#Μαρία Λαϊνά

[justforbooks]

Πέθανε η Μαρία Λαϊνά, εξέχουσα Ελληνίδα ποιήτρια, τιμημένη με το Βραβείο Ιδρύματος Κώστα & Ελένης Ουράνη Ακαδημίας Αθηνών το 2014 και το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Γραμμάτων 2022. Ήταν 76 ετών. Πρόκειται για μια ιδιαίτερη ποιητική φωνή, χαμηλόφωνη και αντιδραματική, όπου το μυστήριο της ζωής αναφαίνεται χωρίς μεγάλα λόγια, με γυμνές λέξεις και γυμνές εικόνες, και τη διαρκή αίσθηση της απουσίας του άλλου.

Όταν η LIFO τής είχε ζητήσει να ορίσει η ίδια την ποίησή της, απάντησε με ανάλογο τρόπο: «Δυσκολεύομαι να μιλώ για τα έργα μου. Θα πω κάτι που θα φανεί ίσως περίεργο: δεν μπορώ να περιγράφω με λέξεις τις λέξεις μου. Θα πω, λοιπόν, μόνο δυο κουβέντες: Μιλά για τη μοναξιά και γι' αυτό που μπορεί να βλέπουν κάποιοι άνθρωποι και να μην το βλέπουν κάποιοι άλλοι.»

Αυτοβιογραφούμενη στη LIFO, είχε πει τα ακόλουθα:

Γεννήθηκα στην Πάτρα. Ο πατέρας μου ήταν καπνοβιομήχανος. Είχε στρέμματα καπνού και ένα εργοστάσιο. Η μεγαλύτερη αδερφή μου πέρασε την Κατοχή χωρίς να της λείψει τίποτα. Το ίδιο κι εγώ. Δεν καταλάβαμε στερήσεις γιατί έρχονταν οι Ιταλοί, παίρνανε τσιγάρα και μας έδιναν διάφορα. Έχω ακόμα ένα ακορντεόν. Δηλαδή ό,τι έχουμε, από τα τσιγάρα προέρχεται. Όμως, στην πορεία ο πατέρας μου τα έχασε όλα.

Η μαμά μου τρελάθηκε. Ήθελε έναν άλλο άντρα κι ενώ με τον πατέρα μου συμφώνησε σε διαζύγιο, οι Πατρινοί πέσαν να τη φάνε, για να μη γίνει σκάνδαλο. Τελικά ήρθαμε στην Αθήνα όταν ήμουν 9 ετών. Μέναμε σε ένα νεοκλασικό στα Άνω Πατήσια. Στην οδό Πόρου. Η αλήθεια είναι ότι ήρθαμε στην πρωτεύουσα για να απελευθερωθούν οι γονείς μας και να καταφέρουν να χωρίσουν. Με τον πατέρα μου έκτοτε κρατήσαμε ελάχιστες σχέσεις.

• Προέρχομαι κατ' ουσίαν από δύο πλούσια σόγια. Απλώς εγώ δεν έχω λεφτά. Ο αδερφός της μαμάς μου είχε την εταιρεία Bic. Με ενοχλούσε πάντα το ότι μας ζούσε ο αδερφός της, παρόλο που ήταν ένας πολύ γλυκός τύπος. Ένιωθα τη βοήθειά του και τη γενναιοδωρία του ως προσωπική μου ήττα.

• Το σχολείο που τελείωσα ήταν το 8ο των Πατησίων. Μεικτό και από τα μεγαλύτερα σχολεία της Αθήνας. Αλλά είχε και άχρηστους καθηγητές. Πήγαινα για χημικός και τελείωσα το πρακτικό. Τότε στα πρακτικά ρίχνανε όλους τους άχρηστους φιλόλογους. Τελικά, βρέθηκα στη Νομική γιατί η φιλόλογός μου, διαβάζοντας τις εκθέσεις μου, μου είπε «Λαϊνά, τι δουλειά έχεις εσύ εδώ; Φύγε. Δεν είσαι για πρακτικό».

• Οι πιο φωτισμένοι δάσκαλοί μου ήταν μαθηματικοί και φυσικοί. Τα πιο λαμπρά παραδείγματα αργότερα στη Νομική ήταν ο Γεώργιος-Αλέξανδρος Μαγκάκης, ο Πεσμαζόγλου, ο Ζολώτας, που μας δίδασκε πολιτική οικονομία κι όταν έμπαινε στην αίθουσα έτριζαν τα παπούτσια του. Αριστοκράτης, πολύ στυλάτος. Αυτοί ήταν τα αστέρια. Επίσης, θυμάμαι ότι στον Μαγκάκη κατέφθανε ακροατήριο και από άλλες σχολές. Συνωστιζόμασταν στους διαδρόμους. Εξαιρετικής ευγλωττίας, γνώσης, ευγένειας άνθρωπος. Χαιρόσουν να τον ακούς.

Όταν τελείωσα, σκέφτηκα να γίνω δικηγόρος, αλλά το απέρριψα διότι δεν μπορούσα να ντύνομαι όπως έπρεπε. Δεν άντεχα το κοστουμάκι. Πήγα μια φορά στο δικαστήριο και τα παράτησα. Με το τακουνάκι και το ταγέρ δεν μπορούσα. Είπα «φεύγω».

• Αυτό που με ενδιέφερε μικρή περισσότερο από καθετί ήταν το διάβασμα. Έχω ψάξει μέχρι και σκουπιδοτενεκέ για να βρω κάτι να διαβάσω. Η μητέρα μου έφτανε στα όρια της απελπισίας. Πήγαινε στα βιβλιοπωλεία και δανειζόταν βιβλία για μια δραχμή, γιατί δεν μπορούσε να τα αγοράσει. Μου τα έφερνε και μέχρι το απόγευμα τα είχα τελειώσει. Μη φανταστείτε, στο σπίτι μας δεν διάβαζε κανείς. Στο πατρικό μου δεν είχαμε καν βιβλιοθήκη. Έχω διαβάσει Ντοστογιέφσκι στα 16 μου, ας πούμε. Όλον. Τόσο, που τώρα θέλω να τον ξαναδιαβάσω, αλλά δεν μπορώ. Τον Τσβάιχ όλο. Πήγαινα στα σπίτια των άλλων, άνοιγα τις βιβλιοθήκες κι έπαιρνα βιβλία.

• Στα 17 έγραψα το πρώτο ποίημα. Ήθελα να εκφράσω την ερωτική απογοήτευση που πέρασα. Του 'δωσα και κατάλαβε. Εγώ πίστευα πως αυτό το πρώτο μου βιβλίο ήταν μια κουταμάρα, αλλά με έκπληξη διαπίστωσα πως κάποιοι με ενθάρρυναν. Έτσι είπα «θα γίνω ποιήτρια». Ένας από εκείνους ήταν ο Σαχτούρης. Με φώναξε στη Φωκίωνος Νέγρη και ήπιαμε καφέ. Μου είπε: «Κυρία Λαϊνά, βλέπω εδώ κάποια πράγματα. Τα πράγματα δεν τα γράφουμε όταν μας πονά��ε, τα γράφουμε όταν δεν μας πονάνε πολύ, αλλά μας πονάνε ακόμα». Εγώ τότε ήμουν μειράκιο, αλλά τα λόγια του τα τήρησα όσο μπόρεσα.

• Πριν πάρω το Κρατικό Βραβείο ο Σαχτούρης μου έστειλε μια καρτούλα. Μου έλεγε ότι τα ποιήματα που είχα στη συγκεκριμένη συλλογή ήταν από τα ωραιότερα που είχε διαβάσει στη ζωή του. Κάθισα εδώ κι έκλαψα. Δεν με ενδιέφερε καθόλου το βραβείο. Ακόμα συγκινούμαι όταν το θυμάμαι. Πήγαινα και τον έβλεπα – περίεργος άνθρωπος, δεν μίλαγε. Μπορούσαμε να καθόμαστε δέκα λεπτά αμίλητοι. Ερχόμουν σε απελπισία μερικές φορές. Έμενε σε ένα πολύ φτωχικό σπίτι. Είχε μια πλαστική ντουλάπα. Με κοιτούσε. Και τον κοιτούσα. Και σκεφτόμουν, «τι να πω τώρα;». Ώσπου κάποια στιγμή μου είπε: «Κυρία Λαϊνά, γράφετε;». Του απαντώ: «Κύριε Σαχτούρη, γράφω». Μου λέει: «Να γράφετε, γιατί θα έρθει η στιγμή που δεν θα μπορείτε να γράψετε».

• Μερικά ποιήματά μου είναι καλά. Για παράδειγμα, για τον στίχο «Λατρεύτηκε κανείς εδώ; / Υπήρχε κάποιος / ή πέρασε απλώς ο χρόνος και άφησε την ομορφιά του;» καμαρώνω. Με κατηγορούν συχνά ότι δεν ενδιαφέρομαι για το κατ' εξοχήν ελλαδικό στοιχείο. Δεν με ενδιαφέρει. Εμένα με ενδιαφέρει ο άνθρωπος. Δεν καταγράφω την επικαιρότητα. Με επηρεάζουν αυτά που συμβαίνουν, αλλά αυτό μπορεί να το μεταγράψω σε μυρμήγκι, σε δέντρο. Ο άνθρωπος δεν έχει ανάγκη την τέχνη όταν είναι ευτυχισμένος. Έτσι πιστεύω. Η τέχνη είναι παρηγοριά, έτσι έχει πει ο Φρόιντ.

• Δεν με ενδιαφέρει πολύ το γράψιμο, να σας πω την αλήθεια. Με ενδιαφέρει ο έρωτας, τα ταξίδια, τα εικαστικά, οι εικόνες, η φύση. Ξέρω μουσική: πιάνο, κιθάρα, ακορντεόν. Έχω και δίπλωμα. Τα μαθηματικά έχουν σχέση με τη μουσική και τα μαθηματικά και η μουσική έχουν σχέση με την ποίηση. Σου διδάσκουν οικονομία στον λόγο και ρυθμό. Δεν μπορώ χωρίς ρυθμό. Αυτή είναι και η μεγαλύτερη δυσκολία μιας μετάφρασης. Καμιά φορά περνάω δύο μέρες για να βρω ένα τετρασύλλαβο προπαροξύτονο επίθετο. Όταν το βρίσκω, χοροπηδάω. Νιώθω χαρά σαν παιδί.

• Το πρώτο έργο μου που παίχτηκε στο θέατρο ήταν ο Κλόουν. Κατ' ουσίαν, δεν είναι θεατρικό, είναι ένας παραληρηματικός μονόλογος που τον έγραψα με ραγκτάιμ. Αν μου σταμάταγες τη μουσική, σταμάταγα να γράφω. Η Πασιέντζ�� είναι ένα έργο που αγαπώ ιδιαίτερα και θα ήθελα να το δω να ανεβαίνει, γιατί είναι λίγο διεστραμμένο. Δεν μου αρέσουν οι απλές ιστορίες. Ο άντρας, η γυναίκα που τον άφησε και όλα αυτά. Θα σας πω κάτι περίεργο. Μου παραγγέλνουν έργα για γυναίκες κι εγώ γράφω για άντρες. Και στο ��έντρο, που παίζεται τώρα, υπάρχει μόνο μία γυναίκα.

Δυσκολεύομαι να μιλώ για τα έργα μου. Θα πω κάτι που θα φανεί ίσως περίεργο: δεν μπορώ να περιγράφω με λέξεις τις λέξεις μου. Θα πω, λοιπόν, μόνο δυο κουβέντες: Μιλά για τη μοναξιά και γι' αυτό που μπορεί να βλέπουν κάποιοι άνθρωποι και να μην το βλέπουν κάποιοι άλλοι. Και θα ευχαριστήσω τη Χρύσα Καψούλη και την ομάδα της για τη δουλειά που έκαναν. Όσο και να φαίνεται περίεργο, θέατρο μπορώ να γράψω έχοντας γύρω μου στο ίδιο τραπέζι τους φίλους μου. Όταν γράφω ποιήματα, ούτε στο διπλανό δωμάτιο δεν θέλω άνθρωπο.

• Έχω σταματήσει να διδάσκω. Η διδασκαλία μού άρεσε πολύ. Νομίζω ότι μου έδιναν τους χειρότερους μαθητές. Με ενδιέφερε να βάλω στο μυαλό του άλλου το ότι η γλώσσα είναι σαν τα μαθηματικά. Ήταν φοιτητές και όταν έμπαινα στην τάξη τρόμαζαν. Φαίνεται ότι έχω μια φάτσα αυστηρή. Με ενδιέφερε να πάρει το μυαλό μπροστά. Με κάποιους κρατώ επαφή και μου στέλνουν και δωράκια. Σταμάτησα επειδή θύμωσα. Θυμώνει ο άνθρωπος. Μεγάλη ιστορία. Πάντως, ήταν σπουδαία ευχαρίστηση να παίρνουν μπρος οι μαθητές, να ξεθαρρεύουν, να γίνεσαι φίλος τους. Αλλά το εξάμηνο περνούσε γρήγορα, έφευγαν κι έκλαιγα. Κι ερχόντουσαν άλλα παιδιά και εκεί στενοχωριόμουν πάρα πολύ. Κάποια στιγμή μου βγήκε η ψυχή.

• Θυμώνω. Και αδικαιολόγητα πολλές φορές. Όμως τον ξεσπάω το θυμό. Ο γιατρός μού είπε ότι θα πεθάνω με υγιή καρδιά μάλλον. Συνήθως με θυμώνουν η αχαριστία και η αγνωμοσύνη. Την έχω εισπράξει. Και μάλιστα συνδυασμένη με αδιαφορία. Δεν αντέχω τους ανθρώπους που φέρονται σαν να τους χρωστά πράγματα η ζωή. Με θυμώνει επίσης η ασχήμια. Γίνομαι έξαλλη με την απουσία αισθητικής. Έχω χαλάσει σχέση επειδή είδα ρούχο που δεν μου άρεσε. Ένα κίτρινο, συγκεκριμένα. Μου αρέσει πολύ το μαύρο και το κόκκινο.

Σιχαίνομαι, επίσης, τους ανθρώπους που έχουν μια αφροντισιά αισθητική, που παχαίνουν από αδιαφορία όχι μόνο απέναντι στον εαυτό τους αλλά και απέναντι στον διπλανό τους. Είναι σαν να σου λένε: «Εμένα θα μου δώσουν σημασία και ας είμαι έτσι». Είναι ένας εγωισμός και μια αδιαφορία προς τους γύρω που δεν αποδέχομαι. Εγώ, από την άλλη, δυστυχώς είμαι ανορεξική. Αν μου φέρετε πετροσωλήνες, θα φάω πέντε πιάτα. Αν μου δώσεις κακό φαΐ, δεν το τρώω.

• Το ωραιότερο μέρος που επισκέφθηκα είναι το Μαρόκο. Σκοπεύω σύντομα να πάω πάλι στην Ταγγέρη. Είναι συγκλονιστικό μέρος. Κι ας με ενοχλεί ο τρόπος που συμπεριφέρονται στις γυναίκες. Σου κολλάνε, σε τραβάνε. Κάποια στιγμή αγανάκτησα και άρχισα να τους βρίζω στα ελληνικά. Αφήστε που στα ταξί πρέπει να κάνεις την προσευχή σου για να φτάσεις ζωντανός. Και η Ινδία, όμως, ήταν σπουδαία εμπειρία. Κι ας βγήκα άρρωστη μετά την επίσκεψή μου στο Βαρανάσι. Σταμάτησα να τρώω. Με βιταμίνες κρατιόμουνα. Να σκεφτείτε ότι στο αεροδρόμιο, έτσι αδύναμη κι αδύνατη που με είδαν, με έψαξαν για ναρκωτικά.

• Ξυπνάω πολύ πρωί. Και στις 2 να κοιμηθώ, στις 7 είμαι όρθια. Προτιμώ να δουλεύω το πρωί, διότι 11 π.μ. με 3 μ.μ. λειτουργεί το σύστημα. Το βράδυ βγαίνω λίγο. Ιδιαίτερα το καλοκαίρι. Τώρα που το σκοτάδι πέφτει από τόσο νωρίς, στενοχωριέμαι. Τηλεόραση δεν ανοίγω. Ραδιόφωνο ακούω. Το Ντεσεβό μου το έχω ακόμα, αν και δεν το πολυχρειάζομαι πια. Για να γράψω χρησιμοποιώ το κομπιούτερ. Δυστυχώς, δεν γράφω στο χέρι πια. Παλαιότερα χρησιμοποιούσα γραφομηχανή και μου άρεσε πολύ. Είχε ήχο. Μου έκανε κάτι. Μετά αναγκάστηκα να προσαρμοστώ στην τεχνολογία γιατί μου ζητούν τα κείμενα σε ηλεκτρονική μορφή.

• Τα καλοκαίρια δεν μου αρέσει η Αθήνα. Ούτε ο χειμώνας μου αρέσει. Θα έμενα σε μια πόλη που έχει κοντά της θάλασσα. Όμως, θα μου άρεσε να μένω στο Βερολίνο. Το λατρεύω, τα τελευταία τρία χρόνια έχω πάει τρεις φορές. Οι Βερολινέζοι δεν είναι πολύ Γερμανοί, είναι άλλου τύπου άνθρωποι. Βρίσκεις σε αυτή την πόλη κάτι μπαράκια που στην είσοδο έχουν ένα μικρό βιβλιοπωλείο, έναν πάγκο με παλιά βιβλία, μια κουβερτούλα που δανείζεσαι για το κρύο, ακούς μια μουσικούλα πολύ γλυκιά, το βράδυ έχουν μια παράσταση.

Πάντα ξεκινούσα να πάω εδώ, εκεί και στο ενδιάμεσο όλο και κάτι έβλεπα και με αιχμαλώτιζε. Και ξέρετε και κάτι άλλο; Έχουν τρομερό σεβασμό στα δέντρα. Φιλοξενήθηκα μια μέρα σε ένα σπίτι και είδα ένα κλαδί –φιλύρα– να μπαίνει στην κυριολεξία μέσα στο σπίτι. Σχεδόν επάνω στο κρεβάτι τους. Δεν μπορούσαν να το κόψουν. Το κλαδί, όχι το δέντρο. Επίσης, με ευχαριστεί η απίστευτη ευγένειά τους. Μπαίνω μια μέρα στο μετρό και σταματάει μια ηλικιωμένη, 90 ετών περίπου, που προσφέρθηκε να με βοηθήσει. Στο Βερολίνο δεν έχω φοβηθεί ποτέ. Έχω φοβηθεί στη Νέα Υόρκη.

• Στη γειτονιά μου, το Παγκράτι, έχει αλλάξει ο πληθυσμός. Γενικά, δεν φοβάμαι. Όμως, τώρα τελευταία συλλαμβάνω τον εαυτό μου να γυρίζω και να κοιτάζω όταν ακούω βήματα πίσω μου. Κάποτε εδώ ζούσαν άνθρωποι όμορφα ντυμένοι. Πάει, τέλειωσε αυτό. Καθημερινά, όταν βγαίνω βόλτα το πρωί, παίρνω κάποιον και τον βάζω στον φούρνο να του ψωνίσω κάτι να φάει. Δεν μου κοστίζει τίποτα φοβερό. Βλέπω τις κυρίες απέναντί μου που δυσκολεύονται να τα ��γάλουν πέρα, κι εγώ κάπως δυσκολεύομαι. Θα αποφάσιζα να ζήσω στην εξοχή, γιατί είμαι βαρεμένη με τη φύση. Στην Αθήνα μένω επειδή εδώ είναι οι φίλοι μου. Αλλά όταν βρεθώ κοντά στη θάλασσα, είμαι ευτυχισμένη. Παλιά ήμουν κολυμβήτρια και κολυμπούσα χειμώνα-καλοκαίρι.

• Δεν θέλω πολλούς ανθρώπους γύρω μου. Δεν θέλω χαιρετούρες, δεν θέλω συγχαρητήρια. Δεν τα πιστεύω. Και δεν με ενδιαφέρουν. Θέλω λίγους. Από την άλλη, δεν προτιμώ τη μοναξιά. Παρέα θέλω. Αλλά ξέρετε, οι άνθρωποι που μένουν μόνοι τους γίνονται ιδιότροποι με τα χρόνια. Κάποιος φίλος μου μού έχει πει ότι είμαι παραπλανημένη αισιόδοξη. Επίσης, έχω κι ένα ακόμα ελάττωμα: δεν είμαι τακτική και χάνω τα πράγματα που αγαπώ. Τα γυαλιά που αγαπάω, το πορτοφολάκι μου, το στυλό που μου αρέσει – παρόλο που το κρατάω σφιχτά στο χέρι μου. Μια βεντάλια της αδερφής μου την άφησα στο ταξί. Ένας άλλος φίλος μου έχει πει «δεν χρειάζεται να δουλεύω, αρκεί να έρχομαι από πίσω σου».

• Τους διαβάζω τους νέους ποιητές και δεν θέλω να φανεί αλαζονικό, αλλά καταλαβαίνω πολύ εύκολα αν κάποιος αξίζει. Αξίζει κάποιος αν έχει έναν δικό του τρόπο, μια παραξενιά –η παραξενιά για μένα είναι συστατικό της ποίησης–, γιατί αν λες τα ίδια και τα ίδια και λες και τον καημό σου, δεν γίνεται τίποτα.

• Ένας, λοιπόν, που μου αρέσει είναι ο Γιάννης Τζανετάκης. Είναι περίεργο, γιατί ενώ δούλευε σε ένα περιοδικό κυριλέ και βλέπεις έναν άνθρωπο τυπικό, τακ, σ' τη ρίχνει.

• Γράφω. Τη συνέχεια του Νοήματος. Τη δεύτερη πράξη. Τι να κάνω, παιδιά; Έτσι γεννήθηκα.

Daily inspiration. Discover more photos at Just for Books…?

[vardavas]

Μαρία Λαϊνά, Κυρίως

Μαρία Λαϊνά, Σε τόπο ξερό [Ποιήματα 1970-2012], εκδόσεις Πατάκη, γ’ έκδοση, Αθήνα 2024, ISBN: ISBN: 978-960-16-6065-3.   Κυρίως γλυκαμένη από τον θυσανωτό μπλε της ψίθυρο η ποίηση κυρ��ως δυναμώνει τον ήχο της σιωπής Μαρία Λαϊνά, Σε τόπο ξερό [Ποιήματα 1970-2012], ��’ έκδοση, εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2024, σελ. 93.

[mikrofwno]

Πέθανε η πολυβραβευμένη ποιήτρια Μαρία Λαϊνά

Την τελευταία της πνοή άφησε σήμερα (Τετάρτη 27/12) σε ηλικία 76 ετών η σπουδαία ποιήτρια Μαρία Λαϊνά, η οποία νοσηλευόταν στο νοσοκομείο Μητέρα, όπως ανακοίνωσε ο εκδοτικός οίκος Πατάκη. Ποια ήταν η Μαρία Λαϊνά Η Μαρία Λαϊνά γεννήθηκε στην Πάτρα το 1947. Απόφοιτος της Νοµικής του Πανεπιστηµίου Αθηνών. Εργάστηκε σε διάφορες δουλειές, σε σχέση πάντα µε την τέχνη (µετάφραση δοκιµίων και…

[cillius]

Ο χειρότερος εφιάλτης είπε φαντάσου, είπε, να μάθεις ξαφνικά εκεί που κάθεσαι, να μάθεις να σου πουν δηλαδή αυτοί οι καριόληδες ότι οι πιο πολύτιμες στιγμές σου τα μέρη και οι άνθρωποι δεν έχουν φύγει ούτε πεθάνει αλλά, χειρότερα, δεν έχουν υπάρξει ποτέ κόλαση, είπε αυτό είναι κόλαση·

- Μαρία Λαϊνά, Πράματα Ανύπαρκτα, Συλλογή «Ό,τι έγινε - άνθρωποι και φαντάσματα»

[alatismeni-theitsa]

Do you have any recommendations for female Greek poets that have been translated into English? Whenever I search, I always get results about ancient texts, and I like those too but I also want to know what modern Greek women are writing

I found some that are quite famous in the poetry sphere of Greece today, with great poems, many sales, and many awards. I couldn't possibly cover them all but I think it would be interesting for you to search about the lives of the ones mentioned below and what type of poetry they wrote:

Kiki Dimoula (Κική Δημουλά)

Maria Polydouri (Μαρία Πολυδούρη)

Zoe Karelli (Ζωή Καρέλλη)

Myrtiotissa (Θεώνη Δρακοπούλου / Μυρτιώτισσα , pseudonym)

Katerina Aggelaki-Rouk (Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ)

Katerina (Kiki) Gogou (Κατερίνα (Κική) Γώγου)

Maria Laina (Μαρία Λαϊνά)

I want to leave two poems down below, the first by Kiki Gogou, and the second by Maria Laina. (In my experience, direct translation from Google will show you more than me trying to translate it well in English, But I can also help you with the meaning, if you like!)

«Εμένα οι φίλοι μου» - Κική Γώγου

Εμένα οι φίλοι μου είναι μαύρα πουλιά που κάνουν τραμπάλα στις ταράτσες ετοιμόρροπων σπιτιών Εξάρχεια Πατήσια Μεταξουργείο Μετς. Κάνουν ό,τι λάχει. Πλασιέ τσελεμεντέδων και εγκυκλοπαιδειών φτιάχνουν δρόμους και ενώνουν ερήμους διερμηνείς σε καμπαρέ της Ζήνωνος επαγγελματίες επαναστάτες παλιά τους στρίμωξαν και τα κατέβασαν τώρα παίρνουν χάπια και οινόπνευμα να κοιμηθούν αλλά βλέπουν όνειρα και δεν κοιμούνται.

Εμένα οι φίλες μου είναι σύρματα τεντωμένα στις ταράτσες παλιών σπιτιών Εξάρχεια Βικτώρια Κουκάκι Γκύζη.Πάνω τους έχετε καρφώσει εκατομμύρια σιδερένια μανταλάκια τις ενοχές σας αποφάσεις συνεδρίων δανεικά φουστάνια σημάδια από καύτρες περίεργες ημικρανίες απειλητικές σιωπές κολπίτιδες ερωτεύονται ομοφυλόφιλους τριχομονάδες καθυστέρηση το τηλέφωνο το τηλέφωνο το τηλέφωνο σπασμένα γυαλιά το ασθενοφόρο κανείς.

Κάνουν ό,τι λάχει. Όλο ταξιδεύουν οι φίλοι μου γιατί δεν τους αφήσατε σπιθαμή για σπιθαμή.

Όλοι οι φίλοι μου ζωγραφίζουνε με μαύρο χρώμα γιατί τους ρημάξατε το κόκκινο γράφουνε σε συνθηματική γλώσσα γιατί η δική σας μόνο για γλύψιμο κάνει. Οι φίλοι μου είναι μαύρα πουλιά και σύρματα στα χέρια σας. Στο λαιμό σας. Οι φίλοι μου.

And here it is, melodized, and one of the singers is Sokratis Malamas.

«Δ΄ Θριαμβικό» - Μαρία Λαϊνά

Αν κάποτε πεθάνω,

μην ακούσεις ποτέ πως τάχα «κείμαι ενθάδε»:

εσύ θα με 'βρεις στην αναπνοή του αγέρα

στο φευγαλέο, παιδικό χαμόγελο.

Αν κάποτε πεθάνω,

μη διαβάσεις ποτέ το όνομά μου σε πέτρα:

εσύ θα ξέρεις να μ' ακούσεις στον αχό της άνοιξης

και στην επιμονή του ήχου της βροχής.

Αν κάποτε πεθάνω,

μην πιστέψεις ποτέ πως η αγάπη μου τελείωσε:

σκέψου πως θα σε περιμένει,

σ' άλλες αισθήσεις περιγράφοντας την ομορφιά σου.

Here are three of my sources for the names. You can also translate things from here, and I can help you if you have trouble finding info about a certain poet. I think I'd overwhelm you by leaving huge paragraphs about their lives here. But most are worth searching!

[lenamolfesi]

«Λατρεύτηκε κανείς εδώ; / Υπήρχε κάποιος / ή πέρασε απλώς ο χρόνος και άφησε την ομορφιά του;»

μαρία λαϊνά

[laleporella]

Είμαι ο Έρικ Σέλτον, φαροφύλακας

παρακολουθούσα από κοντά τα γεγονότα

γιατί στα χρόνια μου έπρεπε να κοιτάζεις.

Στάθηκα μπρος λοιπόν και κοίταξα

παρόλο που για ώρες πριν ένιωθα μόνος

στάθηκα και τα είδα ολα

σχεδόν με κάποια ευχαρίστηση

ελπίζω να με συγχωρέσει ο θεός.

Ήτανε καλοκαίρι απ' τη μία όχθη ως την άλλη

το λέω αυτό αν και δεν έχουν σημασία πια οι εποχές

έτσι γιατί πιστεύω ότι κάποιος κάποτε θα θυμηθεί

πώς είναι να διψούν οι κήποι και τα σώματα

ή πώς μπορεί ν' απλώσει το βουνό τις παπαρούνες

άστατες και πιο κόκκινες εντέλει

απ' την κοιλιά της όμορφης γυναίκας.

Ήτανε καλοκαίρι, ναι

έλειπε και το χνούδι και η θλίψη

κι εγώ ήμουν ο Έρικ Σέλτον, φαροφύλακας στον Νόρθερν Εντ

που κοίταζε και είδε τη σιωπή στον ουρανό

τα πλαδαρά σαρκώδη χείλη, τα βολβώδη μάτια

το χόρτο το χλωρό να καίγεται

κι ότι καιρός δεν ήταν πια.

Λαϊνά Μαρία, Η αφήγηση

(Ροδινός φόβος), 1992, εκδόσεις Στιγμή

[clementine-kruczynski123]

- Το φαγητό. Μαρία Λαϊνά

[ritsmas]

Μαρία Λαϊνά: Ό,τι έγινε - άνθρωποι και φαντάσματα

Μαρία Λαϊνά: Ό,τι έγινε – άνθρωποι και φαντάσματα Εξιλέωση …γιατί αν θέλατε ν�� πούμε την αλήθεια ήμουν πολύ δειλή να πάω να τους δω δεν έκανα ποτέ αυτό το ταξίδι και δεν αντιμετώπισα κανέναν γι’ αυτό κι αυτή η εξομολόγηση είναι φανταστική την επινόησα με άλλα λόγια ποτέ δεν θα μπορούσε να συμβεί ν’ αγκαλιαστούν ξανά πέθαναν όλοι κι αυτός και εκείνη σκοτώθηκαν όχι την ίδια μέρα αλλά δεν ξανά…

[words-sounds-voices]

words Μαρία Λαϊνά Αποσπάσματα από την ποιητική συλλογή «Δικό της», εκδ. Καστανιώτη

sounds Έλενα Κακαλιάγκου Κοιτώντας γύρω γύρω, έχοντας τον χωροχρόνο να απλώνεται αέναα στην διάρκεια της ζωή μας, η αγωνία της μη-γραμμικής κίνησής του αναζητάει ανάσες,μελωδίες κ τον χώρο πίσω από αυτ��. http://www.elenakakaliagou.com

voices Ειρήνη Μαργαρίτη Η Ειρήνη Μαργαρίτη είναι ηθοποιός και σκηνοθέτης. Ζει στην Αθήνα.

Επιμέλεια & video : Γιώργος Ευθυμίου

Official Pages: http://words-sounds-voices.tumblr.com/

[justforbooks]

Η γυναικεία ποίηση στην Ελλάδα: Από τις αρχές του 20ου αιώνα μέχρι τις ημέρες μας

Υπάρχει όντως γυναικεία γραφή κι αν ναι, τι ακριβώς αντιπροσωπεύει, με ποιους τρόπους θεσπίζει τους νόμους της και πώς τους υπερασπίζεται;

Ανοίγει πράγματι η λογοτεχνία που γράφεται από γυναίκες τον δρόμο για ένα διαφορετικό σύμπαν και εφόσον το κάνει, ποια σχέση έχει ένα τέτοιο σύμπαν με το σύμπαν των ανδρών; Αποτελεί ορκισμένο εχθρό του, παραμένοντας σε μετωπική αντίθεση μαζί του, ή προτείνει απλώς μιαν εναλλακτική προοπτική, προβάλλοντας ένα είδος ευαισθησίας που δεν θα αποκτήσει ποτέ ο ανδρικός λόγος; Τα ερωτήματα επανέρχονται επί πολλές δεκαετίες, αλλά η Αριστέα Παπαλεξάνδρου με το δίτομο έργο της «Δρέποντας τα όστρακα των διθυράμβων τους», που κ��κλοφορεί εδώ και λίγο καιρό από τις εκδόσεις Ενύπνιο, πηγαίνει εξαρχής πέρα από αυτά. Το βασικό ερευνητικό της ζήτημα δεν είναι η ποίηση γυναικών και ανδρών, με τις αντιθέσεις και τους διαχωρισμούς της, αλλά το πότε η κριτική η οποία έχει ασχοληθεί με τις Ελληνίδες ποιήτριες παύει να τις αντιμετωπίζει συγκαταβατικά, θεωρώντας απλώς ανεκτή τη δουλειά τους στον ανδρικό κόσμο, ή εξετάζοντας έστω τα έμφυλα χαρακτηριστικά τους, και ξεκινά να αποτιμήσει την αξία και το βάρος τους επί τη βάσει της λογοτεχνικής τους πληρότητας.

Η Παπαλεξάνδρου, ποιήτρια η ίδια, βάζει κάτω από τον φακό της το διάστημα 1974-2000 και έχει ψάξει περίπου τα πάντα: λογοτεχνικά περιοδικά, εφημερίδες, ανθολογίες και ιστορίες λογοτεχνίας, τόμους κριτικής ερμηνείας και αξιολόγησης. Παρακολουθώντας την ιστορία της κριτικής για τη γυναικεία ποίηση, ξεδιπλώνει και την ολοζώντανη εικόνα της ιστορίας της γυναικείας ποίησης μέχρι το πιο κρίσιμο σημείο: όταν με άλλα λόγια, όπως το είπαμε προηγουμένως, θα περάσουμε από τη γυναικεία ποίηση στην τέχνη της ποίησης ανεξαρτήτως φύλου.

Οι γυναίκες προσήλθαν στην ποίηση (δεν συνέβη το ίδιο με την πεζογραφία) από πολύ νωρίς (ας σκεφτούμε τους ερωτικούς στίχους της Σαπφώς ή τα λατρευτικά επιγράμματα της Κασσιανής), αλλά μόνο από τον 19ο αιώνα και μετά άρχισαν να διαμορφώνουν την εντελώς προσωπική τους γλώσσα. Ο φεμινισμός έπαιξε σίγουρα εν προκειμένω δραστικό ρόλο: δεν είναι τυχαίο πως η έννοια της υποκειμενικότητας αναδείχθηκε από γυναίκες θεωρητικούς της εποχής μας (ανάμεσά τους η Τζούλια Κρίστεβα και η Κατρίν Κλεμάν), που έβαλαν απέναντι στον άκαμπτο και αυταρχικό λόγο του ανδρικού φύλου τη συνεχή κινητικότητα, την πολυσημία και την ανατρεπτική διάθεση της γυναικείας έκφρασης.

Σε ό,τι αφορά τη νεοελληνική ποίηση, οι γυναίκες ξεκίνησαν την πορεία τους από τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα (από την Αιμιλία Δάφνη, τη Μυρτιώτισσα, τη Μαρία Πολυδούρη, τη Ρίτα Μπούμη-Παπά και τη Μελισσάνθη μέχρι τη Μέλπω Αξιώτη, τη Μάτση Χατζηλαζάρου, τη Ζωή Καρέλλη και τη Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη), για να ενισχύσουν φανερά τη θέση τους μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο (από την Ελένη Βακαλό, τη Βικτωρία Θεοδώρου, την Όλγα Βότση και τη Μαντώ Αραβαντινού μέχρι την Κική Δημουλά, τη Ζέφη Δαράκη, τη Νανά Ησαΐα και την Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ). Το διαταραγμένο και κατακερματισμένο εσωτερικό τοπίο, το αθόρυβο, σχεδόν αποσιωπημένο γυναικείο βίωμα, η ερωτική και η υπαρξιακή οδύνη, η ισχυρή σωματική αίσθηση, όπως και η σταδιακή μετάβαση από την παράδοση στον μοντερνισμό, τον υπερρεαλισμό και τα πρώτα φανερώματα του μεταμοντερνισμού δίνουν τα απαραγνώριστα στοιχεία αυτής της μακράς διαδρομής, που δεν θα αργήσει να προετοιμάσει μια καινούργια περίοδο: την περίοδο την οποία θα εγκαινιάσουν οι γυναίκες της γενιάς του 1970. Η Παυλίνα Παμπούδη, η Άντεια Φραντζή, η Μαρία Κυρτζάκη, η Τζένη Μαστοράκη, η Δήμητρα Χριστοδούλου, η Μαρία Λαϊνά, η Νατάσα Χατζιδάκι, η Βερονίκη Δαλακούρα και η Αθηνά Παπαδάκη είτε θα ταιριάξουν τη μυθολογία της φύσης και την καθημερινότητα του γυναικείου φύλου με τις αρχαϊκές τους εικόνες, είτε θα εικονογραφήσουν την πάλη με το ανέκφραστο και τις ανεκδήλωτες σημασίες της γλώσσας.

Στην πραγματικότητα, το κριτικό ενδιαφέρον για τις ποιήτριες, παλαιότερες και νεότερες, τείνει να αποκτήσει σάρκα και οστά (και να καταστεί με σαφήνεια ορατό) κατά διάρκεια της δεκαετίας του 1980. Η κριτική εξακολουθεί να υποφέρει από προκαταλήψεις, να παγιδεύεται σε παλινδρομήσεις, να αρνείται πλήθος παραδοχές, πλην όχι μόνο είναι πλέον σε θέση να παρακολουθήσει τον γυναικείο λόγο με τους όρους που θέτει ο ίδιος στον εαυτό του, αλλά και να τον συγκρίνει τη διεθνή ποιητική σκηνή (γυναικεία και ανδρική), καταλήγοντας στη συμπερίληψή στον λογοτεχνικό κανόνα. Κατά την επόμενη δεκαετία θα επέλθει έκρηξη για τις ποιήτριες, τόσο ως προς τα μεγέθη της εκδοτικής παραγωγής και την έκταση των κριτικών αναφορών όσο και ως προς την παρουσία τους στη δημόσια σφαίρα.

Στην πολυσέλιδη διαδρομή της η Παπαλεξάνδρου θα μείνει μέσω της έρευνας της κριτικής όχι μόνο στα καθιερωμένα ονόματα, όπως τα είδαμε να εκτυλίσσονται πρωτύτερα, αλλά και θα εστιάσει σε μια σειρά αφανών περιπτώσεων, που χάθηκαν δικαίως ή αδίκως μέσα στον χρόνο. Θέλω να τονίσω πως εκείνο που κυριαρχεί εδώ δεν είναι η σχολαστικότητα του φιλολόγου, αλλά το πάθος του ερευνητή ή καλύτερα της ερευνήτριας. Ερευνήτρια, η οποία θα μας φέρει κοντά στις σιωπές και τα κενά της ιστορίας της λογοτεχνίας για να αποκτήσουμε μια έντονη αίσθηση του καθημερινού και ιστορικά περίπου άπιαστο�� λογοτεχνικού γίγνεσθαι. Κι αυτό δεν είναι μικρό και λίγο, αλλά ��δη πολύ – ευπρόσδεκτα πολύ.

Daily inspiration. Discover more photos at Just for Books…?

[antonispetras]

ΘΡΙΑΜΒΙΚΟ

Άν κάποτε πεθάνω, μην ακούσεις ποτέ πως τάχα “κείμαι ενθάδε”: εσύ να με βρεις στην αναπνοή τού αγέρα στο φευγαλέο, παιδικό χαμόγελο. Άν κάποτε πεθάνω, μή διαβάσεις ποτέ τ΄ όνομά μου σε πέτρα: εσύ θα ξέρεις να μ΄ ακούσεις στον αχό τής άνοιξης και στην επιμονή τού ήχου τής βροχής Άν κάποτε πεθάνω, μήν πιστέψεις ποτέ πως η αγάπη μου τελείωσε: σκέψου πως θα σε περιμένει, σ΄ άλλες αισθήσεις περιγράφοντας την ομορφιά σου. - Μαρία Λαϊνά