#mt isa

[comfycat3]

missing the field

[best-accomodation]

Affordable And Cheap Accommodation At Mt Isa

We are the perfect Accommodation in Mt Isa. We provide all the Amenities require for your needs. We are located within a walking distance of Mount Isa airport and railway station. For more information, visit the location:https://goo.gl/maps/rLMVexmrdZtyRzpt8

[redrcs]

Close encounter with a White Necked Heron. The neck markings indicate that it's in the non-breeding season. I was shooting with a 600mm lens and it kept flying within the minimum focal distance, 3 meters, and then turning away. Of 20 high speed shots, these are the only two that turned out. Mt. Isa.

On my travels

[hotelbooking]

Burke & Wills Motel Mt Isa Getting the most from your time in Mount Isa is a breeze when staying at the accessibly-located Every effort is made to make guests feel comfortable by providing the best in services and amenities. Post your pictures and answer your emails whenever you want, with the motel's free Wi-Fi internet access. Parking is available and free, provided by the motel for guests with their own transportation. The helpful staff at the front desk can assist you with services including luggage storage. The motel's on-site laundry service helps you keep your favorite travel outfits clean so you can pack less. In-room conveniences include room service, so you can relax and enjoy your stay. Some small or last-minute needs can be quickly fulfilled by the convenience stores without having to leave the motel. Smoking is restricted to the designated smoking areas. Start your vacation days in the best possible way. Begin every morning of your stay with an in-house breakfast. Wake...

[meerkeri]

Btw have I shown y’all that I draw Isa completely different?

Old vs new

[summerlycoris]

Another option for why depends on how wet the ground got before the hurricane passed over it.

It's really rare, but there can be a brown ocean effect, where due to moisture in the ground a cyclone/hurricane can sustain itself, or even become stronger, over wet ground. Especially if heat is released.

It may not be why this happened for hurricane Helene. I'm not a meterologist, or someone who knows a lot about this. But it's likely to get more common for tropical/ semi tropical areas to 1. Have moisture in the ground during hurricane/cyclone/typhoon season, and 2. Get hotter during hurricane/cyclone/typhoon season.

So stronger cyclones hurricane and typhoons are going to be a common experience, probably gonna go more often above cancer and below capricorn due to climate change, and they're probably gonna get further in land before they fizzle out.

If you don't know how to survive a hurricane/cyclone, there are resources.

Mom is showing me drone footage of the damage in Western North Carolina and Im looking over my photos of the trip we took 3 years ago to the places where Mamaw grew up, and it's surreal. The road up to our cabin was destroyed in a landslide. The road along the creek where we drove to visit the old cemetery has been washed away, pavement peeled up and scattered in pieces throughout the creek bed or completely gone. In some of the footage you can barely tell where the road was. She sent me pictures of a cute little shop we visited with all kinds of art from local crafters and artists and the building is inundated in wreckage and mud.

Apparently there's now a widespread conspiracy that the government is controlling the weather for some nefarious purpose. It is so undeniable that this weather is so far beyond what was normal or possible before, that this is the only other explanation if you are a climate change denier.

I'm afraid of Hurricane Milton, another devastating hurricane just a couple weeks after the deadliest USA hurricane since Katrina is terrifying

[herpsandbirds]

Gulf Marbled Velvet Geckos (Oedura bella), Bttm & Mid - Juvenile, Top - adult, family Diplodactylidae, Mt. Isa, QLD, Australia

photographs by Brother-Nature

[ywpd-translations]

Ride 791: Replacing the lead!!

Pag 1

1: In the southern part of Fukuoka Prefecture, located at the border with Ooita Prefecture, there's Mt. Hiko, consisting of three peaks, that reaches the altitude of 1200m

2: It has a long history and it's long been worshipped as a training ground for monks

3: Currently, a slope car leading to Mt. Hiko's shrines has been constructed, and a lot of tourists go there to see the autumn leaves' color, the winter's silver frost, and for mountain climbing

4: The main shrine is built on top of Mt. Hiko's sacred mountain, Nakadake

5: Halfway up, passing through the west side, as the altitude increases, there's the winding highway number 500

Pag 2

1: The stage for the mountain stage of the Inter High's first day

Pag 3

1: Kumamoto Daichi is still at the top!! The local team from Kyushu!!

Goo!!

2: He passed the 3km left to the finish line point!!

I see figures following Kumadai's Fujiwara....

4: It's two people!!

Two people!?

Pag 4

1: It's Manami and Mountain King!!

Pag 5

1: I see his back!! One person

Is he the lead!?

2: So it seems!!

3: Two people!! Dammit, they really did catch up!!

So the voices in the audience I heard saying that Onoda and Manami were approaching were true!!

4: Kumadai!! Bad news coming from behind!! Raise your pace!!

5: But I won't lose!! I'm very calm!!

My condition has never been this good!!

Pag 6

1: Alright, once we pass that guy it'll become”the winner will get the mountain prize”!!

3: The one who wins will get the “mountain prize”!! In a race it's better to have some kind of prize

Suddenly...

Pag 7

1: I'm getting fired up!!

3: Okay!! Good!!

Pag 8

1: Woah!!

He's accelerating again!!

2: His concentration is rising again!!

4: His legs are turning more than before!!

5: I can see it from behind, so I get it well

6: You probably don't understand it yourself, but right now you're pedaling with an amazing efficiency of power transmission

Amazing

7: It's like he's 100% synchronized with his bike!!

Really... you

Pag 9

1: He has the power of turning his joy into concentration!!

2: They're already approaching!!

Pag 10

1: I'm sorry but I'll surpass you!!

2: No doubt!!

3: Really... this guy is so strange

4: Last year, on the second day's mountain, after we were passed by Kyofuhi, he chased after them

5: Since we're both running in the same Inter High, this year, before the start I called out to him

I wanted to greet you

I'm Kumadai's Fujiwara. This will be our last Inter High together

Pag 11

1: Wh-wh-wh- what is it!?

He's super nervous!!

2: Are you okay!? Take a deep breath

If you have any problems, you can call anyone from Kumadai, our numbers are in the 60s

Th- ye-

3: Th- thank you so much. Ah... you ran last year with Kumadai's Isa-san ��� Masa-san...?

That's right, you remember!! I'm Fujiwara Masayuki!!

4: I became captain, too

5: Ahh, is that so? Congratulations!!

No wait, you don't have to bow your head like that

We should do that to each other

6: Such an extremely small and humble guy...

7: That's always the first impression of Onoda...

Thank you for coming here

8: But every year, once he gets on his bike and climbs a mountain, this guy...

Pag 12

1: he feels overwhelmingly big when he approaches!!

Pag 13

1: I don't understand him

And also, he's always...

2: Thank you very much for this morning

Thanks to you, I calmed down a little!!

3: He's so polite...!!

4: I can't help but support him

Do your best Onoda

5: Yes!!

Pag 14

2: Any time now, huh?

3: I guess so

4: Onoda-kun will be reaching the race's climax

5: It's about time they passed the other climbers and started their race

Pag 15

1: I wonder if he's having fun

Hm, yeah, since he was looking forward to it

2: Even though I guess those two are probably thinking of the “mountain prize”as nothing more than a “juice” to buy the other as a treat if they lose

3: Kakaka

That sounds super fun!!

4: Those two

5: In the past two Inter Highs they were both times burdened with heavy races

8: If they can run with a smile, then that's enough

… yeah

Pag 16

1: We're excited too!!

2: Manami-kun moved ahead!!

3: Sakamichi-kun!!

Pag 17

1: 2km left until the mountain stage finish line!!

3: The wind... is blowing from the west

Just ahead of here

4: the trees become lower

5: and it turns back in a U-shape

Pag 18

1: That'll be the decisive moment!!

2: I'll fly!! Sakamichi-kun!!

Pag 19

3: It seems like we'll see them appear here at the mountain gate anytime now

There are currently two people in the lead, and they're passing the 2km point!!

So 2km left, huh

They'll come soon

I can't wait

Pag 20

1: I said it before already, but

2: “History” needs “someone who witnesses it”!!

[dualupaa]

First time ko magjoiners and hike/trek

Favorite ko na kasama sa mga gala 'tong kasama ko kasi tahimik lang din pag naglalakad saka dedma kung sino man mauna o mahuli sa amin

natawa lang din ako sa kanya kasi walang dalang tubig. Ate magha-hike ka wala kang dalang tubig/jar???? HAHAHA. Buti na lang dalawang tubigan dala ko kaso natapon din yung isa kong dala sa bag nya kasi di pala ayos masyado yung takip 😭 buti na lang waterproof sa labas sa loob hindi

Surprisingly as someone na mabilis maglakad, madalas ako mahuli maglakad dito. Natutunan ko rin sa trip na 'to na it's okay to take the pace how you need it

Napa-practice ko yung diskarte side ko to conquer yung mga dinadaanan at the same time making sure na safe yung tatapakan mo hindi pwedeng basta risk lang or else, mababagok ka HAHA mejo oa

Most of the time sa path/journey na tinatahak mo, sarili at yung tungkod mo lang din aasahan mo to keep going. But its humbling and it felt safe knowing na merong aalalay sayo pag hindi mo na kaya nang ikaw lang at di ka na rin kayang saluhin ng tungkod mo

Nagbunga na yung paglalakad at akyat ko sa bundok ng mrt magallanes. Hindi masyadong sumakit katawan ko

naakyat at nababa ko yan habang masakit ang ulo kasi di pa ganon kagaling yung ubo ko. Sakit sa ulo pag natahol HAHA how much pain can I take eme

ang lamig nung time na yan, tipong nagwi-wish talaga ako na umaraw kasi baka kabagan ako sa lamig huhu

Na-realize kong mas trip ko magdagat at magsurf although I enjoyed both

yung mga ganitong realizations pagtapos at pagka-pahinga ko na na-realize kasi all the way paakyat at pababa ng bundok puro galit at sama ng loob lang nasa isip ko

sobrang alog nung 4x4 grabe tagtag na tagtag yung ulo at katawan ko. Parang mas may thrill pa nung sumakay kami dito eh

May nakita akong red-orange na earthworm nung pabalik ang jubis haha

Kung puso ko ay ima-mapa, ikaw ang dulo, gitna't simula

Daming ebas iba talaga pag first timer. Gusto kong akyatin susunod na bundok is Mt. Kupapey

[nice2meetyouu]

Dito na lang ako mag-word vomit, I guess.

Kakauwi ko lang galing UPD. Naglakad-lakad at kaunting jogging lang kahit ansakit-sakit na ng katawan. Sa pagiging maximizer, nabigla ang katawan sa pag-g-gym. Pero sulit naman 'yung mga pinaggagagawa at effort ko so far, saka happy naman din ako na nakalakad-lakad ako today.

Walang makausap kasi hindi ko alam, baka walang bandwidth 'yung mga tao. Baka matrigger pa sila or anupaman. Disappointing din ang search for new friends—mukhang wholesome pero hookup pala ang nais. Mas nakakabwisit kasi pinag-aksayahan pa ng effort, hindi na lang agad ipakita ang tunay na kulay. Nakakaumay. Hahahaha. Saan kaya makakahanap ng matinong friends?

Okay naman mga tao sa gym pero ayaw ko rin silang istorbohin. Virtual buddies lang. Parang sa tumblr. Alam lang naming nag-eexist ang isa't isa.

Nabobore nanaman ako sa work. Feeling ko tapos na akong mag-"play" ng role. Nataon pa nga na dumating 'yung offer na magbarko. Kaso ang laking jump kasi, from my cushy comfy daily life, andito 'yung potential to earn more pero anlaki rin ng risk.

Hindi naman ako sobrang sobrang bothered pero dahil pawala na ako sa kalendaryo eh gusto ko nang dumami ang sources ng income. Sabi, hindi naman din daw gano'n kalaki ang kitaan dun sa iniisip kong paupahan (dahil ano pa ba ang hindi sobrang sobrang need i-manage hands on) and malaki rin ang capital. Ang isyu ko eh since nagwowork ako, hindi ko nga rin kayang tutukan so baka masayang lang pag nauwi sa wala.

Feeling ko, g na ako mag-explore ng new horizons sa work or baka naman gaya ng sabi ng isang recruiter, wala raw direksyon 'yung CV ko. Hahahaha.

Recently, nagpapahinga lang talaga ako saka nagtitingin ng mga tour or hike. Mt. Pulag, 'yung Avatar thing, Puning, at kung ano pa man ang mayroon. Hindi na ako as bothered compared dati na I have no one to share these things, experiences, and memories with. Ganu'n lang talaga ang life.

Lecheng hookup 'yan at mga kalaswaan, sana magkatagpuan na lang 'yung mga pare-parehas ng hinahanap at sana lubayan na nila 'yung mga kagaya kong wala namang interest.

[eksirberries]

KH x Pokemon; what if Isa lived on Mt. Moon with the Clefairies? 🌕

[best-accomodation]

Explore Prime Mt Isa Rental Accommodations for a Comfortable Stay

Experience the epitome of comfort with our premium Mt Isa rental accommodations. Whether you're seeking a temporary stay or a long-term residence, our diverse selection of properties caters to every need. Enjoy the convenience of well-appointed spaces, prime locations, and excellent amenities. Find your ideal home in Mt Isa today for a memorable and hassle-free living experience.

[redrcs]

First Sighting, Red Browed Pardelote.

Mt. Isa, on my travels. So, yay me.

[jasfhercallejo]

We meet again, Bohol!

As beautiful as the Philippines is, many destinations offer mostly sand and surf. But not Bohol. This province is known for unique attractions that you can’t find anywhere else in the Philippines.

Sure, other islands in the Philippines are worth recommending, too, but most boast one or two of the following — white beaches, incredible sites, diverse wildlife, interesting history. Bohol has them all. From wild encounters with dolphins and tarsiers to the incomparable views of the Chocolate Hills, Bohol is a province that is easy to promote. It doesn’t need much sales talk.

We stayed at Coastal View in Panglao, then we transferred to On Board Beach Hostel and Resort for some quiet alone time near the beach. The wedding was at South Palms Resort, and I can attest that this is probably the most exquisite hotel here, next to Bohol Beach Club.

I was tasked with the daunting task of speaking in front of everyone. I wasn't really prepared to cry, so I let the "funny" me take over. Let me share to you guys my speech during the wedding.

"Kamusta naman ang lahat? Nakainom na ba? Kung Hindi pa, ito na yung time. Haha. For everyone's reference, I'm jasfher ako yung favorite friend ng groom and bride. Jk. Haha.

Nung sinabi nila na magssppeech ako, siyempre napressure ako kasi hello 'di ko naman sila close? Ano sasabihin ko dito? Jk. Haha 

Okay kidding aside, sige maybe I'll just start ho I met the bride and the groom. Tagalog yung speech ko so pasensya na. To our foreigner friends, welcome to the Philippines. Haha.

Si brux and karla orgmates ko from UP travel society. Hindi ko din alam paano nabuo yung barkadahan namin, pero I guess we all just clicked and nagkakaayaan na lang kumain, gumala, tumambay ganyan, and the rest was history. So kwentuhan ko na lang kayo muna ng mga misadventures namin para may pulot naman kayo sa speech ko. Haha.

Sa mga travel namin, si karla isa sa mga main organizer, tapos si brux ang aming walking calculator. Sa tamad naming magcompute, si brux na bahala sa hatian, feel namin nagogoyo kami minsan, pero okay lang kasi wala naman kami nung math skills niya. Haha. 

Nung nasa adventurous era pa kami, ang bonding namin ay umakyat ng bundok. Nagbuwis buhay trip kami sa Mt. pamitinan, tapos nagpapicture sa crater ng Taal, nakiparty sa Malasimbo sa Puerto Galera with hindi namin kilala, nagbackpacking kami 8 days sa Vietnam, Cambodia and Thailand na natutulog sa bus dala bagahe, kumain ng scorpion at tarantula, kumain ng happy pizza, nagtemple hopping sa Angkor Wat at sa mga temples sa Thailand, tapos nag 8 days din kami sa Bali, Indonesia ewan ko din paano namin napupull off pero napakadami naming pinupuntahan tapos wala ako sa organizing committee so ang ambag ko talaga ay chumika at magpicture. Haha.

pero sa mga local travel namin, dalawa yung pinaka favorite ko: yung 1) Siargao at yung 2) South cotabato. Yung siargao kasi grabe talaga yun gabi-gabi kami lasing as in tumatakbo kami nina karla sa kalsada tapos hinahabol kami nina brux. Haha. Dun ko din naranasan maghanap ng GoPro sa dagat ng nakaflashlight lang kasi nalaglag nung nagsurfing kami. Grabe talaga yun. Nung South Cotabato naman, natry namin yung highest zipline in the South East Asia, may nadaanan kaming apat na waterfalls ganun kataas. Tapos ang dami naming change costume nag T'boli traditional costume kami, tapos nag abaya and hijab kami nung pumunta kaming Grand Mosque. Very dubai ganon. Haha.

Favorite memory ko sa kanila ay every travel namin, nagsusulatan sila ng postcards. Sabi ko grabe couple goals. Indeed a matchmake in heaven walang distance distance. They will really make way to communicate, and show their love for each other. The yin to each other's yang.

So medyo ang haba na no? haha so summary and summary? Haha. Nakita ko silang nag grow, both literally and figuratively. As in kung may masasabi akong couple na tested by time and distance ay sila talaga iyon. Proud na proud ako tbh na nakakakilala ako ng mga taong kasing galing niyo. sobrang supportive niyong friends, sweet, thoughtful, funny, smart, witty, amazing lahat na. In between those laughters, I know genuine love is there. Sobrang happy ko na nagkatuluyan kayo, and from day 1, alam kong kayo na talaga. I know madaming taon taon pa tayong pagsasamahan, at andito lang kami para sa inyo. Congratulations, Karla and Brux, and i only hope the best for you both. Mahal na mahal ko kayo 💕

Cheers to the brucals!" Probably the best and most heartfelt wedding I've been to. Cryfest. Literally shed buckets of tears. So this is how it feels like to see your close friends get married. I was so lucky to have witnessed this momentous event in our barkada (god and tanda na namin haha)

[jezawitha-z]

May 26, 2024 | Mt. Batulao - Nasugbu, Batangas

We made it!

Hanggang ngayon parang di parin ako makapaniwala kung paano ako nakaakyat at nakababa ng bundok na 'to despite sa weather.

First time ko mag commute pa Manila mag-isa since doon ang pickup point at dito palang nagdadalawang isip na ako kung itutuloy ko pa. I know malayo ang pickup point sa lugar ko pero pinush ko nalang din. Main plan ko talaga, Dau-Cubao terminal then mag grab or angkas/joyride nalang to Greenfield. Mabuti nalang at pinapasabay na ako ni Kuya Jarvs (nakasama ko sa prev hike) from Cubao terminal tas nag MRT papuntang Greenfield at nakatipid pa.

While naghihintay kami dun sa food truck fest, may pa live band or basta accoustic na sobrang napapa chill yung lugar at sobrang natuwa na naman ako tas andami ding food. Then after isang oras ata, biglang may fireworks sa kabila. Hindi ko alam kung yun ba yung sa pyromusical na balak ko din sana puntahan na nagbalak bumili ticket kasi 11pm pa pickup time so mahaba yung paghihintay ko. Para sana masulit yung pag cocommute ko sa Manila hahaha. Pero hindi ko na tinuloy kasi baka matraffic ako at di makabalik ng 11pm sa pickup point. Kaya nung may live band tas fireworks narin, inisip ko nalang if ma cancel man yung hike namin, okay na ako magstay muna dito. Di na rin ako uuwi ng Pampanga na malungkot.

Medyo ambon lang naman the entire night sa Manila hanggang sa pag byahe na at okay naman daw ang weather sa Batangas. Around 4:30am ata kami nag start na ng trekking at medyo umaambon lang. Bumili na ako ng raincoat at gloves sa jump off para ready na. Wala akong headlamp so nakikisingit nalang talaga ako sa mga may flashlight hanggang sa di ko namalayan nauuna na pala ako sa kanila, sumusunod na ako sa tour guide. Hahaha

Noong nasa bundok na talaga kami, as in parang zero visibility at puro fog lang nakikita tapos mahangin lang ng konte. Noong nasa kalagitnaan na, medyo kitang kita na talaga yung fog kapag titingin ka sa baba hanggang sa'min. Sobrang na amaze lang ako dahil kakaiba 'to eh, ang gandang tignan, napapa wow parin talaga ako. Hanggang sa medyo napapalakas na yung hangin dahil pataas na rin kami ng pataas sa bundok. There's a time na talagang nag stop ako sa trail dahil bangin talaga tapos parang hindi ko mabalance sarili ko sa hangin. If tutuloy ko lakad, baka malaglag na ako. So nung kumalma na yung hangin, tuloy na.

Bale may 12 peaks yung Mt. Batulao at start ata ng peak 8 or 10, andun na yung gagapang kana sa medyo mabato, paakyat na talaga, tapos puro lubid na aalalay paakyat lalo na nung malapit na sa summit. Di ko na talaga maisipang mag cellphone, mag picture/video and all dahil as in focus ako sa trail. Yung vid na umaakyat uploaded here ay galing kay beb Riana. Sya din nagpilit sakin na magpicture kami nung pababa na at naka chikahan ko sya since solo joiner din pala sya.

Around 7am or so nasa summit na kami at solid bigla yung lakas ng hangin at buhos ng ulan. Although pabugso bugso yung ulan pero yung hangin tapos sobrang foggy parin ay solid talaga. Hinintay nalang namin yung iba maka akyat tapos group picture tas bumaba na rin. Sa pagbaba doon na talaga sobrang maulan tapos ang hirap sa part ko na nagsasalamin dahil basang basa at hirap na ako makakita. Kung tatanggalin ko naman, mas lalo akong mahirapan. Hahaha. Pero push parin talaga. Sobrang dulas na nung pababa namin at dun na ako talaga nadulas sa may lubid na part.

Nag side trip lang kami sa Tagaytay for early lunch at deserve na deserve namin ng bulalo after hike. Hahahaha sobrang pawi na yung pagod. Mga 3:30pm nakabalik na ng Manila so nag book nalang ako ng grab pa Cubao terminal since umuulan na rin. Another 2+ hours byahe pa hanggang makauwi pero noong nakita ko na yung singnage na Dau terminal, hayyyy ang saya dahil sa wakas ito na. Hahahaha. Ikaw parin ang aking pahinga Pampanga after sa nakakapagod na pahinga! 😆

Sobrang thankful ako sa experience na 'to dahil sobrang nag enjoy parin ako. Yung challenges talaga kasi na akala ko di ko kaya lagpasan ay nagawa ko. Kung noong sa Benguet hike ako nasabi ko ay "Mas masakit pa pala 'to sa breakup", kahapon naman ang nasabi ko while pababa kami ay "Feeling ko after neto, parang kayang kaya ko na lagpasan lahat ng dadating na problema". ✨

[upismediacenter]

Kawalan ng mother tongue sa paaralan, pagbura ng ating kultura, at pagbaba ng kalidad ng edukasyon

Likha ni: Amihan Danao ng UPIS Media Center 2025

Ang Pilipinas, sa kasalukuyan, ay may 175 na living languages (Ethnologue, 2024). Sa iba’t ibang parte ng bansa, mayroon tayong sari-sariling inang wika o mother tongue at ang mga wikang ito ay nagpapakita kung gaano kayaman ang ating kultura rito sa Pilipinas. Ang mother tongue ay mahalaga para mas makilala ng mga bata ang kanilang identidad bilang isang Pilipino.

Pero noong Oktubre 12, 2024, nag-lapse sa isang batas ang RA 12027 o ang batas kung saan ipapahinto ang mother tongue bilang pangunahing medium of instruction para sa mga estudyante na nasa Kinder hanggang Grado 3. Nagiging batas ang isang panukalang batas kapag hindi nag-veto ang pangulo sa loob ng 30 araw matapos itong maipasa sa kanya. Sa ilalim ng RA 12027, ang pangunahing midyum ng pagtuturo ay ibabalik sa Filipino at Ingles habang ang mga rehiyonal na wika ay magiging suplementaryo na lamang para sa mga estudyante. 

Ayon kay House Deputy Minority Leader at ACT Teachers Rep. France Castro, ang pagtanggal ng mother tongue bilang medium of instruction ay isang hakbang paatras sa pagbibigay ng mataas na kalidad ng edukasyon para sa mga estudyante. Sinabi rin niya na ang pag-abandona sa mother tongue ay pagtalikod sa iba’t ibang wika ng bansa at ang ambag nito sa iba’t ibang kultura mayroon tayo. 

Kaya itatanong natin, ano ba ang halaga ng magkakaroon ng Mother Tongue based education sa loob ng silid-aralan at sa ating identidad bilang mga Pilipino? Ito ba ay usapang kultura lamang o baka usapin rin tungkol sa ating sistema ng edukasyon?

Ano ba ang Mother Tongue o ang MTB-MLE? 

Unang naitakda ang MTB-MLE o ang Mother Tongue – Based Multilingual Education sa DepEd Order No. 74, series of 2009 na nagmamandato sa paggamit ng Mother Tongue (MT) bilang pangunahing midyum ng pagtuturo sa unang apat na taon sa elementarya habang ang mga estudyante ay natututo ng Filipino at Ingles bilang hiwalay ng mga subject. Pagkalipas ng apat na taon, ipinaloob ito sa implementasyon ng K-12 Basic Education Program na nasa ilalim ng Republic Act 10523 o ang Enhanced Basic Education Act of 2013. 

Ayon sa curriculum framework ng MTB-MLE, ito ay isang pormal o di-pormal na edukasyon kung saan ginagamit ang mother tongue ng estudyante at mga ibang wika sa loob ng silid-aralan. Ang pangunahing layunin nito ay upang makalatag ng matibay na pundasyon sa mother tongue ng estudyante bago magdagdag ng mga karagdagang wika (Department of Education, 2016). Sa pamamagitan ng mother tongue sa loob ng paaralan, mas maiintindihan nila ang kanilang mga aralin dahil ito ang wika na pinakanaiintindihan nila. 

Pinagbatayan nila sa pagbubuo ng kurikulum ang mga umiiral na mga pananaliksik na nagpapatunay na epektibo ang paggamit ng mother tongue o ang first language (L1) ng mga bata upang makatulong sa pag-develop nila ng ibang wika. Isa sa mga pinagbatayan nila na mananaliksik sa loob ng curriculum guide ng MTB-MLE ay si Jim Cummins, isang propesor sa Canada na kilala para sa kanyang Second Language Acquisition Theory. Ayon sa kanya, ang level of development ng mother tongue ng isang bata ay isang strong predictor para sa kanilang language development.

Ngunit, noong Agosto 10, 2023, inilunsad ng dating DepEd Secretary at kasalukuyang Bise Presidente na si Sara Duterte ang MATATAG curriculum, at isa sa mga naging malaking pagbabago rito ay ang pagtanggal ng Mother Tongue bilang isang subject. 

Mga Kritisismo at Problema sa Mother Tongue

Isa sa mga naging pangunahing kritisismo sa MTB-MLE ay ang implementasyon nito. Nagdulot ito ng kalituhan sa mga guro, lalo sa mga taga-Luzon dahil tinatanong kung ano ba ang pagkakaiba ng Filipino at Mother Tongue bilang subject (Hernando-Malipot, 2023). At ayon sa isang pag-aaral ng Philippine Institute for Development Studies (PIDS) na pinamagatang “Starting Where the Children Are’: A Process Evaluation of the Mother Tongue-Based Multilingual Education Implementation,”, nagkaroon ng pagtutol sa paggamit ng MT bilang midyum ng pagtuturo dahil hindi naiparating nang maayos sa mga magulang ang silbi ng MTB-MLE at sa tingin nila ay hindi raw ito mahalaga para makakuha ng trabaho. Hindi rin na-assess nang maayos ang kakayahan ng mga guro upang ituro ang MT at hindi rin sila nabigyan ng sapat na training para maituro nila ito nang maayos. Nagkaroon lamang ng nationwide training para sa mga guro isang buwan bago i-implement ang programang K-12 noong 2012. (Monje, et al, 2021). Dagdag dito, sa pag-aaral na isinagawa ng Cardno Emerging Markets noong 2017, natuklasan nilang higit sa 200 na guro sa Bangsamoro Region na kasama sa reading program ng DepEd ay nakapuntos nang mas mababa sa 50% sa reading comprehension, kahit matapos makatanggap ng training, (Chi, 2024).

Mas lalong bumaba rin ang literacy rate ng bansa habang ipinapatupad ang bagong language policy hanggang sa punto na nagkaroon lamang ng aksyon galing sa DepEd sa pamamagitan ng DepEd Memorandum No. 173, series of 2019, (Hamon: Bawat Bata Bumabasa) na nagpapakitang malala na masyado ang problema. Ayon sa DepEd-Cordillera regional director na si Estela Cariño, mas natututo nang mabuti ang mga estudyante sa Ingles at Filipino bilang midyum ng pagtuturo kaysa sa kanilang mother tongue (INQUIRER, 2023).

Ang pangunahing rason kung bakit nagkaproblema ang pagpapatupad ng MTB-MLE sa mga paaralan ay ang kakulangan ng suporta ng gobyerno. Hindi nabigyan ng sapat na materyales ang mga guro at kinailangan pang igiit at ipaglaban ang pondo para sa mga aktibidad na kaugnay ng programang MTB-MLE. Nagkakaroon ng disparency sa ginagamit na wika sa mga instructional materials sa aktwal na Mother Tongue ng mga estudyante at mas nalilito sila rito kasi hindi tugma ang wika ng ginagamit sa loob ng klase sa wika na ginagamit ng nila. Sa halip na ang Department of Education ang magbibigay ng mga localized materials sa konteksto ng Mother Tongue ng mga estudyante, napupunta ang bigat ng trabaho sa mga guro, bagaman marami na silang ginagawa sa loob ng paaralan at mas mapapalayo pa sila sa mga estudyante nila (Hunahunan, 2019).

Halaga ng Mother Tongue 

Bukod sa pagiging malaking tulong ang Mother Tongue sa pag-aaral sa ibang wika, ito rin ay nakakatulong sa language vitality o ang kalusugan at lakas ng mga wika natin at magkaugnay sa education inclusion (INQUIRER, 2023). Batay sa kasalukuyang datos ng Ethnologue, 55 sa mga wika ng Pilipinas ay endangered, at dahil tinanggal ang Mother Tongue sa curriculum ng mga paaralan, inaasahan na mas lalong bibilis ang paghina ng mga wika natin na maaaring magresulta ng pagkawala ng ating mayamang kultura.

Hindi limitado ang halaga ng Mother Tongue sa usapang kultura lamang, kundi pati rin sa kabuuang identidad ng isang lipunang Pilipino. Sa papel na pinamagatang “The Miseducation of the Filipino” na isinulat ni Prof. Renato Constantino, isang historyador, tinalakay niya na dahil nakikita natin na kailangan makipag-ugnayan sa isa’t isa gamit ang isang wikang banyaga, napapabayaan na natin ang ating sariling wika at nahihirapan na tayong gamitin ito. Sabi rin niya na ang wika ay isang tool sa thinking process. Sa pamamagitan ng wika, nakakapag-isip ang isang tao. At habang mas nakakapag-isip ang tao ay mas napapalakas niya ang paggamit ng wika. Pero pag ang wika ay naging harang sa pag-iisip, nahahadlangan ang proseso ng pag-iisip at ito ay nagkakaroon ng cultural stagnation. Hindi maayos ang pag-unlad sa kanilang kakayahan sa creative thinking, analytical thinking, at ang abstract thinking kasi mas nakatuon sa pagsasaulo o memorization ang bata gamit ang banyagang wika. Dahil sa mekanikal proseso ng pag-aaral, hindi nila napapalalim ang kanilang pag-uunawa sa pangkalahatang ideya (Constantino, 1982).

Sa isang pahayag ni Cebu Rep. Eduardo Gullas noong International Day of Education, sabi niya na kailangan palakasin ang Ingles bilang pangunahing midyum ng pagtuturo ng paaralan. Dagdag niya, ang rason ng pagiging mababa ng performance sa matematika at agham ay dahil sa mahinang kasanayan sa pagbasa at pag-unawa sa wikang Ingles (Corrales, 2021). Pero kung tutuusin, ang totoong rason kung bakit kulang ang kakayahan sa matematika at agham ay dahil hindi natin gamay ang sarili nating wika. Ang wikang banyaga, kagaya ng Ingles, ay dapat tinuturo lamang at mas madaling ituro kung kaya natin gamitin ang ating sariling wika. 

Kaya kung sa simula pa lang, nahihirapan na tayo sa mga wika natin dahil hindi ito binibigyan ng halaga ng ating gobyerno, paano pa ba tayo sa internasyonal na lebel? Paano tayo makakapag-isip para sa ating bansa kung hindi naman tayo marunong makipag-ugnayan sa isa’t isa gamit ang wika natin bilang mga Pilipino?

Kaya pa ba natin ibalik ang Mother Tongue at pagbutihin ito?

Sa simpleng salita, oo. Pero ito ay isang mahabang proseso nangangailangan ng aksyon galing sa gobyerno, sa mga guro, sa mga magulang, at sa mga estudyante. Ang unang hakbang upang mas gumanda ng kalidad ng ating edukasyon sa pagbasa at sa pag-unawa ng mga salita ay hindi sa pagpapalakas ng wikang Ingles bilang pangunahing midyum ng pagtuturo. Ito ay nagsisimula sa mga wika natin sa Pilipinas. 

Ang usapin ng wika sa loob ng silid-aralan ay nagbubukas pa ng mas malalim na isyu at ito ang usapin ng prioridad ng gobyerno sa edukasyon. Hindi lang ito tungkol sa pagpapahalaga sa ating mayaman na kultura at identidad bilang Pilipino, ito ay tungkol rin kung paano na tayo makapag-isip, makipagdiskurso sa ibang tao at kung paano natin pinapatakbo ang bansa.

Para makamit natin ang edukasyong maka-Pilipino, kailangan muna natin bigyan ng pokus ang ating wika. Kaya upang mas pagbutihin natin ang implementasyon ng Mother Tongue sa loob ng paaralan, kailangan muna natin gumawa ng mga materyales na nakasulat sa mga rehiyonal na wika na magiging angkop sa mga estudyante at I-localize ang mga instructional materials sa konteksto ng ginagamitang mother tongue. Bigyan din ng maayos na pag-eensayo ang mga guro at mas maganda rin kung ang mga guro na pinili para magturo ng MT sa klase ay ang mga native speakers ng kanya-kanyang mother tongue. Para sa mga magulang, intindihin natin na hindi dahil ginagamit ang mother tongue sa loob ng bahay ay sapat na bilang isang kasanayan kasi ang pagkakaroon ng MT sa loob ng paaralan ay dagdag ensayo na rin at pagpapahalaga para sa wika para sa bata.

At ang hakbang bilang mga estudyante ay ang pagbibigay-halaga sa ating wika sa loob ng paaralan at makita na ang silbi ng pag-aaral ay hindi lamang makahanap ng maayos na trabaho, kundi mahasa rin natin ang kakayahang mag-isip nang kritikal. Malakas ang kapangyarihan ng wika sa loob ng isang lipunan kasi dahil dito, nabubuo natin ang kakayahan makapag-isip para sa sarili, at para sa bayan. 

// ni Erin Obille

Mga Sanggunian:

Arzadon, C. (2023, Agosto 21). [OPINION] On the deletion of Mother Tongue in the Matatag K-10 Curriculum. RAPPLER. https://www.rappler.com/voices/thought-leaders/opinion-deletion-mother-tongue-matatag-k-10-curriculum/

Chi, C. (2024, Enero 13). Explainer: With students’ poor literacy, are all teachers now ‘reading teachers’? Philstar.com. https://www.philstar.com/headlines/2024/01/11/2325063/explainer-students-poor-literacy-are-all-teachers-now-reading-teachers

Constantino, R., & Constantino, L. R. (1982). The Miseducation of the Filipino/World Bank Textbooks: Scenario for Deception. https://ci.nii.ac.jp/ncid/BA44320691

Cummins, J. (2001). Bilingual Children’s Mother Tongue: Why Is It Important for Education? Sprogforum, 7, 15-20.

Daguno-Bersamina, K. (2024, Oktubre 12). Bill ending mother tongue education lapses into law. Philstar.com. https://www.philstar.com/headlines/2024/10/12/2392016/bill-ending-mother-tongue-education-lapses-law

Department of Education. (2016, Mayo). Mother Tongue CG. https://www.deped.gov.ph/k-to-12/about/k-to-12-basic-education-curriculum/grade-1-to-10-subjects/mother-tongue-cg/

Ethnologue (2024). https://www.ethnologue.com/country/PH/

Hernando-Malipot, M. (2023, Agosto 10). DepEd launches MATATAG K to 10 curriculum of the K to 12 Program. Manila Bulletin. https://mb.com.ph/2023/8/10/dep-ed-launches-matatag-k-to-10-curriculum

Hernando-Malipot, M. (2023, Agosto 11). ‘Confusing’ Mother Tongue subject removed; to remain as a medium of instruction --- DepEd. Manila Bulletin. https://mb.com.ph/2023/8/10/confusing-mother-tongue-subject-removed-to-remain-as-a-medium-of-instruction-dep-ed

Hunahunan, Lyoid. (2019). Coping With MTB-MLE Challenges: Perspectives of Primary Grade Teachers in a Central School. 6. 298 - 304.

INQUIRER (2023, Septiyembre 5). Use of first language or mother tongue does not work in the Philippines | Inquirer Opinion. INQUIRER.net. https://opinion.inquirer.net/166071/use-of-first-language-or-mother-tongue-does-not-work-in-the-philippines

INQUIRER (2023, Septiyembre 11). Mother tongue subject: Improve, not remove | Inquirer Opinion. INQUIRER.net. https://opinion.inquirer.net/166211/mother-tongue-subject-improve-not-remove

Monje, J.D et al. (2019, Hunyo 27) ‘Starting Where the Children Are’: A Process Evaluation of the Mother Tongue-Based Multilingual Education Implementation. Philippine Institute for Development Studies. https://www.pids.gov.ph/publication/discussion-papers/starting-where-the-children-are-a-process-evaluation-of-the-mother-tongue-based-multilingual-education-implementation

Ombay, G. (2024, Oktubre 14). Teachers dismayed over law removing mother tongue in K-3. GMA News Online. https://www.gmanetwork.com/news/topstories/nation/923609/teachers-dismayed-over-law-removing-mother-tongue-in-k-3/story/

Peña, K. D. (2023, Pebrero 8). Government shortcoming failed mother tongue program, lawmaker says | Inquirer News. INQUIRER.net. https://newsinfo.inquirer.net/1726422/government-shortcoming-failed-mother-tongue-program-lawmaker-says

Philippine Institute For Development Studies. (2020, Marso 19). Use of mother tongue in teaching facing implementation challenges. https://www.pids.gov.ph/details/use-of-mother-tongue-in-teaching-facing-implementation-challenges

Sampang, D. (2024, Oktubre 13). Solon slams new law ending mother tongue instruction for pupils. INQUIRER.net. https://newsinfo.inquirer.net/1992068/solon-slams-new-law-ending-mother-tongue-instruction-for-pupils

Servallos, N. J. (2023, Septiyembre 25). Teachers’ group wants MATATAG curriculum implementation stopped. Philstar.com. https://www.philstar.com/headlines/2023/09/26/2299031/teachers-group-wants-matatag-curriculum-implementation-stopped