#تیسفون

[tourajdaryaee-blog]

مغلطۀ نابخردان و سوءِاستفادۀ آن‌ها از سخنان من

یک سالی می‌شود که ویدئویی حدوداً یک‌دقیقه‌ای از اظهار نظر من دربارۀ سوریه در دنیای مجازی پخش شده و برخی به استنادِ آن مرا پشتیبان سپاه پاسداران و از آن مضحک‌تر طرفدار قاسم سلیمانی می‌شمارند. من، در جایگاه تاریخ‌دان، اصولاً به این گونه یاوه‌گویی‌های موجودات متوهم پاسخی نمی‌دهم، چه همگان می‌دانند در دنیای مجازی امروز غوغاییان بی هنر دست‌وپایی می‌زنند تا کمبودها و ناتوانی‌های خود را با کوشش به خدشه دار کردن شخصیت افرادِ متعادل جبران کنند؛‌ اما از آنجا که در شرایط بحرانی کنونی هر گفته ای معنایی سیاسی پیدا می کند نکته های زیر را برای روشن شدن مطلب به نظر خوانندگان برسانم.

ویدئوی یک‌دقیقه‌ایِ یاد شده در واقع تکّه‌ای از مصاحبۀ حدوداً یک‌ساعتۀ من دربارۀ روابط بین‌المللی شاهنشاهی ساسانی است، نه تحلیل و قضاوتِ سیاسی من از تاریخ معاصر خاورمیانه! سازندگان ویدئو یک دقیقه از کل مصاحبه را بُریده و بیرون کشیده‌اند بی آنکه عنوان و موضوع مصاحبه را ذکر کنند و با این شیطنت کوشش کرده اند مطالبی را القا کنند که در مصاحبه من وجود نداشته است. من در آن مصاحبه گفته بودم که سلسله ساسانی در فاصلۀ سال‌های 224 تا 651 میلادی بر گستره ایرانشهر فرمان می‌رانده است. منظور از ایرانشهرْ شاهنشاهی وسیعی است دربرگیرندۀ قسمتی از آسیای میانه (درحقیقت ایران شرقی)، قفقاز و میان‌رودان که همان عراق امروزی است و «دل ایرانشهر» نامیده می‌شده است.

من در آغاز مصاحبه از روابط ایرانشهر با هون‌ها و ترکان در شرق ایران و با اعراب در جنوب و با قفقازیان در شمال تصویری ترسیم کردم، آنگاه به مناسبات ساسانیان با امپراتوری روم پرداختم. در این چهار قرن گاه ساسانیان به مقر امپراتوری روم در سوریۀ امروزی هجوم می‌بردند و گاه رومیان از سوریه به میان‌رودان در عراق یا همان دل ایرانشهر می‌تاختند. به همین دلیل عزم ساسانیان جزم شده بود که سوریه را تحت تسلط درآورند. بسیاری باور دارند تسلط بر سوریه در طول تاریخ در حقیقت به‌منزلۀ تسلط بر همۀ خاورمیانه بوده است.[1] اگر ساسانیان جلوی رومیان را نمی‌گرفتند، به دلیل مسطح بودن پهنۀ سوریه، میان‌رودان (عراق) به‌راحتی فتح می‌شد و دل ایرانشهر و فلات ایران به دست رومیان می‌افتاد (چنان‌که در دورۀ اشکانی و ساسانی که پایتخت شاهنشاهی، یعنی تیسفون، به تصرف لشکریان رومی درآمد). اعراب مسلمان نیز پس از جنگ قادسیه با ساسانیان و جنگ یرموک با رومیان تمامی محدودۀ میان‌رودان و سوریه را در خاورمیانه تسخیر کردند.

در آن بحثِ تاریخی مثالی نیز آوردم که به مذاق بعضی‌ها خوش نیامد. گفتم اگر امروز می‌بینید ایرانیان در سوریه مستقرند از سرِ همین ترس استراتژیکِ تاریخی است و ادامه دادم داعشی‌ها می‌توانستند به‌راحتی از سوریه به میان‌رودانِ عراق و حتی به ایران برسند. این گفتۀ من بر اساس اسناد تاریخی منطقه است که از عصر مفرغ (1200 سال قبل از میلاد) با حملۀ افرادی مشهور به «مردمِ از آب آمده»[2] به سوریه و تا بین‌النهرین آغاز شده است. پس از آن، در دوران باستان یعنی سده های دوم و اول پیش از میلاد، شش جنگ که نزدیک به دو قرن[3] میان امپراتوری سلوکی و بطلمی مصر ادامه داشت بر سر منطقۀ سوریه بود، و از نظر تاریخی بسیار پراهمیت؛ چراکه سرآخر این رومیان بودند که سررسیدند و همه را شکست دادند و تا مرزهای عراق پیش آمدند و حتی قسمتی از عراق را نیز تصرف کردند. پس از آن و در ادوار تاریخی گوناگون، محدودۀ مورد بحث عرصۀ جدال‌های سرنوشت‌سازی بوده است؛ از جمله جنگ‌های اشکانیان و رومیان بر سر شهرهای کاروانی در شمال میان‌رودان و سوریه مانندِ شهر دورا اوروپوس[4] در سده های دوم و اول قبل از میلاد؛ جنگ‌های ایران و روم در اواخر دورۀ باستان یعنی قرون سوم تا هفتم میلادی و همچنین در دورۀ اسلامی هم‌زمان با حکمرانی بنی‌امیه بر شام در قرن هفتم و هشتم میلادی؛ و دو قرن جنگ‌های صلیبی میان مسلمانان با مسیحیان اروپا در این منطقه از قرن یازدهم تا سیزدهم میلادی (بنگرید به قلعه‌های بازمانده در سوریه مانند قلعۀ الحصن).[5] باوری عمومی و تاریخی ��ر این منطقه وجود داشته است که «آن‌که سوریه را در دست دارد خاورمیانه را در دست خواهد داشت.»[6] من نیز باور دارم این گفتۀ چرچیل همچنان درخور تأمل است: «هرچه به گذشته دورتر نگاه می‌کنید، بیشتر می‌توانید به آینده بنگرید.»[7]

سازندگان آن ویدئوی یک‌دقیقه‌ای در واقع سخنان مرا از بستر اصلی‌اش درآورده و در بستری جعلی نشانده‌اند تا به من تهمت بزنند که از حضور سپاه پاسداران در سوریه حمایت کرده‌ام. من درباره سوریه و بخصوص آنچه به سر شهرهای تدمر و دورا اروپوس در دوره ساسانی آمده است دو مقاله توضیح داده ام. نباید فراموش کنیم شاه تدمر، اودنیاتوس، در سال 263 میلادی از سوریه پایتخت و دل ایرانشهر را نشانه گرفت و به تیسفون هجوم آورد و نزدیک بود آن را تسخیر کند.[8] در مقالۀ دیگری ذکر کرده‌ام شاپور اول نیز با دلایلی مشابه در قرن سوم به سوریه حمله کرد و بر شهر دورا اروپوس چیره شد و به عمر این شهر پایان داد.[9]

در این دو دهه که تاریخ تدریس می‌کنم بارها و بارها تأکید کرده‌ام که مطالعاتِ تاریخ ایران سیاست‌زده و ایدئولوژی‌زده بوده است و ما باید پژوهش‌های تاریخی را از این دو آفت برهانیم و تا جایی که ممکن است باید از تحمیل موضع و باورهای سیاسی بر مطالعات تاریخی بپرهیزیم. به نظر من اغلب مسائل ما از همین سیاست‌زدگی و نادانی تاریخی آب می‌خورَد. بسیارند عشّاقِ سینه‌چاک ایران که نه برای شناخت و فهم تمدن ژرف و اثرگذار میهنمان، بلکه با مقاصد شخصی به چنین تصفیه ‌حساب‌های سیاسی امروزی دست می زنند. تاریخ‌دانِ سالم و بی‌غرض بر اساس نظریه‌ها و اسناد استدلال می‌کند و پژوهشِ خود را بدون گردن نهادن به قیدوبندهای سیاسی و ایدئولوژیک انجام می‌دهد؛ در غیر این صورت نام او را نه مورخ، که باید کنشگر تاریخی و سیاسی گذاشت. به این مورخ‌نماها قول می‌دهم هیچ دانشگاه معتبری در غرب و شرق آن‌ها را جدی نخواهد گرفت و هیچ‌کدام از دانشگاهیان، اعم از استاد و دانشجو، به سروصدای آن‌ها توجه نخواهد کرد. پژوهشِ تاریخْ بازیِ فوتبال نیست. بی طرفی در بررسی تاریخ رکن اول تحقیق و کار است. در این شغل باید شرافتمندانه بی‌طرف بود و واقعیات را روایت کرد.

 نقشۀ شاهنشاهی ساسانی در قرن ششم و هفتم میلادی

منابع:

T. Daryaee ,” Palmyra and the Sasanians in the Third Century AD,” Palmyra and the East, eds. K. Lapatin & R. Raja, Berpols, 2022, pp. 39-44.

T. Daryaee, “To learn and to remember from others: Persians visiting the Dura-Europos synagogue,” Scripta Judaica Cracoviensia 8, 2020, pp. 29-37.

J.D. Grainger, The Syrian Wars (Mnemosyne Supplements. History and Archaeology of Classical Antiquity), Brill, 2010.

J.M. Millek, “What Actually Happened in Syria at the end of the Late Bronze Age?” The Ancient Near East Today, https://www.asor.org/anetoday/2020/07/syria-bronze-age.

M. Ubaid, “Why Syria is so Important” The Geopolity, https://thegeopolity.com/2015/12/10/why-syria-is-so-important/.

C. Silver, “Dura-Europos: Crossroad of Cultures” Archaeology, 2010, https://archive.archaeology.org/online/features/dura_europos/.

“Stronghold Al-Bab: Whoever Controls Northern Syria Influences the Entire Middle East,” Astute News: The Science of News and Analysis, https://astutenews.com/2016/11/stronghold-al-bab-whoever-controls-northern-syria-influences-the-entire-middle-east/.

“Syria: The Crusades (1095-1291),” 2012, https://fanack.com/syria/history-of-syria/syria-the-crusades-1095-1291/.

 [1]. M. Ubaid, “Why Syria is so Important” The Geopolity, https://thegeopolity.com/2015/12/10/why-syria-is-so-important/.

[2]. The Sea People; J.M. Millek, “What Actually Happened in Syria at the end of the Late Bronze Age?” https://www.asor.org/anetoday/2020/07/syria-bronze-age.

[3]. The Six Syrian Wars; J.D. Grainger, The Syrian Wars (Mnemosyne Supplements. History and Archaeology of Classical Antiquity), Brill, 2010.

[4]. C. Silver, “Dura-Europos: Crossroad of Cultures” Archaeology, 2012, https://archive.archaeology.org/online/features/dura_europos/.

[5]. “Syria: The Crusades (1095-1291),” 2010, https://fanack.com/syria/history-of-syria/syria-the-crusades-1095-1291/

[6]. “Stronghold Al-Bab: Whoever Controls Northern Syria Influences the Entire Middle East,” Astute News: The Science of News and Analysis, https://astutenews.com/2016/11/stronghold-al-bab-whoever-controls-northern-syria-influences-the-entire-middle-east/.

[7]. “The further you look behind, the further you could see ahead” ؛ البته این گفتۀ چرچیل به این صورت شاید بوده باشد: «هرچه به گذشته بیشتر بنگرید می‌توانید بیشتر به آینده بنگرید.»

[8]. T. Daryaee, “Palmyra and the Sasanians in the Third Century AD,” Palmyra and the East, eds. K. Lapatin & R. Raja, Berpols, 2022, pp. 39-44.

[9]. T. Daryaee, “To learn and to remember from others: Persians visiting the Dura-Europos synagogue,” Scripta Judaica Cracoviensia 8, 2020, pp. 29-37.

[amir1428]

در حمله اعراب مسلمان به #سیستان ، مردم ایستادگی و اعراب ، خشونت بسیار کردند ، به گونه ای که #ربیع_ابن_زیاد ، فرمانده اعراب برای ترساندن مردم و کاستن از شور ایستادگی آنان ، دستور داد ، تا صدری ساختند ، از کشتگان ( یعنی اجساد کشته شدگان جنگ را روی هم انباشتند ) و هم 👈 از آن کشتگان 👉 تکیه گاه ها ساختند و ربیع ابن زیاد 👈 بالای آن نشست 👉 و قرار شد ، که هر سال از سیستان ، یک میلیون درهم به خلیفه بدهند با هزار غلام بچه و کنیز #تاریخ_سیستان / برگهای 80 و 37 تاریخ کامل / جلد 1 / برگ 307 #ایران #یعقوب_لیث #سیستان #بلوچستان #رادمان #صفاریان #ایرانشهر #زاهدان #رستم #هخامنشی #اشکانی #ساسانی #تخت_جمشید #تیسفون #کوروش_بزرگ #پاسارگاد #طاق_خسرو #مداین #کسری #زرتشتی #بلوچ #شیر https://www.instagram.com/p/CTseNlWMU1Y/?utm_medium=tumblr

[maziyarr-blog]

تصاوير فوق العاده از #آتشگاه_آذرگشنسب در #تخت_سلیمان كه مهمترین آتشگاه ساسانی متعلق به شاهان و لشگریان بوده است، و شاهان ساسانی برای زیارت این محل با پای پیاده از #تیسفون به این مکان می آمدند آذرگشنسب به معنی آتش اسب نر يا آتش جهنده است و بر پایه افسانه‌های ایرانی دلیل نام گذاری این است که #کیخسرو به هنگام گشودن “بهمن دژ” با تاریکی شب در وسط روز که دیوان با جادوی خود پدید آورده بودند، روبرو شد، آنگاه آتشی بر یال اسب وی فرود آمد و جهان را دیگر باره روشن کرد و کیخسرو پس از پیروزی و گشودن بهمن دژ، به پاس این یاوری اهورایی، آتش فرود آمده را آنجا بنشاند و آن آتش و جایگاه به نام آتش اسب نر نامیده شد. 👌👌👌☝️☝️☝️👍👍👍 (at Tehran, Iran) https://www.instagram.com/p/B03fYU8lXYc/?igshid=1box2x6f90bf6

[iranologysociety]

RT @IranianPlateau: اردیبهشت سال ۱۳۰۸ خورشیدی به دستور رضا شاه، موزه‌ی ملی ایران توسط معمار فرانسوی آندره گُدار آغاز شد. نما و سردر ورودی موزه به سبک نمای ایوان خسرو، برجسته‌ترین یادگار شاهنشاهی ساسانی در تیسفون عراق ساخته شد. عکس از صادق میری https://t.co/TX0v4jqD8E

RT @IranianPlateau: اردیبهشت سال ۱۳۰۸ خورشیدی به دستور رضا شاه، موزه‌ی ملی ایران توسط معمار فرانسوی آندره گُدار آغاز شد. نما و سردر ورودی موزه به سبک نمای ایوان خسرو، برجسته‌ترین یادگار شاهنشاهی ساسانی در تیسفون عراق ساخته شد. عکس از صادق میری https://t.co/TX0v4jqD8E

— نشریۀ ایرانشناسی (@iranologyscty) May 3, 2022

from Twitter https://twitter.com/iranologyscty May 04, 2022 at 12:39AM via IFTTT

[persianartgallery]

انیمیشن بازسازی شده و دیدنی از شهر رویایی تیسفون پایتخت ساسانیان

این کلیپ بخش هایی از شهر انبان یکی از هفت شهر تیسفون هستش که طاق کسری هم اونجا قرار داره و در دوران باستان زیباترین شهر جهان بوده. به طوری که رومیان اون رو ساخته دست پریان و اعراب همان بهشت موعود میدونستن. جالبه بدونید هفت شهر عشق که در ادبیات بهش اشاره میشه، هم از تیسفون اقتباس شده. معماری شهرهایی مثل اصفهان و شیراز و یزد بسیار شبیه به این کلیپ هست.

[ajayebgardeshgari]

طاق کسری از عجایب هفتگانه ایران باستان

یکی از جذاب‌ترین پروژه‌های معماری ایرانیان در طول تاریخ را می‌توان طاق کسری نامید. این بنای فوق‌العاده که امروزه در تیسفون عراق قرار دارد، توسط پادشاهان ساسانی ساخته شده است. عرض این طاق حدود ۲۵ متر است که بعد از پل گاومیشان، لقب عریض‌ترین طاق معماری ایران زمین را به خود اختصاص داده است. متأسفانه تاریخ دقیقی از شروع ساخت آن در دست نیست، اما گفته می‌شود که کار ساخت آن را شاپور یکم در حدود ۲۲۴ میلادی آغاز کرده است.

برخی دیگر از تاریخ‌نگاران این بنا را به خسروپرویز در سال ۵۹۰ میلادی نسبت می‌دهند. در زمان خلیفه عباسی یک بار تصمیم گرفته شد که طاق کسری به کلی تخریب شود و از مصالح آن در ساخت بنا‌های دیگری در بغداد استفاده شود که به خاطر هزینه بر بودن این کار، خوشبختانه این عمل انجام نشد. هرچند که متأسفانه همین حالا هم بیشتر بنای اصلی آن تخریب شده است. در سال ۱۳۸۳ دولت عراق از کشور‌های مختلفی از جمله ایران برای ترمیم آن کمک خواست که در نهایت یک شرکت از جمهوری چک کار ترمیم را آغاز کرد که البته موفقیت آمیز نبود.

متأسفانه این بنا، چون در کشور عراق واقع شده مورد بی‌توجهی فراوانی قرار گرفته و حتی هیچ درخواستی از سوی این کشور برای ثبت آن در یونسکو داده نشده است. جالب است بدانید در شعر‌های شعرای بزرگ این سرزمین مانند فردوسی، خیام، ملک‌الشعرا بهار و خاقانی به طاق کسری اشاره شده است.

[arashfarhadi-9]

تیسفون، تاق خسرو، تاق کسری #راه_سیمرغ 🦅@SIMORGHWAY #آرش_فرهادی #بنیاد_نقالی #مرشد_ساقی_عقیلی  #فرهنگ_ایران #ادبیات_ایران #ایران_باستان #هنر_و_ادبیات_پارسی #ایران_بزرگ #شاهنامه_فردوسی #شاهنامه_خوانی #مهرپرستی #زروانی_گری #اسطوره_های_ایرانی #اسطوره_های_آریایی #زرتشتیان #آموزه_های_زرتشت #زیبایی_های_ایران_و_جهان #شعر_پارسی #حافظ_شیرازی #گردآفرید #اپوزیسیون_ایران #خودشناسی #روانشناسی #موفقیت #هشتگ_ها #مدیتیشن #عرفان_ایرانی #منصور_حلاج #ایران_بزرگ  https://www.instagram.com/p/CL1CEs2HF5U/?igshid=68gokln0nkmw

[hambasstegi]

‌ برخی گزارش‌ها حاکی از فرو ریختن بخشی دیگر از سقف بنای معروف و باستانی طاق کسری واقع در نزدیکی بغداد است. ایوان خسرو، معروف به طاق کسری یا ایوان مدائن، برجسته‌ترین یادگار شاهنشاهی ساسانی است که در تیسفون واقع شده است. تیسفون که در عربی به آن «مدائن» می‌گویند نزدیک به ششصد سال پایتخت ایران بود. خبرگزاری مهر روز یک‌شنبه ۱۴ دی به نقل از برخی منابع عراقی نوشت که «همزمان با آغاز سال ۲۰۲۱ بخشی از سقف این بنای تاریخی فرو ریخت.» t.me/hambasstegi — view on Instagram https://ift.tt/2LdXWWC

[archaeologyhub]

ه گزارش رادیو فردا، ایوان خسرو، معروف به طاق کسری یا ایوان مدائن، برجسته‌ترین یا��گار شاهنشاهی ساسانی است که در تیسفون واقع شده است. تیسفون که در عربی به آن «مدائن» می‌گویند نزدیک به ششصد سال پایتخت ایران بود. خبرگزاری مهر روز یک‌شنبه ۱۴ دی به نقل از برخی منابع عراقی نوشت که «همزمان با آغاز سال ۲۰۲۱ بخشی از سقف این بنای تاریخی فرو ریخت.» فعالان شبکه‌های اجتماعی و دوستداران میراث تاریخی در عراق به بی‌توجهی دولت عراق نسبت به این بنای مهم اعتراض کرده‌اند. مسئولان عراقی هنوز این خبر را تائید نکرده و واکنشی نداشته‌اند.

[jonbesheronesans]

هم جورج کرزن انگلیسی و هم کلنل چریکوف روسی، در سفرنامه هایشان از رفتار بدور از انسانیت و سنگدلی که با حیوانات در ایران می شده، نوشته اند. این دو نویسنده که در زمان قاجار به ایران سفر کرده بودند، بر شکنجه جاندارانی چون شیر، گاو و اسب، توسط ساکنان ایران، انگشت می گذارند! جای بسیار اندوه است! چراکه این مردم تا پیش از اس_لام، مهربانی با جانداران و نگهداری از زیست بوم را ارزش می دانستند، ولی با هجوم بی فرهنگی های اس_لامی، چنان بی وجدان و ددمنش گردیدند که حتی جانداران نیز از دست مسل_مانان ایران، عذاب کشیده و درد دیدند. راستی، عید اس_لامی قربان را یادتان است؟! سگ کشی، خوردن پرنده های مهاجر، شکنجه و کشتن آن خرس نگون بخت و آلودن جنگل ها و لب دریا را چطور؟ بله، همه اینها ��تیجه فرهنگ کشی اس_لام در ایران است. آروین آدریان بیاییم از نو ایرانی شویم. با جنبش رنسانس یا نوزایی ایرانی همراه شوید: اینستاگرام: www.instagram.com/iranianrenaissance #جنبش_نوزایی #جنبش_رنسانس #رنسانس_ایرانی #نوزایی_ایرانی #رنسانس #نوزایی #ایدئولوژی #تمامیتخواه #تمامیت_خواه #برده_داری #نسل_کشی #اسلام #جنایات_اسلام #شهدا #جانباز #جانباخته #امام_حسین #عرب #جنگ #ساسانیان #یزدگرد #رستم_فرخزاد #نهاوند #تیسفون #تاریخ #طبری #صلح #ایدئولوژی_جنگی #شیعه #شیعه_گری https://www.instagram.com/p/CF5fkA4nYJs/?igshid=8z8wn7gk4fo

[amir1428]

محاصرهٔ #اورشلیم بخشی از جنگ‌های #ایران و #روم بود که در زمان #ساسانیان در ۶۱۴ میلادی روی داد. شاهنشاه #ساسانی #خسرو_دوم فرمانده سپاه خود #شهربراز را برای حمله به #خاور_نزدیک فرستاد و #اسقف_زکریا رهبری مبارزان #بیزانسی را بعهده داشت. در این جنگ ساسانیان به کمک حدود بیست و شش هزار تن از هم پیمانان یهودی خود به پیروزی دست یافتند. بدنبال فتح اورشلیم #صلیب_راستین که به #صلیب_اصلی_عیسی_مسیح منسوب است جابجا شده و توسط ایرانیان به #تیسفون منتقل شد. https://www.instagram.com/p/CSAU3tcsaOy/?utm_medium=tumblr

[iranayande]

لشكركشی غير ضروری ايران به روم شرقی، مصر و اورشلیم ـ اضمحلال امپراتوری ایران؛ درسی برای همه نسلها

دوازده جولای سال ۶۰۵ ميلادي، ارتش ايران به تصميم خسروپرويز ـ شاه وقت ـ براي جنگ با روم شرقي از دو مسیر ـ جنوب شرقي و جنوب غربي ـ به سوي قلمرو اين كشور به حركت درآمد. ستون یکم پس از بیرون راندن رومیان از سوریه و عبور از كوههاي «تاروس» واقع در آناتولی غربی (ترکیه امروز) تا دروازه های قسطنطنیه (استانبول) پیش رفت. «تاريخ» از اين لشكر كشي خسروپرویز و نیز تصرف مجدد مصر و اورشلیم به عنوان «جنگ های غير ضروري» كه باعث تضعيف هردو امپراتوري و بعدا ازميان رفتن هر دو دولت ــ يكي پس از ديگري شد نام برده است. اين تجربه تاريخي سبب شده است که در قرون معاصر بسياري از ملل از جمله ايالات متحده آمريكا در قوانين اساسي خود «جنگ غير لازم» را منع كنند. هدف خسروپرویز از تصرف مصر و اورشلیم و انتقال صلیبی که مسیح بر آن مَصلوب شده بود از این شهر به تیسفون، ایجاد غرور در ایرانیان بود که این غرور آنان را خوشگذران، تن آسان و در نتیجه ترسو کرد و اعیان (فئودالها) را زورگو ـ بگونه ای که نتوانستند در برابر سپاه کوچکتر عرب مسلمان، اما ازجان گذشته و مصمم ایستادگی کنند و هرآنچه را که در طول 13 قرن به دست آورده بودند دفعتا ازدست دادند. مولف: نوشيروان کيهاني زاده Read the full article

[ahyabz]

احیابز #احیابز_معماری در نوشته های باستان شناسان، گذشته تاریخی معماری ایرانی به شش هزارسال قبل از میلاد مسیح بر می گردد که در طی تاریخ طولانی اش طبق سخنان ایران شناسان برجسته ای همچون پوپ ، بر سه اصل استحکام، آسایش، و انبساط پایه گذاری شده است و معماران ایرانی، ‌اصالت طرح و سادگی توام با تزئین را در ساخت بناها رعایت می کردند. رونق و اعتلای معماری در ایران باستان، گواه آن است که این سرزمین از کانون های نخستین شهرسازی و نیز سد سازی و مهندسی بوده است. اینک صدها بنا، در جای جای ایران و سایر کشورهایی که یا در محدوده مرزهای قدیم ایران بوده اند و یا معماران ایرانی درآنجا هنرنمایی کرده اند، به چشم می خورد که هریک نمونه ای از هنر معماران ایرانی است . تحسین "پوپ" درواقع صدایی است که تاریخ آن را بارها تکرار و تائید کرده است. تالارها، شبستانها و ستونهای تخت جمشید، ایوان مداین یا طاق کسری در تیسفون در نزدیکی بغداد، آثار تمدن باستانی در بلوچستان ایران و پاکستان، ساختمان های کهن در مرو، طاق بستان در کرمانشاه، مساجد تاریخی اصفهان، تاج محل در هند، و هزاران بنای دیگر، آثار گرانقدری در پرونده معماران این سرزمین کهن است.معماری این آثار، اگرچه در اغلب موارد، ساده است، ولی دارای ویژگیهایی است که می توان آنها را بنیاد معماری ایرانی دانست. این ویژگیها طی هزاران سال در ترکیب با فرهنگهای گوناگون، بسیار متنوع و پربار شده و اینک معماری ایرانی ازجمله مکاتب مهم معماری در سطح جهان به شمار می رود. . . ❌لطفا ما را به دوستان خود معرفی کنید.❌ . #اینستاگرام #لایک #فالوور #عشق #ایران #تهران #عكس #ویدئو #فالوبک #فالو #اصناف #روز#پول #زیبایی #احیابز #معمار #معماری #ماشین #تاریخ_هنر #سفر #شیراز #20likes #amazing #smile #follow4follow #like4like #look #instalike #igers (at Vanak Square میدان ونک) https://www.instagram.com/p/CB7jdSPgHdX/?igshid=3fexf7w964ku

[khoonevadeh]

«نوش‌آباد»؛ شهر زیرزمینی کاشانhttps://khoonevadeh.ir/?p=110698

روزنامه ایران - زهرا کشوری: قطار گردشگری کاشان سفر به تاریخ عجیب شهر «اووی» یا آن‌طور که می‌گویند شهر زیرزمینی «نوش‌آباد» است. شهری که اسمش را از یکی از پادشاهان ساسانی می‌گیرد؛ از انوشیروان ساسانی. به‌گفته «علوی»، تورلیدر کاشانی، اسم این شهر ابتدا «انوش‌آباد» بوده که بعد‌ها نوش‌آباد می‌شود.

انوش‌آباد به معنی شادی و خرمی است. قطار گردشگری، گردشگران را در این مسیر به قلمرو انوشیروان ساسانی می‌برد. قلمرو ساسانیان سرزمین بزرگی بود که از یک سو به تیسفون می‌رسید و از سوی دیگر دامن به مدائن می‌کشاند.

آن‌طور که «علوی» می‌گوید ساسانی‌ها بین این دو پایتخت اقامتگاه‌های مختلف برای خودشان می‌ساختند. نوش‌آباد هم اقامتگاه انوشیروان بوده؛ منزلگاهی بین ری و اصفهان.

مسافران در این مسیر با سوت قطار به ایران باستان می‌روند، به آنجایی که کویرنشین‌ها کاشفان شگفتی‌های زیرزمین می‌شوند؛ جایی که سرداب و پایاب و حوضخانه می‌سازند. کاشانی‌ها اعتقاد دارند ملیت ایرانی در فلات مرکزی از زیر زمین شکل می‌گیرد.

قنات‌ها را هم شاهد حرف‌های خود می‌گیرند. می‌گویند کویرنشین‌ها مردم تمدن قنات‌ها هستند. آن‌ها اعتقاد دارند اگر قنات‌ها نبود شهرهایی، چون کاشان، یزد و... در جغرافیای ایران شکل نمی‌گرفت.

شهر زیرزمینی نوش‌آباد اوایل دهه ۸۰ خودش را نشان می‌دهد تا پنج سال کاوش باستان‌شناسان، شهری پر رمز و راز را پیش روی انسان امروز بگذارد. هنوز هم گه‌گاهی این شهر بخش دیگری از خودش را پیش پای رهگذران می‌گذارد تا دالانی دیگر به جانپناهی که ۱۴۰۰ سال پیش جان بسیاری از کویرنشینان نوش‌آباد را از حمله و تهدید‌ها نجات داده بود به روی گردشگران بازکند.

راهی که این روز‌ها گردشگران کاشان را به سمت شهر زیرزمینی نوش‌آباد می‌برد راهی قدیمی نیست. مسیری است که میراث فرهنگی بعد از کشف شهر، از سمت آب‌انبار به شهر زیرزمینی باز کرده است. چون انسان آن روز این هوشمندی را داشته است تا راه‌های ورودی را در دید قرار ندهد.

در دوره ساسانی ورودی‌های شهر زیرزمینی برای لحظه‌های ترس و دلهره، مخفی بود. قدیمی‌های نوش‌آباد می‌گویند گاهی اوقات ورودی به شهر زیرزمینی‌ها از ته تنور خانه‌ها می‌گذشت و گاهی اوقات جای مخفی آن در سرداب‌ها تعبیه می‌شد تا به محض رسیدن بوی خطر، از راه مخفی به گریزگاه بگریزند.

آب‌انباری که امروز راه را برای گردشگران قطار گردشگری کاشان باز می‌کند قدمتی ۵۰۰ ساله دارد و به دوران صفوی بازمی‌گردد. آب‌انبار هم قصه شگرفی دارد. آب‌انبار گنبدی دو بادگیر. راهنمای تور می‌گوید وقتی هوا روی زمین ۵۰ درجه باشد دمای داخل آب‌انبار، بدون برق و کولر و پنکه به ۱۰ درجه می‌رسد. سرداب (آب‌انبار) را از سنگ‌های کوه کرکس می‌سازند.

یک کلمن بزرگ که یک و نیم میلیون مترمکعب آب در آن جمع می‌شود. نوش‌آبادی‌ها در ۵۰۰ سال پیش - در دوره‌ای که صفوی‌ها حاکم بودند - می‌دانستند چه کنند تا آب خنک و بهداشتی باشد. همین مسأله هم باعث شده امروز چند آب‌انبار نوش‌آباد را احیا کنند.

آن‌ها می‌دانستند که آب باید در تاریکی باشد تا نور خورشید آب شرب را سبز نکند. دو تا بادگیر روی آب‌انبار کار یخچال را می‌کرد و باد را در زیر گنبد آن می‌چرخاند تا آب خنک بماند. کیسه زغال را بالای آب‌انبار قرار می‌دادند تا آب بو نگیرد. در آخر هم برای ضدعفونی کردن به اندازه لازم نمک و آهک روی آب می‌پاشیدند.

کاری که امروز کلر در آب بازی می‌کند. علوی راهنمای تور از این روش به «تصفیه طبیعی» آب یاد می‌کند. این آب‌انبار زلزله ۲۵۰ سال پیش در زمان کریمخان زند را هم تاب می‌آورد. آن زلزله تلفات انسانی بسیاری برجا گذاشت. آب‌انباری که ستون ندارد، اما در زلزله فرو نمی‌ریزد. علوی می‌گوید: «چون از روش چهارچشمه در ستون آن استفاده می‌شود.» به گفته او ایرانی دو هزار سال است که این روش را می‌شناسند.

از راهی که میراثی‌ها برای ورود به شهر زیرزمینی در دهه ۸۰ کنده‌اند که وارد می‌شوی به طبقه دوم این شهر می‌رسی. شهر در سه طبقه ساخته شده است. کانال‌هایی سرپوشیده در میان طبقات کنده شده که هم نقش تهویه هوا را داشته‌اند و هم افراد را از طبقات مختلف گذر می‌دهند.

روی دیوار کانال‌ها حفره‌هایی هست که باستان‌شناسان به آن «پاکنه» می‌گویند. سرویس بهداشتی‌ها ساختار «ال» مانند دارند، چون نمی‌توانستند برای سرویس‌ها «در» بگذارند به این شکل از دیده‌ها پنهان می‌ماندند. تعبیه اتاقک‌های اسکان موقت هم جالب است. دو اتاق روبه‌روی هم به یک اتاق تک می‌رسد.

این شیوه ساخت تا انتهای تونل ادامه دارد. «فکری»، دیگر راهنمای تور کاشان می‌گوید: «یکی از فرضیه‌ها این است که اتاق‌های ��و‌به‌رو برای خانواده‌های پرجمعیت و تک اتاق‌ها برای کم‌جمعیت‌ها ساخته شده‌اند.» اتاقک‌ها و راهرو‌ها را با «پیه‌سوز» روشن می‌کردند.

روی دیوار‌ها حفره‌هایی ایجاد می‌کردند و پیه‌سوز‌ها را در آن قرار می‌دادند. برای تهیه روشنایی پی‌سوزها، چربی حیوان‌ها را می‌سوزاندند و آب و نمک اضافه می‌کردند. به گفته فکری نمک باعث می‌شد تا روشنایی حاصله دوده نکند و اکسیژن فضا از بین نرود.

چرا نوش‌آباد را در زیر زمین ساختند؟

نوش‌آباد پناهگاهی است در مسیر جاده ابریشم و منزلگاهی بین ری و اصفهان. مسیر تجارت جهانی بوده و بهانه‌های زیادی برای حمله به آن وجود داشته است. اما چرا مردم به زیر زمین پناه می‌برند؟ فکری می‌گوید: «هیچ عارضه طبیعی که مردم نوش‌آباد بتوانند - در زمان خطر- در پناه آن جای بگیرند وجود ندارد.

نه کوهی، نه جنگلی تا چشم کار می‌کند کویر است و دشت. به همین خاطر در زیر شهرشان این شهر دستکند را می‌سازند.» اسکان در این جان‌پناه موقت بوده و به محض رفع خطر مردم دوباره به روی زمین بازمی‌گشتند. البته باستان‌شناسان بر این باورند که مردمان آن زمان، برای دورانی طولانی‌مدت در این مجموعه سکونت داشته‌اند.

محققان نظریه‌های متعددی درباره شهر زیرزمینی نوش‌آباد ارائه کرده‌اند از جمله، در امان ماندن از گرمای شدید یا جنگ‌های تاریخی یا حفاظت در برابر تشعشعات خورشیدی سبب شده این شهر را در عمق ۱۸ متری زمین بسازند. وسعت شهر زیرزمینی چهار کیلومتر است که زیر بافت تاریخی شهر قرار دارد.

سیلی که شهر زیرزمینی را دفن می‌کند

نوش‌آباد شهری سیل‌خیز است. سال ۱۳۳۵ سیل عظیمی به سمت آن روانه می‌شود که تلفات جانی زیادی به‌جا می‌گذارد. این سیل تمام مسیر‌های منتهی به شهر زیرزمینی را مسدود می‌کند. وقتی باستان‌شناسان شهر را کشف می‌کنند، نوش‌آباد باستانی تا ارتفاع یک متر زیر رسوب‌ها دفن شده بود.

«زهرا ساروخانی» باستان‌شناس این مجموعه را یکی از بزرگ‌ترین شاهکار‌های مهندسی جهان باستان در دنیا می‌داند که در عمق ۱۸ متری زمین کنده شده و امکانات پیچیده و ویژه‌ای دارد.

جنس شهر خاک رس است و با هر رطوبتی سفت‌تر و محکم‌تر می‌شود. این نکته را شهروندانش در ۱۴۰۰ سال پیش می‌دانستند. شهری سه طبقه که برای ورود به آن اول باید به طبقه منفی‌سه بروید. ورود از طبقه پایین به طبقات بالا یکی از سیاست‌های دفاعی ساسانیان بود.

علوی راهنمای تور شهر دستکند باستانی می‌گوید این شیوه ساخت باعث می‌شد تا دشمن دست به سر، سرگردان و گیج شود و فریب بخورد. او می‌گوید: «سقف تونل‌ها را عمداً کوتاه می‌ساختند تا دشمن برای ورود مجبور شود سرش راخم کند.

وقتی کسی خم می‌شود دیگر خلع سلاح می‌شود، چون مثلاً نمی‌تواند از شمشیرش استفاده کند. همچنین عرض تونل فقط جای یک نفر را دارد یعنی چند نفر همزمان نمی‌توانند وارد شوند و مجبورند یک نفر یک نفر و پشت سر هم وارد شوند.» او ایجاد دریچه‌ها بین طبقات را هم یک سیاست دفاعی می‌داند و می‌گوید: «از آن‌ها به‌عنوان تله استفاده می‌کنند، چون کسی که با جغرافیای اینجا آشنا نبود، داخل دریچه‌ها می‌افتاد.

این افتادن باعث ترس می‌شد و اثر روانی آن باعث ضعف دشمن می‌شد.» شهر باستانی نوش‌آباد هم به قلعه‌های اطراف راه داشته هم به خارج از شهر. هم چاه اکسیژن دارد و هم چاه هوا. یکی از جاذبه‌ها برای گردشگران چاه اکسیژن طبقه دوم شهر باستانی است که آن‌ها وقتی دست‌هایشان را روی چاه می‌گیرند حرکت باد و اکسیژن را به وضوح احساس می‌کنند.

نوش‌آباد به قنات‌های اطراف شهر هم راه دارد که مردم در زمان خطر بتوانند از طریق آن‌ها جان خود را نجات بدهند. اهالی نمی‌توانستند از هرجای خانه‌هایشان در روی زمین به این شهر دستکند زیرزمینی بیایند، باید از طبقه سوم به طبقه دوم می‌آمدند و از دوم به طبقه اول.

چرا؟ علوی راهنمای تور می‌گوید: «فرض کنید دشمن بخواهد از پایین وارد شهر زیرزمینی شود. هرکس که بالا باشد روی سر کسی که وارد می‌شود مسلط است، پس این طریق ساخت یک شهر دستکند دفاعی است.» او دلایل دیگری هم دارد.

علوی می‌گوید: «فرض کنید آن یک نفر را می‌زدند، چون تونل جای یک نفر بیشتر را نداشته، پس با ایجاد سدمعبر دشمن معطل می‌شد. در نتیجه فرصت آمادگی بیشتر برای دفاع به وجود می‌آید.» این شهر به شهر تاریخی نیاسر هم وصل است. نوش‌آباد در کویر و نیاسر در کوهستان.

نوش‌آباد چگونه پیدا شد؟

آن‌طور که «زهرا ساروخانی» مدیر پایگاه میراث فرهنگی نوش‌آباد تعریف می‌کند سال ۸۰ یکی از اهالی شهر نوش‌آباد به میراث فرهنگی می‌گوید در منطقه شیخ‌آباد شهر کنونی نوش‌آباد یک شهر زیرزمینی وجود دارد. آن روز کارشناسان به منطقه می‌آیند و یک ماه زمین را می‌کنند، اما دست خالی برمی‌گردند.

چاه را پر می‌کنند و دفتر آن شهر ناشناخته بسته می‌شود. دو سال بعد حسین میرزاجانی یکی از اهالی محله «ده بالا» به باستان‌شناسان خبر می‌دهد که وقتی در حال حفر چاه فاضلاب خانه‌اش بوده به شهری زیرزمینی می‌رسد. قصه شهر زیرزمینی نوش‌آباد با دالان‌های پر رمز و رازش از خانه میرزاجانی شروع می‌شود.

شهری که تاریخ ساسانی‌اش اثبات شده، اما باستان‌شناسان احتمال می‌دهند که به دوره اشکانی برسد. این شهر به گفته ساروخانی تا دوره قاجار کاربری داشت. او هم کاربری این شهر را دفاعی و پناهگاهی می‌داند. بویژه در زمانی که مغول‌ها به سراسر ایران حمله می‌کنند.

کویر ابوزیدآباد آخرین ایستگاه قطار گردشگری

مسافران قطار گردشگری کاشان بعد از گشت‌و‌گذار در شهر زیرزمینی نوش‌آباد به کویر ابوزیدآباد می‌روند؛ کویری که هم خانه بومگردی دارد هم شتر سواری. در خانه‌های بومگردی می‌توان غذای محلی خورد، شتر سواری کرد و به تماشای ستاره نشست.

قطار گردشگری کاشان یک تور یک‌روزه است. صبح زود مسافران را به تاریخ نوش‌آباد می‌برد. خانه‌های تاریخی کاشان را پیش رویشان می‌گذارد و در کویر ابوزیدآباد توقف می‌کند و شب هم به تهران برمی‌گرداند.

منبع : برترینها

[asbeabi]

ایوان مدائن ، بزرگترین طاق جهان

شهر باستانی مدائن یا به عبارتی تیسفون که در کنار رود دجله واقع شده است در حدود 35 کیلومتری جنوب شرقی بغداد امروزی واقع شده است. این شهر که در اواخر سده 120 قبل از میلاد بنا شده است یکی از بزرگ ترین شهرهای منطقه باستانی بین النهرین بود و از سال 570 بعد از میلاد، بزرگ ترین شهر دنیا محسوب می شد که در دوره فتوحات مسلمانان در 637 بعد از میلاد سقوط کرد. امروزه تنها سازه ای که از مدائن به جا مانده است طاق کسری یا همان ایوان مدائن است که گفته می گردد کاخ و محل اقامت خسروی یکم پادشاه سلسله ساسانیان در اواخر قرن 6 میلادی بوده است. ایوان مدائن یکی از بزرگ ترین طاق های تک هلالی و بدون ستون دنیا است که در معماری آن تماما از آجر استفاده شده است.

from http://bit.ly/2ONASxp via ایوان مدائن ، بزرگترین طاق جهان

[fancysuitcollection]

مهمترين رويدادهاي ايران و جهان در طول تاريخ در اين روز 15 فوريه

مهمترين رويدادهاي ايران و جهان در طول تاريخ در اين روز 15 فوريه

ايران

روزی که خسروپرویز شاه ایران شد و با اشتباهات خود امپراتوری ساسانیان را بر باد داد

15 فوریه سال 590 میلادی خسرو پرویز نوه خسروانوشیروان به عنوان بیست و دومین شاه ایران از دودمان ساسانیان در تالار بزرگ کاخ سلطنتی تیسفون (طاق کسری) تاجگذاری کرد. بزرگان وقت پدر او ـ هرمز چهارم را برکنار و بازداشت کرده بودند که بعدا کشته شد. هرمز را پیش از کشتن، نابینا کرده بودند. اسپهبد بهرام مهران (بهرام…