#scheidslijn

[brilmans]

Mangaandendrieten

Mijn eerste dendriet

Ergens in mijn jeugd, ik moet een jaar of 10 zijn geweest, vond ik tijdens een vakantie ergens in het zuiden van Duitsland een platte steen met daarop een bijzonder patroon. Net alsof er twijgen van een varen op waren gedrukt. Omdat ik in de omgeving reeds diverse fossielen schelpen had gevonden, ging ik er vanuit dat het fossiel van iets plantaardigs betrof. Bijgevolg belandde de steen in de fossielenverzameling. Abusievelijk!

Ondertussen weet ik dat het patroon op de steen niet fossiel is en ook niets plantaardigs. Het patroon op de steen is een anorganisch gevormde,vertakte afzettingen van mangaanoxyde. Het zijn zogenaamde mangaandendrieten.

Als ik toen ter tijd de mogelijkheid had gehad bovenstaande met u te delen, had ik het direct gedaan. Om u voor deze beginnersfout te behoeden, maar ook gewoon om u op de schoonheid ervan te wijzen.

Een nieuwe vondst

Gisteren, 20 juli 2024, op de tweede dag van mijn vakantie op Ithaki, een Grieks eiland in de Ionische zee, vond ik opnieuw een steen met mangaandendrieten. Omdat ik nu wel de mogelijkheid én de tijd heb, het is tenslotte vakantie, leek die vondst mij een mooie aanleiding dit verhaal alsnog te schrijven.

Een steen met duidelijk langs de diaklazen gevormde dendrieten.

Over mangaandendrieten

Mangaandendrieten vormen zich langs niet openstaande spleten (diaklazen) en op laagvlakken (de scheidslijn tussen twee opeenvolgende lagen gesteente) in gesteente. bij voorkeur, maar zeker niet uitsluitend, in kalken en dolomiet. Ze kenmerken zich door een veelvuldig en systematisch

vertakte vorm. De meest karakteristieke verschijningsvorm is die van het ‘boompjes’-type. Vandaar ook de naam. Dendriet komt van het Griekse woord dendron, dat boom betekent.

Wie mangaandendrieten, het boompjes-type, goed bekijkt zal zich behalve over het feit dat hun fractale bouw bijna altijd symmetrisch is, verwonderen over het gegeven dat de uiteinden van dendrieten elkaar nooit kruizen of raken en dat er aan weerszijden van de diaklaas een symmetrie ontstaat. Dit alles bij elkaar maakt een steen met dendrieten tot een kunstwerk van de natuur; de moeite waard te verzamelen.

De steen die ik tegenkwam, was te groot om mee naar huis te nemen, die heb ik daarom maar op de foto gezet. Een dag later vond ik op een van de vele kiezelstranden van het eiland een paar mooie kiezels met dendrieten erin. Een in een kiezel zat naast dendrieten van het boompjes-type een tweetal van het zogenaamde ster-type. Ik heb ze allemaal maar meegenomen. Leek me een prima souvenirs.

Een kiezel met dendrieten.

Een kiezel met dendriet van zowel ‘boompjes’ als ‘ster’-type.

Meer over dendrieten leest u hier:

[jurjenkvanderhoek]

HET DODE MOMENT WEER TOT LEVEN GEWEKT

Dichter/schrijver Mischa Andriessen noemt het een tussenwereld, an in-between world, un mondo intermedio. De onzichtbare scheidslijn tussen het levende en dode. Het menselijke en het zakelijke. Werkelijk en abstract. Volgens de schrijver maakt de Italiaanse kunstenaar Daniele Galliano een verslag in verf van het oversteken van de grens tussen boven- en onderwereld. Dus werkelijk het moment dat de ogen zich sluiten, de ziel uitvaart naar een nieuwe haven. De trossen los. Dat kan betekenen dat de schilderijen iets van spiritualiteit in zich hebben. Een glimp van geloven en de glans van weten. De ziel die nog niet echt weg is en boven zichzelf hangt. De bijna dood ervaring die nog twijfelt welke kant gekozen zal worden.

Andriessen vergelijkt de ervaring verbeeldt door Galliano met verlies. Het bij overlijden of op een andere manier verdwijnen van een dierbare. De achtergeblevene gaat "op zoek naar iets dat degene die wordt gemist, achtergelaten heeft. Iets dat aan hem of haar herinnert, een voorwerp, een geur, desnoods het versleten leer van de bank waarop hij of zij het liefste zat. Domweg iets dat de verdwenen geliefde even terug  tastbaar maakt." Galliano raakt het moment kwijt. Het moment waarop hij is geïnspireerd geraakt de wereld te beschouwen. Kijkend naar gewone dingen. Zaken die in de wirwar van de tijd nauwelijks nog opvallen, normaal lijken. Dit vastleggen zet de activiteit voor dat moment stil. In het specifieke moment gaat de kunstenaar op zoek naar verloren beelden. Omdat het moment slechts één tel duurt, een seconde, een fractie van tijd, is het zaak de sfeer in een expressieve vorm vast te leggen. Het beeld komt voor ogen in een snelle oogwenk. Het is niet helder, bewogen zou je zeggen in de fotografie, maar draagt alle elementen in zich die gezien zijn.

Daniele Galliano legt dat verlies van tijd vast, het verloren geziene, de kwijt geraakt ervaring, zodat ik het terug kan kijken. Geen deja vu daar het realiteit is, ik was daar niet eerder, ik ben daar nu. In een glimp trekt die omgeving aan mijn blik voorbij. De tijd hield het niet staande, kon het maar amper registreren. De kunstenaar doet dat wel, legt het vast. Het verstilde moment. Het in verf gebeeldhouwde ogenblik. Een monument voor de gebeurtenis, de onbenoembare herinnering. Geen vage beelden zoals je van herinneringen kunt verwachten. Het palet van Galliano is kleurrijk en helder zoals zijn geboorteland dat is – het mediterrane licht, welhaast een vakantiestemming. Onwerkelijk echt.

In het boek "Morti Viventi", onlangs uitgegeven door Van Spijk Art Books in samenwerking met Livingstone Gallery Den Haag en de Amsterdamse vestiging van het Istituto Italiano Di Cultura, komen al die verloren momenten langs. Al dat verlies passeert vanuit het decor van het geheugen in diverse gezichten van ver en nabij de revue. In de uitgave, als een soort van expositie in boekvorm - een catalogus van het atelier, een portfolio, een aandenken, de herinnering aan doorgemaakte momenten, komen al die onopgemerkte vergezichten voorbij. Het leest of beter bekijkt als een fotoalbum van een reis in het verleden, de tijd. Het is voorbij, passé, afgelopen, maar gelukkig hebben we de plaatjes nog.

Onderverdeeld in verbanden, als landschappen, stadsgezichten en mensen is het boek gerubriceerd en getypeerd. Het meest interessant daarbij zijn de samenstellingen, constellations. Mensen gegroepeerd als massa in vogelvlucht, gezien van een afstand zodat de vormen samen lijken te smelten. Een kluit aan lijven, waarvan ieder individu zich toch als persoonlijkheid gedraagt en tegelijk onderdeel is van de eenheid. Het is een werkelijkheid die in een abstracte vorm is weergegeven. Gezichten onherkenbaar, vlekken in de samenstelling van een publiek. Voor een moment brandt die menigte zich in op mijn netvlies, daarom is de tel in beweging, zijn de figuren onderdelen van de compositie. Maar van een afstand gezien vormen de vlekken verf toch duidelijk een groep mensen. Galliano weet zelfs welhaast ieder figuur een eigen karakter te geven, een gepersonaliseerde handeling. Wie goed naar het werk kijkt kan in de massa als het ware zichzelf tegen komen.

Wanneer de herinnering een rol gaat spelen om de vergetelheid in het nu terug te zetten worden de gedachten als negatieven. Zoals in de werken ‘Berlin’ en ‘Do you remember’. Nog niet ontwikkelde beelden. Vastgelegd in het oog, maar niet afgedrukt nog door de occipitaalkwab. Het geziene beeld is nog niet verwerkt in de hersenen. Het valt uiteen in tussenstadia, tussenwerelden. Al die andere beelden zijn ook onafgewerkt. De blik beklijft niet, maar concentreert zich alweer op een ander beeld. Die beelden uit de tussenwereld, de gedachten aan het moment, zijn niet af, onvolmaakt. Het lijken bouwstenen in een muur die is opgetrokken tussen de boven- en de onderwereld. Menselijke lijven in een getto-achtige setting missen onderdelen, want het oog moet snel kijken om alles in juiste proporties te observeren. Daardoor mist de blik wel details en blijken de lichamen half af. Er ontbreken lichaamsdelen omdat deze in gedachte niet zijn opgeslagen, niet meegenomen in de beschouwing van het moment.

Er heerst een onbepaalde spanning in de schilderijen van Galliano. De stemming is voelbaar, de sfeer te snijden. Er is een gelaagdheid in de werkelijkheid, doordat deze maar voor een deel is weergegeven. De laag die niet zichtbaar is maakt wel het beeld. De geest vult het ontbrekende aan, zet de vlakken door waar ze niet zijn. De gedachte van heden neemt de herinnering in verleden over. Ik zie mensen op plekken waar ze al niet meer zijn. Ik beschouw momenten die al voorbij zijn. Ogenblikken die gestorven zijn. Levens die van voorbijgaande aard zijn, het zijn dat was. Maar ik zie geen levende doden zoals de titel doet vermoeden, of dode levenden. Wat ik zie is het moment van toen dat levenloos is in het nu. De handelingen en activiteiten zijn er niet meer, de situatie is geweest en komt niet terug. Galliano op zijn beurt haalt de gebeurtenis echter terug, haalt de tijd als het ware in om niet te vergeten.

De tijd is kwijt geraakt, het moment verdwenen. Maar de kunstenaar zoekt naar dat wat wordt gemist. Vindt datgene wat aan dit ene moment herinnert en legt deze gedachte vast in verf op doek. Zo zodat ik het kan mee beleven. Herbeleven, terug zien. Maar eigenlijk schieten woorden tekort om de juiste sfeer te beschrijven. Ook al omdat Galliano de wereld in zijn schilderijen heeft ontregeld. Het klopt niet wat ik zie. Maar zoals gezegd de gedachte vult het geschonden beeld aan dat door de herinnering is gefilterd. De tijd heeft het kapot gemaakt, maar heelt tegelijkertijd alle wonden. Wel heeft Andriessen genoeg woorden om de sfeer van de kunstenaar te omschrijven. In zijn essay neemt hij mij de woorden uit de mond. Had ik graag zijn woorden tot de mijne gerekend, zoals ik de momenten van Galliano het liefst in mijn leven invoeg.

Ik citeer Andriessen: “Hij schildert zo mooi en zo helder dat de kijker niet meer precies weet wat hij ziet, maar des te sterker, voelt hij het.” Een zin die ik bijna letterlijk kan passen op zijn ‘aantekeningen uit een tussenwereld’: Hij schrijft zo mooi en zo helder dat de lezer niet meer precies weet wat hij leest, maar des te sterker, voelt hij het. Woorden en beelden sluiten nauw op elkaar aan, waarbij ik me kan afvragen wat er eerder was de kip of het ei. Het moment of de beschrijving. Het is een retorische vraag, want ik kan het antwoord met stelligheid raden. De schilderijen spreken voor zich, de woorden doen dat ook. Maar hebben elkaar nodig. Een samenspel van disciplines.

Morti Viventi. Daniele Galliano. Met tekst van Mischa Andriessen. Uitgave Van Spijk Art Books in samenwerking met Livingstone Gallery Den Haag en Istituto Italiano di Cultura Amsterdam, 2023.

[rotterdamvanalles]

J.J.P. Oud. Woningblok VIII, Spangen. 1920-1923.

Spangen is een stadswijk in het westen van de stad met ongeveer 9500 inwoners. Vanaf het centrum wordt de entree tot Spangen gevormd door de Mathenesserbrug over de Delfshavense Schie. De brug zet zich voort in de Mathenesserweg, die de scheidslijn vormt tussen de wijken Tussendijken (links) en Spangen (rechts). De buurt tot aan de Mathenesserdijk wordt 'bovendijks' Spangen genoemd. Aan de voet van de dijk, van de kade langs de Delfshavense Schie tot aan de Spaansebocht in het westen en de Horvathweg in het noorden, ligt 'benedendijks' Spangen.

Het ontwerp van de wijk is wereldwijd beroemd onder architecten en stedenbouwkundigen, maar dat is voor de argeloze bezoeker niet het eerste dat opvalt. Spangen is in sociaal-economisch opzicht een van de armste stadswijken van het land. Diverse blokken worden gerestaureerd, andere staan nog op de nominatie en zijn in de tussentijd dichtgespijkerd. De bevolking heeft voor ruim 85 procent een recente migratieachtergrond. Met vallen en opstaan probeert de wijk zich te verheffen uit de ellende van de jaren tachtig en negentig van de twintigste eeuw (zie onder).

Midden in Spangen staat het oudste voetbalstadion van Nederland, het Kasteel van Sparta uit 1916. Dit stadion werd in 1999 volledig gerenoveerd en staat nu officieel bekend als het Sparta-Stadion Het Kasteel.

Bij het Spiekmanmonument op het P.C. Hooftplein (meer informatie hieronder) wordt elk jaar op 1 mei de Internationale gezongen door een aantal socialisten, waaronder raadsleden.

In de dertiende eeuw behoorde dit gebied bij het ambacht Hogenban. In de dertiende eeuw stond in de Spangense polder het kasteel Spangen, dat door de Delftenaren in 1574 met de grond gelijk werd gemaakt. In 1340 werd er door Willem van Henegouwen al gesproken over het doortrekken van de Schie naar de Maas. Dit was vooral in het belang van de stad Delft. In 1389 werd er werk van gemaakt. Waar het kanaal uitkwam op de Maas kreeg Delft zijn eigen haven, Delfshaven.

Tot het begin van de twintigste eeuw was de polder ten westen van het kanaal onbebouwd. Door de toestroom van vele nieuwe arbeiders naar het snel groeiende Rotterdam was uitbreiding naar het westen, richting Schiedam, noodzakelijk. Ir. A. Stale van de gemeente had de leiding. Het verheffen van de arbeidersklasse was een taak die de overheid op zich nam, en een van de speerpunten was het zorgen voor moderne, goede huisvesting. A.C. Burgdorffer, directeur van de Dienst Plaatselijke Werken, gaf de opdracht aan ir. Pieter Verhagen (specialist in stadsuitbreiding) om volgens de modernste inzichten een geheel nieuwe arbeiderswijk te bouwen. Het stratenplan werd geheel symmetrisch aangelegd. Een nieuwigheid was de invoering van gemeenschappelijke tuinen. Dankzij de oprichting van de Gemeentelijke Woningdienst in 1917 konden architecten als Oud, Brinkman, Buskens, Kruithof en Meischke en Schmidt in de nieuwe wijk grote woningbouwprojecten realiseren. De meest gerenommeerde kunstenaars en ontwerpers, zoals Theo van Doesburg leverden bijdragen aan het ontwerp. Het woonblok aan de Justus van Effenstraat, het Justus van Effencomplex van architect Michiel Brinkman, is wereldberoemd.

Midden in de wijk stond het hypermoderne voetbalstadion van Sparta. Deze club, opgericht in 1888, was tussen 1909 tot en met 1915 vijf keer landskampioen geworden. In 1916 werd dit beloond met het eerste stadion in Nederland. Als herinnering aan het oorspronkelijke slot in deze polder kreeg de voorgevel trekjes van een kasteel. Om het stadion heen werd de woonwijk Spangen gebouwd.

In 1923 werd er op het P.C. Hooftplein een door Berlage ontworpen monument opgericht ter nagedachtenis aan de jonggestorven Hendrik Spiekman, het eerste socialistische raadslid van Rotterdam, die een groot voorvechter was geweest van sociale woningbouw.

Tot in de jaren vijftig, zestig was Spangen een nette wijk, waarin veel ambtenaren, onderwijzers en ambachtslieden woonden. Sparta was een topclub, die in 1959 nog landskampioen werd.

Twintig jaar later was Spangen onherkenbaar veranderd. De huizen waren slecht onderhouden en de meeste oorspronkelijke Spangenaren verhuisd naar elders. In hun plaats kwamen de armsten, waaronder veel migranten. Huisjesmelkers kochten woningen op en de boel verpauperde in een hoog tempo. De gemeente maakte plannen voor renovatie, maar daarvan kwam weinig terecht doordat de onteigening van de huisjesmelkers veel langer duurde dan men had ingeschat. De deels dichtgetimmerde woningen trokken nu veel junks en drugsdealers aan.

Het in de jaren twintig met zo veel elan opgebouwde Spangen was nu een toevluchtsoord voor verslaafden en criminelen. Dagelijks kwamen er tientallen drugskoeriers uit Noord-Frankrijk op bezoek om een voorraad verdovende middelen in te slaan. Ontwikkelingen elders in de stad, zoals de sluiting van het beruchte Perron Nul bij het Centraal Station en de verplaatsing van de tippelzone van de G.J. de Jonghweg naar de Keileweg (begin jaren negentig) zorgden ervoor dat Spangen de twijfelachtige eer kreeg te verworden tot een van de eerste 'no go areas' in Nederland. Voetbalclub Sparta, met wie het in de competitie ook al niet zo best ging, zocht naar andere huisvesting, waarbij zelfs werd gedacht aan Capelle aan den IJssel.

De overgebleven bewoners begonnen steeds feller te protesteren tegen deze ontwikkelingen. Auto's met een Frans kenteken werden tegengehouden, soms met geweld. Annie Verdoold werd de spreekbuis van de bewoners. Spangen kreeg landelijke bekendheid als uiterst gevaarlijke wijk. Hieraan heeft de wijk ook de televisieserie Spangen te danken. De serie werd tussen 1999 en 2006 uitgezonden, met Linda de Mol als politieagente.

Halverwege de jaren negentig leken de bewoners eindelijk te worden gehoord. Burgemeester Bram Peper bracht een bezoek aan de wijk. Daarna leek het tij te keren. In het post-Fortuyn-tijdperk begon de gemeente werk te maken van de renovaties. Spangen werd aangemerkt als 'hotspot', dat wil zeggen als probleemwijk met de hoogste prioriteit. De al vele jaren dichtgetimmerde blokken werden eindelijk gesloopt en langs de Delfshavense Schie verrezen koopappartementen. Huisjesmelkers werden aangepakt. De woningbouwvereniging zorgde voor betaalbare huurwoningen. Beetje bij beetje kwamen ook de hogere inkomens terug, mede dankzij gemeentelijke projecten in de periode 2003-2008, waarbij bewoners 'gratis' huizen aangeboden kregen als zij zich verenigden in een Vereniging van Eigenaars en dan financieel en praktisch meehielpen om zogenaamde kluswoningen op te knappen, alvorens daar zelf te gaan wonen. Het Wallisblok in Spangen is daar een voorbeeld van.

Sparta bleef uiteindelijk in Spangen en het 'Kasteel' (het Sparta-stadion) werd ingrijpend verbouwd, waarbij het veld een kwartslag werd gedraaid.

Foto en Informatie komen uit wikipedia.

[mijnniemandsland]

Kopje.

Een lange traditie van strikte categorieën heerst er in de warme dranken sector: koffie en thee. Echter, door natuurkundige en culinaire wetenschappen te verkennen, wordt onthuld dat de scheidslijn tussen deze twee niet zozeer ligt bij wat ze bevatten, maar eerder bij het vat waarin ze worden aangeboden. Dit artikel belicht het intrigerende concept dat koffie, geserveerd in een theekopje, in…

[saulsplace]

Waarheid en Mythe

Bij mythen denken we aan meeslepende verhalen over helden en monsters, vaak duizenden jaren oud, helemaal teruggaand op Vikingen en Romeinen. Als we over mythen spreken in het dagelijks taalgebruik, dan positioneren we de mythe tegenover de waarheid. De mythe is dan synoniem voor ‘onwaarheid’: dat wat is verzonnen versus de werkelijkheid. ‘Nepnieuws’ of ‘desinformatie’ tegenover de ‘harde feiten’. Een sterk verhaal versus ‘hoe het echt zit’. Verbeelding en fantasie gecontrasteerd met de objectieve en dikwijls ‘droge’ realiteit.

Maar wat als ik u zeg dat dit contrast helemaal niet hoeft te kloppen? Dat mythe en waarheid géén contrast vormen, maar juist complementair zijn? Elkaar niet bestrijden, maar aanvullen? Het zelfs zo is dat de mythe en de waarheid elkaar nodig hebben, als wij als mensen hier een zinvolle interactie mee willen aangaan? Als u zich laat meenemen op deze reis – om deze valse oppositie tussen mythe en waarheid te ontmantelen – zult u daarmee één van de grootste filosofische dilemma’s hebben opgelost.

Eerst zal ik uiteenzetten wat ik versta onder Waarheid.

Waarheid en waarheidsclaims

Stel dat iemand hierop zegt: “De waarheid is onkenbaar, omdat er in het grote geheel te veel variabelen bestaan dan voor een mens te overzien zijn.” Hij of zij doet op grond van een groot aantal variabelen toch een uitspraak, waarvan diegene stelt dat die klopt. Dit biedt afdoende grond om aan te nemen dat er op basis van een ander aantal variabelen óók andere kloppende uitspraken mogelijk zijn. Dit maakt het mogelijk om naar waarheid te zoeken binnen het grote geheel.

Als we stellen dat waarheid niet bestaat, stellen we in feite dat het waar is dat waarheid niet bestaat. Een bewering die zichzelf ondergraaft, zoals met stelligheid beweren dat er geen absolute zekerheden zijn. Wie meent dat de waarheid onkenbaar is, zet zichzelf dus klem in een onhoudbare positie. Hoe kunnen wij op een zinvolle manier praten over het onderscheid tussen objectief en subjectief, als je bij voorbaat zegt dat het onmogelijk is om in de positie van objectiviteit te komen: de positie van waaruit je die scheidslijn trekt? 

Met andere woorden: om wat over de (on)kenbaarheid van waarheid te kunnen zeggen, moet je op een positie aankomen waar je subjectief van objectief kunt onderscheiden. Als je zegt dat alles en iedereen onvermijdelijk subjectief is, is die positie niet te bereiken. Wie beweert dat waarheid onkenbaar is, moet zijn gedachten alsnog formuleren alsóf hij waarheid claimt, om te kunnen worden begrepen. Je kunt de discussie verplaatsen naar waarschijnlijkheid, in plaats van waarheid, maar dan nóg moet waarschijnlijkheid de waarheid in mindere of meerdere mate overlappen, om minder of meer waarschijnlijk te zijn.

Relativisme en taligheid

Zelfs als ik geen controle over de wereld heb, dan vind ik mezelf terug in een positie waar ik met de wereld moet interacteren onder de aanname alsof ik wél controle over de wereld heb. Althans: ik moet aannemen dat de handelingen die ik verricht, ook de gevolgen teweegbrengen die ik nastreef. Met discussies over de waarheid is het ongeveer hetzelfde. Mensen die ervan uitgaan dat ze de waarheid kennen, hebben altijd sterkere claims, zijn meer authentiek gedreven, dan mensen die zich inzwachtelen met relativisme. Wie zich beroept op waarheid, moet immers ook sterke tegenargumenten kunnen trotseren, in plaats van claims te immuniseren tegen kritiek.

Wij kunnen de talige beschrijving van de werkelijkheid vergelijken met de werkelijkheid zelf. Dit maakt dat mensen hypotheses opstellen, toetsen, en vervolgens vervangen voor nog aannemelijkere hypotheses. Waarheid is géén functie van taal, want als je op die taligheid blijft hangen maak je jezelf kwetsbaar voor de taalspelletjes van linkse relativisten. 

Links wenst de autoriteit van kosmische en universele wetten niet te erkennen. Voor hen kan een man tegelijk een vrouw zijn – zelfs de elementaire bouwstenen van de kosmische orde, chromosomen, worden aan de kant geschoven. Wiskundige wetmatigheden zouden 'racistisch' of 'imperialistisch' zijn. Linksmensen bouwen een bubbel van wensdenken waarin morele verontwaardiging op de plek komt van reality checks. Zij dwingen anderen om hun bubbel van wensdenken in stand te houden met belastinggeld. Links gaat niet uit van een confrontatie met feiten en de wetten van de logica, maar enkel van ‘consensus’, waarbij ze zich beroepen op de autoriteit van instellingen die ze zelf hebben gecorrumpeerd.

Links is dus niet uit op een discussie waarin de waarheid van een claim wordt getoetst aan de basisbouwstenen van rationeel intellect. Ze willen enkel hun morele autoriteit bevestigd zien en hiervoor worden de universele wetten van de logica terzijde geschoven. 

Om dit alles te vermijden, definiëren wij waarheid als het overeenkomstig zijn van een uitdrukking van de werkelijkheid (zij het in woorden, gedachten of beelden) met de werkelijkheid zélf. In plaats van ‘uitdrukking’ mag u ook lezen: nabootsing. Het waarheid uitdrukkende medium hoeft niet talig te zijn. Het mag ook een tekening zijn of een uitdrukkingsvorm die in het heden nog niet voorhanden is. Waarheid is breder dan werkelijkheid, en omvat ook aspecten die met de huidige communicatiemiddelen nog niet te beschrijven zijn.

Dat wat de overeenkomst garandeert tussen de werkelijkheid en het materiële medium dat de werkelijkheid uitdrukt, is door Plato benoemd als het immateriële Idee. Stel iemand noteert een muzikale compositie. Het papier waar dit op staat vergaat en de persoon sterft. Een eeuw later noteert iemand precies dezelfde compositie. Er is geen materiële overdracht tussen beide componisten. Het is dus het immateriële Idee dat garandeert dat het gaat over de exact zelfde compositie.

Mythe

In mijn boek Huis van de Muze��(2024) bespreek ik de Franse anarchist Georges Sorel (1847-1922) als voorloper op het vlak van de mythische scheppingskracht. Sorel benadrukte dat de wereld voortkomt uit arbeid en dat de richting van die arbeid wordt bepaald door mythes. Er is een gevoel, een beeld, een bepaalde visie van een eindbestemming, dat de arbeider richt bij elke slag die hij met zijn hamer uitvoert. In mijn boek worden stichtingsmythes geïllustreerd aan de hand van de lone wolf en de pionier: zij scheppen nieuwe mythen door hun sociaal-politieke structuren te verlaten.

Mythen zijn bepalend in de vorming van samenlevingen, zelfs als sociaaleconomische organisatievormen veranderen. Sorel stelt dat mythen de basis leggen voor maatschappelijk handelen. Mythen, als dragers van betekenis, zijn essentieel voor het begrijpen van de wereld en het scheppen van de kaders en context waarbinnen dat begrip mogelijk is. Woorden hebben namelijk slechts betekenis voor zover ze verwijzen naar weer andere woorden, zegt Joris Bouwmeester, met wie ik in Huis van de Muze brieven uitwissel. Hij stelt dat op de uiterste uiteinden van deze grote aaneenschakeling van betekenissen – dit web, dit netwerk – altijd mythe te vinden is en niets dan mythe… Ikzelf stel dat ieder geweven patroon rafelranden kent en dus ons talige web van betekenissen ook. De mythische kracht dringt binnen op het eindpunt van de taal.

Feiten zijn leuk en aardig, maar altijd ondergeschikt aan de mythe waarin ze hun plek krijgen: het wereldbeeld dat ze in een betekenisvol verband plaatst, en zo van waarde verschaft. Met wat duurdere woorden, krijgen feiten pas betekenis tegen het reliëf van een mythologische betekenishorizon. Want dezelfde feiten laten zich benutten voor uiteenlopende doelen, afhankelijk van de uitgangspunten waarmee deze feiten worden ingezet. Joris Bouwmeester schrijft: 

“Zoals je met een hamer kunt repareren, maar ook kunt slopen, al naar gelang de intentie waarmee deze hamer wordt gehanteerd, zo ook laten feiten zich gebruiken op wijzen die allereerst bepaald worden door de richting die is ingezet. Het is deze richting waar het allemaal om draait, en zij wordt door mythen gegeven.” (blz. 97)

Niet het ‘hoe’, maar het ‘waartoe’ is dus van belang. Niet ‘welke regels gelden er’, maar: Waarom volgen we deze regels en geen andere? Mythen zijn dus onmisbaar voor het voortbestaan van culturen en volkeren. De huidige arbeidscultuur, met haar flexbaantjes, hangt weer vast aan een mythologie van de ‘self-made man’. De industriële samenleving bewijst dat het conditioneren van mensen ook een eigen mythos vergt. De compartimentalisering van tijd en arbeid die typisch is voor de economische inrichting van de moderne tijd, hangt weer samen met het horloge, de stoomfluit en de schoolbel. Gaandeweg hebben deze mythes zich ontwikkeld en zijn bepalend voor onze economische oriëntaties en ons verstaan van tijd. 

Nieuwe mythes creëren

Het creëren van nieuwe mythen wordt niet altijd gewaardeerd: zowel de pionier als de lone wolf krijgen met tegenwerking en beproevingen te maken. Het is echter een cruciale taak die vaak gepaard gaat met het verwerpen van bestaande heiligdommen. Bij het vestigen van een nieuwe stichtingsmythe worden bestaande mythes getrotseerd om ruimte te maken voor nieuwe belevingen van de wereld, in overeenstemming met de levensfelheid van het individu dat wenst te scheppen.

Waar het aankomt op macht en politiek, vormen visies, verhalen en mythen de grondstof voor politieke energie. Joris en ik wisselen brieven uit over de vraag of we de spirituele genese van mythes aan AI moeten overlaten. Wij beroepen ons op de Muze – de godin van kunstzinnige inspiratie en mythische scheppingskracht – om een krachtige beeldentaal op te roepen die de Westerse cultuur moet herijken. Dit is nodig in het licht van opkomende uitdagingen, zoals de emancipatie van AI en de concurrentie met islam.

Waarheid en mythe komen samen

We keren terug tot het uitgangspunt van deze verhandeling: ik wil bewijzen dat waarheid en mythe niet met elkaar in concurrentie staan, maar samenstromen in synergie. Denk opnieuw aan het citaat van Joris Bouwmeester, waarin hij toelicht hoe iedere richting door een mythe is voorbepaald. Denk ook aan de vraag: “Wat is de waarheid?” Als de waarheid iets transcendents is, kan de mens dit dan ooit in zijn volledigheid bevatten?

In ieder geval kun je waarheid wat inkaderen, en met absolute zekerheid dingen zeggen als: “Jan kwam om kwart over drie het huis binnen.” Je weet of dit de waarheid is wanneer je weet wie Jan is, hoe laat het was en om welk huis het gaat. Hier wordt de waarheid behapbaar gemaakt door deze te filteren tot aspecten, zoals een persoon, locatie en tijd. 

Een vraag die nu voor de hand ligt is of je de waarheid ziet, of slechts een deel van de waarheid, en of dit überhaupt tegenstrijdig en/of problematisch zou zijn. Je moet dit zien als een telescooplens die je op de horizon richt. De lens kadert het wat af, en beperkt wat je wel en niet kunt zien, maar dat wat je uiteindelijk kunt zien, is nog wel de waarheid. 

Hier blijkt de waarheid iets transcendents, maar wat mensen hieruit putten, hoe mensen hiermee omgaan en op inspelen, wordt door mythen gestuurd. Alles valt samen in de uitspraak, dat de richting iets is dat is voorbepaald. 

Mythe als richting, Waarheid als grondstof

De mythe is de telos – welke kant gaan we uit, wat putten we uit die waarheid en wat produceren we daarmee? Het antwoord op de vraag: hoe maken we die beelden relevant voor onszelf, komt uit mythe. Nu is de waarheid de grondstof van de realiteit en de mythe is de doelbestemming ervan. Mythe is dat wat iets relevant maakt voor de mens, en voor een andere vorm van scheppende intelligentie die vatbaar is voor verhalen en symbolen. Waarheid is de absolute, totale, actuele en eeuwige staat van het heelal, met inbegrip van alle geldige logische wetten en natuurwetten.

Het belang van deze uiteenzetting ligt daarin, dat in de Westerse wijsbegeerte en alles wat hieruit is voortgekomen, van oudsher waarheid en mythe tegenover elkaar werden gepositioneerd. Maar nu blijkt het anders te liggen, en zien we dat überhaupt de vraag, “waar richt je jouw oog op binnen het geheel van de waarheid?”, al is bepaald door de mythe. De tegenstelling tussen mythe en waarheid blijkt een valse tegenstelling, berustend op een begripsverwarring, alsof het zou gaan om een tegenstelling tussen fictie en non-fictie.

De suggestie is bijvoorbeeld dat “het journaal op de publieke omroep ons de waarheid vertelt” en de mythen niet. Dit blijkt niet te kloppen – het zijn de mythen die bepalen welke informatie überhaupt relevant voor ons is, en welke aspecten van het journaal blijven hangen. De mythe bepaalt welke uitgefilterde aspecten van de waarheid beantwoorden aan onze vragen en verlangens. De mythe bepaalt voor welke facetten van de alomvattende waarheid, de ontvanger openstaat.

Volg Sid Lukkassen via Telegram: https://t.me/SidLukkassen Steun Sid Lukkassen via BackMe: https://sidlukkassen.backme.org

[hair-extensions-blog]

Alles wat u moet weten over naadloze clip-in hairextensions

Als je ooit geïnteresseerd bent geweest in het toevoegen van wat extra lengte en volume aan je haar, dan zijn naadloze clip-in hair extensions een geweldige optie. Ze zijn niet alleen eenvoudig te installeren en te verwijderen, maar creëren ook een natuurlijke uitstraling die weken achtereen kan aanhouden. Lees verder voor meer informatie over de voordelen van naadloze clip-in hairextensions.

Wat zijn naadloze clip-in hairextensions? Naadloze clip-in hairextensions zijn kleine stukjes echt mensenhaar die met kleine clips op je hoofdhuid worden bevestigd. De clips zijn dun genoeg om naadloos in je eigen haar te passen, waardoor een ondetecteerbare scheidslijn ontstaat. Dit maakt ze perfect om lengte en volume toe te voegen zonder er onnatuurlijk of opvallend uit te zien

Voordelen van naadloze clip-in hairextensions Het meest voor de hand liggende voordeel van naadloze clip-in hairextensions is het feit dat ze er na installatie volkomen natuurlijk uitzien. In tegenstelling tot andere soorten extensions, zoals tape-ins of glue-ins, hebben naadloze clip-ins geen speciale stylingtechnieken of -producten nodig om ze er realistisch uit te laten zien. Bovendien betekent hun lichtgewicht ontwerp dat u zich geen zorgen hoeft te maken over extra belasting van uw hoofdhuid of wortels

Een ander groot voordeel van naadloze clip-in-extensies is dat ze ongelooflijk eenvoudig te installeren en te verwijderen zijn. Alles wat je nodig hebt is een kam, wat haarlak en een paar minuten vrije tijd! Vergeleken met andere methoden zoals inlijmen of naaien, duurt het aanbrengen van dit soort extensions minder dan de helft van de tijd en is er geen enkele professionele hulp nodig. Tot slot zijn naadloze clip-in extensions veel goedkoper dan veel andere soorten extensions!

Samenvattend is het duidelijk waarom zoveel mensen naadloze clip-in hairextensions verkiezen boven andere methodes – ze zorgen voor een natuurlijk ogend resultaat met minimale inspanning! Of je nu op zoek bent naar meer lengte of volume, deze veelzijdige stukken kunnen je helpen om snel en gemakkelijk de gewenste look te bereiken - en dat alles zonder de bank te verslaan! Dus als je klaar bent voor een prachtige transformatie zonder al het gedoe en gedoe dat gepaard gaat met andere soorten extensions, overweeg dan om naadloze clip-in hair extensions vandaag nog eens te proberen!

[kleindeensgeluk]

Dit wist je niet, maar het beurtbalkje komt met zijn eigen mores

Het beurtbalkje. De Warentrenner (DE). De skillert (DK). Dat ding dat je in de supermarkt tussen je eigen boodschappen en die van de volgende klant legt, en waarvoor in geen enkele taal een algemeen geaccepteerd woord is. Dat staat ergens symbool voor.

Het beurtbalkje. De Warentrenner (DE). De skillert (DK). Dat ding dat je in de supermarkt tussen je eigen boodschappen en die van de volgende klant legt, en waarvoor in geen enkele taal een algemeen geaccepteerd woord is. Enfin, dat ding dus. Dat staat symbool voor een clash of civilizations. Voor de morele stand van een land. Voor de scheidslijn in de geschiedschrijving, tussen wie goed zat en…

[betoverheks]

Dollende doden en dolende dollen. Laat niet met je sollen. Laat die dolle doden je altaar niet mollen! Heks brandt wierook met tranen naast bloemen en kaarsen. Goede reis, meisje meis, wel thuis in jouw zielshuis.

Dollende doden en dolende dollen. Laat niet met je sollen. Laat die dolle doden je altaar niet mollen! Heks brandt wierook met tranen naast bloemen en kaarsen. Goede reis, meisje meis, wel thuis in jouw zielshuis.

Toen mijn voormalig verloofde en beste vriend zich van het leven beroofde werd ik ‘nachts wakker, omdat hij op mijn piano zat te spelen. Ik wist zeker, dat hij het was, want hij kon helemaal geen piano spelen. Op dat ene liedje na. Slechts een paar akkoorden. Altijd dezelfden. Ik had hem dit eindeloos horen spelen, als we met collega’s aan het doorzakken waren in de kroeg, waar ik lang geleden…

[cuanbog]

#100daysoflanguages (dutch)

day five, memorize a poem

onze ziekten / our diseases

poet: anne vegter, 2020

translator: florian duijsens, 2021

zoals ik kan schrikken van een stopbord zie ik onze overeenkomsten:

just as i can startle at a stop sign i can see our similarities:

wij het project zonder ziekten, ik als afbeelding: jij die mij omlijnde

we the project without diseases, me as an image: you who delineated me

het zijn niet steeds de keerlingen die het verschil maken, ook wij,

it’s not always the converts that make the difference, we, too,

in ongemakkelijke thuissituaties, vragen naar de scheidslijn tussen

in uncomfortable domestic settings, ask about the boundary between

stem en verlangen, die ons heeft verdeeld, ons heeft verjaagd,

voice and desire, that divided us, chased us off,

ons uiteengedreven, de weg verlegd van middendoor naar buitenaf

scattered us, diverted the road from the center to the outside

en dat werd onze ziekte, maar je springt als een naakte big, je springt

and that became our disease, yet you jump like a naked piggy, you jump

als een prijs, je bent ontvangen en je laat de laatste ziekte aan mij

like a prize, you’ve been picked up and you leave the last disease to me

(dutch poems are v hard to find but god is this one so good)

[jurjenkvanderhoek]

VAN MEESTERDRUKKER TOT KUNSTENAAR-DRUKKER

Werkman, zijn naam had hij mee. Hendrik Nicolaas was ambachtsman, zijn vak vereist ondervinding en kennis. Eerst was hij handelsdrukker, een brooddrukker met tal van mensen in loondienst. Later toen zijn drukkerij failliet ging en hij op kleine schaal zonder werknemers doorstart werd hij kunstenaar-drukker. In het reguliere drukkersvak leerde hij de fijne kneepjes van de grafische technieken, die hij later als kunstenaar kon gebruiken en uitbuiten. Hij was een meester in het samenstellen van de drukplaat met loden letters. Op een ambachtelijke manier, zoals men dat voor de automatisering in de drukkerij deed. Dat letterzetten echter heeft Hendrik nooit achter zich gelaten, ook niet toen andere en nieuwere  mogelijkheden het vak van drukker minder handig en meer eenvoudig maakten. Hij bleef bij zijn leest en buitte voor de kunsten het letterzetten tot aan de grenzen van de techniek uit.

De uitgave 'Hendrik Werkman, het druksel en de kunst' zet de handwerksman af tegen zijn tijd. Middels diverse essays wordt de drukker die kunstenaar werd in de kunsthistorie geplaatst. Hij heeft drukkerspapieren, maar in de beeldende kunst is hij autodidact. Zijn werken waarin hij letters onorthodox deed drukken en stempelen noemde hij druksels. De letter werd tot vorm en minder belangrijk onderdeel van een woord. De letter werd figuur en beeldmerk in de drukkunst. Letters en cijfers werden kunstwerken. Werkman’s gebruiksdrukwerk werd autonoom drukwerk, druksels dus. Vanuit het constructivisme leende hij de wiskundige grondvormen vierkant en cirkel, rechthoek. Door drukletters als letters te drukken maar ook zijkanten en achterkanten te gebruiken in een bepaalde samenstelling, en handmatig geïnkt waardoor er afvlakking van kleur ontstond het stempelen zo eigen, kwam er een abstracte vormgeving op papier. De constructivistische typografie werd vooral toegepast in de reclame, maar Hendrik Werkman gebruikte deze vorm in de eerste plaats om zijn maatschappelijke betrokkenheid uitdrukking te geven.

Het boek plaatst H.N. Werkman in zijn tijd wanneer hij aansluiting zoekt bij constructivistische kunstenaars, maar er eigenlijk geen gehoor vond met zijn eigenzinnige druksels. Op allerlei manieren gebruikte en welhaast misbruikte hij de mogelijkheden van het drukkersvak. Pas later, na zijn wrede dood in het zicht van de bevrijding in het laatste oorlogsjaar 1945, worden zijn kunstwerken op waarde geschat en vinden navolging bij andere kunstenaars. Vooral doet zijn werk zich in de kunst inspireren. Maar in zijn werkzame jaren ploeterde Werkman zich eenzaam in zijn tot atelier omgevormde drukkerij een eigen kenmerkend oeuvre. Vanuit dat drukken om den brode, waarin hij van de hoed en de rand  wist – van bovenkast en onderkast – van kapitaal tot cursief, ontstond gaandeweg een eigen beeldtaal omdat hij de kunst wilde integreren in zijn werk. Kunstenaar wilde hij zijn, de kunst trok hem en het vak van drukker bleek daarvoor de voedingsbodem.

Uit het typografische constructivisme leende Hendrik Werkman vormen en beeldmerken om te gebruiken in zijn eigen taal. Met zijn uitdrukkingen bevond hij zich op de scheidslijn van autonome en toegepaste kunst. Van de letter als figuur gebruiken en de letter als boodschapper inzetten. Ook in zijn kunst gaf hij uitdrukking aan sociale gevoelens en de idee dat dingen anders moesten. Ook al is de letter en het cijfer minder boodschapper en meer een vorm in een spel van lijn en vlak. Later gebruikte hij drukvormen, zetmateriaal en sjablonen meer in schilderachtige composities. De letter en het cijfer raken het karakter van middel om te communiceren kwijt en spreken in getransformeerde vormen als koppen en paardenmanen. De handrol om met uitrollen verschillende gradaties in kleur  te krijgen werd zijn kwast. Met de rolkant maakte hij getekende lijnen, het gereedschap werd zijn potlood of penseel.

In de uitgave “Het druksel en de kunst” laat redacteur en emeritus hoogleraar Peter Jordens diverse auteurs uitweiden over Hendrik Werkman als persoon en over de latere invloed van zijn werk in de kunst. Andragoge Conny Schumacher schetst een beeld van zijn artistieke nalatenschap. Deze kreeg vorm en beeld in de tentoonstelling ‘Werkman werkt door’ in het Grafisch Museum Groningen.  Vele kunstenaars met hem en na hem “hebben zich laten inspireren door het eigenzinnig kunstenaarschap en de onafhankelijke geest van Werkman die borg staat voor een even herkenbare als authentieke stijl”. Herinneringen aan één van die kunstenaars haalt conservator Han Steenbruggen naar voren door zijn persoonlijke ontmoetingen te beschrijven met meesterdrukker Ben Joosten. Letters en tekens dragen een boodschap, soms verborgen en poëtisch, citeert beeldend kunstenaar en schrijver Erik Timmermans collega kunstenaar Ewald Spieker die de fascinatie van Werkman voor de kracht van letters bewondert. Bij hem gaan de letters een eigen leven leiden, worden daar door deze kunstenaar toe gedwongen en tekenen in hun symboliek het zijn.

Kunstenaar Harry Wolfkamp noemt zichzelf geen schilder meer nadat hij de magie van het schilderdruksel heeft ontdekt. In een bijdrage van sociaal ondernemer Lenny Bulthuis worden deze druksels in werkwijze en afbeelding omschreven en wordt de tekst geïllustreerd door fullcolour voorbeelden. Anneke de Vries, kunsthistoricus gespecialiseerd op Kunstkring De Ploeg, belicht het materiaal van Werkman – de cijfers en letters in lood en hout en het materiaal om deze op papier te krijgen, een interessant hoofdstuk voor met name de drukker. Kunsthistoricus Marije Sennema sluit daarbij aan door haar onderzoek naar het gebruik van het zetmateriaal in Werkman’s vrije oeuvre. In zijn experimenten ontdekte hij vele nieuwe grafische mogelijkheden. Tussen deze bijdragen door probeert Peter Jordens zelf het stukgelopen contact tussen Piet Zwart en Hendrik Werkman te duiden. Zwart was ontwerper van reclame die de creativiteit van het autonome kunstenaarschap categorisch afwees, terwijl Werkman juist beoefenaar van autonome kunst was die streefde naar erkenning van zijn kunstenaarschap.

De uitgave “Hendrik Werkman, het druksel en de kunst” geeft niet alleen een goede kijk op de drukker die kunstenaar werd, maar schetst tevens vanuit historisch perspectief een beeld van het drukkersvak en de daaruit ontstane constructivistische typografie. Dat het woord beeld kan zijn, de letter kunst is.

Hendrik Werkman, het druksel en de kunst. Redactie Peter Jordens. Uitgave WBOOKS in samenwerking met Stichting De Ploeg en het Groninger Museum, 2022.

[rotterdamvanalles]

J.J.P. Oud. Woningblok VIII, Spangen. 1920-1923.

Spangen is een stadswijk in het westen van de stad met ongeveer 9500 inwoners. Vanaf het centrum wordt de entree tot Spangen gevormd door de Mathenesserbrug over de Delfshavense Schie. De brug zet zich voort in de Mathenesserweg, die de scheidslijn vormt tussen de wijken Tussendijken (links) en Spangen (rechts). De buurt tot aan de Mathenesserdijk wordt 'bovendijks' Spangen genoemd. Aan de voet van de dijk, van de kade langs de Delfshavense Schie tot aan de Spaansebocht in het westen en de Horvathweg in het noorden, ligt 'benedendijks' Spangen.

Het ontwerp van de wijk is wereldwijd beroemd onder architecten en stedenbouwkundigen, maar dat is voor de argeloze bezoeker niet het eerste dat opvalt. Spangen is in sociaal-economisch opzicht een van de armste stadswijken van het land. Diverse blokken worden gerestaureerd, andere staan nog op de nominatie en zijn in de tussentijd dichtgespijkerd. De bevolking heeft voor ruim 85 procent een recente migratieachtergrond. Met vallen en opstaan probeert de wijk zich te verheffen uit de ellende van de jaren tachtig en negentig van de twintigste eeuw (zie onder).

Midden in Spangen staat het oudste voetbalstadion van Nederland, het Kasteel van Sparta uit 1916. Dit stadion werd in 1999 volledig gerenoveerd en staat nu officieel bekend als het Sparta-Stadion Het Kasteel.

Bij het Spiekmanmonument op het P.C. Hooftplein (meer informatie hieronder) wordt elk jaar op 1 mei de Internationale gezongen door een aantal socialisten, waaronder raadsleden.

In de dertiende eeuw behoorde dit gebied bij het ambacht Hogenban. In de dertiende eeuw stond in de Spangense polder het kasteel Spangen, dat door de Delftenaren in 1574 met de grond gelijk werd gemaakt. In 1340 werd er door Willem van Henegouwen al gesproken over het doortrekken van de Schie naar de Maas. Dit was vooral in het belang van de stad Delft. In 1389 werd er werk van gemaakt. Waar het kanaal uitkwam op de Maas kreeg Delft zijn eigen haven, Delfshaven.

Tot het begin van de twintigste eeuw was de polder ten westen van het kanaal onbebouwd. Door de toestroom van vele nieuwe arbeiders naar het snel groeiende Rotterdam was uitbreiding naar het westen, richting Schiedam, noodzakelijk. Ir. A. Stale van de gemeente had de leiding. Het verheffen van de arbeidersklasse was een taak die de overheid op zich nam, en een van de speerpunten was het zorgen voor moderne, goede huisvesting. A.C. Burgdorffer, directeur van de Dienst Plaatselijke Werken, gaf de opdracht aan ir. Pieter Verhagen (specialist in stadsuitbreiding) om volgens de modernste inzichten een geheel nieuwe arbeiderswijk te bouwen. Het stratenplan werd geheel symmetrisch aangelegd. Een nieuwigheid was de invoering van gemeenschappelijke tuinen. Dankzij de oprichting van de Gemeentelijke Woningdienst in 1917 konden architecten als Oud, Brinkman, Buskens, Kruithof en Meischke en Schmidt in de nieuwe wijk grote woningbouwprojecten realiseren. De meest gerenommeerde kunstenaars en ontwerpers, zoals Theo van Doesburg leverden bijdragen aan het ontwerp. Het woonblok aan de Justus van Effenstraat, het Justus van Effencomplex van architect Michiel Brinkman, is wereldberoemd.

Midden in de wijk stond het hypermoderne voetbalstadion van Sparta. Deze club, opgericht in 1888, was tussen 1909 tot en met 1915 vijf keer landskampioen geworden. In 1916 werd dit beloond met het eerste stadion in Nederland. Als herinnering aan het oorspronkelijke slot in deze polder kreeg de voorgevel trekjes van een kasteel. Om het stadion heen werd de woonwijk Spangen gebouwd.

In 1923 werd er op het P.C. Hooftplein een door Berlage ontworpen monument opgericht ter nagedachtenis aan de jonggestorven Hendrik Spiekman, het eerste socialistische raadslid van Rotterdam, die een groot voorvechter was geweest van sociale woningbouw.

Tot in de jaren vijftig, zestig was Spangen een nette wijk, waarin veel ambtenaren, onderwijzers en ambachtslieden woonden. Sparta was een topclub, die in 1959 nog landskampioen werd.

Twintig jaar later was Spangen onherkenbaar veranderd. De huizen waren slecht onderhouden en de meeste oorspronkelijke Spangenaren verhuisd naar elders. In hun plaats kwamen de armsten, waaronder veel migranten. Huisjesmelkers kochten woningen op en de boel verpauperde in een hoog tempo. De gemeente maakte plannen voor renovatie, maar daarvan kwam weinig terecht doordat de onteigening van de huisjesmelkers veel langer duurde dan men had ingeschat. De deels dichtgetimmerde woningen trokken nu veel junks en drugsdealers aan.

Het in de jaren twintig met zo veel elan opgebouwde Spangen was nu een toevluchtsoord voor verslaafden en criminelen. Dagelijks kwamen er tientallen drugskoeriers uit Noord-Frankrijk op bezoek om een voorraad verdovende middelen in te slaan. Ontwikkelingen elders in de stad, zoals de sluiting van het beruchte Perron Nul bij het Centraal Station en de verplaatsing van de tippelzone van de G.J. de Jonghweg naar de Keileweg (begin jaren negentig) zorgden ervoor dat Spangen de twijfelachtige eer kreeg te verworden tot een van de eerste 'no go areas' in Nederland. Voetbalclub Sparta, met wie het in de competitie ook al niet zo best ging, zocht naar andere huisvesting, waarbij zelfs werd gedacht aan Capelle aan den IJssel.

De overgebleven bewoners begonnen steeds feller te protesteren tegen deze ontwikkelingen. Auto's met een Frans kenteken werden tegengehouden, soms met geweld. Annie Verdoold werd de spreekbuis van de bewoners. Spangen kreeg landelijke bekendheid als uiterst gevaarlijke wijk. Hieraan heeft de wijk ook de televisieserie Spangen te danken. De serie werd tussen 1999 en 2006 uitgezonden, met Linda de Mol als politieagente.

Halverwege de jaren negentig leken de bewoners eindelijk te worden gehoord. Burgemeester Bram Peper bracht een bezoek aan de wijk. Daarna leek het tij te keren. In het post-Fortuyn-tijdperk begon de gemeente werk te maken van de renovaties. Spangen werd aangemerkt als 'hotspot', dat wil zeggen als probleemwijk met de hoogste prioriteit. De al vele jaren dichtgetimmerde blokken werden eindelijk gesloopt en langs de Delfshavense Schie verrezen koopappartementen. Huisjesmelkers werden aangepakt. De woningbouwvereniging zorgde voor betaalbare huurwoningen. Beetje bij beetje kwamen ook de hogere inkomens terug, mede dankzij gemeentelijke projecten in de periode 2003-2008, waarbij bewoners 'gratis' huizen aangeboden kregen als zij zich verenigden in een Vereniging van Eigenaars en dan financieel en praktisch meehielpen om zogenaamde kluswoningen op te knappen, alvorens daar zelf te gaan wonen. Het Wallisblok in Spangen is daar een voorbeeld van.

Sparta bleef uiteindelijk in Spangen en het 'Kasteel' (het Sparta-stadion) werd ingrijpend verbouwd, waarbij het veld een kwartslag werd gedraaid.

Foto en Informatie komen uit wikipedia.

[saulsplace]

‘Links’ of ‘rechts’ bestaat al lang niet meer

De scheiding tussen ‘links’ en ‘rechts’ zoals die in het verleden gold is allang niet meer de scheidslijn.

De scheidslijn ligt tussen mensen die vóór een globalistische wereld zijn, en hen die daartegen ageren. In het ‘oude links’ was persoonlijke vrijheid zeer belangrijk (wie herinnert zich niet de provo’s?), in het ‘oude rechts’ was met name economische vrijheid belangrijk. Het afgelopen decennium heeft er echter een duidelijke verschuiving plaatsgevonden. Het ‘links’ en ‘rechts’ zoals we dat kennen is niet meer. Het nieuwe links is verschoven naar het autoritaire verlangen, waarbij overheden, of liefst supranationale overheden bepalen wat er gebeurt: instanties zoals de EU of de NAVO, maar ook grote ngo’s (niet-gouvernementele organisaties) zoals het WEF (World Economic Forum) en de WHO (World Health Organization). Het oude rechts is juist verschoven naar de libertarische gedachte: een overheid die zich zo min mogelijk bemoeit met haar bevolking en waarbij ieder individu de maximale vrijheid bezit om voor zichzelf te zorgen. Deze vrijheid is gebaseerd op het ontkennen van autoriteit in de sociale organisatie van samenlevingen en het verwerpen van alle dwang, die het gevolg is van instituten en individuen die zich baseren op een autoriteit, die geen basis heeft in de kwaliteiten van betreffend instituut of persoon.

Begrippen als ‘extreemlinks’ of ‘extreemrechts’ zijn termen uit het verleden. En voor de duidelijkheid: nazi’s en fascisten waren socialisten (geïnspireerd door Hedel en Marx) en dus ‘links’ in die tijd. Het label dat dit ‘rechts’ zou zijn werd pas in de jaren vijftig erop geplakt.

Termen als autoritair en libertair dekken veel meer de lading.

[deprotagonisten]

Petrov's Flu

Recensie Petrov's Flu ★★★1/2 - vanaf 24-2 in de bioscoop en op @PiclNL Absurdistisch vermakelijk, humorvol en raar. Allemaal op een fijne manier. De lengte maakt hem minder toegankelijk, waardoor ik mij afvroeg wat ik nu heb gezien. But who cares!

De komische dramafilm Petrov’s Flu gaat over de met griep bevangen Petrov, die samen met een vriend door Yekaterinburg zwerft. De scheidslijn tussen hallucinaties en werkelijkheid is daarbij dun. Wat wij van Petrov’s Flu vinden, lees je in onze recensie. (more…)

[peterkoene]

Scheidslijn

[inge-universe]

Thomas Olde Heuvelt - Hex @thomasoldeheuvelt #hex #thomasoldeheuvelt Paar dagen geleden begonnen in dit boek. Tijd terug het boek gewonnen bij @boekensteeg Zeer origineel verhaal. Wie heeft hem al gelezen? #currentlyreading het #boek en #currentlylisteningto🎧 #luisterboek #audiobook via @storytel.nl #storytel @inge1970reads @inget1970 ............ Over de auteur: Thomas Olde Heuvelt (1983) won in 2015 de prestigieuze Amerikaanse Hugo Award en werd genomineerd voor een World Fantasy Award. In 2017 verschijnt zijn nieuwe thriller. Inhoud: Het pittoreske dorpje Beek is in de greep van de 17e-eeuwse Wylerheks, die met haar dichtgenaaide mond en ogen de bewoners de stuipen op het lijf jaagt. Haar aanwezigheid is een lang bewaard geheim, maar wanneer een groep jongeren viral besluit te gaan, laat de heks de gemeenschap afglijden naar middeleeuwse praktijken ... 'Briljant en volstrekt origineel' noemde Stephen King HEX van Thomas Olde Heuvelt. HEX is een razend spannende thriller die een internationale bestseller werd. 'Dit doet denken aan Spielberg. Een fantastisch en onvergetelijk verhaal.' The Guardian 'Soms wordt het grensgebied tussen fantasy en misdaadroman zo overtuigend gespeeld, dat de scheidslijn tussen genres er niet meer toe doet.' **** VN Detective en Thrillergids. ............ #currentlylistening #nuaanhetluisteren #bookstagrammer #bookstagram #bookstagramnl #bookstagrammers #boekstagram #dutchbookstagram #dutchbookstagrammers #dutchbookstagrammer #instaboek #instabook #thriller #thrillerinsta #fantasythrillerbook #fantasythriller #thrillerbooks #paranormal #heksenboeken #hekserij #thrillerfantasy #spannendboek https://www.instagram.com/p/CTHI6JcLlLJ/?utm_medium=tumblr