maintenant.

— Attends...

— Je suis une hybride. Mi-louve, mi-sorcière. Cette position me confère des pouvoirs étonnants.

— Comment pourrait-il t'aider ?

— Nicholas est en possession de mes pouvoirs. Je les lui ai transmis avant de ne plus pouvoir le faire. Il est donc en mesure de me voir. A condition de bien ouvrir les yeux.

— Il a un bouclier magique.

— Je sais. J'en suis à l'origine. Chaque loup me doit cette protection. Je suis censée connaitre les failles aussi.

— Chaque faille est différente. Il suffit de trouver le point faible de chacun d'eux.

  La réponse d'Erza flotta un instant avant que Katlyn ne comprenne. La solution était là, sous ses yeux depuis le début, et elle n'y avait même pas songé. L'évidence même de la faille aurait dû la frapper.

  — C'est moi. Je suis son point faible. On est liés l'un à l'autre depuis toujours ou presque.

— C'est une question d'esprit ou de cœur ?

  De cœur. L'existence humaine était liée à ce petit organe qui régissait tout. Il portait les blessures les plus mortelles, les souffrances les plus terribles mais aussi les secrets les plus inavouables et les clés d'une solution à laquelle on n'avait pas pensé. Katlyn posa la main sur le dos de Nicholas, à l'endroit supposé face au cœur. Il n'y eut aucune réaction de la part du bouclier qu'elle perça comme si c'était du beurre.

  — Nicholas ? Tu m'entends ?

  L'esprit du loup eut un sursaut et réagit en conséquence. Ses pensées trahissaient sa surprise et son soulagement de savoir que Katlyn était toujours en vie malgré l'importante blessure que David lui avait infligé.

  — Katlyn ?

— C'est moi.

— Tu t'en es sortie ? Comment...

— Je n'ai pas le temps de t'expliquer. Je ne peux pas rester longtemps hors de mon corps. Je peux disparaitre à tout instant.

  La peur prit le dessus sur le soulagement. Nicholas se laissait gouverner par ses sentiments et ce n'était pas bon. La première règle était de se maîtriser en toute circonstance. Il fallait garder son sang-froid en toute situation. C'était le moment de mettre ses propres règles en pratique, lui qui ne s'était quasiment jamais laissé démonter par quoique ce soit.

  — Dis-moi tout.

— Je peux vous aider à retrouver Iktar mais il faut que ça se fasse avant la tombée de la nuit. Après, je ne pourrais plus rien faire. Il est contraint à rester à l'ombre le temps que je n'occupe pas mon corps. Je pense que mon gène lupin ne réagit pas si c'est un autre qui occupe mon corps. Iktar ne peut pas marcher au grand jour.

— Et si je te prêtais mon corps ? Tu pourrais leur expliquer tout ça ?

— Je n'ai jamais...

— Tu as réussi à sortir de ton propre corps, tu peux sûrement entrer dans le mien. Comme une connexion télépathique.

— Je ne te promets rien.

— Il faut qu'on y aille, déclara David.

— Attendez une minute.

  Tous les regards convergèrent vers Nicholas qui n'y prêta pas attention. Celle-ci était toute focalisée sur son bouclier qu'il baissa suffisamment pour que Katlyn puisse se faufiler dans son corps. Il sut précisément quand cela se produisit. La sensation était étrange. Il ne s'y attarda pas, sachant qu'ils n'avaient que peu de temps. Il fallait maintenant passer aux choses sérieuses.

  — On n'a pas une minute. Toi, plus qu'un autre, devrais en être conscient.

— Je le suis. Surtout depuis que l'esprit de Katlyn me dit qu'elle est amenée à disparaître sous peu.

— Comment tu le sais ?

— On s'en fout. L'important, c'est qu'elle est là, en ce moment, et qu'elle a des informations pour nous.

— Qu'est-ce qu'elle dit ?

— Je préfère qu'elle vous parle en personne. Ou presque.

  Si les autres loups se concertèrent sans comprendre, Nicholas céda sa place à Katlyn afin qu'elle puisse prendre la parole en personne. Le changement se fit très rapidement. La louve ne se sentait pas recouvrir de forces. Elle nécessitait vraiment son propre corps. Sa magie était spéciale et elle lui permettait de survivre. Elle ne réagissait pourtant pas à sa présence dans le corps de Nicholas. Son esprit devait vraiment être affecté par la présence qu'Iktar.

  — Cela va vous paraître très bizarre, fit Katlyn par la bouche de Nicholas, mais nous n'avons pas de temps à perdre en questions. J'ai des informations à propos d'Iktar. Ses projets ne sont pas encore très clairs mais il a dans l'idée de provoquer un scandale avec ma propre image pour détruire notre alliance avec les vampires. Comme nous le savons, cette alliance est encore fragile et ne tient que par mes efforts et ceux de Nicholas. Si l'un de nous s'avisait de faire un pas de travers, nous déclencherions une guerre terrible. Néanmoins, je viens de découvrir, et lui aussi, qu'il ne peut pas agir au grand jour si je n'occupe pas mon corps. Il est vulnérable à la lumière du jour. Il a tout de même eu le temps de tuer un de nos membres sur son chemin.

  Le choc se dessinait sur le visage des loups présents. L'histoire prenait une tournure catastrophique et il n'avait aucune idée de comment la régler. Ils n'étaient pas en mesure de supporter une guerre. Elle causerait trop de dégâts et pourrait entraîner la révélation du monde surnaturel aux yeux des humains. L'histoire avait déjà prouvé qu'Iktar pouvait être arrêté. Il était temps de recommencer.

  — Qu'est-ce que tu proposes ?

— Dès que j'aurais rejoint mon corps, Iktar va continuer sa roue vers le Conseil. C'est notre dernière chance de l'arrêter. Il faut que toutes nos équipes se tiennent prêtes. Qu'elles attaquent à vue et capturent mort ou vif. Notre seul but est de protéger notre communauté.

— Mais...

— Vous ne pouvez pas vous permettre de reculer.

  Katlyn sentait la protestation de Nicholas, de même qu'elle sentait sa résignation et sa fierté. Elle avait décidé de se sacrifier pour les sauver et, si cela lui déplaisait fortement, il se sentait prêt à le faire et fier de côtoyer quelqu'un avec un si grand courage.

  — Tu crois qu'ils vont obéir ?

— L'ordre vient de moi, Luxus, et tu es mon suppléant. Ils n'auront pas le choix.

— Ce n'est pas l'ordre qui leur posera problème. Ce vampire peut se faire aisément passer pour toi et donner l'ordre contraire. Il occupe ton corps. Il a accès à tous tes souvenirs et connaît ta position dans notre monde. Il peut influencer la décision de nos équipes. Peu d'entre nous savent que tu es possédée.

— Ce sera à eux de prendre la bonne décision. Nous sommes des loups. Nous pouvons sentir le mal. Ils sentiront que ce n'est pas moi. Je leur fais confiance.

— Et maintenant ?

— Je vais rejoindre mon corps. C'est à vous de prendre les choses en main maintenant. Je ne peux rien faire de plus.

  Il y eut un moment de battement, de silence. Personne n'osa rien dire pendant quelques minutes. Le regard de Nicholas se voila quand Katlyn quitta son corps. Le loup refit surface quasiment aussitôt, désorienté. L'expérience avait été déstabilisante et douloureuse, pas douloureuse dans le sens physique mais dans le sens psychique. Nicholas savait maintenant ce que Katlyn ressentait. Avoir un hôte dans son corps n'était déjà pas agréable quand c'était quelqu'un qu'on connaissait et qu'on aimait mais quand c'était quelqu'un comme Iktar, cela devait être totalement invivable.

  — Qu'est-ce qu'on fait ?

— On obéit. Et on se presse un peu.

  Les loups se mirent en action et se rendirent au Conseil dans l'instant. De là, ils convoquèrent toutes les troupes disponibles et les briefèrent rapidement. Tout le monde fut sur le qui-vive avant la tombée de la nuit. La sécurité du Conseil fut renforcée et un piège fut mis en place. Quelques sorcières étaient venues grossir leurs rangs mais ils craignaient que ce ne soit pas suffisant. Derek et Amaya étaient partis depuis trop peu de temps et personne ne savait quand ils reviendraient. La tension est palpable. Nicholas avait réussi à contacter Brian et à l'informer de la situation. Sa position d'Ancien lui conférait des pouvoirs et des autorités insoupçonnés. Ils avaient l'appui de certains vampires. Ils ne pourraient venir qu'à la nuit tombée mais il était plus rassurant de savoir que plusieurs communautés se réunissaient pour la résolution de cette affaire. Peut-être même qu'ils parviendraient à sauver Katlyn. L'hésitation quant à l'élimination de leur chef était présente chez tout le monde mais ils savaient que c'était leur devoir. Elle le leur avait ordonné. Elle se sacrifiait pour les protéger d'une catastrophe imminente.

A la nuit tombée, ils agirent tous comme s'il s'agissait d'une nuit normale, comme si de rien n'était. Iktar n'était pas totalement idiot. Il se douterait de quelque chose. Surtout après l'évasion de Katlyn. Il se douterait de quelque chose mais tout le piège était là. Il ne s'en rendrait compte que trop tard, quand il serait totalement en leur contrôle.

  Pendant que les préparatifs de la lutte à venir se faisaient petit à petit, Nicholas était assis en tailleur au milieu d'une des salles vides du Conseil. Les yeux fermés, il respirait calmement. Il était important pour lui de rester parfaitement maître de ses émotions. Surtout pour cette nuit spéciale où tout allait se jouer. Inspiration. Se vider la tête. Expiration. Garder la tête vide. Ne pas penser à Katlyn. Ne pas penser à Iktar. Ne pas penser aux dégâts. Ne penser à rien sinon à cet extraordinaire pouvoir qui circulait en lui. Depuis le transfert des pouvoirs de Katlyn dans son propre corps, il n'avait jamais tenté de les utiliser. Il se contentait de les garder au chaud en attendant de pouvoir les rendre à leur propriétaire. Ils réagissaient en fonction de ses humeurs qui étaient un grand désordre ces derniers temps. Il lui fallait absolument les maîtriser. Cela pouvait leur être utile dans la bataille à venir.

  — Il est étonnant que vous ne soyez pas devenu fou avec de tels pouvoirs.

— Je vis depuis longtemps avec leur propriétaire. Elle m'a appris quelques petits trucs. La magie ne réagit que lorsque je ne contrôle plus mes émotions ou que Katlyn est proche.

— Votre maîtrise de vous-même est impressionnante.

— Le contrôle est la première chose qu'un loup-garou apprend. Le moindre dérapage nous coûterait cher. Il m'a fallu des années pour parvenir à ce point.

— Inspirez profondément. Comment vous gérez cette situation ?

— Katlyn gère cette situation, répondit Nicholas en obéissant. Moi, je ne gère que la meute. Je fais ça depuis six ans. C'est un peu comme respirer désormais.

— Être l'âme-sœur de quelqu'un d'aussi puissant n'est pas sans risque, n'est-ce pas ?

— D'accord, j'ai compris.

  Nicholas expira bruyamment et ouvrit les yeux, fixant la sorcière qui lui faisait face. La dizaine de sorcières qui était venue leur prêter main forte était réunie en cercle. Nicholas faisait partie de ce cercle. Ils tentaient de faire communiquer leurs pouvoirs entre eux. Cela lui permettrait de joindre leurs magies entre elles afin de créer un sort plus puissant. Ce qui pourrait se révéler utile pour contrer Iktar.

  — Ça n'a rien à voir avec son statut.

— Ça a toujours à voir avec son statut. On est toujours là ou pour la tuer, ou pour s'allier à elle. De quel côté êtes-vous ?

— Des alliées. Nous avons quitté nos cercles respectifs pour venir ici. Votre chef a révolutionné ce monde. Les sorcières sont encore partagées sur son cas mais nous pensons que sa présence ici a une raison. Nous sommes là pour aider, même si nous ne sommes pas très puissantes.

— Donc, vous m'entraînez pour que je sois capable de maîtriser cette magie. Ça vous permet de vous faire bien voir et d'espérer un retour.

— On veut seulement une protection et vous aider à récupérer Katlyn. C'est tout ce qu'on demande.

— Essayons déjà de récupérer Katlyn. Pour le reste, on verra avec Luxus.

— Vous sentez la magie circuler dans vos veines ?

  Nicholas referma les yeux et retrouva toute sa concentration. Oui, il sentait la magie de Katlyn affluer dans ses veines avec toute la détermination qu'il avait de la sauver. Autour de lui, il ressentait la présence des sorcières. Pas par son ouïe ou son odorat mais par leur magie. Il ne sentait que leur magie et c'était signe que cette séance fonctionnait sur lui.

  — Je la sens.

— Maintenant, visualisez une chose. Une seule. Quelque chose de matériel et de petit pour commencer.

  Le loup s'exécuta sur le champ et fut surpris de sentir apparaître le téléphone de Katlyn dans sa main. A défaut de ne pas pouvoir avoir son propriétaire, il faisait apparaître un objet qu'elle côtoyait tous les jours. Un objet qui les liait l'un à l'autre par un pouvoir spécial. Combien de photos d'eux deux contenait ce petit appareil ? Combien de souvenirs avait-il gardé en mémoire ?

  — Parfait. Vous apprenez vite.

— C'est une de mes qualités.

— C'est utile.

— Surtout aujourd'hui.

  L'exercice se poursuivit ainsi jusqu'à ce qu'un premier assaut soit donné sur le Conseil. Comme décidé, tout le monde ignorait Iktar, comme s'il n'existait pas, et poursuivait sa routine. Des hologrammes avaient été mis en place pour minimiser le nombre de blessés que cette ruse provoquerait. Iktar était déjà passablement énervé et l'idée qu'on l'ignore ne faisait qu'augmenter cette colère qu'il couvait. Qu'est-ce que ces idiots de loups avaient trouvé pour lui nuire ? Ils les auraient tous tués avant qu'ils n'aient eu le temps de bouger le moindre petit doigt. Pourtant, il voulait d'abord choper un loup en particulier. Il voulait éliminer Nicholas et déstabiliser les troupes mais ce dernier avait choisi de se planquer plutôt que de se mettre en première ligne. Voilà qui lui coûterait cher. Un détail le força néanmoins à s'arrêter. Il n'avait pas prévu ça mais il aurait dû se douter qu'il serait de la partie. Des vampires venaient d'envahir le Conseil. Malgré leur discrétion, Iktar les ressentait et son odorat ne le trompait pas. Katlyn avait choisi de faire marcher son alliance mais, sans une puissante sorcière, elle n'avait que peu de chance de réussir quoique ce soit. Même l'intervention de Brian n'y pourrait rien.

  — Il était étonnant que tu ne sois pas intervenu plus tôt, Brian.

  Le sourire d'Iktar n'avait rien de bon et le regard qu'il lança à son rival montrait qu'il était capable de le tuer rien qu'avec ses yeux.

  — Je ne suis pas là pour toi, se contenta de répondre Brian avant de tourner les talons.

  Le sourire du vampire disparut aussitôt en voyant Brian s'éloigner sans lui accorder aucune attention. La colère devint de la fureur pure et l'assaut de pouvoir qu'il contenait se libéra en faisant trembler les murs de l'établissement. Il se lança à la poursuite de son rival à grands pas, délaissant son idée première de décimer la race lupine de ce territoire. Il y avait longtemps qu'il rêvait d'exterminer ce vampire là en particulier sans jamais y parvenir. Cette fois, il n'échouerait pas. Le Conseil était un véritable labyrinthe de salles et de couloirs dans lesquels Iktar suivit Brian à son odeur. Posséder le corps d'un loup avait des avantages certains. L'odeur s'immobilisa soudainement dans une grande pièce illuminée. Brian lui faisait face sans toutefois le regarder. Il était plongé dans le déchiffrage d'une feuille qu'il avait sorti de sa poche.

  — Ne te défile pas encore une fois, Brian. Il est temps de m'affronter une bonne fois pour toutes.

— Je suis d'accord. Juste pas maintenant. J'ai des choses plus importantes à faire.

  La fureur d'Iktar atteignit un sommet et fit trembler les murs. La feuille que Brian tenait prit feu. Le vampire la lâcha sans empressement et la regarda partir en fumée avant de toucher le sol. Il ne se départit pas de son calme, ni de son expression impassible. Cette feuille ne comportait rien d'important, du moins, rien qu'il n'ait mémorisé.

  — Maintenant, tu as du temps.

— Ton problème, c'est que tu n'as jamais été patient. On aurait pu penser que ça se serait arrangé en vieillissant mais non. Tu es resté le même, ce même jeune vampire imbu de lui-même, assoiffé de pouvoir et trop impatient pour se dire que ça viendrait avec le temps.

— Facile de parler sans se regarder.

— Je ne me suis jamais jeté sur toi pour te tuer jusqu'à preuve du contraire. Tu as toujours été le trouble-fête.

— Pourtant, tu me détestes autant que je te déteste.

— Nous avons nos raisons.

— Je veux seulement mettre cette petite sorcière hors-jeu pour vivre mon éternité tranquillement.

— Bête et méchant.

— Pardon ?

  Brian jouait sur ses nerfs. D'où lui venait ce calme soudain ? Il n'avait jamais été d'un calme olympien. Pour un vampire, il avait le sang plutôt chaud. D'ailleurs, il était étonnant que personne ne se soit vraiment soucié de sa présence ici. Ils avaient même tous décidé de l'ignorer. Quelque chose clochait et ce quelque chose n'était pas bon pour lui.

  — Tellement dans ton idée de vengeance depuis des années que tu ne rends plus compte de rien. Un vieux vampire comme toi devrait pourtant se méfier à chaque instant mais non.

— Qu'est-ce que tu veux dire ?

— Quand ils m'en ont parlé, j'ai trouvé ça trop gros pour que tu puisses te laisser avoir. J'avais tort.

  Brian recula d'un pas. Sitôt qu'il fut sorti de sa circonférence, un cercle se dessina si vite qu'Iktar n'eut pas le temps de l'anticiper. Il grogna, furieux. Il savait qu'il ne pourrait pas le franchir. Des sorcières s'étaient mêlées à cette histoire et tous s'étaient unis pour lutter contre lui. Des symboles se tracèrent d'eux-mêmes au centre du cercle jusqu'à rejoindre son contour. Il avait été piégé. Par un piège aussi grossier. Cela ne le rendit que plus furieux. Cette fureur décupla quand le sort de dissimulation se dissipa et qu'apparurent les sorcières responsables de cette scène grotesque. Au milieu de ces femmes trônait Nicholas, fier de lui. Il se leva et fit face au vampire.

  — Je t'avouerais que je ne pensais pas que ce serait aussi facile. Je m'attendais à plus de résistance de ta part. Brian avait raison : bête et méchant.

  La défaite était proche et Iktar pouvait maintenant le sentir. Sa haine l'avait aveuglé et il s'était laissé berner par un misérable groupe de loups. Jamais son histoire ne lui avait posé autant de problèmes. Cette maudite famille avait su évoluer avec son temps et s'accoutumer à toutes les possibilités. Même en ignorant tout de son passé familial, Katlyn avait réussi à en découdre avec lui. Jamais le vampire ne s'était senti plus en danger que lorsque les sorcières lui lancèrent le sort d'endormissement qui le plongea dans un sommeil profond, une sorte de coma. Ce sort le rendait tout simplement inactif, comme une poupée parlante à laquelle on aurait enlevé les piles. Quand le sort eut fait son effet, plusieurs loups se montrèrent et se chargèrent de l'enchaîner au sol. Précaution, certes, inutile mais, avec un vampire aussi puissant que lui, toutes les précautions valaient mieux qu'aucune.

  — Vous allez vraiment le tuer ?

— On n'a plus le choix, répondit Nicholas. C'est notre dernière option.

— Et Katlyn ?

— Elle a elle-même donné l'ordre mais nous avons une autre idée en tête.

— Vous voulez le transférer.

— Oui. En le faisant intégrer un corps mortel, nous aurons plus de facilités à le tuer et à détruire son âme.

— Vous trouverez ce corps où ?

— Nous avons des amis à la morgue du coin. On ne cautionne pas le vol de cadavres mais il s'agit d'un cas extrême. Nous sommes déjà en sa possession. On le prépare à la visite de notre ami ici présent. D'ici quelques jours, cette histoire sera terminée pour de bon.

— C'est un soulagement.

— Une pointe de nostalgie ?

— C'était un ami avant d'être un ennemi.

  Il ne s'expliqua pas sur ses mots et quitta la pièce, laissant les sorcières terminer le rituel. C'est alors qu'il se produisit quelque chose d'étrange. Alors que le corps de Katlyn était plongé dans une immobilité totale et que les sorcières étaient concentrées sur leur sort, un homme apparut brusquement au beau milieu du cercle. S'il paraissait surpris et désorienté, ce ne fut rien à côté de la surprise du cercle magique...

×××

Buy me a coffee?

DEBUT DU TOME 1

PART I || PART II || PART III || PART IV || PART V

PART VI || PART VII || PART VIII || PART IX || PART X

PART XI || PART XII || PART XIII || PART XIV || PART XV

EPILOGUE

Télécharger.

[jb3islife]

Love is Like a Playing Card (J. Daniel Atlas) Chapter XIV

Sutton and Merritt quickly changed their outfits upon arriving backstage.

“Hey!” Lula waved as the mentalists appeared.

“Nice work, lady,” Merritt told her as he flipped his fedora on his head. Lula thanked him. The three walked up to the stage to wait.

Jack let out a sigh. “I’m actually nervous. I’m not even going on stage.”

“Me too,” Sutton smiled at him, reminding him he wasn’t alone. The two stretched their hands out to one another in front of Lula, giving the other a small squeeze in comfort.

“You know, I’ve heard that if you’re nervous, it can be really helpful to picture each other naked,” Lula told him. Sutton and Merritt stifled their laughs as Danny walked up between them.

“It’s actually ‘picture the audience naked,” Danny reminded her.

“No, this is new. This is a new science,” Lula told Jack. “So, I don’t know, do you wanna- we should try it.”

“Not the right mood,” Jack explained, looking off to the stage.

“I guess that leaves you and me, old buddy,” Merritt told Danny.

“What?” Danny asked. “Oh, to picture each other- No. No, thank you.”

“Hey, look- I mean, I admit, from the neck up, there are issues, but from the neck down, The David,” Merritt responded with a straight face. Sutton snorted a laugh. Danny gave her a look.

Lula grabbed Sutton’s shoulders. “I think what Sutton means to say is, she and Danny don’t need to leave things to the imagination. They are a much better pair for this experimental activity,” she winked.

Danny and Sutton looked at Lula in shock, then at each other. Thankfully, the announcer’s voice came over the speakers to inhibit their responses.

“Good morning, Octa-lites,” Merritt whispered into his headset. Owen’s voice repeated it to the audience. The audience cheered. “Now I’ve made the claim that Octa Eight was pure magic, but the truth is, that’s just one of those things I say. When, in fact, I mean something else. What else do I mean? Well, here to fill you in on some of my fabulous lies and hypocrisy, and to perform some of the most dazzling feats of magic you have ever seen, they are the world’s greatest magicians here to expose me for the fraud I truly am. Ladies and gentlemen, here are the Horsemen!”

“Showtime,” Jack whispered to Sutton as the two stepped back.

The two held hands as they watched their fellow Horsemen leap out into yet another performance without them, both sighing heavily. They heard the audience erupt into cheers.

“I better get going, Sut,” Jack told her. Sutton nodded as Jack kissed her cheek and left.

“Hello, New York!” Danny’s announcer-voice projected. “Thank you so much!”

“Hey, it’s great to be back!” Merritt told the audience.

“Have you met our newest Horseman?” Danny asked. “Lula!” Sutton winced as Danny introduced the world to Lula in the same place Henley once stood. “It feels good, right?” Danny asked Lula.

“Yeah, it’s pretty good,” Lula confirmed. “Pretty good.”

“Thank you, thank you. Uh, okay. We wanna talk to you about your privacy. Now, what does your privacy mean to you?” Danny questioned the audience.

“‘Cause apparently to Owen Case, it means absolutely nothing,” Merritt explained.

“No, actually it means less than absolutely nothing,” Lula clarified. “You see, he’s mocked your privacy. He’s scorned it.”

“Right, and we’re not just talking about the things you’ve already agreed to,” Danny explained further, “when you signed, uh, probably without reading, um, the terms and conditions of Octa’s one through seven.”

“Dylan,” Jack’s voice came over Sutton’s earpiece, “the FBI is here.”

“Oh, uh, don’t worry about it,” Danny told him. “Go to plan C4.” Sutton shook it off. She wasn’t part of that plan.

“Before we start the show, we had Owen agree to a few terms and conditions of our own,” Lula explained to the audience. “So, everything that he had once considered-”

Lula’s microphone started to crack and the sound of a speaker backfiring rang through the stage. Now, Sutton became worried.

“Yeah, everything, uh, that he once considered private,” Danny explained, trying to save the show, “is now-”

Danny’s microphone was lost now too. Sutton felt her heart begin to race. Another crack and backfire sounded, then a strange, creepy voice began to speak to the audience.

[pontiobangor]

Pontio mis Hydref - yn archwilio’r bod dynol

Efallai bod y tywydd wedi troi a’r nosweithiau’n tywyllu, ond mae rhaglen mis Hydref Pontio yn fwy na digon i’ch denu allan o’r ty….

Be well na noson o chwerthin, ac mae’r mis yn dechrau gyda SUZI RUFFELL yn y Stiwdio (Iau 3 Hydref), yn dilyn deuddeg mis o lwyddiant ysgubol gan gynnwys taith drwy’r DU, proffil uchel ar y teledu ac adolygiadau anhygoel am y ffordd y mae Suzi'n llwyddo i droi angst personol yn hiwmor sy'n gwneud i'ch ochrau chi frifo.

Hefyd ar Nos Iau 3 Hydref, bydd Pontio yn cynnal noson gyda’r awdur, newyddiadurwr a chyn-filwr JAN MORRIS (Pax Britannica), fydd yn sgwrsio gyda’i mab TWM MORYS drannoeth ei phen-blwydd yn 93. Fel un sydd wedi dod â chymaint o hanes a theithio i’w ysgrifennu, mae’n siwr o fod yn noson fendigedig gyda chyfraniadau am y cyd-destun Cymreig gan Yr Athro Angharad Price o Brifysgol Bangor a darlleniadau gan Gwyneth Glyn.

Wedyn ar y penwythnos mae’n amser i’r teulu cyfan ymuno wrth i Pontio gymeryd rhan yn ymgyrch PALASAU HWYL, sy’n hyrwyddo ‘diwylliant yng nghalon ein cymuned, a chymuned yng nghalon diwylliant’, ar ddydd Sadwrn 5 Hydref rhwng 10am a 4pm. Mae Pontio wedi cydlynu ystod eang o ddigwyddiadau sy’n amlygu’r bwrlwm sy’n digwydd o gwmpas Bangor ac yn rhoi blas ar yr hyn sydd ar gael – a’r peth gorau? Mae i gyd am ddim!

Ydych chi erioed wedi bod eisiau rhoi cynnig ar actio, ballet, jazz neu ddawns gyfoes? Beth am slalom cadair olwyn? Ydych chi’n mwynhau gemau bwrdd ac eisiau trio rhai newydd? Beth am roi cynnig ar wau gyda grwp Maesgeirchen, neu dipyn o karate gyda’r gymdeithas o Brifysgol Bangor, neu rhannu hen luniau? Fyddech chi’n mwynhau blasu pethau newydd neu creu cwci gyda chriw caffi Pontio, Cegin? Ein thema eleni yw RHANNU, felly dewch i ymuno yn yr hwyl – i gyd am ddim, gadewch i bobl rannu eu sgiliau gyda chi a rhannwch eich amser gyda nhw. Mae’r amserlen lawn ar gael ar wefan a chyfryngau cymdeithasol Pontio.

Ar benwythnos 11+12 Hydref cerddoriaeth yw’r pwnc – ac am gerddoriaeth. Bydd y pianydd arobryn LLYR WILLIAMS yn chwarae’r Steinway D y dewisiodd ar gyfer Theatr Bryn Terfel ar Ddydd Gwener 11 Hydref, ac mae’r rhaglen yn un hyfryd – gan gynnwys Chopin, Poulenc, Ravel a Liszt.  Fel un o Gymrodorion Anrhydeddus Prifysgol Bangor, mae Llyr yn cymryd y cyfle i berffomio yn Pontio fel rhan o flwyddyn brysur sy’n gweld y pianydd yn cydweithio gyda Cherddorfa Genedlaethol Gymreig y BBC ac wrth iddo gynnig cylch sonata cyfan yn y Festival Cultural de Mayo yn Guadalajara, Mecsico a cylchau rhannol yn Moscow a St Petersburg. Ar Ddydd Sadwrn 12 Hydref, bydd yr haul yn llenwi Theatr Bryn Terfel wrth i CARWYN ELLIS rannu ei albwm cyntaf o dan ei enw ei hun, casgliad lliwgar, arloesol a beiddgar o ganeuon wedi'i hysbrydoli gan bîts De America a'i daith i Rio. Yn enwog am fod yn brif ganwr Colorama, mae Carwyn wedi treulio mwyafrif y ddwy flynedd ddiwethaf yn teithio'r byd yn Cefnogi'r Pretenders, a CHRISSIE HYNDE ei hun sylwodd sawl record oedd Carwyn yn eu prynu tra ar daith yn Ne America yn gynnar yn 2018, ac awgrymu y dylai wneud albwm iaith Gymraeg gyda dylanwadau Lladin, felly dyna'n union y gwnaeth o - dewch i wrando ar y canlyniad yn y gig yma. Bydd y grwp lleol PLU yn cefnogi.

Daw THEATR GENEDLAETHOL CYMRU a'u cynhyrchiad diweddaraf, addasiad Mererid Hopwood o Der kaukasische Kreidekreis (The Caucasian Chalk Circle) Y CYLCH SIALC i brif lwyfan Pontio am chwe perfformiad rhwng Nos Fawrth 15 Hydref a Nos Wener 18 Hydref. Gyda'r berfformwraig GWENNO yn darparu'r gerddoriaeth wreiddiol yn fyw ar y llwyfan, gwisgoedd a chynllunio set bendigedig, talent Cymraeg cyffrous ac un o glasuron yr ugeinfed ganrif yn byrlymu â hiwmor thywyll a chymeriadau bywiog, dyma ddrama sy'n gwbl addas ar gyfer yr oes sydd ohoni, felly peidiwch â cholli allan ar y profiad. Bydd perfformiad gyda BSL yn rhan o'r rhediad, ac app Sibrwd ar gael.

Mae rhagor o gomedi ar y gweill ar gyfer Nos Iau 17 Hydref a 24 Hydref, wrth i Pontio groesawu TUDUR OWEN, RAY BADRAN ac INGRID DAHLE i'n Clwb Comedi misol a daw JAMES ACASTER i Fangor am y tro cyntaf -gyda'r sioe yma wedi gwerthu allan yn barod.

Ar ddydd Sadwrn 19 Hydref, mae strand Teulu Pontio yn dod a'r cwmni PICKLED IMAGE i'r Stiwdio, gyda'i sioe swynol 'Woodland Tales with Grandad', gyda chast o bypedau anghyffredin a neges bwysig a chyfredol am yr amgylchedd. Bydd y sioe 45 munud o hyd yn cael ei ddilyn gan weithdy creadigol gydag artist lleol a chriw Pontio.

Gan barhau ar thema'r amgylchedd, mae sioe gerdd Theatr Na Nóg EYE OF THE STORM ar Ddydd Mawrth 22 a Dydd Mercher 23 Hydref, eu cyntaf yn Theatr Bryn Terfel, hefyd yn cynnwys neges gref am ynni cynaladwy, wrth i wyth o actorion adrodd stori Emmie, merch fach o Gymru sy'n wynebu'r cyfyng-gyngor rhwng ei hangerdd am wyddoniaeth a'r tornados sy'n ei chyfareddu a'i dyletswyddau fel gofalwr ifanc sy'n meddwl y byd o'i mam. Gyda trac sain canu gwlad gan yr enillydd Grammy Amy Wadge (Thinking Out Loud gydag Ed Sheeran) dyma sioe gerdd i'r holl deulu.

Wrth i'r mis ddod i ben, bydd Pontio yn parhau i gynnal digwyddiadau lu gan gynnwys cynhadledd dau ddiwrnod o hyd  yn archwilio hanesion unigryw a chysylltiedig Cymru, Iwerddon, Yr Alban a Lloegr yng NGWYL HANES Y PEDAIR GWLAD. Gyda siaradwyr yn cynnwys David Olusoga OBE gyda'i ddarlith ‘Slavery, Empire and Historical Amnesia’, David Starkey CBE ar ‘Henry VIII and Brexit’ a Lucy Worsley OBE ar ‘Queen Victoria: Daughter, Wife, Mother Widow’ mae'r tocynnau'n siwr o fod yn brin.

Mae gan Pontio berthynas hirdymor gyda'r grwp fydd yn perfformio i gau Hydref yn y brif theatr, 9BACH. Gyda sawl aelod o'r band o'r ardal, maent wedi perfformio sawl gwaith yn Pontio ers i'r ganolfan agor yn 2015, gyda ffans brwd yn lleol ond hefyd y gallu i ddenu ffans newydd pob tro y maent ar y llwyfan gyda'i sain unigryw a pherfformiadau cyfareddol. Ar Ddydd Sadwrn 26 Hydref, byddent yn edrych yn ôl i ryw raddau wrth berfformio caneuon o'r albwm gyntaf '9Bach' sydd wedi ei ail-ryddhau a'i ail-gymysgu ac yn ffurfio rhan o'u taith ledled y DU eleni. Gadewch i'w caneuon fynd a chi i grombil tirlun gogledd Cymru gyda lleisiau arallfydol, bîts 'dub', telyn a gitâr harmoniwm a threfniadau clyfar dros ben.

Mae Martin Hoyland o 9Bach hefyd yn gefnogol iawn o'r perfformiad olaf ym mis Hydref, sydd yn sicr o fod yn blatfform gwych i dalent o Fangor ar ffurf O IAITH I GÂN gan griw 8STARMUSIC. Peidiwch â cholli'r cyfle yma i weld sut mae'r cynllun a'r platfform pwysig hwn yn rhoi cyfle i bobl ifanc ddatblygu eu cariad at wahanol fathau o gerddoriaeth o acwsteg i hip hop, a dewch i'w cefnogi wrth iddynt berfformio am y tro cyntaf mewn canolfan.

Am ragor o wybodaeth ynglyn â rhaglen artistig Pontio, a'r sinema 7 diwrnod yr wythnos sy'n agored i bawb, ewch i www.pontio.co.uk neu dilynwch ni ar y cyfryngau cymdeithasol, galwch i mewn yn y ganolfan am raglen neu ffoniwch 01248 38 28 28.

[pontiobangor]

Pontio, Ysgol Friars a Hostel y Santes Fair yn dod at ei gilydd i adrodd straeon go iawn am fod yn ddigartref

Mae’n siwr fod pawb, ar ryw adeg, wedi gweld rhywun ar y stryd a dychmygu sut wnaeth yr unigolyn hwnnw ddarganfod ei hun yn digartref. Ar Nos Iau 16 Mai, bydd drama newydd sbon air-am-air yn rhoi mewnwelediad prin i gynulleidfaoedd Pontio, Bangor o’r sefyllfaoedd go iawn sy’n arwain at ddigartrefedd.

Wedi ei gydlynu drwy gynllun ieuenctid BLAS Pontio, ariennir drwy’r Loteri Genedlaethol, dros bum wythnos bu deg myfyriwr o Ysgol Friars, ac sy’n astudio Drama ac iechyd a Gofal Cymdeithasol,  yn ymweld â hostel Santes Fair ym Mangor i siarad gyda defnyddwyr y gwasanaeth. Recordiwyd y sgyrsiau a gafwyd yno a’u datblygu’n ddrama air am air gan y bobl ifanc dan gyfarwyddyd Branwen Davies, dramodydd ac ymarferwr theatr.

Dywedodd Branwen, “Mae’n hawdd cael rhagdybiaethau ynglyn â phobl digartref, ond pur anaml ‘rydym yn clywed eu lleisiau. Dyma adrodd yn ddi-flewyn-ar-dafod hanes digartrefedd ym Mangor heddiw, hanes sydd ar brydiau yn anodd i’w glywed ond sydd hefyd yn llawn hiwmor a chariad. Gofynnodd y disgyblion gwestiynau gonest ac roedd y preswylwyr yn hael ac yn agored iawn wrth rannu eu straeon a’u profiadau.”

Mae’r rhai sydd wedi cymryd rhan yn y prosiect yn amrywio o wynebau cyfarwydd ar Stryd Fawr Bangor i rai sydd erioed wedi siarad am eu sefyllfa o’r blaen.

Ychwanegodd Hayley Owen, Rheolwr yn Hostel Santes Fair gan Tai Gogledd Cymru,

“Mwynhaodd Ddefnyddwyr y Gwasanaeth y profiad o fod yn rhan o’r project a siarad gyda’r myfyrwyr yn arw. Cawsant gyfle i roi eu hochr nhw o’r stori am sut iddynt ddarganfod eu hunain yn ddigartref ac angen cymorth Hostel Santes Fair a chefnogaeth Tai Gogledd Cymru.

“Rwyf mor falch o’r prosiect ac yn methu aros i weld y perfformiad gorffenedig.”

Meddai Mared Huws, Cydlynydd Datblygu’r Celfyddydau yn Pontio, “Mae prosiect Lleisiau/Voices yn un sy’n parhau i’m synnu i. Yn y gorffennol, rydym wedi adrodd straeon bobl sy’n byw gyda dementia ac unwaith eto, mae prosiect Lleisiau yn ceisio lleihau unigedd, pontio bydoedd a dweud y straeon hynny sydd prin yn cael eu clywed er mwyn dyfnhau ein hymwybyddiaeth o’n cymunedau ni. Ar lefel bersonol, mae fy nealltwriaeth o ba amgylchiadau sy’n arwain pobl o bob cefndir i ddarganfod eu hunain yn ddigartref wedi ei wella drwyddi draw gan ddewrder yr unigolion sydd wedi cymryd rhan yn y cynllun arbennig hwn.”

Ychwanegodd Gabrielle, myfyrwraig sy’n cymryd rhan yn Lleisiau’r Stryd, “Mae’r profiad yma wedi gwneud i mi werthfawrogi y pethau a’r pobl sydd gen i yn fy mywyd. Gobeithio y byddaf yn gwerthfawrogi’r pethau hynny am weddill fy mywyd.”

Bydd y ddrama, ynghyd â’r sesiwn holi ac ateb gyda’r bobl ifanc a gymerodd ran, yn cael ei gyflwyno gan Gwion Hallam, sydd wedi bod yn rhan o Lleisiau / Voices ers dechrau project yn 2017. Mae’n ddigwyddiad dwyieithog.

Mae tocynnau’n £3 gyda chyfraniad o’r elw yn mynd i Hostel y Santes Fair. Anogir y gynulleidfa, gan Hostel y Santes Fair, i ddod â chyfraniadau megis bagiau cysgu, dillad, tentiau ac offer gwersylla. Gallwch archebu tocyn drwy gwefan Pontio www.pontio.co.uk neu 01248 38 28 28 neu galwch mewn i’r ganolfan.

Lleisiau’r Stryd / Street Voices, Nos Iau 16 Mai, 7pm, Stiwdio Theatr Pontio