#gelachen

[dutchjan]

April 10, 2023

[uitzinnigmp3]

'waarom speel ik dit spel zo eerlijk' BRO HAHAHHAHAHAH

[capisback]

"Ik ben in bad geweest met Bernard zijn mama" LMFAOOOOO WHAT

[naturallyadventured]

jolijnpelgrum.nl

Afgelopen weekend deed ik voor het eerst een naaktshoot met een vriendin. Het was bevrijdend. Spannend ook en hilarisch. Wat hebben we gelachen. We waren met z'n drietjes voor een paar nachtjes in de bossen zonder wifi en 4g. Cacao, zingen, ceremonies, lange wandelingen, kletsen en dus een naaktshoot. ⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀ ⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀ Het voelde heel helend om zo bloot samen te zijn. Veilig, vrij, open, natuurlijk en sensueel. Ik besefte me hoe vaak ik me ook omgedraaid heb al ik me omkleedde bij vriendinnen. Hoeveel schaamte ik heb gevoeld op bloot zijn bij andere vrouwen. ⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀ ⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀ Het raakte me ook wat een diepe verbinding er ontstaat als je wél je kleren uittrekt. Dat je elkaar kunt aanraken, knuffelen en sensueel met elkaar kunt zijn zonder dat het seksueel is. En zelfs als dat het is dat het veilig is. ⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀ ⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀ Ik voel een stroom energie in mijn buik als ik zie dat deze beweging steeds sterker wordt. Sisterhood, elkaar als vrouwen 100% supporten, contact maken met onze baarmoeders, onze cyclus eren, samenkomen in ceremonies. Ik weet dat we aan het begin staan maar dit gaat alleen maar groeien. We gaan voelen dat onze vrouwelijke energie onze kracht is. We gaan voelen dat we geen man hoeven te zijn om waardig te zijn. Dat we gelijkwaardig zijn maar niet hetzelfde. En dat inzicht zal onze levens in bloei zetten. 🌺💦🔥

[elisadhondt]

Dag 3 jungle trekking part one

Deze ochtend om 9u vertrokken vanuit bukit lawang, vol gespoten met muggenspray ook op de sokken tegen de leeches (bloedzuigers) en met 3 rugzakken met elk 1,5l water , vergezeld door 1 ranger en een helper. de eerste uren kwamen we nog geregeld grote groepen dagjestoeristen tegen en al gauw zagen we een eerste orang oetan, hoog in de bomen. In totaal 6,5 u onderweg in een verzengende hitte, kletsnat van t zweet, bergop en bergaf. Geregelde stops waar we lekker fruit kregen aangeboden (ramboetan, ananas, passiefruit, watermeloen) heerlijk! Lunch in een banananblad met pindarijst, kroepoek komkommer en tomaat, en plots op lunchplek spotte de gids een mama en 2 kindjes (1 en 6j ong) orang oetan. Ze kwamen tot op een meter of 3 boven en voor ons, ongelofelijk, Amazing en breathtaking. Nog 10000 ong in de wereld , alleen in Noord Sumatra waarvan 6000 in het nationaal park gunung Leuser waar we nu ziijn. Ook longtail en pigtail monkeys gezien , een reuze fazant en een rhino toekan. Hoe dieper ik de jungle hoe schuwer. De dieren. Lastige tocht met zeer steile klims en gevaarlijke afdalingen, gelukkig konden we ons af en toe aan een liaan of touw vasthouden. Dappere meiden, om het uur losten ze elkaar af om de rugzak te dragen, goed getimed. En dan hoorden we de rivier en zagen we de tenten: zeer primitief: 2 muskietennetten met elk 2 matrassen in een grote legerachtige tent en ongeveer 8 andere toeristen en 10 lokalen. Aankomst 14u30. Thee en koffie en koekjes geserveerd in tin servies (zoals in de Tarn toen ik klein was) , smaakte heerlijk. Alixe en ik snel in de 20gr warme rivier, heeelijk op af te koelen en op temperatuur te komen. Dan na een uurtje of 2 ook Helena er in. Jammer genoeg gaan kaarten mee, en geen alcohol of cola te verkrijgen en geen stoel te bespeuren… om den duur een stijf gat en om 18u15 diner: tofu, seitan, gele groente urry, rijst, soort rösti van patat, en kip met kaka smurrie (soort kaneel pasta) zalig lekker : een 8,5/10 beste eten tot nog toe!! Nog een kikker gespot (Helena) en een giftige slang (Alice) waar de gidsen ook bang van waren! Met de meiden samen met komplamp naar t toilet (een echt, maar zonder sas)

WoordSpelletjes gedaan en veel gelachen. Om 20u in bed net voor de giga regenbui. Zonder tanden poetsen want dat zagen we niet meer zitten…

Intense dag geweest en veel grenzen verlegd (nog nooit zo n inspanning gedaan in die hitte) morgen terug naar boven (2 a 3 u stappen) en dan met tubing op de rivier (luckas zonder zwembroek)

[uiltjesklas]

Wij mochten vandaag van Juf Laura een heel speciaal boek lenen. Het was een boek zonder tekeningen 😜 wat hebben wij gelachen😀

[devosopmaandag]

Hoe ironie opeens teder en ontroerend werd

Ik kan me niet herinneren ooit gelachen te hebben bij de laatste zin van een roman – en ik las er veel in mijn leven. Hoe dichter het einde van het boek naderde, hoe meer ik speculeerde over de afloop. Het is een zuivere roman, want ik volg weduwnaar Sy Baumgartner als een onzichtbare schaduw, en tegelijkertijd heb ik me in zijn hoofd genesteld.

Als dat geen klassieke roman is!

Op een stralende septemberdag zet Baumgartner zich tussen het terras en de kornoelje behaaglijk in een tuinstoel. “Hij ademt rustig in en weer uit. In en weer uit, zuigt de lucht door zijn neusgaten naar binnen en blaast die door zijn half geopende mond weer naar buiten, en dan, na een seconde of twintig, laat hij zijn herinneringen komen.”

Ik dacht: dat is een elegante overgang van de schrijver om een ander register op te kunnen trekken!

Een aantal keren breekt hij zijn gedachtenstroom af en blikt omhoog. Hij zoekt een betere stoel, maar gaat weer in de oude zitten, “ langzaam en nauwgezet ademhalend terwijl hij zich afvraagt waar zijn gedachten hem nu weer zullen voeren. [–] En opeens herinnert hij zich zich weer zijn reis naar Oekraïne van twee jaar geleden, een dag die hij zoekbracht in het stadje waar zijn grootvader was geboren.”

Hé, maar die grootvader heet Auster!

Baumgartner staat op en begint aan een verslag van zijn tocht naar Ivano-Frankvisk op 21 september 2017 en het verbazingwekkende verhaal dat een rabbijn hem daar vertelde.

Aha, een verhaal in een verhaal, ook heel klassiek, en natuurlijk in een andere bladspiegel.

Dan is er dat einde van het boek. In rusteloze afwachting van de komst van iemand besluit Baumgartner een eind buiten de stad te gaan rijden. Hij komt in landelijk gebied terecht, krijgt een bijna botsing met een hert. Bij een volgend hert gooit hij het stuur om en knalt tegen een boom. Met een bloedende, maar pijnloze hoofdwond stapt hij uit de auto en besluit naar een huis te lopen. Dan lees ik de laatste twee regels van het boek: “En zo, met de wind in zijn gezicht en het bloed dat nog uit de snee in zijn voorhoofd druppelt, gaat onze held op zoek naar hulp. En als hij bij het eerste huis komt en aanklopt, begint het laatste hoofdstuk uit het levensboek van S.T. Baumgartner.”

'Held', 'levensboek'? Ik schoot in de lach. Maar wacht eens, was niet de schrijver ernstig ziek, en zou dit misschien niet zijn laatste boek kunnen zijn? Opeens krijgt die ironie iets teders en ontroerends. Ik dacht terug aan het allereerste boek van de schrijver, dat ik vijfendertig jaar geleden las en dat zo'n diepe indruk op mij maakte: 'Het spinsel van de eenzaamheid'.

Ik hield als lezer Sy Baumgartner even gezelschap in zijn eenzaamheid. Nu denk ik aan zijn schepper.

* 'Baumgartner'| Paul Auster | vertaling Ronald Vlek | Uitegeverij De Bezige Bij 2023

[peecee-columns]

Weinig erkenning eindexamenleerlingen

Op 27 februari 2020 werd de eerste coronabesmetting in Nederland geregistreerd. Het Journaal zond destijds beelden uit van een hermetisch afgesloten woning, ergens in Brabant. Achteraf bleek dat er eind januari al tientallen mensen aan corona gerelateerde klachten hadden ontwikkeld. Zij testten later in februari dan ook alsnog positief. Iets meer dan drie jaar later, op 10 maart 2023 om precies te zijn, werd via de Rijksoverheid bekendgemaakt dat het kabinet, op advies van het OMT, had besloten dat alle coronarestricties konden komen te vervallen. Momenteel zijn we met z’n allen blijkbaar in een zogeheten endemische fase aangekomen, waarin het virus nog wel rondgaat, maar waarbij de meeste mensen de ziekte hebben doorgemaakt of zijn gevaccineerd. Covid-19 lijkt vanaf nu niet meer tot grote maatschappelijke en economische problemen te leiden, al wordt er wel nog een beroep gedaan op ieders gezond verstand om eventuele besmettingen te voorkomen. Deze regels zijn inmiddels alom bekend, maar worden nog maar weinig nageleefd.

De pandemie heeft bij veel mensen diepe sporen achtergelaten. Op lichamelijk en mentaal gebied. De gevolgen ervan zijn dan ook nog niet voorbij en vergeten. Maar daar lijkt onderwijsminister Dennis Wiersma geen boodschap aan te hebben. Hij schreef in november van vorig jaar al aan de Tweede Kamer dat na drie jaar van diverse aanpassingen de examenperiode dit schooljaar weer zo goed als hetzelfde zal zijn als voor corona. Waar in 2020, net na de uitbraak van de pandemie en ten tijde van de eerste lockdown, de eindexamens in het voortgezet onderwijs zelfs helemaal niet doorgingen en in de daaropvolgende jaren een aantal welkome versoepelingen werden gehanteerd, zal dit schooljaar alleen het tweede tijdvak verlengd worden van vier naar tien dagen. Dit betekent concreet dat er onder andere geen zogeheten ‘duimregeling’ meer gehanteerd zal worden, waarbij de leerling een ‘duim’ mocht leggen op een onvoldoende om zo alsnog te kunnen slagen. En ook zal er dit jaar, naast het eerste en tweede tijdvak, geen derde tijdvak meer plaatsvinden, waarin herexamens afgenomen kunnen worden.    

Wat we ons moeten realiseren is dat de lichting die nu de eindexamens zal gaan maken, maar liefst drie jaar te maken heeft gehad met onderbroken leerjaren, voorzien van enkele lockdowns, minimaal zes volledige maanden online lessen volgen en weinig échte sociale interactie. Daarnaast speelden zaken als ziekte, onzekerheid en angst over het virus en wat de toekomst zou gaan brengen mee ten tijde van een groot gedeelte van hun ontwikkeling. Bedenk daarbij dat een leerling die nu vijftien jaar is, maar liefst een vijfde van zijn of haar leven te maken heeft gehad met de coronaperikelen en iemand van achttien jaar een zesde deel. Dit zijn feiten die niet moeten worden onderschat.

‘Soms, als ik aan die periode terugdenk, roept dat emoties op van angst en verdriet’, vertelde de nu twintigjarige Sanne Daniëlle onlangs in dagblad Trouw. Ze geeft aan dat met name de tweede lockdown haar op een mentaal dieptepunt bracht, waarin ze naar eigen zeggen ‘meer tranen liet dan dat ze heeft gelachen’. Ze is niet de enige. In een onderzoek van het RIVM gaf 45% van de jongeren aan zich vaak eenzaam te voelen en had bijna 35% last van depressieve gevoelens. Dat zijn cijfers die de hoogspanning rondom het voorbereiden en het maken van de examens niet op een positieve manier zullen beïnvloeden. Iets meer coulance, bijvoorbeeld in het aanbieden van een extra herkansing, was dan ook op z’n plaats geweest om ook de examenlichting van dít jaar enigszins tegemoet te komen. Het zou een stukje erkenning geven aan een bijzonder lastige periode, waarin het leven zo goed als stilstond maar de wereld wel gewoon doordraaide.      

[popchoc]

We hebben veel gezien || We have seen a lot gelachen en gehuild || laughed and cried en jij bent bovendien || and you are moreover één van mijn grootste liefdes || one of my greatest loves ja m'n beste vriend || yes my best friend Dwars door alle stormen bleef je staan || You stood your ground through all the storms Soms mis ik zelf de kracht || Sometimes I myself lack the strength maar met jou kan ik het aan || but with you I can handle it

[walkingclosetogether-blog]

Speciaal voor jou, mijn dierbare vriend!

Vandaag vieren we deze bijzondere dag, want het is jouw geboortedag. Daarom, lieve vriend voor jou dit gedicht:

Een lieve vriend zoals jij maakte mijn wereld de laatste jaren zo plezierig, fijn en draaglijk.

We hebben samen gelachen, gewandeld, en veel gedeeld.....Jouw warmte, je zachtheid en je grqpjes hebben de pijntjes van het leven vaak geheeld

Door bossen en velden, in regen, zon en wind. Elke stap gezet met jou maakte mij zo blij als een kind.

Jouw mooie jij, zo prachtig en zo puur. Een vriendschap met jou was en is mijn mooiste avontuur.

Ik wens je geluk, gezondheid en zo ontzettend veel meer. Dat jouw hart maar mag stralen, keer op keer.

Dank voor wie je bent mijn liefste vriend....

Van harte gefeliciteerd 🥳😘

[mijnche]

SONS

19 oktober 2024 Filmhallen Met Yara 4/5 sterren

Weer een knallert van een film. Überhaupt staat de Deense film bij mij bekend als kaolo eng, los van Drük, maar herinner mij Deense series/films uit mijn jeugd die niet heel sprankelend waren, wel altijd heel goed. Ook dat kastanjemanden, moet echt rillen als ik eraan denk. In ieder geval wist ik dus prima wat mij te wachten stond bij deze film. 

Het was echt enorm frustrerend om Eva Hansen, de cipier, te zien doen wat ik allemaal echt nooit zou doen. Ze begon leuk in West 5, waar ze gwn maatjes was met de inmates, echt vooruit hielp en die mannen door en door kende. Ergens dacht ik, dit zou ik ook leuk vinden. Lekker die gevangenen helpen met mentaal welzijn, school voort te zetten, ze helpen om zichzelf te beteren in de tijd in de gevangenis. Maar goed, daar is het niet altijd ook even leuk. En ik zou er heel allergisch voor zijn om een niet gerespecteerde vrouw te zijn in een mannenomgeving. Er hoeft maar één hufter mij dan als mindere of als seksobject te behandelen en dan ben ik weg. Maar goed, ze zat goed in West 5. Tot ze opeens door het raam zag dat er een crazy man naar de gevangenis werd gebracht. Hierdoor wilde ze zich laten overplaatsen naar ja hoe heette dat, celblokken nul ofzo, iig vrij ongezellig daar. Daar begon ze langzaamaan die jongen te treiteren, wat uitmondde tot een mishandeling. Hij ging haar chanteren om allemaal shit voor hem te fixen, zoals wiet, at hij naar school mocht, peuken. Indien ze dit niet deed, zou hij aangifte doen voor de mishandeling. Dus ze werd zijn kleine bitch, vrij vervelende positie om in te zitten als cipier. Ook kut om allemaal shit te moeten doen voor een jongen die jouw zoon heeft vermoord maar akkoord ze had hier zelf voor gekozen dus ja. Op een gegeven moment zegt ze ik fix een verlofdag voor je, dan ga ik terug naar mn oude cellenblok west 5 en dan laten we elkaar met rust. Nou akkoord, tot het einde van de verlofdag in het bos. Dan zegt engnek Mikkel dat hij meer verlofdagen wil. Eva denkt gozer we hadden een afspraak, en vertelt ze dat ze de moeder van Simon is (de jongen die Mikkel heeft vermoord). Mikkel rent weg nou dus er wordt achter hem aangerend, hij valt en beland ergens. Eva draait zn hoofd in de grond en probeert hem te stikken, maar zet niet door dus hij gaat niet dood. Ook niet ideale situatie of course. Maar Eva laat zich terugplaatsen naar West 5 en Mikkel durft haar niks meer te maken nu hij weet dat ze de moeder van Simon is. Eva doet echt alles net niet. Ze gaat naar de directeur om te vertellen dat er een belangenverstrengeling is ontstaan door de komst van Mikkel bij de gevangenis, maar dan toch zegt ze dat ze geen kinderen heeft en er niks aan de hand is en dat ze graag naar cellenblok nul wil. Bij de priester in de gevangenis zegt ze dat ze een zoon heeft, maar dat ze geen contact meer met hem heeft. Ze valt Mikkel aan, maar slaat m alleen maar ff. Ze stikt hem, maar maakt ‘m niet dood.  Geen doorzettertje die Eva, maar ook geen doordachte vrouw, vond ik heel irritant. Waarom 4 sterren? Simpelweg omdat ik niks leuk vond aan de film, ik voelde op geen enkel moment geluk, en heb eigenlijk nooit gelachen. Niet dat elke film mij een van die dingen zou moeten laten voelen, maar ga je toch met een fijner gevoel weg. Ik fok mezelf ook echt op, sta ik thuis mn gezicht te wassen in mn kamer, en denk ik dan meteen bij mezelf ‘in deze 5 seconde dat ik mijn ogen dicht, en onder de kraan, heb, zou er echt lachend iemand, of misschien wel gewoon mikkel van de film, hier kunnen staan en mij kunnen pakken’. Is niet zo en gebeurt niet, maar toch. Ook in bed nog even een uur tiktoks gekeken om er niet over na te denken. Moment dat ik mn telde wegleg en licht uitdoe om te gaan tukken, denk ik meteen weer aan z’n hoofd. Doe het ook wel echt zelf hoor, en verder geen moeite met tukken dus gelukkig niet zo erg allemaal. Maar zielig voor die Mikkel, die Sebastian Bull heet in real life, dat hij zo’n enge kop had. Goed gecast iig, hoopte ergens dat het door de make-up kwam dat hij zo’n eng strakgetrokken gezicht had (vooral eng bij z’n moeder thuis toen hij moest lachen hoe zijn gezicht zo samentrok), maar het was gewoon echt zijn gezicht. 

Ja, aanrader!

[evmke]

Schrijfopdracht 3 - Creatief schrijven

Opdracht van Emiel Copini

Taak: Een oefening in narratief schrijven. Zet je verbeelding in en neem de lezer mee in een verhaalwereld. Maak het thema waar het je om gaat invoelbaar. Bedenk ook hier welke schrijfstijl je passend vindt en zorg dat je lezer meegenomen wordt en de situatie voor zich gaat zien.

Uitwerking: VAST

Het is koud, als ze haar ogen opent ziet ze wazig. De condens op de ramen zorgt voor toebel zicht. Met de muis van haar hand veegt ze de druppels weg. Dan glijdt ze met haar vochtige hand langs het dekbed, staat op en opent het raam. Koude lucht stroomt de kamer binnen, alsof de entree gratis is. Haar huid vormt kippenvel op haar borst en bovenarmen. Ze pakt de badjas die ze gister van haar lijf heeft laten vallen en vouwt die om haar lichaam. Haar blote voeten plakken aan de grond. Dan gaat ze zitten aan de keukentafel. Zo kan ze precies bij de waterkoker, een open pakje crackers en pindakaaspot. Met haar wijsvinger haalt ze een lik eruit, stopt deze in haar mond en duwt er een slof geworden cracker bij. Ondertussen doet de steeds luider wordende waterkoker zijn best haar gedachtestroom te verdoven.

Ze kijkt om zich heen, de kamer is rommelig. Half natte handdoeken hangen te drogen aan de stoelen, hoopjes kleding op de grond, lege drinkpakken naast de tafel en wat afgestorven bladeren naast de pannenkoeken plant.

Ze kan zich niet herinneren wanneer ze voor het laatst heeft gelachen. Echt gelachen, zo hardop met blote tanden en geluid. Ze probeert te glimlachen, maar voelt dan de droge pindakaas langs haar tanden en bovenlip, ze verslikt zich. Met haar vingers smeert ze de uitgehoeste pindakaas-cracker-speeksel-smurrie van het keukenblad en aan haar badjas. Dan zinkt ze weg in haar gedachtes.

Ze herinnert zichzelf dansend in deze kamer, deze badjas. Het is warm, heet. Hij danst met haar mee. Ze hoort gelach, muziek, ziet handen op en onder de badjas. De kaarsjes in de vensterbank zijn de enige lichtbronnen. De klok hoeft niet zichtbaar, deze is niet nodig. Ze dansen zo lang totdat ze uitgeput op het bed ploffen. Kaarsvet druipt op de grond, de lichtjes van de stad worden uitgeschoven met het gordijn.

Ze schikt van het afslaan van de waterkoker, haar gezicht blijkt vochtig. Ze likt langs haar lippen en proeft haar licht zoute tranen. Haar gedachtes brengen haar naar plekken waar haar lichaam op reageert. Met haar mouw veegt ze ruw haar wangen droog, schenkt heet water in een glas en zonder er een theezakje in de doen neemt ze deze mee naar haar bed. Ze gaat zitten. kijkt naar de stad, haar ogen waren opgehouden met huilen, maar als ze het gesmolten kaarsvet langs de vensterbank ziet komen ze weer.

/

Inspiratie:

Het gegeven dat je emoties neurologisch gezien maar 90 seconden duren, alles wat je daarna ervaart zijn gevoelens en heb je onder controle.  Theorie van Jill Bolte Talor: The 90 second rule.

Robinson B., (26-04-2020), the 90 second rule builds self control, psychology today, (geraadpleegd op 03-10-2024), https://www.psychologytoday.com/ca/blog/the-right-mindset/202004/the-90-second-rule-builds-self-control

[witchof-mind]

Zomer 2024

-

De zomer begon als een droom, een vlucht, onder de zon leek alles zo licht, zo zacht. De nachten vol passie, de dagen in roes, ging ik steeds verder, alsof ik niets meer koos. Ik liet me meesleuren in elke golf van vuur.

Verloor mezelf steeds meer, het was zo onstuimig, zo puur.

Ik heb gelachen, gehuild, zo hard gevlogen maar onder die glimlach lag iets gebroken.

Elke slok, elke pil, een vlucht voor de pijn, zodat ik niet alleen hoefde te zijn.

Met de duisternis die fluistert in mijn oor..

Me herinnerend aan alles wat ik verloor.

Het afgelopen weekend was de klap te groot, de achtbaan stortte in, mijn hoofd vol lood. Ik kijk in de spiegel en weet niet wie ik zie, een vreemdeling, verloren in een valse fantasie.

Het wordt tijd om mezelf terug te vinden, de roes achter me te laten, mijn wonden te verbinden. Want diep van binnen wil ik niet meer vluchten maar leren om de duisternis zelf te duchten.

Ik wil opstaan uit deze storm,

De rust weer voelen, het leven in vorm. Het wordt tijd dat ik mijn hart weer herstel, niet langer verdwijn, maar mezelf herpak, mezelf vertel:

Ik ben het waard om weer heel te zijn, en niet langer gevangen in een eindeloze pijn.

[reneleijen]

Door AI-vertaalde speeches van Hitler gaan viral

Wat hebben we gelachen, om de Hitler-memes uit Der Untergang. ‘Ik wil bowlen’, roept hij in een klassieker van LuckyTV. Er kwam zelfs een heus kanaal met al die parodieën. Maar met AI worden nu échte toespraken van Hitler ‘vertaald’. En die gaan viraal, waar anders dan op TikTok. Ze krijgen miljoenen views, telde The New York Post. De filmpjes, veelal bekeken door jongeren zonder enig historisch…

[devosopmaandag]

Innerlijke werelden

Ik stuurde vriendin J het portret dat Jan Veth (1864-1925) schilderde van zijn drie zussen*. Ze schreef dat ze heel lang en gefascineerd naar de afbeelding had zitten kijken en hoe die drie naar hun schilderende broer keken. Dat trof me, want hoe zelden ben je je bewust van het model dat naar de schilder kijkt. Met de schilder mee verandert de geportretteerde vanzelf van subject in object. Ik moest denken aan het portret van de drie gezusters Brönte door hun getormenteerde broer Branwell. Dat jammerlijk mislukte schilderij is nu van waarde voor onze perceptie van zijn beroemd geworden zussen, al worden we niets gewaar van hun innerlijk. Veths portret van Cornelia, Clara en Johanna doet precies het omgekeerde: hun innerlijke werelden dringen zich bijna aan mij op. Is Cornelia niet degene die kalmte brengt, goede raad geeft aan haar broer, die troost en aanspoort, en is Clara niet de felste, degene die vragen stelt, dingen wil weten, ongeduldig is, die haar hartstocht geheim houdt? Is Johanna niet de zwijgende, de observerende, de zachtjes lijdende, die haar broer benijdt om zijn talent en zijn vrijheid? Misschien klopt niets van dit alles. Maar het portret haakt direct in op mijn eigen binnenwereld.

Dat gebeurt ook in portretfoto's, maar het wonder van het geschilderde portret – nog iets waar ik me maar zelden bewust van ben, zo vanzelfsprekend is het – is dat er eerst niets anders is dan een wit vlak. Hoe virtuoos een schilder ook is, hoezeer hij ook kan varen op techniek en ervaring, er is altijd een wereld die het model meebrengt en die het wit bij voorbaat inkleurt. Didier Eribons schrijft in 'Het vonnis van de samenleving' over wat nodig is “om inzicht te kunnen krijgen in die woorden, blikken, gebaren en gevoelens van een bepaald moment”. De socioloog en filosoof die hij is noemt: “historisch perspectief, sociologische analyse, theoretische reflectie ...”. In Veths eerbiedwaardige portretten van de Nederlandse maatschappelijke, wetenschappelijke en culturele elite zal dat laatste zeker een rol gespeeld hebben.

Als hij zijn drie zussen schildert is hij slechts 21 jaar oud. Daar zitten ze voor hem: Cornelia, Clara en Johanna. Ze zijn samen kinderen geweest, al denk ik dat tussen hem en Cornelia vele jaren zitten. Hij schildert natuurlijk niet alleen wat hij ziet. Het kan niet anders dan dat met elk portret van een zus herinneringen een rol spelen. Hun gezichten zijn geen boeketten, geen bomen, kamers of landschappen maar 'zielen' die hem aankijken en die met hem de warmte van het zelfde huis deelden en delen, hun stemmen hebben zich met de zijne gemengd, blikken over en weer gegaan, er werd gelachen, voorwerpen gedeeld. Kinderen zijn ze van het zelfde huis. Dat alles schilderde hij hoe dan ook. Zijn vader kon het schilderij zeker waarderen, en zag goede gelijkenissen, al had hij graag wat meer zachtheid gezien ….

*'Het oog van Jan Veth' – Schilder en criticus rond 1900 | Dordrechts Museum | nog te zien tot 3 september 2023