#ondercast

[wintertuin]

De tweede aflevering van De Schrijfopdracht, met dit keer Marjolein Takman. In deze podcast gaat Dennis Gaens met schrijvers in gesprek over de belangrijkste les die ze geleerd hebben over het schrijven. Verwacht gesprekken over het schrijverschap, de ontwikkeling daarvan en over de vraag in hoeverre schrijven überhaupt te leren is.

In deze aflevering praat Dennis met Creative Writing alumna en schrijver Marjolein Takman over o.a. een moeizame relatie met het idee kunst, hoe er eigenlijk altijd onderwerpen genoeg zijn om over te schrijven, het belang van buiten je comfort zone treden of gewoon eens doen wat een docent zegt.

Vrijdag 29 juni verschijnt nog een aflevering met schrijver en dichter Erik Jan Harmens, dus houd het blog in de gaten en/of volg ons op Facebook.

De Schrijfopdracht is onderdeel van Nieuwe Types, hét festival voor nieuwe literatuur. In het laatste weekend van juni onderzoeken we de toekomst van de literatuur. Nieuwe Types neemt de staat van het verhaal onder de loep en vestigt drie dagen lang de aandacht op nieuwe schrijvers, nieuwe verhalen en nieuwe vertelvormen.

NIEUWE TYPES

Kom je ook? Koop nu je kaartje! Klik op de titel om direct naar de kaartverkoop te gaan.

KortPittig & Talkpoeder (€5,-) Do 28-6, 20.30u, Theater a/d Rijn Arnhem meer info Showcase Schrijfopleidingen (€5,-) Vr 29-6, 20.00u, Theater a/d Rijn Arnhem meer info Wildgroei (Uitverkocht) za 30-6, 20.00u, Huis Oostpool, Arnhem meer info

Muziek: Daan van Haren. Geproduceerd door ondercast voor De Nieuwe Oost | Wintertuin.

[wintertuin]

Dit is de eerste aflevering van De Schrijfopdracht! Tsead Bruinja bijt het spits af. In deze podcast gaat Dennis Gaens met schrijvers in gesprek over de belangrijkste les die ze geleerd hebben over het schrijven. Verwacht gesprekken over het schrijverschap, de ontwikkeling daarvan en over de vraag in hoeverre schrijven überhaupt te leren is.

In deze aflevering praat Dennis met dichter, performer en schrijver Tsead Bruinja over o.a. het belang van afdwalen, helderheid, denken en aanstellen.

Donderdag 28 en vrijdag 29 juni verschijnen ook nog een aflevering met schrijver Marjolein Takman en schrijver en dichter Erik Jan Harmens, dus houd het blog in de gaten en/of volg ons op Facebook.

De Schrijfopdracht is onderdeel van Nieuwe Types, hét festival voor nieuwe literatuur. In het laatste weekend van juni onderzoeken we de toekomst van de literatuur. Nieuwe Types neemt de staat van het verhaal onder de loep en vestigt drie dagen lang de aandacht op nieuwe schrijvers, nieuwe verhalen en nieuwe vertelvormen.

NIEUWE TYPES

Kom je ook? Koop nu je kaartje! Klik op de titel om direct naar de kaartverkoop te gaan.

KortPittig & Talkpoeder (€5,-) Do 28-6, 20.30u, Theater a/d Rijn Arnhem meer info Showcase Schrijfopleidingen (€5,-) Vr 29-6, 20.00u, Theater a/d Rijn Arnhem meer info Wildgroei (Uitverkocht) za 30-6, 20.00u, Huis Oostpool, Arnhem meer info

Muziek: Daan van Haren. Geproduceerd door ondercast voor De Nieuwe Oost | Wintertuin.

[wintertuin]

Pé Hawinkels Prijs: het juryrapport

Tijdens het Wintertuinfestival werd de Pé Hawinkels Prijs uitgereikt, een nieuwe prijs voor makers en instanties die met creatieve initiatieven de grenzen van de literatuur oprekken. Het publiek mocht zelf genomineerden aandragen, waarna een vakjury, bestaande uit boekverkoper Edith Vroon, writer in residence Nina Polak en redacteur bij Lebowski Jasper Henderson, een winnaar koos. Het interview met Jurgen Maas, de prijswinnaar leest u hier. Hieronder leest u het juryrapport, tijdens het Wintertuinfestival uitgesproken door juryvoorzitter Edith Vroon. Edith is boekverkoper bij Linnaeus en persklaarmaker. Foto’s zijn van Schulte Schultze Fotografie.

Juryrapport Pé Hawinkels Prijs 2017

Voor de eerste editie van de Pé Hawinkels Prijs kwamen een kleine dertig inzendingen binnen. Bij het doornemen van de inzendingen viel ons, de jury, een sterke tweedeling op. Grofweg kon de lijst onderverdeeld worden in: vormvernieuwing en engagement. Dat de inzenders hun genomineerden allemaal herkenden in het profiel van de Pé Hawinkels Prijs geeft eens te meer aan hoe uniek en veelzijdig de naamgever was. Onder de inzendingen waren relatief veel initiatieven die zich richten op de performance-kant van literatuur. Eerlijk gezegd viel het ons – Nina Polak, Jasper Henderson en ondergetekende – een beetje tegen hoe vernieuwend de inzendingen waren. Ergens vonden we dat ook geruststellend: het gaat veel makers toch nog steeds vooral om de inhoud, een concept om het concept is niet voldoende.

Na het doornemen van de longlist kwamen we al snel tot twee kanshebbers en één eervolle vermelding, namelijk: Dennis Gaens en zijn onvolprezen literaire podcast ondercast. Waar Amerika grossiert in literaire podcasts, heeft Nederland ondercast. Er zijn meer literaire podcasts in ons land, maar Dennis Gaens was een van de eerste en zijn niet aflatende toewijding verdient alle lof. In ondercast biedt Gaens literair talent een platform en toont de literatuur in al haar vormen. Het literaire tijdschrift heeft het moeilijk, de podcast heeft de toekomst. Laat Dennis Gaens een voorbeeld zijn.  

En dan de twee namen op de lijst die direct volledige instemming van de jury kregen.

Allereerst Uitgeverij Jurgen Maas. Voor wie Uitgeverij Jurgen Maas niet kent: deze uitgeverij richt zich sinds 2013 op literatuur uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika en op werk van migranten uit dat gebied. Met zijn werk raakt Jurgen Maas aan iets heel belangrijks. Hij geeft mensen een stem, die hier te weinig een stem krijgen. Jurgen Maas pakt op wat grotere uitgeverijen laten liggen. Hij is overal en weet precies waar hij het over heeft. En het lukt hem. Hij heeft iets van de grond af opgebouwd en bereikt veel mensen in alle lagen van de maatschappij. Zijn manier van uitgeven is niet vernieuwend, inhoudelijk gezien is het dat wel. Hij includeert en rekt niet zozeer de grenzen van de literatuur op, als wel de grenzen van de literaire wereld en maakt deze rijker.

De tweede naam op de longlist waarbij de voltallige jury opveerde is de Lezeres des Vaderlands. Nog even voor wie het niet meer weet: In januari 2016 begon de anonieme en zelfverklaarde ‘Lezeres des Vaderlands’ het project #lekkertellen. Ze hield bij welke boeken door welke recensenten werden besproken in de boekenbijlagen en lette hierbij op geslacht van zowel recensent als schrijver. Wat leek te beginnen als een grap, groeide uit tot een onderzoeksjournalistiek project waarbij statistiek, maatschappijkritiek en humor op onnavolgbare wijze samenkwamen. Wat wij zo waarderen in de Lezeres des Vaderlands is dat ze iets heeft blootgelegd en dat belangeloos deed. Het had natuurlijk iets beperkts, alleen maar ‘lekker tellen’, maar het ging om de bewustwording en door haar consequente aanpak bereikte ze haar doel. Door goed gebruik van social media wist ze haar boodschap op een intelligente manier te verpakken en bereikte ze veel mensen.

Wat Jurgen Maas en de Lezeres des Vaderlands gemeen hebben is dat ze mensen anders laten kijken naar hoe de literaire wereld in elkaar zit. Het zijn twee initiatieven die onderkennen dat de status quo wankelt, zoals het hoort in een moderne samenleving. Initiatieven die ervan uitgaan dat de maatschappij altijd in beweging is en dat tradities niet in beton gegoten zijn omdat de maatschappij die tradities zelf vormgeeft. Literatuur weerspiegelt als het goed is die bewegingen. Er zullen telkens nieuwe invloeden van buitenaf inwerken op een samenleving en die samenleving dus opnieuw vormgeven. Die invloeden zullen op hun beurt weer opduiken in de literatuur van die samenleving. Dat onderkennen en tot een focus maken van je werk, is wat wij verstaan onder het oprekken van de grenzen van literatuur. Maar waar de Lezeres alleen maar constateert, voegt uitgeverij Jurgen Maas ook echt iets toe aan ons literaire blikveld. En daarom heeft de jury besloten de eerste Pé Hawinkels Prijs toe te kennen aan uitgeverij Jurgen Maas.

Edith Vroon

[wintertuin]

Pé Hawinkels Prijs: interview met Jurgen Maas

‘Er mag meer kleur in de uitgeverijwereld’  Uitgeverij Jurgen Maas heeft de Pé Hawinkels Prijs gewonnen. Dit is een nieuwe prijs voor makers en instanties die met creatieve initiatieven de grenzen van de literatuur oprekken. De prijs werd uitgereikt tijdens het Wintertuinfestival 2017. Uitgeverij Jurgen Maas focust zich op Nederlandse en vertaalde literatuur, en op literaire en journalistieke non-fictie. Aandachtsgebieden zijn het Midden-Oosten, Noord-Afrika, en de multiculturele samenleving. Een interview met de winnaar. Het juryrapport is hier terug te lezen. Foto’s zijn van Schulte Schultz Fotografie.

Gefeliciteerd! Wat vindt u van de toekenning van de prijs? Had u het verwacht? En vindt u het terecht? ‘Het is een eer. Ik kende de prijs eigenlijk niet, maar zag op Facebook dat ik genomineerd was door Joost Baars, dichter en boekverkoper. Toen hoopte ik er natuurlijk op. Of het terecht is laat ik graag aan anderen over, maar ik kon me erg vinden in het juryrapport.’

U werkte tot 2013 als radiomaker bij IKON. Wat heeft u doen besluiten om een uitgeverij te beginnen? En hoe hebt u dat aangepakt? ‘Ik heb twee grote liefdes, de journalistiek en de literatuur. Ik was de veertig gepasseerd en dacht, als ik eens wat anders wil gaan doen is dit het moment. Door mijn werk kende ik veel schrijvers en een aantal uitgeverijen, die mij dan ook van advies hebben voorzien. Daarnaast heb ik een informele raad van adviseurs samengesteld, bestaande uit Joost van Schendel van Uitgeverij Bulaaq, een aantal schrijvers, vertalers en een oud-medewerker van het Nederlands Letterenfonds.’ 

Wat is de doelstelling van uw uitgeverij? ‘Goede boeken maken en onder andere laten zien dat er een nieuwe generatie schrijvers uit het Midden-Oosten onze buren zijn in Europa.’   Waar komt uw interesse voor het Midden-Oosten, Noord-Afrika en de multiculturele samenleving vandaan? ‘Toen ik als tiener opgroeide in de Achterhoek, vertelde mijn vader in de jaren tachtig over de ervaringen van zijn neef die toen als verpleger werkte in Palestijnse vluchtelingenkampen in Libanon. Toen is mijn interesse voor het Midden-Oosten ontstaan, heb ik later op de School voor de Journalistiek een scriptie geschreven over de Palestijnse pers en vervolgens tijdens een studie politicologie me gespecialiseerd in het Midden-Oosten, mede een tijdschrift over het Midden-Oosten opgericht, en me vervolgens in de literatuur verdiept. Na 14 jaar bij de IKON als radiomaker de verhalen van anderen te hebben verteld wilde ik dat graag voortzetten als uitgever, met speciale aandacht voor het Midden-Oosten.’ 

Heeft de vluchtelingencrisis van de afgelopen jaren invloed gehad op de uitgeverij? ‘Ja, het heeft me onder andere doen besluiten om een boek uit te geven getiteld Cartooning Syria, met het werk van onder andere bijna dertig Syrische cartoonisten over het geweld in hun land, in september zal er een boek verschijnen over 80 jaar Europees vluchtelingenbeleid, en in 2019 een boek over de opvang van Syrische vluchtelingen in het Midden-Oosten.’

Wat zijn uw plannen voor de toekomst? Blijft u uitgever of heeft u nog andere ambities? ‘Vooralsnog is het streven om de komende jaren ongeveer acht titels per jaar te blijven uitgeven, tot mijn dochter, nu zes, twaalf is. Ik heb zeker het voornemen om uitgever te blijven.’

Zijn er andere nieuwe literaire initiatieven die volgens u lof verdienen?  ‘Een festival als Read My World in Amsterdam dat ook sinds 2013 bestaat.’

Wat vindt u van het literaire veld in Nederland? ‘Er mag meer kleur in de uitgeverijwereld.’  

Uitgeverij Jurgen Maas won de Pé Hawinkels Prijs 2017. De ‘runner up’ van de winnaar was de Lezeres des Vaderlands. Er was één eervolle vermelding: voor Dennis Gaens en zijn literaire podcast ondercast.

[wintertuin]

Festivalvrijdag: Avond van de grote beloftes

De derde dag van het Wintertuinfestival waren we ‘s avonds in de Thiemeloods te vinden voor de Avond van de grote beloftes. Met Nikki Dekker, Marjolein Visser, twee bijzondere schrijvers van het Verhalenhuis, Jante Wortel, Annemieke Dannenberg en Simone Atangana Bekono. Programma gemist of herbeleven? Hieronder lees het verslag van onze correspondent, Martijn van Koolwijk. Foto’s van Schulte Schultz Fotografie.

De laatste vrijdagavond van november is sinds 2014 ‘De avond van de grote beloftes’. De afgelopen jaren presenteerde De Nieuwe Oost (vh Wintertuin) verschillende nieuwe talenten. Deze vierde editie wordt geopend door Nikki Dekker, bekend van haar zelfhulprubriek in de literaire podcast Ondercast en de podcastreeks ‘Iets doen, hoe doe je dat?’ Vanavond combineert ze haar poëzie met soundbytes van onder andere politici. Het geeft haar activistische teksten een opzwepende ondertoon.

Marjolein Visser bracht eerder als grote belofte al een chapbook uit, De Kleine Hol Club. Na het winnen van de VPRO bagagedrager, een prijs voor jonge schrijvers met een bijzonder reisplan, trok zij door Mali, om een uitgezette vluchteling te volgen. Marjolein leest vanavond het begin van haar reisverhaal. Een indrukwekkende tekst over de vader van een vluchteling die is opgehangen aan een boom. Qua emotionele lading een flink contrast met haar tweede tekst. Deze gaat voornamelijk over de diarree die Marjolein op haar eerste dagen in Mali opliep. ‘Ik had een goed gesprek, maar ik had diarree.’ Op 5 december wordt haar complete reisverhaal gepubliceerd in de VPRO Gids. Marjoleins maatschappelijke betrokkenheid klinkt ook door in haar deelname aan het Verhalenhuis. Een project waarbij jonge schrijvers ouderen begeleiden bij het oproepen en optekenen van hun eigen verhalen. ‘Dat was organisatorisch al een gedoe, met rolstoelen en busjes. Verschrikkelijk. En er ging niemand dood in dat jaar. Gelukkig!’ vertelt de geestelijk verzorgende Edith die een aantal van de ouderen bijstond in het opschrijven van hun verhalen. Vandaag worden ze als bundel gepresenteerd. Ook kreeg het project een spin off in Curaçao, alwaar een boekje met lokale verhalen van ouderen in het Papiaments werd uitgegeven.

Marjolein overhandigt de eerste exemplaren van de Verhalenhuisboekjes die vanavond gepresenteerd worden aan twee van de daarin gedebuteerde schrijfsters, Evelien en Ria Na de pauze draagt Jante Wortel, gekleed in slechts een badhanddoek, voor uit haar novelle Als de vogel door het glas vliegt. Net als eerder op de avond ondersteund door een soundscape. Er klinken waterdruppels en iets dat lijkt op de afzuiginstallatie in een badkamer. De geluiden zorgen bij het verhaal Jante voor een gevoel van ongemak. Mannen in het publiek gniffelen of ademen net iets te hard door hun neus. Zich soms duidelijk van geen houding weten te voorzien, terwijl Jante vertelt hoe zij zichzelf met een douchekop bevredigt.

De avond sluit af met de bundelpresentatie van Simone Atangana Bekono. Haar afstudeerwerk voor de opleiding Creative Writing was binnen no-time uitverkocht. Tijd voor de presentatie van de heruitgave, een prachtige debuutbundel die De Nieuwe Oost in samenwerking met Lebowski uitbracht! Simone begint de presentatie met een ritmisch poëtisch betoog over huidskleur. In de bundel Hoe de eerste vonken zichtbaar waren komen brieven voor die Simone stuurde aan Annemieke Dannenberg. Annemieke reageert op Simone met een tekst uit haar afstudeerwerk, MELK EN HONING. Wat volgt is een hoorspel over de vriendschap tussen twee jonge vrouwen. Soundscapes, een voordracht, voicemailberichten en bizarre snippets industriële klanken.

Terugkijkend op de avond rijst de vraag: ‘Wie is de grote belofte van 2017?’ Ze is in ieder gevel een vrouw, durft ongemakkelijke thema's als seksualiteit en ras aan te snijden, is maatschappelijk betrokken en een vleugje activistisch.

In het kader van het Wintertuinfestival lanceert Wintertuin een digitaal festivalcentrum: een online platform met iedere week nieuwe themagerelateerde content in allerlei vormen. Informatie over het volledige festivalprogramma en de kaartverkoop kan worden gevonden bij de Festivalbalie.

[wintertuin]

Post van Rik Sprenkels - deel 1

In deze rubriek lees je de posts van een getalenteerde schrijver. Vandaag het eerste gedicht van Rik Sprenkels. Rik levert drie gedichten aan met als gemene deler ‘the things we do for love’. Onderstaand gedicht is onderdeel van Riks slamrepertoire en verschijnt binnenkort in Ondercast.

Er stonden te veel voetstappen in de klei en zij stond te paffen als een reiger.

Ze zei dat we zouden doen alsof er niets gebeurd was. Ik dat ze dat uit een film had. De wind rammelde voorzichtig aan de poort.

De boerderijdieren, toen nog rustig, speelden Tetris in het ochtendlicht, vielen naadloos in het landschap.

‘We doen dit voor hun,’ zei ze. Vastberaden wees ze het veld in. Ik knikte. Ik loog: ik deed dit voor haar.

De sloten van de hekken gaven mee onder onze zachte dwang.

Pas later ontdekten we de volgende dingen:

Koeien worden wakker met een ochtendhumeur;

Er is niets noemenswaardig aan koffiedrinken op een politiebureau;

Uiteindelijk zijn we allemaal op onszelf aangewezen.

Rik Sprenkels is dichter. Hij legt graag de vinger op de zere plek en duwt dan tot het een beetje pijn doet. Met het gedicht ‘Intercontinentaal’ won hij de Dekker Van De Vegt Gedichtenwedstrijd. Zijn gedichten ‘Nachtpicknickers’ en ‘Vastgoed’ verschenen in literair tijdschrift Op Ruwe Planken. Op donderdag 26 januari treedt Rik op bij de Gedichtennacht; een dag later staat hij in de finale van het NK Poetry Slam.

[wintertuin]

Dit is de derde aflevering van De Schrijfopdracht, en wel met Erik Jan Harmens. In deze podcast gaat Dennis Gaens met schrijvers in gesprek over de belangrijkste les die ze geleerd hebben over het schrijven. Verwacht gesprekken over het schrijverschap, de ontwikkeling daarvan en over de vraag in hoeverre schrijven überhaupt te leren is.

In deze aflevering praat Dennis met dichter, schrijver en schrijfdocent Erik Jan Harmens over o.a. niet in het fonds passen, poetry slam, toch in het fonds passen, niets meer hebben dan gedichten en absolute vrijheid.

De Schrijfopdracht is onderdeel van Nieuwe Types, hét festival voor nieuwe literatuur. In het laatste weekend van juni onderzoeken we de toekomst van de literatuur. Nieuwe Types neemt de staat van het verhaal onder de loep en vestigt drie dagen lang de aandacht op nieuwe schrijvers, nieuwe verhalen en nieuwe vertelvormen.

NIEUWE TYPES

Kom je ook? Koop nu je kaartje! Klik op de titel om direct naar de kaartverkoop te gaan.

KortPittig & Talkpoeder (€5,-) Do 28-6, 20.30u, Theater a/d Rijn Arnhem meer info Showcase Schrijfopleidingen (€5,-) Vr 29-6, 20.00u, Theater a/d Rijn Arnhem meer info Wildgroei (Uitverkocht) za 30-6, 20.00u, Huis Oostpool, Arnhem meer info

Muziek: Daan van Haren. Geproduceerd door ondercast voor De Nieuwe Oost | Wintertuin.

[wintertuin]

De analoge trend

In het kader van de Future of Publishing Summit onderzoekt Dennis Gaens van ondercast wat hij ‘de analoge trend’ noemt. Hoe valt de populariteit te verklaren van analoge alternatieven voor iets wat digitaal zoveel makkelijker lijkt?

Lange tijd geloofden we in de onontkoombaarheid van mediaconvergentie: in de toekomst zouden we al onze media (of het nu film, muziek of boeken zijn) via één apparaat consumeren, zoals een iPad. Maar de terugkeer van bijvoorbeeld analoge drager als vinyl lijkt dit tegen te spreken. Is er te spreken van divergentie als een nieuwe trend? En waarom?

Dennis praat met Jaap de Groot van Diggers Recordstore, Anouk Rijnders van Record Industry en de bandleden van DeWolff die een eigen, analoge studio hebben gebouwd: Elektrosaurus Southern Sound Studio.

Met muziek van Nachtschade.

”Op een gegeven moment kreeg je een cd bij een pak appelsientje. Toen dacht ik: dit gaan we dus niet meer doen.” - Jaap de Groot, Diggers Recordstore.

“Die 20.000 nummers op je iPod, dat is gewoon gebakken lucht.” - Anouk Rijnders, Record Industry.

”Computers hebben steeds meer de rol van muzikanten overgenomen en dat is iets waar wij totaal geen interesse in hebben.” - Pablo van de Poel, DeWolff.

Deze documentaire werd gemaakt in het kader van de Future of Publishing Summit, 24 juni in Arnhem, die ook over mediaconvergentie vs. -divergentie gaat.

Je kunt je abonneren op ondercast via via iTunes, Stitcher, Overcast of TuneIn. Of een andere podcast-app.

[wintertuin]

De zelfstandige boekhandel

In de aanloop naar het festival Nieuwe Types toe, maken we de balans op: waar staan we nu? Dat festival vindt (deels) plaats in een aantal zelfstandige boekhandels. De zelfstandige boekhandel is aan een opmars bezig – van het DWDD-boekenpanel tot de Boekhandelsprijs; de boekhandel staat weer volop in de aandacht. Maar wie zijn die mensen? En waarom lijken ze ineens zo alomtegenwoordig? Ligt de toekomst van de literatuur bij de boekhandel? In samenwerking met Ondercast presenteert Literair Productiehuis Wintertuin een audiodocumentaire over de zelfstandige boekhandel.

Met de boekhandels Linnaeus, Hijman Ongerijmd, Over het Water en Dekker v/d Vegt en de auteurs Jaap Robben en Henk van Straten. Muziek van Alle Namen.

Je kunt de documentaire ook downloaden of je abonneren op ondercast via iTunes, Stitcher of Tunein.