#lu fanpage | Explore Tumblr posts and blogs

hamstrous · 1 year ago

Text

NHÂN SỰ KIỆN SÁCH CỦA TUN PHẠM, ĐĂNG LẠI BÀI VIẾT CŨ

Mấy hôm nay chắc các bạn cũng biết câu chuyện sách của Tun Phạm, tôi cũng đã bình luận về việc này dựa trên góc nhìn của một người đang nghiên cứu về Nữ quyền. Nhân đây, tôi đăng lại một bài viết mà tôi đặt tên là "SỰ NHIỄU LOẠN CỦA THỊ TRƯỜNG SÁCH VIỆT NAM". Tôi mong, bài viết này sẽ giúp các bạn tiết kiệm tiền trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế cũng như chi tiêu tiền vào sự đọc của bản thân sao cho phù hợp.

Không biết các bạn nhận định như thế nào về thị trường sách Việt Nam, riêng tôi, xin nói thẳng là nó cực kỳ LỘN XỘN XÌ NGẦU. Có những quyển sách tôi không hiểu tại sao nó lại được xuất bản? Ai duyệt cho nó? Đã thế nó còn bán được rất rất nhiều, thu về số tiền không nhỏ.

Điển hình nhất xin lấy trường hợp hai quyển là Bí mật của nước và Cậu là bạn nhỏ của tớ (hình 1 với số lượng bán trên Tiki lên đến gần 2000 cuốn, tái bản vài lần; hình 2 với số lượng bán trên Shoppe hơn 1200 cuốn). Cả hai quyển đều có những vấn đề bị lên án và chỉ trích dữ dội.

Quyển 1 là sự tranh cãi về mặt kiến thức và số liệu nghiên cứu mà sách đề cập, rằng đây l�� khoa học hay ngụy khoa học (các bạn có thể tìm trên fanpage Người kể chuyện để đọc, ngay thời điểm đề thi THPTQG môn Ngữ Văn năm 2021 xuất hiện quyển sách này đã làm nhiều cây viết tốn không ít thời gian nghiền ngẫm, viết bài đăng lên Mạng xã hội). Kết quả, không hiểu sao người ta vẫn tin vào nó một cách điếu đổ, họ tin vào một thứ đang đứng giữa “lằn ranh” và không mấy “rạch ròi”.

Quyển 2 là câu nói "phụ nữ là món quà vô cùng tuyệt vời mà tạo hoá đã ban tặng cho đàn ông" (hình 3) rồi kéo theo trang sau là những cách dạy phụ nữ phải thế này, phụ nữ phải thế kia, theo như nhiều bạn đọc nhìn nhận thì đây là một dạng khuôn mẫu giới điển hình.

Ngoài hai trường hợp trên còn có một trường hợp khác nổi tiếng không kém là quyển Tony Buổi Sáng (TnBS), tôi tin rằng CHẮC CHẮN có rất nhiều người biết, và trong vòng bạn bè của tôi cũng có người đã từng hoặc đang sở hữu các quyển như: Trên đường băng, Cà phê cùng Tony của tác giả này. Các kiểu thông tin mà sách cung cấp với những ai mang tâm hồn, tâm trí cả tin, ít kiểm chứng, hay mơ mộng - sẽ rất dễ dàng rơi vào cạm bẫy của những ước mơ viển vông về một trời Tây nào đó không xa, họ tin vào sự tiến bộ này tiến bộ nọ vô căn cứ và họ nghĩ rằng chỉ cần mình thế này thế nọ, lấy những gì mà sách “chỉ dạy” (xin phép đặt trong ngoặc) thì họ sẽ thành công, sẽ như dượng Tony mà họ sùng bái dù họ chẳng biết mặt mũi của dượng như thế nào. Các quyển của Tony Buổi Sáng có số lượng bán không hề nhỏ trên Tiki với không ít lần tái bản (hình 4).

Riêng với trường hợp của TnBS, tôi đoán được phần nào vì sao nó lại nổi tiếng và được yêu thích đến thế, thậm chí trở thành kim chỉ nam của nhiều người, đó là nhờ vào cách mà (nhóm) tác giả đã lựa chọn thông minh trong việc làm “mồi câu” thu hút người mua - tạo hiệu ứng từ câu nói “Chân nhân bất lộ tướng”.

Tất cả đọc giả của TnBS có biết Tony Buổi Sáng là ai không? Mặt mũi ra sao? Hình hài thế nào? Quê quán? Nghề Nghiệp? Tên tuổi thật? Đang làm gì? Ở đâu? Xin thưa trên mạng toàn những thông tin mập mờ, chưa có cái gì chính thức về nhân diện của Tony Buổi Sáng. Với một cái tên, vài ba quyển sách đã dệt nên một TnBS trong mắt những người theo dõi sách, theo dõi Fanpage dễ dàng rơi vào cái bẫy: đây chắc chắn là một ông lớn nào đó tài giỏi, có kiến thức thâm sâu nhưng vì KHÔNG THÍCH ánh hào quang cuộc đời cho nên mới SỐNG ẨN MÌNH như thế. Hiệu ứng “giấu mình” này càng gợi sự tò mò, càng cho người ta có thêm nhiều liên tưởng, vẽ vời TnBS là A, B, C, họ muốn tìm hiểu thì phải mua sách về đọc, họ tin vào vị Chân Nhân này và giới thiệu đến những người khác, thế là, sách nghiễm nhiên bán chạy.

Năm lớp 12 tôi cũng từng đọc sách của TnBS, ngày xưa tôi đoán bản thân chắc cũng “mụ mị” không kém nên sau này khi xem lại sách của TnBS, tôi thấy chi chít những dòng viết non nớt kiểu: muốn thành công thì phải thế này, thế kia, muốn kiếm nhiều tiền thì phải như này, như nọ,... (Thiệt, tao lạy mày luôn Thơ ạ). Bởi mới thấy, cuốn sách có tác động đến những người trẻ - những người còn là “tấm chiếu mới” nhiều đến cỡ nào và gây ra tác hại mù quáng trong việc tin những gì không có thật ra sao. Tin thôi thì cũng chưa phải vấn đề lớn lắm, đằng này có người còn tôn sùng và đi đâu cũng ca bài ca “TnBS là nhất”, rồi còn dùng những kiến thức - mà tôi gọi là “ba chớp ba nháng” để đi khè những người xung quanh, có ớn không chứ?

(Nếu bạn hỏi tôi bây giờ sách của TnBS ở đâu thì tôi chỉ mỉm cười và khẽ đáp: ra chuồng gà chứ đâu?)

Cứ tưởng những thứ xàm ngôn như thế chắc chỉ là những nhóm phần tử nho nhỏ trong xã hội, nhưng, ai mà có ngờ, bây giờ lướt tiki thì không ít lần đập vào mắt tôi là những quyển sách kiểu Self-help, Kinh doanh, Kiếm tiền. Trong số đó có sách hay, đúng, nhưng “hay” thì ít mà chém gió với vẽ hươu vẽ vượn thì nhiều. Một số người lại đi tin cái hươu cái vượn ấy, xong, quay ra bảo “đó là một bức tranh trừu tượng, không phải vô nghĩa như bạn nghĩ đâu”. Tôi cũng đến ạ!

Để tôi kể bạn nghe, lúc mới vào nghề Content tôi có mua mấy quyển sách của một tác giả L giấu tên khá nổi tiếng với những ai theo nghiệp Viết lách, tôi cũng trông chờ rất nhiều vào những quyển sách đó, tôi nghĩ tôi sẽ học được cái gì hay ho, có ích. Xét về mặt tích cực, người viết sách quả thật có kiến thức, có khả năng hướng dẫn người khác cho nên họ mới viết được thể loại Content “HOW”, tuy nhiên kiến thức tới đâu, khả năng hướng dẫn ở mức nào thì… nên xem xét lại. Tại sao tôi lại nói như thế? Vì rõ ràng việc đặt tên một quyển sách có chứa yếu tố tiền bạc - không nhỏ nhưng những gì trong sách viết thì, nói thật, CÒN LÂU các bạn mới kiếm được số tiền như cái BÌA SÁCH đề cập.

Ngày trước tôi cũng từng tin, cho nên tôi mới viết những bài chia sẻ về tiền bạc, về việc tôi kiếm được bao nhiêu, giờ nhìn lại thấy mình từng bị trói vào bẫy của “tiền bạc” ghê gớm cỡ nào, đó là lý do vì sao sau này tôi không hay nhắc đến tiền và cũng không đăng về khóa học thường xuyên, thay vào đó tôi chọn tập trung vào chuyên môn của mình là Viết lách. Với tôi, những người nào là “người nghệ sĩ” trong cái nghề của họ, họ sẽ CHẲNG BAO GIỜ đề cập quá nhiều đến tiền bạc đâu các bạn ạ. Còn riêng tác giả L mà tôi nhắc đến ở trên, rất nhiều lần tôi thấy chị ấy đề cập đến yếu tố tiền bạc trong những bài viết, thậm chí là trong những bản tin mà chị gửi cho cộng đồng của mình qua email. Toàn là tiền tỉ không!

Bạn có thể bắt bẻ tôi rằng: “Nếu bạn nghi ngờ năng lực của chị ấy nhưng tại sao chị ấy lại đạt được thành công, kiếm được nhiều tiền như thế?” thì xin thưa, có những lý do sau đây:

Thứ nhất, chị ấy là một trong những người khởi xướng cho một thuật ngữ mà tại Việt Nam - những năm về trước còn rất xa lạ. Cái gì mang yếu tố “TIÊN PHONG” nó cũng dễ dàng tạo hiệu ứng, vì nó mang TÍNH MỚI và nhiều người MẶC ĐỊNH là nó TIẾN BỘ HƠN và GIÁ TRỊ HƠN. Chắc các bạn còn nhớ vụ đồ ăn Dookki bị bóc phốt là có giòi trong miếng mực, tạm không bàn đến chuyện điều đó có thật hay không nhưng rất nhiều người khi đọc xong ngoài mặt thì “chê lên chê xuống”, “eo ơi ghê quá” nhưng chân thì vẫn tới quán, miệng vẫn gọi món và vẫn ngồi ăn bình thường. Điều này thuộc tâm lý “dễ dãi”, dễ dàng tha thứ kiểu “đánh người chạy đi không ai đánh người chạy lại” của phần đông người Việt Nam, còn dễ dãi như thế nào thì qua những vụ trong Showbiz, các bạn còn thấy rõ hơn tôi.

Thứ hai, vì chị ấy là TÁC GIẢ của nhiều QUYỂN SÁCH được xuất bản tại Việt Nam với số lượng mua cao ngất ngưỡng, còn từng nằm trong danh sách Best Seller nhiều tuần liền, điều này càng củng cố cho tên tuổi của chị ấy. Song, như tôi đã nói trong nhiều bài trước đó, giữa một xã hội mà SỰ NỔI TIẾNG LÊN NGÔI thì chỉ cần bạn có một thương hiệu thì việc KIẾM TIỀN KHÔNG KHÓ. Còn nếu bạn cho rằng: “Chị ấy không có năng lực thì tại sao chị ấy lại được xuất bản sách?”. Thế thì tôi sẽ trả lời một cách THẲNG THẮN và đôi khi làm tổn thương người khác, đó là: Ở Việt Nam, việc xuất bản sách không quá khó, chỉ cần bạn có TIỀN hoặc/và TIẾNG là được.

(Em/Con xin chân thành gửi lời xin lỗi đến những tác giả, những quý cô/chú/anh/chị trong list-friend đã và đang có những tác phẩm được xuất bản bằng tất cả tâm huyết của mình, nhưng em/con nghĩ quý cô/chú/anh/chị sẽ hiểu và có khi là hiểu hơn cả em/con về cái thị trường sách này)

Một công thức thường thấy để một quyển sách ra đời là: NỔI TIẾNG (CÓ LƯỢNG FOLLOW CAO) -> ĐƯỢC MỜI XUẤT BẢN SÁCH -> MỘT QUYỂN SÁCH RA ĐỜI. Tại sao phải là TIỀN hoặc/và TIẾNG mà không phải cái gì khác?

Nếu bạn có TIỀN, bạn muốn xuất bản sách, không khó vì nhà xuất bản họ sẽ không phải lo nghĩ quá nhiều về vấn đề có bán được sách hay không. Được thì tốt, không thì thôi do họ có bỏ tiền ra đâu? Tiền in ấn, tiền Marketing để giới thiệu sách,... bạn đã lo trọn gói còn gì? Việc của họ là chuyển bản thảo của bạn thành những quyển sách. Thế thôi. Còn việc của bạn… bạn làm gì, kệ bạn.

Còn trường hợp có TIẾNG thì sao? Có TIẾNG tức là bạn được nhiều người biết đến, nghiễm nhiên trong số đó sẽ có những người LUÔN SẴN SÀNG mua sách của bạn. Như thế thì nhà xuất bản không cần quá lo về vấn đề sách KHÔNG CÓ AI TIÊU THỤ, tồn kho thì có thể có hoặc không, còn TIÊU THỤ THÌ CHẮC CHẮN CÓ. Bạn thử suy nghĩ xem có đúng không?

Tun Phạm CHÍNH LÀ THUỘC TRƯỜNG HỢP này.

Giờ thì nhìn vào trường hợp của chị L, chị đã có TIẾNG sẵn, lại còn tiên phong các kiểu thì không lý gì sách của chị ấy viết lại không được xuất bản hay không được ai mua. Chính vì thế bạn đừng chỉ căn cứ vào NHỮNG CON SỐ để minh chứng cho năng lực của một người.

Thứ ba, cái này là tình trạng chung mà tôi được chị mentor của mình khai sáng, rằng tại sao nhiều người NỔI TIẾNG và KIẾM ĐƯỢC NHIỀU TIỀN dù có khi năng lực của học chỉ ở TẦM TRUNG hoặc KHÁ, đó là nhờ vào cái mác “SỐNG Ở NƯỚC NGOÀI”. Tư tưởng sính ngoại không còn quá xa lạ với nhiều người, họ sùng bái và họ tin rằng việc sống ở nước ngoài là một thứ gì đó CAO SANG và không phải ai cũng làm được. Với nhiều người, chỉ cần bạn sống ở nước ngoài là đã đủ minh chứng cho việc bạn GIỎI VÀ CÓ TÀI.

Thứ tư, nằm ở việc nhiều người HIỂU nghĩa của từ “GIỎI CHUYÊN MÔN”.

Giỏi chuyên môn là kiếm được nhiều tiền, là sẽ nổi tiếng và thành công.

CHƯA CHẮC.

Kiếm được nhiều tiền, nổi tiếng và thành công là GIỎI CHUYÊN MÔN.

CŨNG CHƯA CHẮC.

Trong cuộc sống, các bạn sẽ không ít lần chứng kiến rất nhiều trường hợp, rất nhiều người giỏi nhưng không kiếm được nhiều tiền - hoặc kiếm được số tiền không tương xứng với kiến thức chuyên môn mà họ đang có, họ cũng không nổi tiếng, không thành công. Vì sao? Vì, họ có thể GIỎI CHUYÊN MÔN nhưng KHÔNG GIỎI KỸ NĂNG. Đơn giản dù bạn có giỏi kiến thức chuyên môn cỡ nào, bạn không giỏi trong việc xây dựng các mối quan hệ, gây thiện cảm với người khác thì có MA nó mới làm việc với bạn. Bạn hằng học, khó chịu, cái nết của bạn là cái nết THÁI TỬ, CÔNG CHÚA thì ai thèm chơi với bạn. Có thể bạn sẽ trụ lâu ở một công ty nào đó đơn giản vì sếp cưng bạn nhưng không có nghĩa bạn sẽ trụ ở đó mãi mãi vì bất kỳ vị trí nào trong một công ty/doanh nghiệp cũng có thể bị thay thế. Ở công ty A bạn được cưng, qua công ty B bạn bị đá đít hoặc bị ghét, bị dày vò về mặt tinh thần đến mức không làm việc được đều là chuyện có thể.

Còn việc kiếm nhiều tiền, nổi tiếng, thành công là GIỎI CHUYÊN MÔN. Giỏi thật, nhưng, là GIỎI CÁI GÌ ĐẤY CHỨ KHÔNG HẲN LÀ GIỎI CHUYÊN MÔN. Những ví dụ điển hình nhất là các IDOL TikTok như Tun Phạm, nhiều khi tôi chẳng biết chuyên môn của họ là gì nhưng họ vẫn hái ra được tiền chục, tiền trăm triệu. Nhưng tôi biết họ GIỎI CÁI GÌ, đó chính là GIỎI MARKETING BẢN THÂN TRONG THỜI ĐẠI SỐ. Giữa một xã hội xô bồ và chuộng mạng xã hội, việc bạn Marketing tốt sẽ giúp bạn hái ra tiền (hoặc rất nhiều tiền) là việc hiển nhiên. Dù cho kiến thức của bạn ĐANG TRONG QUÁ TRÌNH HOÀN THIỆN hay CHỈ Ở MỨC KHÁ.

Một người giỏi chuyên môn ở mức C nhưng không giỏi Marketing, không có khả năng biến mình thành người nổi tiếng với một người cũng giỏi chuyên môn ở mức ấy nhưng có TikTok nhiều follow, có Page nhiều lượt theo dõi, có lượng người đọc cao, có một cộng đồng riêng,... thì mức lương KHÔNG THỂ GIỐNG NHAU ĐƯỢC.

Thứ năm là vấn đề TÍNH XÁC THỰC. Có ai kiểm chứng và đưa ra được bằng chứng cụ thể rằng một ai đó khoe việc họ kiếm được 50 triệu, 500 triệu, 5 tỉ hay thậm chí là 50 tỷ một năm là có thật hay không? Hay họ chỉ đọc đến con số là HOA CẢ MẮT, CHÓNG CẢ MẶT để rồi ngất xỉu và khi tỉnh dậy họ tin rằng chỉ cần theo nghề đó là họ sẽ bỏ túi số tiền tương ứng? Cho nên, chẳng ai biết được liệu người đang viết các bài viết, làm những dạng Content tiền chục triệu, trăm triệu, tiền tỷ cho bạn ngồi ở nhà và đọc - sự thật họ có kiếm được số tiền bao nhiêu, trong đó có bao nhiêu phần trăm là từ việc viết Content (chứ tôi thấy nhiều người từ việc Viết Content thì ít mà từ việc Quảng cáo/PR/Dạy học là nhiều nhưng họ cứ thích gom lại và nói chung thành - viết Content).

Tiền bạc luôn là một thứ gì đó mang tính LẤP LỬNG nhưng tại sao người ta vẫn khoe? Vì người ta đánh vào tâm lý THAM của con người, làm họ tin rằng chỉ cần học MỘT KHÓA HỌC, đọc MỘT CUỐN SÁCH của một người kiếm tiền trăm triệu là họ cũng làm được như vậy. (M* tao thấy mà tao tức quá tao phải chửi thề - Thơ ơi, tâm mày phải tịnh để viết cho xong bài này!!!) Xin mượn một câu nói trên mạng để thấy rằng nhiều người bị tiền che đến mờ cả mắt như thế nào: “Tiền mà làm như lá mít ấy, muốn hái là có liền hà”.

Nếu bạn chịu quan sát kỹ và ngẫm nghĩ nhiều hơn, bạn sẽ nhận thức được một điều rằng: trong BẤT KỲ NGHỀ NÀO bạn cũng có thể hái được số tiền chục, tiền trăm triệu. Song, phải xem tay của bạn dài đến đâu, với đến cành nào của “cây tiền”, nói trắng ra là:

NĂNG LỰC của bạn đang ở mức nào của nấc thang kiếm tiền?

NĂNG LỰC = Kiến thức + Kỹ năng + Môi trường làm việc

Mức thu nhập bao nhiêu không chỉ nằm ở việc bạn giỏi chuyên môn, ngoài kiến thức bạn còn phải có kỹ năng. Ví dụ đối với những ai theo nghiệp Freelancer thì kỹ năng xây dựng mối quan hệ với khách hàng rất quan trọng, nếu bạn có nhiều mối quan hệ chất lượng thì dù bạn ra giá “nhỉnh” hơn những đối thủ khác một chút nhưng vì khách hàng thích bạn, họ vẫn sẵn sàng tìm đến bạn. Ngoài kỹ năng còn một yếu tố mà tôi thấy rất ít ai để ý, đó là môi trường làm việc. Tại sao có yếu tố này trong công thức tạo nên năng lực? Bạn ngẫm trường hợp sau xem: cùng trong một lĩnh vực nhưng công ty A có ông sếp nâng lương nhân viên theo tiêu chí A, B, C còn công ty B lại có ông sếp nâng mức lương nhân viên theo tiêu chí D, E, F. Lúc này, theo bạn môi trường có ảnh hưởng đến khả năng kiếm tiền của bạn không?

Tóm lại là: THU NHẬP CAO = THIÊN THỜI - ĐỊA LỢI - NHÂN HÒA.

Tôi nghĩ 5 lý do trên (ngoài ra còn nhiều lý do khác như Nhà xuất bản Marketing như thế nào, vấn đề mà sách đề cập có phải vấn đề “nóng hổi” ở thời điểm hiện tại hay không,...) là quá đủ để giải thích không riêng gì TnBS hay chị L giấu tên mà còn nhiều tác giả khác có sách Best-seller nằm chễm chệ trên thị trường Việt Nam. Cũng vì có quá nhiều người mang một niềm tin CỰC ĐOAN vào những quyển sách có thể giúp mình kiếm được thu nhập mấy trăm triệu một năm hay một tháng, họ bắt đầu quay ra chối từ (và đôi khi là chê bai) sách Văn học, cộng thêm việc họ đọc những dòng viết kiểu này “Tôi không thích đọc sách Văn học”, “Tôi hiếm khi đọc sách Văn học”, “Tôi không đọc sách Văn học mà thay vào đó…” của những tác giả tự kê khai mình kiếm tiền tỷ mỗi năm càng củng cố niềm tin trong họ rằng: việc đọc sách Văn học chẳng mang đến lợi ích gì, đặc biệt trong việc kiếm tiền của họ.

Trong lúc viết bài này cũng là lúc tôi tự hỏi: Chuyện gì đang xảy ra vậy? Là sinh viên khoa Văn học, tôi không tự đề cao thể loại sách Văn học nhưng cũng không có nghĩa tôi có thể mỉm cười trước những người chê bai/hạ thấp loại sách này và nói rằng nó không có giá trị bằng cách vịn vào cái lý do đơn giản, rằng: NÓ KHÔNG CÓ THẬT/ẢO TƯỞNG/HƯ ẢO. Rồi họ quay sang đề cao sách Kinh doanh - Kiếm tiền vì những người viết là NGƯỜI THẬT VIỆC THẬT. Họ tin thế. Có thật hay không thì mời bạn quay lại lý do thứ 5 ở trên. Riêng phần sau đây chỉ là những cảm nghĩ của tôi về sách Văn học.

Đồng ý rằng sách Văn học là thể loại sách mà nhiều người cho rằng nó hư cấu, nhưng, không có nghĩa nó không có giá trị. Cũng giống như việc bạn có ước mơ, người ta sẽ bảo ước mơ đó là hão huyền khi bạn không thực hiện được, còn người ta cũng sẽ quay ra khâm phục bạn nếu bạn biến ước mơ đó thành sự thật. Tương tự, người ta sẵn sàng chê bai sách Văn học vì có những nhân chứng kiếm được nhiều tiền mà không đọc sách Văn học, và người ta cũng sẵn sàng đọc sách Văn học khi thấy có nhiều Nhà văn, Nhà thơ hái được tiền.

Cuộc sống mà, không thể thiếu tính Thương mại. Làm nghệ thuật cũng thế, gần đây nhất khi học Nhập môn nghệ thuật điện ảnh, tôi được biết rằng Điện ảnh là tổ hợp kết quả của 3 yếu tố: Nghệ thuật, Thương mại và Kỹ thuật. Đó là lý do vì sao có rất nhiều tranh cãi xoay quanh bộ phim Nhà Bà Nữ (hay trước đó là Bố già) của Trấn Thành là thành công hay trò hề. Vì đơn giản những người tranh cãi hoặc là chỉ dựa vào yếu tố Thương mại, hoặc là chỉ dựa vào yếu tố Nghệ thuật.

Trở lại vấn đề, có thể khi đọc sách Văn học bạn sẽ không kiếm được tiền, bạn không hái ra được thu nhập hay không thể thu về một kế hoạch/chiến lược cụ thể để bạn xây dựng một cuộc đời với mốc A, bạn đạt được gì, móc B, bạn có gì hay mốc C, bạn sẽ làm gì. Nhưng, có một thứ mà Văn học (hay nghệ thuật nói chung) làm được mà không có bất kỳ lĩnh vực nào khác có thể làm được, đó là việc: VĂN HỌC (NGHỆ THUẬT) CHO BẠN SỐNG Ở NHIỀU CUỘC ĐỜI KHÁC NHAU. Nói một cách ngắn gọn là Văn học cho bạn một thế giới để HÓA THÂN VÀ ĐƯỢC SỐNG.

Bạn có thể CHỌN trở thành nhân vật chính hay phụ, thậm chí trở thành con mèo, con chó, cái cây, viên ngọc,... nói chung là bất cứ cái gì trong quyển sách mà bạn đang đọc. Như, khi đọc những tác phẩm thời chiến, bạn có thể tưởng tượng - hóa thân vào những người cầm súng một thời, đứng lên bảo vệ Tổ quốc. Khi đọc các tác phẩm viễn tưởng, bạn sẽ thấy mình hệt như những đứa trẻ được du hành ngoài vũ trụ, được khám phá những gì mới mẻ, tân tiến nhất. Nói tóm lại bạn được sống rất nhiều cuộc đời, thấy rất nhiều khung cảnh, nếm rất nhiều mùi v�� và cũng... đau rất nhiều nỗi đau.

Sách Kinh doanh - Kiếm tiền có cho bạn làm thế không? Có thể có, nhưng ít vai lắm, hạn hẹp lắm và cũng chỉ xay quanh keyword: “kiếm tiền, kiếm tiền, kiếm tiền”.

Bạn sẽ lý luận rằng: “Tôi chỉ muốn sống cuộc đời này, không có nhu cầu biết thêm nhiều cuộc đời khác, cho nên không lý gì mà tôi lại chọn đọc sách văn học”. Đúng, bạn có thể chọn như thế, ai cấm cản đâu? Nhưng, nếu đã là SỰ LỰA CHỌN, bạn cần người khác tôn trọng bạn nhưng bạn lại đi chối từ lắng nghe và chê bai, sỉ vả cái gọi là SỰ LỰA CHỌN của người khác, xem có nực cười không? Vì tôi có thể nói với bạn rằng: “Tôi chỉ muốn đọc sách Văn học và không có nhu cầu đọc sách Kinh doanh - Kiến tiền, ai biết được nó có thật không hay do tác giả chém gió mà ra để nhằm mục đích trục lợi cho chính mình?”.

Chưa kể, sách văn học còn là nơi để bạn được chiêm nghiệm nhiều bài học giá trị mà không cần phải trải qua trong cuộc sống - bạn mới học được nó. Nếu bạn nói “Bạn chỉ muốn sống cuộc sống này” cho nên bạn nghĩ rằng sách Văn học là dư thừa, bạn cho rằng cái gì xảy ra ở cuộc sống của bạn thì sẽ không xảy ra ở người khác hoặc ngược lại. Bạn chắc chưa? Bạn có đoán được ngày mai mình sẽ làm gì, gặp vấn đề gì, trong tương lai gần mình sẽ phải vượt qua những khó khăn gì không? Tôi thừa nhận sách Kinh doanh - Kiếm tiền cũng sẽ cho bạn bài học, nhưng bạn có chắc rằng bài học của nó sẽ ĐA DẠNG VÀ PHỔ QUÁT không hay chỉ dừng lại ở việc Kinh doanh - Kiếm tiền?

Đến đây vẫn sẽ có người quay ra và nói rằng: “Đâu phải ai đọc sách Văn học cũng rút ra được bài học đâu?”. Chính xác, đấy là chưa tính vấn đề tùy vào đối tượng: có người rút ra bài học A, có người rút ra bài học B, có người rút ra C và D, có người lại thấy cuốn sách nào đó dở òm và không có giá trị. Nhưng, điều này xảy ra không riêng gì với sách Văn học mà còn với mọi thứ trong cuộc sống, ngay cả những quyển sách Kinh doanh - Kiếm tiền mà bạn đang tôn sùng là nhất, là đỉnh cao.

Còn những giá trị khác của sách Văn học như Chữa lành thì tôi cũng xin nói luôn, là TÙY. Không phải anh A đọc quyển sách X cảm thấy họ được chữa lành thì anh B cũng thế. Như tôi chẳng hạn, tôi cảm thấy như thể bản thân đã được “chạm” khi đọc sách của thím Tư còn bạn tôi thì khác, nó chỉ cảm thấy bản thân được chạm khi đọc sách Văn học Nhật Bản của các tác giả như Ichikawa Takuji hay Kawabata Yasunari.

Qua bài viết này, tôi chỉ muốn nêu ý kiến và thể hiện sự nghi ngờ của bản thân đối với việc chọn sách, đọc sách và chê sách của rất nhiều người. Nếu bạn đang thèm đọc, bạn có thể đọc bất kỳ cái gì bạn muốn. Còn nếu bạn đã có thể loại sách yêu thích - cứ đọc nó, chỉ cần bạn tôn trọng thể loại sách yêu thích của người khác dù đó chẳng phải thể loại bạn hay đọc.

Riêng với những bạn chưa biết phải đọc sách gì giữa muôn vàn loại sách có trên thị trường thì tôi nghĩ các bạn nên chọn những quyển sách cung cấp KIẾN THỨC NỀN về thế giới như Lịch sử, Triết học,... dù tôi biết đó là những quyển sách không mấy DỄ NHAI nhưng, đã là nền thì nó sẽ giúp các bạn tạo một cái móng vững chắc. Thay vì chọn các quyển sách nửa vời, góp nhặt, mang đến động lực sớm nở tối tàn.

Cảm ơn mọi người đã đọc đến dòng này.

Thi Thơ. (Cre)

0 notes