#mintig | Explore Tumblr posts and blogs

4b-leesdossier-723 · 7 years ago

Text

Drie verhalen één moraal

Drie verschillende initiatieromannen, een moraal, opgroeien!

Wij hebben alle drie een ander boek gelezen. Nachtzwemmen, Vals licht en De belofte van Pisa. Om deze boeken met elkaar te vergelijken hebben wij een hoofdvraag en drie deelvragen. De hoofdvraag luidt: wat zijn de drie verschillen tussen de hoofpersonen van de boeken? Om deze vragen te beantwoorden, gebruiken wij secundaire literatuur. Dit zijn onze drie vragen:

1. Beschrijf de drie fasen aan de hand van de ontwikkeling die de protagonist in de door jou gelezen roman doormaakt.

2. Beschrijf twee voorbeelden uit het door jou gelezen werk waaruit dit grensgedrag blijkt. Je mag er ook voor kiezen om een ruimte te beschrijven die deze ‘liminaliteit’ verbeeldt.

3. Wat is de letterlijke betekenis van ‘adolescere’ in het Latijn? En waarom past de beschrijving ‘adolescentenroman’ wel/niet bij het door jou gelezen boek?

De drie fasen, die de Bildungsroman kent zijn de eerste fase: in de eerste fase staat de kindertijd centraal. De tweede fase: in de tweede fase staan de jeugdjaren centraal. Dit zijn de jaren waarin de held allerlei omzwervingen maakt, weg van zijn familie. Hij is vaak innerlijk verward en leeft in conflict met zijn omgeving. In de laatste fase komt de held tot inkeer. Hij kijkt terug op de problemen die hij heeft overwonnen en kan, hierdoor gerijpt, zijn rol gaan spelen in de samenleving.

De eerste fase van Vals Lichtgroeit Simon op in Alkmaar. ’’Hij is nog jong en zwak, maar ziet er door zijn grove, matte huid en zijn zware wenkbrauwen minstens drie jaar ouder uit. Simon ziet er vermoeider uit dan een schooljongen van 15’’. Hij voelt zich meer een meisje dan een jongen. Hij gaat ook alleen maar met meisjes om. Simon is graatmager en krijgt woedeaanvallen als hij gepest wordt. Hij gaat dan vechten, maar hij verliest altijd. Simon is driftig en spierloos. Simon kan niet goed met zijn woedeaanvallen omgaan en heeft problemen op school, hij wordt er vaak uitgestuurd. Simon is geobsedeerd door de prostitutie en neemt geregeld een kijkje op de Achterdam (een hoerenstraatje in Alkmaar). In de tweede fase is Simon zijn obsessie voor prostituees nog niet verloren, nu hij achttien is gaat hij geregeld naar de hoeren. Simon is een beetje innerlijk verward, omdat hij heel vaak naar de hoeren gaat. Hij is verhuisd naar Amsterdam en studeert Nederlandse taal en letterkunde. Als Simon een bezoekje aan de hoeren brengt doet hij dat op de Ruysdaelkade. Simon is wel volwassener geworden, hij gaat beter met problemen om en heeft geen woedeaanvallen meer. Het gaat goed met zijn studie. Hij is over zijn problemen heen gegroeid.

In de derde fase is Simon gestopt met zijn studie, maar heeft deze nu weer opgepakt. Nadat hij het heeft uitgemaakt met zijn vriendin, zoekt hij een nieuwe. Uiteindelijk komt alles goed met Simon en kijkt hij terug op de problemen, die hij heeft overwonnen. Simon is bijgekomen van al zijn problemen en probeert zijn leven weer op te pakken.

Over de hoofdpersoon van Nachtzwemmen, Antonie, wordt niks gezegd over de jeugdjaren, dus over de eerste fase van zijn leven is niets te lezen. Het verhaal begint wanneer hij in zijn examenjaar zit, de tweede fase dus. Er wordt beschreven hoe Antonie leeft en wat er in zijn hoofd afspeelt, hij heeft moeite met het verwerken van het overlijden van zijn vader. Ook moet hij de keuze maken tussen twee meisjes, Ilse en Johanna, waar hij grote moeilijkheid mee heeft. Wanneer hij in de derde fase terugblikt, baalt hij van sommige van zijn keuzes. Hij heeft voor Ilse gekozen in plaats van Johanna en daar heeft hij spijt van. Deze fase is niet uitgebreid beschreven.

Sam is in de eerste fase een ondeugende jongen, die met een mavo-advies, maar door hulp van zijn broer, naar het HLZ gaat. Hij voelt zich er in de eerste instantie niet op zijn gemak omdat hij de enige Marokkaan in zijn klas is, de rest zijn alleen maarblanke kinderen uit Amsterdam-Zuid, enomdathij vaak voor gek wordt gezet in de klas. In de tweede fase bloeit Sam zich tot een jongen die met meiden naar bed gaat en samen met zijn beste vriend Ys allerlei dingen doet. In die fase wil hij ook wraak voor zijn broer nemen en maakt daarbij veelfouten. In de derde en laatste periode denkt Sam na over de fouten die hij heeft gemaakt en ondergaat daar ook de gevolgen van, bijvoorbeeld dat zijn broer hem in elkaar slaat omdat hij nooit aan Sam heeft gevraagd om wraak voor hem te nemen. Uiteindelijk ziet hij in dat hij fouten heeft gemaakt en verbeterd zijn leven. Dit is een citaat dat Sam ruzie heeft met zijn broer: “Heb ik je gevraagd om dat te doen? Nou? Ga maar lekker 200 uur afwassen.’ ‘Al kreeg ik fucking duizend uur taakstraf! Kan mij geen moer schelen!’ ‘Verhef je stem niet tegen mij!' 'Anders wat?' Gezicht tegen gezicht. Laaiend keken we elkaar aan. Ik rook zijn mintige adem.”

Liminale fase: Wie zich in een liminale fase bevindt beweegt zich van de ene sociale en magisch-religieuze positie naar de andere. De persoon leeft gedurende een bepaalde tijd tussen twee werelden in. De liminale fase bevindt zich voor de scheidingsfase en voor de fase van re-incorporatie of re-integratie.

Vals Licht: Ik heb ervoor gekozen om een ruimte te kiezen, waaruit blijkt dat de hoofdpersoon zich in de liminale fase bevindt.

De ruimte: Ik vind dat het peeskamertje de liminaliteit in het boek Vals Licht goed uitbeeldt. Simon was pas 15 en hij was al bijna elke dag op de Achterdam te bekennen om bij de prostituees te gluren. Alleen hij was nog te jong om naar binnen te mogen. Het peeskamertje verbeeldt deze liminaliteit goed, omdat de eerste keer dat hij naar binnen mocht echt een grote jongen was. Voordat hij naar binnen mocht kon hij alleen maar naar de dames kijken. En nu mocht hij ook echt naar binnen, hij was volwassen en kon zelf bepalen wat hij deed.

Antonie, hoofdpersoon van Nachtzwemmen, zit in zijn examenjaar en gaat studeren in Amsterdam, zelf woont hij in een klein dorpje ver van de stad, daarom gaat hij binnenkort op zichzelf wonen. Hierdoor staat hij op het punt om een heel nieuw leven te beginnen en hij gaat in een studentenwoning wonen. Antonie keek uit naar zijn studietijd, hij zou dan eindelijk niet meer met zijn moeder en broertje wonen. Al zijn vrienden van de middelbare school gaan ergens anders studeren. In dat opzicht kijkt Antonie helemaal niet uit naar zijn studietijd, want al zijn vrienden zouden naar andere steden gaan om te studeren en hij zou ze dus niet meer zo vaak zien als van tevoren.

Sam heeft twee overgangsfasen, de eerste overgangsfase is nadat hij is blijven zitten in de tweede klas. Hij voelt zich al beter op zijn gemak op school en heeft al een vriendinnetje gehad. In deze overgang bloeit Sam zich tot een puber die doet wat hij wil en naar niemand luistert. Ook heeft hij nog steedsmoeite met het feit dat zijn broer in de gevangenis zit. Hij liegt tegen zijn ouders dat hij is blijven zitten, want die kunnen allebei geen Nederlands lezen of schrijven en weten niet hoe het schoolsysteemin Nederland werkt. In de tweede overgangsfase ontwikkelt Sam zich tot een jongvolwassenedie langzaam gaat inzien dat hij fouten heeft gemaakt en zijn leven verandert, bijvoorbeeld door zijn ex-vriendinnetje Evelien een berichtje te sturen of ze iets met hem wil doen.

De letterlijke vertaling van adolescentenroman is groeien. Een adolescentenroman thematiseert de levensfase, waarin een mens zich bevindt tussen jeugd en volwassenheid.

Vals Licht: Ik vind dat de beschrijving adolescentenroman wel bij mijn boek past, omdat het verhaal begint bij dat Simon vijftien jaar is. Dit is de zijn jeugd en het boek loopt verder totdat Simon volwassen is.

De jeugd van Simon wordt duidelijk in het boek beschreven, er wordt verteld in wat voor wijk hij woonde op wat voor school hij zat en wie zijn vriendinnetjes waren. In het boek zie je heel mooi de transformatie van een adolescente jongen naar een volwassene. Dus Vals Licht kan je zeker een adolescentenroman noemen. Vals licht kan ook een initiatieroman worden genoemd, omdat het boek over een jongen gaat, die een moeilijke weg aflegt van de ene naar de andere levensfase. Bij Simon is dit het geval en hij heeft een onzekere toekomst.

De protagonist van het boek Nachtzwemmen is naar mijn mening niet gegroeid. Keer op keer maakt hij ‘verkeerde’ keuzes. Johanna laat duidelijk merken dat zij hem leuk vindt maar Antonie negeert haar alsof ze niets waard is. Toch zet Johanna door en probeert hem meerdere malen te verleiden. Aan het einde van het verhaal wil Antonie toch naar Johanna, maar die heeft genoeg van hem. Dit is een stukje dat Antonie Johanna en Begrafenisondernemer heeft betrapt en dat hij zich er verdrietig en verraden voelt: “Hij rende naar de trap, treden zoveel als er lucifers in een doosje zaten. Ze was bezig de vriendendienst te bewijzen, een operatie die zich ook in een laboratorium zou kunnen afspelen, en hij had zo niets meer met ze te maken. Alles zijn eigen stomme schuld!”Hier beseft Antonie dat hij toch wel gevoelens voor Johanna heeft en dat het dus dom was om voor Ilse te kiezen.

De beschrijving adolescentenroman past erg goed bij mijn roman, De toren van Pisa, omdat, de hoofdpersoon erg groeit gedurende het boek. Sam groeit namelijk in verschillende stappen van een ondeugend Marokkaantje uit de Pijp naar een man die een goed zelfbeeld krijgt en uiteindelijk zijn eigen fouten en de gevolgen ervan onder ogen kan zien zonder dat hij er nonchalant mee omgaat.

Liefde

In alle drie de boeken staat liefde centraal. De hoofdpersonen proberen liefde te vinden in hun leven. In het boek Nachtzwemmengaat het veel over liefde, Antonie die wil heel graag dat Ilse hem leuk gaat vinden, maar hij heeft een betere klik met Johanna. Zelfs als het er op lijkt dat Ilse niet hem maar een van zijn vrienden leuk vindt, wijst hij Johanna alsnog af. Uiteindelijk gaat Antonie met Johanna naar bed, en alsnog wilt hij liever met Ilse zijn. Als hij beseft dat Johanna toch beter bij hem past, heeft ze al een ander. Sam (De belofte van Pisa) kent veel liefde, natuurlijk de liefde voor zijn broer die opgesloten zit. Maar ook heeft hij zijn eerste vriendinnetje Evelien heel erg lief. Deze relatie stopt als Sam in de 2eblijft zitten, maar zet voort als Sam besluit haar weer te appen. Zijn tweede vriendin Kyra, die hij ontmoet had op een feestje, daar heeft hij een soort ‘friends with benefits’ relatie mee. Aan het eind houdt Sam het bij zijn eerste liefde: Evelien. Simon bedrijft, in het boek Vals Licht, de liefde met Lizzie Rosenveld. Zij is prostituee en werkt vijf dagen per week. Lizzie is tevens ook het eerste vriendinnetje van Simon. Simon heeft haar ontmoet in een peeskamertje op de Achterdam. Nadat ze seks hadden gehad gingen ze samen naar Lizzie haar huis. Lizzie heeft veel tegen Simon gelogen, dit is ook waarom hun relatie strandde. Na Simon zijn relatie met Lizzie krijgt hij ook nog een relatie met Roosje. Als we alle verhalen naast elkaar leggen dan zien we dat alle drie de protagonisten moeite hebben met het krijgen of met het houden van een relatie. In alle drie de boeken hebben de hoofdpersonen moeite met het kiezen voor liefde of voor een ‘friends with benefits’ relatie. We zijn van mening dat problemen in de liefde kenmerkend is voor een Bildungsroman.

Ontmoeting van hoofdpersonen

Antonie hoeft vandaag niet naar college. Sinds hij in Amsterdam studeert ziet hij veel meer mensen van andere nationaliteiten dan dat hij in zijn eigen dorp zag. Het was een zonnige dag, hij loopt langs het concertgebouw en ziet voor het Concertgebouw een licht getinte jongen met bruin haar staan. Antonie kijkt beter en ziet dat het een redelijk bekende pianist is. Hij zou hem zo graag willen ontmoeten, daarom loopt hij naar hem toe en op het moment dat hij hem aan wil spreken loopt er een jongeman van rond de vijfentwintig jaar oud tegen hem op. Ik was net klaar met het oefenen van mijn nieuwste muziekstuk. Het was mooi weer. Ik zag een jongen aan de overkant al een tijdje naar me staren. Misschien herkende hij mij? Een minuut later zag ik hem vanuit mijn ooghoek naderen, op het moment dat hij zijn mond open deed om iets te zeggen, botste een lange blanke jongen tegen hem op. Ze beginnen te ruziën op straat en ik kom er tussen voordat het uit de hand loopt. Ik was gebotst met een of andere boerenknul en hij werd heel boos. Ik snap niet waar zijn woede vandaan kwam, maar voordat ik iets kon zeggen haalde iemand, die mij bekend voorkwam, uit elkaar. Het was die ene Marokkaanse pianist. Het kleine akkefietje werd opgelost en we raakten met z’n drieën aan de praat. Het bleek dat die boerenknul ook naar de pianist toeliep voor een handtekening. De boerenknul zei dat hij Antonie heette en hij vertelde dat hij een vriendin had en geschiedenis studeerde. Verder bleken mijn vermoedens te kloppen: ik had de beroemde pianist, Samir Zalar, herkend. Hij was erg attent en gaf Antonie en mij gratis kaartjes voor zijn volgende concert.

Verschillen

In alle drie de boeken zijn overeenkomsten, maar ook verschillen: Sam is opgegroeid in de drukste stad van Nederland, terwijl Antonie in een klein dorp heeft gewoond waar iedereen elkaar kende. Sam z’n ouders zijn analfabeet, maar zelf heeft hij een diploma op het atheneum gehaald. Terwijl Sam heeft met zijn eigen personaliteit ontwikkelen, heeft Antonie het moeilijk met het verwerken van de dood van zijn vader. Simon is opgeroeid in een wijk in Alkmaar en zit op het VWO. In tegenstelling tot Antonie, wordt Simon gepest en heeft hij woedeaanvallen wanneer dit gebeurt. Sam wordt niet gepest, maar hij is en hij voelt zich anders dan de rest van de kinderen in zijn klas. Al met al zijn de boeken erg verschillend op het gebied van persoonlijkheid en ruimte.

Conclusie

De conclusie, die wij hebben getrokken uit ons onderzoek is dat de verhalen alle drie dezelfde structuur hebben, dat is ook logisch, want het zijn initiatieromans. De verhalen hebben dezelfde hoofdgedachte en dat is de ontwikkeling van kleine jongens tot adolescenten. De omgeving waarin de protagonisten opgroeien is erg verschillend en het was erg interessant om deze verschillende omgevingen met elkaar te vergelijken. Dus zie je dat de hoofdpersonen de fases op een andere manier beleven, de liminale fase is voor elk persoon anders en je ziet dat de hoofdpersonen elk op een andere manier opgroeien. De drie levens van de hoofdpersonen, die qua vorm hetzelfde zijn, symboliseren dat onze levens ook op elkaar lijken.

Bronnenlijst:

1. De initiatieroman voor adolescenten

2. De wortels van de hedendaagse young adult-novel: Een geschiedenis in hoofdlijnen

3. http://www.dbnl.org/tekst/hove012waar01_01/

0 notes