#जखमम

[nepal123]

विश्व औलो दिवसः सिद्धार्थनगर औलोको उच्च जोखिममा वैशाख १२ । रुपन्देहीको सदरमुकाम सिद्धार्थनगर (भैरहवा) औलो रोगको उच्च जोखिममा रहेको पाइएको छ । जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालय रुपन्देहीले गरेको सर्भेक्षणअनुसार सिद्धार्थनगर नगरपालिकाका १३ वडामध्ये वडा नम्बर १ र ३ औलोको उच्च जोखिमयुक्त क्षेत्रमा परेकोे छ । खुला सिमानाका, खाल्डाखुल्टीमा जम्ने पानीलगायतका कारण सिद्धार्थनगर उच्च जोखिममा परेको जनस्वास्थ्य कार्यालय, रुपन्देहीका प्रमुख केहरसिंह गोदारले जानकारी दिए […] The post विश्व औलो दिवसः सिद्धार्थनगर औलोको उच्च जोखिममा appeared first on नेपाल आज.

[nepal123]

जोखिममा मात्र संस्थामा आइपुग्छन् क्षयरोगका बिरामी लिबाङ (रोल्पा), १० चैत । रोल्पाका अधिकांश क्षयरोगका बिरामी जटिल अवस्थामा पुगिसकेपछि मात्र स्वास्थ्य संस्थामा चेकजाँचका लागि आउने गरेका छन् । जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय रोल्पाका डा तेजेन्द्र साउदका अनुसार अशिक्षा, गरिबी, चेतना अभाव तथा भौगोलिक विकटताका कारण बिरामी उचित सम��मा स्वास्थ्य जाँचका लागि अस्पताल आउन नसकेको बिरामीले बताउने गरेका छन् । सहरी क्षेत्र तथा शिक्षित परिवारका बिरामी भने सामान्य अवस्थामा स्वास्थ्य संस्थामा पुग्ने गरेको उहाँको भनाइ छ । विशेष गरी दुई हप्ताभन्दा बढी समय खोकी लागेमा, साँझपख ज्वरो आएमा, खकारमा रगत देखिएमा, छाती दुखेमा, खान मन नलाग्ने भएमा वा खानामा रुचि घटेमा तथा तौल घट्दै गएमा तुरुन्त स्वास्थ्य संस्थामा पुग्नु पर्ने भएपनि अधिकांश बिरामी क्षयरोगका कारण निमोनिया भएमा वा फोक्सोमा पानी जमिसकेपछि मात्र चेकजाँचका लागि स्वास्थ्य संस्थामा पुग्ने गरेको उहाँको भनाइ छ । यो रोग निरोगी व्यक्तिलाई पनि सर्न सक्ने भएको हुँदा आफ्नो घरमा वा गाउँघरमा पनि क्षयरोगका बिरामी छन् भने अन्य परिवारका सदस्यले पनि स्वास्थ्य परीक्षण गर्नुपर्ने डा साउदको सुझाव छ । यस्तै, जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय रोल्पाका क्षय कुष्ठ अधिकृत नोखराज पोख्रेलका अनुसार करिब तीनवर्षमा जिल्लाका सरकारी स्वास्थ्य संस्थाबाट ८६५ जना क्षयरोगका बिरामीले उपचार सेवा लिएका छन् । यसअन्तर्गत आव २०७०÷०७१ मा २९४ जना, आव २०७१÷०७२ मा २९५ जना र आव २०७२÷०७३ मा २७६ जना बिरामीले क्षयरोगको उपचार गराएका छन् । यस्तै, आव २०७३÷०७४ को करिब चार महिनामा २०० जना उपचारक्रममा आइसकेका छन् । जाँडरक्सी सेवन गर्ने बिरामीले नियमित औषधि सेवन नगर्दा यो रोगबाट छुटकारा पाउन सकिरहेका छैनन् । उहाँका अनुसार मदिराको कुलतमा लागेका बिरामीले औषधिभन्दा मदिरा सेवनमै बढी जोड गर्ने भएको हुँदा समस्या निम्तिइरहेको छ । विशेषगरी दुई वर्षदेखि ८०÷८५ वर्ष उमेर समूहका मानिस क्षयरोगबाट प्रभावित देखिन्छन् । जिल्लामा क्षयरोगका बिरामीमा महिलाभन्दा पुरुषको सङ्ख्या बढी छ । यस्तै, स्वास्थ्यकर्मी कुलबहादुर डाँगीका अनुसार माइको ब्याक्टेरियम ट्युबरकुलोसिस भन्ने ब्याक्टेरियाको कारणले क्षयरोग वा टिवी रोग लाग्न सक्छ । क्षयरोग विभिन्न प्रकारका हुन्छन् । विशेषगरी यो रोग श्वासप्रश्वासको माध्यमबाट फोक्सोमा देखा पर्छ । त्यसैले यो रोग सर्ने मुख्य माध्यम श्वासप्रश्वास हो भने ब्याक्टेरिया रोगीले खोक्दा खकारसँगै बाहिर निस्कन्छन् । क्षयरोगअन्तर्गत फोक्सोको टिवी, ग्लाइन टिवी, पेटको टिवी, हड्डीको ट���वी तथा मष्तिष्कको टिवी हुन सक्ने भएपनि जिल्लामा विशेषगरी फोक्सोको टिवीका कारण बिरामी प्रभावित हुने गरेका छन् । एउटा व्यक्तिले आफूलाई रोग लागेको अवधिभरिमा करिब १० जनासम्म बिरामीलाई यो रोग सार्न सक्ने उहाँको भनाइ छ । त्यसैले, समयमै रोगको निदान गर्नका ��ागि खकार चेक गरेमा यो रोग समयमै पत्ता लाग्न सक्छ । साथै रोगबाट छुटकारा पाउनका लागि यो रोगलाई बढावा दिने चिजलाई कम गर्नुपर्ने देखिन्छ । वातावरणीय प्रदूषणअन्तर्गत दाउरा बाल्दा, धुवाँधुलोमा बस्दा, चुरोट, बिँडी, तमाखु तथा मदिरा सेवनले यो रोगलाई बढावा दिने भएको हुँदा यी कुराबाट टाढै रहनुपर्ने उहाँको सुझाव छ । पूर्व शिक्षक खोवीलाल सुवेदीका अनुसार सरकारी निकाय सँगसँगै गैरसरकारी सङ्घसंस्था तथा सरोकारवाला तथा मिडियाले व्यापक जनचेतना फैलाउन सकेमात्र जनता रोगका बारेमा जानकार हुन सक्छन् र समयमै उपचारका लागि स्वास्थ्य संस्था पुग्न सक्छन् । त्यसैले, पहिलो कुरा त जनताको चेतनास्तरमा वृद्धि गर्नुपर्ने देखिन्छ । यसका साथै राज्यले क्षयरोग न्यूनीकरणका लागि लगानी बढाउनुपर्ने उहाँको धारणा छ । सुवेदीका अनुसार जिल्ला अस्पतालबाहेक सबै स्वास्थ्य संस्थामा रोग पत्ता लगाउनका लागि खकार जाँच परीक्षण केन्द्र थप्नुपर्ने देखिन्छ । उहाँ भन्नुहुन्छ – भोलि चैत ११ गते क्षयरोग दिवस परेको छ । दिवस मनाउनका लागि सरकारले ठूलो धनराशि खर्च गर्दैछ । तर दिवस दिवसमा मात्र सीमित रहनु हुँदैन । सदरमुकाम वा मोटरगाडी गुड्ने ठाउँमा मात्र नभएर पिछडिएका बस्ती वा लक्षित वर्गसम्म दिवस मनाउने वातावरण मिलाउन सकेमात्र दिवसको वास्तविक अर्थ रहनेछ भन्ने कुरामा दुईमत नहोला । “त्यसैले यस वर्षको क्षयरोग दिवस प्रत्येक जिल्लाका दूरदराजमा पुगेर मनाइनु पर्छ । अचेत जनतालाई सचेत बनाउन सकेमात्र दिवसको सार्थकता झल्कनेछ,” सुवेदीले भन्नुभयो ।

[nepal123]

गिट्टी, बालुवा निकाल्ने कार्यले बरुवा नदीको पुल जोखिममा उदयपुर, २० माघ- गाईघाटस्थित बरुवा नदीको पुल आसपास क्षेत्रबाट अवैधरुपमा गिट्टी, बालुवा निकाल्दा बरुवा पुल जोखिममा परेको छ । पुल तथा अतिसंवेदनशील स्थान आसापासको क्षेत्रबाट गिट्टी बालुवा तथा ढुङ्गा निकाल्न नपाइने प्रावाधान भएपनि बरुवा नदीको पुलमुनि र यसका आसपासका क्षेत्रबाट हिजोआज दैनिकरुपमा रात्रिको समयमा सयौँको सङ्ख्याका ट्रयाक्टरले अवैधरुपमा गिट्टी, बालुवा उत्खनन गरेर निकाल्ने गरेको स्थानीय केदारप्रसाद रेग्मीको गुनासो छ । पुलको २० मिटर क्षेत्रफल आसपासमा अहिले रात्रिको समयमा गिट्टी तथा बालुवा उत्खनन गरेर निकाल्दा पुलका पिलरमा असर पर्ने अर्का स्थानीय देवीदत्त तिमलसिनाको भनाइ छ । पुलका आसपास ठूलाठूला खाल्डा पर्न थालेकाल पुल भासिन सक्ने अवस्था रहेको पनि उहाँ बताउनुहुन्छ । तीन महिनादेखि संवेदनशील स्थानमा अवैधरुपले गिट्टी तथा बालुवा झिक्ने कार्य भइरहँदा पनि सम्बन्धित निकायले भने कुनै चासो देखाएको छैन । समयमै अबैध उत्खनन नियन्त्रण नभए बरुवा पुल उच्च जोखिममा पर्ने अवस्था रहेको पनि स्थानीयबासी बताउँछन् । डेढ वर्ष अघिमात्र उद्घाटन गरेर सञ्चालनमा आएको दुईसय २१ मिटर लम्बाइ तथा नौ वटा पिलर रहेको सो पुल उदयपुरमध्येकै सबैभन्दा ठूलो पुल हो ।

[nepal123]

राजमार्गका अधिकांश पुल जोखिममा बुटवल, १८ माघ- पूर्व–पश्चिम राजमार्गको बुटवल–नारायणघाटखण्ड अन्तर्गत नवलपरासीमा रहेको लोकाहा खोलाको पुल भत्किएको डेढ वर्ष भन्दा बढी भयो । उक्त पुल भत्किएपछि सुरुमा ‘डाइभर्सन’ गरेर र पछि ‘बेलिब्रिजको’ माध्यमबाट सवारी आवतजावत खुलाइएको छ । तर, भत्किएको पुलको विकल्पमा निर्माणाधीन नयाँ पुल यस वर्ष पनि पूरा हुने निश्चित छैन । यस्तै, यसै राजमार्ग खण्डको नवलपरासीमै रहेको अर्को महत्वपूर्ण बहुलाखोलाको पुलमा गत मङ्सिर २६ गते एकाबिहानै पूर्वबाट आउँदै गरेको मालबाहक ट्रकले ठक्कर दियो । अधिकांश फलामको साधनको संरचनाबाट निर्माण गरिएको उक्त पुलको मुखैको ��ाग सडकको सतहभन्दा तल दबेर क्षतिग्रस्त अवस्थामा पुग्यो । धेरै दिनपछि सो क्षेत्रमा पनि ‘ड्राइभर्सन’ निर्माण गरेर सवारी साधन आवतजावत खुलाइयो । झन्डै तीन महिनापछि बल्ल पुलको मर्मतकार्य सुरु गरिएको छ । तीन वर्ष पहिले यसै राजमार्ग क्षेत्रको महत्वपूर्ण मानिने जयश्री पुल भत्कियो । सडक विभागले धैरै दिन लगाएर पुलको केही तलबाट ड्राइभर्सन निर्माण गरेर सवारी साधन आवतजावत त खुलायो तर, पुलमा प्रयोग हुने फलामे साधन विदेशबाट आयात गर्न ढिलाइ हँुदा झन्डै एक वर्षमा मात्र पुल मर्मत हुनसक्यो । पूर्व–पश्चिम राजमार्गको मध्यक्षेत्र बुटवल–नारायणघाट खण्डलाई जोड्ने झन्डै तीन दर्जन महत्वपूर्ण पुलमध्ये अधिकांशको निर्माण संरचना एउटै प्रकृतिको छ । विसं २०३० सालको अवधिमा निर्माण गरिएका यी पुलको संरचना ट्रसको प्रयोग गरेर निर्माण गरिएको छ । यस्ता प्रकृतिका पुलको संरचना कमजोर बन्दै गएका छन् । यसैले यी पुलको अवस्था जीर्ण र जोखिमपूर्ण बन्दै गएको डिभिजन सडक कार्यालय बुटवलका प्रमुख मेघराज मरासिनी बताउनुहुन्छ । उहाँले भन्नुभयो– “प्राविधिक रुपले पुलमा समस्या आएको होइन तर यस्ता खालको पुलमा एक ठाउँमा समस्या आउँदा अन्य भाग समेत खल्बलिने समस्याले पुलको जोखिम बढेको हो । फलामको प्रयोगबाट निर्माण गरिएका यस्ता पुल तुलनात्मक रुपले बलियो हुने र लामो समय टिक्ने तर, पुलको एउटा भागमा क्षति पुग्दा अन्य संरचना समेत बिग्रने भएकाले समस्या बढी देखिने डिभिजन सडक कार्यालय प्रमुख मरासिनी बताउनुहुन्छ । उहाँले भन्नुहुन्छ – “पुलको पूरै संरचनामा समस्या नभए पनि एउटा भागमा क्षति हँुदा अन्यत्र धेरै समस्या आउँछ ।” प्रमुख राजमार्ग क्षेत्रका महत्वपूर्ण पुल भत्किएर समयमै मर्मत नहुने र वैकल्पिक व्यवस्था समेत समयमा नहँुदा सवारी आवागमन अवरुद्ध भएर राजमार्गमा कैयन् दिन सर्वसाधारणले सास्ती बेर्होनु परेको छ । सडक डिभिजन प्रमुख मरासिनीकाअनुसार भत्किएका पुलको मर्मत र वैकल्पिक व्यवस्थाको व्यवस्थापनमा ढिलाइ भएको स्वीकादै सबै प्रक्रिया पु¥याएर काम सुरु गर्दा र वर्षायाममा खोलामा पानी बढ्दा केही ढिला भएको हो । उहाँले राजमार्गमा रहेका अन्य पुलको पनि संरक्षणका उपाय समयमै नखोज्ने हो भने पुल भत्किने समस्या झनै बढेर जाने बताउनुभयो । यसका लागि सडक विभागमा आफूहरुले पुल जोगाउन तत्काल सबै पुलमा फलामको ‘क्र््यास ब्यारियर’ राख्नैपर्ने सुझावसहित त्यसको लागत अनुमान गरी पठाइसकिएको बताउनुभयो । रासस

[nepal123]

इँटा भट्टाका बालबालिका उच्च जोखिममा भक्तपुर, १२ पुस- भक्तपुरमा संचालित इँटा भट्टाले खुल्ला रुपमा जथाभावी पोखरी निर्माण गरेपछि यहाँका बालबालिका उच्च जोखिममा परेका छन् । ईटा बनाउने याम सुरु भएसंगै जिल्लाका ६२ वटा इँटा भट्टामा विभिन्न जिल्लाबाट काम गर्न आएका मजदूरका छोराछोरीको ज्यान उच्च जोखिममा परेको हो । एउटै भट्टामा इँटा बनाउने खलो (स्थान) अनुसार ठूला साना गरी २० वटासम्म खाल्डो खन्ने र त्यसमा पानी भरेर खुल्ला राख्ने गरेपछि बालबालिका पोखरीमा डुबेर ज्यान गुमाउने हुँदै आएको छ । दश दिन अगाडि मात्रै सिपाडोल स्थित एक इँटा भट्टामा एक ३ वर्षको बालकको इँटा बनाउन पानी भरेर राखेको पोखरीमा परेर ज्यान गएको थियो । इँटा भट्टा संचालकको लापर्वाहीले हरेक वर्ष बालबालिका पोखरीमा डुबेर ज्यान गुमाउने गरेपनि संचालकले पोखरीलाई सुरक्षित पार्ने कार्य नगर्दा बालबालिकाको अकालमा ज्यान जाने गरेको हो । ��हानगरीय प्रहरी परिसर भक्तपुर शाखका अनुसार २०७० सालमा छ, २०७१मा पाँच र २०७२मा छ बालबालिकाको त्यस्ता पोखरीमा डुबेर ज्यान गएको र यसवर्ष पनि एक जनाको ज्यान गईसकेको जानकारी दिएको छ । भट्टा संचालकहरुले सानोमा ८ फिट गहिरो र ठूलोमा १० फिट भन्दा बढी गहिरो पोखरी खन्ने र त्यसमा पानी भरेर राख्ने गरेका छन् । पोखरी खनेपछि बालबालिका जान नसक्ने गरि काँडे तार, बाँस वा इँटा कै बार लगाएर राख्ने गरि जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा सम्झौता गरे पनि व्यावसायीलेसम्झौता कार्यान्वयन नगरी पोखरीलाई खुल्ला छाड्ने गर्दा बालबालिका खेल्ने क्रममा पोखरीमा परेर ज्यान जाने गरेको प्रहरीको भनाई छ । यसवर्ष पनि इँटा भट्टा संचालकसंग जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा तत्कालिन प्रमुख जिल्ला अधिकारी तेजप्रसाद पौडेलको नेतृत्वमा बसेको बैठकले पोखरीलाई सुरक्षित राख्न बार लगाउने सहमति भएको प्रहरी प्रवक्ता डिएसपी कृष्ण प्रसाईले जानकारी दिनुभयो । सहमति भएको एक महिना बित्दा पनि जिल्लाका कुनै पनि इँटा भट्टाले पोखरीलाई सुरक्षित बनाउँदै बालबालिका जान नसक्ने गरि बार नलगाएको प्रहरीको भनाई छ । भक्तपुर इँटा व्यबसायी संघका अध्यक्ष नातिभाई ह्याम्बाले भने जिल्लाका सबै इँटा भट्टालाई पोखरीमा बार लगाएर सुरक्षित गर्न संघले निर्देशन दिईसकेकाले केहीमा बार लगाउने काम सुरु भईसकेको र केहीले छिट्टै बार लगाउने दाबी गर्नुभयो । रासस

[nepal123]

भूकम्पले थिलथिलो र आगलागीले ध्वस्त भएपछि भोजपुर सदरमुकाम नै जोखिममा भोजपुर, ८ मङ्सिर- लमतन्न डाँडामा अवस्थित भोजपुर सदरमुकाम यतिबेला जोखिममा परेको महसुस भएको छ । घरहरु ध्वस्त भएका, चिरिएका, बाङ्गिएका, ढल्किएका अनि पुराना र छियाछिया भएका छन् । अधिकांश कच्ची घर भएको भोजपुर सदरमुकाम भूकम्पले थिलथिलो र आगलागीले ध्वस्त भएपछि सदरमुकाम नै जोखिममा परेको हो । उत्तरमा पानीट्याङ्की, दक्षिणमा विद्योदय मावि, पूर्वमा पोखरे र पश्चिममा कोदार र देउरालीबाट सुरु हुने भोजपुर सदरमुकाम डाँडामा लमतन्न रहेको छ । थोरै मात्रामा घर ध्वस्त भए पनि अधिकांश घर बस्न नमिल्ने छन् । बजारको मुख्य ठाउँमै पर्ने भोटेपसलमै आगलागीले घर ध्वस्त भएपछि बजार नै कुरुप देखिएको छ । भोजपुरबजार चर्चित र पुरानो भएपनि यहाँ औँलामा गन्न सकिने सीमित घर मात्र पक्की बनेका छन् । सदरमुकाममा कच्ची र पुराना घरको बाहुल्यता हुँदा धेरै मात्रामा क्षति पुगेको हो । वरिपरि र चारैतिर रहेका घर आगलागी हुँदा सदरमुकाम दिनानुदिन जोखिममा पर्दै जान थालेको छ । दुईतिर घर हुँदा साँघुरो बाटो रहेको भोजपुरमा हिँड्डुल गर्नमा नै समस्या हुन थालेको छ । यही ठाउँ हुँदै दिनहुँ बटुवा तथा सयौँ विद्यार्थी ओहोरदोहोर गर्ने गर्दछन् । जिल्ला दैविप्रकोप उद्धार समितिको तथ्याङ्कमा आइतबार भएको भीषण आगलागीबाट आठ घर जलेर नष्ट भएको छ भने पाँच घरमा आंशिक क्षति पुगेको छ ।

[nepal123]

पहिरोको उच्च जोखिममा दलित बस्ती डोल्पा, ८ मङ्सिर- डोल्पाको त्रिपुराकोट गाविसस्थित वडा नं १ मा रहेको दलित बस्ती पहिरोको उच्च जोखिममा रहेको छ । ४० घरधुरी रहेको सो बस्तीको तल पर्ने छलगाड खोलाले बर्सेनि दश मिटरभन्दा धेरै दायाँबायाँ क्षयीकरण बढाउँदै गएकाले जोखिममा परको स्थानीयवासी तुलबहादुर सार्कीले बताउनुभयो । जोेखिम बढ्न थालेपछि स्थानीयवासीमा त्रास बढेको छ । रोकथामका लागि सम्बन्धित निकायमा आग्रह ग¥यौँ तर कुनै निकायबाट सुनुवाइ भएन स्थानीयवासी मनबहादुर सार्कीले बताउनुभयो । यहाँका दलित समुदाय विभिन्न किसिमका संस्कारबाट हेपिएका छन्, राज्यले पनि ग्रामीण भेगमा कष्टकर जीवन बिताइरहेका दलितका समुदायका आवाजको पनि उचित सम्बोधन गर्न सकेको छैन, हाम्रा पीडा कसले पो सुन्लान् र ? मार्मिक हुँदै सार्कीले भन्नुभयो । नदी कटान बढ्दै गएपछि हरेक वर्ष जोखिम थपिँदै गएकाले जोखिम न्यूनीकरणका लागि स्थानीयवासीले सम्बन्धित निकायमा आग्रहसमेत गरेका छन् ।

[nepal123]

पहिरोको उच्च जोखिममा रहेका क्षेत्रको अध्ययनका लागि भूगर्भविद् ल्याउने निर्णय भोजपुर, ५ कात्तिक । जिल्ला दैवी प्रकोप उद्वार समिति भोजपुरले पहिरोको उच्च जोखिममा रहेका क्षेत्रको अध्ययनका लागि भूगर्भविद् ल्याउने निर्णय गरेको छ । प्रमुख जिल्ला अधिकारी अर्जुनकुमार शर्माको अध्यक्षतामा बिहीबार यहाँ बसेको बैठकले सिद्धेश्वर गाविस– ८ मा पर्ने भण्डारी टोल पहिरोको उच्च जोखिममा रहेकाले त्यसको अध्ययनको लागि यस्तोे निर्णय गरेको हो । जिल्लाको उत्तरी कुलुङ र दोभाने गाविसको पहिरोग्रस्त क्षेत्रको समेत अध्ययन गराउने बैठकले निर्णय गरेको छ । त्यस्तै बैठकले गत असोजयता जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा दर्ता भएका २१ वटा दैवीप्रकोप घटनाको सत्य��थ्य अध्ययन गरी १५ दिनभित्र प्रतिवेदन पेस गर्न जिल्ला प्राविधिक कार्यालयका इन्जिनियर राजनराज रेड्डीको संयोजकत्वमा चार सदस्यीय कार्यदल समेत गठन गरेको छ । कार्यदलको सिफारिसको आधारमा दैवीप्रकोप उद्वार समितिले राहत वितरण गर्ने जनाएको छ । रासस

[nepal123]

ज्यान जोखिममा राखी यात्रा गर्न बाध्य पर्सा, १२ असोज । पर्साको ग्रामीण भेगबाट सदरमुकाम वीरगन्ज आउन सर्वसाधारणले ज्यान नै जोखिममा राखी यात्रा गर्न बाध्य भएका छन् । ग्रामीण भेगको सदरमुकाम वीरगन्जसँग जोडिने महत्वपूर्ण बाटोको रुपमा रहेको वीरगन्ज–जानकीटोला नहर सडकखण्डमा रहेक�� ठूला–ठूला खाल्डा सम्बन्धित निकायले मर्मतसम्भार नगर्दा सर्वसाधारण असुरक्षित यात्रा गर्न बाध्य भएका हुन् । वीरगन्ज–जानकीटोला सडकखण्डको बलिरामपुर, बहुवरिपिडरी, पटनी, महुवन, डोकैला बहुवरी, जगरनाथपुर, खलनपुर, लमरिया, झाखरामसिहानीदेखि जानकीटोला गाविससम्मको बाटोमा चार फिटसम्म गहिरा खाल्डो परेकाले चारपाङ्ग्रे वाहनबाट यात्रा गर्न असुरक्षित भए पनि सम्बन्धित निकायले कुनै चासो नलिएको सर्वसाधारणले गुनासो गरेका छन् । ग्रामीण भेगबाट कृषिजन्य वस्तु बिक्रीका लागि सदरमुकाम वीरगन्ज ल्याउने क्रममा सडकको खाल्डोमै ट्याक्टर फसी पल्टिँदा खाद्यान्न नोक्सान हुनुका साथै व्यक्तिसमेत घाइते हुँदै आएकोे पर्साको पटनी गाविस निवासी शिवशङ्कर यादवले बताउनुभयो । उहाँले ग्रामीण भेगबाट वाहनमा बिरामी बोकी उपचारका लागि सदरमुकाम वीरगन्ज आउने अवस्था पनि नभएको सम्बन्धित निकालयलाई जानकारी गराउँदै बाटोको मर्मत गर्न हारगुहार गर्दा कुनै सुनुवाइ नभएको गुनासो गर्नुभयो । सडकमा रहेको खाल्डोका कारण दैनिक दुर्घटना भएको जानकारी जिल्ला विकास कार्यालयलाई गराउँदासमेत कुनै सुनुवाइ नभएको पर्साको बलिरामपुर निवासी अजय यादवले बताउनुभयो । उहाँले सडक मर्मतका लागि पर्साका स्थानीय विकास अधिकारीलाई भेट गरी ग्रामीण भेगका सर्वसाधारणले सडक मर्मत गर्न अनुरोध गर्दा कुनै सुनुवाइ नभएको गुनासो गर्नु्भयो । यसै विषयमा पर्साका स्थानीय विकास अधिकारी विश्वराज अर्यालसँग बुभ्mदा उहाँले नहर सडकखण्डको मर्मतसम्भारको सम्पूर्ण जिम्मा सडक डिभिजन कार्यालयको रहेकाले आफूले केही गर्न नसक्ने बताउनुभयो । नहर सडकखण्डको जीर्ण अवस्था र सर्वसाधारणले भोग्नु परेको पीडाबारे सडक डिभिजन कार्यालयका इन्जिनियर कमलेश कर्णसँग बुझ्दा उहाँले वर्षाको कारण नहर सडकखण्डमा भएका खाल्डोलाई चाँडै पुरी आवतजावतलाई सहज बनाउने जानकारी दिनुभयो । एक महिनाअगाडि मात्र जिविस पर्साको सहयोगमा सडकखण्डको मर्मत गरिएको बताउँदै इन्जिनियर कर्णले सडकखण्डमा अत्यधिक सवारी चाप रहेको र एक महिनायता भएको वर्षाका कारण पुनः खाल्डो परेको बताउनुभयो । सर्वसाधारणको समस्याबारे कार्यालय सचेत रहेको बताउँदै इन्जियनर कर्णले तीन–चार दिनभित्र सडक मर्मत कार्य सुरु गरिने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नुभयो । यसैबीच, नहर सडकखण्डमा सवारीसाधन सञ्चालन गर्ने अवस्था नभएको भन्दै यातायात व्यवसायीले वीरगन्ज–ठोरी बससेवालाई बन्द गरेका छन् । सडकमा रहेको चार फिटसम्मको खाल्डोमा बस फस्ने र ठूलो दुर्घटना हुन सक्ने भएकाले सडक मर्मत नभएसम्म यातायात बन्द राखिने यातायात व्यवसायी मुन्न ओझाले जानकारी दिनुभयो । वीरगन्जबाट ठोरीका लागि दैनिक चारवटा यात्रुवाहक बस सञ्चालन हुँदै आएका छन् । यातायात व्यवसायीले सेवा बन्द गरेपछि सदरमुकाम वीरगन्ज र ठोरीको सम्पर्क विच्छेद भएको छ । काम विशेषले वीरगन्ज आउने ठोरीवासीले हाल भारतको रेलकै भर पर्नु परेको छ । भारतको भिखनाठोरी रेलवे स्टेसनबाट रक्सौल हुँदै सदरमुकाम वीरगन्ज आउनु परेको ठोरीवासीले ��ताएका छन् ।

[nepal123]

खोलाले धार परिवर्तन गर्दा बस्ती जोखिममा, दुई परिवार विस्थापित

खोलाले धार परिवर्तन गर्दा बस्ती जोखिममा, दुई परिवार विस्थापित

६ असोज, ताप्लेजुङ । वर्षाले घर भत्कदा ताप्लेजुङमा एक परिवार विस्थापित भएका छन् । मंगलबार रातिदेखि निरन्तर भएको वर्षाले बुधबार दिउँसो घर भत्कदा लिङतेप दुईका मंगलसिंह विकको परिवार विस्थापित भएका हुन् । वर्षाका कारण घर भत्किएपछि विकको परिवार लाई स्थानीयले नजिकै पाल टाँगेर राखेको शिक्षक नरेन्द्र नाल्��ोले बताए । मंगलबार रातिदेखि निरन्तर परेको वर्षा बुधबार राति मात्र रोखिएको छ । आज भने विहानै देखि…

[nepal123]

पर्वतको मुडिकुवामा जमिन भासिँदा १५ घर जोखिममा पर्वत, ३ असोज । जिल्लाको मुडिकुवा–५ मा जमिन भासिँदा झन्डै १५ घर जोखिममा परेका छन् । अविरल वर्षाका कारण जमिन भासिँदा मुडिकुवा गाविसको माटेदेबल मन्दिर नजिकका करिब १५ घर जोखिममा परेको स्थानीयवासीले बताएका हुन् । “मन्दिरनजिक ठूल्ठूला खाल्डा परेका छन्,” स्थानीय पुजारी शिव पुरीले भन्नुभयो–“जमिनमा परेका खाल्डाका कारण मन्दिरसहित नजिकका करिब १५ वटा घर जोखिममा परेका छन् ।” जमिन भासिने क्रम नरोकिए मन्दिर नजिकका घर विस्थापित बन्ने अवस्था आउने स्थानीयवासी देवीप्रसाद विलासीले बताउनुभयो । विलासीका अनुसार जमिन भासिँदा निकै ठूला खाल्डा परेका छन् । खाल्डामुनिबाट पानी बग्दै जाँदा जमिनको अन्य सतह पनि भासिन सक्ने अनुमान स्थानीयवासीले गरेका छन् । गाविसको ऐतिहासिक मन्दिरका रुपमा रहेको माटेदेबल मन्दिर परिसरमा मात्र दुईवटा ठूला खाल्डा परेका छन् । “जमिन भासिनेक्रम रोकिएको छैन,” पुरीले भन्नुभयो – “खाल्डो निकै ठूलो भएका कारण त्यसले जमिनमुनि कतिसम्म असर गरेको छ यकिन गर्न कठिन छ । जमिन भासिँदै जाँदा कृषकले लगाइराखेको धान खेत पनि जमिनमुनि गड्न थालेको छ ।” ऐतिहासिक मन्दिर संरक्षणको प्रयास स्थानीयवासीबाट भइरहे पनि जमिन भासिने क्रम नरोकिएपछि संरक्षण अभियानसमेत समस्या परेको स्थानीयवासी विलासीले बताउनुभयो । “गाविसको इतिहाससँग जोडिएको मन्दिरको व्यवस्थापनमा जमिन भासिँदा समस्या परिरहेको छ,” विलासी भन्नुभयो – “यसले मन्दिरवरिपरि रहेका घर पनि जोखिममा परेका छन् ।” जमिनको भित्री सतहमा धेरै पानी भएका कारण जमिन गलेर भासिएको हुनसक्ने स्थानीयवासी विष्णुप्रसाद तिवारी बताउनुहुन्छ । यसैबीच, पर्वतको भुकदेउरालीमा जमिन फाट्दा त्यहाँका पाँच परिवारसमेत विस्थापित भएका छन् । भुकदेउराली गाविसको भुकताङलेको जमिन भाँसिदा स्थानीय पाँच परिवार त्यहाँबाट विस्थापित भएको स्थानीय डिलबहादुर गुरुङले जानकारी दिनुभयो । विस्थापित भने सुरक्षित स्थानमा बास बसिरहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय पर्वतले जनाएको छ । बुधबार वर्षासँगै खसेको पहिरोले उनीहरु विस्थापित हुनपुगेका हुन् ।

[nepal123]

सर्पले डसेर एक महिनामै सात जनाको मृत्यु, औषधि नपाईने मेडिकलमा जाँदा ज्यान जोखिममा राजविराज, २९ भदौ । सप्तरी जिल्लामा सर्पदंशको घटनामा वृद्धि भइरहेका बेला पछिल्लो समय मङ्गलबार एक महिलाको सर्पदंशबाट ज्यान गएको छ । योसँगै जिल्लामा एक महिनाको अवधिमा अहिलेसम्म सर्पदंशबाट सातजनाको मृत्यु भइसकेको छ । पछिल्लो पटक सप्तरीको लालापट्टी–९ निवासी ५५ वर्षीया बेचनीदेवी मण्डललाई खेतमा घाँस काट्ने क्रममा विषालु सर्पले टोक्दा उनको मृत्यु भएको छ । यस्तै, सप्तरीको अर्नाहा–२ मा घरमा बसेर टेलिभिजन हेर्ने क्रममा स्थानीयवासी १५ वर्षीया रामकुमारी चौधरीको मृत्यु भएको थियो । यो दुई घटनासँगै सप्तरीमा एक महिनाको अवधिमा हालसम्म सातजनाको सर्पदंशबाट मृत्यु भइसकेको अस्पताललाई उद्धृत गर्दै प्रहरीले जनाएको छ । त्यस्तै, राजविराजस्थित गजेन्द्रनारायणसिँह सगरमाथा अञ्चल असतालमा एक महिनाको अवधिमा २०० भन्दा बढी सर्पदंशका बिरामी उपचारका लागि भर्ना भएको अस्पतालले जनाएको छ । त्यसमध्ये हालसम्म सातजनाको मृत्यु भएको बताइएको छ । यहाँ वर्षा र अत्यधिक गर्मीका कारण सर्पदंशका घटना ह्वात्तै बढेको अनुमान गरिएको छ । अस्पतालमा दैनिक अहिले पाँचदेखि ६ वटा सर्पदंशको बिरामी उपचारका लागि आउने गरको अस्पताल स्रोतले जनाएको छ । यस्तै, अञ्चल अस्पतालबाहेकका अन्य स्वास्थ्य संस्था तथा निजी क्लिनिकमा उपचारका लागि बिरामी आउने गरेको पाइएको छ । यसैबीच, सर्पदंशको उपचारमा प्रयोग हुने एन्टीस्नेक भेनम अस���पतालमा अवश्यकताअनुसार पर्याप्त रहेको अस्पतालका मेडिकल सुपरीटेन्डेन्ट डा दिलिप साहले बताउनुभयो ।

[nepal123]

चैनपुर बाढीको उच्च जोखिममा बझाङ, २८ भदौ । बाउलीगाड खोलामा आएको बाढीले गए राति अस्थायी काठे पुल बगाउँदा सदरमुकाम चैनपुरमा छिमेकी गाविसका स्थानीयबासिन्दाको आवतजावत बन्द भएको छ । सदरमुकाम चैनपुर पुग्न छोटो मार्गको रुपमा प्रयोग हुँदै आएको उक्त बाटोमा पर्ने अस्थायी काठे पुलसमेत बगाएपछि आवतजावत बन्द भएको जयपृथ्वी नगरपालिका–३ का भरत खड्काले बताउनुभयो । गत असार ३१ गते आएको बाढीले बाउलीगाड खोलामा २०४२ सालमा निर���माण गरिएको झोलुङ्गे पुल बगाएपछि अस्थायी काठे पुल बनाइएको थियो । जिल्ला अस्पताल रहेको सिमखेतलगायत सो क्षेत्रका करिब ६५ घर बाढीको उच्च जोखिममा परेका छन् । बाढीले जयपृथ्वी नगरपालिका–१५ का जङ्गबहादुर सिंहको पसलसमेत बगाएको छ । पसल बगाउँदा करिब रु पाँच लाखको धन सम्पत्ति नष्ट भएको उहाँले बताउनुभयो । त्यस्तै सदरमुकाम चैनपुरसमेत बाढीको उच्च जोखिममा परेको छ । बाउलीगाड खोलामा रहेको पक्की पुलमा समेत बाढीले क्षति पु¥याएको जिल्ला दैवि प्रकोप उद्धार समितिका अध्यक्ष एवम् प्रजिअ सुनिल खनालले बताउनुभयो ।

[nepal123]

पहिरो झरेपछि अस्पताल जोखिममा खोटाङ, २५ भदौ । नयाँ भवन निर्माणका लागि घडेरी सम्याउने क्रममा पहिरो झरेपछि जिल्ला अस्पताल खोटाङ जोखिममा परेको छ । ठेकेदार कम्पनीले एस्काभेटर लगाएर घडेरी सम्याउँदा पहिरो झर्न थालेपछि अस्पताल प्रशासन, शव परीक्षण गृह र दुईवटा शौचालय भवन जोखिममा परेका हुन् । भवन निर्माण गर्न लागिएको ठाउँमा घडेरी सम्याउँदा पानी उब्जिएर पहिरो झर्न थालेपछि समस्या भएको ठेकेदार कुमार आचार्यले जानकारी दिनुभयो । “एस्काभेटर लगेर सम्याउन थालेलगत्तै माथिल्लो भाग बगेर झर्न थाल्यो”– उहाँले भन्नुभयो, “लगातार पहिरो झरेपछि अहिले काम रोकिएको छ ।” पहिरोका कारण खर्च बढ्ने भएकाले रकम थप गरिनुपर्ने ठेकेदार आचार्य बताउनुहुन्छ । पहिरो झर्नेक्रम नरोकिएपछि जल उत्पन्न डिभिजन कार्यालयको सहयोगमा जाली हाल्ने काम गरे पनि नरोकिएपछि झनै समस्या भएको जनाइएको छ । पहिराले अस्पताल प्रशासनको जगसमेत तानेर लगेपछि दैनिक कामकाजमा समस्या भएको जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालय खोटाङका प्रमुख चिकित्सक रामबहादुर केसीले बताउनुभयो । अस्पताल परिसरभित्र पहिरो झरेपछि सहायक प्रजिअ दिनेश कुमालको रोहबरमा जिल्ला प्रहरी कार्यालयले सर्जमिन मुचुल्का तयार गरेको छ । दुई वर्षभित्र निर्माण सम्पन्न गरेर अस्पताललाई बुझाउनेगरी सम्झौता भएको भवन अढाइ तले हुने सहरी विकास भवन डिभिजन शाखा कार्यालय खोटाङका प्रमुख इन्जिनियर भुपाल मगरले बताउनुभयो । कार्यालय प्रयोजनका लागि बनाउन लागिएको भवनको खानी निर्माण सेवा प्रालिले ठेक्का प्राप्त गरेको हो । सहरी विकास भवन डिभिजन कार्यालय उदयपुरको रु दुई करोड ३६ लाख लगानीमा भवन निर्माण गर्न लागिएको अस्पताल विकास समितिले जनाएको छ । विसं २०४८ मा स्थापना भएको जिल्ला अस्पताल खोटाङमा हाल भवन अभाव हुँदा समस्या रहेको विकास समितिका अध्यक्ष नारायण जोशीले जानकारी दिनुभयो ।

[nepal123]

जोखिममा रहेका बालबालिकालाई शिक्षामा पहुँच बढाउन अक्षयकाेष बनेपा, २५ भदौ । काभ्रेपलाञ्चोकमा जोखिममा रहेका बालबालिकालाई लक्षित गरेर रु एक करोड ६ लाख ५० हजार बराबरको अक्षय कोष स्थापना भएको छ । जिल्लाको पुरानोगाँउ, मेथिनकोट, पात्लेखेत, गैरीबिसौना देउपुर, उग्रचण्डीनाला, भिमखोरी, श्यामपाटीलगायत ३५ गाविसमा रु तीन लाखदेखि रु पाँच लाखसम्मको अक्षयकोष विभिन्न विद्यालयमा स्थापना भएको जिल्ला विकास समिति, काभ्रेपलाञ्चोकले जनाएको छ । यसको उद्देश्य जोखिममा रहेका बालबालिकालाई शिक्षामा पहुँच बढाउनका लागि आर्थिक सहयोग गर्ने हो, जिल्ला विकास समिति, काभ्रेपलाञ्चोकका अधिकृत विदुर गौतमले भन्नुभयो । जिल्लाका विभिन्न गाविसमा रहेका विद्यालयमा तीन जनादेखि नौ जनासम्म विद्यार्थीलाई स्थापना भएको अक्षयकोषबाट प्राप्त हुने ब्याजमार्फत बर्सेनि रकम प्रदान गरिन्छ । जिल्लाका विभिन्न विद्यालयका ९३ जना बालबालिकामध्ये अधिकांश दलित, विपन्न समुदायका र अभिभावक गुमाएका छन् । विगत दुई वर्षदेखि सेभ ‘द’ चिल्ड्रेनको सहयोगमा जिल्ला विकास समिति, धुलिखेलमार्फत सञ्चालित बाल संवेदनशील सामाजिक परियोजनामार्फत गाँउ बाल अक्षयकोष स्थापना भएको हो ।

[nepal123]

कन्काई नदीको बाढीले एउटा गाउँ नै जोखिममा झापा, भदौ २५ । शुक्रबार रातिदेखि परेको अविरल वर्षापछि कन्काइ नदीमा आएको बाढीले शिवसताक्षी–९ नम्बर वडाका ९ वटा घर उच्च जोखिममा परेका छन्। पूर्व–पश्चिम राजमार्गको कन्काई पुल उत्तर पश्चिमको एउटा सिङ्गो गाउँ बाढीको जोखिममा छ। सो गाउँमा ७२ घर रहेका छन्। पूर्वी पहाडी भू–भागमा वर्षा भएपछि माईखोलामा बाढी आएको थियो। बाढीले स्थानीय सरिता थापाको एकतले पक्की घरमा क्षति पुर्याएको छ ।  त्यस्तै टहलदास श्रेष्ठको चौपाया बाध्ने ग्वाली पनि बाढीले बगाएको छ। बाढीले डिल्ली बास्कोटा, जमुनी राई, दीपक ऋषिदेव, शम्भु ऋषिदेव लगायतको घर जोखिममा पारेको छ। स्थानीयका अनुसार कन्काईमा आएको बाढीको भंगालोले पश्चिम क्षेत्रमा तीव्र कटान गरेपछि त्यहाँको ढुँगे बाँध पनि खतरामा परेको छ। बाँधलाई बाढीले बगाउनेवित्तिकै त्यहाँका ७२ घर परिवारको उठिबास हुने स्थानिय प्रहरी चौकी माइधारले जनाएको छ। प्रहरीका अनुसार बाढीले योगी नरहरिनाथको ��न्दिर पनि संकटमा पारेको छ भने नेवार समुदायको भीमसेन थान मन्दिर पनि उच्च जोखिममा पारेको छ। प्रहरीका अनुसार बाढीबाट बिस्थापितलाई पुनस्र्थापना गराउने भरपर्दो स्थान नभएकाले सुरक्षित स्थानको खोजी भइरहेको छ । फाइल तस्वीर