#Gjykata | Explore Tumblr posts and blogs

rregullatislame · 2 years ago

Text

A lejohet të punohet në avokati

A lejohet të punohet në avokati?

Përgatiti: Lulzim Perçuku

Kjo temë është prej temave të cilat nisen nga parimet e paluhatshme të besimit, për të cilat gjykojnë bazat e fikhut (jurisprudencës Islame), si dhe është prej temave që janë shtrirë plotësisht në marrëdhëniet aktuale mes njerëzve, gjë që prej këtu janë shfaqur paqartësi dhe janë shtuar pyetjet.

Pasi që kjo çështje ka pamje/forma të shumta, dhe pyetësit rreth saj janë prej atyre që kanë kulturë ligjore dhe të fikhut, atëherë ndoshta më mirë kishte qenë që përgjigja rreth kësaj pyetje të fillohet me përmendjen e bazave/parimeve dhe gjendjeve (nëpër të cilat kalon kjo çështje) të cilat duhet të shqyrtohen në raste të këtilla dhe pastaj të bëhet lidhja e anëve të çështjes me ato (parime dhe gjendje).

Së pari: Është e themeluar në kredon (akiden) Islame se: sheriati (ligjet) që duhet të zbatohen detyrimisht, në vendet Islame dhe në mesin e myslimanëve në vendet tjera (joislame), është sheriati i Allahut të Lartësuar, të cilit i kanë shërbyer dijetarët edukues myslimanë duke e sqaruar, shtjelluar dhe elaboruar. Dhe, se nuk lejohet të gjykuarit me ligjet e vëna (nga njerëzit) të cilat e kundërshtojnë sheriatin e Allahut të Lartësuar; nuk duhet të vë ligje për krijesat përveç Atij që i ka krijuar, dhe kështu është obligim të jetë: “Vetëm Atij i takon krijimi dhe urdhërimi.” Kjo çështje nuk kërkon stërzgjatje, për shkak se është më se e qartë, Lavdi i qoftë Allahut, mirëpo ne do ta elaborojmë më shumë për shkak të nevojës. Dhe, mu kjo pyetje është degë e diturisë rreth kësaj çështje dhe e besimit të saktë në të.

Pra, të gjykuarit tek ligjet e vëna nga njerëzit të cilat e kundërshtojnë sheriatin nuk lejohet. Gjithashtu, të punohet me to dhe të zbatohen ato mes njerëzve, për arsye se Allahu thotë: “Prandaj gjykoji sipas asaj që të ka shpallur Allahu e mos ndiq dëshirat e tyre të kota! Ki kujdes që ata mos të të nxisin të largohesh nga një pjesë e asaj që të ka shpallur Allahu! Nëse ata të kthejnë kurrizin e nuk dëgjojnë gjykimin tënd, atëherë ta dish se Allahu do vetëm që t’i dënojë për disa gjynahe të tyre. Në të vërtetë, shumë njerëz janë të pabindur. A mos kërkojnë ata gjykimin (me ligjin) e (kohës së) injorancës (paganizmit paraislamik)?! E kush është gjykatës më i mirë se Allahu për njerëzit që besojnë bindshëm?” (El Maide, 49-50).

Po ashtu thotë: “A nuk i ke parë ti (o Muhamed!) ata (hipokritë) që pohojnë se kanë besuar në atë që të është shpallur ty dhe profetëve të tjerë para teje? Ata kërkojnë gjykimin e tagutit (zotave të rremë), ndërkohë që janë urdhëruar t’i mohojnë ato. Djalli dëshiron që t’i nxjerrë ata krejtësisht nga udha e drejtë. Po kur u thuhet atyre: “Ejani tek ajo që ka shpallur Allahu dhe tek i Dërguari”, i sheh hipokritët se si largohen prej teje me neveri.” (En Nisa, 60-61). “Jo, për Zotin tënd, ata nuk do të jenë besimtarë të vërtetë, derisa të të marrin ty për gjyqtar për kundërshtitë mes tyre; e pastaj, të mos ndiejnë kurrfarë dyshimi ndaj gjykimit tënd dhe të të binden ty plotësisht.” (En Nisa, 65).

Dhe ajete tjera të cilat e obligojnë myslimanin që të gjykohet vetëm te ligjet e Allahut, dhe ndalojnë nga gjykimi te ligjet që i kundërshtojnë ato.

Nga këtu themi se, sa i përket të punuarit në gjykatë apo profesionin e avokatisë nën hijen e gjykimit me ligjet e vëna (nga njerëzit), rreth kësaj çështjeje ka mospajtime mes dijetarëve dhe ata janë ndarë në dy grupe:

01 - Nuk kam gjetur dikë nga dijetarët të cilët thonë se kjo gjë nuk lejohet në mënyrë të pakufizuar, përveç se në disa raste kam parë që ky mendim t’i atribuohet dijetarit të madh Ahmed Muhammed Shakir në librin e tij “Umdetut-tefsir” (2/172-174). Edhe pse nga fjalët e tij nuk kuptohet që ai e ndalon këtë gjë në mënyrë absolute. Ai thotë, pasi që i refuzon ata të cilët i dërgojnë bijtë e tyre për t’i studiuar ligjet e vëna (nga njerëzi) dhe që pastaj të punojnë me atë që kërkojnë këto ligje të vëna në gjykata: “Si i lejohet dikujt prej myslimanëve ta përqafojë këtë fe të re, kam për qëllim këtë legjislacion të ri?! Si i lejohet babait që ta dërgojë fëmijën e tij për ta studiuar, përqafuar, besuar dhe punuar me këtë, pavarësisht a është i dijshëm babai apo injorant (rreth kësaj)?! Si i lejohet një myslimani ta marrë përsipër gjykatën nën hijen e këtij Jasiku modern, të punojë me të dhe t’ia kthejë shpinën sheriatit të Allahut përgjithmonë?! Nuk mendoj që një mysliman i cili e njeh fenë e tij dhe beson në të përgjithësisht dhe në detaje, dhe që beson se Allahu këtë Kuran e zbriti si Libër të përsosur, të cilit nuk i qaset kota as nga para e as nga mbrapa, dhe se bindja ndaj Tij dhe ndaj të Dërguari të Tij i cili erdhi me të (Kuran) është obligative në mënyrë të prerë në çdo gjendje, veçse ai (myslimani) do të jetë i vendosur në mënyrë të paluhatshme dhe pa interpretime boshe se marrja përsipër e gjyqësisë në këtë gjendje është e kotë që në origjinë, prandaj ajo nuk ka mundësi të përmirësohet e aq më pak të lejohet.”

02 - Lejohet, dhe ky është mendimi i shumicës së dijetarëve dhe është mendimi më i saktë (më i peshuar me argumente), duke marrë në konsideratë nevojën urgjente, duke e realizuar dobinë (më të madhe), duke punuar me parimin e domosdoshmërisë, duke i plotësuar të drejtat dhe duke i larguar padrejtësitë, kur nuk ekziston alternativa e gjykatave islame. Pra, justifikimi i vetëm i cili ia lejon myslimanit të angazhuarit me këtë profesion nën hijen e ligjeve të vëna, është të vepruarit për ta ndihmuar atë që i është bërë padrejtësi, t’i ngritë lart argumentet kundër kundërshtarëve dhe ta sqarojë trivialitetin e ligjeve të tyre, të punojë në interes të myslimanëve, ta largojë apo lehtësojë, sipas mundësive, padrejtësinë nga ata. Dhe, kushtëzohet realizimi i disa interesave apo largimi i disa të këqijave. Pra, kjo gjë është e lejuar me disa kushte të cilat sqarohen nga pikat dhe fetuat e dijetarëve në vijim. (Disa dijetarë kanë bërë dallim mes gjykatës në të cilën gjykatësi apo avokati nuk i ekspozohet në formë të drejtpërdrejt gjykimit me ligje të cilat nuk i ka zbritur Allahu, siç janë fushat civile, administrative, dhe të tjera të kësaj natyre, dhe fushave të cilat drejtpërdrejt i kundërshtojnë ligjet e sheriatit, siç janë fushat e kodit penal, kështu që e lejuan të parën, kurse e ndaluan të dytën. Mirëpo, kushtet e vëna nga shumica e dijetarëve tregojnë se nuk ka nevojë për këtë ndarje/dallim, siç do t’i shohim në vijim).

Është pyetur “Komisioni i përhershëm për hulumtime akademike dhe dhënie të fetuave”:

Na kanë preokupuar disa çështje, prej tyre studimi i kanuneve (ligjeve joislame) në fakultetin juridik. Kjo çështje ka bërë vëllezërit të kenë mosmarrëveshje dhe mendime të ndryshme rreth kësaj tematike. Lus Allahun e Lartësuar që t’ju japë sukses në sqarimin e këtyre çështjeve:

01. Gjykimi për studimin e ligjeve të vëna nga njerëzit (të ashtuquajtura “pozitive”).

02. Gjykimi i punësimit në detyrat e avokatit (gjykatës).

Ata u përgjigjën:

Ai i cili dëshiron t’i studiojë ligjet e vëna (nga njerëzit) nëse ka forcë intelektuale dhe akademike përmes së cilës e dallon të vërtetën prej të kotës, dhe gjithashtu nëse ka imunitet (mbrojtje) islam përmes së cilit sigurohet nga devijimi prej së vërtetës dhe magjepsjes me të kotën, si dhe nëse qëllimi i tij nga këto studime është të bëjë krahasime mes dispozitave Islame dhe atyre të ligjeve të vëna, duke e sqaruar epërsinë e ligjeve Islame, gjithëpërfshirjen dhe mjaftueshmërinë e tyre për çdo gjë që njerëzit kanë nevojë në përmirësimin e fesë dhe dunjasë së tyre, duke e treguar të vërtetën e Islamit dhe kotësinë e të kotës, duke iu kundërpërgjigjur atyre të cilët janë impresionuar nga ligjet e vëna dhe pretendojnë mirësinë, gjithëpërfshirjen dhe mjaftueshmërinë e tyre – nëse ky person është i këtillë, atëherë i lejohet t’i studiojë ato, në të kundërtën studimi i tyre nuk lejohet. Dhe, ai duhet të mjaftohet me studimin e dispozitave Islamike që janë në Librin e Allahut të Lartësuar dhe Sunnetin e të Dërguarit të Allahut, sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem, dhe të ndjekë rrugën dhe metodën përmes së cilës dijetarët e Islamit e kanë përdorur në studimin dhe nxjerrjen (përftimin) e tyre nga Kurani dhe Sunneti.

Nëse të punësuarit në avokati dhe gjykatë bëhet me qëllim që të realizohet e vërteta dhe të tregohet kotësia e së kotës në mënyrë të ligjësuar (sheriatike), si dhe me qëllim që të drejtat t’i kthehen të zotëve të tyre dhe të ndihmohet ai që i është bërë padrejtësi, atëherë kjo është e ligjësuar (lejuar); sepse, në këtë ka bashkëpunim në punë të mira dhe devotshmëri. Kurse në të kundërtën nuk lejohet; sepse, në këtë ka bashkëpunim në mëkate dhe armiqësi, ndërsa Allahu i Lartësuar thotë: “Ndihmojeni njëri-tjetrin në punë të mira dhe në të ruajturit nga të këqijat dhe jo në gjynahe dhe armiqësi!” (El Maide, 2).

Me Allahun vjen suksesi. Salatet dhe selamet e Allahut qofshin mbi Pejgamberi tonë Muhammed, dhe mbi familjen dhe shokët e tij.

Kryetar: AbdulAziz bin Baz.

Nënkryetar: AbduRrezak Afifi.

Anëtar: Abdullah bin Gudejan.

Anëtar: Abdullah bin Kuud.

Feutaja me nr. 3532, vëllimi i parë, faqe: 793.

Dhe, të njëjtën përgjigje (fetuaja me nr. 3712, vëllimi parë, faqe: 794 dhe 795) e kanë dhënë kur janë pyetur:

“Unë tani jam student në fakultetin e juridikut në fazën e dytë, domethënë i kam mbaruar dy vite, dhe dëshiroj ta di: a duhet ta braktisi fakultetin, sepse ata nuk gjykohen tek ligjet e Allahu dhe njëkohësisht i pasojnë ligjet e vëna (nga njerëzit)? A më lejohet të punoj si prokuror, domethënë të bëjë hetime sipas ligjeve të vëna (“pozitive”)? A është mësimdhënia në këtë fakultet haram apo jo? Dhe në fund, a është profesioni i avokatisë me qëllim që ta fitoj prej tij riskun (materialisht) haram apo jo?”

Kurse, disa dijetarë të punuarit si prokuror e kanë ndaluar rreptësisht, sepse ky profesion kërkon që ta mbrosh qeverinë nga aspekti i këtyre ligjeve (të vëna nga njerëzit) dhe akuzës, dhe përderisa ajo (qeveria) nuk e zbaton sheriatin, atëherë nuk lejohet të autorizohesh në vend të saj. Dhe nuk ka kurrfarë justifikimi për avokatin që të punojë si prokuror, kjo është haram (e ndaluar).

Është pyetur “Komisioni i përhershëm për hulumtime akademike dhe dhënie të fetuave”:

01. Nëse punoj si gjykatës në një shtet islamik që nuk gjykon me Librin e Allahut dhe Sunnetin e të Dërguarit të Tij, sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem, atëherë a e kam hallall apo haram pagën time?

02. Nëse punoj si avokat në këtë shtet, atëherë a e kam hallall apo haram pagën time?

03. Nëse punoj si profesor duke dhënë mësim për dispozitat dhe ligjet joislame, atëherë a e kam hallall apo haram pagën time?

Ata u përgjigjen:

“Së pari: Ai i cili e merr përsipër punën në gjykatë dhe gjykimin me ligje të cilat nuk i ka shpallur Allahu, i ka disa gjendje:

01 - Ai i cili gjykon me ligje të cilat nuk i ka shpallur Allahu, prej ligjeve të vëna (nga njerëzit), duke pas dijeni rreth kësaj, duke e shfrytëzuar këtë (materialisht) dhe duke mos ia vënë veshin kësaj, atëherë ai është kafir (jobesimtar) me ixhma-në (konsensusin) e gjithë dijetarëve, dhe kompensimi apo paga që e merr për këtë punë është e ndaluar dhe haram i pastër, kështu që nuk i lejohet ta marrë atë.

02 - Ai i cili gjykon me ligje të cilat nuk i ka shpallur Allahu duke pas dijeni për këtë, por nuk e bën hallall (të lejuar) atë punë dhe nuk është moskokëçarës rreth saj, mirëpo ajo që e shtynë ta veprojë këtë, në disa raste, është, për shembull, mbrojtja me fanatizëm për ndonjë të afërm, apo marrja e ryshfetit, apo të zemëruarit ndaj atij që gjykon kundër tij, apo ndonjë gjë tjetër nga llojet e shumta të tekave/dëshirave. Në këtë rast ai është mëkatar dhe kryer një prej gjynaheve të mëdha, mirëpo ky mëkat nuk e përjashton atë nga Islami, pra ai llogaritet besimtar me imanin (besimin) që e ka, kurse mëkatar për kryerjen e këtij mëkati të madh.

03 - Ai i cili gjykon me ligje të cilat nuk i ka shpallur Allahu për shkak të injorancës (mosdijes) së tij është mëkatar. Ai e ka obligim ta braktisë gjykatën dhe të pendohet te Allahut për gjërat që kanë rrjedh nga ai, për arsye se ai nuk është i kualifikuar për gjykatës, madje ai është prej atyre dy gjykatësve që kërcënohen me zjarr të Xhehenemit, e ai është personi që gjykon mes njerëzve me injorancë (padije), dhe nuk i lejohet atij të marrë kompensim për punën e kryer.

04 - Ai i cili gjykon në një çështje dhe pasi që të japë tërë mundin e tij dhe atë që është në mundësinë (kompetencat) e tij, duke qenë prej dijetarëve rreth vendimeve të sheriatit, gabon dhe nuk ja qëllon të vërtetës. Personi i këtillë nuk konsiderohet mëkatar, madje ai do të shpërblehet për mundin e tij, kurse është i justifikuar për gabimin e tij, dhe i lejohet të marrë kompensimin apo rrogën që i është caktuar për këtë punë.

Së dyti: Ndërsa, sa i përket atij që është i autorizuar në ndonjë çështje nga dikush tjetër, e ky është që në traditën e njerëzve quhet avokat, në ndonjë prej shteteve që gjykojnë me ligjet e vëna (nga njerëzit) të cilat kundërshtojnë sheriatin islamik, themi se çdo çështje (rast) në të cilën ai e mbron të kotën me vetëdije të plotë dhe duke u mbështetur për këtë në ligjet e vëna (nga njerëzit), atëherë ai është qafir (jobesimtar) nëse këtë e konsideron hallall (të lejuar) apo tregohet moskokëçarës dhe nuk e ka gajle që ato ligje të vëna nga njerëzit e kundërshtojnë Kuranin dhe Sunnetin, kurse kompensimin që e merr për këtë e ka haram (të ndaluar).

Ndërsa, çdo çështje (rast) në të cilën ai e mbron të kotën me vetëdije të plotë por duke e besuar që kjo është e ndaluar, mirëpo drejt kësaj e shtynë lakmia që të përfitojë nga rasti (çështja) materialisht, atëherë ai është mëkatar dhe ka kryer një nga gjynahet e mëdha, kurse kompensimin që e merr për këtë e ka haram (të ndaluar) dhe nuk i lejohet ta marrë atë.

Ndërsa, nëse e mbron autorizuesin (klientin) e tij në një çështje për të cilën beson bindshëm që ai e meriton sheriatikisht, pastaj e jep tërë mundin e tij që të gjykojë drejtë përmes argumenteve të sheriatit islamik për të cilat ka njohuri rreth kësaj çështje, atëherë ai shpërblehet për këtë gjë, justifikohet nëse gabon, dhe e meriton kompensimin për mbrojtjen e tij.

Ndërsa, kush e mbron një të drejtë e cila në rast i takon vëllait të tij (mysliman), duke e besuar bindshëm se ajo është hak (e vërtetë, drejtësi), atëherë ai shpërblehet për këtë gjë dhe e meriton kompensimin për të cilin ka rënë në ujdi me autorizuesin e tij.

Së treti: Nëse mësimdhënia apo mësimi i ligjeve të vëna (nga njerëzit) bëhet me qëllim që të sqarohet falsiteti i tyre, cilat prej tyre janë të drejta dhe cilat janë të kota, të bëhet e qartë epërsia dhe përsosuria e sheriatit islami, si dhe përfshirja e tij për çdo gjë është e dobishme për njerëzit në adhurimet e tyre (ndaj Allahut) dhe marrëdhëniet mes tyre, atëherë kjo është e lejuar. Madje, nëse e kërkon nevoja kjo mund të bëhet obligative, për ta treguar vërtetësinë e Islamit dhe kotësinë e së kotës, si dhe për ta alarmuar dhe informuar umetin (islam) në mënyrë që të kapen fortë pas fesë së tyre dhe të mos mashtrohen nga dyshimet e të prishurve dhe prej atyre që i zbukurojnë/reklamojnë ligjet e vëna (nga njerëzit). Dhe, lejohet që punën e këtillë të marr kompensim.

Ndërsa, mësimdhënia e ligjeve të vëna (nga njerëzit) duke i dëshiruar (pasur në qejf) ato dhe duke i reklamuar/përkrahur (zbukuruar) ato, si dhe duke e rivalizuar dhe armiqësuar sheriatin islamik, atëherë padyshim që kjo është kundërshtim i hapur ndaj Allahut dhe të Dërguarit të Tij dhe kufër (pabesim) i pastër, si dhe devijim nga rruga e drejtë. Prandaj, marrja e kompensimit për këtë punë është haram dhe është e keqja e dyfishtë. Lusim Allahun që të na ruajë dhe kërkojmë mbrojtjen e tij nga poshtërimi.

Vetëm prej Allahut vjen suksesi. Salauatet dhe selamet e Allahun qofshin mbi të Pejgamberin tonë Muhammed, dhe mbi familjen dhe shokët e tij.

Fetuaja me nr. 1329, vëllimi nr. 23, faqe: 498-500.

Kryetar: AbdulAziz bin Abdilah bin Baz.

Zëvendëskryetar: AbduRrezak Afifi.

Anëtar: Abdullah bin Gudejan.

Anëtar: Abdullah bin Muni’.”

Nga këtu themi se ajo me çfarë janë sprovuar shumica e popujve islam në botën aktuale islame sot, por edhe të tjerët, duke ua imponuar të gjykuarit me kanune (ligje) të eksportuara apo të vëna jo sipas udhëzimit të Allahut; vërtetë që kjo është një imponim që umeti (islam) të punojë me ligje që nuk janë prej Zotit të tij. Edhe pse në disa tematika të caktuara, siç janë ligjet për rrethanat/gjendjet e individit, këto ligje janë sipas asaj që e kanë themeluar fukahatë (dijetarët) e Islamit apo disa prej tyre (në disa vende), prapëseprapë ato nuk shpëtojnë nga shtrirja/përfshirja e tyre nga ligjet e vëna, përmes sfondeve (background-ve) ideologjike të pështira perëndimore, siç është lejimi i pasjes së dashnorëve (kurse në anën tjetër e ndalojnë poligaminë), lënien e divorcit në dorën e gruas, që gruaja të marrë nga babai i saj aq sa merr burri si trashëgimi, etj, siç e gjejmë në disa prej vendeve islame.

E dyta: Ajo që është e themeluar/vendosur tek ata që quhen aktivistë për të drejtat e njeriut se fusha e avokatisë nuk është e kufizuar vetëm në autorizimin rreth konflikteve (mes njerëzve) dhe ndihmesës që i jepet (njërit prej) kundërshtarëve, me përgatitjen e mbrojtjes së tyre dhe mbajtjes së anës së tyre (shfajësimin); mirëpo, fushat e avokatisë, përmbledhtas, përfshijnë: konsultat ligjore, këshillat për popullin, pajtimin mes njerëzve, largimin e padrejtësive të qeverive, dhënia fund kontratave apo draftimi (hartimi) i tyre, pjesëmarrja në vendosjen e projekteve për sistemet (rregullat), normat, dhe vënien e ligjeve, kritika ndaj dispozitave të padrejta me qëllim që ato përmirësohen në kushtetutë, dhe fusha të tjera që janë të njohura për ata që janë të angazhuar me këtë çështje dhe që nuk janë të panjohura për pyetësin.

Edhe pse esenca tek ligjet e vëna është se ndalohet vendosja/vënia tyre dhe ndalohet të imponohen njerëzit që të gjykohen tek ato, siç u sqarua në paragrafin më lartë, mirëpo ligjet e logjikshme “pozitive” (të vëna nga njerëzit), ose pajtohen ose nuk pajtohen me sheriatin; dhe kjo i përfshin ato ligje që (në disa vende) për nga origjina burimin e kanë në sheriat, siç janë ligjet rreth gjendjes së individit, apo që sheriati është burim i tyre atëherë kur nuk ka tekst (nga Kurani dhe Sunneti), apo që kur janë vënë apo kur gjykohet me to nuk shikohet/referohet fare në sheriat, mirëpo që nuk e kundërshtojnë atë (sheriatin), apo që pajtohen me ndonjë mendim të fikhut që lejohet të vepruarit me të dhe me të cilin është bërë e zakonshme të punohet në ndonjë prej vendeve islame, apo që bashkërenditet nën ndonjërën prej parimeve sheriatike me të cilat pajtohen këto ligje, siç janë disa nga format kontratave të cilat mbështetën në rregullën e juristëve: “Kontrata është ligji i kontraktuesve”, nëse ato kontrata vendosen sipas formave të sakta sheriatike. Kështu janë edhe pjesa tjetër e degëve të ligjeve të vëna, në to ka disa të vërteta, edhe pse kjo dallon sa i përket pakësisë së tyre, siç e gjejmë në ligjet/kodet kriminale dhe penale, apo shumësisë së tyre, siç e gjejmë në të drejtën (normat) civile dhe rregullat administrative.

E treta: Çdo gjë që pajtohet me sheriatin e Allahut të Madhërishëm është prej tij, po ashtu çdo gjë që nuk e kundërshton sheriatin e Allahut të Lartësuar është prej tij. Prandaj, nuk lejohet të mohohet ligjshmëria e asaj që është e ligjësuar me Tekst (nga Kurani apo Sunneti), apo asaj që pajtohet me parimet e sakta islame, edhe nëse është në formën e një ligji apo vendimi të vënë. Kjo gjë është prej veçorive të sheriatit islamik, që buron nga gjithëpërfshirja, lartësia, përshtatshmëria, dhe vlefshmëria e tij për çdo kohë, vend dhe gjendje. Pra, prej ligjeve të vëna ka që bashkërenditen nën atë që njihet politikë/mençuri logjike, dhe si e tillë kjo politikë përmban diçka prej së vërtetës, pavarësisht a është në formën e ligjvënies së hartuar që nuk e kundërshton ligjin e drejtësisë islamike që pasqyrohet në sheriatin islamik, apo është në një formë të organizuar të cilën nuk e refuzojnë parimet dhe rregullat e sheriatit islamik. Çdo gjë që është në këtë formë, bashkërenditet në sheriat, edhe nëse atë e ka hartuar apo shprehur dikush që nuk është prej ithtarëve të tij. Pra, politika e drejtë është prej sheriatit, edhe nëse ajo vjen prej jomyslimanëve. Pra, ajo merret në konsideratë nga aspekti i ligjshmërisë; dhe së këtejmi ajo bëhet një fushë që mund të përfitohet prej saj në ato çështje që e realizojnë drejtësinë islamike. Ibnul-Kajimi, RahimehUllah, thotë: “Politika është dy llojesh: politikë e padrejtë, dhe këtë sheriati e ndalon; dhe politikë e drejtë, e cila e nxjerrë të drejtën (hakun) prej të padrejtit zullumqar; dhe kjo është prej sheriatit, disa arrijnë ta dinë këtë, kurse disa tjerë nuk arrijnë ta dinë.” (Et-turuk el-hukmije, 5). Dhe, thotë: “Nuk themi që politika e drejtë nuk është kundërshtuese e sheriatit të përkryer, përkundrazi ajo është prej pjesëve dhe kapitujve të saj, kurse emërtimi i saj politikë më shumë është çështje teknike, përndryshe nëse ajo është e drejtë, atëherë ajo është prej sheriatit.” (I’lamul-muvekiin, 4/373).

Është pyetur dijetari i madh Bin Bazi, RahimehUllah: Cili është vendimi për atë i cili ligjëson ligje “pozitive” dhe a lejohet të punuarit me to? Si dhe, a bënë kufër (a mohon) udhëheqësi/gjykatësi me rastin e ligjësimit të tyre?

Ai u përgjigj: “Nëse kanunet (këto ligje) pajtohen me sheriatin, atëherë nuk ka kurrfarë pengese në të vepruarit me to, siç është rasti kur udhëheqësi ligjëson një ligj/rregull për rrugët (komunikacionin), apo ndonjë gjë tjetër, gjë që iu bënë dobi myslimanëve dhe nuk e kundërshton sheriatin, mirëpo vihet për t’ia lehtësuar myslimanëve çështjet e tyre.

Ndërsa, nuk lejohet ligjësimi (vënia) e ligjeve që e kundërshtojnë sheriatin. Prandaj, nëse vihet një ligj i cili përmban se nuk ka ndëshkim të caktuar sheriatikisht (hadd) për zinaqarin (kurvarin), apo për hajdutin, apo për atë që pi alkool, atëherë ky është një ligj i kotë dhe nëse udhëheqësi (pushtetari) e konsideron të lejuar (hallall) atë bënë kufër (mohon), për faktin se ai e ka konsideruar të lejuar një ligj që i kundërshton tekstet (nga Kurani dhe Sunneti) dhe Ixhmanë (konsensusin e dijetarëve myslimanë). Dhe ky vendim vlen për çdo kë që e konsideron (beson) të lejuar (hallall) një gjë të cilën të cilën Allahu e ka bërë të ndaluar (haram) dhe për ndalimit e së cilës ka konsensus mes dijetarëve, pra ai në këtë rast bënë kufër.”

“Mexhmuatu fetaua ue mekalat muteneuia lisemahati esh-shejh Ibën Baz”, vëllimi: 7, faqe: 120.

Gjithashtu, është pyetur: Çfarë mundë të na thoni rreth mospërfilljes ndaj zbatimit të sheriatit (nga myslimanët)?

Ai u përgjigj:

“Vërtetë që shtetet të cilat i atribuohen Islamit e kanë obligim të gjykojnë me sheriatin e Allahut dhe t’i braktisin ligjet të cila i kanë vënë njerëzit, sepse Allahu i Madhërishëm ua ka obliguar myslimanëve që të marrin si gjyqtar sheriatin e Allahut. Allahu i Patëmeta thotë: “Jo, për Zotin tënd, ata nuk do të jenë besimtarë të vërtetë derisa të të marrin ty për gjyqtar për kundërshtitë mes tyre; e pastaj, të mos ndiejnë kurrfarë dyshimi ndaj gjykimit tënd dhe të të binden ty plotësisht.” (En Nisa, 65).

Prandaj, obligim mbi gjithë myslimanët është që ta marrin si gjyqtar sheriatin e Allahut dhe t’i braktisin ligjet “pozitive” të cilat i ka vënë Lindja apo Perëndimi. Në sheriatin e Allahut ka ligje që iu mjaftojnë njerëzve, për këtë Allahu i Lartësuar thotë: “A mos kërkojnë ata gjykimin (me ligjin) e (kohës së) injorancës (paganizmit paraislamik)?! E kush është gjykatës më i mirë se Allahu për njerëzit që besojnë bindshëm?” (El Maide, 50). Po, nëse ekziston një sistem apo ligj që pajtohet me sheriatin në ndonjë çështje të tij, atëherë nuk ka kurrfarë pengese në të. Është e mundur që shtetet të vënë ligje të cilat janë të njohura për njerëzit dhe përfitojnë prej tyre, me kusht që ato të jenë në pajtueshmëri me sheriatin. Dhe, kjo nuk është prej gjykimit me ligje “pozitive” (të vëna), përkundrazi është veprim me sheriat, dhe kjo është e njëjtë me vendosjen e kapitujve (të fikhut) nga dijetarët myslimanë, ku i sqarojnë dispozitat sheriatike. Prandaj, nëse shteti e vendos një ligj që është i njohur në mesin e njerëzve në fushën e biznesit apo shitblerjeve, apo që ka të bëjë me vakëfet apo martesën, nëse vendos diçka që është e qartë dhe në kapituj të caktuar, me të cilën njerëzit punojnë sipas udhëzimit të Librit të Allahut dhe Sunnetit të të Dërguarit të Allahut, sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem, atëherë kjo nuk quhet kanun (ligj i vënë nga njerëzit). Mirëpo, ato (ligje) janë sikurse kapitujt që i kanë vendosur dijetarët e fikhut në librat e tyre për t’i sqaruar ligjet/dispozitat e Allahut. Prandaj, nëse shteti vendos diçka (një ligj/rregullore) përmes së cilës e sqaron vendimin e Allahut rreth ndonjë çështjeje të caktuar, si dhe i sqaron kushtet, atëherë kjo nuk është diçka e re dhe nuk e dëmton asgjë përderisa nuk e kundërshton sheriatin e Allahut.”

“Mexhmuatu fetaua ue mekalat muteneuia lisemahati esh-shejh Ibën Baz”, vëllimi: 6, faqe: 176.

Sipas kësaj del se pas vërtetimit, ligjet e vëna të cilat pajtohen apo nuk i kundërshtojnë tekstet apo parimet te sheriatit të Allahut të Lartësuar, janë prej tij (sheriatit), dhe se nuk duhet ta mbajmë ndaj tyre të njëjtin qëndrim siç e mbajmë ndaj ligjeve të cilat e kundërshtojnë atë, edhe pse në realitet metodologjia/burimet e atij që i ka vënë nuk ishte metodologji/burime sheriatike. Sipas kësaj del se avokatit dhe atij që e ndihmon atë i lejohet ta përfaqësojë (tjetrin) në konfliktet/rastet (mes njerëzve), si dhe të punojë në fusha tjera prej punëve të avokatisë të cilat nuk e kundërshtojnë sheriatin, edhe nëse tematika/lënda e konfliktit (mes dy palëve) kur është kodifikuar ka qenë e izoluar nga marrja në konsideratë e pajtueshmërisë apo jo me sheriatin, përderisa përmbajtja nuk e kundërshton sheriatin (lejohet një gjë e tillë).

E katërta: Konflikti mes njerëzve është një gjë që patjetër ndodhë dhe ka ndodhur vazhdimisht në çdo kohë dhe vend. Dhe, sikur ata që kanë të drejtë t’ua linin të drejtat e tyre zullumqarëve dhe injorantëve, nga pamundësia e përmbushjes apo kthimit të tyre, atëherë mes njerëzve do të ndodhnin rrëmuja dhe trazira. Prandaj, patjetër duhet që të ndahen/gjykohen këto konflikte; kështu që, njerëzit domosdoshmërish do të drejtohen tek të gjykuarit me ligjet e vëna (nga njerëzit), sepse ata nuk kanë zgjedhje tjetër përveç tyre, dhe ata do të jenë mes atyre që pretendojnë diç tek këto gjykata dhe atyre kundër të cilëve pretendohet diç para tyre (gjykatave).

Nuk ka dyshim se ekzistimi i një gjyqi, i cili e ruan deri diku drejtësinë dhe ua kthen atyre të drejtat e tyre apo disa prej tyre, është më pak i dëmshëm se sa të mbeten njerëzit në anarki pa ndonjë gjykim/gjyq.

Prej këtu e kuptojmë se nuk kurrfarë pengese për avokatin mysliman praktikues (të devotshëm), që ta pranojë një çështje konflikti për ligjshmërinë e së cilës nuk e di fillimisht, dhe gjithashtu edhe për tjetrin nuk ka ndonjë pengesë që ta ndihmojë në këtë, me kusht që puna e tyre në këtë çështje të ndalet tek rezultatet që dalin nga studimi i saj.

Pasi t’iu sqarohet realiteti i saj, atëherë nëse është e ligjshme (sheriatikisht) duhet që të vazhdojnë dhe t’i hyjnë kësaj çështjeje, nëse për këtë merr kompensim. E, nëse është e paligjshme, atëherë duhet të ndalet (ta pezullojë punën) tek rezultati që del nga studimi i saj, dhe, si ai po ashtu edhe ndihmësit e tij, e kanë të ndaluar të vazhdojnë të punojnë në këtë çështje duke e ditur se ajo është e kotë (sheriatikisht). Ndërsa, atij i lejohet që ta caktojë ndonjë kompensim vetëm për studimin e çështjes, nëse këtë e kërkon apo e kushtëzon zakoni i atij vendi.

E pesta: Kushdo që punon në një profesion në të cilin ka padrejtësi, me qëllim që ta largojë padrejtësinë apo t’ua lehtësojë njerëzve, atëherë nuk ka kurrfarë pengese për të (të veprojë kësisoj), edhe nëse kjo kërkon prej tij që ta lejë të ekzistojë padrejtësia me e vogël, përderisa qëllimi i tij është largimi i padrejtësisë më të madhe dhe nuk ka rrugë tjetër ta arrijë këtë veçse përmes kësaj. Sepse, në këtë rast ai është ndihmëtar i atij që i është bërë padrejtësi, duke ia larguar padrejtësinë apo duke e zvogëluar atë, dhe nuk është ndihmëtar për të padrejtin në padrejtësinë e tij.

Kjo është prej rregullave më madhore të Politikës Sheriatike, të cilën e kanë nxjerrë/përfituar dijetarët e mëdhenj të Islamit. Prej tyre është edhe Ebul-Abbas Ibën Tejmije, RahimehUllah, i cili thotë (miraton): “Ndihmëtar në mëkat dhe armiqësi është ai i cili e ndihmon të padrejtin në padrejtësinë e tij. Ndërsa, nëse e ndihmon atë që i është bërë padrejtësi për t’ia lehtësuar padrejtësinë, apo për t’ia larguar krejtësisht atë, atëherë ai është veqil (përfaqësues) i tij dhe jo veqil i të padrejtit.” (shiko: “Et-ta’lik ales-sijase esh-sher’ijje fi islamirr-rraij uerr-rreijje”, faqe: 149). Kjo është një rregull sheriatike e cila është përfituar në mënyrë precize nga rregullat e objektivave sheriatike, dhe gjithashtu këtë rregull e kërkon edhe arsyeja e shëndoshë. Për këtë, ai që i është padrejtësi pajtohet me këtë veprim dhe e falënderon kryesin e tij, duke hequr dorë nga fakti se duhet t’i kërkojë atij kompensim për shkak se nuk ia ka kthyer tërë të drejtën e tij (të plotë), dhe për faktin se ai i ka bërë mirë duke e ndihmuar ta kthejë një pjesë të së drejtës së tij.

Prej mëshirës së Allahut ndaj njerëzve është se e ka bërë ligj që të zotit të së drejtës i lejohet ta marrë të drejtën e tij, si dhe i lejohet, që nëse nuk mund ta marrë të gjithën, bile ta marrë një pjesë të saj. Dhe, kjo e drejtë ose është çështje të cilën e kërkon prej dikujt tjetër, ose dikush tjetër ia kthen atë me zgjedhjen e tij.

E gjashta: Vendimi për avokatinë dhe ndihmesën për të është i ndërlidhur me dy çështje kryesore:

01. Ligjshmëria apo jo e lëndës së avokatisë.

02. Ligjshmëria apo jo e vendimit/gjykimit për lëndën e cila është në pritje. Këto dy çështje kërkojnë fikh (të kuptuar) sheriatik rreth rastit.

E, nëse kjo ekziston (fikhu sheriatik), atëherë nuk ka ndonjë pengesë për profesionin e avokatisë apo ndihmesës rreth saj në çështjet në të cilat nuk përbëjnë ndonjë gjë të ndaluar.

Pra, nëse lënda e avokatisë apo e mbrojtjes është e ligjshme, siç është kërkimi për kthimin e një pasurie që i takon apo refuzimi i një pretendimi të kotë, atëherë nuk ka kurrfarë pengese që të punohet si avokat në këto çështje, madje ka mundësi që të shpërblehet për këtë (te Allahu), nëse i zoti i së drejtës është i dobët dhe nuk mund që vet të mbrohet apo ta kthejë të drejtën e tij. Për këtë tregojnë Fjalët e Allahut të Madhërishëm: “Në qoftë se borxhliu është mendjelehtë ose i mitur, ose i tillë që nuk është në gjendje të diktojë, atëherë le të diktojë saktësisht kujdestari i tij.” (El Bekare, 282). Gjithashtu, kjo kuptohet prej Fjalëve të Allahut të Lartësuar: “Dhe mos u bëj mbrojtës i tradhtarëve!” (En Nisa, 105), çfarë tregon se nuk ka vend për ndalesë në mbrojtjen e atyre që nuk janë tradhtarë, dhe ato gjëra që nuk kanë vend për ndalesë janë të lejuara. Po ashtu, parim i sheriatit islamik është se ‘lejohet bashkëpunimi në gjërat e mira’, siç e shohim në Fjalët e Allahut të Patëmeta: “Ndihmojeni njëri-tjetrin në punë të mira dhe në të ruajturit nga të këqijat” (El Maide, 2). Kurse, kthimi i të drejtave atyre që u takojnë dhe largimi i padrejtësive prej atyre që u është bërë e padrejtë është prej fushave të mirësisë dhe devotshmërisë, për atë që e bën këtë vepër sinqerisht për Allahun, pajiset me dije dhe punon.

E, nëse lënda e avokatisë dhe mbrojtjes është jo e ligjshme (sheriatikisht), siç janë kërkesat për interesa (fajde) të kamatës, apo dokumentimin e patundshmërisë së uzurpuar, apo hartimin e kontratës për importimin e mallrave të ndaluara sheriatikisht, apo kur provat dhe argumentet janë të kota/të pavlefshme (sheriatikisht), apo që dokumentet në të cilat ajo (lënda) është bazuar janë të falsifikuara, atëherë nuk i lejohet t’i hyjë (ta pranojë) asaj lënde. Për këtë tregojnë shumë argumente, prej tyre: Fjalët e Allahut të Madhërishëm: “Dhe mos u bëj mbrojtës i tradhtarëve!” (En Nisa, 105). Po ashtu, parimi i sheriatit islamik: ‘ndalohet bashkëpunimi në gjërat që përmbajnë mëkat’, siç e gjejmë në Fjalët e Allahut të Lartësuar: “dhe mos e ndihmoni njëri-tjetrin në gjynahe dhe armiqësi! Frikësojuni Allahut, sepse Ai dënon ashpër.” (El Maide, 2).

E shtata: Në përgjithësi, ligjshmëria e ngritjes së drejtësisë nuk ndalet (kushtëzohet) në ekzistimin e gjykimit (ligjit) islam si përmbajtje dhe procedurë, dhe as, domosdoshmërish, të jetuarit nën hijen e tij. sepse, drejtësia është e një drejtë të cilën e meriton (i zoti i saj); prandaj, ngritja e çështjeve gjyqësore para gjykatave të cilat gjykojnë me ligje të vëna (nga njerëzit), me qëllim që të merret e drejta dhe të largohet padrejtësia, si në shoqëritë islame por edhe ato joislame, është një çështje që nuk ka kurrfarë pengese për personin që i është padrejtësi si dhe për avokatin që e përfaqëson atë. Sepse, ai nuk ka asnjë rrugë tjetër përmes së cilës arrin ta marr të drejtën që i takon, kurse mëkati dhe gjynahu i takon atyre të cilët e kanë vendosur gjykimin me ligjet e vëna dhe ua kanë imponuar njerëzve të gjykohen tek ato, si për atë që bazohet në këto ligje për ta miratuar padrejtësinë apo për të mbrojtur të kotën.

Dijetari i madh Bin Bazi, RahimehUllah, ka thënë:

“Prej AbdulAziz bin Abdilah bin Bazit tek vëllai i nderuar H.A.M. Allahu e ruajt.

Esselamu alejkum ue rahmetullahi ue berakatuhu. Pastaj: Dua të japë shenjë pyetjes (kërkesës për fetua) tënde e cila është regjistruar në drejtorinë e “Hulumtimeve akademike dhe dhënieve të fetuave” me nr. 2151, me datë: 6/6/1407 H, në të cilën ti pyet për vendimin rreth personit i cili kërkon të gjykohet tek ai (gjykatësi) që gjykon me ligje të vëna nga njerëzit, nëse të gjitha gjykatat në vendin e tij gjykojnë me këto ligje dhe nuk mundet të arrijë tek e drejta e tij përveç nëse gjykohet tek këto gjykata, a është personi i këtillë kafir (jobesimtar)?

Dhe, unë të njoftoj se nëse ai detyrohet në këtë çështje, atëherë nuk është kafir, mirëpo atij nuk i lejohet të gjykohet tek këto gjykata veçse në rast të domosdoshmërisë, pra kur nuk ka mundësi ta arrijë deri te e drejta e tij veçse përmes tyre, dhe në këtë rast nuk i lejohet të marrë të kundërtën e asaj që ia lejon sheriati i pastër.

Lus Allahun që të gjithëve t’iu japë sukses në atë që Ai është i kënaqur!

Esselamu alejkum ue rahmetullahi ue berakatuhu!

Drejtori i përgjithshëm i drejtorive të hulumtimeve akademike, dhënies së fetuave, dauetit dhe udhëzimit.”

“Mexhmuatu fetaua ue mekalat muteneuia lisemahati esh-shejh Ibën Baz”, vëllimi: 23, faqe: 214.

Është pyetur “Komisioni i përhershëm për hulumtime akademike dhe dhënie të fetuave”:

Cili është vendimi rreth të gjykuarit në gjykatën amerikane për mosmarrëveshjet mes myslimanëve, në çështjet e divorcit, biznesit, etj?

Ata u përgjigjen: “Nuk i lejohet myslimanit të gjykohet në gjykatat që gjykojnë me ligje të vendosura, përveç në domosdoshmëri, pra kur nuk gjenden gjykata sheriatike (Islame). (E, nëse gjykohet tek to) dhe i jepet diçka që nuk është e drejtë e tij (sheriatikisht), atëherë nuk i lejohet ta marrë atë.”

“Fetuaja me nr. 23/502.”

Mirëpo, ai i cili detyrohet (shtyhet domosdoshmërish) të gjykohet tek ligjet e vendosura, për ta larguar një padrejtësi apo për ta kthyer një të drejtë, i lejohet kjo me disa kushte:

01. Që të mos ketë mundësi të arrijë deri te e drejta e tij veçse përmes kësaj rruge.

02. Që mos ta pëlqejë dhe ta urrejë këtë gjykim.

03. Që mos të marrë më shumë se ajo që i takon (të drejtën e tij që ja cakton sheriati), edhe nëse këto kanune (ligje të vendosura) gjykojnë që këtij i takon të marrë më shumë.

Pastaj, fushat në të cilat mund të veprojë avokati janë të shumta, si dhe portet për përmirësime (reforma) paqësore sheriatike janë të avancuara, prej tyre ka që ngrihen në shkallën e obligueshmërisë për atë që kur e sheh të keqen ka mundësi dhe forcë ta ndryshojë atë përmes mjeteve që i ka në dispozicion. Fakti që avokatia është mjet efektiv për ndryshime paqësore, është një çështje të cilën e vunë re armiqtë tanë prej hebrenjve, duke e theksuar rëndësinë e saj dhe duke e deklaruar në ato që njihen si ‘Protokollet e të urtëve sionistë!’

Aktualiteti e konfirmon këtë, për shembull avokati kur ta hartojë një kontratë me hartim sheriatik, duke përfituar nga rregulla e ligjit për kontrata: “Kontrata është ligji i kontraktuesve”, ai kontribuon në përmirësimin e kontratave mes njerëzve, orientimin e tyre drejt formave sheriatike, dhe paralajmërimin e tyre nga format tjera. Kështu ai nuk kontrakton veçse kontrata të ligjshme (sheriatikish) dhe nuk harton veçse hartime të ligjshme, e nëse ndodhë të ketë konflikt mes tyre, atëherë ai e mbron një kontratë të ligjshme.

Po ashtu, ajo që e gjejmë nga efekti i madh i avokatëve besnik gjatë bursave (financiare, tregtare, etj) në eliminimin apo përmirësimin e disa prej ligjeve të padrejta, në ndihmesën ndaj atyre që iu është bërë padrejtësi prej të dobëtëve, dhe në realizimin e kërkesave popullore islamike përmes rrugëve paqësore që cilat janë të dobishme dhe të përhershme.

Nga këtu kuptojmë se në braktisjen e këtij profesioni prej atyre që janë të dijshëm dhe të devotshëm, si individ apo grupe (për shembull përmes shoqatave të avokatëve), në fakt është braktisje e një fushe përmes së cilës dhe në të cilën mund të bëjnë përmirësime të mëdha, e sidomos duke ia shtuar kësaj se largimi i padrejtësive nga njerëzit kërkon praninë e avokatëve të besueshëm dhe besnik në dijen e sheriatit (fesë) dhe në njohjen e aktualitetit.

Përmbledhtas: Vendimi për të punuarit si avokat, apo të punuarit tek një avokat si asistent administrativ, për t’ia sjellë atij dosjet e lëndëve (çështjeve) dhe për t’i dërguar në gjykatë për dokumentimin e tyre, ndërlidhet me vendimin e lëndëve që i pranon (avokati) apo i lëndëve që i sjellë dhe i dokumenton (asistenti). Nëse lëndët janë të ligjshme në sheriatin islamik, atëherë edhe puna jote është e ligjshme. E, nëse ato nuk janë të ligjshme (sheriatikisht) dhe ti me përpjekjet e tua mundohesh ta ligjësosh atë, atëherë puna jote nuk është e ligjshme (e lejuar), edhe pse nga aspekti i ligjeve (të shtetit) është e saktë.

Le të jenë kriter i punës tënde Fjalët e Allahut i Lartësuar: “Ndihmojeni njëri-tjetrin në punë të mira dhe në të ruajturit nga të këqijat dhe jo në gjynahe dhe armiqësi! Frikësojuni Allahut, sepse Ai dënon ashpër.” (El Maide, 2), dhe fjalët e Pejgamberit, sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem: “Ndihmoje vëllanë qoftë nëse bën padrejtësi apo nëse i bëhet padrejtësi.”

Dhe, ndoshta prej gjërave që do të të ndihmonte në punën tënde (si avokat) është që të punosh me dikë që ka dije dhe të kuptuar të thellë rreth ligjeve dhe dispozitave të sheriatit, pra që ka mundësi të hulumtojë rreth atyre çështjeve që përbëjnë problem rreth ligjshmërisë së tyre (sheriatikisht), apo nëse punon si asistent i një avokati të punosh për atë që ka njohuri për këto që i përmendëm, apo të bësh marrëveshje me të që të punosh me të vetëm në ato lloje të caktuara të punëve dhe çështjeve që nuk bien ndesh me sheriatin islamik.

Kjo është ajo që mu lehtësua sqarimi i saj.

Më poshtë i ke të përkthyera edhe disa fetua tjera të dijetarëve rreth kësaj çështjeje, të cilat besoj që do të ndihmojnë në pyetjen tënde:

Është pyetur shejh Ibën Uthejmini, RahimehUllah: Cili është vendimi për punësimin e myslimanit i cili ka studiuar ligjet e vëna (nga njerëzit), pastaj e hap një zyrë për të punuar si avokat duke i ngritur te gjykata civile çështjet që kanë të bëjnë me drejtorinë e kompanive? Si dhe cili është vendimi për paratë që i merr për këtë punë?

Ai është përgjigjur: “Vendosja e ligjeve që e kundërshtojnë sheriatin në vend të ligjeve sheriatike është kufr (mosbesim/mohim), sepse kjo do të thotë largim i sheriatit dhe vendosje në vend të tij të Tagutit, dhe kjo hynë nën Fjalët e Allahut të Madhërishëm: “Kushdo që nuk gjykon sipas asaj që ka shpallur Allahu, ai është mohues i vërtetë.” (El Maide, 44).

Ndërsa, të studiuarit e ligjeve të vendosura, nëse kjo bëhet me qëllim që përmes së vërtetës të refuzohet e pavërteta, atëherë nuk ka diçka të keqe në këtë. Mirëpo, nëse këtë e bënë me qëllim që t’i pasojë ato ligje që janë në kundërshtim me sheriatin, atëherë kjo është haram. Prandaj, për këtë themi se edhe të punuarit si avokat në një vend ku gjykohet me sheriat, nëse avokati dëshiron që t’ua çojë të drejtat atyre që u takojnë, atëherë nuk ka diçka të keqe në këtë. Mirëpo, nëse dëshiron që të triumfojë ndaj njerëzve me fjalët e tij, dhe ta mbrojë si të vërtetën po ashtu edhe të kotën, atëherë kjo është haram.” (Marrë nga “Likaul-babil-meftuh”, 33/6).

Është pyetur shejh Bin Bazi, RahimehUllah:

Cili është vendimi i sheriatit islamik rreth profesionit të avokatisë? Dhe, cili është mendimi i juaj rreth asaj që ka thënë dijetari i madh Ebul-A’la El Meududij, RahimehUllah, veçanërisht për këtë profesion në fund të librit të tij “Ligji islam dhe rrugët për ekzekutimin e tij”?

Ai u përgjigj:

“Nuk di të ketë pengesë për ushtrimin e profesionit të avokatisë, sepse ajo është autorizim dhe përgjigje për rastin (procesin gjyqësor), me kusht që avokati ta kërkojë/studiojë/zbulojë të vërtetën dhe të mos ta ketë për qëllim gënjeshtrën (në favor të autorizuesit), siç veprojnë shumica e atyre që janë të autorizuar. Ndërsa, sa i përket fjalëve të shejh Ebul-A’la El Meududit, RahimehUllah, për të cilat dhatë shenjë më lartë, unë nuk i kam lexuar ato.”

“Mexhmuatu fetaua ue mekalat muteneuia lisemahati esh-shejh Ibën Baz”, vëllimi: 23, faqe: 221.

Po ashtu, është pyetur:

Kur njeriu të punojë në avokati nganjëherë i ekspozohet ndihmës dhe mbrojtës së të keqes, sepse avokati ka për qëllim ta shfajësojë, për shembull, kriminelin të cilin e mbron (përfaqëson). Atëherë, a e ka avokati të ndaluar (haram) fitim nga raste të këtilla? Dhe, a ka kushte islamike për njeriun që punon si avokat?

Ai u përgjigj:

“Gjuhësisht fjala el muhamat (avokati) e ka kuptimin e veprimit të ndërsjellë prej el himaje (mbrojtjes). Kështu që, nëse mbrojtja është mbrojtje dhe përkrahje e së keqes, atëherë nuk ka dyshim se kjo është e ndaluar (haram), sepse kjo është veprimi i asaj që e ka ndaluar Allahu në Fjalët e Tij: “dhe mos e ndihmoni njëri-tjetrin në gjynahe dhe armiqësi! Frikësojuni Allahut, sepse Ai dënon ashpër.” (El Maide, 2). Ndërsa, nëse avokatia bëhet për ta mbrojtur dhe shfajësuar të mirën, atëherë kjo është mbrojtje e lavdëruar të cilën e urdhëron Allahu në Fjalët e Tij: “Ndihmojeni njëri-tjetrin në punë të mira dhe në të ruajturit nga të këqijat (devotshmëri).” (El Maide, 2).

Gjithashtu, është pyetur:

Cili është mendimi i Islamit rreth profesionit të avokatisë? Dhe, a ka ekzistuar ky profesion në kohën e sahabëve dhe kalifëve të drejtë?

Ai u përgjigj:

“Avokatia është autorizim për konfliktet (që ndodhin mes njerëzve), dhe ky lloj autorizimi ekziston qysh prej kohës së Pejgamberit, sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem, deri në ditët e sotme, por emërtimi me avokati është një gjë e re. Kështu që, nëse avokati i frikësohet Allahut dhe nuk e ndihmon atë i cili e ka autorizuar në të keqen dhe në gënjeshtër, atëherë nuk ka kurrfarë pengese për të (që ta ushtrojë këtë profesion). Pra, obligim për të është që ta ketë frikë Allahun për avokatinë (mbrojtjen) e tij, ta kërkojë hakun (të drejtën) pa gënjeshtra dhe të mos ta ndihmojë atë i cili e ka autorizuar në mëkate ndaj Allahut. E, nëse këtë të drejtë e kërkon përmes asaj që ka dijeni dhe kërkon prej gjykatësit që të gjykojë me ligjin (sheriatin) të cilin e di gjykatësi mirëpo nuk e di avokati, atëherë nuk kurrfarë pengese që ai të punojë në këtë rast. Por që qëllimisht të punojë me gënjeshtra, apo ta ndihmojë në gënjeshtër apo në mashtrim, kjo nuk lejohet. Nëse vepron kështu, atëherë ai është mëkatar dhe zullumqar. Pra, avokati apo i cili autorizohet duhet ta ketë frikë Allahun. Avokat është ai i cili autorizohet rreth një konflikti (që ta mbrojë klientin e tij), kështu që ai duhet ta ketë frikë Allahun, të mos veprojë qëllimisht me të kotën dhe ta ndihmojë klientin e tij në këtë. Mirëpo, e kërkon për të (autorizuesin/klientin) të drejtën dhe kaq, pavarësisht a është ky konflikt rreth ndonjë toke, apo kafshe, apo automjeti, etj. Kërkon prej gjykatësit të gjykojë me të vërtetën të cilën e di nga sheriati i Allahut, dhe e sjellë provën/dëshminë që i kërkohet, duke e sqaruar të vërtetën që e posedon, mirëpo jo me gënjeshtra. Pra, nëse e sqaron rastin të cilin e posedon duke qenë i ndershëm (i drejtë) dhe duke mos e pasur për qëllim të kotën dhe mashtrimin, atëherë nuk ka kurrfarë të keqe për të (ta ushtrojë këtë detyrë).”

“Fetaua nur aled-derb”, vëllimi 19, faqe: 231.

Gjithashtu,është pyetur: ka prej myslimanëve që punojnë në avokati, por personi që punon si avokat nganjëherë e mbron atë që është i padrejtë, dhe nëse e pyet pse po e mbron atë, ai përgjigjet duke thënë: ky është profesioni im.

Pyetjen që dua ta parashtroj është: a ka në islam avokati? Dhe, cili është vendimi i Islamit rreth avokatisë dhe avokatëve? Allahu ju shpërbleftë me të mira!

Ai u përgjigj:

“Avokatia ka një rrezik të madh, dhe ajo është autorizim nga personi që autorizon. Prandaj, nëse i autorizuari dhe avokati e hulumtojnë të vërtetën, e kërkojnë të drejtën, kujdesen që e kjo e drejtë t’iu shkojë atyre që e meritojnë, dhe fakti që ai është avokat nuk e shtyn ta mbrojë të padrejtin, t’ua pështjellojë gjykatësve dhe vendimmarrësve, dhe gjëra të kësaj natyre, atëherë nuk ka kurrfarë pengese për të (në ushtrimin e këtij profesioni). Mirëpo, nëse avokatia e tërheq drejt të të ndihmuarit të padrejtit që të triumfojë ndaj atij që i ka bërë padrejtësi, apo drejt veprimit të mashtrimeve (hileve) në rast, apo kërkimit të dëshmitarëve të rrejshëm, dhe gjërave të ngjashme me këtë prej kotësive, atëherë ushtrimi i saj është i ndaluar (haram), dhe ushtruesi i saj hyn në mesin e atyre që ndihmojnë të tjerët në mëkate dhe armiqësi. Është saktësuar nga Pejgamberi, sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem, të ketë thënë: “Ndihmoje vëllanë tënd pavarësisht a është i padrejtë apo prej atyre që i është bërë padrejtësi.” Thanë: O i Dërguar i Allahut, të ndihmojmë kur i bëhet padrejtësi (këtë po e kuptojmë), mirëpo si ta ndihmojmë kur është i padrejtë?! Ai tha: “Ta ndalosh nga padrejtësia.” Domethënë, kur ta ndalosh nga të bërit padrejtësi, kjo është ndihma jote ndaj tij. Kjo pra është ndihma që duhet dhënë të padrejtit, duke e ndaluar nga të bërit padrejtësi dhe të mos ndihmohet që ta bëjë atë.

E, nëse avokati e ndihmon atë të bëjë padrejtësi, atëherë ai është bashkëpunëtor i tij në mëkat, kjo vepër e tij është e urryer (refuzuar), dhe ai i ekspozohet ndëshkimit të Allahut, lusim Allahun të na ruajë nga kjo.

Kjo vlen për çdo kënd që autorizohet për ndonjë rast, edhe nëse nuk quhet avokat, nëse ai e ndihmon autorizuesin (klientin) e tij në padrejtësi dhe armiqësi, në grabitjen e të drejtës (hakut) të tjerëve përmes gjërave të kota, atëherë ai është bashkëpjesëmarrës i tij në atë mëkat, si dhe ai është zullumqar porsi klienti i tij, lus Allahu që të gjithëve të na japë udhëzim, shpëtim dhe selamet.

Gjithashtu, unë këshilloj që me këtë profesion të merret vetëm ai i cili ka vetëbesim që (në rastet të cilat i pranon) ta kërkojë/hulumtojë sheriatin, të ndihmojë në realizimin e tij, ta ndihmojë atë që i është bërë padrejtësi dhe jo të padrejtin. Mirëpo, nëse vetja e tij joshet (anon) që të marrë pasuri me të drejtë e me të padrejtë, që ta ndihmojë autorizuesin (klientin) e tij dhe atë që e ka marrë për avokat të tijin (pavarësisht a ka të drejtë apo jo), atëherë kjo nuk i lejohet atij, përkundrazi ai e ka obligim që të ketë kujdes nga kjo.”

“Fetaua nurun aled-derb”, vëllimi 19, faqe: 233.

Nga ajo që u tha më lartë mund të arrijmë në përfundim se të punuarit si avokat lejohet dhe kompensimi që e merr për të është hallall, nëse plotësohen kushtet në vijim:

01 - Që fillimisht t’i kushtojë kujdes (ta marrë parasysh) vendimin e sheriatit në origjinën e çështjes, prandaj nuk e ngrit çështjen (nuk e mbron klientin) përveç nëse e di ligjshmërinë (sheriatikisht) e rastit (çështjes) dhe përmbajtjen e saj.

02 - Nëse e sheh se e drejta (haku) është në anën e autorizuesit (klientit) të tij, atëherë e mbron atë dhe bën që e vërteta të ngadhënjejë.

03 - Nuk i lejohet ta mbrojë autorizuesin e tij (klientin) për një çështje të cilën e di kotësinë e saj.

04 - Nuk i lejohet të kërkojë për të (klientin) një të drejtë e cila nuk i takon.

05 - Prandaj, nëse e sheh që e drejta nuk është në anën e autorizuesit (klientit) të tij, atëherë nuk i hynë (nuk e pranon) rastit, sepse myslimanit nuk i lejohet ta mbrojë të kotën dhe të keqen. Por duhet ta paralajmërojë (klientin e tij) dhe ta këshillojë që ta ketë frikë Allahun që mos ta ngritë pretendimin (rastin), t’ua kthejë të drejtat atyre që u takojnë, dhe t’ia sqarojë kotësinë e pretendimit të tij, në mënyrë që të tërhiqet duke qenë i bindur.

06 - Disa dijetarë thanë se në rastin e mësipërm e pranon çështjen, por avokatia (mbrojtja) duhet të jetë në të kundërtën e asaj që kërkon klienti, domethënë se ai (avokati) e mbron klientin që të mos i hyjë një çështjet të cilën Allahun e ka ndaluar. Kjo ngase Pejgamberi, sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem, ka thënë: “Ndihmoje vëllanë qoftë nëse bën padrejtësi apo nëse i bëhet padrejtësi!” Thanë: O i Dërguar i Allahut, të ndihmojmë kur i bëhet padrejtësi (këtë po e kuptojmë), mirëpo si ta ndihmojmë kur është i padrejtë?! Ai tha: “Ta ndalosh nga padrejtësia, kjo është ndihma ndaj tij.” E transmeton Buhariu me nr. 6952. Dhe, nëse klienti insiston që ky ta marrë (pranojë) çështjen (rastin), atëherë puna e avokatit duhet të jetë që ta sqarojë të vërtetën dhe t’ia kthejë të drejtën atij që i takon (domethënë të personit me të cilin është në konflikt klienti i tij), dhe kompensimi që e merr në këtë rast është i lejuar (hallall) dhe nuk ka kurrfarë pengese për marrjen e tij.

07 - E, nëse i hynë një çështjeje (rasti) duke qenë i bindur se klienti i tij ka të drejtë, mirëpo më vonë i bëhet e qartë e kundërta e saj, atëherë e ka të ndaluar që të vazhdojë në të, sepse kjo është bashkëpunim në mëkate dhe armiqësi.

08 - Obligohet ta sqarojë të vërtetën dhe ta thotë drejtësinë.

09 - Mos ta favorizojë askënd për shkak të afërsisë, apo shoqërisë, etj, si dhe mos t’i bëjë padrejtësi ndokujt për shkak të armiqësisë (urrejtjes) që ka ndaj tij.

10 - Nuk lejohet që avokati të paguajë ryshfet për ta fituar çështjen, ngase prej dispozitave të paluhatshme të fesë sonë të pastër është që ryshfeti llogaritet prej mëkateve të mëdha. Allahu i Lartësuar thotë: “Ata janë dëgjues të gënjeshtrës dhe e hanë me kënaqësi të madhe atë që është e ndaluar” (El Maide, 42). Haseni (El Basriu) dhe Seid bin Xhubejrin thanë: “Këtu për qëllim është ryshfeti.” I Lartësuari thotë: “Mos ia merrni pasurinë njëri-tjetrit padrejtësisht! Dhe mos u bëni mitëdhënës te gjykatësit për t’ua përvetësuar në mënyrë të paligjshme dhe me vetëdije njerëzve një pjesë të mallit” (El Bekare, 188). Nga Abdullah bin Amri, radijAllahu ‘anhu, transmetohet se Pejgamberi, sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem, ka thënë: “Allahu i mallkuar mitëdhënësin dhe mitëmarrësin”, e transmeton Tirmidhiu dhe thotë: “Hadithi është autentik dhe i mirë.” Në një transmetim tjetër shton: “dhe atë që ndërmjetëson për mitë.” Pra, ndalohet dhënia dhe pranimi i mitos, si dhe ndërmjetësimi për të.

11 - Këtu bën përjashtim rasti kur nuk mund të arrijë ndryshe deri te kthimi i të drejtës apo largimi i padrejtësisë dhe dëmit, siç është rasti të shpëtojë nga një akuzë prej së cilës është i pastër, atëherë sipas xhumhurit (pjesës dërmuese të dijetarëve) kjo gjë lejohet, pavarësisht klienti a bën këtë vet apo përmes avokatit, dhe mëkati bie mbi mitëmarrësin jo mbi mitëdhënësin. Transmetohet se kur Ibën Mesudi, radijAllahu ‘anhu, ishte në Etiopi i kishte dhënë ryshfet dy dinar në mënyrë që të lihej i lirë, dhe tha: “Mëkati bie mbi marrësin dhe jo mbi dhënësin.”

12 - Avokati është punonjës, kështu që patjetër duhet t’i caktohet kompensimi para se t’ia fillojë punës, pavarësisht a përfundon vendimi/gjykimi në dobi të atij që e ka punësuar apo jo. Kjo bazohet në hadithin që e transmeton Imam Ahmedi nga Ebu Seid El Hudriu, se Pejgamberi, sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem e ka ndaluar që të punësohet punonjësi deri sa t’i bëhet i qartë kompensimi (shpërblimi). Kurse, në transmetimin e Nesaiut thotë: “Nëse e punëson një punonjës, atëherë (fillimisht) bëja me dije kompensimin e tij.”

13 - Nëse çështja përfundon në dobi të atij që e mbron dhe ai dëshiron të shtojë (kompensojë) më shumë me zgjedhjen e tij, atëherë nuk ka kurrfarë pengese në këtë.

14 - Ndërsa, kushtëzimi i kompensimit me suksesin apo jo të çështjes (rastit), kjo nuk lejohet.

15 - Nuk ka diçka të caktuar në sheriat se sa duhet të jetë kompensimi të cilin e merr avokati nga klienti i tij në mënyrë që të mos konsiderohet prej tyre që e hanë (merr) pasurinë e tjerëve padrejtësisht. Kjo gjë arrihet me marrëveshje mes tyre.

16 - Këto kushte ishin nëse çështja/rasti paraqitet (drejtohet) tek një gjykatë sheriatike që i përmbahet të gjykuarit me Kuran dhe Sunnet.

17 - Nëse autorizuesi (klienti) i tij zgjedh që rastin ta ngritë (paraqes) tek ndonjë gjykatë që gjykon me ligje të vëna nga njerëzit, atëherë kjo nuk lejohet përderisa ka gjykata sheriatike, kështu që në këtë rast nuk lejohet që ai të ndihmohet. Dijetarët janë në pajtueshmëri se është e ndaluar të gjykuarit tek një gjykatës jomysliman apo me ligje joislame, sepse kjo çështje është kufër (jobesim), dhulm (padrejtësi) dhe fisk (tejkalim i kufijve).

18 - Muslimanët që jetojnë në një vend të kufri apo një vend që gjykon me ligje të vëna nga njerëzit duhet që për mosmarrëveshjet ndërmjet tyre të gjykohen tek një gjykatës mysliman (i cili është i kualifikuar për të gjykuar), të cilën e përzgjedhin dhe caktojnë të gjykojë mes tyre, ose problemet mes tyre i kryejnë duke u pajtuar (marrë vesh) mes veti.

19 - Mirëpo, nëse autorizuesi (klienti) i tij detyrohet që rastin ta ngritë (paraqes) tek ndonjë gjykatë që gjykon me ligje të vëna nga njerëzit, siç është rasti kur çështja veç është ngritur (paraqitur) kundër tij aty, apo nuk ka gjykata tjera (sheriatike) në vendin e tij, atëherë i lejohet avokatit që ta pranojë rastin e tij (duke iu përmbajtur kushteve të lartpërmendura), ngase sikur myslimani ta braktiste ngritjen e çështjes tek këto gjykata, atëherë do t’i bëhej padrejtësi e madhe, ndoshta kjo do të çonte që ai të mbytej, apo të burgosej, apo t’i merrej pasuria e tij, dhe gjëra të tjera. Në këtë gjendje (rast) ai konsiderohet mukrah (i detyruar/imponuar me dhunë), dhe nevoja e merr pozitën e domosdoshmërisë, kurse ‘domosdoshmëritë i bëjnë të lejuara ato gjëra që janë të ndaluara’; Allahu i Lartësuar thotë: “Ai tashmë jua ka shpjeguar ç’është e ndaluar, përveçse kur jeni në shtrëngesë?!” (El En’am, 119). Pastaj, njerëzit sot jetojnë nën hijen e parimeve dhe rregullave të procedurave gjyqësore, nuk mund t’i ikin nevojës për autorizimin e avokatëve të cilët në çdo vend janë bërë si një organizatë botërore pa të cilin njerëzit nuk mund të bëjnë. Kështu që, sikur t’i porositnim të gjithë myslimanët që i përmbahen fesë së tyre për ta braktisur avokatinë, atëherë në mejdan do të mbetnin vetëm ata të cilët nuk do të hezitonin ta zbatonin haramin (gjërat e ndaluara), dhe në këtë ka dëm të madh. Kështu që, myslimanët kanë nevojë për avokatë të cilët janë besnikë dhe të devotshëm.

20 - Mirëpo, nëse këto gjykata me ligje (të vëna nga njerëzit) gjykojnë dhe marrin vendim që atij (klientin) i takon diç më shumë se që është e lejuar me sheriat, atëherë atij nuk i lejohet ta marrë këtë shtesë.

21 - Gjithashtu, nëse këto gjykata me ligje (të vëna nga njerëzit) gjykojnë dhe marrin vendim që ai të ndëshkohet më shumë se që e parasheh sheriati, atëherë i lejohet avokatit që t’i hyjë rastit dhe përmes mbrojtjes së tij ta kthejë ndëshkimin brenda kufijve të sheriatit. Edhe pse kjo çështje më shumë është teorike sesa praktike.

22 - Këshillojmë që avokati më shumë t’iu përmbahet rasteve që kanë të bëjnë me kodin civil apo administrativ, dhe të ngjashme me to, sepse ligjet aty më pak e kundërshtojnë sheriatin e Allahut. Kurse, t’iu largohet rasteve që kanë të bëjnë me kodin penal, ngase shumë ligje aty e kundërshtojnë sheriatin e Allahut, përveç rastit kur ka të bëjë me dobinë më të madhe, siç është rasti kur për ndonjë nga vëllezërit myslimanë është gjykuar me vdekje apo burgim të përjetshëm (apo me kohë të gjatë) për shkak se ai e flet të vërtetën, atëherë nga aspekti i domosdoshmërisë dhe që të evitohet e keqja më e madhe lejohet të gjykuarit tek këto ligje dhe qëndrimi para një gjykatësi jobesimtar që gjykon me to, me qëllim që ta largojë fare këtë vendim apo së paku ta lehtësojë atë.

24 - Nëse të gjitha dyert përplasën para fytyrës së tij dhe të gjitha rrugët (mjetet) i ndërpriten, atëherë e ka obligim që të tërhiqet, përndryshe prezenca e tij aty është bashkëpjesëmarrje në padrejtësi dhe e bartë peshën e mëkatit aq sa është vepra e tij.

25 - Krejt kjo kërkon nga avokati që të ketë dije rreth sheriatit të Allahut, në mënyrë që ta dallojë të vërtetën prej të kotës, dhe që të ketë mundësi të pajtojë mes njerëzve, apo të hartojë kontrata, etj, në pajtim me sheriatin.

26 - Nëse avokati nuk ka dije rreth sheriatit, apo dija e tij është e pakët, atëherë duhet që së pari të pajiset sa më shumë, brenda mundësive, me dije sheriatike para se t’i hyjë një çështjeje. Dhe kjo arrihet ose duke lexuar rreth asaj çështjeje, ose të ketë kontakt të vazhdueshëm me dikë prej dijetarëve apo hoxhallarëve të vendit të tij, në mënyrë që për çdo çështje (rast) që i ofrohet të mund ta pyes atë dhe të arrijë në përfundimin e ligjshmërisë sheriatike apo jo të asaj çështjeje.

P.S. Disa dijetarë kanë thënë: ‘që avokatia te myslimanët e parë konsiderohej si profesion i përbuzshëm, prandaj njerëzit i rrinin larg avokatit, ngase avokati përfiton (han) përmes gjuhës së tij. Është vërtetuar në hadithin që e transmeton Sa’d bin Uekasi, radijAllahu ‘anhu, se i Dërguari i Allahut, sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem, ka thënë: “Nuk do të ndodhë Kiameti deri njerëzit të fillojnë të hanë përmes gjuhëve të tyre”. Kjo i përfshin avokatët, këngëtarët dhe gazetarët. Pra, ata thanë se avokatia është profesion i ligjshëm (sheriatikisht), mirëpo nuk është e lavdëruat tek njerëzit. Sepse, njeriu detyrohet t’ia besojë sekretin e tij tjetrit, kështu që nëse e merr nevojën e tij, atëherë do ta mallkojë atë që e di sekretin e tij, e nëse nuk e merr nevojën e tij dhe dështon, atëherë, gjithashtu do të ndjejë keqardhje pse e përhapi sekretin e tij. Për këtë, kjo klasë e njerëzve nuk janë të lavdëruar, prandaj i shohim se ata vazhdimisht bëjnë mashtrime, përveç atyre që i ka mëshiruar Allahu.

Pra, si profesion avokatia në origjinë është si gazetaria, domethënë është e mirë dhe ka të ardhura të mira (hallall), mirëpo nga aspekti i aplikimit praktik është prej profesioneve më të ulëta. Pra, si profesion ajo është e lejuar me kushte, por aplikimi i saj në realitet është vetëm teorik dhe jo praktik, përveç te ata që janë të përsosur prej avokatëve të devotshëm dhe të ruajtur nga të këqijat, kurse sot ata nuk ekzistojnë apo janë shumë të rrallë.’

Kështu kanë thënë këta dijetarë, sidomos ata u bazuan në atë çfarë e shohin dhe dëshmojnë tek avokatët bashkëkohor, prej mashtrimeve, hileve, tradhtive dhe gjërave të tjera, vetëm e vetëm që ta fitojnë rastin dhe të përfitojnë materialisht.

Këtu më shumë jemi përgjigjur se a lejohet puna në avokati nga aspekti i akides (besimit), prandaj nuk do të merremi shumë me kundërpërgjigje ndaj mendimit të këtyre dijetarëve, mirëpo themi se nëse avokati i përmbush kushtet që i kemi cekur më lartë dhe të cilat i kanë përmendur shumica e dijetarëve, siç e sqaruam më lartë, atëherë nuk mund të konsiderohet ky profesion si i ulët apo i përbuzur, mirëpo avokati shpërblehet për punën e tij, madje në disa raste e ka obligim që të ndërhyjë dhe ta ndalojë të keqen më të madhe. E, si ka mundësi që profesioni i tij të jetë i përçmuar?

Allahu e di më mirë!

0 notes