#duwaan | Explore Tumblr posts and blogs

itsleeviyah · 6 years ago

Text

Kay Ikaw Man

“Taho… Taho.. Taho mo diha, Manoy!” “Pandesal init pa!”

Haaaaay! Puryagaba. Adlawan na pud. Mao gyud ni permi mabatian nako na singgit sa gawas sa among balay nga makamata na hinoon ko. Sayo pa gad sa kabuntagon. Ako dayong gisugat ang banwag sa mga adlaw sa may bintana nga nag mug-ot ang dagway. Pasensya na gyud intawon, adlaw. Hayag na apan makaluya gihapon ang mag pinuyo diri dapit lugara. Ambot ba pero basig pila ko katuig diria, diri pa gani ko nagdako ngano man gyud na makabatyag man kog kalaay diria.

Akong gihinay hinay ug kuso kuso akong mata. Mikanaog sa higdaanan ug hinay hinay apil sa pagbira sa habol ug gipilo kini. Dayon, gipatung-patong ang mga unlan. Wala ko’y labot ug nasunod-sunod ba ni gikan dagko padung gagmay basta mao nani. Laay man paminawon na kada adlaw, sukad na muili ko diria sa San Isidro, balik balik ra ang akong gibuhat. Ig mata, maligo human kaon tas mutambay. Mura ba’g wa may thrill oy. Ganahan unta ko makig laag sa akong mga classmates pag high school kaso asa naman intawon to sila mapalgan karon? Naa nasad to silay tagsa tagsa nga gikabusyhan unya usa pa pud, basain kachawan nasad ko nila bahin sa mga kabuang ra gud namo sa unta sa kadtong mga bata pa mi. Bagritis man gud ko. Dali ra kayo ko mapikon. Maayo lang ug ako ang manungog.

Kay wala mna lagi ko’y lain mahimo, gibuhat nalang nako akong mga buhatonon kada adlaw. Gitawag kog pamahaw ni Nanay. Dali-dali kong minaog sa among hagdanan na perti na kalisud again karon. Lahi ra atong bata pa ko na hala basin pag magpadidit pako diria, kaya ra kayo nako. Lahi na gyud ug matiguwang nata. Pagabot ko pa sa lamisa, kalami naman lang gyud sa akong naabtan. Di gyud ko kahimo ani ug sayon sayon lamang sa siyudad kay maconvenient eater naman ka labaw na ug nag boarding house raka tas strikto imong landlady, dili ka luto, basig pag magrice cooker lang ka kay mahal lagi daw ang kuryente. Nagluto si Nanay ug sinangag nga naay gihiwa-hiwa na hotdog ug naay sagol itlog pud. Among sud-an kay pinirito na Tuloy, paksiw na Tuloy, tas buwad pud na tuloy. Bahala na ug puro Tuloy basta lami pagkaluto. Taga Barangay Banat-I ko pero nahigugma gyud ko sa Tuloy na gipalit pa namo adto sa Motor.

“Ting, suroy gad pud panagsa sa lungsod. Dad-a lang gud nang motor. Lantaw- lantaw sad sa SI ba.” Ingon akong Nanay samtang nagsagol sa patis ug suka nga sawsawan namo. “Na ayaw lang usa ma oy, basin naay makakita nako ba. Kagwapo baya kayo nako basain dagsaon ko’s mga fans nako” Nakatawa akong Nanay sa akong joke basig waley kayo. Wa lang, mao man gyud na siya labaw nag makabatyag siya na wala pa gyud ko ulii sa akong kasakit.

Samtang nag kaon ming Nanay sige siya ug hisgot ug mga butang. “Ting, kahinumdom paka kadtong nanuroy mo sa balay sa imong classmate sa may tumoy sa Cabungaan? Nagdala man gani ka adtog tuba diris balay na puti, lami gani kayo to.” “Kinsang classmate nako nay ba?” Maayo pa si Nanay kay wa kalimot sa akong mga aligre na panahon. “Nakalimot nasad ko nak. Dugaya na baya adto. Nakahinumdom ka ani, kadtong gisugilon nimo sa ako tungod atong perti ninyong dagana kay gigukod mos kabaw na gitugway sa may ubos sa inyong skwelahan? Kadtong nanlakaw mo sa imong mga classmate sa Baras kay mang Kodak mo ug starfish? Naa pa gani moy bidyu bidyu adto nak…”

Daghan pa kaayong gisugilon ug pangutana si Nanay nako. Na, wa nalang nako panumbalingi kay mao lagi, ug ibalik pa nato ang kagahapon, ug kutkuton pa gyud nato ang mga katawa ug istorya sa kadtong panahon na wala pa ta sukda ug asa gyud ta kutob niining kinabuhi, masakitan rata ug balik. Mag maoy lamg gihapon ta.

Nahilom ko, mao usab si Nanay. Iya lang kong gitutukan kahuman niya ug butang sa iyang kutsara ug tinidor. “Ting, sakit gihapon?” Narurat ko gamay sa pangutana ni Nanay apan ako rang gihinayhinay ug sandig akong likod sa lingkuranan. “Nay, dugay naman ta nagstorya ana na wala na. Humana man to Nay.” “Pero ngano mang makakita man ko nimo, nak na maglantaw sa iyahang Kodak?” “Basig sa Facebook ra gad to Nay. Nalabay ra sa news feed ba. Dili na big deal sa akoa”

Dili gyud ko ganahan maghisgot pa maong gihipos nalang nako akong kinan-an ug misaka dayon balik sa kwarto. Pag abot nako sa kwarto, dayong ginhawa ug lawom ta’s gikab-ot dayon nako ang botilya sa tubig ta’s miinom. Nakita nako ang mga libro kabahin sa Calculus, naa pay Electronics, Volleyball ug Music. Midool ko adto, naglaum na naa lang koy mabasa basa, pangpawala sa kalaay. Kay imbis mutambay ko’s gawas kay makistorya s mga silingan, makawala ug gana ang mga pangutana ni Nanay, puryagaba. Gipunit nako ang libro na brown ta’s naay bookmark na murag laso ba ug mismo sa may gimark nako naablihan. Nakurat ko na naay natagak gikan sa libro nga us aka larawan. Napalingkod ko sa may kilid sa kutson ug nagsugod akong hunahuna ug byahe padung sa kaniadto.

“Hoy! Pangari namo kay taob na!” “It’s summer timeeee!” Singgit sa ka-excited ang akong nabatian sa akong mga kaklase. Nagpunko ako sa may ilalom sa mubo nga lubi. Kay summer, init man, nag higot ako ug sarong sa akong abaga ug nag sul-ot ug shades. Ako gilantaw ang kadagatan na mura ba’g namira nako sa kablue niini. Syempre, ulit sad pud ko ug dagat. Nahunong akong panagtasya sa dagat nga naay mikuhit nako.

“Hoy, Trick! Ngano naa raman ka diha! Tara!” paglingi nako, si Andrea diay. Syempre, mipahiyum ko samtang ako gihubo akoang shades ug milantaw niya. Akong gi tudlo ang lugar sa akong kilid, bali sinyas na palingkuron usa nako siya. “Kay ngano man? Maligo nata na!” “Dli usa diria ba”. Mao to milingkod siya tapad nako. “Masulob-on nasad ka no? Ngano man kuno ka?” Nangagho ko ug pinalawm kaayo unya misulti ug “Haaaaay… makabagrit man gud Ding. Wala pa gyud ko sugta sa akong gipanguyaban ba! Na kay lagi daw, nahadlok siya sa iyang Mama basin daw mahibaw-an na nag uyab uyab siya niya iyahang uyab kuno kay tulo ka yuig ang kamaguwang sa iyaha.” Sumbong ko pa kang Andrea.

“Na, ingon bitaw ko nimo nga ayaw lagi panguyab ug mas bata pa nimo! Hahahaha! Mao siguro na maoy nalang na permi imong love life kay mao man imong bet mura kag manglulutas! Hahaha!”

Basin paman tuod ug buangon ni si Andrea kastorya, makawala gyud ning iyang katawa sa kaguol. Kinsa ba lagi di pud makatawa anang dako kaayo siyag baba ug makatawa na nya di ko kasabot ngano iyahang kinataw-an kay murag mang-gitik sa imohang dunggan ug makabati naka.

“Ambi imohang cellphone.” Ingon pa niya na murag mabasa nimo sa iyahang hulagway nga naa siya’y plano ug naghunahuna ug lawom. Ako sad gikuot sa akong bulsa akong cellphone na makalagot, wa ju’y text gumikan sa akong gipanguyaban. Wala nalang nako siya panumbalinga ug mag unsa siya sa akong cellphone, bahala na siya.

Kini diay si Andrea. Akong pinakasuod na amiga nga babaye. Langas, kiat, kusog kaayo mukatawa, dramahon pud unya ug sapoton, bungkag tanan kalibutan pero sweet kaayo ni siya, caring, medyo isog pero all in all, buotan gyud kaayo. Wala’y oras na mahilom ni siya, pagkatabian naman gyud. Kauban nako ni siya sa tanan tanan lakaw ug kalipay sa akong kinabuhi. Swerte kaayo ko kay naa siya sa akong kiliran permi.

“Oh humana! Taraaaaaaa!” Iyang gisuksuk sakong bag nga gamay ang akoang cellphone unya gikuha niya akong shades ug gisul-ot niya. Iyaha kong gibira padung sa dagat. Detalyado man sa akong hunahuna ang nahitabo adtong adlawa apan ang pinakadili nako makalimtan kay dihang pagkagabii ana, gisugot ko sa akong gipanguyaban. Ang sulti sa akong uyab na gahanan kuno siya sa gipanulti ni Andrea bahin nako.

Kuyog mi ni Andrea sa tanan kabuang. Nakahinumdom pa ko kadtong manimba gani mi, ako na siyang picture-picturan sa kadtong cellphone namo na medyo high-tech na gamay unya kataw-anan kaayo siyag nawng ug mag ampo na seryoso kaayo. Kana ganing murag nag ampo ug medyo imposible gamay na mahitabo. Mao na siya. Masakpan gani ko niya, magginukuray dayon mi unya ilugon niya ang cellphone gikan nako. Unya kay medyo mas taas man ko niya, maglisod sad siya’g kab-ot! Naa puy time na ako nang duwa-duwaan iyang buhok, simhot-simhoton kunuhay unya kaliton lang ug bira. Naa pa gyud to’y time na amo siyang itud sa may baka unya managan mig kalit tanan, biyaan namo siya, sus, mamatay gyud ka’g kinatawa sa iayang nawng ug masuko. Ambot ba kay gahan gyud ko na pag-tripan siya kay lagi, pikon kaayo. Nakabawos usab siya nako kay dihay kausa na pag 18th birthday nako, gisurprise ko nila. Hastang kurata nako kay ang decoration sa among balay puros Pink unya mga buwak dagahn kaayo nga mura gyud ug debut sa babaye ba. Makatouch gad kaayo kay naay cake pero murag nainis ko gamay kay pink tanan unya naay mga hulagway ni Aurora bitaw, ang Disney Princess. Tapos ang tarpaulin nga naay greetings ug picture nako kay gi edit na naay hearts ug mga swirls na Pink ug Sky Blue. Daghan sila na babaye, pati akong mga barkada na lalaki ang misurprise nako. Si Andrea lagi kuno mastermind adto. Unsa’y pagtoo nila nako, bayot? Hahay.

Usahay, masuko gyud na siya nako ug tinud-anay labaw na ug kabuangan nako siya na iyahang strap sa bra, birahon nako unya buhian dayon. Mura mana siya ug mupitik na sakit kaayo sa abaga. Ug usahay, kawaton nako tanan notes niya sa among klase tas ako’y mag tuon ato kay tamaran kaayo ko magsulat ug notes.

Kauban mi sa tanan laag laag. Ug makahulam mi ug motor, mag cutting mi sa klasse ug mag road trip adto sa mga layo na barangay sa among lungsod. Maabot mig Daja or adto mi’g Busay mag suroy suroy lang kuyog akong uban barkada nga lalaki ug iyaha pud na mga barkada na babaye. Sweet kaayo si Andrea nako. Diha’y kausa na napakong ko pag naog nako sa sidecar ta’s nakakita siya, iyaha dayong gihapuhap akong agtang basig nag sige siya ug katawa. Kay danghag ra gyud ko ato. “Basin ug malumping ni imong agtang.” Ingon pa niya. Athlete pud ko sa Volleyball. Ug naa koy duwa, magtigom na siya ug mga tawo aron mucheer sa amoang team. Kusog kaayo na mushagit ug naa pa’y tyansa na maka-solo na siya ug shaget, makatawa gyud ko. Komportable kaayo akong kinabuhi kay naa siya. Tabangan ko niya sa tanan tanan kalisdanan nako. Ako pud sa iyaha, syempre dili gyud k aka resist sa imong bestfriend ug mamarayg na sa imoha.

Milabay ang pipila ka tuig, mao lang gihapon amoang mga trip. Miabot ang time na miangkon si Andrea namo, sa among kinatibuk-ang barkada, na nahigugma siya ug usa ka lalaki na nakaila ra niya sa Facebook. Kay lagi, gwapo daw kaayo unya sweet pa gyud kaayo sa iyaha sa text or sa chat. Kana bitaw gitawag nila ug “pa-fall” karon. Pero nasakitan siya pag-ayo kay nahibaw-an niya na poser lang daw kini unya nawala na daw ilahang komunikasyon. Matud pa niya, okay raman daw unta to ug basin kinsa pa siya basta ipadayon daw nila ilang relasyon na walay label. Sa akong side usab, makatawa ko na maguol sa iyahang sitwasyon kay mura siyag nabag-ohan sa mga ing-ana na butang. Apan, wala nata’y mahimo kay iyaha man sad nang lakaw sa iyahang istorya. Pamati namo, depressed si Andrea. Sabton nalang namo na mao ug ingon ani lang gyud siguro siya kay mao lagi, buhong si Andrea sa paghigugma namo tanan, gikan sa iyahang pamilya hangtud sa amoa na iyahang barkada ug dili namo makaya na pasakitan siya. Wala siya maenad na biyaan ug tawo.

Siguro kay grabe akong simpatiya diha sa iya, akong gitagaan ug tarong pagtagad si Andrea. Ako siya ihatod sa ilahang balay, naa naman ko’y motor ato. Perminte nami mag chat-chat basin lisod kaayo ang signal sa amoa or usahay, ako siyang bisitaon sa ilahang balay, kuhaon nako siya unya manglaag mi or mag duwa ug Volleyball ug wala mi klase. Mas milawom amoang friendship kay miabot name ug hisgot sa tanan tanan parte sa amoang pamilya, kaugmaon, mga pangandoy na sineryoso na ug mga kasakit sa dili nimo matag-an na makabatyag ka diay ana. Kay lahi naman mi’g section, muadto lang gyud ko sa ilahang classroom inig udto kay makaig dungan ko ug kaon niya. Wala sad ko kabantay sa akong mga nilihokan na mura nako’g na enjoy ang akong gibuhat para niya. Tuod naa siya’y mga babaye na amiga na mucomfort pud niya, mabatyagan nako na mas maayo ug naa sad ko para niya kay aron dili mawala iyahang salig sa mga lalaki. Naa gad gihapon ko’y uyab ato pero wa gyud ko mabag-o kang Andrea. Miabot ang time nawala na akong atensyon sa akong uyab ug gikalimtan nalang sad nako siya.

Nagkadugay, sa mga barkada ni Andrea, naa na’y mag sige ug sungog nako sa iyaha. Maglibog ko mag huna huna kay mabagrit man ko ug sungogon ko nila sa iyaha. Ang siya jud mas labaw na masuko gyud siya ug sungogon siya sa akoa. Bestfriends ra lagi mi. Naglibog sad ko sa mga tawo kay karon pa sila manungog namo nga dugay name nga ingon ana sa usag-usa. Naay kausa na nangutana ko sa akong barkada na lalaki, common friend namo, ug ngano man sungogon man si Andrea nila sa akoa. Iyahang tubag kay, “Na si Anding kay dili na puro sakit sakit ang iistorya sa amoa. Dili na maoy bahin sa kadtong iyahang nauyab piki! Imong ngalan na permi malitok. Hasta pud ka, naa gyud na permi si Andrea sa imohang mga istorya! Naunsa namo? Hahahaha! Basin nagkadevelopay namo sa usa’g usa?” Pagkadungog nako ana, perti naman gyung katawa nako na pagsugod buhakhak kaayo dayon murag nagtikahilaw. Hala! Gipanaad ko sa tibook kalibutan na wala gyud kog nabatyagan na romantikong pagbati kang Andrea! Hesus ko! Sukad atong mga ginagmay na sungog nila, medyo mi layo layo ko gamay kay Andrea kay di ko ganahan na magpadayon ang sungog sungog kay basin mailang ko kang Andrea na ug tagad, basin malain siya.

Miagi ang mga buwan, naa mi school activity ug gi ipon ipon ang mga section. Nagkagroup mi ni Andrea. Kuyog nako akong lalaki na barkada, si Dexter ug si Benjie. Naa sad si Jillian, Barbie, Julie, Charmie, Fatima ug Anne. Naa mi nagtrabaho sa usa ka dako na lamisa na medyo kasigo ming tanan, nag atubang ug mga laptop ug naay mga printer sa ubos. Pagkabaho naman lang gyud ug mga papel ug ink sa among gitrabahuan kay naa mi i-produce na research paper. Pila nami ka mga kagab-hion na nag-inungunay sa kalisod niining among proyekto pero lingaw gad kaayo mi basin pag ingon ini na ka lisod.

Misulti si Julie. “Patrick, Dexter ug Benjie, palit mo ngadto ug isnak nato na! Gutom man uy!” Mitubag pud si Benjie, “Kami diay imo suguon? Ari ra ko kay naa si Andrea.” Milingi dayon kong Benjie na naa sa tapad ni Andrea, nagsige ug ngisi nag tan-aw niya samtang naay gi edit si Andrea na parte sa among research. “Jie, malanay gani nas’ Anding sa sige nimo ug tutok.”sulti ko pa. Misabat pud dayon si Jillian, “Hoy! Ayaw ana, Benjie kay naay magselos! Ayeeeeee!” Ug ngakalangas ang mga babaye sa among grupo. Mitan-aw nako si Dexter na dako kaayo’g ngisi. “Ngano ka uy? Ngano mo?” pangutana ko pa sa ilaha. “Nabuang na!” tubag pang Andrea na pukos kaayo sa iyang gitrabaho.

Milakaw na sila si Dexter ug Benjie para mag palit ug snacks. Wala nalang ko nikuyog kay gabii na baya, walay mahibilin na lalaki diria sa balay nila Anne, wala baya iyahang Mama ug Papa diria. Basin baya ug simbako, naay iro na mamaghot diria.

Nahilom mi kadyot na mikalit lang ug sulti si Anne. “Julie, kinsaon ra gyud to imong crush? Kadto man to nga magsige ug tawag sa cellphone nimo no? Hahaha!” mitubag pud si Julie ug mga kakilig kilig niya sa iyahang crush hangtud na naabot ang istorya na pud sa ka mutual understanding ba na? Hahah. Ni Fatima na iya lang gipasakayan kay naay motor. Laagan gyud ning mga bayhana. Ako nalang gipahimutang akong kaugalingon sa kilid sa lamisa atbang ni Anne, nag headphones ug nagremix-remix ug mga tukar kay naa pako’y gihulat na gi edit ni Andrea. Ako lang gipahinayan ang tukar.

“Si Andrea, kumusta naman? Kamo gihapon?” - Anne

“Na, naunsa ba ni si Anne, wa diay kay balita na dugay nana siya napakyas sa iyang gugma atog tawhana!”- Charmie

“Alangan man pud na di naman mo managed nako, nagkabuwag lang gani ug seksyon!”- Anne

“Nana man gud nay bag-ong gugma si Andrea” – Jillian

“Hoy, saba diha!”- Andrea

“Ayeeeeih” – Fatima ug Julie

“Kinsa?” – Anne

“Sekreto, para bibo! Ayeeee!”- Julie

“Tug-ani ko ba, unfair! Di nata friends oy!”- Anne

“Hoy, ayaw ninyo tug-ani si Anne ba, traydor baya na! Hahahah! ” – Andrea

Mura kog naintriga sa ilahang gipangyawyaw ba samtang naa sila’y gikabusyhan sa laptop, maong gipalong nako ang tukar sa laptop nako pero wala nako hubua ang headphones. Naminaw lang gyud ko nila. Nahilom sila kadiyot ta’s nagkalangas napud ta’s naay gi-hagawhaw si Jillian kang Anne. Human, kanta kanta sila ug dungan ta’s mikalit nasad ug hilom. Milakaw si Andrea padung sa lababo nilang Anne, hinay hinay na gikab-ot ang baso ug nag ipis ug tibig gikan sa pistil.

“Ayaw lagi tug-ani si Anne ba! Hahaha!” – Andrea

“Naaaaa! Sige na gud ba.” Pamugos ni Anne kang Andrea pero mura ug nana’y idea si Anne kinsa iyahang crush kay murag ang hulagway niini, kasungogon.

“Hoy, Jillian, ayaw lagi naaaa! Magwalk-out gyud ko!” – Andrea

“Ayaw lagi na ninyo sungoga si Andrea ba, mabagrit gani na ron!”- Barbie

Nahibong gyud ko aning Andrea na ngano dili man siya mutug-an kang Anne s iyahang crush. Wa nalang pud ko nag apil-apil kay usapang babae. Pero naminaw ko, how evil. Hahaha!

Paduko lang ko sa laptop. Milakit lang bitaw na ug sulti si Anne na, “Ding! Sulti nalang gud kay di bitaw kadungog si PATRICK!” Misinggit bitaw si Faatima ug “PATAY!” sabay tak-om sa iyang baba. Kurata lagi nako na paghangad nako, naka eye to eye mi ni Anne na murag mangunot akong agtang sa iyang gisulti sabay nakabati ko ug bundak sa baso sa gamay na lamisa sa kusina ug miwalk-out padung sa kwarto si Andrea.

Hala! Na crush siya nako?

Nakatawa ko na naglantaw niining picture namo. Oo, ang naa sa picture kami tanan na magkagrupo sa research. Apan basin ug nakatawa ko, sakit gihapon para nako na makita ni kay kini nga mga panahona, nasayang nako ang dako kaayong regalo sa Ginoo nako. Akong gi usik usikan ang oputunidad na malipay. Usa kini ka dakong kamahayan.

Valentine ’s Day celebration sa among school. Tulo na ka bulan sukad naka balo ko na crush ko ni Andrea or siguro na inlove na to sa akoa. Ka-feeler pud nako uy. Sa tinood lang, ilang na kaayo mi sa usa’g usa. Di na gani mi magtinagdanay kay ambot ba, nabatyagan lang gyud siguro nako na dili angay na musabay ko saa kung unsa iyang nabatyagan kay basin pa ug sincere ug tinood akong pag treat sa iya sauna para makalimot siya sa iyahang kasakit, dili gihapon mawa ang kamatuoran na gibuhat to nako sa iya isip kalooy ug inamigo ra gyud. Makabati ko sa mga sulti-sulti sa akong mga amigo na mao lagi, nasakitan na daw si Andrea sa akong treatment sa iya na nabag-o na pero wa man ko’y mahimo. Di ko ganahan mawala among friendship pero wa sad ko kasabot sa akong kaugalingon ug naunsa ko. Siguro, ma-irriate lang ko sa mga sungog pud.

Naglingkod lang ko sa kilid-kilid kung diin nagkatapok ang mga tawo kay nagkita sa program. Nahibulong nalang ko, taod-taod, na naay nagkalangas sa kilid. Mga shagit sa kilig siguro? Mitukar ang kanta na Kung Siya Man ni TJ Monterde, gi play sa DJ, minus one. Naay lalaki na mikanta didto sa kilid ug gitapok-an sa mga studyante.

“Nakapili na ba ka kung kinsa sa among duha?

Ang pilion mong makauban ug ipaila-ilas’ginikanan

Gihatag ko na ang tana ug ihatag ko ang tanan apan

Kung siya man, ang mapilian, wa koy mahimo ana pero

Sakit lang gyud kaayo

Kung siya man, ang maswertehan, mupalayo nako ninyo

Ug ihilak nalang sat ago

Pero ug iya kang biyaan ug iyang binuangan pagmahitabo,

Wala na siya’y balikan” ~

Nakita ko ang pinaka dakong pagkahitabo sa akong high school life na nagpamatngun sa kamatuoran na naa diay ko’y nabatyagan niining sulod sa akong kasing-kasing na wala ko magdahum na anaa ko niini.

“Andrea, ako ba imong pilion?”

Mura ko’g mitikig sa akong gibarugan, naghulat ug tubag ni Andrea sa pangutana ni Benjie. Kusog kaayo ang pitik sa akong dughan na dili na ko hapit kabati sa mga hungihong sa mga studyante. Wa nako kahinumdom pa kaayo sa nangahitabo ug sa mga kasikas sa kumpol sa mga tawo. Ang akong nakita kay si Andrea na midagan nga naghilak padung sa amoang building. Nahilom ang mga tawo ug gisunod sa akong mga ang mga lakang ni Andrea. Naunsa kaha to?

Usa ra gyud akong nakalanayan ato na paghitabo, nasakitan ko’s akong nakit-an.

Nagselos ko.

Naa diay ko’y pagbati kang Andrea.

Nakadawat ko ug text message. “Amping dihaa, Love!” Napangisi ko sa akong nabasahan na mensahe.

Usa na ka buwan ang nilabay sukad atong walk-out ni Andrea pag Valentines’. Queen of Walk-outs jud to siya. Kumusta mi? Wala nako kabalita bahin sa iyang emotional status basta makakita rako niya sa ilahang room, pa-music ug medyo mukatawa na siya napud ug kusog. Akong nabalitaan, okay raman daw sila ni Benjie. Sila na pud kuyog manuroy or mutan-aw ug mga kalingawan sa lungsod. Hapit na diay among graduation.

Naa nasad ko’y uyab. Nagbalik mi adtong napasugot nako tungod kang Andrea. Sa tinood lang, masakitan ko ug makakita ko ilang Benjie mag kuyog kay that should be me. Kami unta kuyog kuyog kaso mahadlok gyud ko. Kaila ko sa kinatibuk-ang Andrea. Basin dili mi mag work-out kung magkakami, tas mahadlok ko na mawala gyud siya nako. Ug magbuwag mi, basin di na mabalik ang sauna. Atleast ron, naa pay chance na marevive namo among friendship ug maulian na siya sa iyang feelings para nako. Mas okay siguro kung naa ko’y uyab para gyud maka move-on siya nako. Basta, wa ko kasabot sa akong perspective ba. Nahadlok ko, naguilty na medyo nauwaw ko. Wa ko kasasbot. Unta di mi magkasakitan niya.

Gabii na, dia ko sa balay sa akong uyuan sa Baras kay fiesta. Naa sad si Andrea sa balay sa amoang PE teacher kay namista. Naa ko’y nadawat na message. “Gawas usa.” Si Andrea diay. Dali dali dayon ko minaog sa among hagdanan na mura na nakog tarapon among hagdanan, kuwanag nalang mag padidit ko padung ubos arong madali ko’g abot sa mag pultahan. Same excitement ako nabatyagan sa kadtong manlaagay pami.

“Patrick. Magstorya ra gud ta.” Nawala akong excitement. Napulihan ug kakulba. Mura ug nagluha luha na iyahang mata. Mitalikod siya nako, tasa milakaw. Nagtsinelas ko human misnod niya. Didto mi sa may hawan, daplin sa dagat ta’s didto mi nanglingkod sa may hawan kung diin matabunan mi sa pambot.

Nahilom mi ug kadiyot. Nag punit-punit usab siya sa mga bato ug gibato sa kadagatan. Ako sad, mihangad ug gibatyag ang kabugnaw sa hangin. Milingi ko niya sa dihang misugod na siya ug sulti.

"Naunsa diay ta? Sakit lang gyud kaayo ba. Wa nako kasabot ngano nagkandaleche leche naman noon ning atong mga dughan na hapit nata mu graduate." Mikatawa siya'g kalit. Miduko lang ko. "Wa gyud ko magdahom na maingon ini ta. Kuan ba, akong pasabot, Trick, wa man nako tuyua. Kabalo ko na kini akong nabatyagan alang kanimo kay usa kabetrayal sa atong friendship Apan wala man gud nako tuyua. Oo, muingon sila na nadala ko sa sungog pero ikaw man pud gud. Ngano sweet man kaayo ka nako be? Naglibog ko ug sabot. Kabalo man ko na ingon ini naka sukad pa sa una o basin nalahi ako mindset? Ambot ba. Ngano mas sakit man karon? Babaye pud baya ko."

Nagyawyaw siya na naghilak nga wala sad ko kasabot kung gakson ba nako siya, parehas sa una o mutikig lang ba gyud ko diria. Apan sakit. Sakit kaayo makakita niya na ingon-ani. Sakit kaayo sad sa akong part kay sa akong gibuhat na abi nako ug makaayo sa tanan, mas sakit man hinoon. Kakomplikado ba. Nakahuna huna ko, ug magkakami ni Andrea, kabalo ko na mabuhong gyud ko sa gugma. Bisan pa ug nasayran ko man na maypagbati ko sa iya, dili gihapon nako kaya na musulod sa iyang kinabuhi na lain na akong karakter. Sa tinood lang, basin lang pud ug confusion lang ni akoa. Basin ba ug nadala ra sad ko sa kabaghuan sa mga nahitabo. Basin...basin...

"Ngano man? Sultii ko. Di na gani ka si Patrick na akong bestfriend?"

Naglibog ko unsaon nako pagtubag. Nagkalamukat tanan tanan butang sa akong huna huna.

"Kay dili naman pud ka si Andrea na akong bestfriend"

Nahilom siya nagtutok nako. Grabe kadagko nga mga luha ang midagayday gikan sa iyang mga masulub-on nga mata.

"So baws baws diay ni? Kinahanglan ba diay na mausab ka nako?"

Kabalo ko na sakit akong natubag niya. Kinahanglan ko ning buhaton.

Sorry, Ding. Pero dili gyud ta pwede, ako lang ni ayuhon ang kita sa sunod. Still, as bestfriends.

"Kay imong pag tan-aw nako,nausab. Ding, wala tika ing-atoa pagtreat kay tungod naa koy pagbati nimo. Nalooy ra ko sa imoha, mao to."

"Kaila ko nimo, dili ka ingon-ana."

"Mausab man gud ang tawo, Ding."

Mihilak siya. Taod-taod, misulti siya. "Ayaw lang kalimot nako. Mao lang gyud na akong ihangyo kanimo. Basta, dawaton ko nalang ang tanan."

"Kaya rana nimo, tabangan taka."

Siguro tinood gyud ilahang giigon anang gaba. Siguro wa lang gyud nako tarunga ug huna huna ang sauna. Nagsalig lang gyud ko ba. Feeling nako na ang kalibutan nagtuyok ra sa akoa.

After graduation, gibatyag kog kalaay sa akong kinabuhi. Nag college ko sa siyudad. Ang akong mga barkada, lahi napud ug skwelahan unya nagkabuwag-buwag na gyud mi. Iba gyud ang high school uy. Tanan tanan kanidot ug kahayahay naa adto pero inig college, tarungon gyud ka ug liso hangtud maporma ka. Basin paman sa tanan kalisod, ako gyud gituman ang hangyo ni Andrea nako na di siya kalimtan. Unsaon man pud nako pagkalimot sa iyaha na basin asa man ko dapita dalhon sa puti man o itom na hangin, makahinumdom gyud ko sa iyang kakiat. Makahinumdom ko sa iyang ka dako ug katawa. Makahinumdom ko sa iyahang ka sige ug reklamo sa kadaghan buhaton sa skwelahan na perminte nako makit-an usab sa mga studyante na college. Wala nami communcation. Ambot ba, na hangtod nag 4th year college nalang ko, wala gyud ko nagkachance na makastorya niya. Layo man pud siya. Dili sad mi magkatiming na makaabot sa among lungsod. Wa ko kasabot, murag siya lang gyud ang babaye sa akong hunahuna kada detalye sa akong upat ka tuig sa college. Mura ba'g naa ko'y gihulat. Mura ug gahulat ko niya. Apan, gitamaran sad ka dala sa dagan sa panahon na dili man sad noon ko magpangutana kung kumusta na siya. Dili lang pud siguro ko ganahan na maing-nan sa tawo na maayo lang ko mupasakit ta's mubalik diay.

Reunion daw namo. Nag uros-uros akong kalipay na magkakita mi ni Andrea. Unta matagaan ko ug tyansa na mainstakto nako tanan sayop nako na disisyon sa una.

Misulod ko sa hall. Astig kayo ang mga decoration ug ang set. Ang kolor sa palibot kay Pink. Makahinumdom noon ko sa dagkong mga ngisi mi Andrea katong gikabuangan ko nila pag birthday nako. Ang mga kabutangan na nagpalibot mga mahalon kaayo. Nagpamatuod lang gyud kini nga akong mga classmates pag high school nagmalampuson sa ilahang mga pangandoy sa kinabuhi. Ang uban, perti na gyung ka dato. Daghang mga tawo ang milamano nako, daghan tawo ang nalipay na makita ko ug makaistorya. Nakasugat nako akong mga barkda. Ang uban, bachelor pa gyud kayo. Ang uban, naa na pu’y gidala dala na uyab, ang uban kinasal na ug naa nay anak. Sa kadaghan sa tawo, usa ra gyud ang gipangita sa akong mata. Si Andrea ra gyud.

“Engineer!” Us aka tingog akong nabatian na gikan sa likod. Tingog sa babaye. Dali-dali dayon kong milingi.

“Tawon ning amoang tulo laway, pahid sip-on sa una, enhinyero na gyud!”

Si Jillian diay kauban si Dexter. “Hoy, buyag tawon. Ayaw sad ko pakauwawi bay oy!”

Nagkinatawa lang kami ug gidala mi ni Jillian sa us aka lamisa, reserved para sa amoang magbarkada. Bisan pa man sa nalingaw ko ug tabi nila, wa gihapon mawala sa akong hunahuna kay Andrea. Naa ko’y plano na mag apologize sa iyaha sa stage.

Sige ko’g pangita sa iyaha pero wala gyud ko kita niya. Maikog gyud pud ko ug pangutana sa uban.

Naglights off. Tapos naay giplay ang DJ na background music na instrumental. Mag sugod na siguro ang program.

Pagpasiga sa suga. Nakit-an ko na. Ang babaye na dugay ko na gipangita, nakaplagan ko na. Ang dugay ko na nga gimingawan, duol nalang kayo sa akoa. Wa man gyud ko ka appreciate sa iyahang beauty sa una apan karon, pagkagwapa naman lang gyud niya. Medyo taas na siya ug klaro kayo nimo sa iyahang mga mata na malipayon siya. Nahadlok ako niining mga mataha. Kay mura ug pamati nako, dili na ako ang gihandom ni ini. O diay basin malipayon siya kay nagkatapok mi tanan. Wala man lang gyud siya kapangita nako no? O basin pareho ra pud mi ug gibati nga mauwaw sad.

Nagkasugat among mga mata. Nakurat kayo ko. Apan siya, mipahiyum lang gamay. Dili ba parehas sa una nga makakita gani siya nako, mulumpayat dayon na siyag duol kanako ug mu-agbay.

“Mao na siguro ni ang perpekto na higayun. Kauban sa pagsaulog niining atong panagtigum, akong isulti ang dugay na nako angayan isulti.”

Pagkabati nako sa iya giingon, mura kog mananaya sa lotto na naghuwat sa sunod numero na mugawas sa TV.

“Para nako, lisod kayo ug mahigugma ta ug tawo nga walay lain huna huna kung di, iyaha rang kaugalingon. Lisod mahigugma sa tawo na ang hunahunaon kay ug unsa ra ang ikasulti sa palibot. Ug mas lisod mahigugma sa tawo nga mag tud sa imoha na makabatyag nga ang mahigugma kay sala ug dili angay. Lisod mahigugma sa tawo nga fixed sa iyahang ideals, kadtong gwapa, mapuslan ug mas ubos pa ug stado kaniya. Ing-ana akong na agian ug siguro makaingon ko na ingon-ani ka komplikado ug ka tikasan ang kalibutan. Makatawa lang ko kay ako usa ka babaye na dili unta big deal ang mga butang kabahin sa gugma pero wa man ko’y mahimo kay tawo raman sad ko ug basin unsaon pa nato ug ingon na OA or be practical kunuhay, parti gyud ni sa atong kinabuhi. Karon, akong iinsakto ang tanang sayop nako na nabuhat sa kagahapon.”

Wa ko kasabot sa akong gibati. Murag nihuot akong dughan sa akong nabatian. Mura ba ug para to sa akoa? Ako ba to iyahang pasabot? Ako ba ang lisod o basin naa pa’y lain tawo? Apan ngano na sa ako man siya naglantaw?

Naay lalaki na nagbitbit ug guitar sa stage. Miduol siya sa may mic stand ug mikanta. Intermission siguro. Si Andrea naa lang nagbarog sa kilid sa stage. Siya ang MC, diay. Basta wa gyud ko kasabot sa iyahang gipang istorya ganina. Mikanta ug Kung Siya Man ni TJ Monterde. Ug nakahinumdom ko sa kagahapon. Ang mismong lalaki na mikanta sa una, mao pud sa pagkakaron. Torture tanan sa akoa.

“Nakapili na ba ka?

Kung kinsa sa among duha

Ang pilion mong ma kauban

Ipa-ilaila's ginikanan

Gihatag ko na ang tanan

Ug ihatag ko pa ang tanan

Apan

Kung siya man ang mapilian

Wa ko'y mahimo ana, pero

Sakit lang gyud kaayo

Kung siya man ang maswertehan

Mupalayo na 'ko ninyo

Ug ihilak nalang sa tago

Pero ug iya kang biyaan, ug iyang binuangan

Pagmahitabo

Wala na sya'y balikan

Kung pananglitang sa iya

Gyud mas giganahan ka

Maghulat lang ko diring dapita

Basin diay ug mubalik ka

Gihatag ko na ang tanan

Ihatag ko pa ang tanan

Apan

Kung siya man ang mapilian

Wako'y mahimo ana, pero

Sakit lang gyud kaayo

Kung siya man ang maswertehan

Mupalayo na 'ko ninyo

Ug ihilak nalang sa tago

Pero ug iya kang biyaan, ug iyang binuangan

Pagmahitabo

Ang reyna sakong damgo

Tuas laing palasyo

Ug iya kang biyaan

Lingi diri...

Kay akong kang pakaslan

Kung ikaw man ang magustuhan

Wa koy mahimo ana, pero

Ampingi siya palihug ko

Sa imo man, sya maganahan

Mu palayo na ko ninyo

Ug hatagan tamog respeto

Hangyo lang ay syag pasakiti

Ug ayaw gyud syag byae

Kayg imo syang sayangan

Buhaton ko ang tanan

Wala na kay ay balikan...” ~

(Lyrics Written by Titus John Monterde)

Wala nakay balikan. Wala nakay balikan…

Muhawa na unta si Benjie sa stage kaso gipugngan siya sa mga tawo sa kilid. Murag gisenyasan siya ug balik ngadto sa tunga.

Gikulbaan ko.

Naay mga babaye na nang gawas gikan sa backstage nagdala ug mga rosas unya naa pu’y mga lalaki nan aka Tuxedo tanan. Is this going to be a show?

Gikuha ni Andrea ang wireless na microphone. Milakaw siya paduol kang Benjie ug kadungan sa duyog gikan sa banda sa kilid sa stage, mikanta siya. Parehas na tuno sa Kung Siya Man.

“Kay ikaw man, ang napilian

Wa ko’y mahimo ani pero

Ikaw man jud ang ako.

Kay ikaw man, ang naswertehan

Mupalayo nako niya

Kay ikaw lagi ang ako.

Pero ug imo kung biyaan

Ug imong binuangan

Pagmahitabo, wala naka’y balikan.

Ang hari sa akong damgo, nana sakong palasyo

Ug imo kung pangaon, dali diri

Kay ako kang pakaslan.

Kay ikaw man, ang nagustuhan

Wa koy mahimo ani pero

Ampingi ko palihug

Kay sa imo man nakaganahan

Mukalimot nako niya

Ug hatagan taka’g respeto

Hangyo lang a’y ko’g pasakiti

Ug ayaw pud ko’g biyai

Ug imong sayangan, buhaton ko ang tanan

Wala naka’y balikan.”`~

Kadungan sa singgit ug mga hiyaw sa mga tao sa akong palibot, mao sad ang pagtagak sa akong mga luha dayong barog ug hawa sa ilang salida. Pagkasakit ba. Pagkahuot bas a akong dughan na dili na gyud mapugngan na mubakho ko. Misulod ko sa sakyanan na akong gidala ug didto gisumbag-sumbag nako ang manubela. Ginoo ko! Karon pako nakahunahuna na sukad nag disidyon ko na pasakitan si Andrea, kamasulob-on ba diay sa akong kinabuhi. Siguro insakto gyud siya. Ako ra gyung kaugalingon akong gihuna huna. Ug usa pa, wala ko mitug-an sa iya sa tinood nakong tumong sa akong mga disisyon. Wala ko naghuna huna ug mga resulta niini. Wala ko magkugi ug pangita ug tubag sa akong mga pangutana. Wala ko mag huna huna.

Nagmalampuson ko sa akong pag pangita ug posisyon aron makatagamtam ug kalipay nga akong maikabahin sa akong ginikanan ug mga tawo na misuporta nako apan diri ko nagkuwnag ug hatag ug importansya sa babaye na wa gyud ko biyai basin pag misalikway ko niya. Abi ko ug naa ra siya perminte. Abi ko ug ako ra tanan. Ambot ba, kinsa ang angay basulon. Babaye pud siya, lalaki gyud ko. Tao ming duha pero wa ko nagpakatawo. Tarong ba to akong gipanghuna huna? Mabasol ba ko na pagkabata pa pud sa akong huna huna ato. Unsa man ni tanan ron, gitudloan gyud kog leksyon.

Sauna, si Benjie pa to sige ug kanta sa Kung Siya Man. Karon mura ug mao na siguro na ang theme song sa akong kinabuhi, aw unsa ba?

Namahid pahid ko sa akong luha na naghinumdom sa kagahapon. Ingon ani gyud ko sukad nahitabo to ug muuli ko diri sa among lungsod. Oo, naa napu’y reunion karon, ambot lang ug mag unsa ko.

Ako na gihipos pag balik akong mga libro. Akong gitagoan ang mga pictures namo na nangatagak. Nakabati ko kang Nanay sa ubos.

“Oy, Attorney! Dia gani ka?”

Hala, kinsa kaha ron? Basin ug gikihaan na ko ani sa sige nako ug maoy maoy diri! Unsa’y sense? Hahaha!

Wala nalang nako panumbalinga ang kasikas sa ubos. Di pud siguro kihaan akong nanay uy.

Pipila ka minute ang milabay, nakabati ko na naay murag tagaktak sa heel na nagtikaduol, nagtika kusog. Nakurat k okay miabli ug kalit ang purtahan sa akong kwarto ug naay misulti.

“Naa raman diay ka diha bes oy!”

“Hala, naa gani ka diri? Basig masuko to’s Benjie na naa ka diria!”

“HAHAH! Wa namam mi gud. Tara laag ta?”

Nakangisi ko’g ahat. Wa ko kabalo ug magpadayon ba ko ug makamaoy o dili na?

#BisayaFeels

0 notes