#inwestycyjny

[witekspicsbanknotes]

USA - gold investment notes from AURUM, each contains 1/10th of gram 24 K gold - Christmas / Holiday themes.

[enansapolska]

Investujte len do seba. Nakupujte lacno. Predávajte za vyššiu cenu. Keď sú dobré časy, nezabudnite na bankrot. Počas bankrotu pripravte reštart podnikania. Továreň na Mesiaci alebo miliónové dlhy. Vlastne na tom nezáleží. Svoje ...

Inwestuj tylko w siebie. Kupuj tanio. Sprzedawaj po wyższej cenie. Kiedy czasy są dobre, nie zapomnij o bankructwie. Podczas upadłości przygotuj biznes na nowo. Fabryka na Księżycu lub milion dolarów długu. Właściwie to ...

[outsourcingmonster]

Co słychać na rynku nieruchomości w Europie Środkowo-Wschodniej?

RAPORT: Rynek inwestycyjny nieruchomości komercyjnych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej | H1 2023

AUTORZY: Zespoły Avison Young z Czech, Polski, Rumunii, Słowacji i Węgier

Spowolnienie było nieuniknione

Obecne wyniki na rynku nieruchomości komercyjnych nieszczególnie napawają optymizmem, jednak jest to sytuacja przejściowa.

Pandemia COVID-19 znacząco wpłynęła na gospodarkę i zachowania klientów, a w konsekwencji na rynek nieruchomości i aktywność inwestorów. Jednak nabywcy stosunkowo szybko dostosowali się do nowych okoliczności, a łączny wolumen inwestycji w Europie Środkowo-Wschodniej (Czechy, Polska, Rumunia, Słowacja, Węgry) przekroczył 10,5 mld euro zarówno w 2020, jak i 2021 roku.

W 2022 r. wybuch wojny na Ukrainie dodatkowo namieszał na rynku, prowadząc do rekordowo wysokiej inflacji, wzrostu stóp procentowych i eskalacji niepewności inwestycyjnej. Pomimo tych wyzwań, wolumen inwestycji w Europie Środkowo-Wschodniej zdołał przekroczyć 11 mld euro, przewyższając dwa poprzednie lata.

Jednak wszyscy gracze rynkowi byli świadomi, że spowolnienie nastąpi w 2023 roku.

Całkowity wolumen inwestycji w Europie Środkowo-Wschodniej w I poł. 2023 r. wyniósł 2,2 mld euro, spadł o 59% (rok do roku). Najmniejsza zmiana nastąpiła w Czechach (spadek o 38% z wynikiem 749 mln euro), a największa - w Polsce (spadek o 72% z wynikiem 801 mln euro) i na Węgrzech (spadek o 82% z wynikiem 114 mln euro). Zamrożenie rynku na Węgrzech jest spowodowane nie tylko warunkami globalnymi, ale także tymi specyficznymi dla Węgier, które mogą być niepokojące dla niektórych inwestorów. Mowa tu o napięciach między Węgrami a UE, dostawcą funduszy strukturalnych dla tego kraju, oraz pozycją Węgier w konflikcie Ukraina-Rosja.

Słowacja z wolumenem 321 mln euro odnotowała spadek o 48%, a Rumunia - 44% z 180 mln euro.

Na Węgrzech toczy się już wiele projektów inwestycyjnych, dlatego oczekujemy, że wolumeny wzrosną w drugiej połowie roku, a roczny wynik przekroczy 500 mln euro. Z kolei w Rumunii spodziewamy się, że wolumen inwestycji w całym roku osiągnie 600-700 mln euro.

Polska po raz kolejny okazała się najbardziej płynnym rynkiem w naszym regionie, osiągając wolumen transakcji powyżej 800 mln euro, zrealizowany w 33 transakcjach. Jednakże jest to najsłabszy wynik dla pierwszego półrocza od 2015 roku.

Co się obecnie sprzedaje?

Sektor handlowy

Dominacja sektora handlowego w wynikach całego regionu (35%) to głównie efekt dwóch dużych transakcji, które miały miejsce na rynku czeskim - zbycia przez Trei Real Estate portfela supermarketów i parków handlowych, zlokalizowanych w Czechach i na Słowacji, na rzecz Plan B Investments za szacunkową wartość około 187 mln euro (alokacja portfela w Czechach) oraz nabycia przez Pardubice Retail Fund centrum handlowego Palac Pardubice za 123 mln euro. Jedną ze spółek założycielskich Pardubice Retail jest Perrarus Plus, spółka należąca do Richarda Moráveka, czeskiego inwestora i dewelopera nieruchomości, który jest również właścicielem Redstone Real Estate.

Pomimo tego, że udział transakcji handlowych w rumuńskim rynku wyniósł zaledwie 18% (32 mln euro), spodziewamy się, że ten konkretny segment będzie motorem inwestycji w drugiej połowie roku, co zwiększy całkowity wolumen transakcji. Inwestorów w Rumunii przyciągają w szczególności regionalne parki handlowe.

W Polsce wolumen transakcji handlowych osiągnął 175 mln euro, co jest najniższym wynikiem dla pierwszej połowy roku od 2010 roku. Po kilku latach niekwestionowanej dominacji parków handlowych i obiektów typu convenience, w 2023 r. struktura rynku inwestycji handlowych uległa zmianie, ponieważ zaobserwowaliśmy powrót transakcji regularnymi centrami handlowymi w miastach regionalnych i przejęć w celu dalszej przebudowy.

Na Węgrzech transakcje handlowe stanowiły ok. 51% całkowitego wolumenu, ale ich wartość była niska - 58 mln euro. Przedmiotami transakcji były lokale przy głównych ulicach handlowych, regionalne centra handlowe i mniejsze centra handlowe.

Sektor magazynowy

Największy zwycięzca pandemii COVID-19 został najbardziej dotknięty spowolnieniem transakcyjnym w 2023 roku. Ogólny wynik sektora magazynowego w pierwszej połowie roku w regionie to głównie efekt transakcji sfinalizowanych w tym segmencie w Polsce, o wartości 436 mln euro. Wynik ten został wygenerowany wyłącznie przez pojedyncze aktywa, ponieważ nie było żadnych transakcji portfelowych i nie spodziewamy się ich w najbliższej przyszłości. W celu zminimalizowania ryzyka, inwestorzy zwrócili się ku transakcjom na mniejszą skalę.

Znaczącą transakcją na rynku polskim była sprzedaż nieruchomości Campus 39 do P3 za kwotę ok 139 mln euro. Zapewniła ona - razem z kilkoma mniejszymi akwizycjami – pierwsze miejsce pod względem udziału (54%) w całkowitym wolumenie inwestycyjnym.

Największą transakcją odnotowaną na rumuńskim rynku nieruchomości w pierwszej połowie 2023 r. była sprzedaż i leasing zwrotny portfela logistycznego FM, o szacowanej wartości ok. 60-70 mln euro.

Na Węgrzech i Słowacji nie odnotowano żadnych transakcji w sektorze. Na Słowacji było to częściowo spowodowane ucieczką inwestorów na rynki główne, ponieważ regionalna Słowacja jest często uważana przez fundusze instytucjonalne za drugorzędną; a częściowo brakiem dostępnych produktów w znacznie bardziej płynnym regionie Bratysławy.

Sektor biurowy

Pod względem całkowitego wolumenu, sektor biurowy idzie ramię w ramię z sektorem magazynowym (28%). Duży nacisk kładzie się na przyszły wzrost czynszów, ponieważ wysokie poziomy inflacji i wynikająca z nich indeksacja czynszów spowodowały, że wiele aktywów znalazło się w obszarze powyżej czynszów rynkowych („over-rented”).

W Polsce wszystkie transakcje biurowe w pierwszej połowie roku były zlokalizowane w Warszawie - w przeciwieństwie do 2022 r., kiedy to dominowały miasta regionalne. Największą transakcją (prawie 70 milionów euro) było nabycie budynku Wola Retro przez fundusz Adventum z Węgier, w której to transakcji dział doradztwa inwestycyjnego Avison Young reprezentował stronę sprzedającą, Develię.

Największe transakcje biurowe w analizowanym okresie w Europie Środkowo-Wschodniej miały miejsce w Bratysławie - Pribinova 19 Bratislava Office została przejęta przez IAD Investments, a Landererova 12 Bratislava Office została zakupiona przez ZFP Investments - wartość każdej z tych transakcji szacuje się na około 100 mln euro.

Główne liczby:

2,2 mld euro - całkowity wolumen inwestycji w Europie Środkowo-Wschodniej w I poł. 2023 r. (spadek o 59% r/r)

35% - dominacja sektora handlowego pod względem wolumenu

66% - stała i wyraźna dominacja kapitału z Europy Środkowo-Wschodniej pod względem wolumen

Dobry czas na inwestycje przy zmieniających się cenach

Jednym z czynników, który przyczynił się do spadku liczby i wolumenu transakcji w pierwszej połowie 2023 r., jest trwający proces dostosowywania oczekiwań cenowych między sprzedającymi a kupującymi. Mamy już jednak przesłanki, że sytuacja ta może ulec poprawie do końca roku. Obecnie wielu kupujących stara się wykorzystać warunki rynkowe, składając oferty znacznie poniżej historycznych wycen nieruchomości, mając nadzieję na zawarcie korzystnych transakcji.

Wielu właścicieli nie spieszy się ze sprzedażą. Sytuacja ta ulegnie jednak zmianie wraz z pojawieniem się okoliczności, takich jak konieczność likwidacji funduszu, wyczerpanie finansowania lub słabe wyniki nieruchomości.

Mówi się, że należy inwestować w czasie kryzysu. Dlatego też obecna sytuacja rynkowa stwarza spore możliwości inwestycyjne dla podmiotów posiadających środki własne.

Niektórzy inwestorzy pozycjonują się w taki sposób, aby wykorzystać obecną, ograniczoną płynność (a tym samym brak konkurencji) do nabywania aktywów w atrakcyjnych cenach. Niektórzy właściciele stają się bardziej elastyczni, ponieważ muszą zlikwidować lub dokapitalizować fundusze albo podjęli strategiczną decyzję o wyjściu z rynku. W obecnej sytuacji aktywa o silnych fundamentach można nabyć po atrakcyjnej cenie.

Perspektywy dla rynku

Kluczową kwestią dla inwestorów przy ocenie możliwości zakupu jest przyszły CAPEX związany z ESG. Wymagana modernizacja starszych budynków jest czasami trudna do oszacowania w kontekście wysokich kosztów budowy. Ponieważ kupujący prawie zawsze zakładają wyższe nakłady niż sprzedający, różnica jest często nie do pogodzenia.

Dostępne jest mnóstwo kapitału oportunistycznego do zainwestowania, ale koszt takiego kapitału i zakładane zwroty często są dalekie od obecnych oczekiwań sprzedających, dlatego też na niektórych rynkach przewidujemy długoterminowy impas, nawet do 2024 r. Na rynkach, na których obecne ceny nieruchomości są dostosowywane do oczekiwań kupujących, wolumeny mogą ulec znacznej poprawie w drugiej połowie 2023 roku.

Ponieważ finansowanie dłużne stało się bardziej restrykcyjne i droższe, wskaźnik niezrealizowanych transakcji znacznie wzrósł, a transakcje z wykorzystaniem jedynie środków własnych są jedyną opcją dla sprzedających.

Choć sektor magazynowy stanowił około 28% całkowitego wolumenu transakcyjnego w pierwszym półroczu w regionie, to pozostaje on ulubieńcem inwestorów i najbardziej poszukiwanym segmentem. Podobnie jak w przeszłości, ograniczona dostępność produktów i konsolidacja portfeli powodują stosunkowo niskie wolumeny transakcji.

Pomimo spowolnienia i niskiego wolumenu transakcji, kapitał z Europy Środkowo-Wschodniej pozostaje aktywny z 66% udziałem w całkowitym wolumenie inwestycji wygenerowanym w Europie Środkowo-Wschodniej w pierwszej połowie 2023 roku. Kapitał lokalny dominuje w Czechach (81%), na Węgrzech (69%) i w Rumunii (50%).

Spodziewamy się większych rozbieżności w stopach kapitalizacji dla najlepszych nieruchomości w różnych regionach geograficznych, ponieważ obserwujemy rozbieżność stóp inflacji w regionie. Kraje, które będą w stanie ograniczyć inflację poprzez rozsądną politykę pieniężną, wygrają walkę z dekompresją stóp kapitalizacji.

[importantcollectionchaosthings]

W stronę słońca

Rynek inwestycyjny nieruchomości komercyjnych w Polsce. Raport podsumowujący 2024 rok. Autorzy: Paulina Brzeszkiewicz-Kuczyńska (Research & Data Manager) oraz Agnieszka Bykowska (Research Analyst) Wyraźne ożywienie na rynku

Po ostatnich trudnych latach na rynku inwestycyjnym nieruchomości komercyjnych, z wyraźnym spowolnieniem w 2023 r., wyniki 2024 roku pozwalają uwierzyć w stabilizację i patrzeć w przyszłość z optymizmem. Całkowity wolumen transakcji w Polsce w 2024 r. przekroczył ponad dwukrotnie wartość z 2023 r., potwierdzając znaczne ożywienie aktywności na rynku. „Powrót inwestorów wynika z obniżek stóp procentowych zainicjowanych latem przez EBC i FED, które przekładają się na większą dostępność bardziej przystępnego finansowania.” – komentuje Marcin Purgal, Senior Director, Investment.

Całkowity wolumen inwestycji w Polsce w 2024 r. osiągnął 5 mld euro. Szczególnie imponujący był IV kwartał, którego wynik przebił wolumen inwestycji z całego 2023 roku. Taki wynik został zbudowany dzięki powrotowi dużych transakcji, zarówno portfelowych jak i pojedynczymi aktywami. „Warto zauważyć, że 10 największych (spośród 130 zamkniętych) transakcji odpowiadało za prawie 50% całkowitego wolumenu. Podobną płynność, z dominacją kilku największych transakcji, obserwowaliśmy w 2022 roku.” – zwraca uwagę Paulina Brzeszkiewicz-Kuczyńska, Research & Data Manager.

Sektor biurowy stanowił 1/3 całkowitego wolumenu w 2024 r. Imponująca sprzedaż Warsaw UNIT była największą transakcją pojedynczym aktywem w Europie w sektorze biurowym w ubiegłym roku. W sektorze handlowym za połowę wolumenu odpowiadały 2 duże regionalne centra handlowe - Magnolia Park we Wrocławiu i Silesia City Center w Katowicach. Z kolei w segmencie magazynowym zwiększyła się liczba transakcji portfelowych. Sektor hotelowy odnotował 11 transakcji a sektor mieszkaniowy – 13.

Główne liczby:

5 mld euro – całkowity wolumen inwestycyjny 2024 r. (239% rok do roku) Wynik za sam IV kw. 2024 przekroczył całkowity wolumen inwestycyjny zrealizowany w 2023 r. 130 zrealizowanych transakcji 10 największych transakcji odpowiadało za prawie 50% całkowitego wolumenu w 2024 r.

SEKTOR BIUROWY

Warszawskie deale na skalę europejską oraz powrót regionów

W 2023 r. wzrosło zainteresowanie inwestorów starszymi budynkami biurowymi typu „value-add” i oportunistycznymi. Z kolei w 2024 r. odnotowaliśmy już większą ilość sprzedaży aktywów typu „core” i „core+”, zwłaszcza w Warszawie. Trend ten wskazuje na obecność przecen na rynku - ceny sprzedaży są już bardziej dostosowane do aktualnych warunków rynkowych. Niemniej jednak, popyt na starsze nieruchomości z potencjałem do dalszej konwersji pozostaje silny.

Największa transakcja pojedynczym aktywem w Polsce w 2024 r. w sektorze biurowym - przejęcie Warsaw UNIT przez Eastnine AB - była również największą taką transakcją w Europie w ubiegłym roku. Pod względem wolumenu, główną transakcją sektora była jednak sprzedaż 49% udziałów w biurowym portfelu CPI, która odpowiadała za ponad 1/4 całkowitego wolumenu. Inne ciekawe budynki biurowe, które zmieniły właściciela w 2024 r., to P180, Studio B i Lakeside. W tej ostatniej transakcji zespół Avison Young miał przyjemność współ-reprezentować sprzedającego.

Istotnym trendem było ożywienie na regionalnych rynkach biurowych. Spośród 45 transakcji sektora, 13 było zlokalizowanych w miastach regionalnych. Stanowi to znaczny wzrost w porównaniu z poprzednim rokiem, kiedy to sprzedano jedynie 2 biurowce w Krakowie.

„Co ciekawe, obserwujemy również rosnące zainteresowanie nabywaniem biurowców przez ich najemców. Interesujące przykłady to np. zakup Bokserska Office Center w Warszawie przez Enter Air, Match Point B przez GPoland i Domaniewska 50A przez Ryan Air, a także kilka przejęć przez instytucje publiczne. Kolejne tego typu transakcje są planowane i znajdują się w początkowych fazach negocjacji.” – dodaje Marcin Purgal.

Polski kapitał, odpowiedzialny za prawie 40% transakcji biurowych, staje się coraz bardziej znaczący w tym sektorze, wykazując rosnący apetyt na mniejsze biurowe formaty. Rodzimy kapitał inwestuje już nie tylko w obiekty mieszkaniowe, ale nieruchomości komercyjne również stają się opcją inwestycyjną.

Główne liczby:

1,6 miliarda euro – całkowity wolumen sektora (382% rok do roku) 32 transakcje w Warszawie (na 45 w 2024 r.) Największa transakcja pojedynczym aktywem w sektorze biurowym w Europie Polski kapitał odpowiadał za 40% liczby transakcji w sektorze

SEKTOR HANDLOWY

Transakcje znanymi centrami handlowymi

„Sektor handlowy odpowiadał za 32% całkowitego wolumenu w 2024 roku, odnotowując znaczący wzrost o 10 p.p. w porównaniu do 2023 r. Zmieniła się również struktura nabywanych aktywów, z widocznym przesunięciem w kierunku regionalnych centrów handlowych, w tym dużych nieruchomości typu „prime”.” – zauważa Artur Czuba, Associate Director, Investment.

Sektor zakończył 2024 r. łącznym wolumenem 1,6 mld euro, co jest najwyższym wynikiem od 2019 roku. Najbardziej znaczącymi transakcjami były przejęcia przez NEPI Rockcastle Magnolia Park we Wrocławiu i Silesia City Centre w Katowicach, które stanowiły 50% całkowitego wolumenu inwestycji w sektorze w 2024 r. Ten sam inwestor nabył w 2022 r. Forum Gdańsk.

Inną ważną transakcją była sprzedaż portfela centrów handlowych przez Cromwell na rzecz czeskiego inwestora Star Capital Finance. Wśród pozostałych transakcji regionalnymi centrami handlowymi znalazły się Galeria Wisła w Płocku i Centrum Galardia w Starachowicach, gdzie w obu przypadkach Avison Young reprezentował sprzedającego na zasadach wyłączności.

Parki handlowe, pozostające w cieniu dużych centrów handlowych, nadal cieszyły się niesłabnącym zainteresowaniem inwestorów. W 2024 r., podobnie jak w 2023 r., parki handlowe stanowiły połowę całkowitej liczby transakcji, a Avison Young pośredniczył w ponad 20% z nich.

Główne liczby:

1,6 miliarda euro – całkowity wolumen sektora (372% rok do roku) 12 transakcji centrami handlowymi (na 32 w 2024 r.) 2 regionalne centra handlowe typu „prime” sprzedane

SEKTOR MAGAZYNOWY

Powrót transakcji portfelowych

Sektor magazynowy dominował na polskim rynku inwestycyjnym w 2023 r., stanowiąc prawie połowę całkowitego wolumenu inwestycji. W związku z tym wzrost odnotowany w 2024 r. nie był aż tak spektakularny jak w innych sektorach nieruchomości.

W 2024 r. sektor magazynowy odnotował wolumen 1,3 mld euro, zbudowany głównie w oparciu o transakcje portfelowe. Wśród 7 transakcji typu „multi-asset”, stanowiących ponad 50% całkowitego wolumenu sektora, 2 były częścią europejskich przejęć portfelowych. Oznacza to powrót dużych międzynarodowych portfeli na rynek inwestycyjny. Większość sprzedanych aktywów (z wyłączeniem sprzedaży akcji DL Invest) była zlokalizowana w 5 głównych hubach magazynowych.

„Oczekuje się, że zmniejszająca się rozbieżność cenowa między sprzedającymi a kupującymi jeszcze bardziej przyspieszy wzrost wyników w sektorze. Także rosnące znaczenie „nearshoringu” na polskim rynku logistycznym stwarza znaczne możliwości dalszego rozwoju rynku. Natomiast coraz bardziej uwidaczniają się różnice cenowe między nieruchomościami zgodnymi z normami ESG a starszymi aktywami.” – komentuje Bartłomiej Krzyżak, Senior Director, Investment.

Główne liczby:

1,3 miliarda euro – całkowity wolumen sektora (127% rok do roku) 7 transakcji portfelowych (na 29 w 2024 r.) Transakcje portfelowe odpowiadały za 50% wolumenu sektora

PRS

10-lecie rynku

Rynek najmu instytucjonalnego (PRS) w Polsce obchodzi 10-lecie. Przez dekadę sektor dynamicznie się rozwijał, dostarczając prawie 20 000 ukończonych lokali, z dodatkowymi ponad 10 000 w budowie (status na koniec 2024 r.). W ubiegłym roku ukończono 28 nowych projektów PRS, które wprowadziły na rynek ponad 5 900 mieszkań, z czego 16 zlokalizowanych było w miastach regionalnych.

Większość nowych inwestycji to projekty operatorów PRS o ugruntowanej pozycji, a tylko jeden został zrealizowany przez nowego gracza na rynku - AP Słowackiego. Łącznie 3 największe podmioty obecne na rynku - Resi 4 Rent, Vantage Rent i Fundusz Mieszkań na Wynajem - odpowiada obecnie za ponad 50% istniejących zasobów PRS. Prognozy na 2025 r. zakładają dostarczenie kolejnych 6 500 lokali, z czego 70% wzbogaci rynki regionalne.

W 2024 r. rynek mieszkaniowy odnotował łącznie 12 zamkniętych transakcji w sektorze PRS, osiągając rekordowy wynik 344 mln euro. Transakcje w sektorze PRS zostały sfinalizowane głównie przez już aktywnych operatorów rynkowych, z wyjątkiem jednego nowego nabywcy, a mianowicie Lew Investment, który nabył projekt Urban Home od G City w Krakowie. Warto zauważyć, że inwestorzy ze Szwecji byli odpowiedzialni za 50% całkowitego wolumenu inwestycji w PRS.

Warszawa nadal była liderem, z 9 transakcjami sfinalizowanymi w stolicy. W 2024 r. miała również miejsce transakcja portfelowa - sprzedaż przez City Living portfela mieszkań zlokalizowanych w Warszawie, Poznaniu i Bydgoszczy - w której pośredniczył Avison Young.

Główne liczby:

344 miliony euro – całkowity wolumen sektora 12 transakcji Dominacja Warszawy w strukturze transakcji 1 transakcja portfelowa

CO DALEJ?

Polska pozostaje atrakcyjna dla inwestorów dzięki silnemu wzrostowi gospodarczemu i solidnym fundamentom rynkowym Spodziewamy się kontynuacji trendu obniżek stóp procentowych, wraz z rozluźnieniem polityki kredytowej banków Oczekujemy dalszej poprawy płynności inwestycyjnej we wszystkich klasach aktywów Ogólna atrakcyjność mniejszych formatów nieruchomości z długim WAULT Rosnące zainteresowanie spółkami typu REIT z Europy Zachodniej, a także krajów Europy Środkowo-Wschodniej i krajów bałtyckich Spodziewamy się transakcji kształtujących nowe poziomy stóp kapitalizacji

[realestateglory]

Ile kosztuje wykończenie mieszkania pod klucz

Czy deweloperzy oferują wykończenie mieszkań pod klucz? W jakiej cenie? Jak wielu nabywców się na nie decyduje? Sondę przygotował serwis nieruchomości dompress.pl.

Marta Buczma, dyrektorka departamentu relacji z klientami w Develii

W zakresie wykończenia i aranżacji wnętrz współpracujemy z dwiema renomowanymi pracowniami architektonicznymi: Deer Design w Warszawie, Krakowie i Katowicach oraz KODO we Wrocławiu i Gdańsku. Nasi klienci mogą skorzystać z kompleksowych usług „pod klucz” lub zrealizować indywidualny projekt aranżacji, dopasowany do ich potrzeb. Partnerzy, z którymi współpracujemy oferują różnorodne pakiety wykończeniowe w różnych standardach i przedziałach cenowych.

Chociaż obserwujemy rosnące zainteresowanie nabywców pakietami wykończeniowymi, wciąż dominującym wyborem pozostaje standard deweloperski. Usługą „pod klucz” częściej interesują się klienci kupujący mieszkania w celach inwestycyjnych, m.in. ze względu na wygodę, chęć ustalenia konkretnego budżetu, czy możliwość otrzymania gwarancji dotrzymania terminu realizacji. Wysokie koszty usług remontowych sprawiają, że także osoby kupujące mieszkania na własne potrzeby coraz częściej decydują się na profesjonalne wykończenie lokalu.

Agnieszka Majkusiak, dyrektor ds. sprzedaży Atal

Klientom oferujemy program wykończeń Atal Design, który jest naszą istotną przewagą konkurencyjną. Udział procentowy nabywców, którzy korzystają z naszego programu wykończeń zależy od lokalizacji, prestiżu i charakteru danej inwestycji oraz profilu grupy docelowej. Generalnie ten udział rośnie, a przeciętnie jest to teraz co trzeci kupujący. Częściej na formułę „pod klucz” decydują się klienci inwestycyjni, lecz jest ona coraz popularniejsza także wśród osób kupujących mieszkanie na własne potrzeby.

Program Atal Design obejmuje są trzy pakiety zasadnicze, tj.: Basic, Optimum i Premium. Najtańszy pakiet kosztuje 1199 zł za mkw. mieszkania; najdroższy 1699 zł. W październiku 2024 roku wprowadziliśmy do oferty nowy pakiet Invest, w cenie 999 zł za mkw. Opracowaliśmy go z myślą o klientach, dla których priorytetem jest jak najszybsze wykończenie mieszkania.

Nasze bieżące analizy wskazują, że około połowy klientów wybiera najdroższą opcję Premium. Druga pod względem popularności jest wersja Basic. Pakiet Invest, jako nowość, dopiero może zyskiwać na popularności.

Dawid Wrona, Chief Operating Officer w Archicom

Dążymy do tego, aby oferować kompleksowe wsparcie, zarówno potencjalnym nabywcom przed podjęciem decyzji zakupowej, jak i mieszkańcom naszych inwestycji, również przez wiele lat po przekazaniu im kluczy. Dlatego też pomagamy w formalnościach związanych z pozyskaniem finansowania na zakup nieruchomości, ubezpieczeniem mieszkania, ale także jego aranżacji.

Usługa Archicom Pod Klucz jest skierowana głównie do osób, którym w szczególności zależy na zaoszczędzeniu czasu i uniknięciu potencjalnego stresu związanego z koordynowaniem prac ekip wykończeniowych. Jej koszt zależy od zakresu współpracy, a widełki rozpoczynają się od 990 zł za mkw. mieszkania.

Mariusz Jędrzejczak, dyrektor działu obsługi posprzedażowej i komercjalizacji usług Lokum Deweloper

Każdy nasz klient może skorzystać z programu Lokum pod klucz. W ostatnich latach tę opcję wybiera około 25 proc. nabywców mieszkań, z czego 4 proc. to kupujący lokale inwestycyjne, przeznaczone na wynajem. Średni koszt wykończenia mieszkania, na jakie dziś decydują się nasi nabywcy, to około 1500 zł/m². Klienci, którzy skorzystali z naszego programu aranżacji pod klucz, jako jego główne zalety wskazują dwuletnią gwarancję, oszczędność czasu, indywidualne podejście do każdego projektu, opiekę architekta oraz sprawdzony zespół fachowców nadzorujących i prowadzących prace wykończeniowe.

W ramach programu mogą urządzić swoją nieruchomość w jednym z trzech przygotowanych przez nas standardów lub wybrać projekt indywidualny. Oferowane pakiety różnią się przede wszystkim wachlarzem materiałów wykończeniowych i elementów wyposażenia. Bez względu na wybrany standard, każdy klient może liczyć na pełne wsparcie projektanta, wysokiej jakości materiały i wykonanie, serwis gwarancyjny oraz oszczędność w wysokości 8 proc. VAT, co przy aktualnych cenach jest naprawdę realnym obniżeniem wydatków.

Adrian Sączek, dyrektor Działu Sprzedaży Produktów Deweloperskich w Mennicy Polskiej (inwestycja Bulwary Praskie)

Kilka lat temu podjęliśmy współpracę z firmą KODO, która ma duże doświadczenie na rynku wykończeń mieszkań. W biurze sprzedaży posiadamy showroom, gdzie klient może spotkać się z architektem lub doradcą, poznać pełną ofertę i zakontraktować wykończenie jeszcze na etapie budowy. Daje to gwarancję terminowego wprowadzenia się do lokalu bez praktycznie żadnego zaangażowania klienta w proces koordynacji poszczególnych wykonawców, takich jak płytkarze, specjaliści od podłóg czy stolarze. Ceny wykończenia startują od 1299 zł/m2, a klient ma dostęp do fachowego doradztwa i pełnej gamy materiałów.  

Agnieszka Gajdzik–Wilgos, Menager ds. Sprzedaży Ronson Development

Oferujemy wykończenie mieszkań pod klucz w szerokim zakresie, dostosowane do różnych potrzeb i budżetów klientów. Ceny wykończenia zaczynają się od około 1300 zł/mkw. i obejmują kompleksową obsługę, w tym projekty z wizualizacjami, wybór materiałów z pomocą architekta, nadzór nad realizacją oraz sprzątanie po zakończeniu prac. Klienci mogą wybierać spośród różnych stylów wykończenia: Klasycznego, Nowoczesnego i Natural Living, dostępnych w pięciu poziomach cenowych (Optimal, Optimal+, Standard, Standard+, Exclusive), a także dwóch dodatkowych opcji: Pakietu Economy i Indywidualnego projektu.

Popularność mieszkań wykończonych pod klucz jest duża, szczególnie ze względu na wygodę i możliwość natychmiastowego wprowadzenia się. Mieszkania z szybkim terminem odbioru są atrakcyjne dla klientów i chętnie rezerwowane, gotowe mieszkania i domy pokazowe są często sprzedawane już na etapie projektu, co świadczy o dużym zainteresowaniu klientów takim rozwiązaniem.

Shraga Weisman, CEO Aurec Home

We wszystkich naszych inwestycjach oferujemy klientom skorzystanie z opcji wykończenia „pod klucz”. Zauważamy, że odsetek nabywców, którzy decydują się na zakup mieszkania w takiej formie systematycznie wzrasta. Z pakietów wykończeniowych korzystają, zarówno osoby kupujące lokal pod wynajem, jak i na własne cele mieszkaniowe. Jest to bardzo wygodne, szczególnie dla inwestorów i zabieganych właścicieli. Nadzór nad przebiegiem i jakością prac wykończeniowych leży po stronie pracowni Home Planer, która kompleksowo wykańcza wnętrza we wszystkich naszych inwestycjach.

Piotr Rojek, Kierownik Handlowy Megapolis

Oferujemy opcję wykończenia mieszkań pod klucz i kompleksowe wykańczanie mieszkań przy współpracy z uznaną pracownią projektową Deer Design, która łączy pasję do projektowania wnętrz z doświadczeniem w zakresie usług wykończeniowych. Poza gotowymi programami (smart, modern), klienci mogą zdecydować się również na projekt indywidualny, pozwalający stworzyć najbardziej unikatowe wnętrze. Programy wykończeniowe pracowni stanowią ofertę kompleksową, która obejmuje wizualizacje, dobór wysokiej jakości materiałów wykończeniowych, a także prace budowlane nadzorowane przez koordynatora oraz dwuletnią gwarancję. Po bezpłatnej konsultacji klient podejmuje decyzję o pakiecie, który chciałby zrealizować, a cena uzależniona jest od wybranych materiałów i projektu.

Marcin Michalec, dyrektor zarządzający, Okam Capital

Reagując na potrzeby naszych klientów, podjęliśmy współpracę z pracowniami architektonicznymi, specjalizującymi się w kompleksowym wykańczaniu wnętrz. Naszych klientów w Katowicach obsługuje Rednet DOM, specjalizującą się w kompleksowym wykańczaniu wnętrz. Dzięki tej współpracy, klienci mogą skorzystać z szerokiej gamy profesjonalnych usług wykończeniowych dostosowanych do indywidualnych potrzeb i preferencji.

W Warszawie i Łodzi nasi klienci mogą skorzystać z usług pracowni KODO Projekty i Realizacje Wnętrz, która od 14 lat specjalizuje się w kompleksowym wykańczaniu mieszkań pod klucz. KODO oferuje pełny zakres usług, od projektu przez nadzór nad realizacją, po serwis gwarancyjny. Każdy projekt jest dostosowany do indywidualnych potrzeb inwestorów, a cały proces wymaga jedynie ich minimalnego zaangażowania. W efekcie nabywca otrzymuje w pełni wykończone, gotowe do zamieszkania wnętrze. 

Joanna Chojecka, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu na Warszawę i Wrocław w Grupie Robyg

Współpracujemy z pięcioma renomowanymi firmami, zajmującymi się aranżacją i kompleksowym wykończeniem wnętrz. Decydując się na współpracę z jedną z nich można oszczędzić czas i pieniądze przy wykończeniu zakupionego lokalu. Korzystając z usług firmy zajmującej się wykończeniem pod klucz zyskuje się również niższy 8-procentowy podatek VAT. Wykonane prace objęte są gwarancją i w przypadku niespodziewanej usterki można liczyć na szybką pomoc.

Wykończenie pod klucz jest kompleksową usługą obejmującą: aranżację wraz z wizualizacjami lub projekt 3D, pełne wykonawstwo, zakup i dostawę materiałów wykończeniowych oraz nadzór techniczny. Ponadto można rozszerzyć zakres usług np. o zabudowę meblową.

Łukasz Šedovič Sales Director  w Trust Investment S.A.

Standardowo oferujemy lokale wykończone do standardu deweloperskiego. Miło mi jednak poinformować, że nawiązaliśmy współpracę z renomowaną firmą specjalizującą się w wykończeniu mieszkań pod klucz. Dzięki temu możemy zaoferować klientom kompleksowe rozwiązanie, od zakupu mieszkania po jego pełne wykończenie według indywidualnych preferencji. To doskonała opcja dla osób, które cenią sobie wygodę i czas.  

Monika Kudełko, dyrektor ds. Strategii i  Komunikacji Marketingowej w Activ Investment

Obecnie nie oferujemy usługi wykończenia mieszkań pod klucz. Wyjątkiem były zakończone w latach 2021 i 2022 inwestycje Nova Mikołowska w Katowicach oraz Braniborska 44 we Wrocławiu, zlokalizowane w ścisłych centrach miast, gdzie główną grupą nabywców byli inwestorzy. Obecnie koncentrujemy się na dostarczaniu mieszkań w stanie deweloperskim, co pozwala klientom na pełną swobodę w aranżacji wnętrz według własnych potrzeb i gustu.

Małgorzata Mellem, członek zarządu Budlex

Obecnie nie oferujemy bezpośrednio wykończenia mieszkań pod klucz, ale zapewniamy naszym klientom kontakt z zaufanymi firmami wykonawczymi oraz projektantami wnętrz, co ułatwia proces aranżacji. Rozważamy powrót do usługi wykończenia pod klucz, która cieszyła się dużym zainteresowaniem, jednak jej realizację tymczasowo zawiesiliśmy z uwagi na niestabilność cen materiałów wykończeniowych w ostatnim czasie. Decyzję o wznowieniu tej oferty podejmiemy w odpowiedzi na aktualne potrzeby klientów oraz stabilizację na rynku.

Damian Tomasik, prezes zarządu Alter Investment

Jako deweloper gruntowy oferujemy grunty przeznaczone pod różnorodne typy inwestycji – wielorodzinne, jednorodzinne, hotelowe oraz PRS (Private Rented Sector), które znajdują się na różnych etapach przygotowania, od koncepcji aż po uzyskane pozwolenie na budowę. W naszej działalności skupiamy się na dostarczaniu gruntów z pełnym przygotowaniem projektowym.

[outsourcingowy]

W stronę słońca

Rynek inwestycyjny nieruchomości komercyjnych w Polsce. Raport podsumowujący 2024 rok. Autorzy: Paulina Brzeszkiewicz-Kuczyńska (Research & Data Manager) oraz Agnieszka Bykowska (Research Analyst) Wyraźne ożywienie na rynku

Po ostatnich trudnych latach na rynku inwestycyjnym nieruchomości komercyjnych, z wyraźnym spowolnieniem w 2023 r., wyniki 2024 roku pozwalają uwierzyć w stabilizację i patrzeć w przyszłość z optymizmem. Całkowity wolumen transakcji w Polsce w 2024 r. przekroczył ponad dwukrotnie wartość z 2023 r., potwierdzając znaczne ożywienie aktywności na rynku. „Powrót inwestorów wynika z obniżek stóp procentowych zainicjowanych latem przez EBC i FED, które przekładają się na większą dostępność bardziej przystępnego finansowania.” – komentuje Marcin Purgal, Senior Director, Investment.

Całkowity wolumen inwestycji w Polsce w 2024 r. osiągnął 5 mld euro. Szczególnie imponujący był IV kwartał, którego wynik przebił wolumen inwestycji z całego 2023 roku. Taki wynik został zbudowany dzięki powrotowi dużych transakcji, zarówno portfelowych jak i pojedynczymi aktywami. „Warto zauważyć, że 10 największych (spośród 130 zamkniętych) transakcji odpowiadało za prawie 50% całkowitego wolumenu. Podobną płynność, z dominacją kilku największych transakcji, obserwowaliśmy w 2022 roku.” – zwraca uwagę Paulina Brzeszkiewicz-Kuczyńska, Research & Data Manager.

Sektor biurowy stanowił 1/3 całkowitego wolumenu w 2024 r. Imponująca sprzedaż Warsaw UNIT była największą transakcją pojedynczym aktywem w Europie w sektorze biurowym w ubiegłym roku. W sektorze handlowym za połowę wolumenu odpowiadały 2 duże regionalne centra handlowe - Magnolia Park we Wrocławiu i Silesia City Center w Katowicach. Z kolei w segmencie magazynowym zwiększyła się liczba transakcji portfelowych. Sektor hotelowy odnotował 11 transakcji a sektor mieszkaniowy – 13.

Główne liczby:

5 mld euro – całkowity wolumen inwestycyjny 2024 r. (239% rok do roku) Wynik za sam IV kw. 2024 przekroczył całkowity wolumen inwestycyjny zrealizowany w 2023 r. 130 zrealizowanych transakcji 10 największych transakcji odpowiadało za prawie 50% całkowitego wolumenu w 2024 r.

SEKTOR BIUROWY

Warszawskie deale na skalę europejską oraz powrót regionów

W 2023 r. wzrosło zainteresowanie inwestorów starszymi budynkami biurowymi typu „value-add” i oportunistycznymi. Z kolei w 2024 r. odnotowaliśmy już większą ilość sprzedaży aktywów typu „core” i „core+”, zwłaszcza w Warszawie. Trend ten wskazuje na obecność przecen na rynku - ceny sprzedaży są już bardziej dostosowane do aktualnych warunków rynkowych. Niemniej jednak, popyt na starsze nieruchomości z potencjałem do dalszej konwersji pozostaje silny.

Największa transakcja pojedynczym aktywem w Polsce w 2024 r. w sektorze biurowym - przejęcie Warsaw UNIT przez Eastnine AB - była również największą taką transakcją w Europie w ubiegłym roku. Pod względem wolumenu, główną transakcją sektora była jednak sprzedaż 49% udziałów w biurowym portfelu CPI, która odpowiadała za ponad 1/4 całkowitego wolumenu. Inne ciekawe budynki biurowe, które zmieniły właściciela w 2024 r., to P180, Studio B i Lakeside. W tej ostatniej transakcji zespół Avison Young miał przyjemność współ-reprezentować sprzedającego.

Istotnym trendem było ożywienie na regionalnych rynkach biurowych. Spośród 45 transakcji sektora, 13 było zlokalizowanych w miastach regionalnych. Stanowi to znaczny wzrost w porównaniu z poprzednim rokiem, kiedy to sprzedano jedynie 2 biurowce w Krakowie.

„Co ciekawe, obserwujemy również rosnące zainteresowanie nabywaniem biurowców przez ich najemców. Interesujące przykłady to np. zakup Bokserska Office Center w Warszawie przez Enter Air, Match Point B przez GPoland i Domaniewska 50A przez Ryan Air, a także kilka przejęć przez instytucje publiczne. Kolejne tego typu transakcje są planowane i znajdują się w początkowych fazach negocjacji.” – dodaje Marcin Purgal.

Polski kapitał, odpowiedzialny za prawie 40% transakcji biurowych, staje się coraz bardziej znaczący w tym sektorze, wykazując rosnący apetyt na mniejsze biurowe formaty. Rodzimy kapitał inwestuje już nie tylko w obiekty mieszkaniowe, ale nieruchomości komercyjne również stają się opcją inwestycyjną.

Główne liczby:

1,6 miliarda euro – całkowity wolumen sektora (382% rok do roku) 32 transakcje w Warszawie (na 45 w 2024 r.) Największa transakcja pojedynczym aktywem w sektorze biurowym w Europie Polski kapitał odpowiadał za 40% liczby transakcji w sektorze

SEKTOR HANDLOWY

Transakcje znanymi centrami handlowymi

„Sektor handlowy odpowiadał za 32% całkowitego wolumenu w 2024 roku, odnotowując znaczący wzrost o 10 p.p. w porównaniu do 2023 r. Zmieniła się również struktura nabywanych aktywów, z widocznym przesunięciem w kierunku regionalnych centrów handlowych, w tym dużych nieruchomości typu „prime”.” – zauważa Artur Czuba, Associate Director, Investment.

Sektor zakończył 2024 r. łącznym wolumenem 1,6 mld euro, co jest najwyższym wynikiem od 2019 roku. Najbardziej znaczącymi transakcjami były przejęcia przez NEPI Rockcastle Magnolia Park we Wrocławiu i Silesia City Centre w Katowicach, które stanowiły 50% całkowitego wolumenu inwestycji w sektorze w 2024 r. Ten sam inwestor nabył w 2022 r. Forum Gdańsk.

Inną ważną transakcją była sprzedaż portfela centrów handlowych przez Cromwell na rzecz czeskiego inwestora Star Capital Finance. Wśród pozostałych transakcji regionalnymi centrami handlowymi znalazły się Galeria Wisła w Płocku i Centrum Galardia w Starachowicach, gdzie w obu przypadkach Avison Young reprezentował sprzedającego na zasadach wyłączności.

Parki handlowe, pozostające w cieniu dużych centrów handlowych, nadal cieszyły się niesłabnącym zainteresowaniem inwestorów. W 2024 r., podobnie jak w 2023 r., parki handlowe stanowiły połowę całkowitej liczby transakcji, a Avison Young pośredniczył w ponad 20% z nich.

Główne liczby:

1,6 miliarda euro – całkowity wolumen sektora (372% rok do roku) 12 transakcji centrami handlowymi (na 32 w 2024 r.) 2 regionalne centra handlowe typu „prime” sprzedane

SEKTOR MAGAZYNOWY

Powrót transakcji portfelowych

Sektor magazynowy dominował na polskim rynku inwestycyjnym w 2023 r., stanowiąc prawie połowę całkowitego wolumenu inwestycji. W związku z tym wzrost odnotowany w 2024 r. nie był aż tak spektakularny jak w innych sektorach nieruchomości.

W 2024 r. sektor magazynowy odnotował wolumen 1,3 mld euro, zbudowany głównie w oparciu o transakcje portfelowe. Wśród 7 transakcji typu „multi-asset”, stanowiących ponad 50% całkowitego wolumenu sektora, 2 były częścią europejskich przejęć portfelowych. Oznacza to powrót dużych międzynarodowych portfeli na rynek inwestycyjny. Większość sprzedanych aktywów (z wyłączeniem sprzedaży akcji DL Invest) była zlokalizowana w 5 głównych hubach magazynowych.

„Oczekuje się, że zmniejszająca się rozbieżność cenowa między sprzedającymi a kupującymi jeszcze bardziej przyspieszy wzrost wyników w sektorze. Także rosnące znaczenie „nearshoringu” na polskim rynku logistycznym stwarza znaczne możliwości dalszego rozwoju rynku. Natomiast coraz bardziej uwidaczniają się różnice cenowe między nieruchomościami zgodnymi z normami ESG a starszymi aktywami.” – komentuje Bartłomiej Krzyżak, Senior Director, Investment.

Główne liczby:

1,3 miliarda euro – całkowity wolumen sektora (127% rok do roku) 7 transakcji portfelowych (na 29 w 2024 r.) Transakcje portfelowe odpowiadały za 50% wolumenu sektora

PRS

10-lecie rynku

Rynek najmu instytucjonalnego (PRS) w Polsce obchodzi 10-lecie. Przez dekadę sektor dynamicznie się rozwijał, dostarczając prawie 20 000 ukończonych lokali, z dodatkowymi ponad 10 000 w budowie (status na koniec 2024 r.). W ubiegłym roku ukończono 28 nowych projektów PRS, które wprowadziły na rynek ponad 5 900 mieszkań, z czego 16 zlokalizowanych było w miastach regionalnych.

Większość nowych inwestycji to projekty operatorów PRS o ugruntowanej pozycji, a tylko jeden został zrealizowany przez nowego gracza na rynku - AP Słowackiego. Łącznie 3 największe podmioty obecne na rynku - Resi 4 Rent, Vantage Rent i Fundusz Mieszkań na Wynajem - odpowiada obecnie za ponad 50% istniejących zasobów PRS. Prognozy na 2025 r. zakładają dostarczenie kolejnych 6 500 lokali, z czego 70% wzbogaci rynki regionalne.

W 2024 r. rynek mieszkaniowy odnotował łącznie 12 zamkniętych transakcji w sektorze PRS, osiągając rekordowy wynik 344 mln euro. Transakcje w sektorze PRS zostały sfinalizowane głównie przez już aktywnych operatorów rynkowych, z wyjątkiem jednego nowego nabywcy, a mianowicie Lew Investment, który nabył projekt Urban Home od G City w Krakowie. Warto zauważyć, że inwestorzy ze Szwecji byli odpowiedzialni za 50% całkowitego wolumenu inwestycji w PRS.

Warszawa nadal była liderem, z 9 transakcjami sfinalizowanymi w stolicy. W 2024 r. miała również miejsce transakcja portfelowa - sprzedaż przez City Living portfela mieszkań zlokalizowanych w Warszawie, Poznaniu i Bydgoszczy - w której pośredniczył Avison Young.

Główne liczby:

344 miliony euro – całkowity wolumen sektora 12 transakcji Dominacja Warszawy w strukturze transakcji 1 transakcja portfelowa

CO DALEJ?

Polska pozostaje atrakcyjna dla inwestorów dzięki silnemu wzrostowi gospodarczemu i solidnym fundamentom rynkowym Spodziewamy się kontynuacji trendu obniżek stóp procentowych, wraz z rozluźnieniem polityki kredytowej banków Oczekujemy dalszej poprawy płynności inwestycyjnej we wszystkich klasach aktywów Ogólna atrakcyjność mniejszych formatów nieruchomości z długim WAULT Rosnące zainteresowanie spółkami typu REIT z Europy Zachodniej, a także krajów Europy Środkowo-Wschodniej i krajów bałtyckich Spodziewamy się transakcji kształtujących nowe poziomy stóp kapitalizacji

[dompress]

W stronę słońca

Rynek inwestycyjny nieruchomości komercyjnych w Polsce. Raport podsumowujący 2024 rok. Autorzy: Paulina Brzeszkiewicz-Kuczyńska (Research & Data Manager) oraz Agnieszka Bykowska (Research Analyst) Wyraźne ożywienie na rynku

Po ostatnich trudnych latach na rynku inwestycyjnym nieruchomości komercyjnych, z wyraźnym spowolnieniem w 2023 r., wyniki 2024 roku pozwalają uwierzyć w stabilizację i patrzeć w przyszłość z optymizmem. Całkowity wolumen transakcji w Polsce w 2024 r. przekroczył ponad dwukrotnie wartość z 2023 r., potwierdzając znaczne ożywienie aktywności na rynku. „Powrót inwestorów wynika z obniżek stóp procentowych zainicjowanych latem przez EBC i FED, które przekładają się na większą dostępność bardziej przystępnego finansowania.” – komentuje Marcin Purgal, Senior Director, Investment.

Całkowity wolumen inwestycji w Polsce w 2024 r. osiągnął 5 mld euro. Szczególnie imponujący był IV kwartał, którego wynik przebił wolumen inwestycji z całego 2023 roku. Taki wynik został zbudowany dzięki powrotowi dużych transakcji, zarówno portfelowych jak i pojedynczymi aktywami. „Warto zauważyć, że 10 największych (spośród 130 zamkniętych) transakcji odpowiadało za prawie 50% całkowitego wolumenu. Podobną płynność, z dominacją kilku największych transakcji, obserwowaliśmy w 2022 roku.” – zwraca uwagę Paulina Brzeszkiewicz-Kuczyńska, Research & Data Manager.

Sektor biurowy stanowił 1/3 całkowitego wolumenu w 2024 r. Imponująca sprzedaż Warsaw UNIT była największą transakcją pojedynczym aktywem w Europie w sektorze biurowym w ubiegłym roku. W sektorze handlowym za połowę wolumenu odpowiadały 2 duże regionalne centra handlowe - Magnolia Park we Wrocławiu i Silesia City Center w Katowicach. Z kolei w segmencie magazynowym zwiększyła się liczba transakcji portfelowych. Sektor hotelowy odnotował 11 transakcji a sektor mieszkaniowy – 13.

Główne liczby:

5 mld euro – całkowity wolumen inwestycyjny 2024 r. (239% rok do roku) Wynik za sam IV kw. 2024 przekroczył całkowity wolumen inwestycyjny zrealizowany w 2023 r. 130 zrealizowanych transakcji 10 największych transakcji odpowiadało za prawie 50% całkowitego wolumenu w 2024 r.

SEKTOR BIUROWY

Warszawskie deale na skalę europejską oraz powrót regionów

W 2023 r. wzrosło zainteresowanie inwestorów starszymi budynkami biurowymi typu „value-add” i oportunistycznymi. Z kolei w 2024 r. odnotowaliśmy już większą ilość sprzedaży aktywów typu „core” i „core+”, zwłaszcza w Warszawie. Trend ten wskazuje na obecność przecen na rynku - ceny sprzedaży są już bardziej dostosowane do aktualnych warunków rynkowych. Niemniej jednak, popyt na starsze nieruchomości z potencjałem do dalszej konwersji pozostaje silny.

Największa transakcja pojedynczym aktywem w Polsce w 2024 r. w sektorze biurowym - przejęcie Warsaw UNIT przez Eastnine AB - była również największą taką transakcją w Europie w ubiegłym roku. Pod względem wolumenu, główną transakcją sektora była jednak sprzedaż 49% udziałów w biurowym portfelu CPI, która odpowiadała za ponad 1/4 całkowitego wolumenu. Inne ciekawe budynki biurowe, które zmieniły właściciela w 2024 r., to P180, Studio B i Lakeside. W tej ostatniej transakcji zespół Avison Young miał przyjemność współ-reprezentować sprzedającego.

Istotnym trendem było ożywienie na regionalnych rynkach biurowych. Spośród 45 transakcji sektora, 13 było zlokalizowanych w miastach regionalnych. Stanowi to znaczny wzrost w porównaniu z poprzednim rokiem, kiedy to sprzedano jedynie 2 biurowce w Krakowie.

„Co ciekawe, obserwujemy również rosnące zainteresowanie nabywaniem biurowców przez ich najemców. Interesujące przykłady to np. zakup Bokserska Office Center w Warszawie przez Enter Air, Match Point B przez GPoland i Domaniewska 50A przez Ryan Air, a także kilka przejęć przez instytucje publiczne. Kolejne tego typu transakcje są planowane i znajdują się w początkowych fazach negocjacji.” – dodaje Marcin Purgal.

Polski kapitał, odpowiedzialny za prawie 40% transakcji biurowych, staje się coraz bardziej znaczący w tym sektorze, wykazując rosnący apetyt na mniejsze biurowe formaty. Rodzimy kapitał inwestuje już nie tylko w obiekty mieszkaniowe, ale nieruchomości komercyjne również stają się opcją inwestycyjną.

Główne liczby:

1,6 miliarda euro – całkowity wolumen sektora (382% rok do roku) 32 transakcje w Warszawie (na 45 w 2024 r.) Największa transakcja pojedynczym aktywem w sektorze biurowym w Europie Polski kapitał odpowiadał za 40% liczby transakcji w sektorze

SEKTOR HANDLOWY

Transakcje znanymi centrami handlowymi

„Sektor handlowy odpowiadał za 32% całkowitego wolumenu w 2024 roku, odnotowując znaczący wzrost o 10 p.p. w porównaniu do 2023 r. Zmieniła się również struktura nabywanych aktywów, z widocznym przesunięciem w kierunku regionalnych centrów handlowych, w tym dużych nieruchomości typu „prime”.” – zauważa Artur Czuba, Associate Director, Investment.

Sektor zakończył 2024 r. łącznym wolumenem 1,6 mld euro, co jest najwyższym wynikiem od 2019 roku. Najbardziej znaczącymi transakcjami były przejęcia przez NEPI Rockcastle Magnolia Park we Wrocławiu i Silesia City Centre w Katowicach, które stanowiły 50% całkowitego wolumenu inwestycji w sektorze w 2024 r. Ten sam inwestor nabył w 2022 r. Forum Gdańsk.

Inną ważną transakcją była sprzedaż portfela centrów handlowych przez Cromwell na rzecz czeskiego inwestora Star Capital Finance. Wśród pozostałych transakcji regionalnymi centrami handlowymi znalazły się Galeria Wisła w Płocku i Centrum Galardia w Starachowicach, gdzie w obu przypadkach Avison Young reprezentował sprzedającego na zasadach wyłączności.

Parki handlowe, pozostające w cieniu dużych centrów handlowych, nadal cieszyły się niesłabnącym zainteresowaniem inwestorów. W 2024 r., podobnie jak w 2023 r., parki handlowe stanowiły połowę całkowitej liczby transakcji, a Avison Young pośredniczył w ponad 20% z nich.

Główne liczby:

1,6 miliarda euro – całkowity wolumen sektora (372% rok do roku) 12 transakcji centrami handlowymi (na 32 w 2024 r.) 2 regionalne centra handlowe typu „prime” sprzedane

SEKTOR MAGAZYNOWY

Powrót transakcji portfelowych

Sektor magazynowy dominował na polskim rynku inwestycyjnym w 2023 r., stanowiąc prawie połowę całkowitego wolumenu inwestycji. W związku z tym wzrost odnotowany w 2024 r. nie był aż tak spektakularny jak w innych sektorach nieruchomości.

W 2024 r. sektor magazynowy odnotował wolumen 1,3 mld euro, zbudowany głównie w oparciu o transakcje portfelowe. Wśród 7 transakcji typu „multi-asset”, stanowiących ponad 50% całkowitego wolumenu sektora, 2 były częścią europejskich przejęć portfelowych. Oznacza to powrót dużych międzynarodowych portfeli na rynek inwestycyjny. Większość sprzedanych aktywów (z wyłączeniem sprzedaży akcji DL Invest) była zlokalizowana w 5 głównych hubach magazynowych.

„Oczekuje się, że zmniejszająca się rozbieżność cenowa między sprzedającymi a kupującymi jeszcze bardziej przyspieszy wzrost wyników w sektorze. Także rosnące znaczenie „nearshoringu” na polskim rynku logistycznym stwarza znaczne możliwości dalszego rozwoju rynku. Natomiast coraz bardziej uwidaczniają się różnice cenowe między nieruchomościami zgodnymi z normami ESG a starszymi aktywami.” – komentuje Bartłomiej Krzyżak, Senior Director, Investment.

Główne liczby:

1,3 miliarda euro – całkowity wolumen sektora (127% rok do roku) 7 transakcji portfelowych (na 29 w 2024 r.) Transakcje portfelowe odpowiadały za 50% wolumenu sektora

PRS

10-lecie rynku

Rynek najmu instytucjonalnego (PRS) w Polsce obchodzi 10-lecie. Przez dekadę sektor dynamicznie się rozwijał, dostarczając prawie 20 000 ukończonych lokali, z dodatkowymi ponad 10 000 w budowie (status na koniec 2024 r.). W ubiegłym roku ukończono 28 nowych projektów PRS, które wprowadziły na rynek ponad 5 900 mieszkań, z czego 16 zlokalizowanych było w miastach regionalnych.

Większość nowych inwestycji to projekty operatorów PRS o ugruntowanej pozycji, a tylko jeden został zrealizowany przez nowego gracza na rynku - AP Słowackiego. Łącznie 3 największe podmioty obecne na rynku - Resi 4 Rent, Vantage Rent i Fundusz Mieszkań na Wynajem - odpowiada obecnie za ponad 50% istniejących zasobów PRS. Prognozy na 2025 r. zakładają dostarczenie kolejnych 6 500 lokali, z czego 70% wzbogaci rynki regionalne.

W 2024 r. rynek mieszkaniowy odnotował łącznie 12 zamkniętych transakcji w sektorze PRS, osiągając rekordowy wynik 344 mln euro. Transakcje w sektorze PRS zostały sfinalizowane głównie przez już aktywnych operatorów rynkowych, z wyjątkiem jednego nowego nabywcy, a mianowicie Lew Investment, który nabył projekt Urban Home od G City w Krakowie. Warto zauważyć, że inwestorzy ze Szwecji byli odpowiedzialni za 50% całkowitego wolumenu inwestycji w PRS.

Warszawa nadal była liderem, z 9 transakcjami sfinalizowanymi w stolicy. W 2024 r. miała również miejsce transakcja portfelowa - sprzedaż przez City Living portfela mieszkań zlokalizowanych w Warszawie, Poznaniu i Bydgoszczy - w której pośredniczył Avison Young.

Główne liczby:

344 miliony euro – całkowity wolumen sektora 12 transakcji Dominacja Warszawy w strukturze transakcji 1 transakcja portfelowa

CO DALEJ?

Polska pozostaje atrakcyjna dla inwestorów dzięki silnemu wzrostowi gospodarczemu i solidnym fundamentom rynkowym Spodziewamy się kontynuacji trendu obniżek stóp procentowych, wraz z rozluźnieniem polityki kredytowej banków Oczekujemy dalszej poprawy płynności inwestycyjnej we wszystkich klasach aktywów Ogólna atrakcyjność mniejszych formatów nieruchomości z długim WAULT Rosnące zainteresowanie spółkami typu REIT z Europy Zachodniej, a także krajów Europy Środkowo-Wschodniej i krajów bałtyckich Spodziewamy się transakcji kształtujących nowe poziomy stóp kapitalizacji

[cypr24]

200 milionów na remont dróg

EBI przeznacza 200 mln euro na rozwój infrastruktury drogowej na Cyprze. Poznaj szczegóły inwestycji w projekty drogowe.

Europejski Bank Inwestycyjny pożyczył 200 milionów euro na remonty i budowę cypryjskich dróg Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) przeznaczył znaczną kwotę na infrastrukturę drogową. Wiceprezes EBI, Kyriakos Kakouris,podpisał pierwszą część umowy pożyczkowej na kwotę 200 mln euro. Uroczystość podpisania umowy odbyła się w piątek – oficjalnie zatwierdzono pożyczkę w wysokości 100 mln…

[hubid-org]

Wydział Chemii - 10.12.2024 г.

SESJA PLENARNA – Wyzwania transformacji energetycznej RP w kontekście bieżącej sytuacji geopolitycznej i zbliżającej się Prezydencji Polski w Radzie UE.

Zagadnienia:

Potencjał energetyki odnawialnej w Polsce

Proces inwestycyjny dla instalacji OZE w świetle aktualnych wyzwań prawnych

Dysfunkcje i bariery rozwoju OZE

Rozwój energetyki wiatrowej w Polsce (na lądzie i na Bałtyku)

Rozwój energetyki słonecznej w Polsce (kolektory słoneczne i fotowoltaika)

Biogazownie i biometanownie perspektywy rozwoju w Polsce

Efektywna modernizacja sieci dystrybucyjnych systemu elektroenergetycznego

Magazynowanie energii – więcej atutów czy znaków zapytania?

Polityki i strategie unijne dotyczące transformacji energetycznej: Europejski Zielony Ład, Fit for 55, REPowerEU

Dyrektywy RED III I ETS 2

Finansowanie inwestycji w OZE

Plany polskiej administracji rządowej w kontekście energetyki podczas Prezydencji

Prelegenci:

Tadeusz Męciński – Prezes Zarządu Green Energy PL.

[aimarketingpoland]

AI w Zakładzie Buchmacherskim: Czy algorytmy poprawnie wygrały z Końmi?

W roku 2024, podczas słynnego wyścigu koni Melbourne Cup, technologie sztucznej inteligencji jeszcze raz stanęły do walki z intuicyjnymi przewidywaniami ludzi. Australijski bank inwestycyjny Macquarie ponownie wykorzystał swoją zaawansowaną AI w nadziei na dokładne przewidzenie zwycięzcy zawodów. Pomimo zaangażowania najnowocześniejszych algorytmów, zarówno AI, jak i analitycy, którzy opierali…

[witekspicsbanknotes]

USA - gold investment notes from AURUM, each contains 1/10th of gram 24 K gold - Christmas / Holiday themes. Photo set 2.

[kurzlota]

Kurszlota: Najnowszy Przewodnik po Cenie Złota i Inwestycjach

Złoto od dawna uważane jest za jedną z najstabilniejszych i najbardziej opłacalnych form inwestycji. Niezależnie od wahań rynkowych, złoto pozostaje bezpiecznym wyborem dla inwestorów. Jednym z najlepszych sposobów na śledzenie cen złota jest monitorowanie kurszlota. W tym artykule omówimy czynniki wpływające na cenę złota oraz jak możesz wykorzystać informacje z kurszlota do podejmowania bardziej świadomych decyzji inwestycyjnych.

Co to jest Kurszlota?

Kurszlota to termin w języku polskim odnoszący się do aktualnej ceny złota na rynku. Informacje o kurszlota są niezwykle ważne dla osób, które chcą inwestować w złoto, zarówno w formie biżuterii, sztabek, jak i monet. Poprzez stronę kurszlota, możesz uzyskać najnowsze informacje na temat dziennych cen złota, trendów rynkowych oraz dogłębnych analiz, które mogą pomóc w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, Najbezpieczniejsze Banki

Czynniki Wpływające na Kurszlota

Cena złota nie jest determinowana przez jeden czynnik, ale przez kombinację różnych elementów, w tym:

Popyt i podaż: Podobnie jak w przypadku innych towarów, cena złota jest determinowana przez popyt i podaż. Gdy popyt jest wysoki, a podaż ograniczona, ceny złota zwykle rosną.

Kondycja globalnej gospodarki: Niepewność gospodarcza, taka jak inflacja, recesja czy napięcia geopolityczne, często skłaniają inwestorów do lokowania kapitału w złoto jako bezpieczny aktyw, co z kolei podnosi jego cenę.

Polityka monetarna: Polityka stóp procentowych banków centralnych, szczególnie Rezerwy Federalnej USA, ma bezpośredni wpływ na kurszlota. Niższe stopy procentowe zazwyczaj osłabiają dolara amerykańskiego i zwiększają atrakcyjność złota.

Kursy walutowe: Wahania kursów walutowych, zwłaszcza dolara amerykańskiego, mogą wpływać na cenę złota. Złoto jest zazwyczaj notowane w dolarach, więc gdy dolar słabnie, cena złota w innych walutach może być wyższa.

Jak Wykorzystać Kurszlota do Inwestycji w Złoto?

Jeśli jesteś zainteresowany inwestowaniem w złoto, oto kilka wskazówek, które mogą Ci pomóc:

Monitoruj ceny regularnie: Korzystaj z kurszlota, aby regularnie śledzić ceny złota. To pomoże Ci określić najlepszy moment na zakup lub sprzedaż złota.

Analizuj długoterminowe trendy: Nie skupiaj się wyłącznie na cenach dziennych. Obserwuj długoterminowe trendy, które mogą dać lepszy obraz potencjalnych ruchów cen złota w przyszłości.

Dywersyfikuj inwestycje: Mimo że złoto jest stosunkowo bezpieczną inwestycją, ważne jest, aby dywersyfikować swój portfel. Łącz inwestycje w złoto z innymi aktywami, takimi jak akcje czy obligacje, aby zmniejszyć ryzyko.

Uwzględnij koszty inwestycji: Oprócz ceny złota, zwróć uwagę na dodatkowe koszty, takie jak podatki, opłaty za przechowywanie czy prowizje brokerskie.

Podsumowanie

Złoto jest inwestycją, która przetrwała próbę czasu, a monitorowanie kurszlota to pierwszy krok do zapewnienia, że Twoje inwestycje przebiegają zgodnie z oczekiwaniami. Dzięki zrozumieniu czynników wpływających na cenę złota i wykorzystaniu informacji dostępnych na kurszlota, możesz podejmować bardziej świadome decyzje inwestycyjne. Pamiętaj, aby zawsze przeprowadzać dokładne badania i konsultować się z doradcą finansowym przed podjęciem większych inwestycji.

Dzięki najnowszym informacjom i dogłębnym analizom, kurszlota będzie Twoim przewodnikiem po świecie inwestycji w złoto. Nie przegap okazji, aby zoptymalizować swój portfel inwestycyjny z jednym z najcenniejszych i najstabilniejszych aktywów na świecie.

[outsourcingmonster]

W stronę słońca

Rynek inwestycyjny nieruchomości komercyjnych w Polsce. Raport podsumowujący 2024 rok. Autorzy: Paulina Brzeszkiewicz-Kuczyńska (Research & Data Manager) oraz Agnieszka Bykowska (Research Analyst) Wyraźne ożywienie na rynku

Po ostatnich trudnych latach na rynku inwestycyjnym nieruchomości komercyjnych, z wyraźnym spowolnieniem w 2023 r., wyniki 2024 roku pozwalają uwierzyć w stabilizację i patrzeć w przyszłość z optymizmem. Całkowity wolumen transakcji w Polsce w 2024 r. przekroczył ponad dwukrotnie wartość z 2023 r., potwierdzając znaczne ożywienie aktywności na rynku. „Powrót inwestorów wynika z obniżek stóp procentowych zainicjowanych latem przez EBC i FED, które przekładają się na większą dostępność bardziej przystępnego finansowania.” – komentuje Marcin Purgal, Senior Director, Investment.

Całkowity wolumen inwestycji w Polsce w 2024 r. osiągnął 5 mld euro. Szczególnie imponujący był IV kwartał, którego wynik przebił wolumen inwestycji z całego 2023 roku. Taki wynik został zbudowany dzięki powrotowi dużych transakcji, zarówno portfelowych jak i pojedynczymi aktywami. „Warto zauważyć, że 10 największych (spośród 130 zamkniętych) transakcji odpowiadało za prawie 50% całkowitego wolumenu. Podobną płynność, z dominacją kilku największych transakcji, obserwowaliśmy w 2022 roku.” – zwraca uwagę Paulina Brzeszkiewicz-Kuczyńska, Research & Data Manager.

Sektor biurowy stanowił 1/3 całkowitego wolumenu w 2024 r. Imponująca sprzedaż Warsaw UNIT była największą transakcją pojedynczym aktywem w Europie w sektorze biurowym w ubiegłym roku. W sektorze handlowym za połowę wolumenu odpowiadały 2 duże regionalne centra handlowe - Magnolia Park we Wrocławiu i Silesia City Center w Katowicach. Z kolei w segmencie magazynowym zwiększyła się liczba transakcji portfelowych. Sektor hotelowy odnotował 11 transakcji a sektor mieszkaniowy – 13.

Główne liczby:

5 mld euro – całkowity wolumen inwestycyjny 2024 r. (239% rok do roku) Wynik za sam IV kw. 2024 przekroczył całkowity wolumen inwestycyjny zrealizowany w 2023 r. 130 zrealizowanych transakcji 10 największych transakcji odpowiadało za prawie 50% całkowitego wolumenu w 2024 r.

SEKTOR BIUROWY

Warszawskie deale na skalę europejską oraz powrót regionów

W 2023 r. wzrosło zainteresowanie inwestorów starszymi budynkami biurowymi typu „value-add” i oportunistycznymi. Z kolei w 2024 r. odnotowaliśmy już większą ilość sprzedaży aktywów typu „core” i „core+”, zwłaszcza w Warszawie. Trend ten wskazuje na obecność przecen na rynku - ceny sprzedaży są już bardziej dostosowane do aktualnych warunków rynkowych. Niemniej jednak, popyt na starsze nieruchomości z potencjałem do dalszej konwersji pozostaje silny.

Największa transakcja pojedynczym aktywem w Polsce w 2024 r. w sektorze biurowym - przejęcie Warsaw UNIT przez Eastnine AB - była również największą taką transakcją w Europie w ubiegłym roku. Pod względem wolumenu, główną transakcją sektora była jednak sprzedaż 49% udziałów w biurowym portfelu CPI, która odpowiadała za ponad 1/4 całkowitego wolumenu. Inne ciekawe budynki biurowe, które zmieniły właściciela w 2024 r., to P180, Studio B i Lakeside. W tej ostatniej transakcji zespół Avison Young miał przyjemność współ-reprezentować sprzedającego.

Istotnym trendem było ożywienie na regionalnych rynkach biurowych. Spośród 45 transakcji sektora, 13 było zlokalizowanych w miastach regionalnych. Stanowi to znaczny wzrost w porównaniu z poprzednim rokiem, kiedy to sprzedano jedynie 2 biurowce w Krakowie.

„Co ciekawe, obserwujemy również rosnące zainteresowanie nabywaniem biurowców przez ich najemców. Interesujące przykłady to np. zakup Bokserska Office Center w Warszawie przez Enter Air, Match Point B przez GPoland i Domaniewska 50A przez Ryan Air, a także kilka przejęć przez instytucje publiczne. Kolejne tego typu transakcje są planowane i znajdują się w początkowych fazach negocjacji.” – dodaje Marcin Purgal.

Polski kapitał, odpowiedzialny za prawie 40% transakcji biurowych, staje się coraz bardziej znaczący w tym sektorze, wykazując rosnący apetyt na mniejsze biurowe formaty. Rodzimy kapitał inwestuje już nie tylko w obiekty mieszkaniowe, ale nieruchomości komercyjne również stają się opcją inwestycyjną.

Główne liczby:

1,6 miliarda euro – całkowity wolumen sektora (382% rok do roku) 32 transakcje w Warszawie (na 45 w 2024 r.) Największa transakcja pojedynczym aktywem w sektorze biurowym w Europie Polski kapitał odpowiadał za 40% liczby transakcji w sektorze

SEKTOR HANDLOWY

Transakcje znanymi centrami handlowymi

„Sektor handlowy odpowiadał za 32% całkowitego wolumenu w 2024 roku, odnotowując znaczący wzrost o 10 p.p. w porównaniu do 2023 r. Zmieniła się również struktura nabywanych aktywów, z widocznym przesunięciem w kierunku regionalnych centrów handlowych, w tym dużych nieruchomości typu „prime”.” – zauważa Artur Czuba, Associate Director, Investment.

Sektor zakończył 2024 r. łącznym wolumenem 1,6 mld euro, co jest najwyższym wynikiem od 2019 roku. Najbardziej znaczącymi transakcjami były przejęcia przez NEPI Rockcastle Magnolia Park we Wrocławiu i Silesia City Centre w Katowicach, które stanowiły 50% całkowitego wolumenu inwestycji w sektorze w 2024 r. Ten sam inwestor nabył w 2022 r. Forum Gdańsk.

Inną ważną transakcją była sprzedaż portfela centrów handlowych przez Cromwell na rzecz czeskiego inwestora Star Capital Finance. Wśród pozostałych transakcji regionalnymi centrami handlowymi znalazły się Galeria Wisła w Płocku i Centrum Galardia w Starachowicach, gdzie w obu przypadkach Avison Young reprezentował sprzedającego na zasadach wyłączności.

Parki handlowe, pozostające w cieniu dużych centrów handlowych, nadal cieszyły się niesłabnącym zainteresowaniem inwestorów. W 2024 r., podobnie jak w 2023 r., parki handlowe stanowiły połowę całkowitej liczby transakcji, a Avison Young pośredniczył w ponad 20% z nich.

Główne liczby:

1,6 miliarda euro – całkowity wolumen sektora (372% rok do roku) 12 transakcji centrami handlowymi (na 32 w 2024 r.) 2 regionalne centra handlowe typu „prime” sprzedane

SEKTOR MAGAZYNOWY

Powrót transakcji portfelowych

Sektor magazynowy dominował na polskim rynku inwestycyjnym w 2023 r., stanowiąc prawie połowę całkowitego wolumenu inwestycji. W związku z tym wzrost odnotowany w 2024 r. nie był aż tak spektakularny jak w innych sektorach nieruchomości.

W 2024 r. sektor magazynowy odnotował wolumen 1,3 mld euro, zbudowany głównie w oparciu o transakcje portfelowe. Wśród 7 transakcji typu „multi-asset”, stanowiących ponad 50% całkowitego wolumenu sektora, 2 były częścią europejskich przejęć portfelowych. Oznacza to powrót dużych międzynarodowych portfeli na rynek inwestycyjny. Większość sprzedanych aktywów (z wyłączeniem sprzedaży akcji DL Invest) była zlokalizowana w 5 głównych hubach magazynowych.

„Oczekuje się, że zmniejszająca się rozbieżność cenowa między sprzedającymi a kupującymi jeszcze bardziej przyspieszy wzrost wyników w sektorze. Także rosnące znaczenie „nearshoringu” na polskim rynku logistycznym stwarza znaczne możliwości dalszego rozwoju rynku. Natomiast coraz bardziej uwidaczniają się różnice cenowe między nieruchomościami zgodnymi z normami ESG a starszymi aktywami.” – komentuje Bartłomiej Krzyżak, Senior Director, Investment.

Główne liczby:

1,3 miliarda euro – całkowity wolumen sektora (127% rok do roku) 7 transakcji portfelowych (na 29 w 2024 r.) Transakcje portfelowe odpowiadały za 50% wolumenu sektora

PRS

10-lecie rynku

Rynek najmu instytucjonalnego (PRS) w Polsce obchodzi 10-lecie. Przez dekadę sektor dynamicznie się rozwijał, dostarczając prawie 20 000 ukończonych lokali, z dodatkowymi ponad 10 000 w budowie (status na koniec 2024 r.). W ubiegłym roku ukończono 28 nowych projektów PRS, które wprowadziły na rynek ponad 5 900 mieszkań, z czego 16 zlokalizowanych było w miastach regionalnych.

Większość nowych inwestycji to projekty operatorów PRS o ugruntowanej pozycji, a tylko jeden został zrealizowany przez nowego gracza na rynku - AP Słowackiego. Łącznie 3 największe podmioty obecne na rynku - Resi 4 Rent, Vantage Rent i Fundusz Mieszkań na Wynajem - odpowiada obecnie za ponad 50% istniejących zasobów PRS. Prognozy na 2025 r. zakładają dostarczenie kolejnych 6 500 lokali, z czego 70% wzbogaci rynki regionalne.

W 2024 r. rynek mieszkaniowy odnotował łącznie 12 zamkniętych transakcji w sektorze PRS, osiągając rekordowy wynik 344 mln euro. Transakcje w sektorze PRS zostały sfinalizowane głównie przez już aktywnych operatorów rynkowych, z wyjątkiem jednego nowego nabywcy, a mianowicie Lew Investment, który nabył projekt Urban Home od G City w Krakowie. Warto zauważyć, że inwestorzy ze Szwecji byli odpowiedzialni za 50% całkowitego wolumenu inwestycji w PRS.

Warszawa nadal była liderem, z 9 transakcjami sfinalizowanymi w stolicy. W 2024 r. miała również miejsce transakcja portfelowa - sprzedaż przez City Living portfela mieszkań zlokalizowanych w Warszawie, Poznaniu i Bydgoszczy - w której pośredniczył Avison Young.

Główne liczby:

344 miliony euro – całkowity wolumen sektora 12 transakcji Dominacja Warszawy w strukturze transakcji 1 transakcja portfelowa

CO DALEJ?

Polska pozostaje atrakcyjna dla inwestorów dzięki silnemu wzrostowi gospodarczemu i solidnym fundamentom rynkowym Spodziewamy się kontynuacji trendu obniżek stóp procentowych, wraz z rozluźnieniem polityki kredytowej banków Oczekujemy dalszej poprawy płynności inwestycyjnej we wszystkich klasach aktywów Ogólna atrakcyjność mniejszych formatów nieruchomości z długim WAULT Rosnące zainteresowanie spółkami typu REIT z Europy Zachodniej, a także krajów Europy Środkowo-Wschodniej i krajów bałtyckich Spodziewamy się transakcji kształtujących nowe poziomy stóp kapitalizacji

[importantcollectionchaosthings]

Avison Young doradzał przy sprzedaży Galerii Wisła

Avison Young pełnił rolę wyłącznego doradcy przy sprzedaży dużego centrum handlowego - Galerii Wisła.

Galeria Wisła to centrum handlowe o ugruntowanej pozycji, położone w głównym obszarze handlowym miasta i otoczone dużymi osiedlami mieszkaniowymi. Obiekt został otwarty w 2008 roku i pozostaje jednym z dwóch największych centrów handlowych w mieście. Galeria Wisła dysponuje szeroką ofertą zarówno handlową jak i rozrywkową – na miejscu znajduje się kino, kręgielnia, kawiarnie i restauracje. Całkowita powierzchnia - ok. 22 500 mkw - jest wynajęta takim dużym sieciom handlowym czy renomowanym markom jak m.in. TK Maxx, HalfPrice, Eurospar, Apart, Douglas, Sinsay, RTV Euro AGD, Tedi, HalfPrice, New Yorker czy Martes Sport.

Nieruchomość znajduje się przy ul. Wyszogrodzkiej 114, obok drogi krajowej nr 62, która jest główną arterią miasta, zapewniającą szybki i łatwy dojazd samochodem z każdej dzielnicy Płocka a także okolicznych miejscowości. Centrum dysponuje 540 miejscami parkingowymi, ale łatwo do niego dojechać również środkami transportu publicznego – w okolicy znajdują liczne przystanki autobusowe, w tym jeden bezpośrednio przy wejściu do obiektu. W pobliżu znajdują się także: OBI, sklep meblowy Agata Meble, hipermarket Auchan oraz centrum handlowe Galeria Mazovia.

„Do końca trzeciego kwartału 2024 r. sektor handlowy zrealizował łączny wolumen inwestycyjny na poziomie 614 milionów euro, zbudowany również dzięki sprzedaży kilku większych, dobrze prosperujących centrów handlowych. – komentuje Michał Ćwikliński, Dyrektor Zarządzający na region EMEA. – To dowód na to, że centra handlowe o ugruntowanej pozycji, takie jak Galeria Wisła, nadal cieszą się zainteresowaniem inwestorów. Jest to również kolejna transakcja tego typu aktywem na koncie Avison Young w tym roku.”

W kwestiach prawnych sprzedający korzystał z doradztwa firmy Dentons.

[realestateglory]

Ile kosztuje wykończenie mieszkania pod klucz

Czy deweloperzy oferują wykończenie mieszkań pod klucz? W jakiej cenie? Jak wielu nabywców się na nie decyduje? Sondę przygotował serwis nieruchomości dompress.pl.

Marta Buczma, dyrektorka departamentu relacji z klientami w Develii

W zakresie wykończenia i aranżacji wnętrz współpracujemy z dwiema renomowanymi pracowniami architektonicznymi: Deer Design w Warszawie, Krakowie i Katowicach oraz KODO we Wrocławiu i Gdańsku. Nasi klienci mogą skorzystać z kompleksowych usług „pod klucz” lub zrealizować indywidualny projekt aranżacji, dopasowany do ich potrzeb. Partnerzy, z którymi współpracujemy oferują różnorodne pakiety wykończeniowe w różnych standardach i przedziałach cenowych.

Chociaż obserwujemy rosnące zainteresowanie nabywców pakietami wykończeniowymi, wciąż dominującym wyborem pozostaje standard deweloperski. Usługą „pod klucz” częściej interesują się klienci kupujący mieszkania w celach inwestycyjnych, m.in. ze względu na wygodę, chęć ustalenia konkretnego budżetu, czy możliwość otrzymania gwarancji dotrzymania terminu realizacji. Wysokie koszty usług remontowych sprawiają, że także osoby kupujące mieszkania na własne potrzeby coraz częściej decydują się na profesjonalne wykończenie lokalu.

Agnieszka Majkusiak, dyrektor ds. sprzedaży Atal

Klientom oferujemy program wykończeń Atal Design, który jest naszą istotną przewagą konkurencyjną. Udział procentowy nabywców, którzy korzystają z naszego programu wykończeń zależy od lokalizacji, prestiżu i charakteru danej inwestycji oraz profilu grupy docelowej. Generalnie ten udział rośnie, a przeciętnie jest to teraz co trzeci kupujący. Częściej na formułę „pod klucz” decydują się klienci inwestycyjni, lecz jest ona coraz popularniejsza także wśród osób kupujących mieszkanie na własne potrzeby.

Program Atal Design obejmuje są trzy pakiety zasadnicze, tj.: Basic, Optimum i Premium. Najtańszy pakiet kosztuje 1199 zł za mkw. mieszkania; najdroższy 1699 zł. W październiku 2024 roku wprowadziliśmy do oferty nowy pakiet Invest, w cenie 999 zł za mkw. Opracowaliśmy go z myślą o klientach, dla których priorytetem jest jak najszybsze wykończenie mieszkania.

Nasze bieżące analizy wskazują, że około połowy klientów wybiera najdroższą opcję Premium. Druga pod względem popularności jest wersja Basic. Pakiet Invest, jako nowość, dopiero może zyskiwać na popularności.

Dawid Wrona, Chief Operating Officer w Archicom

Dążymy do tego, aby oferować kompleksowe wsparcie, zarówno potencjalnym nabywcom przed podjęciem decyzji zakupowej, jak i mieszkańcom naszych inwestycji, również przez wiele lat po przekazaniu im kluczy. Dlatego też pomagamy w formalnościach związanych z pozyskaniem finansowania na zakup nieruchomości, ubezpieczeniem mieszkania, ale także jego aranżacji.

Usługa Archicom Pod Klucz jest skierowana głównie do osób, którym w szczególności zależy na zaoszczędzeniu czasu i uniknięciu potencjalnego stresu związanego z koordynowaniem prac ekip wykończeniowych. Jej koszt zależy od zakresu współpracy, a widełki rozpoczynają się od 990 zł za mkw. mieszkania.

Mariusz Jędrzejczak, dyrektor działu obsługi posprzedażowej i komercjalizacji usług Lokum Deweloper

Każdy nasz klient może skorzystać z programu Lokum pod klucz. W ostatnich latach tę opcję wybiera około 25 proc. nabywców mieszkań, z czego 4 proc. to kupujący lokale inwestycyjne, przeznaczone na wynajem. Średni koszt wykończenia mieszkania, na jakie dziś decydują się nasi nabywcy, to około 1500 zł/m². Klienci, którzy skorzystali z naszego programu aranżacji pod klucz, jako jego główne zalety wskazują dwuletnią gwarancję, oszczędność czasu, indywidualne podejście do każdego projektu, opiekę architekta oraz sprawdzony zespół fachowców nadzorujących i prowadzących prace wykończeniowe.

W ramach programu mogą urządzić swoją nieruchomość w jednym z trzech przygotowanych przez nas standardów lub wybrać projekt indywidualny. Oferowane pakiety różnią się przede wszystkim wachlarzem materiałów wykończeniowych i elementów wyposażenia. Bez względu na wybrany standard, każdy klient może liczyć na pełne wsparcie projektanta, wysokiej jakości materiały i wykonanie, serwis gwarancyjny oraz oszczędność w wysokości 8 proc. VAT, co przy aktualnych cenach jest naprawdę realnym obniżeniem wydatków.

Adrian Sączek, dyrektor Działu Sprzedaży Produktów Deweloperskich w Mennicy Polskiej (inwestycja Bulwary Praskie)

Kilka lat temu podjęliśmy współpracę z firmą KODO, która ma duże doświadczenie na rynku wykończeń mieszkań. W biurze sprzedaży posiadamy showroom, gdzie klient może spotkać się z architektem lub doradcą, poznać pełną ofertę i zakontraktować wykończenie jeszcze na etapie budowy. Daje to gwarancję terminowego wprowadzenia się do lokalu bez praktycznie żadnego zaangażowania klienta w proces koordynacji poszczególnych wykonawców, takich jak płytkarze, specjaliści od podłóg czy stolarze. Ceny wykończenia startują od 1299 zł/m2, a klient ma dostęp do fachowego doradztwa i pełnej gamy materiałów.  

Agnieszka Gajdzik–Wilgos, Menager ds. Sprzedaży Ronson Development

Oferujemy wykończenie mieszkań pod klucz w szerokim zakresie, dostosowane do różnych potrzeb i budżetów klientów. Ceny wykończenia zaczynają się od około 1300 zł/mkw. i obejmują kompleksową obsługę, w tym projekty z wizualizacjami, wybór materiałów z pomocą architekta, nadzór nad realizacją oraz sprzątanie po zakończeniu prac. Klienci mogą wybierać spośród różnych stylów wykończenia: Klasycznego, Nowoczesnego i Natural Living, dostępnych w pięciu poziomach cenowych (Optimal, Optimal+, Standard, Standard+, Exclusive), a także dwóch dodatkowych opcji: Pakietu Economy i Indywidualnego projektu.

Popularność mieszkań wykończonych pod klucz jest duża, szczególnie ze względu na wygodę i możliwość natychmiastowego wprowadzenia się. Mieszkania z szybkim terminem odbioru są atrakcyjne dla klientów i chętnie rezerwowane, gotowe mieszkania i domy pokazowe są często sprzedawane już na etapie projektu, co świadczy o dużym zainteresowaniu klientów takim rozwiązaniem.

Shraga Weisman, CEO Aurec Home

We wszystkich naszych inwestycjach oferujemy klientom skorzystanie z opcji wykończenia „pod klucz”. Zauważamy, że odsetek nabywców, którzy decydują się na zakup mieszkania w takiej formie systematycznie wzrasta. Z pakietów wykończeniowych korzystają, zarówno osoby kupujące lokal pod wynajem, jak i na własne cele mieszkaniowe. Jest to bardzo wygodne, szczególnie dla inwestorów i zabieganych właścicieli. Nadzór nad przebiegiem i jakością prac wykończeniowych leży po stronie pracowni Home Planer, która kompleksowo wykańcza wnętrza we wszystkich naszych inwestycjach.

Piotr Rojek, Kierownik Handlowy Megapolis

Oferujemy opcję wykończenia mieszkań pod klucz i kompleksowe wykańczanie mieszkań przy współpracy z uznaną pracownią projektową Deer Design, która łączy pasję do projektowania wnętrz z doświadczeniem w zakresie usług wykończeniowych. Poza gotowymi programami (smart, modern), klienci mogą zdecydować się również na projekt indywidualny, pozwalający stworzyć najbardziej unikatowe wnętrze. Programy wykończeniowe pracowni stanowią ofertę kompleksową, która obejmuje wizualizacje, dobór wysokiej jakości materiałów wykończeniowych, a także prace budowlane nadzorowane przez koordynatora oraz dwuletnią gwarancję. Po bezpłatnej konsultacji klient podejmuje decyzję o pakiecie, który chciałby zrealizować, a cena uzależniona jest od wybranych materiałów i projektu.

Marcin Michalec, dyrektor zarządzający, Okam Capital

Reagując na potrzeby naszych klientów, podjęliśmy współpracę z pracowniami architektonicznymi, specjalizującymi się w kompleksowym wykańczaniu wnętrz. Naszych klientów w Katowicach obsługuje Rednet DOM, specjalizującą się w kompleksowym wykańczaniu wnętrz. Dzięki tej współpracy, klienci mogą skorzystać z szerokiej gamy profesjonalnych usług wykończeniowych dostosowanych do indywidualnych potrzeb i preferencji.

W Warszawie i Łodzi nasi klienci mogą skorzystać z usług pracowni KODO Projekty i Realizacje Wnętrz, która od 14 lat specjalizuje się w kompleksowym wykańczaniu mieszkań pod klucz. KODO oferuje pełny zakres usług, od projektu przez nadzór nad realizacją, po serwis gwarancyjny. Każdy projekt jest dostosowany do indywidualnych potrzeb inwestorów, a cały proces wymaga jedynie ich minimalnego zaangażowania. W efekcie nabywca otrzymuje w pełni wykończone, gotowe do zamieszkania wnętrze. 

Joanna Chojecka, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu na Warszawę i Wrocław w Grupie Robyg

Współpracujemy z pięcioma renomowanymi firmami, zajmującymi się aranżacją i kompleksowym wykończeniem wnętrz. Decydując się na współpracę z jedną z nich można oszczędzić czas i pieniądze przy wykończeniu zakupionego lokalu. Korzystając z usług firmy zajmującej się wykończeniem pod klucz zyskuje się również niższy 8-procentowy podatek VAT. Wykonane prace objęte są gwarancją i w przypadku niespodziewanej usterki można liczyć na szybką pomoc.

Wykończenie pod klucz jest kompleksową usługą obejmującą: aranżację wraz z wizualizacjami lub projekt 3D, pełne wykonawstwo, zakup i dostawę materiałów wykończeniowych oraz nadzór techniczny. Ponadto można rozszerzyć zakres usług np. o zabudowę meblową.

Łukasz Šedovič Sales Director  w Trust Investment S.A.

Standardowo oferujemy lokale wykończone do standardu deweloperskiego. Miło mi jednak poinformować, że nawiązaliśmy współpracę z renomowaną firmą specjalizującą się w wykończeniu mieszkań pod klucz. Dzięki temu możemy zaoferować klientom kompleksowe rozwiązanie, od zakupu mieszkania po jego pełne wykończenie według indywidualnych preferencji. To doskonała opcja dla osób, które cenią sobie wygodę i czas.  

Monika Kudełko, dyrektor ds. Strategii i  Komunikacji Marketingowej w Activ Investment

Obecnie nie oferujemy usługi wykończenia mieszkań pod klucz. Wyjątkiem były zakończone w latach 2021 i 2022 inwestycje Nova Mikołowska w Katowicach oraz Braniborska 44 we Wrocławiu, zlokalizowane w ścisłych centrach miast, gdzie główną grupą nabywców byli inwestorzy. Obecnie koncentrujemy się na dostarczaniu mieszkań w stanie deweloperskim, co pozwala klientom na pełną swobodę w aranżacji wnętrz według własnych potrzeb i gustu.

Małgorzata Mellem, członek zarządu Budlex

Obecnie nie oferujemy bezpośrednio wykończenia mieszkań pod klucz, ale zapewniamy naszym klientom kontakt z zaufanymi firmami wykonawczymi oraz projektantami wnętrz, co ułatwia proces aranżacji. Rozważamy powrót do usługi wykończenia pod klucz, która cieszyła się dużym zainteresowaniem, jednak jej realizację tymczasowo zawiesiliśmy z uwagi na niestabilność cen materiałów wykończeniowych w ostatnim czasie. Decyzję o wznowieniu tej oferty podejmiemy w odpowiedzi na aktualne potrzeby klientów oraz stabilizację na rynku.

Damian Tomasik, prezes zarządu Alter Investment

Jako deweloper gruntowy oferujemy grunty przeznaczone pod różnorodne typy inwestycji – wielorodzinne, jednorodzinne, hotelowe oraz PRS (Private Rented Sector), które znajdują się na różnych etapach przygotowania, od koncepcji aż po uzyskane pozwolenie na budowę. W naszej działalności skupiamy się na dostarczaniu gruntów z pełnym przygotowaniem projektowym.

[outsourcingowy]

Avison Young doradzał przy sprzedaży Galerii Wisła

Avison Young pełnił rolę wyłącznego doradcy przy sprzedaży dużego centrum handlowego - Galerii Wisła.

Galeria Wisła to centrum handlowe o ugruntowanej pozycji, położone w głównym obszarze handlowym miasta i otoczone dużymi osiedlami mieszkaniowymi. Obiekt został otwarty w 2008 roku i pozostaje jednym z dwóch największych centrów handlowych w mieście. Galeria Wisła dysponuje szeroką ofertą zarówno handlową jak i rozrywkową – na miejscu znajduje się kino, kręgielnia, kawiarnie i restauracje. Całkowita powierzchnia - ok. 22 500 mkw - jest wynajęta takim dużym sieciom handlowym czy renomowanym markom jak m.in. TK Maxx, HalfPrice, Eurospar, Apart, Douglas, Sinsay, RTV Euro AGD, Tedi, HalfPrice, New Yorker czy Martes Sport.

Nieruchomość znajduje się przy ul. Wyszogrodzkiej 114, obok drogi krajowej nr 62, która jest główną arterią miasta, zapewniającą szybki i łatwy dojazd samochodem z każdej dzielnicy Płocka a także okolicznych miejscowości. Centrum dysponuje 540 miejscami parkingowymi, ale łatwo do niego dojechać również środkami transportu publicznego – w okolicy znajdują liczne przystanki autobusowe, w tym jeden bezpośrednio przy wejściu do obiektu. W pobliżu znajdują się także: OBI, sklep meblowy Agata Meble, hipermarket Auchan oraz centrum handlowe Galeria Mazovia.

„Do końca trzeciego kwartału 2024 r. sektor handlowy zrealizował łączny wolumen inwestycyjny na poziomie 614 milionów euro, zbudowany również dzięki sprzedaży kilku większych, dobrze prosperujących centrów handlowych. – komentuje Michał Ćwikliński, Dyrektor Zarządzający na region EMEA. – To dowód na to, że centra handlowe o ugruntowanej pozycji, takie jak Galeria Wisła, nadal cieszą się zainteresowaniem inwestorów. Jest to również kolejna transakcja tego typu aktywem na koncie Avison Young w tym roku.”

W kwestiach prawnych sprzedający korzystał z doradztwa firmy Dentons.