#zandberg

[polishwave]

Adrian Zandberg jest najpiękniejszy.

[pieterchristiaan-blog]

#Legea #DC #Bboy #Bgirl #Pieter #Christiaan #Magnée #Breda #HB #Ginneken #Zandberg #Brabantpark #Centrum #Prinsenbeek #Heuvel (at Breda)

[interiordesignideas2014-blog]

Decorations by Hubert Zandberg

Decorations by Hubert Zandberg

Hubert Zandberg Interior Designers has a excellent portfolio. Themselves of function does not tools meant to around 1 style. The things i do such as is their own more varied interiors. I love interiors which make you feel you are looking into an area that has used years to build. Maybe you can perform that along with unlimited assets but also then it might get spend genuine fast. We went through their own portfolio plus grabbed a few of my favorite pictures but there are various more to look see.

“Our styles are no formulaic, utilizing the knowledge and experience of our own design group and its capability to combine place with hope, our simple shape style shows each client’s individual needs and personal visual. ”

http://www.hzinteriors.com

Source:

http://www.interiordesign2014.com/interior-design-ideas/decorations-by-hubert-zandberg/

[sacramentskerkbreda]

De bouw van het orgel en het koor was een ingrijpende verandering in het interieur van de Sacramentskerk. Maar er gebeurde in de jaren vijftig van de twintigste eeuw nog meer op dat gebied.

Pastoor Van Duyse die in 1948 pastoor Van Meel was opgevolgd, was een kunstliefhebber en -kenner. Dat kwam niet alleen tot uiting in zijn steun aan het Sacramentskoor en de bouw van het nieuwe orgel. Veel kunstvoorwerpen die nu in de kerk te zien zijn, werden door hem aangeschaft.

Hij gaf opdracht aan de schilder Joan Collette om de icoon van O.L. Vrouw van Altijddurende Bijstand te schilderen, waar nu nog steeds veel mensen een kaarsje branden. Zr. Ella Vriens, die in 1930 mede aan de wieg van het Ziekentriduüm had gestaan, schonk het Pius X-altaar dat nu rechts vooraan in de kerk staat en een andere zijde kwam het H. Hart-altaar. Beiden van de beeldhouwer Leen Douwes.

Voor dit laatste altaar staat nog steeds een Franse communiebank die dateert uit de jaren 1750–1775. Van Duyse had hem gezien bij een kunsthandel en een anonieme geldgever maakte de aanschaf mogelijk.

Eveneens achttiende-eeuws is het Jozefbeeld dat links voorin de kerk staat. Waarschijnlijk is afkomstig uit Oostenrijk of Beieren, maar ook Vlaanderen wordt genoemd als land van herkomst. Bijzonder is dat de achterzijde beschilderd is. Meestal nam men die moeite niet omdat het beeld toch tegen de muur stond.

Het meest opvallend moeten de nieuwe glas-in-loodramen zijn geweest. Die werden vervaardigd door Jan Dijker (1913–1993). De ramen aan de linkerzijde zijn de oudste. Rechts is te zien dat zijn stijl in enkele jaren tijds abstracter is geworden. Ook zijn de ramen lichter van kleur omdat het anders te donker zou worden in de kerk.

[sacramentskerkbreda]

In 1950 vierde pastoor Van Duyse zijn 25-jarig priesterjubileum. Bij die gelegenheid werd hem een nieuw orgel aangeboden. Dat wil zeggen: symbolisch, want er was nog geen geld voor. Het was een begin van een geldwervingscampagne die vijf jaar zou duren.

Niet alleen was er geld nodig voor een nieuw orgel: ook de bestaande ruimte voor het koor moest worden uitgebreid. De zangers stonden boven op elkaar in de krappe ruimte die de architect voor hen had weten uit te sparen. De bijgaande foto zegt genoeg.

Een van de leden van het koor, de architect Jan Savenije, maakte het ontwerp voor de nieuwe ‘koortribune’. Het orgel zelf werd gebouwd door de firma Flentrop. Louis Toebosch had een voorkeur voor deze orgelbouwer. Die beheerste namelijk het bouwen van mechanische orgels die een doorzichtiger klank geven dan de toen gebruikelijke elektrische en elektro-mechanische orgels. Deze ‘romantische’ orgels raakten in de jaren vijftig van de twintigste eeuw uit de gratie bij vooruitstrevende organisten als Louis Toebosch en Jaap Hillen, de organist van de Grote Kerk in Breda die als adviseur bij de bouw betrokken was.

Probleem was wel dat dit een protestantse firma was. Het passeren van de katholieke concurrentie leverde veel problemen op.

Uiteindelijk kwam het tot een compromis: Flentrop bouwde het orgel, de katholieke orgelbouwer Vermeulen de orgelkas eromheen.

Op 15 juni 1958 werd het orgel ingewijd met — uiteraard een concert door Louis Toebosch en het Sacramentskoor. Orgelliefhebbers uit heel Nederland en België kwamen op de plechtigheid af. Het koor zong het Te Deum van Toebosch en het Pater Noster van Hendrik Andriessen. Toebosch speelde werken van Sweelinck, Gabrieli, de Cabezon en — uiteraard — Bach. En om te laten horen dat het orgel ook geschikt was voor muziek uit de negentiende eeuw, speelde hij het Derde Koraal van Franck.

‘Een magnifiek orgel’ vond het dagblad De Tijd en het Algemeen Handelsblad schreef: “Met dit orgel heeft de Nederlandse orgelbouw eens te meer laten zien en horen, dat zij in staat is om volwaardige instrumenten te bouwen in een bekwame ambachtelijkheid die de muzikale schoonheid dient en die een bevestiging is van een hervonden traditie van eeuwen her en die voor geen enkel buitenlands werk behoeft onder te doen.”

[sacramentskerkbreda]

Musici stonden in de rij om de in januari 1940 overleden André Vermeeren op te volgen als dirigent van het vermaarde Sacramentskoor. De keus viel op de 23-jarige Louis Toebosch. Alweer een piepjonge dirigent-organist met een bijzonder muzikaal talent. Maar ook iemand met een eigenzinniger karakter dan Vermeeren.

Terwijl Vermeeren een evenwicht had proberen te bewaren tussen enerzijds de destijds bekende en geliefde koormuziek en anderzijds ‘nieuwe’ componisten uit de Renaissance, koos Toebosch radicaal voor deze laatste én voor moderne Nederlandse composities zoals de Missa diatonica van zijn leermeester Hendrik Andriessen. Geen Lotti, Refice of Perosi meer, maar Palestrina, da Vittoria en De Monte.

Dat ging niet zonder slag of stoot. Pastoor Van Duyse wist het mooi te verwoorden: “Hij was bezeten van de drang alle decadente liermeiermuziek uit onze kerken te bannen en weer aan te knopen bij de allerbeste tradities uit de oude geschiedenis der Kerk. Hij moest optornen tegen de dierbaarste gevoelens van de gelovigen die gewoon waren geworden onder de wiegezang van de gebruikelijke aandoenlijke melodieën zoetelijk weg te zwijmelen en onder geen beding van plan waren zich door wat ook daaruit te laten wekken. Het valt niet mee uit moderne vluchtige modieusiteiten over te stappen in onvergankelijke schoonheden. Het lijkt een beetje op het verwisselen van het tijdelijke met het eeuwige en daarom vergeven we onze gelovigen met een groot hart.”

Ondanks de bezwaren van koorzangers en kerkgangers zette Toebosch door en met de uitvoeringen van de klassieke polyfone werken uit de Renaissance verwierf hij bekendheid in binnen- en buitenland. In de jaren vijftig zou het koor reizen maken naar Wenen en Parijs.

Toebosch kon tevreden zijn met zijn geroutineerde mannenkoor en zijn goed opgeleide jongens. Minder tevreden was hij met het orgel. Toen pastoor Van Meel hem voor het eerst ontving, gingen ze de trap op naar het koor. Nico Jongenelen, destijds lid van het jongenskoor, hoorde Van Meel vertellen wat voor een mooi orgel de parochie onlangs had aangeschaft. ‘Als het maar geen Hammondorgel is’, bromde Toebosch.

Dat was het dus wel.

Toebosch raakte het elektronische geval zo weinig mogelijk aan en Van Meels opvolger Van Duyse was het met de dirigent-organist eens dat het ding niet voldeed. Aanschaf van een echt orgel leek financieel onhaalbaar, maar ze gingen door. Het orgel kwam er.

[sacramentskerkbreda]

De H. paus Johannes Paulus II kampeerde graag. Toen hij nog priester was in Polen trok hij er vaak dagenlang op uit om te wandelen in de bergen. Onlangs dook er nog een foto op waarop hij tijdens een van die tochten te zien is, in het gezelschap van een vriendin.

Op de foto bij dit artikel zien we niet de latere paus, maar wel een priester: kapelaan Driesen van de Sacramentsparochie. In zijn gezelschap enkele jonge vrouwen van het ‘meisjeswerk’ van de parochie.

Dat was 1934 opgericht als tegenhanger van de Verkennerij, de katholieke tak van de padvindersbeweging.

Maar de verkennerij was alleen bedoeld voor jongens. Meisjes konden terecht bij het meisjeswerk dat hen voorbereidde op hun rol van moeder. Voor veel jongedames was dat veel te braaf en daarom werd het meisjeswerk van de Sacramentsparochie, dat meer bood dan uitzicht op het aanrecht, een groot succes.

Zo groot dat de bisschop het in 1938 verbood. En, zo voegde hij eraan toe, het had geen zin om te proberen hem op andere gedachten te brengen.

Maar dat hield kapelaan Driesen niet tegen. Hij ging door en kreeg gedaan dat het meisjeswerk van de Sacramentsparochie mocht blijven bestaan, maar dan wel als ‘bezinningsgroep’ of ‘recollectie’, zoals dat toen werd genoemd.

Dat had ook als gevolg dat het tijdens de Tweede Wereldoorlog niet viel onder het Duitse verbod op de katholieke verkennerij en het meisjeswerk.

Na de oorlog verdween het bisschoppelijke verzet en kwam er naast de katholieke verkenners een katholieke gidsenbeweging voor meisjes. De meisjesbeweging van de Sacramentsparochie was bij de oprichting in juli 1945. Ze hadden toen zelfs al uniformen – gemaakt uit oude gordijnen en eigenhandig in de juiste kleur geverfd.

[sacramentskerkbreda]

Honderden keren per jaar werd een beroep gedaan op de zangers van het Sacramentskoor. Voor repetities, vieringen, maar ook voor optredens buiten de kerk. Willem Cornelissen: “We werden gevraagd op de jaarlijkse nieuwjaarsviering van het stadsbestuur in ’t Zuid op de Grote Markt en bij de opening van de Casino-bioscoop de de Reigerstraat. Bij die gelegenheden zongen we bijvoorbeeld ‘An der schönen blauen Donau’ of het koor van de landlieden uit de Cavaleria Rusticana van Pietro Mascagni.”

Toen in 1934 het parochiehuis ‘Christo Regi’ gereedkwam, werd dit ook een podium voor het Sacramentskoor. Het parochiehuis werd een centrum voor toneel en muziek. Pastoor Van Duyse: “Onder leiding van kapelaan Plasschaert, die artistiek door een broeder uit Huijbergen werd geassisteerd, werden in het nieuwe gebouw talloze uitvoeringen gegeven die vanuit de wijde omtrek van Breda vele duizenden bezoekers trokken. Nu was dat in die jaren niet zo heel moeilijk omdat er in heel de stad artistiek niet veel te beleven viel. De mensen waren gauw tevreden. Maar wat gedaan werd was goed en voor het publiek van toen nieuw en alles geschiedde met een heilig enthousiasme en heel de parochie was erin geïnteresseerd.”

Als het om muziek-uitvoeringen ging, dan had André Vermeeren de leiding. In de loop van de jaren werd hij een bekende naam in Breda en daarbuiten. Hij dirigeerde koren en orkesten en was actief als violist en pianist.

In de Bredasche Courant van 23 mei 1939 vinden we een recensie van een concert dat plaatsvond in ‘Jeugdhuis Christ Regi’. Er blijkt uit dat de Sacramentsparochie destijds beschikte over een dameskoor. Volgens de recensent beloofde het koor veel voor de toekomst: de stemmen waren goed, maar de partijkennis liet nog te wensen over. En voor de zaal had hij weinig goede woorden over: benauwd en met een slechte akoestiek. Dit soort concerten kon je beter in een kerk of een echte concertzaal houden, vond hij. Maar voor concerten mochten katholieke kerken toen niet gebruikt worden. Het bleef dus wat dat betreft nog behelpen.

[sacramentskerkbreda]

Een goed jongenskoor stamp je niet zomaar uit de grond, schreven we eerder, maar het begint erop te lijken dat dat in zekere zin toch gebeurd is in de Sacramentskerk. Enkele maanden nadat kapelaan Van Hoek de eerste jongens bij elkaar had gezocht, zongen ze al met de mannen mee — en met succes.

Dat kunnen we zien in het eerste financieel verslag dat van het Sacramentskoor bewaard is gebleven. Het betreft het kerkelijk jaar 1928, dat begon op de eerste zondag van de advent van 1927. We zien we dat er ƒ 0,75 is uitgegeven voor ‘chocolade voor de kleine zangers’ bij een gezongen huwelijksmis en een gezongen requiemmis. Verder is er in dat jaar ƒ 10,- besteed aan een uitstapje van het jongenskoor in de zomer. Overigens vielen deze kosten in het niet bij de bedragen die aan het herenkoor werden besteed: ƒ 27,- voor sigaren bij huwelijks- en requiemmissen en ƒ 120,25 voor het Caeciliafeest.

Jaarverslagen zijn er vanaf 1929. Het jongenskoor begon toen al een reputatie te krijgen in Breda: er kwamen mensen van buiten de parochie naar de Sacramentskerk vanwege de mooie zang.

Woord van oprechten dank aan den Eerw. Heer Kapelaan van Hoek voor zijn grooten ijver ten opzichte van het jongenskoor. Voor ’n groot deel is hij de man die in samenwerking met André ons jongenskoor tot een der beste van de stad heeft weten op te leiden.

André Vermeeren was dat jaar afgestudeerd aan het conservatorium en werd aangesteld als ‘directeur’ van het koor. Al snel zong het koor vierstemmige missen, onder meer van Philip Loots (1865–1916): een Nederlandse componist die tegenwoordig wat in de vergetelheid is geraakt, maar Alphons Diepenbrock, een van de belangrijkste Nederlandse componisten uit de twintigste eeuw, was zeer onder de indruk van zijn werk. Vermeeren legde de lat hoog, maar zijn koor kon het aan.

[sacramentskerkbreda]

Geen jongenskoor dus, in 1926. Maar eigenlijk is dat niet zo verwonderlijk. Ook in die tijd stampte je zo’n koor niet zomaar uit de grond.

De meeste leden van het jongenskoor kwamen van de jongensschool uit de parochie, maar die was er nog niet. Bij een kerk hoorden destijds als vanzelfsprekend ook lagere scholen en een parochiehuis. De kwamen er in de jaren daarna: de Sacramentsschool voor jongens werd opgericht en voor meisjes was er de Claraschool. Verder was er, zoals toen gebruikelijk, een kleuterschool voor kinderen van 4 tot 6 jaar.

De zusters Franciscanessen uit Etten verzorgden het onderwijs op de meisjesschool en de kleuterschool. Daarom werd er achter de kerk voor hen een tweede klooster gebouwd. Met de bouw van het parochiehuis Christo Regi, tegenwoordig Gemeenschapshuis De Zandberg, was het complex aan de Zandberglaan compleet, zoals te zien is op de foto die waarschijnlijk in 1934 is gemaakt.

Met de klok mee: de kerk, het klooster van de zusters Benedictinessen, de Claraschool met kleuterschool, de Sacramentsschool en de pastorie. In het midden rechts van de bomen het klooster van de zusters Franciscanessen.

Ook is te zien dat er tussen het klooster van de Benedictinessen en de kerk een soort brug loopt. Dat was een gesloten doorgang waarlangs de zusters naar hun kapel gingen voor de Altijddurende Aanbidding van het H. Sacrament. Ze mochten het klooster namelijk niet verlaten.

[sacramentskerkbreda]

Op een foto uit 1938 is te zien waar het koor zich destijds bevond. De zangers zongen vanaf het huidige achterkoor, dat destijds nog door een muur in tweeën werd gedeeld. Een krappe ruimte dus, en akoestisch moet het ook niet ideaal zijn geweest.

André Vermeeren staat te boek als de eerste dirigent van het Sacramentskoor, maar dat koor was er in 1926 waarschijnlijk nog niet. Het dagblad *De Tijd* wijdde een kort verslag aan de ingebruikname van de kerk en vermeldde: “Het koor voerde op prijzenswaardige wijze de gregoriaansche missa ‘de Angelus’ uit”, de achtste gregoriaanse mis. Daar heb je geen jongenskoor voor nodig.

Het koor stond onder de leiding van ene heer Mulder en André Vermeeren, toen een jaar of vijftien oud, was ‘organist‘. Dat wil zeggen: hij bespeelde een harmonium, want een orgel was er nog niet.

Bij de instelling van de Altijddurende Aanbidding in januari 1927 werden de wisselende gezangen verzorgd door de studenten van de priesteropleiding Bovendonk in Hoeven en voor de vaste gezangen was een koor samengesteld uit alle Bredase kerkkoren. Onder leiding van Jacq. Maassen zongen ze diens compositie ‘Missa in honorem Sancti Antonii’.

Geen Sacramentskoor dus. Het lijkt erop dat het koor pas later is opgericht. Als we ervan uitgaan dat André Vermeeren rond 1930 afstudeerde aan het conservatorium, dan moeten we ook het ontstaan van het koor rond dat jaar situeren. Misschien kan het geen kwaad om voor de zekerheid in 2020 het negentigjarig bestaan van het koor te vieren — een extra feest is nooit weg.

[sacramentskerkbreda]

Op zondag 3 juni 1926, Sacramentsdag, werd de Sacramentskerk ingewijd door bisschop Hopmans. Maar voor hem kwam het grote moment pas ruim een half jaar later. Op 2 januari 1927 begon de Altijddurende Aanbidding van het H. Sacrament. De plaatselijke krant wijdde de hele voorpagina aan deze gebeurtenis die werd omschreven als een van de belangrijkste uit de geschiedenis van het bisdom.

“In de kerk toch van de Altijddurende Aanbidding aan de Zandberglaan van de Bisschopsstad is de Eucharistische Koning voor eeuwig verheven als middelpunt van het Bisdom.”

Voor eeuwig middelpunt van het bisdom, dat is niet mis. Niet de kathedraal in het centrum van de stad, maar deze kerk in een buitenwijk: de Sacramentskerk met, zoals de krant het netjes omschreef ‘zijn liturgischen pracht-eenvoud’.

Je zou ook kunnen zeggen dat het nogal een kale boel was. In de loop van de jaren zou de kerk ‘aangekleed’ worden met diverse kunstwerken, maar van het oorspronkelijke idee van Jan van Dongen was niets overgebleven.

Het altaar stond niet centraal in de kerk. De wand die tegenwoordig de afscheiding vormt tussen de kerk en de kapel was er nog niet. Gezien vanaf de ingang van de kerk stond het altaar helemaal aan de andere zijde. De voorste zitplaatsen bevonden zich ongeveer ter hoogte van de huidige wand. Daardoor was er een grote afstand tot het altaar waar, zoals in die tijd gebruikelijk, de priester de mis opdroeg met zijn rug naar de gelovigen, prevelend in het Latijn, zonder geluidsversterking.

Op de foto is het altaar te zien aan de vooravond van het ziekentriduüm, ergens in de jaren dertig. Vandaar de uitbundige versiering en het Mariabeeld.

Boven het altaar is de expositietroon voor het H. Sacrament te zien. Achter de muur bevond zich een kapel voor de zusters Benedictinessen die daar de Altijddurende Aanbidding onderhielden.

De zusters hadden dus hun eigen ruimte, maar Van Dongen had ook voldoende plaats willen inruimen voor het koor. Ook dat onderdeel van zijn ontwerp werd geschrapt.

[sacramentskerkbreda]

Architect Jan van Dongen had dus een spectaculair modern kerkgebouw ontworpen, met veel glas en beton. Maar uiteindelijk kwam die kerk er dus niet.

Waarschijnlijk was het te duur om de kerk te bouwen. Nergens is een besluit te vinden waarin staat dat Van Dongen een ander, eenvoudiger ontwerp moest maken. Wel bewaard is de correspondentie tussen Van Meel en Van Dongen waarin de irritaties hoog oplopen. Van Meel drong steeds aan op bezuinigingen: goedkopere baksteen en het voorlopig afzien van het aanbrengen van de mozaïeken op het plafond, de kruiswegstaties en de toren.

Vooral dat laatste zat Van Dongen dwars: hij hoopte dat de pastoor voldoende geld bij elkaar zou ‘bedelen’ om tenminste de bouw van de toren mogelijk te maken. Het zat er niet in. Toen de kerk op 3 juni 1926 werd ingewijd, was hij aan de buitenkant eigenlijk nog niet af. En om over het interieur nog maar te zwijgen…

[sacramentskerkbreda]

Pastoor Van Meel kon dus zijn Sacramentskerk gaan bouwen. Daarvoor deed hij een beroep op de architect Jan van Dongen uit Apeldoorn. Deze jonge architect gebruikte geen traditionele bouwmaterialen als baksteen en hout, maar gaf de voorkeur aan glas en beton. Hij behoorde destijds tot de jonge katholieke kunstenaars die vonden dat de kerkelijke kunst moest aansluiten bij de ontwikkelingen in de moderne kunst in het algemeen. Voor architecten waren glas en beton de toekomst.

Van Meel vond het prachtig. De kerken die tot dan toe waren gebouwd, zoals de Laurentiuskerk en de H. Hartkerk vond hij achterhaald. Ze waren gebouwd naar middeleeuwse voorbeelden: door de vele pilaren was het hoofdaltaar niet vanuit de hele kerk te zien. En omdat de kerken in de tijd nog vol zaten, kon een groot deel van de gelovigen de mis feitelijk niet goed volgen.

Vanaf de jaren twintig van de twintigste eeuw werden er daarom andere kerken gebouwd. De Mariakerk in Overakker is er een voorbeeld van, maar de Sacramentskerk zou nog een stap verder moeten gaan.

Een grote glazen toren zou de altijddurende gebeden verbeelden die naar de hemel opstegen en de genade die op haar beurt uit de hemel op de gelovigen zou neerdalen. Het altaar zou onder die glazen koepel staan. “Alles in het gehele gebouw zonder uitzondering richt zich naar dit middelpunt en dwingt de gelovige zijn aandacht aldaar te concentreren”, zei Van Meel in een toelichting tegen de plaatselijke krant. Achter dit priesterkoor zouden zeven kapellen komen die elk aan een van de zeven sacramenten waren gewijd.

Verder voorzag Van Dongen de kerk niet van zijaltaren of heiligenbeelden: dat leidde de aandacht maar af. Wel moest er achter in de kerk plaats komen voor het koor: “trapsgewijs en vooral niet te klein”. Maar het viel niet mee om zo’n project in de praktijk te brengen.

[sacramentskerkbreda]

Van Meel en Frencken hadden hun initiatief om van de nieuwe kerk aan de Zandberglaan een Sacramentskerk te maken in het zicht van de haven zien stranden. Zo leek het althans. De bisschop had op het laatste moment te kennen gegeven dat hij afzag van de officiële bekendmaking. Hij had er geen vertrouwen meer in dat de beide heren voldoende geld bij elkaar zouden krijgen voor een kerk én een klooster.

Maar dan kende hij Frencken niet goed. De man was, laten we zeggen, soms nogal onbesuisd. Hij trok zich niets aan van de bisschop en ging onmiddellijk naar de bankier Charles Laurijssen.

Deze was altijd erg gul geweest voor kerkelijke initiatieven en Van Meel had hem al gepolst, maar Laurijssen had hem dit keer met lege handen weggestuurd. Het leek uitgesloten dat hij zich alsnog zou laten overhalen. Van Meel had het heel voorzichtig aangepakt, want bij een man als Laurijssen durfde zelfs de bisschop niet zomaar binnenlopen om geld te vragen.

Frencken wel. Hij ging gewoon naar Laurijssen toe en nam de brief met de afwijzing van de bisschop mee. Dat er ‘vertrouwelijk’ op stond, was ook zo’n detail waar hij zich niet aan stoorde. Als de Altijddurende Aanbidding niet doorgaat, dan is dat úw schuld, liet hij Laurijssen weten. Die ging overstag. Hij gaf ƒ 16.000 waardoor de bouw van het klooster door kon gaan.

En alsof er niets gebeurd was, kon de bisschop op 31 augustus 1924 aankondigen dat er een Sacramentskerk met Altijddurende Aanbidding gebouwd zou gaan worden. Het was, zo zei hij, de belangrijkste beslissing die hij als bisschop ooit genomen had. Met dank aan Frans Frencken, moeten we hieraan toevoegen.

[sacramentskerkbreda]

In 1924 had bisschop Hopmans van Breda besloten dat er een nieuwe kerk moest komen aan de Zandberglaan. Daar ontstond in die tijd een nieuwe woonwijk. In een tijd waarin vrijwel iedereen nog wekelijks en vaak ook dagelijks naar de kerk ging, had zo’n nieuwe wijk een eigen kerk nodig.

A.J.A. van Meel was toen docent wis- en natuurkunde aan het klein-seminarie Ypelaar, de middelbare school die jongens voorbereidde op de opleiding tot priester. Hij was bijzonder populair bij de leerlingen en wist zijn vak op een boeiende manier te brengen. In een tijd waarin nog niemand ooit een radio had gezien, bouwde hij er zelf een en tijdens de Eerste Wereldoorlog ving hij radioberichten van het front op, die hij doorgaf aan de plaatselijke krant.

Maar aan zijn onderwijscarrière kwam in 1924 een einde. Hij kreeg de opdracht om de nieuwe kerk aan de Zandberglaan te gaan bouwen. Een kerk gewijd aan de H. Lambertus.

Lambertus?

Inderdaad. Het idee om er een Sacramentskerk van te maken, kwam van iemand anders.