#αναλογιστούμε

[astratv]

Να αναλογιστούμε το χρέος μας ως κοινωνία των πολιτών για τα ΑμεΑ –

«Παγκόσμια Ημέρα των Ατόμων με Αναπηρία και ο νους μου πάει στο μακρινό 1994 όταν πρωτογνώρισα τη γυναίκα μου, την Λίζα, και μου είπε ότι καλό θα ήταν να συναντήσω τους γονείς της, που ήταν μετανάστες, τότε, στη Γερμανία. Στην πρωτεύουσα της Βάδης-Βυρτεμβέργης, τη Στουτγκάρδη, υπάρχει ένας μεγάλος πεζόδρομος και μου έκανε φοβερή εντύπωση όταν είδα πολλά άτομα με αναπηρίες, με αναπηρικά αμαξίδια.…

[justforbooks]

Η ελληνικότητα του Χρήστου Γιανναρά

Κάποιες σκέψεις με αφορμή τον θάνατό του

ΕΙΜΑΣΤΕ, ΙΣΩΣ, ΑΝΑΡΜΟΔΙΟΙ να μιλήσουμε για έναν άνθρωπο στον οποίο η χριστιανική μαρτυρία ήταν αδιαχώριστη από τη σκέψη για την πολιτεία και την κοινωνία. Εννοώ εδώ όσοι και όσες δεν μετέχουμε σε αυτό που ο Γιανναράς ονόμαζε «ευχαριστιακή κοινότητα» και λογοδοτούμε σε πολύ διαφορετικές πηγές νοήματος και πολιτιστικά κοιτάσματα.

Αν αναλογιστούμε όμως πως ο εκλιπών υπήρξε πολυσχιδής, τότε όχι μόνο επιτρέπονται αλλά κατά κάποιον τρόπο επιβάλλονται οι δημόσιες, κριτικές αποτιμήσεις. Αυτές οι δημόσιες αποτιμήσεις λογικά διαφέρουν από το εξειδικευμένο θεολογικό και φιλοσοφικό σχόλιο, καλό είναι όμως να μην ταυτίζονται και με μια ρηχή πολιτικολογούσα προσέγγιση. Πολλά ήδη ειπώθηκαν και γράφηκαν εν θερμώ, τόσο από ανθρώπους που τον είχαν περίπου ως μέντορα όσο και από τη σκοπιά της αμφισβήτησης και της κατάκρισης. Θέματα όπως η συμβολή του στις θεολογικές σπουδές ή ο τρόπος που διάβασε την ελληνική παράδοση είναι φυσικά σύνθετα και δεν μπορούν να συνοψιστούν σε ένα κείμενο χιλίων λέξεων.

Για μένα λοιπόν η σκέψη του Γιανναρά –και πάνω από όλα το πώς «εφάρμοσε» τις θεολογικές ή φιλοσοφικές του αναφορές σε μια ολική πολιτισμική και κοινωνική κριτική– αντιπροσωπεύει μια εθνορομαντική κριτική της νεωτερικότητας. Είναι μια από τις πιο χαρακτηριστικές ενσαρκώσεις ενός ρεύματος που επιδιώκει να δει την ελληνικότητα ως έναν πολιτισμό της πράξης, ικανό να δώσει απαντήσεις σε όλα τα ζητήματα της σύγχρονης ζωής. Οι πνευματικές πηγές αυτής της κριτικής είναι τόσο ελληνορθόδοξες όσο και αμιγώς δυτικοευρωπαϊκές, αφού ξέρουμε ότι κυρίως εντός Δύσης έχει αναδυθεί και ξετυλιχτεί η πιο ριζική κριτική της Δύσης. Για παράδειγμα, το μαστίγωμα του καρτεσιανού ατομικισμού, της ωφελιμιστικής ηθικής και του ορθολογιστικού πνεύματος είναι τόσο παλαιές υποθέσεις όσο ο γερμανικός ρομαντισμός του 1800, οι νιτσεϊκές γραφές αλλά και η πλούσια γραμματεία που βρίσκουμε σε συγγραφείς με καθολικές αναφορές. Στο φόντο υπάρχει επίσης μια δυτική φιλοσοφία του προσώπου (ο περσοναλισμός) που στη διάρκεια του Μεσοπολέμου έκανε διμέτωπο αγώνα κατά του «υλιστικού φιλελευθερισμού» και του «μαρξιστικού οικονομισμού» χάριν των ζωντανών προσώπων. Όλα τ��ύτα και φυσικά τα υπαρξιακά και ερμηνευτικά ρεύματα της φιλοσοφίας (που κατατείνουν στην αποδόμηση της ιδέας ενός αυτάρκους ατόμου-μοναχικής συνείδησης) είναι πολιτισμικά προϊόντα της «Δύσης» και συνυπάρχουν μέσα στα γιανναρικά κείμενα, μαζί με τις γνωστές ρωσικές και πατρώες αναφορές του.

Κάτι προσωπικό: πρωτοδιάβασα τον Γιανναρά όταν το 1989 αποφάσιζα ως θέμα της διδακτορικής μου διατριβής την κριτική της τεχνολογίας και της νεωτερικότητας στον Μάρτιν Χάιντεγκερ. Υπήρξε μάλιστα και μια παρεξήγηση γιατί στο κείμενο που παρέδωσα δεν είχα συζητήσει το βιβλίο του για τη σχέση μεταξύ Χάιντεγκερ και Διονυσίου Αρεοπαγίτη. Από τότε είχα την αίσθηση πως πολλά από όσα συναντούσα στους Γάλλους χαϊντεγκεριανούς στοχαστές αλλά και σε άλλα φιλοσοφικά πνεύματα με θεολογική παιδεία είχαν συγγένεια τόνων και πνεύματος με τους συλλογισμούς του Γιανναρά. Και επειδή δεν διάβαζα μόνο νεομαρξιστές φιλόσοφους (αν και αριστερός), δυσκολευόμουν τότε να δω ως «σκάνδαλο» το να διδάσκει φιλοσοφία ένας άνθρωπος με θεολογικές αναφορές και συμμετοχή στο «εκκλησιαστικό γεγονός» (άλλη γνωστή του έκφραση). Φυσικά, ο κύκλος μέσα στον οποίο κινούμασταν τότε, με τη σημαντική μορφή του Κοσμά Ψυχοπαίδη, ήταν στην αιχμή αυτής της εναντίωσης στον Γιανναρά, στη βάση της θέσης ότι ένας θεολόγος δεν μπορεί να διδάσκει φιλοσοφία γιατί η φιλοσοφία, και ειδικά η νεωτερική, περιέχει πάντα μια ριζική κριτική της θρησκείας.

Από την άλλη, στο δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα υπήρξε ένα κλίμα ριζοσπαστικής κριτικής στη (δυτική) φιλοσοφία του υποκειμένου και στη μεταφυσική της βεβαιότητας. Αυτή η κριτική –διάσπαρτη σε πανεπιστήμια και χώρους της Ευρώπης και των ΗΠΑ– είχε πολλά παρακλάδια, γλωσσικές οικογένειες και διακριτές ευαισθησίες. Με κάποιον τρόπο, ο Γιανναράς προσπάθησε να συνομιλήσει με όλα αυτά τα ρεύματα κριτικής στον δυτικό ανθρωπισμό και ατομικισμό, μέσα όμως από πηγές του λεγόμενου ελληνικού βιώματος ή αυτού που ονόμαζε «ελληνικό τρόπο».

2

Από εδώ πιστεύω αρχίζουν τα σοβαρότερα προβλήματα και μια πορεία με πολλά αρνητικά (κατά τη γνώμη μου) γνωρίσματα. Πολιτικά, αυτό το οδοιπορικό είχε εξαρχής μια παραδοξότητα. Για παράδειγμα, ο Γιανναράς ισχυριζόταν πάντα ότι η σκέψη του είναι κοινωνιοκεντρική και με κάποιον τρόπο έθετε σε αμφισβήτηση την επικυριαρχία του αγοραίου οικονομισμού – την αφηρημένη κατασκευή μιας πολιτικής οικονομίας. Ωστόσο, οι πρακτικές του κρίσεις ήταν σχεδόν πάντα (με κάποιες εξαιρέσεις) πολύ εχθρικές προς την αριστερά, τόσο την αριστερά των δικαιωμάτων όσο και αυτή των ταξικών-υλικών διεκδικήσεων. Για ��ον Γιανναρά η αριστερά ήταν απλώς μια ακραία έκφανση του ίδιου του δυτικού ατομικισμού, μια μηδενιστική παρόξυνση του ίδιου του Homo occidentalis. Και ως προς αυτό, θύμιζε κριτικές σαν αυτές του Γάλλου Ζαν-Κλοντ Μισεά ή του Κρίστοφερ Λας, μοτίβα που είναι παρόντα στη Δύση εδώ και δεκαετίες. Τελικά, η μετάφραση της γιανναρικής σκέψης θα γείρει σε μια δυσφορική, αφοριστική κατεύθυνση, εκφρασμένη με μια γλώσσα ποιητικής ευφορίας. Για μένα ωστόσο το μεγαλύτερο πρόβλημα σε σχέση με τον δημόσιο στοχασμό του Γιανναρά δεν ήταν η απαισιόδοξη ανθρωπολογία του για τον σύγχρονο πολιτισμό και τις κλίσεις του. Στο κάτω-κάτω, ποικίλες εκδοχές κριτικής απαισιοδοξίας κυριαρχούν σε στοχαστές και δημόσιους διανοούμενους που δεν έχουν καμιά σχέση με ορθοδοξίες και κοινοτισμούς. Και από μια άποψη, μια σκεπτικιστική και κριτική στάση είναι προτιμότερη από την αφελή και ιδιοτελή ενίοτε αισιοδοξία των συναινετικών διανοούμενων.

Υπήρξε όμως, ιδίως μετά τη δεκαετία του '80, ένα διαιρετικό σχήμα που έκανε τη σκέψη του Γιανναρά πολύ ευάλωτη στον συντηρητικό δογματισμό. Η φιλοσοφία της αγαπητικής ελπίδας (ο ερωτικο-οντολογικός ορίζοντας της σκέψης του) διαπότιζε μια ερεβώδη πολιτισμική απαξίωση της νεοελληνικής κοινωνίας και του κράτους, από όπου δεν σωζόταν τίποτα ή σχεδόν τίποτα. Η περιβόητη περιφρόνηση για το «ελλαδικό κρατίδιο» έγινε γρήγορα μέθοδος κακοχαρακτηρισμού των πάντων, από τα πολιτικά κόμματα και τα συνδικάτα μέχρι συνολικά τη λεγόμενη «φραγκολεβαντίνικη» συνείδηση, ως διεστραμμένα εγωιστική σχέση με τον κόσμο.

Σε αυτήν τη μάχη του με το φάντασμα μιας ενιαίας, αρνητικής και πνευματικά ιμπεριαλιστικής Δύσης ο Γιανναράς θα θυσιάσει τους χυμούς της πρώιμης σκέψης του. Το σταθερό υπόστρωμα κάθε ρομαντικού συντηρητισμού στην Ευρώπη, τόσο στη Δύση όσο και στην ανατολική Ευρώπη και τη Ρωσία, είναι η αποθέωση της παλλόμενης λαϊκής κοινότητας και η δαιμονοποίηση όλων των «τεχνητών» πολιτικών κατασκευών (του μοντέρνου κράτους, των αντιπροσωπευτικών θεσμών). Το πλαίσιο αυτό πλακώνει διαρκώς τον λόγο του Γιανναρά με τρόπο που σταδιακά γίνεται πιο ασφυκτικός στην απολυτότητά του. Και ενώ η μια πτυχή του εγχειρήματος επιδίωκε να αποδομήσει τη δογματική και περίκλειστη ηθικολογία, η άλλη πλευρά του Γιανναρά θα γλιστρήσει σε μια πολεμική που δεν αφήνει και πολλά ανοιχτά παράθυρα.

3

Φυσικά κάποιοι (νέο)φιλελεύθεροι σχολιαστές που γράφουν τώρα αρνητικά για τον Γιανναρά φαίνεται να λησμονούν τα κοινά μεταξύ τους σημεία. Αν και ο εκλιπών απεχθανόταν φιλοσοφικά τη λογική των δικαιωμάτων, επί χρόνια έγραφε τα χειρότερα για τη δημοσιοϋπαλληλία και τον κρατισμό. Εκθείαζε, επίσης, την αριστεία, έβρισκε πάντα αντικοινωνικές τις απεργίες και μηδενιστική την όποια διαμαρτυρία ενδιαφερόταν για οικονομικά-μισθολογικά αιτήματα. Όπως και κάποιοι συντηρητικοφιλελεύθεροι δημοσιολόγοι και σχολιαστές, πίστευε πως ο «ιστορικός υλισμός» είναι η κυρίαρχη ιδεολογία και το πνεύμα της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, μιας Ελλάδας που για τον Γιανναρά ήταν πλέον τελειωμένη υπόθεση, εκτός αν την έσωζε το ήθος και η αρχοντιά «λίγων γενναίων».

Η κοινωνική-πολιτισμική κριτική του Γιανναρά επέστρεφε διαρκώς στην εξιδανικευμένη ιδέα μιας μαγιάς «εύψυχων Ελλήνων» που σώζουν τον πολιτισμό από τη βαρβαρότητα και το έθνος από την κατάρρευση του ίδιου του κράτους. Έχω συζητήσει αλλού (στο δοκίμιό μου «Κοινότοπη χώρα») τη στάση αυτή που βλέπει το «λίγο» της χώρας ως κρυμμένο πλούτο, τη φτώχεια ως αρχοντιά και την περιφερειακή θέση ως προνόμιο μιας αγαθής ελληνότροπης οικουμενικότητας απέναντι στην εγκληματική παγκοσμιότητα της Δύσης. Είναι, πράγματι, μια κριτική που δεν ενδιαφέρεται για θέματα ισότητας ή κοινωνικής δικαιοσύνης αλλά περισσότερο για την αρετή της αυθεντικότητας και ένα είδος πολιτικής της ψυχής. Παρ' όλα αυτά, ο Γιανναράς των πρώτων δεκαετιών υπερασπίστηκε έναν χριστιανισμό της σάρκας και μια φιλοσοφία του προσώπου που θα μπορούσε να μην προχωρήσει σε ισοπεδωτικά μονοπάτια. Θα μπορούσε να είναι ένας κριτικός συντηρητικός λόγος που θα απέφευγε τον στόμφο της αντιμοντέρνας ρητορείας. Έχω, δε, την εντύπωση (κάνω μια υπόθεση) ότι του στοίχισε πολύ η επίθεση που δέχτηκε –και ιδίως η αμφισβήτηση της επάρκειάς του ως δασκάλου φιλοσοφίας– από επιφανή πρόσωπα και φορείς της ανανεωτικής και ριζοσπαστικής αριστεράς στα πανεπιστήμια της εποχής. Η ίδια η δεκαετία του '80 βιώθηκε ευρύτερα από πολλούς εθνορομαντικούς διανοούμενους και καλλιτέχνες ως πολιτισμικό τραύμα, με πηγή προέλευσης τόσο τον πασοκικό μαζικοδημοκρατικό «λαϊκισμό» όσο και μια νεοδιαφωτιστική αριστερά που θα τη θεωρήσουν εθνομηδενιστική δύναμη. Ο Γιανναράς είχε υποστεί στη νεότητά του το σοκ και τη συμβολική βία των παραεκκλησιαστικών οργανώσεων και αργότερα θεώρησε πως έγινε στόχος ενός άλλου φανατισμού (από φιλελεύθερους, αριστερούς και «δυτικόφρονες» εκσυγχρονιστές).

Από εκεί και πέρα, ο δημόσιος διανοούμενος που κατακτά μια ορισμένη δημοφιλία και μιλάει στο κοινό του θα επαναλαμβάνει μονότονα τον βασικό καμβά της σκέψης του με όλο και πιο σκληρούς χαρακτηρισμούς και θυμό. Φυσικά, κάθε κοινωνικός κριτικός λόγος έχει ένα μερίδιο εμπάθειας, γιατί δεν υπάρχει αμερόληπτη, ψύχραιμη και πάντοτε πολιτισμένη γραφή, ιδίως σε μια εποχή αλλεπάλληλων κρίσεων και μεγάλων ρηγμάτων. Δεν μπορούμε όμως να παραβλέψουμε πως ο τρόπος με τον οποίο ο Γιανναράς θα καταγγείλει διάφορα δεινά οδηγεί σε μια εθνορομαντική ουτοπία με αιχμή μια ανεύρετη, φασματική ελληνικότητα. Ακόμα και η κριτική του στον πολιτικό εθνικισμό και στη στενόμυαλη πατριδοκαπηλία της θεσμικής Εκκλησίας εντάσσεται σε μια αντίληψη περί ελληνικής οικουμενικότητας που παρουσιάζεται πάντα ως ο αυθεντικός τρόπος του βίου μας απέναντι σε μια παρακμιακή Δύση και μια δεσποτική Ασία. Η ιδέα μιας εναλλακτικής καθ’ ημάς Ανατολής που υποτίθεται ότι θα μας δωρίσει και πολιτική διέξοδο έγινε ένας αψύς δογματισμός, κατακεραυνώνοντας σχεδόν τους πάντες ως ολίγιστους και κρετίνους. Εδώ το πένθος για τη χαμένη ελληνικότητα έγινε ένα μελαγχολικό άγχος με το οποίο αδικείται οτιδήποτε έρχεται μετά τον Σεφέρη, τον Πικιώνη, τους «δασκάλους του γένους», τη λαϊκή αρχιτεκτονική κ.λπ.

Ο λόγος του Γιανναρά έγινε ένα τέχνασμα σύγκρισης μεταξύ μιας συνθήκης πνευματικού μεγαλείου και λαϊκής άνθισης (πριν από το ελληνικό κράτος και τους επείσακτους θεσμούς του) και μιας κατάστασης εκπεσμού και βαρβαρότητας. Οι αποχρώσεις μειώνονταν, οι τελεσίδικες αποφάνσεις πολλαπλασιάστηκαν και στο τέλος ακόμα και ο Δαρβίνος ταυτίστηκε με μια πιθηκόμορφη, παρακμιακή ανθρωπότητα.

4

O θάνατος του Χρήστου Γιανναρά δεν μπορεί πάντως να είναι μια αφορμή λεκτικών κατεδαφίσεων ή εγκωμιαστικών παιάνων. Χρειαζόμαστε περισσότερες κριτικές αποτιμήσεις και λιγότερες μονότονες καταδίκες ή κολακευτικά παχιά λόγια. Για τη δική μου αίσθηση των πραγμάτων, ο στοχασμός του Γιανναρά είχε πάρει έντονη κλίση προς μια αριστοκρατική και αντιδημοκρατική πολιτική φιλοσοφία, στηριγμένη, παραδόξως, σε μια ποιητική ενόραση του έρωτα και της σχέσης. Το ένα σκέλος δυνάμωσε υπερβολικά, ενώ το άλλο έμεινε στάσιμο, σαν ένα καλλιεπές σχόλιο πάνω στον καμβά της γενιάς του '30 περί ελληνικότητας. Ένας ιδιαίτερος ρομαντικός συντηρητισμός με αιχμηρούς τόνους και πνεύμα πολεμικής θα γεννήσει περισσότερες παρεξηγήσεις με τον καιρό.

Για ένα πράγμα δεν μπορεί να κατηγορήσει κανείς τον Γιανναρά: πως του έλειπε το πάθος. Από αυτή την άποψη, πράγματι, δεν ήταν ο τύπος του ακαδημαϊκού φιλοσόφου, του καθηγητή πανεπιστημίου που διδάσκει φιλοσοφία. Στάθηκε ανυποχώρητα πολεμικός παρά διπλωμάτης. Και η πραότητα (την οποία τονίζουν κάποιοι) ήταν ένας τόνος της φωνής και όχι η αντιμετώπιση των αντιπάλων και των εχθρών, που για τον Γιανναρά κόμιζαν όλα τα δεινά του κόσμου. Και αυτό το στοιχείο προσφέρει πολλές ευκαιρίες εκφραστικής δεινότητας, αλλά είναι και παγίδα στην οποία κάποιος επενδύει τον ναρκισσισμό του (ιδίως αν είναι συγγραφέας και ομιλητής χαρισματικός).

Απομένει εν τέλει στους θεολόγους ή στους φιλοσόφους της θρησκείας να κάνουν τις δικές τους αποτιμήσεις ενός έργου. Το βέβαιο είναι πως η σκέψη του Γιανναρά (αδιαχώριστη από το πρόσωπο και τη δημόσια παρουσία του) ανήκει στο πεδίο της ελληνικής ιδεολογίας και των μεταμορφώσεών της. Μια κριτική της ελληνικής ιδεολογίας θα είναι όμως πάντα κάτι διαφορετικό από το ξήλωμα της όποιας πνευματικής φυσιογνωμίας ή τους οπαδικούς διθυράμβους των social media.

Νικόλας Σεβαστάκης

✔ Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην έντυπη LiFO

Daily inspiration. Discover more photos at Just for Books…?

[loulouditouheimona]

Σήμερα, θέλω να αφιερώσω λίγες σκέψεις σε δύο ονόματα που έχουν αφήσει ανεξίτηλο ίχνος στην ελληνική λογοτεχνία. Η Πολυδούρη και ο Καρυωτάκης, δυο ψυχές που βρέθηκαν στο ίδιο μοτίβο πόνου και ομορφιάς. 🌧️💔 Διάβασα ένα ποίημά τους και ένιωσα τη θλίψη τους να με αγκαλιάζει. Οι λέξεις τους είναι σαν μελωδίες που πλανώνται στον αέρα, γεμάτες μέθεξη και νοσταλγία. Η Πολυδούρη μας μιλά για την αγάπη και τον πόνο, ενώ ο Καρυωτάκης αγγίζει τη μελαγχολία και την απώλεια. 🎶✨ Είναι σαν να τους νιώθω δίπλα μου, να κατανοούν τις εσωτερικές μου ανησυχίες και τις ακατάπαυστες αναζητήσεις μου. Η γραφή τους είναι σπαρακτική και συνάμα απελευθερωτική, καθρεφτίζοντας τη δική μας αλήθεια και τις δικές μας μάχες. 💔🌹 Ας κρατήσουμε ζωντανή τη μνήμη τους, ας διαβάσουμε τα έργα τους και ας αναλογιστούμε τη σπουδαιότητα της τέχνης στην κατανόηση της ανθρώπινης ψυχής. ✍️❤️

[xehasmenesithakes]

Το μέρα 25 ποτε δεν είπε γιούργια βγαίνουμε από ΕΕ, απλά περιμένει εναν σεβασμό από την ΕΕ και αν δεν τον λάβει μπορεί να βγει από αυτή. Το κόμμα του είναι στις εκλογές τις ευρωβουλής και είναι κίνημα για δημοκρατία στην Ευρώπη. Προφανώς είναι προθύμος για μια αντίδραση πιυ είναι λίγο πιο βαριά και δεν είναι όλοι σε θέση να συμβαδίσουν με αυτήν. Επίσης ο άνθρωπος δεν υποστηρίζει να βγούμε από το ευρώ , οι προγραμματικές ρυθμίσεις του κόμματος προβλέπουν την δημιουργία ψηφιακού νομίσματος. Ως απόφαση έχει πράγματι μεγάλη βάση αν αναλογιστούμε φέτος την κρίση που πέρασε η credit suisse που έχασε 69. Δυς φέτος . Με λίγα λόγια αν πέφτει μια ελβετική τραπεζα κολοσσός Ε είμαστε λίγο αφελείς να πιστεύουμε ότι σε ανάλογες καταστάσεις η Πειραιώς το χει. Καλό είναι να διαβάζουμε λίγο τος προγραμματικές θέσεις των κομμάτων και να κρίνουμε από κει ,Οχι να αναπαράγουμε ότι ακουγεται .

Τα πες ολα.

[xionisgr]

ISBN: 978-618-232-003-7 Συγγραφέας: Αγγέλου Άγγελος , Σίνη Έμη Εκδότης: Εκδόσεις Παπαδόπουλος Σελίδες: 64 Ημερομηνία Έκδοσης: 2024-03-19 Διαστάσεις: 24 x 17 Εξώφυλλο: Χαρτόδετο

[manpetasgr]

ISBN: 978-618-232-003-7 Συγγραφέας: Αγγέλου Άγγελος , Σίνη Έμη Εκδότης: Εκδόσεις Παπαδόπουλος Σελίδες: 64 Ημερομηνία Έκδοσης: 2024-03-19 Διαστάσεις: 24 x 17 Εξώφυλλο: Χαρτόδετο

[kwstasattgr]

ISBN: 978-618-232-003-7 Συγγραφέας: Αγγέλου Άγγελος , Σίνη Έμη Εκδότης: Εκδόσεις Παπαδόπουλος Σελίδες: 64 Ημερομηνία Έκδοσης: 2024-03-19 Διαστάσεις: 24 x 17 Εξώφυλλο: Χαρτόδετο

[a078740849aposts]

ISBN: 978-618-232-003-7 Συγγραφέας: Αγγέλου Άγγελος , Σίνη Έμη Εκδότης: Εκδόσεις Παπαδόπουλος Σελίδες: 64 Ημερομηνία Έκδοσης: 2024-03-19 Διαστάσεις: 24 x 17 Εξώφυλλο: Χαρτόδετο

[xamenotalento]

JUAN LARREA

ΓΛΥΚΥΤΑΤΟΣ ΠΛΗΣΙΟΝ

 Έρχεται ένα σημείο που η γη, σκληρά πατημένη από τις σόλες και τα τακούνια του ταξιδιώτη και κατά βάθος ενοχλημένη απ’ τη σιωπή της, κρύβεται ανάμεσα σε βράχους και αρνείται πια να την πατάνε. Αυτή τότε είναι η στιγμή που μπροστά σε κατάπληκτα μάτια σχεδιάζονται με πνεύμα ηρωικό οι παγετώδεις κορδιγιέρες σε συνεργασία με τις αναμαλλιασμένες μέρες του φθινόπωρου. Ο ταξιδιώτης όμως εξαπολύει έναν αναστεναγμό και αρχίζει την ανάβαση. Δεν είναι πια τα τακούνια του, αλλά οι αιχμηρές άκρες των κάτω του άκρων που σκάβουν, ώσπου  να καταλάβουν και ο ταξιδιώτης και η γη το αμοιβαίο τους λάθος· επιθυμούσαν αμφότερα τα μέρη να ικανοποιήσουν τον εαυτό τους. Και αν είναι κάτι που τους εμποδίζει, είναι απλώς μια ματαιοδοξία. —Εσείς πρώτος. — Α, επ’ ουδενί τρόπω, εσείς πρώτος. Έρχεται μετά κλεφτά το γρασίδι για να εξομαλύνει ό,τι τραχύ και ανώμαλο, έρχονται συνάμα και λέξεις ανακατεμένες με κάθε λογής λουλουδάκια, ώσπου τελικά, σε μιαν εύκολη κατηφορική κλίση, επανέρχονται τα πάντα στην κανονικότητά τους.

Εσείς πρώτος, εσείς πρώτος... Πρόκειται να πιάσεις τον άλλον από πίσω, και η θέση αυτή είναι απολύτως πλεονεκτική για πολλούς λόγους. Η πόρτα μπορεί αίφνης να κλείσει αφήνοντας τον αντίπαλο μέσα. Αυτή είναι και η περίπτωση του ζωγράφου που, στέκοντας μπροστά στον πίνακά του, κατέληξε να κάνει θαύμα σε αυτή την επίμονη τεχνική. —Εσείς πρώτος — και ακολούθως το μοντέλο του πάει και χώνεται στη μέση τελείως απρόσεκτα. Έπειτα το θέμα ήταν πλέον να μπλοκάρουμε απλώς την έξοδο με μια γρήγορη κίνηση του πινέλου. Η δυσκολία η μεγάλη προέκυψε, όταν επιχείρησε να κάνει την αυτοπροσωπογραφία του, αλλά δεν πέτυχε παρά μόνο τη φόρμουλα. Επικουρούμενος από τη σιωπή κάποιας νύχτας εγλίστρησε ο ίδιος μέσα στον καμβά και τον έκλεισε από την άλλη πλευρά. Το σύμπαν ολόκληρο επιάστηκε στη φάκα. Πέθανε, αλλά μαζί του πέθανε και η ρεαλιστική ζωγραφική. Χρόνια αργότερα ξεθάφτηκε, οπότε και κατέστη δυνατόν να επαληθευτεί η ύπαρξη μιας επιγραφής στο εσωτερικό του καπακιού του φερέτρου του: «Ενθάδε κείται σύμπας της ζωγραφικής ο κόσμος». Την αυτοπροσωπογραφία του την είχε πλέον αποκτήσει.

Όποιος αμφιβάλλει, πριν προβεί στα περαιτέρω, πρέπει να κάνει ένα απλό πείραμα. Πάρε ένα γεμάτο περίστροφο και, κάνοντας πως παίζεις, φέρ’ το κι ακούμπα το στον κρόταφο σου. Θα νιώσεις αμέσως την αναγγελία μιας ερχόμενης άνοιξης και τη ρευστοποίηση των ποδιών του κόσμου που αρνούνται να σε στηρίξουν. Εάν δεν έχεις λόγους για το αντίθετο, πυροβόλησε, δώσε θέση στην εγκεφαλική σου μάζα, μοίρασε τον εαυτό σου σε ίσα μέρη όπως ο ήλιος το μεσημέρι, εγκαταλείποντας την υπερηφάνεια της καθετότητας. Η γλύκα που απλώνεται ολόγυρα είναι συγκρίσιμη μόνο με τις βιολέτες που τις αφήνει κάποιο κρύο χέρι να μεγαλώνουνε. Μία-μία θα βγουν οι εσωτερικές σημαίες: Ειρήνη, Ειρήνη, Ειρήνη.

Γιατί όταν το χάος επέτυχε το πρώτο του σκίτσο με προκαθορισμένη πόζα, στημένο και βυθισμένο μέχρι τους ώμους του στη σταχτιά μαγιά και στον ήλιο, έπιασε χωρίς να βάλει ιδιαίτερη δύναμη ν’ αναζητά προστατευτικό φλοιό, όλες οι άλλες ανεκπλήρωτες δυνατότητες διαλογίστηκαν την εκδίκηση που εκπληρώνεται μέρα τη μέρα. Αρκεί ν’ αναλογιστούμε το θέαμα που μας δίνει ο ανθρώπινος εγκέφαλος, όπου μια χούφτα απ’ αυτή την πρώτη ύλη παρέμενε κρυμμένη, άμορφη ακόμη και σε λανθάνουσα κατάσταση, και όπου όλες αυτές οι ματαιωμένες δυνατότητες στεγάζονται και διατηρούν το δικαίωμά τους ενάντια στον τρέχοντα κώδικα της φύσης. Εκεί είναι, εκεί, ο αδύνατος φυσικός που περιφρόνησε το σύμπαν περιορίζοντας τον εαυτό του. Ο άντρας αρχίζει να κοιτάζει, παραδείγματος χάριν, τη ροή του νερού και νιώθει τον εαυτό του να φεύγει, αλλά ταυτόχρονα νιώθει και να φτάνει. Από πού; Και ιδού τι λέγεται:

Είναι απαραίτητο να κατέχετε όλο το μήκος, το πριν και το μετά. Τελικά, τίποτ’ άλλο δεν είναι ο αγώνας που έγινε. Το απαραίτητο είναι να επιστρέψουμε τον κόσμο στην πρωτόγονη αμορφία του, για να ζήσουμε σε αυτόν κατά το γούστο μας, να υπολογίσουμε σε δόσεις τον χρόνο και τον χώρο με μεταβλητό τρόπο, υποβάλλοντάς τους σε διαφορετικές ψυχικές πιέσεις χωρίς άλλο σύμβουλο από το αίσθημα του ίδιου του ρυθμού, απελευθερώνοντας τους εαυτούς μας από αυτή τη θλιβερή ταχύτητα που μας κάνει να φτάνουμε αργά παντού και πάντοτε. Είναι απαραίτητο να ακυρώσουμε τον θάνατο με τόσο απλό τρόπο, φτάνοντας στην ώρα μας, και να μην μένουμε στην εξέδρα ή στην προκυμαία με την αναπνοή μας κομμένη.

Για να περπατήσετε από μέσα προς τα έξω πρέπει πρώτα να έχετε πάρει το αντίθετο μονοπάτι: από έξω προς τα μέσα και αντίστροφα· ό,τι ίσχυε για την ανθρώπινη ύπαρξη μάς δείχνει ότι, αν βρισκόμαστε κάπου, ο χρόνος δεν έχει καμία πραγματικότητα παρά μόνο ως ανάσα του χώρου. Το πριν και το μετά αποτελούν απλώς δύο επί μέρους προοπτικές. Ως απόδειξη αυτού ξεμυτίζω κι εγώ σ’ έναν καθρέφτη, που προφανώς υπήρχε πριν απ’ την παρόρμησή μου, και βρίσκομαι σε αυτόν και συλλογίζομαι την ικανοποίησή μου να βλέπω τον εαυτό μου να λαμβάνεται υπόψη και ακόμη και να σχολιάζεται από την πρώτη ύλη που έχουμε ονομάσει αναίσθητη. Αλλά λόγω των προσωπικών μου αισθήσεων, τουτέστιν της μοναδικής αληθινής πηγής γνώσης, ουδέποτε θα τολμούσα εγώ να επιβεβαιώσω την ανυπαρξία μου στον καθρέφτη πριν από την κρίσιμη στιγμή. Η ταυτοχρονία που παρατηρώ είναι απλώς εγκεφαλική. Λόγω της όχι ακόμα καλά μελετημένης διάθλασης ορισμένων υλών που λάμπουν προς την αιωνιότητα, ο εγκέφαλός μου καταφέρνει εκείνη τη στιγμή ν’ απομονωθεί από τον χρόνο, τοποθετώντας με στην ακριβή στιγμή που με διανοείται ο κρύσταλλος. Διαφορετικά θα ήμουν αναγκασμένος να παραδεχτώ ότι παρέμενα πάντα μέσα στον καθρέφτη, ότι δεν τον άφησα ποτέ ούτε καν για να κάνω ένα τσιγάρο, ότι ο καθρέφτης ήταν το άπειρο όπου συναντώνται οι παράλληλες γραμμές της βροχής. Και όταν ένας καθρέφτης θρυμματίζεται...

... ο ποιητής μπαίνει στη σκηνή σαν αγυάλιστο ζαφείρι με το χάραμα καβάλα σε χρυσάφια, πάνω στο χρυσό γαϊδούρι του και με γυμνά τα δάχτυλά του.

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.

[thoughtfullyblogger]

Στεφανος Κασσελακης για την επίθεση στη Θεσσαλονίκη: Αποτροπιασμός

Αποτροπιασμός. Ανεβάζω το βίντεο από τη χθεσινή επίθεση της μάζας εναντίον δύο τρανς ατόμων, στο πιο κεντρικό σημείο της Θεσσαλονίκης. Σας καλώ να το δείτε, για να αναλογιστούμε μαζί το μέγεθος της παρακμής, και του φασισμού και ρατσισμού που ελλοχεύουν στην κοινωνία μας. Όταν ο κυρίαρχος λαός μετατρέπεται σε όχλο δεν έχουμε τίποτα καλό να […] Στεφανος Κασσελακης για την επίθεση στη Θεσσαλονίκη:…

[eclecticstarlightblogger]

Στεφανος Κασσελακης για την επίθεση στη Θεσσαλονίκη: Αποτροπιασμός

Αποτροπιασμός. Ανεβάζω το βίντεο από τη χθεσινή επίθεση της μάζας εναντίον δύο τρανς ατόμων, στο πιο κεντρικό σημείο της Θεσσαλονίκης. Σας καλώ να το δείτε, για να αναλογιστούμε μαζί το μέγεθος της παρακμής, και του φασισμού και ρατσισμού που ελλοχεύουν στην κοινωνία μας. Όταν ο κυρίαρχος λαός μετατρέπεται σε όχλο δεν έχουμε τίποτα καλό να […] Στεφανος Κασσελακης για την επίθεση στη Θεσσαλονίκη:…

[greekblogs]

Στεφανος Κασσελακης για την επίθεση στη Θεσσαλονίκη: Αποτροπιασμός

Αποτροπιασμός. Ανεβάζω το βίντεο από τη χθεσινή επίθεση της μάζας εναντίον δύο τρανς ατόμων, στο πιο κεντρικό σημείο της Θεσσαλονίκης. Σας καλώ να το δείτε, για να αναλογιστούμε μαζί το μέγεθος της παρακμής, και του φασισμού και ρατσισμού που ελλοχεύουν στην κοινωνία μας. Όταν ο κυρίαρχος λαός μετατρέπεται σε όχλο δεν έχουμε τίποτα καλό να […] Στεφανος Κασσελακης για την επίθεση στη Θεσσαλονίκη:…

[skandaladiaplokidiafthora]

Στεφανος Κασσελακης για την επίθεση στη Θεσσαλονίκη: Αποτροπιασμός

Αποτροπιασμός. Ανεβάζω το βίντεο από τη χθεσινή επίθεση της μάζας εναντίον δύο τρανς ατόμων, στο πιο κεντρικό σημείο της Θεσσαλονίκης. Σας καλώ να το δείτε, για να αναλογιστούμε μαζί το μέγεθος της παρακμής, και του φασισμού και ρατσισμού που ελλοχεύουν στην κοινωνία μας. Όταν ο κυρίαρχος λαός μετατρέπεται σε όχλο δεν έχουμε τίποτα καλό να […] Στεφανος Κασσελακης για την επίθεση στη Θεσσαλονίκη:…

[rodos-news]

Την ώρα που κάποιοι απεργάζονται την μείωση των ελαφιών – Ένας μαχητής των πυρκαγιών επέτρεψε σπίτι του !

Την ώρα που κάποιοι συζητούν για μείωση του πληθυσμού με δηλώσεις απο τον Γ.Χατζημάρκο και τον Αλέξανδρο Κολιάδη, ένας μικρός μαχητής των καταστροφικών πυρκαγιών επιστρέφει μετα απο πολύμηνη ανάρρωση σπίτι του . Μήπως είναι ώρα να αναλογιστούν πόσο πολύτιμοι είναι για το νησί αυτοί οι θησαυροί της πανίδας μας; Μήπως είναι ώρα αναλογιστούμε πόσα τους στέρησαν οι πυρκαγιές λόγω της δικής μας ανεπάρκειας ; Τα τρία δύσκολα χειρουργεία και οι τέσσερις μήνες αποκατάστασης σε ειδικό χώρο, για το πλατώνι που τραυματίστηκε στις φωτιές του Ιουλίου Τη νύχτα της 28ης Ιουλίου η ομάδα της ΑΝΙΜΑ δέχθηκε κλήσεις από πολίτες για ένα τραυματισμένο πλατώνι στον προαύλιο χώρο ξενοδοχείου στην περιοχή Κιοτάρι της Ρόδου.  Εξαιτίας των πυρκαγιών που έκαιγαν για πάνω από δέκα ημέρες στο νησί, το ζώο στον πανικό του αποπροσανατολίστηκε και χτυπήθηκε από αυτοκίνητο με αποτέλεσμα δύο πολύ σοβαρά κατάγματα στα δύο μπροστινά του άκρα. [embedded content] Ο κτηνίατρος της ΑΝΙΜΑ, Γρηγόρης Μαρκάκης και τα μέλη της ομάδας διάσωσης της ομάδας, Ηλίας Νικολάου και Μαρία Καλλιντέρη έσπευσαν στο σημείο. «Το ζώο ήταν σε πολύ κακή κατάσταση και χρειαζόταν να γίνει αναισθησία. Ετσι με χρήση φυσοκάλαμου, αναισθητοποιήσαμε το πλατώνι και το μεταφέραμε με όχημα του Δασαρχείου σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο του Κυνηγετικού Συλλόγου Ρόδου. Μετά την πρώτη κλινική και ορθοπεδική εξέταση, εντοπίστηκε αρθροπάθεια στον δεξί ώμο και κάκωση στο αριστερό μετακάρπιο», εξηγεί στην «Κ» ο κτηνίατρος Γρηγόρης Μαρκάκης. Το ελάφι μαζί με τον κ. Μαρκάκη κατά τη μεταφορά του από το ξενοδοχείο όπου εντοπίστηκε σε ασφαλή χώρο στη Ρόδο, ώστε να του γίνουν οι πρώτες εξετάσεις.  Το επόμενο βήμα ήταν το ελάφι να μεταφερθεί στην Αθήνα, στο Κτηνιατρικό Κέντρο Περιστερίου, όπου χειρουργήθηκε επιτυχώς από τον ορθοπεδικό κτηνίατρο Μπάμπη Χαραλαμπίδη με τη συνεργασία των κτηνιάτρων Αχιλλέα Ακρίβου, Γρηγόρη Μαρκάκη και Νότη Ψαρουδάκη.  Οι κτηνίατροι Γρηγόρης Μαρκάκης και Παναγιώτης Μαργιές εξετάζουν το χτυπημένο ελάφι στη Ρόδο, πριν αναχωρήσει για Αθήνα.  Ο ακρωτηριασμός «Το κάταγμα στο μπροστινό δεξί πόδι ήταν συντριπτικό και δυστυχώς δεν ήταν δυνατή η αποκατάστασή του, με αποτέλεσμα το ζώο να ακρωτηριαστεί. Από την άλλη το κάταγμα στο μπροστινό αριστερό άκρο αντιμετωπίστηκε επιτυχώς», εξηγεί ο κτηνίατρος.  Αφού το νεαρό αρσενικό ελάφι χειρουργήθηκε, μεταφέρθηκε σε ειδικό χώρο στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο, όπου παρέμενε υπό την εποπτεία κτηνιάτρων όλο αυτό το διάστημα. «Οταν είχαμε εντοπίσει το ζώο, πέρα από τα κατάγματα, δεν παρουσίαζε κάποιο οργανικό πρόβλημα. Ωστόσο, δεδομένου ότι τα ελάφια είναι θηλαστικά που στρεσάρονται πολύ εύκολα, ήμασταν όλοι επιφυλακτικοί ως προς την επιβίωσή του. Εν τέλει αποδείχτηκε μεγάλος μαχητής και σήμερα που μιλάμε είναι απολύτως υγιής, με ένα άκρο λιγότερο», σημειώνει ο κ. Μαρκάκης. Το ακρωτηριασμένο ελάφι στον χώρο φιλοξενίας του, το Αττικό ζωολογικό πάρκο.  Επιστροφή στο σπίτι  Στις 27 Φεβρουαρίου το πλατώνι επέστρεψε στο σπίτι του, τη Ρόδο, όπου θα παραμείνει υπό επιτήρηση για μερικούς ακόμη μήνες.  «Το ελάφι στειρώθηκε, καθώς δεν θα μπορούσε να ανταγωνιστεί άλλα αρσενικά εξαιτίας του ακρωτηριασμού του. Με την άφιξή του μεταφέρθηκε από το δασαρχείο στη “Φάρμα Στρουθοκαμήλων” όπου θα παραμείνει για τρεις μήνες μαζί με άλλα πλατώνια και θα παρακολουθείται από το Δασαρχείο της Ρόδου και τον κτηνιάτρο, Παναγιώτη Μαργιέ. Αν όλα πάνε καλά και καταφέρει να συμβιώσει αρμονικά και με τα άλλα πλατώνια, θα μεταφερθεί σε μία περιφραγμένη έκταση πολλών στρεμμάτων», καταλήγει ο κτηνίατρος της ANIMA.  Το ελάφι μέσα στο κιβώτιο μεταφοράς του στη Ρόδο.  Απο Καθημερινή – rodosreport