#Documentatie

[pernillemagda]

Looking forward to this documentary

View this post on Instagram

A post shared by FC Bayern (@fcbayern)

[kalakian]

Lav Diaz sa Episode 1 ng Sandaan, Sangandaan Habambuhay: Remembering Philippine Cinema

Ang mga larawan ay kuha sa opisyal na YouTube account ng TBA Studios

[passionforfiction]

2022 Documentaries Highlight

This year I have watched a lot of documentaries. The first half of the year I watched documentaries on famous people: musicians, actors, basketball players and public figures. These were interesting, insightful and in some cases shocking. In some cases, they made me remember my childhood and my teens. Then I started watching true crime documentaries. I like the investigation process of how these crimes are uncovered. These are unbelievable horror stories and it sadness me to know they are not fiction. We really need to be careful of who we trust.

[sanzameta]

La storia delle dottoresse di Fatou

Le sorelle Siliana e Serena Arena sono due fotografe e videomaker. Nei loro lavori raccontano il lato umano dei contesti che esplorano le tante differenze e della bellezza e autenticità che si trovano anche fra le difficoltà più incredibiliNel 2019 hanno realizzato un reportage fotografico e video delle attività di Diritti al cuore Onlus in Senegal.Quest’anno vogliono tornare a Dakar per…

[thoughtlessarse]

A prominent Dutch organization which lobbies on issues related to Jews, anti-Semitism and Israel has called on the Israeli government to end the war in the Gaza Strip. Naomi Mestrum, the director of the Center for Information and Documentation Israel (CIDI), said Israeli Prime Minister Benjamin Netanyahu has no clear exit strategy now more than eight months since the war began when Hamas militants launched an assault on Israel on October 7. The attack caught Israel off guard on Sukkot, a Jewish holiday, as Hamas attacked a music festival and several kibbutzes. A total of 1,143 were killed and 251 others were taken hostage. The deaths included 731 civilian adults and 36 children, including a baby born hours earlier. An estimated 3,400 civilians and military personnel were wounded, and 20 of the hostages were killed. Israel’s immediate retaliation left 1,609 dead, but in the months since, Israel attacks have killed at least 22,626 adults, 15,000 children, and another 10,000 people are missing, according to the Hamas-led Palestinian Ministry of Health. She noted that Hamas could immediately release the Israeli hostages still being held. “Although the key lies with Hamas, it is time for Israel to push for the end of the war,” Mestrum told Trouw on Wednesday. “The tipping point seems to have been reached; little strategic gain is being made anymore. Gaza must be rebuilt,” she said.

continue reading

Israel was not caught off guard. It had warnings about a Hamas attack at least a month beforehand, and if they had warnings they're unlikely to have ignored them. They probably monitored the whole thing and let it happen because they needed a reason to invade Gaza, hence their tardy initial response. This was as close to being a false flag operation as possible without actually being one.

Also, genocide does not require an “exit strategy” when you intend to take the land.

[bobbiedlifeinphil]

Essential Travel Guide For Former Filipinos

[da-ill-spot]

Movie Trailer: MIXTAPE

Before radio play, the internet and social media, there were mixtapes, and they were key in transforming hip hop from subculture to mainstream. Lil Wayne, Jadakiss, KRS-One, DJ Khaled, 2 Chainz, DJ Clue, N.O.R.E. and more tell the story of hip hop's underground origin in the new documentary Mixtape. Stream Mixtape on August 1, exclusively on Paramount+.

Now someone share your password with me! Lol

[scrolldrollfeed]

From James Bond to Bourne Identity, pop culture have always been fascinated by the life of spies. Audiences have been captivated by how the spy world operates in fiction as too little comes out of the spy agencies such as the CIA, Mossad and R&AW. Movies are bound to dramatize their narrative, which makes sense because movies must resemble life, not copy it. So, it is quite natural that former agents of the intelligence departments (or former spies) have often found no resemblance to spy movies with their real-life missions.

So, here is a list of the 15 best spy documentaries that everyone should watch to get a taste of the real deal.

Read More

[megachirottera]

Le prove che gli antidepressivi causano le sparatorie di massa

Prima delle vaccinazioni Covid, i farmaci psichiatrici erano i farmaci prescritti in massa con il peggior rapporto rischio/beneficio sul mercato. Oltre a fornire raramente benefici ai pazienti, esiste un’ampia gamma… Source: 27 mag 2022; by A Midwestern Doctor on The Forgotten Side of Medicine (more…) “”

[hatem1190]

🚨Urgent Appeal for Help from Gaza🚨

My name is Mohammed, and I am a husband and father of 5 wonderful children. Specializing in Gaza, a place where the vibrant, diverse beams of light were a day of noisy diversity, students practicing in the streets, and diverse attendees and friends. Our city, with its beautiful coastline and historical charm, was a place of fabric in which we dreamed of a better future.🥺😢🥺

We are weary, and the daily struggle to survive in this war-torn reality has taken a heavy toll on us. The place that once gave us comfort and hope now feels dangerous and uncertain, and I worry about what the future holds for my children.

It is with a heavy heart that I share with you the desperate situation my family is currently experiencing in the Gaza Strip. Our home was destroyed long ago, leaving us without any shelter. Now we live in tents as winter approaches, and the conditions are very difficult due to the lack of basic life essentials such as food, shelter and medicine. Despite these difficult circumstances and apparent factors, my family is taking the initiative to feed other affected and displaced people in tents like us as much as they can.

After much painful reflection, my family and I have made the heart-wrenching decision to leave Gaza in search of safety and a chance to rebuild our lives. We are trying to raise €45,000 to escape the war and cover our living expenses abroad for one year, giving us the time we need to find stability and start anew.

Leaving our beloved home, the place where we were born and raised, is not a decision we take lightly. But for the sake of our children and the hope of a safer, brighter future, we must take this step.

We humbly ask for your support. Any contribution, no matter how small, will bring us closer to our goal and help us begin the journey toward safety and a new life.

Thank you for your kindness, understanding, and generosity.🌹🌹✌🏻🫶

Mijn campagne is gedocumenteerd door@gaza-evacuation-funds Documentatie nr. 299

@frustrated-froglet

@vakarians-babe @sar-soor @plomegranate @nabulsi27 @sayruq @palipunk-blog @palestine @communistkenobi @northgazaupdates2 @queerstudiesnatural @bluebellsinthedells @rizzyluke @kordeliiius @self-hating-zionist @raelyn-dreams @unfortunatelyuncreative @licencetokrill-blog @jezebelgoldstone @dykesbat @labutansa @sammywo @autistwizard @tortiefrancis @sparklinpixiedust @feluka @revcuse @golvio @leftistfeminista @star-and-space-ace @rainbowywitch @marscodes @oursapphirestars @annoyingloudmicrowavecultist @boyvander @the-bastard-king @monstermashpotato @ammonitetheseaserpent @girlinafairytale @timetravellingkitty @appsa @applejupiter @brutaliakent @malcriada @retvolution @deansmultitudes @devilofthepit @heritageposts @wellwaterhysteria @crapscicle

[lune-yaks]

✿︎Yax! OC introduction✿︎

(^∧^)

(Click on the drawings for better quality)

It is time to introduce my most recent and second Animaniacs OC.

Juno Warner-Goof : Max and Yakko's child

NAME : Juno Warner-Goof

AGE : Variable, but mostly 6

GENDER : Just Juno :)

SEXUALITY : Doesn't know, doesn't care, romance is gross (their words)

PRONOUNS : They/them

RELATIVES : Max (father), Yakko (father), Wizz (my OC, aunt), Dot (aunt), Wakko (uncle), Goofy (grandpa)

PERSONALITY : Adventurous, dreamy, stubborn, sassy, honest (maybe too honest), naive, a bit of temper, artist, sporty, sensitive, mischievous, kind, grumpy, reckless, overly confident, troublemaker, stealth, sneaky

BIRTHDAY : They were drawn on June 1st

DISORDERS : Autism and ADHD

PHOBIAS : Fear of silence, dark, storms, highs, staying still/quiet for too long can be distressing

HOBBIES : Wrecking havoc, exploring, dancing, singing, building/crafting things, swimming, roller skating, doing gymnastic, reading comics

~♡°•○●☆°•○●♡°•○●☆°•○●♡°•○●☆°•○●♡°•○●☆~

PHYSICAL TRAITS :

Juno has Yakko's skin tone, eyes, feet and nose. He has Max's ears, teeth, tail and hair when it's not in those three little pigtails. They were a purple T-shirt and lavender/greyish sweatpants, as well as a bracelets with pearls of different colors. Their hairties are blue, pink and yellow. Growing up, they have Yakko's skinny figure and height (they wish they'd have taken more from Max regarding this lol).

~♡°•○●☆°•○●♡°•○●☆°•○●♡°•○●☆°•○●♡°•○●☆~

FUN FACTS :

- They love the ocean. They are obsessed, and watches tons of sea documentaties.

- They love science fiction

- They have a lisp due tu their front teeth

- At one point, they were super ashamed if their teeth. Max managed to get them out of this mindset and now, Juno finds them pretty cool.

- Making their dads proud invomves them absolutely turning the place upside down and they get praised for it

- They often brag about their dads being "superstars"

- They hate romance

- They love jewelry

- They have their hair tied almost all of the time, but unties them when they're about to go feral

- Their favorite color is purple

- Their favorite animal is the sea lion

- They want to learn to play instruments but their fingers on any instruments result in a disaster

- They are the popular kid

- They cause all the problems (not on purpose when it hurts other) but always finds a solution

- They love all the weird animals and bugs that are not liked much (like bats, sharks, spiders)

- They are almost always in competition

- They are extremely agile and flexible

- They have 60% of a Warner Bros. side and 40% of a Disney side

- They are learning Spanish

- How they were born is simple, Max and Yakko (adults) asked both the Warner Bros. and Disney animators to draw them a child based of them both

- Yakko and Max often sends them to roast those they don't like

- They aren't afraid at all of things like ghosts and aliens, they'd find them supercool

- The three of them have a full blown concert with their playlist in the car

~♡°•○●☆°•○●♡°•○●☆°•○●♡°•○●☆°•○●♡°•○●☆~

BONDING :

Yakko : Juno and Yakko have an unbreakable bond. Yakko is always the one reading/singing to them before bedtime. He's kind of a doting and overprotective dad, but he is the most down on earth dad and is usually the one being strict when he needs to be, on last resort. He is also the one establishing the rules and making sure the routine stays organised. He is very serious about respectong bedtime, showertime and so on. He and Juno can have never ending unsignificant convos that start at 7pm and by 11pm the convo somehow evolved into a talk about outerpace and its misteries. Yakko loves Juno's childlish innocence and every single second when he's reminded they're growing up makes him nostalgic and panicky. On the rare occasions where Juno would show a bit of anxiety, Yakko would enter a spiral about how he passed his anxiety to the kid and how it's his fault. He loves to teach his kid about everything he's passionate about, and did try to teach him piano.

Max : While Yakko is the dad who establishes the rules and the teacher dad, Max is more of the fun/chill dad that does stupid things with his child and then both get scolded by Yakko (only when it involves them unvoluntarily getting hurt in the process. Otherwise Yakko also cheers for the trouble making). Max is the one giving the nicest cuddles at any moment of the day, but also the one who will randomly yeet Juno in the pool. Like Yakko does with Juno, Max and them have an unbreakable bond. However on the rare occasions where Juno shows insecurity about their teeth, Max gets sad. One becaucause it is his own feature as well, and two because he gets scared that Juno would grow up to be like him as a teen and growing distant from his dad. Max is the one hyping Juno up for ANYTHING. He's the cool dad that allows the rules to be broken once in a while. He did try to get Juno into his sports like basket ball, skateboarding and such, but eventually accepted that Juno was skilled in none of them, and skilled in much different sports instead. But he is always here at any dance/gym competition, cheering the loudest with a sign.

~♡°•○●☆°•○●♡°•○●☆°•○●♡°•○●☆°•○●♡°•○●☆~

BONUS : the nicknames

- Max calls Juno pumpkin, little bean, peanut, little dude, little man, little menace

- Yakko calls Juno honey, lovebug, sweetie pie, cutie pie, baby, THE CHEESIEST NICKNAMES EVER

[abr]

La differenza tra i complottismi più articolati documentati eccitanti rispondenti ai desideri e la realtà di quel che sta succedendo down under grazie a ques'tuomo e agli argentini che l'han voluto, è che i primi indignano e negativizzano nell'impotenza passiva e disfattista, cioè sinistrizzano, mentre la seconda è POSITIVA, SPERANZOSA, PROGRESSIVA, ALTAMENTE GUDURIOSA.

[medewerkers]

Wijzigingen

🌟Nieuw

Browsen zonder advertenties heet voortaan Tumblr Premium! We voegen diverse nieuwe functies toe en de prijs gaat omhoog. Lees er alles over in onze bijgewerkte Help-documentatie (vertalingen volgen binnenkort). Als je al abonnee bent, ontvang je van ons een e-mail met meer informatie over hoe dit je huidige abonnement beïnvloedt. Om een lang verhaal kort te maken: je hebt ten minste 30 dagen voordat de nieuwe prijzen van kracht worden, en in de tussentijd kun je van de mogelijkheden van Premium tegen je huidige prijs profiteren!

Als je lid bent geworden van een community, vind je nu een link naar de nieuwe feed met berichten uit die community in de navigatie op het web (Community’s → Berichten van de community).

Het aantal ongelezen berichten van community's wordt nu verwijderd wanneer je door de feed met berichten van community's scrolt.

Threads met reacties zijn nu beschikbaar voor berichten in community’s (EN). Bekijk ze in elke community waar je deel van uitmaakt!

Privécommunity's kunnen nu uitnodigingslinks inschakelen en deze met iedereen op het internet delen. Bij openbare community’s zijn deze standaard ingeschakeld, maar je kunt ze via de instellingen uitschakelen.

Admins van community’s kunnen nu andere leden tot admin promoveren, maar er is nog geen manier om admins te verwijderen.

Leden die uit een community worden verwijderd, worden daar nu via een pushmelding en een activiteitenitem van op de hoogte gebracht.

Binnen community's zijn we voortdurend bezig met het uitrollen van verschillende stylingupdates, met als meest opvallende een vernieuwde header wanneer je de community op een mobiele telefoon of in een mobiele browser bekijkt.

De pushmeldingen die aangeven dat een blog die je volgt na een tijdje weer berichten plaatst, zijn bijgewerkt met de naam van de blog.

🛠️ Fixes

Als je in Android op de tijdstempels in de header van een bericht van een community tikte, bleef het scherm soms hangen. Dat is nu verholpen. Ook zijn deze tijdstempels voor berichten van community’s op het web nu correct.

We hebben een tijdje geen pushmeldingen verzonden wanneer iemand je uitnodigde voor een community; dat is nu verholpen! De optie om je voor nieuwe reacties op communityberichten aan of af te melden, ontbrak per ongeluk ook een tijdje, maar we hebben die nu weer toegevoegd.

🚧 Nog mee bezig

We zijn ons ervan bewust dat sommige mensen op de Filippijnen problemen hebben met de toegang tot Tumblr of afbeeldingen op Tumblr. We werken eraan om dit zo snel mogelijk te verhelpen.

🌱 Binnenkort

We werken aan een heleboel dingen voor community’s! De volgende stap is de mogelijkheid om leden permanent te bannen, waardoor we de mogelijkheid krijgen om community’s ook zonder uitnodiging open te stellen. Meer ontdekkingsopties en feedverbeteringen gaan daarmee gepaard..

Heb je een probleem? Dien een supportverzoek in (bij voorkeur in het Engels), dan nemen we zo snel mogelijk contact met je op!

Wil je feedback over iets geven? Ga dan naar onze Work in Progress-blog en ga in gesprek met de community.

Wil je Tumblr rechtstreeks met een bijdrage steunen? Bekijk dan de nieuwe Abonneebadge in TumblrMart!

[fashionbooksmilano]

Seta. Potere e glamour

Tessuti e abiti dal rinascimento al XX secolo

Roberta Orsi Landini

Autori dei saggi: Marie Bouzard, Marina Carmignani, Andreina d’Agliano, Franco Franceschi, Dominique Charles Fuchs, Sofia Gnoli, Susan Miller, Roberta Orsi Landini, Maria Pia Pettinau Vescina

SilvanaEditoriale, Cinisello Balsamo 2009, 192 pagine, 120 ill.a colori, 10 ill. bianco e nero, 23x28cm, brossura, ISBN 978883661492

euro 35,00

email if you want to buy booksinprogressmilano@yahoo.it

Sfarzo, raffinatezza e seduzione. Questi sono gli argomenti affrontati nel volume, dedicato alla storia di un materiale tanto antico quanto prezioso: la seta.

Pubblicato in occasione dell’omonima mostra, il catalogo – che inaugura la collana del CeSAC - Centro Sperimentale per le Arti Contemporanee di Caraglio – sottopone all’attenzione del pubblico tre momenti storici in cui la seta, soprattutto attraverso le vesti, ha assunto un ruolo significativo nella storia del costume e della produzione: il Rinascimento, gli anni a cavallo fra Seicento e Settecento, e la prima metà del secolo XX. Il boom della seta, che vede la realizzazione di veri e insuperati capolavori tessili – manifestazione di ricchezza dei ceti più potenti – è il Quattrocento, quando alcuni centri italiani, come Venezia, Firenze o Genova, ne diventano i più importanti produttori europei. Una produzione pregiata che viene accresciuta, fra Seicento e Settecento, dagli scambi con il lontano Oriente: decorazioni bizzarre e fantastiche, ispirate alla cultura figurativa turca, indiana, cinese e giapponese, fioriscono su fondi dalle cromie nuove e brillanti. Il Novecento, con il diffondersi dell’industrializzazione, vede mutare ancora l’aspetto e il significato dell’abbigliarsi in seta. Questa diventa un tessuto di appannaggio quasi esclusivamente femminile, mentre nuovi generi tessili, come crêpes e chiffons, favoriscono l’affermazione di una nuova moda, tutta giocata sulla seduzione. In catalogo, introdotti da saggi critici, sono documentati alcuni capolavori tessili provenienti dal Museo del Bargello di Firenze e dal Centro di Studi di Storia del Tessuto e del Costume di Venezia, nonché abiti di sartorie o creatori famosi – Fortuny, Poiret, Schiaparelli, Capucci – e capi appartenuti a importanti dive o personalità: Rita Hayworth, Mirna Loy e Soraya Esfandiary.

07/04/24

[colonna-durruti]

https://jacobinitalia.it/berlinguer-la-grande-rinuncia/?sfnsn=scwspmo

Berlinguer, la grande rinuncia

Giulio Calella

11 Novembre 2024

Il film di Andrea Segre sul segretario comunista cede alla nostalgia e cerca di rappresentare il compromesso storico come una grande ambizione. Mentre l’eredità di quegli anni andrebbe interrogata in modo radicale

«Qualcuno era comunista perché Berlinguer era una brava persona» cantava Giorgio Gaber all’indomani dello scioglimento del Pci nel 1991, elencando con ironia, e autoironia, i tic e le contraddizioni di chi per decenni in Italia si è definito «comunista».

Guardando Berlinguer. La grande ambizione, il film di Andrea Segre interpretato dallo strepitoso Elio Germano, si ha l’impressione che più di trent’anni dopo lo scioglimento del Pci, e a quarant’anni dalla morte del segretario comunista, non si riesca ancora a procedere più in là di quella rivendicazione. E che questa sia rimasta nella testa non solo dei suoi legittimi eredi (oggi maggioritariamente nel Partito democratico), ma anche di chi – come Segre e Germano – ha un’esperienza politica e una produzione culturale ben più di sinistra. «Berlinguer era una brava persona», un assunto che sembra poterne giustificare ogni scelta politica, anche quelle che hanno influenzato l’involuzione successiva della sinistra italiana.

La grande nostalgia

La beatificazione sembra il destino del segretario comunista fin dal giorno del suo enorme funerale, mostrato con le immagini d’archivio in coda al film. Andrea Segre ed Elio Germano però, in ogni presentazione della pellicola, sottolineano che il loro intento non è santificare Berlinguer ma mostrare l’attualità politica del suo messaggio.

La volontà di non cedere a un’eccessiva retorica sul personaggio è in effetti evidente, portata avanti anche a costo di fare un film meno coinvolgente di quel che avrebbe potuto essere. Gli sceneggiatori e gli attori hanno fatto una rigorosa ricerca storica, attenendosi in gran parte a discorsi e dialoghi effettivamente avvenuti e documentati, alternando anche le scene di finzione con immagini di archivio. Del resto Andrea Segre è soprattutto un bravissimo autore di documentari, e anche La grande ambizione, pur essendo fiction, procede in modo quasi documentaristico.

Va anche riconosciuto al film di Segre il coraggio di affrontare proprio gli anni in cui Berlinguer ha teorizzato e provato a praticare il «compromesso storico» con la Democrazia cristiana. Si concentra su cinque anni della sua vita, quelli che vanno dal colpo di Stato in Cile del 1973 al sequestro di Aldo Moro del 1978, senza indugiare nel racconto della sua formazione politica giovanile in Sardegna, e senza nemmeno citare gli ultimi anni della sua vita politica quando, dopo il fallimento del compromesso storico, si ritrova nel 1980 davanti ai cancelli della Fiat a fianco degli operai in sciopero per 35 giorni, o quando pone la «questione morale» alla politica italiana diventando il nemico politico numero uno di Bettino Craxi e del Partito socialista italiano. Eventi, questi ultimi, che hanno reso Berlinguer davvero amato, ma che a guardar bene ne definiscono meno la cifra e soprattutto l’eredità politica.

Il film però comunica senza dubbio una grande nostalgia. La nostalgia per un tempo che Segre e Germano non hanno mai vissuto, visto che nel 1984, quando Berlinguer morì, erano due bambini di 8 e 4 anni.

Che il sentimento nostalgico possa essere utile alla ricostruzione politica della sinistra, e non solo un esercizio consolatorio, è discutibile. È però comprensibile lo sguardo malinconico verso un tempo di grandi passioni politiche, di milioni di persone in piazza e alle Feste dell’Unità, di dirigenti con una solida formazione culturale e dei vincoli sociali incomparabili all’attuale teatrino della politica-spettacolo sganciata da qualsiasi spazio di partecipazione della società.

Il problema è che, con questa carica di nostalgia, la pellicola non riesce a sfuggire alla santificazione. Fin dalla scelta del titolo: presentare il compromesso storico come una «grande ambizione».

La grande rinuncia

«Secondo me se Andrea Segre ed Elio Germano avessero avuto vent’anni nel 1973, avrebbero odiato il compromesso storico», ha esordito in mondo provocatorio Nanni Moretti alla presentazione romana del film al Nuovo Sacher.

Il film inizia con le immagini del colpo di Stato orchestrato da Henry Kissinger in Cile con cui viene spazzato via il governo socialdemocratico di Salvador Allende che, dopo aver vinto le elezioni, stava portando avanti concrete riforme sociali. Da quel momento Berlinguer esplicita una strategia che era in realtà in elaborazione già da qualche anno: non solo non è possibile nessuna rivoluzione socialista in Italia, ma non è nemmeno pensabile nessuna alternativa politica di governo.

Nonostante le attese generate dall’enorme crescita elettorale del partito e dalle conquiste dei movimenti sociali nell’onda lunga post-Sessantotto, la via democratica al socialismo che propone Berlinguer è a dir poco tortuosa e contraddittoria: non si può governare nemmeno se una coalizione delle sinistre dovesse raggiungere il 51% dei consensi perché si rischierebbe un colpo di Stato orchestrato dagli Stati uniti e reso possibile in Italia da una potenziale alleanza tra la destra democristiana e i neofascisti. E per evitarlo bisogna accettare proprio l’ombrello statunitense della Nato e sostenere un governo guidato proprio dal massimo esponente della destra democristiana: Giulio Andreotti.

Nel film, pur di far apparire Enrico Berlinguer senza macchie, si finisce per sminuirlo nelle poche scene che non potevano essere documentate storicamente: quelle degli incontri riservati con Moro e lo stesso Andreotti. In questi colloqui Berlinguer appare un ingenuo, convinto che la sua linea sia l’unica possibile per mantenere un regime democratico in Italia, ma sostanzialmente preso in giro dai ben più scafati dirigenti democristiani che non concedono nulla in cambio della «non sfiducia» del Pci che permette al Governo Andreotti di stare in piedi. Nulla se non l’inutile presidenza della Camera a Pietro Ingrao.

Ma anche di fronte alla composizione dei ministri e alle concrete politiche di quel governo (che tra l’altro blocca il meccanismo della Scala mobile per adeguare i salari all’inflazione, abolisce ben 7 festività e aumenta l’Iva) Berlinguer persevera nella linea del compromesso. Bisogna rinunciare non solo al socialismo, non solo all’alternativa politica tramite democratiche elezioni, non solo alla difesa degli interessi di lavoratrici e lavoratori ma persino all’opposizione alla peggiore destra democristiana che flirta coi neofascisti. Tutto pur di salvare la democrazia.

A guardar bene è una rinuncia che poi diventerà una ricorrenza per la sinistra dei successivi cinquant’anni.

La grande delusione

A questa rinuncia seguì una grande delusione. Non solo nel movimento studentesco che scoppiò nel 1977 o nella sinistra extraparlamentare. Gran parte del mondo operaio e comunista fu completamente disorientato da questa linea, come mostrò proprio nel 1977 il capolavoro cinematografico di Giuseppe Bertolucci e Roberto Benigni, Berlinguer ti voglio bene, film spesso citato ma in realtà poco visto e soprattutto poco compreso.

Dopo la vittoria nel referendum sul divorzio nel 1974 e la crescita alle elezioni amministrative del 1975, non era più un tabù sognare il sorpasso sulla Dc nelle elezioni politiche del 1976. Il sorpasso poi per poco non ci fu, ma il Pci raggiunse il suo massimo storico in voti assoluti: 12 milioni e 600 mila. Anche il contesto europeo era promettente: nel 1974 c’è la rivoluzione dei garofani in Portogallo, nel 1975 finisce il franchismo in Spagna, nel Regno Unito governano i laburisti, in Germania sono al governo i socialdemocratici, in Francia cresce il cartello elettorale che tiene insieme socialisti e comunisti e che qualche anno dopo eleggerà presidente François Mitterand. La scelta di escludere a priori qualsiasi possibilità di governo di coalizione delle sinistre – che a prescindere dalle possibilità di riuscita avrebbe dato una prospettiva politica ai dieci anni di movimenti del nostro paese – produsse una delusione molto diffusa. Specie quando il Pci finì per sostenere il governo Andreotti. Tanto che nelle successive elezioni politiche del 1979 il Pci perse un milione e cinquecentomila voti, e non tornò mai più ai livelli di consenso del ‘76 (tranne la fiammata alle europee del 1984 segnate drammaticamente proprio dalla morte di Berlinguer).

[jurjenkvanderhoek]

HOUTSKOOL. HOE SIMPEL WIL JE HET HEBBEN

Het gebonden boek “Houtskool Holzkohle Charcoal” krijg ik in een pakketje waarin een verkoold takje hulst bijgesloten is. Althans dat het hulst is staat op het papiertje waarin het is gewikkeld. Wanneer ik het stokje uit het papiertje rol en het tussen de vingers neem, er een lijn mee zet, heb ik meteen het gevoel dat de kunstenaars ervaren tijdens het project waar het boek de catalogus van is. Meteen denk ik verbonden te zijn met de natuur. Dat ik de spreekbuis ben van die natuur. Een brokkelige lijn is de aanzet tot een boom, het bos, een landschap – toch altijd iets van vegetatie, zij het werkelijk of abstract. Dit houtskoolstokje staat symbool voor mijn exemplaar van het boek dat mij wordt toegestuurd door Emmy Bergsma. Zij is, samen met collega-kunstenaar Lisanne Sloots, initiatiefnemer van een artists-in-residence project van een groep tekenaars in Kloster Bentlage. Zij zijn ook de curatoren van de daaraan verbonden tentoonstellingen in Rheine en in Rijksmuseum Twenthe. De periode draait om het werken met houtskool, zoals de titel van het boek niet mis te vatten aangeeft. De uitgave is de catalogus van de tentoonstelling en de documentatie van het gehele project.

Een negental kunstenaars gaan de uitdaging aan om zelf houtskool te stoken en daarmee tekeningen te maken geïnspireerd door de omgeving en door elkaar. Er ontstaan samenwerkingen en gezamenlijk vervaardigde kunstwerken. De kunstenaars dagen elkaar uit en trekken met elkaar op in een gezamenlijke opbouwende creativiteit. Eerst worden verschillende soorten hout gestookt tot houtskool, zodat de kunstenaars daarmee aan het werk kunnen. In het boek worden drie stookmethoden omschreven. En wordt de geschiedenis van het tekenmateriaal houtskool toegelicht.

‘Tekenhoutskool is niets anders dan verkoold hout dat wordt gestookt van takken en twijgen’, lees ik in het boek, ‘volgens een proces waarbij geen of weinig zuurstof wordt gebruikt’. Houtskool is vrijwel het eerste materiaal waarmee de prehistorische mens zijn leefwereld op harde rotswand vastlegt. Houtskool is een oermateriaal en raakt heel erg aan de kern of basis van het bestaan. Het is eenvoudig te winnen uit de natuurlijke omgeving. Misschien dat men er in die vroegste tijd bij toeval tegenaan gelopen is. Bij het vuurtje stoken om voedsel te verhitten of zichzelf te warmen zal het een restverschijnsel geweest zijn. Iemand pakt een verkoold stokje op en ontdekt dat er lijnen mee getekend kunnen worden, vlakken gezet. Door harder of zachter te drukken komt structuur, verschil in zwartsel en verschijnt een tekening. In die eerste tijd zijn de diverse uitdrukkingen met houtskool te maken uitgevonden en onderscheiden. Door de tijd heen naar nu is daarin eigenlijk weinig veranderd.

Van een verscheidenheid aan takken en twijgen kan houtskool worden gestookt, De een heeft een open structuur dat een grijzig zwart geeft, een andere houtsoort is dan weer dichter en compacter wat een betere kwaliteit van het zwart geeft. Belangrijk is dat het hout grondig wordt gebrand, lees ik in het boek dat naast catalogus als handleiding opgevat kan worden, anders krijgt het resultaat een niet gewenste bruinige kleur. Hoewel de oudste mens met het houtskool al vrije op zichzelf staande tekeningen maakt, is het materiaal in de eeuwen daarna gezien als te gebruiken voor schetsen en de opmaat tot autonome kunstwerken. Pas later en tot voor kort heeft het tekenen zich een gelijkwaardige status binnen de andere kunstvormen verworven.

‘Het delen van ateliergeheimen en het geloof dat het delen van kennis niet leidt tot het verlies van uniciteit, maar juist verrijking brengt, is een belangrijk onderdeel van dit houtskoolproject’, lees ik verderop in het boek. Juist het bekijken van elkaars specifieke techniek of werkwijze, het uitwisselen van kennis over de gebruikte papier- en houtskoolsoorten en het samenwerken aan eenzelfde tekening zijn een opwaardering voor de werkperiode. Met het onderling delen van ervaring en bekwaamheid heeft de individuele kunstenaar baat bij het eigen werk en voor de ontwikkeling. In de twee werkweken hebben de kunstenaars hun grenzen verlegd door zich open te stellen voor de mogelijkheden van het materiaal en voor elkaar. Een winwin-situatie dus.

De negen gerenommeerde kunstenaars, die zorgvuldig zijn geselecteerd uit drie landen, krijgen een eigen gezicht in het boek. Ze worden bevraagd door Josien Beltman van Rijksmuseum Twenthe. Delen hun ervaring met het materiaal houtskool, geven uitleg over de eigen werkwijze en omschrijven hun verwachting en ondervinding van de werkperiode. Naast de teksten toont de catalogus een keur aan voorbeelden van werken. Niet enkel de individuele tekeningen, maar ook de werkstukken die in het groepsproces zijn gemaakt. Uit de gesprekken blijkt dat de kunstenaars het fijne van houtskool vinden dat je direct contact hebt met je werk, er zit niets tussen, niet anders dan het stukje verkoold hout. Mijn ervaring dus ook met dat stukje hulst. Het is een techniek die het handgebaar laat zien. Vanwege de kracht én kwetsbaarheid zijn er veel nuances aan te brengen in de tekening. In één beweging staat het zwart op papier, maar is er tevens de mogelijkheid om in heel lichtgrijs te werken aan details. Men vraagt zich af hoe kleurverschillen te tonen met houtskool, wel zo dus. De kunstenaars leren van elkaar welke uitdrukking past bij het materiaal. Ze zijn in hun werk op zoek naar het zwartste zwart, naar zwart dat diepte suggereert zodat je er als het ware in kan verdwijnen.

Opmerkelijk is dat het houtskool aansluit bij de omgeving waarin de tak of twijg is gevonden. Die omgeving, dat landschap, probeert de kunstenaar vast te leggen. Meestal gebeurd dit in een realistische stijl of althans een aanpak waarin de werkelijkheid niet ver weg is. Anderen drukken hun gevoel bij en de ervaring aan de betreffende omgeving uit. Dit gebeurt in minder ware beelden en heeft een meer abstracte vormgeving. De tekening is een reflectie van wat men ervaart op een bepaalde plek en doet dit met het materiaal specifiek eigen aan die plek. Meer natuurlijk aan de basis kun je niet komen.

Tekenen kun je altijd en overal doen vindt Marcel van Eeden in zijn bijdrage aan het boek. “Ook als je arm en dakloos bent. Het materiaal kun je altijd wel vinden en het is makkelijk mee te nemen. Je bent niet afhankelijk van een atelier of dure spullen. Een stompje potlood, een paar enveloppen en een oude regenjas voldoen. Het bankje in het park als studio. Heel romantisch allemaal. (…) Het is nog steeds alleen maar zwart krijt op een lichte ondergrond. Geen gemeng met kleuren en andere toestanden. Hoe simpel wil je het hebben (…) Met minimale middelen een maximaal resultaat.”

En die resultaten zijn rondom gestrooid in de catalogus tussen de informatieve teksten. De lezer leert niet alleen over het materiaal houtskool, wat daarvan de geschiedenis is en hoe het gestookt wordt, maar doet ook kennis op van het werken met de zwarte materie. Hoe basaal het is en welke sublieme effecten ermee kunnen worden bereikt. Doordat de kunstenaars zo aan elkaar verschillende stijl en techniek gebruiken is het interessant te zien wat daarvan de uitkomsten zijn bij het werken met houtskool. En daarbij bijzonder wat ze in gezamenlijkheid tot uiting brengen. De catalogus is speciaal omdat het de weerslag is van een uniek experiment, een uitzonderijk project. Het brengt belevingswerelden samen om ervaringen op te doen met het meest oude materiaal dat gebruikt wordt bij het maken van kunstwerken.

Houtskool Holzkohle Charcoal. Werken met tekenhoutskool door Daniela Baumann, Emmy Bergsma, Benjamin Nachtwey, Gerben Dirven, Fabrice Cazenave, Lisanne Sloots, Agatha van Amée, Susanne van Bülow, Jitske Bakker. Catalogus van een project. Uitgave Kloster Bentlage & Rijksmuseum Twenthe, 2024.