#michiel hogenboom | Explore Tumblr Posts and Blogs

ruurdsnotes · 4 years

Photo

Zondag 12 april – Een open brief van 170 Nederlandse wetenschappers met vijf voorstellen om Nederland na de Corona-crisis duurzamer en eerlijker te maken.

We luisteren nu naar het RIVM. En dat pakt duidelijk goed uit. Is het een idee nu ook naar deze experts te luisteren?

We kunnen Nederland radicaal duurzamer en eerlijker maken: vijf voorstellen voor Nederland na Corona.

OVID-19 doet de wereld op haar grondvesten schudden. De coronapandemie heeft nu al talloze levens gekost en ontwricht, terwijl hulpverleners keihard werken om zieken te verzorgen en verdere verspreiding te voorkomen. De strijd om de enorme persoonlijke en maatschappelijke verliezen te beperken verdient onze waardering en steun. Tegelijkertijd is het van belang om deze pandemie in een historische context te plaatsen om in de toekomst een herhaling van fouten uit het verleden te vermijden.

Het feit dat COVID-19 inmiddels grote economische consequenties heeft gekregen is mede het gevolg van het dominante economische model van de afgelopen dertig jaar. Dit neoliberale model vereist een steeds maar groeiende circulatie van goederen en mensen, ongeacht de talloze ecologische problemen en de toenemende ongelijkheid die dit veroorzaakt. Gedurende de afgelopen weken zijn de zwaktes van deze groeimachine pijnlijk blootgelegd. Zo zijn we onder meer getuige van grote bedrijven die de hand ophouden op het moment dat de vraag naar hun goederen en diensten ook maar even wegvalt, precaire banen die verloren gaan en een toenemende druk op gezondheidssystemen die sowieso al onder grote druk stonden. Opmerkelijk genoeg bestempelt de overheid nu juist die beroepsgroepen als ‘cruciaal’ die nog niet zo lang geleden moesten strijden voor erkenning en een beter salaris: de medische zorg, de ouderenzorg, het openbaar vervoer en het onderwijs.

Een andere zwakte van het huidige systeem is de verbinding tussen het huidige economische ontwikkelingsmodel, het verlies van belangrijke functies van ecosystemen en biodiversiteit en de mogelijkheden voor ziektes zoals COVID-19 om zich snel te verspreiden. De dramatische gevolgen hiervan zouden drastisch kunnen verergeren als we niet overstappen op een ander vorm van ontwikkeling, voorbij ‘business-as-usual’. De Wereldgezondheidsorganisatie schat dat er jaarlijks 4,2 miljoen mensen sterven aan luchtvervuiling, en dat de gevolgen van klimaatverandering tussen 2030 en 2050 naar verwachting een extra 250.000 doden per jaar zullen veroorzaken. Experts waarschuwen er voor dat in geval van verdere aantasting van ecosystemen er een verhoogde kans is op nieuwe en krachtigere virusuitbraken.

Dit alles vraagt om doortastende maatregelen en het zo snel mogelijk in gang zetten van een post-COVID-19-tijdperk. Hoewel de huidige crisis ook enkele positieve consequenties heeft gehad – zoals de toename van collectieve actie en solidariteit, verminderde vervuiling en broeikasgasemissies – zullen deze veranderingen tijdelijk en marginaal blijken wanneer een bredere politieke en economische omslag niet wordt gerealiseerd. Het is daarom van belang om ons te verdiepen in de vraag hoe de huidige situatie omgezet kan worden in meer duurzame, eerlijke, gezonde, en veerkrachtige vormen van samenleven en ontwikkeling.

Dit beknopte manifest, ondertekend door 170 in Nederland werkende academici die zich bezig houden met internationale ontwikkelingsvraagstukken, presenteert, op basis van bestaand onderzoek en kennis, een vijftal voorstellen voor Nederland na Corona:

1) Vervanging van het huidige ontwikkelingsmodel gericht op generieke groei van het BNP, door een model dat onderscheid maakt tussen sectoren die mogen groeien en investeringen nodig hebben (de zogenoemde cruciale publieke sectoren, schone energie, onderwijs en zorg) en sectoren die radicaal moeten krimpen, gegeven hun fundamentele gebrek aan duurzaamheid of hun rol in het aanjagen van overmatige consumptie (zoals bijvoorbeeld de olie-, gas-, mijnbouw-, en reclamesectoren).

2) Ontwikkeling van een economisch beleid gericht op herverdeling, dat voorziet in een universeel basisinkomen, ingebed in solide sociaal beleid; een forse progressieve belasting op inkomen, winst en vermogen; kortere werkweken en het delen van banen; en erkenning van de intrinsieke waarde van zorgverlening en essentiële publieke diensten zoals onderwijs en gezondheidszorg.

3) Overgang naar een circulaire landbouw, gebaseerd op het behoud van biodiversiteit, duurzame, veelal lokale voedselproductie, vermindering van vleesproductie en werkgelegenheid met eerlijke arbeidsvoorwaarden.

4) Vermindering van consumptie en reizen, met een radicale afname van luxueuze en verspillende vormen, richting noodzakelijke, duurzame en betekenisvolle vormen van consumptie en reizen.

5) Kwijtschelding van schulden, voornamelijk aan werknemers, zzp-ers en ondernemers in het MKB, maar ook aan ontwikkelingslanden (uit te voeren door zowel de rijkere landen als de internationale organisaties zoals IMF en Wereldbank).

Als wetenschappers en betrokken burgers zijn wij overtuigd dat deze stappen zullen bijdragen aan meer duurzame en gelijkwaardige samenlevingen; samenlevingen die beter bestand zijn tegen de schokken en eventuele pandemieën die ons nog staan te wachten. Wat ons betreft is de vraag niet langer óf we deze stappen moeten zetten maar hóe we dat gaan doen.

We kunnen er niet om heen dat deze crisis sommige mensen harder raakt dan anderen. Maar we kunnen de zwaarst getroffen groepen recht doen door beleidshervormingen in te zetten die zorgen dat toekomstige crises deze groepen – en ons allemaal – minder hard zullen treffen en tot minder angst zullen leiden, of mogelijk zelfs een volgende crisis kunnen voorkomen.

We roepen politici, beleidsmakers en onze medeburgers met klem op om te helpen deze transitie te verwezenlijken.

Getekend:

1. Murat Arsel, Erasmus Universiteit Rotterdam 2. Ellen Bal, Vrije Universiteit Amsterdam 3. Bosman Batubara, IHE, Delft Universiteit en Universiteit van Amsterdam 4. Maarten Bavinck, Universiteit van Amsterdam 5. Pascal Beckers, Radboud Universiteit 6. Kees Biekart, Erasmus Universiteit Rotterdam 7. Arpita Bisht, Erasmus Universiteit Rotterdam 8. Cebuan Bliss, Radboud Universiteit 9. Rutgerd Boelens, Wageningen Universiteit 10. Simone de Boer, Leiden Universiteit 11. Jun Borras, Erasmus Universiteit Rotterdam 12. Suzanne Brandon, Wageningen Universiteit 13. Arjen Buijs, Wageningen Universiteit 14. Bram Büscher, Wageningen Universiteit 15. Amrita Chhachhi, Erasmus Universiteit Rotterdam 16. Kristen Cheney, Erasmus Universiteit Rotterdam 17. Robert Coates, Wageningen Universiteit 18. Dimitris Dalakoglou, Vrije Universiteit Amsterdam 19. Jampel Dell’Angelo, Vrije Universiteit Amsterdam 20. Josephine Chambers, Wageningen Universiteit 21. Freek Colombijn, Vrije Universiteit Amsterdam 22. Tine Davids, Radboud Universiteit 23. Sierra Deutsch, Wageningen Universiteit 24. Madi Ditmars, Afrika Studiecentrum Leiden 25. Guus Dix, Leiden Universiteit 26. Martijn Duineveld, Wageningen Universiteit 27. Henk Eggens, Royal Tropical Institute 28. Thomas Eimer, Radboud Universiteit 29. Flávio Eiró, Radboud Universiteit 30. Willem Elbers, Radboud Universiteit 31. Jaap Evers, IHE Delft Universiteit 32. Giuseppe Feola, Utrecht Universiteit 33. Milja Fenger, Erasmus Universiteit Rotterdam 34. Andrew Fischer, Erasmus Universiteit Rotterdam 35. Robert Fletcher, Wageningen Universiteit 36. Judith Floor, Open Universiteit en Wageningen Universiteit 37. Des Gasper, Erasmus Universiteit Rotterdam 38. Lennie Geerlings, Leiden Universiteit 39. Julien-François Gerber, Erasmus Universiteit Rotterdam 40. Jan Bart Gewald, African Studies Centre Leiden 41. Sterre Gilsing, Utrecht Universiteit 42. Cristina Grasseni, Leiden Universiteit 43. Erella Grassiani, Universiteit van Amsterdam 44. Joyeeta Gupta, Universiteit van Amsterdam 45. Wendy Harcourt, Erasmus Universiteit Rotterdam 46. Janne Heederik, Radboud Universiteit 47. Henk van den Heuvel, Vrije Universiteit Amsterdam 48. Silke Heumann, Erasmus Universiteit Rotterdam 49. Thea Hilhorst, Erasmus Universiteit Rotterdam 50. Helen Hintjens, Erasmus Universiteit Rotterdam 51. Geoffrey Hobbis, Groningen Universiteit 52. Stephanie Hobbis, Wageningen Universiteit 53. Barbara Hogenboom, Universiteit van Amsterdam 54. Michaela Hordijk, Universiteit van Amsterdam 55. Sabine van der Horst, Utrecht Universiteit 56. Henk van Houtum, Radboud Universiteit 57. Edward Huijbens, Wageningen Universiteit 58. Kees Jansen, Wageningen Universiteit 59. Freek Janssens, Leiden Universiteit 60. Rosalba Icaza, Erasmus Universiteit Rotterdam 61. Verina Ingram, Wageningen Economic Research en Wageningen Universiteit 62. Rivke Jaffe, Universiteit van Amsterdam 63. Shyamika Jayasundara-Smits, Erasmus Universiteit Rotterdam 64. Joop de Jong, Amsterdam UMC 65. Rik Jongenelen, African Studies Centre, Leiden 66. Joost Jongerden, Wageningen Universiteit 67. Emanuel de Kadt, Utrecht Universiteit 68. Coco Kanters, Leiden Universiteit. 69. Agnieszka Kazimierczuk, African Studies Centre Leiden 70. Jeltsje Kemerink-Seyoum, IHE Delft Universiteit 71. Thomas Kiggell, Wageningen Universiteit 72. Mathias Koepke, Utrecht Universiteit 73. Michiel Köhne, Wageningen Universiteit 74. Anouk de Koning, Leiden Universiteit 75. Kees Koonings, Utrecht Universiteit en Universiteit van Amsterdam 76. Stasja Koot, Wageningen Universiteit 78. Martijn Koster, Radboud Universiteit 79. Rachel Kuran, Erasmus Universiteit Rotterdam 80. Arnoud Lagendijk, Radboud Universiteit 81. Corinne Lamain, Erasmus Universiteit 82. Irene Leonardelli, IHE Delft Universiteit 83. Maggi Leung, Utrecht Universiteit 84. Yves van Leynseele, Universiteit van Amsterdam 85. Janwillem Liebrand, Utrecht Universiteit 86. Trista Chich-Chen Lin, Wageningen Universiteit 87. Andrew Littlejohn, Leiden Universiteit 88. Mieke Lopes-Cardozo, Universiteit van Amsterdam 89. Erik de Maaker, Leiden Universiteit 90. Žiga Malek, Vrije Universiteit Amsterdam 91. Ellen Mangnus, Wageningen Universiteit 92. Hans Marks, Radboud Universiteit 93. Jemma Middleton, Leiden Universiteit 94. Irene Moretti, Leiden Universiteit. 95. Esther Miedema, Universiteit van Amsterdam 96. Toon van Meijl, Radboud Universiteit 97. Miriam Meissner, Maastricht Universiteit 98. Adam Moore, Radboud Universiteit 99. Tsegaye Moreda, Erasmus Universiteit Rotterdam 100. Oona Morrow, Wageningen Universiteit 101. Farhad Mukhtarov, Erasmus Universiteit 102. Nikki Mulder, Leiden Universiteit 103. Mansoob Murshed, Erasmus Universiteit Rotterdam 104. Paul Mutsaers, Radboud Universiteit 105. Femke van Noorloos, Utrecht Universiteit 106. Martijn Oosterbaan, Utrecht Universiteit 107. Meghann Ormond, Wageningen Universiteit 108. Annet Pauwelussen, Wageningen Universiteit 109. Peter Pels, Leiden Universiteit 110. Lee Pegler, Erasmus Universiteit Rotterdam 111. Lorenzo Pellegrini, Erasmus Universiteit Rotterdam 112. Yvon van der Pijl, Universiteit Utrecht 113. Liedeke Plate, Radboud Universiteit 114. Fernande Pool, Erasmus Universiteit Rotterdam 115. Metje Postma, Leiden Universiteit 116. Nicky Pouw, Universiteit van Amsterdam 117. CrelisRammelt, UniversiteitvanAmsterdam 118. Elisabet Rasch, Wageningen Universiteit 119. MarinadeRegt,VrijeUniversiteitAmsterdam 120. Ria Reis, Leiden Universiteit Medical Center 121. Andro Rilović, Erasmus Universiteit Rotterdam 122. Tobias Rinke de Wit, UniversiteitvanAmsterdam 123. Claudia Rodríguez Orrego, Erasmus Universiteit Rotterdam 124. Eva van Roekel, Vrije Universiteit Amsterdam 125. MirjamRos-Tonen,UniversiteitvanAmsterdam 126. Martin Ruivenkamp, Wageningen Universiteit 127. Ary A. Samsura, Planologie, Radboud Universiteit 128. Annemarie Samuels, Leiden Universiteit 129. Ton Salman, Vrije Universiteit Amsterdam 130. Younes Saramifar, Vrije Universiteit Amsterdam 131. Federico Savini, Universiteit van Amsterdam 132. Joeri Scholtens, Universiteit van Amsterdam 133. Mindi Schneider, Wageningen Universiteit 134. Lau Schulpen, Radboud Universiteit 135. Peter Schumacher, Utrecht Universiteit 136. Amod Shah, Erasmus Universiteit Rotterdam 137. Murtah Shannon, Utrecht Universiteit 138. Karin Astrid Siegmann, Erasmus Universiteit Rotterdam 139. Sven da Silva, Radboud Universiteit 140. Giulia Sinatti, Vrije Universiteit Amsterdam 141. Lothar Smit, Radboud Universiteit 142. Marja Spierenburg, Leiden Universiteit 143. Rachel Spronk, Universiteit van Amsterdam 144. Antonia Stanojevic, Radboud Universiteit 145. Nora Stel, Radboud Universiteit 146. Marjo de Theije, Vrije Universiteit Amsterdam 147. Louis Thiemann, Erasmus Universiteit Rotterdam 148. Lisa Trogisch, Wageningen Universiteit 149. Wendelien Tuyp, Vrije Universiteit Amsterdam 150. Esther Veen, Wageningen Universiteit 151. Lieke van der Veer, Radboud Universiteit 152. Courtney Vegelin, Universiteit van Amsterdam 153. Hemalatha Venkataraman, Radboud Universiteit 154. Willemijn Verkoren, Radboud Universiteit 155. Gerard Verschoor, Wageningen Universiteit 156. Hebe V errest, Universiteit van Amsterdam 157. Bas Verschuuren, Wageningen Universiteit 158. Mark Vicol, Wageningen Universiteit 159. Oanne Visser, Erasmus Universiteit Rotterdam 160. Anick Vollebergh, Radboud Universiteit 161. Roanne van Voorst, Erasmus Universiteit Rotterdam 162. Pieter de Vries, Wageningen Universiteit 163. Vincent Walstra, Leiden Universiteit. 164. Maaike Westra, African Studies Centre Leiden 165. Mark Westmoreland, Leiden Universiteit 166. Niekkie Wiegink, Utrecht Universiteit 167. Saskia Wieringa, Universiteit van Amsterdam 168. Angela Wigger, Radboud Universiteit 169. Han Wiskerke, Wageningen Universiteit 170. Margreet Zwarteveen, Universiteit van Amsterdam

Alsmede de werkgroep voetafdruk Nederland (www.voetafdruk.eu)

#CoroneCrisis #Science

0 notes

moments-of-clarity-in-the-studio · 6 years

Text

Michiel Hogenboom

Gerrit Rietveld Academie Amsterdam

(1967, Oegstgeest)

Was de kunstacademie een vanzelfsprekende keuze?

Bepaald niet! Ik tekende veel en het was wel duidelijk dat ik een zeker talent had maar van mijn middelbare school ging vrijwel niemand naar de kunstacademie. Dat was eigenlijk gewoon geen optie. Ik ben toen Bestuurskunde gaan studeren in Leiden en heb in mijn studententijd pas de kunst ontdekt. Daarvoor waren er vooral strips en albumhoezen. Na mijn studie ben ik naar de Rietveld academie gegaan.

atelier 2012

Kun je iets vertellen over je atelierleven?

Ik merk dat mijn atelierleven een stuk minder romantisch is geworden. Vroeger bracht ik er hele dagen door en had ik zo mijn vaste rituelen voordat ik aan het werk ging. Nu ben ik er vaak kort en intensief. Muziek aan - en hard werken aan veel dingen tegelijk.

Welke thema's zijn belangrijk in jouw werk?

Ik merk dat het vaak gaat over euforie en bekeken willen worden, opgemerkt worden. De trotse vissers die hun vangst tonen aan elkaar. Hun blik is vaak naar buiten en naar binnen gericht. Net als de reeks kunstenaarsportretten die ik gemaakt heb. Peer pressure als brandstof.

Het kunnen verdwijnen in het moment is heel belangrijk. Dit zie je bij mijn Echo Beach serie, baadsters die zich onbespied wanen. En in mijn jongste serie werken, de dans van de surfers die balanceren op de golven. Opgetild worden in het moment. Het is een speelse en ernstige bezigheid zonder nut, net als schilderen.

Kun je vertellen over hoe je begint aan nieuw werk?

Ik begin vrijwel altijd met een geleend beeld. Al schilderend kom ik hier los van. Iets raakt me in het oorspronkelijke beeld, een blik of houding.

Met welk materiaal werk je graag?

Ik werk graag met olieverf van Lefranc en Bougeois. Jammer dat het nu lastig is om er grote tubes van te krijgen.

atelier 2018

Kun je je atelier omschrijven?

Een ruimte zo groot als een gymzaal in een voormalig postkantoor. Vroeger werd er hier post gesorteerd. Altijd leuk zo’n plek met een verleden. Ik werkte al eens in een oude kantine, een kazerne en een reeks klaslokalen. Het atelier heeft geen inkijk, dat is heel fijn. Het is er vrijwel leeg behalve een bank en een grote ladekast en een flinke speakerbox. Lekker basic en Spartaans. De Action zit aan de overkant, een pluspunt.

atelier 1999

Heb je tijdens je academietijd je eigen geluid ontdekt of erna?

Nee, niet op de academie, toen was ik vooral alles aan het onderzoeken. Ik was best een beetje jaloers op mensen die al vroeg hun eigen geluid vonden. Pas in het jaar na de Rietveld heb ik werk gemaakt dat fier op zichzelf stond. Dat was een bijzondere ervaring. Ik maakte toen mijn eerste schilderijen van vissers. Een onderwerp dat me al lang bezighield. Het was me niet eerder gelukt om er goed werk over te maken. Ik wilde graag een terugkerend droombeeld bezweren waarin ik door troebel water moest waden tussen enorme schimmen van vissen.

Fisherman (1999), 200 x 190 cm, olieverf op linnen, collectie UMC

Kun je je nog herinneren dat je besefte dat je een werk gemaakt had dat uniek was en dat je achteraf als een soort startpunt zou kunnen markeren?

Ik vond geweldig bronmateriaal – een aantal wonderlijke magazines over Spaans speervissers. Echt het type hobbyblaadje met lullige opmaak maar vol ontwapenende foto’s van de vissers die met hun vangst voor elkaar poseren. De euforie en het verlangen om opgemerkt te worden was precies waar ik naar zocht.

atelier 2010

Weet je nog iets van de sensatie die dat gaf?

Toen het eerste grote schilderij af was (Fisherman) wist ik meteen dat ik iets bijzonders op het spoor was. Een heerlijk gevoel van de wereld aankunnen. Het voelde heel terecht dat het kort daarop geselecteerd werd voor de Koninklijke Prijs in het Paleis op de Dam.

Het werk heeft me eigenlijk veel gebracht. Een galerie (Michiel Hennus van Wetering galerie) en belangstelling van collecties en verzamelaars. Het is als eerste grote werk verkocht aan de collectie van het Universitair Medisch Utrecht.

Picador (1999-2000), 240 x 160 cm, olieverf op linnen

At TAC Eindhoven 2018

#michielhogenboom

0 notes

dennistap · 10 years

Text

“Het belangrijkste blijft toch of je geraakt wordt”

Michiel Hogenboom is samen met Carolien Smit oprichter van het platform We Like Art. Met het gelijknamige blog en activiteiten zoals de Start Buying Art-beurs en bijdragen aan Art Rotterdam helpt hij veel mensen bij de aanschaf van kunst. Michiel is daarnaast ook zelf kunstenaar.… Het bericht “Het belangrijkste blijft toch of je geraakt wordt” verscheen eerst op De gulle ekster. http://dlvr.it/6b4Zl8

#Fotografie #Eva Reader #Michiel Hogenboom #Ronald Ophuis #Roy Villevoye

0 notes

freakyfauna · 10 years

Photo

Old School (Young Buñuel) (2008). Painting by Michiel Hogenboom.

Found here (via medverf).

#painting #portrait #art #Michiel Hogenboom #green #head #luis buñuel

41 notes · View notes

air-near-my-fingers · 11 years

Text

Waar ik eindig en de wereld begint - openingswoord Edo Dijksterhuis

The Air Near My Fingers is een nummer van het album Elephant (2003) van het Amerikaanse rockduo The White Stripes. In nogal wat interviews verkondigde Jack White, de zanger en guitarist, dat hij het eigenlijk maar een waardeloos nummer vond. Te onbegrijpelijk, luidde zijn oordeel. En bij een re-release van Elephant zou hij het nummer eigenlijk willen schrappen.

Dat heeft White Stripes-fans er niet van weerhouden om juist over dit nummer een levendige discussie te voeren op allerlei internetfora. Een beschouwer bestempelt The Air Near My Fingers als een ode aan The La’s, de Liverpoolse band die beroemd werd met There She Goes. Een ander ziet in de gitaarsolo een verwijzing naar Wild Thing van Chip Taylor. En er zijn criticasters die het nummer een goedkope kopie van Nirvana’s doorbraakhit Smells Like Teen Spirit noemen.

Meer nog dan over de muziek wordt er over de tekst gefilosofeerd. De lyrics – door Jack White keihard gediskwalificeerd als ‘totale nonsens’ – bieden stof voor de wildste speculaties. De openingszinnen – My life is so boring / It’s really got me snoring – wijzen in de richting van bekend rockterrein: de verveling en ontevredenheid die horen bij een tienerleven. Er zijn interpreten die The Air Near My Fingers zien als niets minder dan een vrije interpretatie van Catcher in the Rye.

De meest besproken regels zijn: My mom is so caring / She really got me staring / At all the crazy little things she does for sure. Voor de Freudianen onder de White Stripes-vorsers spat het Oedipus-complex uit de speakers. Dit nummer moet wel gaan over de incestueuze liefde van een jongen voor zijn moeder. Iets minder uitzinnig en daarom iets aannemelijker is dat het onderwerp de relatie tussen man en vrouw is, wellicht tussen Jack White zelf en Meg, zijn vrouw en tevens drummer van de band.

Maar wie echt tot de ziel van deze rocksong wil komen, moet een beetje afstand nemen van de tekst. De essentie zit in de titel, een frase die overigens niet terugkeert in refrein of coupletten, iets wat behoorlijk atypisch in hedendaagse popmuziek. En de portee is puur existentialistisch.

Want wat is die Air Near My Fingers? Dat is de plaats waar ikzelf ophoud en de rest van de wereld begint. Het is een ondefinieerbaar fenomeen, ongrijpbaar en onzichtbaar. Maar het is wel de begrenzing van wie wij zelf, als individu, zijn. We proberen het telkens te vangen, vast te grijpen maar het glipt ons iedere keer weer letterlijk door de vingers. Toch blijven we proberen. Want alleen door te proberen te achterhalen wat die lucht nabij onze vingers is, kunnen we iets te weten komen over onszelf.

Dat deze tentoonstelling de titel The Air Near My Fingers heeft meegekregen, is geen toeval. Wat we hier zien zijn vier strategieën om de lucht nabij onze vingers te isoleren en fixeren, al is het maar voor één seconde, en onszelf te zien via dat wat buiten ons is.

Jasper de Beijer grijpt de wereld bij z’n lurven door in de huid van anderen te kruipen. Gehuld in een pak en met een masker over zijn hoofd wordt hij de ander, die onderdeel is van de wereld buiten hemzelf. In zijn studio herschept hij historische situaties, maar dan niet letterlijk. Het is een vorm van ‘historical faction’ die hij bedrijft – een vermenging van historische feiten en fictie. Zijn serie Buitenpost speelt zich bijvoorbeeld af in het voormalig Nederlands Indië. In Cahutchu herschept hij een vroeg twintigste-eeuws rubberstadje. En The Riveted Kingdom neemt de kijker mee naar Victoriaans Groot-Brittannië.

De serie die in deze tentoonstelling is opgenomen, The Devil Drives, vertelt over de ontdekking van Oost-Afrika door Richard Francis Burton. Maar ook dit is geen volledig waarheidsgetrouwe weergave van de geschiedenis. Door zijn keuze in perspectief en enscenering zet De Beijer de deur open voor allerlei associaties, van Joseph Conrads Heart of Darkness tot Congo van David van Reybrouck.

Zoals De Beijer het andere en de ander, die lucht nabij mijn vingers, historisch benadert, doet Scarlett Hooft Graafland dat geografisch. Zij werkt op uitzonderlijke en vaak moeilijk te bereiken locaties: de hoogvlakte van Bolivia, de Noordpool, de Himalaya. Voor haar meest recente werk ging ze naar Madagascar, dat enorme, bijna vergeten eiland voor de kust van Mozambique waar dieren wonen die nergens anders ter wereld voorkomen.

Net als Jasper de Beijer zet Hooft Graafland de werkelijkheid naar haar hand door hem een kwartslag te draaien. En zoals De Beijer niet puur historisch werkt, zijn de panorama’s van Hooft Graafland niet alleen maar landschappelijk. Ze voegt vreemde, vervreemdende elementen toe. Op de Noordpool bouwde ze en oranje iglo van limonade-ijs. Ze liet ballonnen drijven op een rood meertje. En in Madagascar voegt ze een leviterend stokbrood toe aan een afgeplatte berg.

Anders dan de twee voorgaande kunstenaars hanteert Michiel Hogenboom niet de fotocamera, waarmee alles snel en direct is te vangen. Hij schildert. En juist met dat trage medium verhoudt hij zich tot snelle gebeurtenissen, tot steelse blikken en uitdrukkingen die voorbij zijn in een ‘split second’.

Daarbij heeft hij ook nog een voorliefde voor een speciaal type mens: de zonderling, de loner, de outsider, de man in de marge. Heel vaak zijn dat vissers, zoals al het geval was in de serie Saltwater Bleeders, of jagers. Deze mannen proberen zelf de wereld te begrijpen door er een stukje van te grijpen. Hun glibberige vangst houden ze vast als een trofee, alsof het geheim van het bestaan er in vervat ligt. Tegelijkertijd blijft hun eigen identiteit vaag. Ze hebben vegerige gezichten waar weinig eigenheid aan is af te lezen.

Terwijl Michiel zich richt op de anomalie – een in de sociologie veel toegepaste methode overigens: via de uitzondering kunnen we meer te weten komen over de regel – richt Micha Patiniott zich juist op het gewone, het alledaagse. Een stuk kauwgom, een lekkende balpen, een vallend boek, een theedoek. Maar in het werk van Patiniott vervormen ze, worden ze raar. De kauwgom is platgemalen tot een zwevend portret van bubbalicious. Die balpen komt terecht in de handen van een dromerig dichteresje dat vlekken rond haar mondhoeken smeert. En die theedoek wordt een vrolijk spook. Patiniott laat zien hoe ongrijpbaar de wereld eigenlijk is. Maar ook hoe vermakelijk en verwonderlijk.

Wat verder opvalt in Patiniotts schilderijen: er komen heel vaak handen in voor. In Dialogue bijvoorbeeld schrijft de ene hand terwijl de andere de tekst afschermt. En in Two Fingers Writing houdt een hand twee afgehakte vingers vast die op hun beurt weer een pen omklemmen.

Het is niet toevallig dat de afgebeelde ledematen scheppend bezig zijn. Want ook daar verwijst The Air Near My Fingers naar. Als je iets maakt dan gebeurt er iets tussen je hoofd en je hand. En dat uit zich in die lucht nabij je vingers, op papier, in de fotocamera, op canvas. Iets uit het binnenste manifesteert zich buiten. En vermengt zich met dat wat buiten is. Een kunstwerk is nooit helemaal van de kunstenaar alleen; er zit altijd een ongrijpbaar deeltje buitenwereld in.

Als we te maken hebben met goede kunst, dan gebeurt er tijdens het maken iets speciaals. De kunstenaar weet de wereld niet te vangen, te reproduceren maar creëert een wereld die op zichzelf staat, in zichzelf is. Er gebeurt iets ongewoons, iets wat niet te vatten is. Het werk wordt – misschien slechts even maar toch – deel van de lucht nabij je vingers. Het werk mag op het eerste gezicht - zoals Jack White het zegt – totale nonsens zijn, maar het is wel prikkelende nonsens. Het is nonsens die uitdaagt tot kijken, denken en vooral heel veel speculeren.

Dat is wat gebeurt in deze tentoonstelling. Hier hangt kunst met een bepaalde kwaliteit, die niet alleen iets zegt over het zelf van de maker, maar ook van de kijker. The Air Near My Fingers is die niet te definiëren plek waar magie plaatsvindt, waar we een glimp kunnen opvangen van de essentie van de wereld. Die magie uit zich in zowel het maakproces als in het kijkproces. Ik nodig u dan ook graag uit om een beetje van die magie te grijpen.

(Uitgesproken op 2 november 2013)

#Edo Dijksterhuis #jasper de beijer #micha patiniott #Scarlett Hooft Graafland #michiel hogenboom #featured

0 notes