#bırak üzülsünler

[harictengazeller]

Özge Samancı’nın Bırak Üzülsünler: Türkiye’de Büyümek (2015) Kitabı Hakkında

Merhaba, Ege ben! Size hariçten gazel okumaya geldim. Özellikle Türk Edebiyatı’nda esamesi okunmayan grafik roman türünden bir örnek hakkında iki kelam ederek bu beyhude yazıma başlamak istiyorum. Yayımlanması üzerinden epeyce bir süre geçmiş olmasına rağmen henüz hakkettiği itibarı bulamamış olan Özge Samancı’nın Bırak Üzülsünler: Türkiye’de Büyümek (2015) adlı otobiyografik grafik romanına bir göz atalım. Samancı, orta sınıf bir kız çocuğunun büyüme hikayesini, Türkiye’nin 80’li yıllarıyla harmanlayarak kimi okura o yıllarda büyümenin ne demek olduğunu veya olabileceğini hatırlatırken, görece genç okurlara da Türkiye’nin laiklik, militarizm ve İslami köktendincilik arasındaki çatışmasıyla geçen yakın tarihine ilişkin birtakım ipuçları sunuyor. Kitap, 1981 yılında İzmir’de, daha okul çağında olmayan 6 yaşındaki Özge’nin okula gitme isteğiyle başlıyor, içindeki 15 bölüm boyunca da Özge’nin büyüme hikayesini/ sancısını bizlere sunuyor. Özge’nin yaşamına dahil olurken bir yandan da Atatürk cetvelleri, necefli maşrapalar, Dallas, Commodore 64, mandolin kursları ve dershaneler gibi çoğunun 80’li yıllara ait olduğu, bazısının günümüzde de hala varlığını sürdürdüğü simgeler de okuma sürecimizde bizi yalnız bırakmıyor. Bu çalkantılı dönemin -gerçi Türkiye tarihinde çalkantılı olmayan bir dönemin varlığından söz edebilir miyiz, orası meçhul- ve Türk eğitim sisteminin bir kurbanı olan Özge, küçükken bir İstanbul ziyareti sonrası olimpik yüzücü olmaya karar verir. Sen hobi olarak gene yapçı fikirlere inandığı, ailesinin gelecekle ilgili basmakalıp verdiği tavsiyelerini ihmal edemediği ve ablası kadar sistemi çözemediği için Özge’nin ruh hali Türkiye’nin tarihi kadar karmaşıktır. Başarıya bir türlü ulaşamayan, ailesinin takdirini kapamayan ve içindeki babasına ait kötümser sesi kısamayan Özge, bazı aydınlanmaların ardından akıntıya karşı yüzmeye karar verir. Bize iyimser bir hikâye sunan bu kitap ne yazık ki uluslararası okuyucuları daha çok heyecanlandırdı. Bunun en büyük sebebi ise Bırak Üzülsünler: Türkiye’de Büyümek (2015) kitabını aslında Türk Edebiyatı örneği olarak değil de Dünya Edebiyatı örneği olarak okuyabilmemizle ilgili olabilir. Kitap aslında Türkçeleştirilmeden önce İngilizce olarak Dare to Disappoint: Growing Up in Turkey başlığı altında yayımlandı. Daha sonra Necdet Dümelli ile Özge Samancı kitabı Türkçeleştirdi. Bu da ne olursa olsun, bu kitabın aslında Türk okuyucular için değil de global okuyucu için yazıldığını gösteriyor. Bu sonuca, sadece dil seçimine bakarak değil aynı zamanda kitabı formal açılardan incelediğimizde de varabiliriz. Kitap, Franco Moretti’nin de bahsettiği gibi “foreign form, local form and local content” yani yabancı form, yerli form ve yerli içerik formülüyle üretilmiş. Bu formül, yerli okuyucuda, “evet ben bunu zaten biliyorum, neden bunu bilmiyormuşum gibi anlatıyor ki?” gibi bir hissiyat yaratırken, yabancı okuyucuya “inanmıyorum, ne kadar da ilginç bir ülke, Türkiye hiç düşündüğüm gibi değilmiş” minvalinde yorumlar yaptırıyor. Hal böyle olunca, Türk okura yüzeysel bir analiz olarak gelebilecek militarizm ya da köktendincilik eleştirisi, yabancı okurun Türkiye hakkında Google kullanmadan daha gerçekçi bir fikir edinmesine yarıyor. Velhasıl diyeceğim o ki bu kitabın en büyük özelliği, hikâyenin Türkiye’de geçmesi ve bunun gibi bir hikâyeyi global bir okuyucu kitlesine kazandıran ilk grafik roman olmasıdır. Romanın hikayesinin, çizimlerinden daha enteresan olduğunu söylemeden de geçemeyeceğim. Samancı’nın düğme, taş veya buruşturulmuş kağıt gibi nesneleri kullandığı fotoğrafların kitaba ton ve ışık anlamında daha iyi yedirilmiş olmasını dilerdim. Onun dışında Özge kahramanı, konu itibariyle iyi geliştirilmiş ancak Türkiye’nin eğitim sorunu ve Özge’nin kendini bulma ekseninden pek de kopartılmamış bir karakter olarak yaratılmış. Yine de akıcı bir anlatım ve sevimli çizimlerin yer aldığı bir kitap olarak raflarınızı güzelleştirecek bir kitap olarak değerlendirebiliriz!

[yokyerkitapkulubu]

Yekta Kopan'ın Önerdiği 36 Kitap

Yekta Kopan’ın Önerdiği 36 Kitap

Yekta Kopan, twitter hesabından takipçilerine kitap önerilerinde bulunuyor. Bizde bu listeyi Yekta Kopan’ın önerdiği kitaplardan derleyip sizler için hazırladık.

Yazar: Leo Löwenthal Çevirmen: Beybin Kejanlıoğlu Yayınevi: Metis Yayıncılık Sayfa Sayısı: 248

Frankfurt Okulu’nun önde gelen düşünürlerinden Leo Löwenthal, sosyolojik bir çerçevede Batı’da edebi sanatların ve kitle iletişim araçlarının…

[pdfkitapindiroku-blog]

Bırak Üzülsünler Türkiye’de Büyümek pdf indir

Bırak Üzülsünler, orta sınıftan bir kız çocuğunun okul ve büyüme hikâyesi. Otoriteye, tartışılamayan ezberlere toslayan, hayallerine sığınarak kendi yolunu arayan bir çocuğun inadı ve savrulmaları… Eğitim sisteminin, öğretmenlerin, muktedirlerin ve erkeklik hallerinin garip ve ağrılı manzaraları. Özge Samancı, otobiyografik bir grafik romanla içini döküyor, farklı olmanın, ayakta kalmanın hararetli hatıralarını anlatıyor.

Bırak Üzülsünler Türkiye’de Büyümek pdf indir oku