#Bergense School

[geritsel]

Johannes Graadt van Roggen - dunescape, ink wash drawing

[twafordizzy]

4K-NL-S

Berend Strik (1960, Nijmegen) maakt objecten en doeken die nauwkeurig afgewerkt zijn maar waarvan de betekenis niet altijd meteen duidelijk is. Samen met een groep bevriende kunstenaars (Capital Gaines) stelde Strik kunst als consumptie-artikel ter discussie. De Nijmegenaar gebruikt ambachtelijke technieken als glasblazen en borduren om de verbinding met het dagelijks leven te krijgen/hebben. Gé…

[musea-reviews]

stedelijk museum Alkmaar

(City Museum of Alkmaar) ‘’The starting point for anyone who wants to experience the history and art of Alkmaar’’

Location: Alkmaar, North Holland, The Netherlands Price: 13,50 / Students Free Duration: 1 - 2 hours Transport: Less than 10-minute walk from Alkmaar train station Language: Dutch, English Activities: Look at historic art, and learn about the fight of Alkmaar against the Spaniards. Date of visit: Wednesday 17th of May 2023 Expo at that time: Van Gogh, Cézanne, Le Fauconnier & de Bergense School.Website

Classy When I entered the museum, I put my bags and jacked in a locker and got a ticket. Then I got an audio tour and a man explained to me how the museum worked. Just like Het mauritshuis there where museum guards standing on every corner, even tho most paintings by famous artists here (like van Gogh) were copies and not original. The paintings from other painters were real. I sadly didn't take any pictures since my phone was dead, and I didn't have a charger with me. In the expo, the audio tour told the story of artists that were heavily inspired by van Gogh, which was not a good thing back in the day. The art schools thought his work was lazy with big paint strokes and not mixing in all the colors right.

450 jaar Alkmaars ontzet it has been exactly 450 years since the Siege of Alkmaar. Where Alkmaar won from the Spanish and started the end of the 80-year war. The 80-year war (1568 – 1648)  was started by religion, Spain kept taking in more land in the south and spreading Christianity. In the Netherlands, they believed in paganism and Norse mythology, later changed into rooms catholic by the Roman Empire. But now Christianity took over, which made a stronger divide between wealth, churches were really rich and people were really poor. De Beeldenstorm (Iconoclastic Fury) was the turning point in this and is seen as the start of the 80-year war. At the Beeldenstorm the Calvinists (major branch of Protestantism) went into churches and took down the riches, breaking statues, paintings, gold, and other things of worth. After the Spaniards heard from this disrespect for the religion they love so much, they came to ‘’safe the day and bring order’’. So they got 10,000 people executed for these deeds. They couldn't execute the prince of orange, but did take his belongings, including his son, back to Spain. This made everyone angry, and no one was on Spain's side anymore. Then a lot of fighting back and forth, even the French and English got in on it. And then 80 years later they made peace, however the Netherlands was not allowed to keep south Netherlands (now Belgium)

Because of Alkmaar's victory, other cities learned how to drive the Spaniards out. The whole basement of the museum is dedicated towards this war. In my opinion, this part of the museum was the most interesting, however, they were almost closing, so I felt rushed and couldn't take my time. 

Would I pay the price: I find the price reasonable, and it's great that students and anyone under 18 get to go for free. Would I revisit it: Not really, maybe I just don't have that connection to Alkmaar, but it did not interest me that much. Who do I recommend it to: Historical art enthusiasts, or people from Alkmaar

Interactive:         3 Educational:       2 Storytelling:      4 Price:                 4 Memorable:       2

Total score:        3

[jurjenkvanderhoek]

SCHILDERS ZIEN DE OORSPRONKELIJKHEID VAN HET FRIESE LAND

Henk Dijkstra gaf als directeur 15 jaar leiding aan het Fries Landbouwmuseum. Vorig jaar trad hij terug en bij wijze van afscheidscadeau schreef hij de uitgave “de schilders van het Friese land”. Het boek staat op zichzelf, maar kan op dit moment gezien worden als de catalogus bij de tentoonstelling met dezelfde titel. Deze is in het museum te zien tot eind oktober. In deze expositie zijn schilderijen samengebracht waarin de boer, het landschap, de dieren en de bedrijfsgebouwen worden belicht door de ogen van kunstenaars. De uitgave geeft een naslagwerk voor thuis, in het museum kunnen de kunstwerken live worden bekeken. Dat laatste geeft een extra dimensie aan het verhaal van het Friese land.

Het boek overigens past uitstekend in de reeks “de schilders van” dat uitgeverij WBOOKS nog telkens laat uitbreiden. In deze serie zijn al een groot aantal werken verschenen. Ieder zichzelf respecterende stad namelijk, elk volwassen dorp en weidse streek rondom kent wel de eigen karakteristieke beeldend kunstenaars. Of waren ooit kunstenaarskolonie dan wel herbergden een -vereniging. Met deze boekenreeks brengt de uitgever kunstzinnig Nederland in kaart door de vaderlandse kunst op de kaart te zetten. Een mooi tijdsdocument dat Nederland van een andere kant laat zien dan het gangbare snelle inzicht. Want het staat onomstotelijk vast dat de kunstenaar de wereld anders beschouwt, op een andere manier kijkt, een open blik heeft. Wij, de ‘gewone’ mens, kan daarvan alleen maar genieten. De kunstenaar leert ons anders kijken. Na het doornemen van boeken in de reeks zie ik Staphorst anders, bekijk ik de duin- en bollenstreek beter, beschouw ik de Veluwezoom meer intens en begrijp ik De Ploeg en de Bergense School.

Vanzelfsprekend benadert Henk Dijkstra het Friese land vanuit zijn kennis van het boerenleven. In het landbouwmuseum immers beleeft de bezoeker de impact die de landbouw had en heeft op de cultuur, de economie, het landschap en het platteland. Met de permanente expositie van machines, gereedschappen, fotodocumenten en schilderijen laat het zien hoe de geschiedenis van Friesland verweven is met het boerenbedrijf. Door de beeldende kunst en de landbouw met elkaar te verbinden, want dat is wat Dijkstra doet in het boek, schetst hij een inzichtelijk beeld van het Friese land van vroeger tot vandaag. De historie van het platteland in het algemeen en deze provincie in het bijzonder. Een geschiedschrijving derhalve in woord en beeld. Documenteerden de eerdere schilders de omgeving en de bedrijvigheid daarin, de hedendaagse kunstenaars gaan meer uit van hun eigen gevoel in en bij het landschap. Maar een ieder tekent onbewust de transformatie van de omgeving. Leggen een tijdsbeeld vast, maken herinneringen.

Het boek dus bevat informatieve teksten over landbouw en veeteelt. Een keur aan schilderijen en tekeningen met het Friese landschap als onderwerp illustreren het verhaal van ploeteren en zwoegen, dieren op erf en land; oude en nieuwe landschappen. Een speciale plaats neemt de boerderij in als centrum van bedrijvigheid, kathedralen in het landschap waar de boeren hun geloof in de schepping handen en voeten geven. Vooraleer wil het boek laten zien hoe beeldend kunstenaars hun 'heitelân' zagen en zien, ervaren en beleven. Van binnenuit als ervaringsdeskundigen, maar ook van een afstand denkend aan hun wortels. Daarnaast geven deze afbeeldingen aanleiding een aantal onderwerpen bij de horens te vatten die de landschappelijk rijk bedeelde provincie betreffen. Als geen ander deel van Nederland heeft Friesland elk landschapselement van de vele die de lage landen rijk is. Maar het gaat in deze niet om de bossen en de meren, niet om de wadden of de eilanden. Eerder om de weilanden, het vlakke land met daarin de sloten en greppels. De klei, Het Bildt. De boerenspullen en het vee. De bewerking van het land, het zaaien en het oogsten, het beweiden. Het is niet de recreant waar het boek op oogt, maar laat de andere kant van de toeristische trekpleisters zien. Juist dat waar deze provincie uit is ontstaan, de grondlegging van wat nu standaard is. Net even kijkend langs die mooie plaatjes in de VVV-folder, naar de pure ongekunstelde schoonheid achter dat wervende decor.

Het boek van Henk Dijkstra kan gezien worden als een reisgids langs de oorspronkelijkheid van Friesland, maar is eerder een zakboek om het zijn van deze provincie te doorgronden. De door Dijkstra gekozen afbeeldingen van kunstwerken, die voor een groot deel uit de collectie van het Landbouwmuseum en de andere Friese musea genomen zijn, maken de uitgave tot een kijkboek. Een naslagwerk om de kunstenaars die in Friesland hun oorsprong vonden en nog vinden te rubriceren. Maar het boek wil daarbij niet volledig zijn, want alleen zijn die schilders erin opgenomen die iets met het onderwerp namelijk het Friese land hebben. Het wil geen opsomming van de Friese kunstenaars zijn. Geen kunstenaarslijst waarin de grote en de kleine namen zijn opgenomen. Er staan daarom vele schilders ook niet in, omdat deze andere zaken op doek hebben gezet die niet het landleven betreffen of in mindere mate deze laten zien. Henk Dijkstra wil en kan niet compleet zijn. Is dat wel waar het dit onderwerp betreft, want welhaast iedere schilder die het landschap in het oeuvre heeft vind ik in dit boek. Stellende de omgeving die door de landbouwer is bewerkt. Daarom geen bos en heide, schar of meer. Die specialisatie sluit een aantal kunstenaars dus bij voorbaat uit.

In de tekst waar hij de ontwikkeling van het boerenbedrijf en de landbewerking omschrijft probeert Dijkstra volledig te zijn. Het is een interessante beschrijving van het ontstaan van het Friese land. De manier waarop de arbeid werd gedaan en zich heeft ontwikkeld van handwerk naar machines ter ondersteuning. De oprichting van coöperaties. Friesland was een boterprovincie met kaas als bijproduct stelt Dijkstra. Vee beweide het grasland en akkerbouw was van minder belang. De afgebeelde werken in het boek zijn ter illustratie van dat educatieve verhaal. En documenteren eens en vooral de leerzame hoofdstukken. Want wil het museum de bezoeker wegwijs maken in en waardering laten krijgen voor het landleven, het boek doet dat op papier nog eens dunnetjes over. Een gedegen naslagwerk. Ook al omdat van iedere kunstenaar bij het afgebeelde werk van de persoon een korte omschrijving is gegeven, een soort van biografie XXS. Zo komt niet alleen het landschap tot leven, maar krijgt de lezer tevens inzicht in de maker van het werk. De beweegreden, de inspiratie en de aanleiding de compositie te maken. Niet enkel wordt deze op een realistische manier in beeld gebracht, veelal met een onderhuidse stemming, maar ook is de ervaring in een expressionistische en abstracte sfeer gezet.

Het verhaal van het Friese land schetst zeker niet een beeld van de geschiedenis van de kunst en haar kunstenaars in deze provincie, maar wil veeleer sec de historie van de landbouw beschrijven. De kunst is daarbij een goed hulpmiddel om te laten zien hoe Friesland zich in de loop der jaren heeft ontwikkelt. Een bloemlezing van schilders en tekenaars heeft zich in hun oeuvre gebogen over dat landschap. Niet alleen zijn bij wijze van spreken de koeien in het weiland of de schapen op het veld in verf vereeuwigd, maar ook is een indruk gegeven van de veranderende cultuur. De herziening van de boerderijen en de bewerking van het land door aangepaste regelgeving en de evoluerende kijk op het boerenbedrijf en de omringende natuur. De kunstenaars geven een tijdsbeeld, laten zien hoe het landschap ervaren kan worden meer nog dan woorden dat kunnen uitleggen.

De schilders van het Fries land. Tekst en beeldredactie Henk Dijkstra. Uitgave WBOOKS, 2023. Tevens is er een Friestalige editie verschenen.

[bal-bullier]

Charley Toorop

Zelfportret met drie kinderen (1929)

[kundst]

Dirk Filarski (NL 1885-1864)

Mountain Landscape (1917)

[toosvanholstein]

Een eeuw later opnieuw The Roaring Twenties

Een eeuw geleden had je The Roaring Twenties, maar die van deze eeuw zijn ook Roaring begonnen. Ook bij de K10D van Bergen, de Kunst Tien Daagse in kunstenaarsdorp Bergen (NH). Met daarin een Roaring aandeel van mij. Lees en kijk maar in TOOS&ART #kunst

Bergen Een jaar later dan bedoeld zit ik nu in het Noord-Hollandse Bergen. Want wie had kunnen bevroeden dat ‘The Roaring Twenties’, het pré-corona verzonnen thema voor de Kunst Tien Daagse van Bergen 2020, zo toepasselijk zou worden? Niemand, denk ik. De Roaring Twenties uit de 20e eeuw kennen we. Maar dat onze 21ste eeuwse Twenties zo ‘Roaring’ zouden beginnen? Verzin ‘t maar eens. Een…

[roosknap]

Frans Huysmans (1885-1954)

Bergen o Bergen

[tiredbiostudent]

Heyyyaaaa!I came across your blog and absolutely love it - specially as a Norwegian living in Canada (I’m a Bergenser!!) I was wondering: have you considered going to Norway for your grad studies?? Schooling is for free, even for international students!

hei!! I lived in bergen from january to july last year and I loved it so much 🥰 and I definitely have! like you said, free tuition is a #blessing but I also love arctic biology so next year I’m probably going to apply to UiT at least

[ftnbooks-blog]

Martin Monnickendam (1874-1943)

Jewish born Martin Monnickendam never became known in the Netherlands until two decades ago (1999) the Joods Historisch Museum devoted a retropective exhibition to the artist. He painted every day life and some great interiors of Synagoges in the years just after WWI but with these only reached local fame within the Jewish community. It was not until the DE BERGENSE SCHOOL grew in popularity that…

[beatfmheiloo]

De luchten van de Bergense School bij Kranenburgh

De luchten van de Bergense School zijn tot en met 29 november te zien bij museum Kranenburgh.

[geritsel]

Johannes (Job) Graadt van Roggen - Dutch dune landscapes

[twafordizzy]

NL-4K-K

Herman Kruyder (1881-1935, Lage Vuursche) rekenen we tot de expressionisten. Zijn werk zet de toeschouwer vaak op het verkeerde been. Bij nadere beschouwing vinden we wreedheden en wanklanken, die met kinderlijke verwondering zijn neergezet. Kruyder worstelde met zichzelf en zijn omgeving. In zijn schilderijen komt de dreiging vaak van buitenaf en is er verwarring over het paradijs dat verloren…

[dutch-and-flemish-painters]

Arnout Jacobus Gustaaf Colnot (Amsterdam, January 26, 1887 - Bergen (NH), July 14, 1983) was a Dutch painter, graphic artist, draftsman and lithographer. He is the father of Guustaaf Colnot and the painters Karel Colnot and Clara Colnot.  He is considered to belong to the Bergense School. He lived from 1913-1932 in the North Holland place called Bergen, a place where many artists lived at the time and worked in the painting district of the Bergense School. From 1943-1969 he lived in Amsterdam. At the end of his life he lived again in Bergen. He has made several artistic trips, including to Bruges and Paris. He was a member of Arti et Amicitiae (Amsterdam) and the Vereeniging Sint Lucas. He is the teacher of Kees Boendermaker and Rinus Duin. Arnout Colnot is largely autodidact. He received his artistic education in 1901 and 1907 at the Jan Maandag decoration studio. His work shows characteristics of the Bergens School, a school that is known to combine influences of Cubism with an expressionism in dark shades. He painted trees, figure shows, interiors, landscapes, winter landscapes, moonlight landscapes, forest landscapes, portraits, cityscapes, villagescapes and still lifes. His work 'still life with korhanen' is in the collection of the Abbemuseum in Eindhoven.

[jurjenkvanderhoek]

LEVEN EN WERKEN VAN DE ONBEKENDE HUYSMANS GEBOEKSTAAFD

Het lijkt verdacht een cold case. In deze draait het echter niet om een ernstig misdrijf of een fataal ongeluk. Een zaak waarvoor een dader wordt gezocht. Het gaat hier om een kunstenaar waarvan weinig bekend is. Een kunstenaar wiens daden groots waren, maar die als mens in de vergetelheid schijnt weggegleden. Uit die schilderijen en andere kunstzinnige uitingen is al een beeld van deze mens te maken, want een kunstenaar verbergt zich toch in zijn werk. Verschuilt zich er niet achter, maar legt zijn wezen in de potloodlijnen en verfstreken. Zijn sporen zet hij zo in de tijd. De auteurs van het boek “Frans Huysmans en de Bergense School”, Jan C.A. van der Lubbe en Margot Jongedijk, zijn de geschiedenis in gedoken, deden sporenonderzoek en lazen getuigenverslagen, en kwamen boven met een gedrukte uitgave die recht doet aan deze bijzondere kunstenaar. Zij besluiten hun schrijven dan ook “met dit boek hopen wij daarin (de relatieve onbekendheid – JK) verandering te brengen en Frans Huysmans in elk geval de aandacht te geven, die hij met zijn veelzijdige oeuvre heeft verdiend”.

Huysmans komt in het rijtje kunstenaars van de Bergense School maar amper voor. Wordt over het hoofd gezien. Dit kan als reden hebben dat hij al bijtijds is vertrokken uit het duinlandschap van Noord-Holland naar de bossen en velden op de Veluwe. Schilderijen zijn er wel, maar de maker ervan heeft weinig aandacht. De onderzoekers hebben toch een beeld kunnen maken, ondanks het gebrek aan gedegen beschrijvingen. Stukje bij beetje is de puzzel compleet gemaakt van een man die toch een buitengewone plaats in de kunstgeschiedenis van de lage landen verdient. Vooral door uiteenzettingen en catalogisering van tentoonstellingen komt een beeld van Huysmans naar voren. In diverse recensies is zijn werk genoemd en beschreven. Voordrachten van zijn hand lichten de sluier op van gedachten en ideeën van de man zelf.

Door de voorhanden zijnde schriftelijke getuigenissen van mensen in zijn nabijheid hebben Van der Lubbe en Jongedijk een reconstructie kunnen maken. In het boek worden veel tentoonstellingen beschreven, komen kunstenaars aan bod om hem heen – waarmee hij samenwerkte of een ontmoeting had in de verschillende kunstenaarsverenigingen waarvan hij lid was. Deze figuren worden wel breed uitgemeten, zodat het lijkt alsof de schrijvers een beeld willen geven van de tijd en de sfeer waarin Huysmans kunstenaar was. De levens waarmee de schilder in aanraking is gekomen krijgen ruim aandacht, omdat zijn eigen biografie nauwelijks gekarakteriseerd kan worden. Zo schijnt het, want vooral door de gevonden documenten en afbeeldingen uit beperkt toegankelijke collecties en krantenartikelen, in vergeelde gebundelde vorm of door digitalisering meer eenvoudig inzichtelijk gemaakt, heeft het net zich gesloten rond deze grote onbekende van de Bergense School. Hij is opgespoord, er is een profielschets gemaakt, zaak gesloten.

Frans Huysmans mag dan als mens een onbekende zijn geweest, als kunstenaar is hij met zijn werk op de voorgrond getreden. Werk van zijn makelij is wel alom bekend, echter weten vele liefhebbers niet wie achter zijn bekendste schilderijen schuil gaat. Het werk is gesigneerd, dat wel, maar de naam Huysmans zegt weinig mensen iets. Hij voelt zich met anderen aangetrokken door het verstilde landschap langs de kust tussen duin en polder en in de bossen en heuvels, vooral omdat de omgeving van Bergen en die van Nunspeet ver verwijdert is van de drukte van Amsterdam. Hij laat zich inspireren door de ‘gewone’ mens in het leven en werk op het land. De natuur en het landschap is een dankbaar onderwerp van vele van zijn schilderijen.

In de expressionistische benadering van de Bergense School voelde Huysmans zich thuis, maar hij sloot zijn ogen niet voor andere stromingen. “Huysmans heeft zich nimmer in zijn kunst tot een bepaald ‘isme’ laten verleiden”, lees ik ergens in het boek, “steeds bleef hij experimenteren en vooral in zijn naoorlogse werk gaf hij blijk van grote vitaliteit. Steeds zit deze schilder vol nieuwe plannen en telkens weet hij zich te vernieuwen”.

Huysmans blijft niet bij het schilderen alleen, ook houdt hij zich bezig met het ontwerpen van toneeldecors en -kostuums, glas-in-lood en tegeltableaus. Hij was een dubbeltalent, een veelzijdig kunstenaar. Een multi-stilist. Alle stromingen, van impressionisme, expressionisme tot realisme, komen terug in zijn werken. Zowel het vrije werk als de toegepaste kunst. Het boek toont een groot aantal voorbeelden daarvan uit zijn oeuvre.

Ook maakte Huysmans zijn eigen verf waardoor zijn schilderwerk een volgens kenners en critici bijzondere heldere uitstraling kreeg, tinten die zijn ‘gemoedsaandoening konden openbaren’ en ‘met een verhoogde glans zoals wij die van de oude meesters kennen’. Over hem werd geschreven dat hij “in zijn werk een kleur, warmte en atmospheer weet te leggen, waardoor hij schepper is met verf”. Deze bezigheid van het eigenhandig wrijven van de verf leidde uiteindelijk tot zijn vroege dood door loodvergiftiging. Maar voordat dit zover is, hij op 69 jarige leeftijd overlijdt, gaat er een boeiend leven aan vooraf. De beschrijving van het onderzoek heeft ook een boeiend boek opgeleverd. Een boek dat vrijwel in één adem kan worden uitgelezen. Het is inzichtelijk en transparant geschreven. Elk facet van het kunstenaarsleven komt aan bod, zo is het niet enkel een biografie van Huysmans zelf als wel een karakterisering van de doorsnee kunstenaar die in de 20e eeuw als zelfstandige aan de kost moet zien te komen.

De onderzoekers delen het Huysmans leven in periodes in. Tijdens de verblijven op de verschillende plekken in Nederland zien we dat de kunst met de man meegroeit. Hij vergroeit niet met een enkele stijl, maar weet zichzelf voortdurend op te frissen. Vooral de verhuizingen naar andere omgevingen leiden tot duidelijke omslagen in zijn werk. Laat hij zich leiden door het werk van anderen of geeft de sfeer van het landschap hem andere inzichten. De uitgave probeert daar een antwoord op samen te stellen. Langzaam aan leert de lezer de mens kennen, maar vooral zijn omgeving en de mensen daarin te verstaan. Met name de kunstenaars beïnvloedden elkaar, wisselden eenvoudig van woonadressen en ateliers. Hoewel er wel wrijvingen waren, gingen de vakbroeders en -zusters toch op een verstandige en volwassene manier met elkaar om. Zo hebben ze de realistisch expressionistische kunst tot een hoog punt in het Nederland van die dagen weten te brengen.

De uitgave van Van Spijk Art Books in samenwerking met het Noord-Veluws Museum geeft niet alleen een beeld van de kunstenaar Frans Huysmans, maar toont zeker een doorsnee van de kunstgeschiedenis in Nederland. Van de tijd die loopt van de Haagse School via de Bergense School tot de kunst van de Veluwe. Natuurlijk is Huysmans hoofdonderwerp van het boek, maar de bijrollen worden tevens uitvoerig belicht. Het is zo een breed uitgemeten historische uitgave, waarin het kunnen van Huysmans de onderzoekers de kans geven ook andere uitingen aan te snijden. Uiteraard de beeldende kunst in het platte vlak, maar ook het toneelwereld waaraan de schilder als ontwerper heeft deelgenomen. De tentoonstellingen waaraan hij deelnam hebben de aandacht, de musea en galeries waarin zijn werk te zien was. En is de familiegeschiedenis en het gezinsleven een thema om over te schrijven. De maatschappelijk betrokken Huysmans gaat met dit boek niet naamloos de geschiedenis in. Het mag nu al een standaardwerk heten om dit kunstenaarstalent en de omgeving waarin hij acteerde beter te leren kennen.

Frans Huysmans en de Bergense School. Tekst dr.ir. Jan C.A. van der Lubbe en drs. Margot Jongedijk. Uitgave Van Spijk Art Books / Noord-Veluws Museum, 2022.

https://vanspijkartbooks.vrijeboeken.com/book/9789062169115-frans-huysmans-en-de-bergense-school.html

[bal-bullier]

Samuel (Mommie) Schwarz

Kalender Gertrud Leistikov (1925)